TFAC Newsletter ฉบับที่ 103

จดหมายขา่ วสภาวิชาชีพบญั ชี ในพระบรมราชปู ถมั ภ์ กรกฏาคม - กนั ยายน 2565

ESG กับทศิ ทางการปรบั ตวั Sfcoar nDiQgRitaCl ofidlee
ของนักบญั ชสี ากลและนักบัญชีไทย

การบัญชีตน้ ทนุ ทีแ่ ทจ้ ริง

ทางการเกษตรอาหารเพ่ือความยัง่ ยนื

การวางแผนภาษสี าำ หรับธรุ กิจสตาร์ทอพั
(Tax Planning for Startup Business)

กฎหมายภาษสี าำ หรบั

การลงทุนในกิจการพลังทดแทน

เนอ� งในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา
พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธบิ ดีศรีสนิ ทรมหาวชริ าลงกรณ

พระวชริ เกลา เจา อยหู วั

ทรงพระเจริญ

ดว ยเกลาดวยกระหมอม ขอเดชะ
ขาพระพทุ ธเจา คณะกรรมการ ผูบริหาร และเจาหนา ท่ี

สภาวิชาชีพบญั ชี ในพระบรมราชปู ถัมภ

TALK จดหมายขา่ ว
โดยสภาวชิ าชพี บญั ชี ในพระบรมราชปู ถมั ภ์
สวััสดีีครัับ พี่�่ ๆ สมาชิิก ทอ่ี ยู่ เลขที่ 133 ถนนสขุ มุ วทิ 21 (อโศก)
เผลอแป๊๊บเดีียว ก็็เดิินทางมาถึึงช่่วงกลางปีีแล้้วนะครัับ จะเห็็นได้้ว่่าหลายสิ่�ง แขวงคลองเตยเหนือ เขตวฒั นา กรงุ เทพฯ
หลายอย่่างได้้เปลี่่�ยนแปลงไป โดยเฉพาะสถานการณ์์ Covid-19 ที่่�คลี่�คลายและมีีแนวโน้้ม รหสั ไปรษณยี ์ 10110
ในทางที่่�ดีีขึ้้�น เห็็นได้้จากการที่่�รััฐบาลได้้ประกาศมาตรการผ่่อนปรนข้้อจํํากััดต่่าง ๆ
เพื่่�อให้้ประชาชนสามารถดำรงชีีวิิตและดํําเนิินกิิจกรรมตามปกติิ อาทิิเช่่น การเปิิดประเทศ ที่ปรกึ ษา
เพื่่�อรัับผู้้�เดิินทางจากทั่่�วโลก และการผ่่อนคลายข้้อปฏิิบััติิในการสวมหน้้ากากอนามััย • ปิยิ ะพงศ์์ แสงภัทั ราชัยั
ซึ่�่งในอนาคตอาจจะเปลี่่�ยนผ่่านสู่่�ระยะ Post-Pandemic และประกาศให้้ Covid-19 กรรมการสภาวิชิ าชีีพบัญั ชีี
เป็น็ โรคติดิ ต่อ่ ทั่่ว� ไป แต่ถ่ ึงึ แม้ส้ ถานการณ์จ์ ะเบาบางลง แต่น่ ้อ้ งคิดิ ก็ข็ อให้พ้ ี่�่ ๆ สมาชิกิ ระมัดั ระวังั ด้า้ นประชาสัมั พันั ธ์์
ดููแลตนเองให้ห้ ่่างไกล Covid-19 เช่่นดังั เดิิมนะครัับ วาระปีี 2563-2566
สำหรัับ TFAC Newsletter ฉบัับที่่� 103 ประจำเดืือนกรกฏาคม-กัันยายน 2565 • ภูษู ณา แจ่่มแจ้ง้
ยัังคงอยู่�ใน Theme “Accounting Sustainability” เนื่�่องจากสมาพัันธ์์นัักบััญชีีอาเซีียน ผู้อ�้ ำนวยการสภาวิชิ าชีีพบัญั ชีี
(ASEAN Federation of Accountants - AFA) ซึ่ง�่ ปััจจุบุ ันั มีนี ายกสภาวิชิ าชีพี บัญั ชีี และดำรง
ตำแหน่่งเป็็นประธานสมาพัันธ์์ฯ ได้้กำหนดให้้ “วาระด้้านความยั่�งยืืน” เป็็นวาระสำคััญของ คณะผูจ้ ัดทำ�
สมาพัันธ์์ฯ ในปีี 2022-2023 TFAC Newsletter ฉบัับนี้้� จึึงเต็็มไปด้้วยบทความที่่�เกี่�ยวข้้อง • สาวิติ า สุวุ รรณกูลู
กับั วิิชาชีีพบัญั ชีแี ละความยั่�งยืืน อาทิิเช่่น ผู้จ�้ ัดั การส่ว่ นสื่อ�่ สารองค์ก์ ร
- ESG กัับทิิศทางการปรับั ตัวั ของนักั บััญชีสี ากลและนัักบัญั ชีีไทย • สุขุ ุมุ าลย์์ แก้ว้ สนั่น�่
- การบัญั ชีตี ้้นทุนุ ที่่แ� ท้จ้ ริิงทางการเกษตรอาหารเพื่�่อความยั่ง� ยืืน • ชยากรณ์์ นุกุ ูลู
- การวางแผนภาษีสี ำหรัับธุุรกิจิ สตาร์ท์ อัพั (Tax Planning for Startup Business) • กิติ ติมิ า ทองเอียี ด
- กฎหมายภาษีีสำหรัับการลงทุุนในกิิจการพลัังทดแทน • กฤษณะ แก้ว้ เจริญิ
นอกจากนั้้�น น้้องคิิดขอประชาสััมพัันธ์์ย้้ำเตืือนให้้พี่�่ ๆ ทราบอีีกครั้�งว่่า ปััจจุุบััน เจ้า้ หน้า้ ที่่ส� ่ว่ นสื่อ่� สารองค์ก์ ร
สภาวิิชาชีพี บััญชีีได้ย้ ุตุ ิกิ ารพิิมพ์์ TFAC Newsletter ฉบัับกระดาษ (Hard Copy) แล้้วนะครับั
เพราะสภาวิิชาชีีพบััญชีีของเรารณรงค์์การลดใช้้ทรััพยากรทางธรรมชาติิและสิ่ �งแวดล้้อม วัตั ถุปุ ระสงค์์
ควบคู่�ไปกับั การปรัับตััวโดยนำเทคโนโลยีมี าใช้้ในการสื่อ�่ สารให้้ได้ม้ ากที่่ส� ุดุ ครับั เอกสารฉบับั นี้้� จัดั ทำขึ้น้� เพื่อ�่ เป็น็ สื่อ�่ กลาง
สุุดท้้ายนี้้� หากท่่านสมาชิิกมีีข้้อแนะนำในการทำงานสภาวิิชาชีีพบััญชีีสามารถแจ้้ง ในการนำเสนอข้้อมููลข่่าวสารที่่�เป็็นประโยชน์์แก่่
ให้น้ ้อ้ งคิิดและทีีมงานรัับทราบ ผ่่านช่่องทาง [email protected] ได้เ้ ลยนะครับั ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีี มิิใช่่การให้้คำแนะนำ
หรืื อ ค ว า มคิิ ด เ ห็็ นด้้ า น ก ฎ หม า ย ทั้้� ง นี้้�
สภาวิชิ าชีีพบัญั ชีีสงวนสิทิ ธิ์ไ�์ ม่ร่ ับั รองความถูกู ต้อ้ ง
ครบถ้้วนและเป็็นปััจจุุบัันของข้้อมููลเนื้้�อหา
ตััวเลขรายงานหรืือข้้อคิิดเห็็นใด ๆ และไม่่มีี
ความรัับผิิดในความเสีียหายใด ๆ ไม่่ว่่าเป็็นผล
โดยทางตรงหรืือทางอ้้อมที่่�อาจจะเกิิดขึ้้�น
จากการนำข้อ้ มูลู ไม่ว่ ่า่ ส่ว่ นหนึ่่ง� ส่ว่ นใดหรืือทั้้ง� หมด
ในเอกสารฉบับั นี้ไ�้ ปใช้้

กำ�หนดเวลา
เผยแพร่เปน็ รายไตรมาส
ขอ้ มูลติดตอ่
Tel : 02 685 2514, 02 685 2567
Facebook
https://www.facebook.com/TFAC.FAMILY
LINE ID
@tfac.family

หมายเหตุุ: การอ่่านวารสารวิิชาการหรืือ
บทความต่่าง ๆ ให้้นัับจำนวนชั่�วโมงการพััฒนา
ความรู้�้ต่่อเนื่่�องทางวิิชาชีีพที่่�ไม่่เป็็นทางการ
ได้ต้ ามจริิงแต่่ไม่่เกิิน 2 ชั่ว� โมงต่่อ 1 หัวั ข้อ้

No.103 08

ก2ร5ก6ฏ5าคม - กันยายน

TFAC UPDATE ESG05

ESG กบั ทิศทางการปรับตวั 08
ของนกั บัญชีสากลและนกั บญั ชีไทย
ประเมินความเสีย่ ง กบั ทิศทางการปรบั ตวั ของ
ในส�ำ นักงานสอบบญั ชีเริ่มอยา่ งไรดี
13 นกั บัญชสี ากลและนกั บัญชีไทย

การบัญชตี น้ ทนุ ทแ่ี ทจ้ ริง 18 13
ทางการเกษตรอาหารเพ่ือความยั่งยนื 24
32 ประเมนิ ความเสีย่ ง
Agrifood True Cost Accounting for Sustainability 34
ในส�ำ นักงานสอบบญั ชี
การวางแผนภาษีส�ำ หรบั ธรุ กจิ สตาร์ทอัพ เรม่ิ อยา่ งไรดี
(Tax Planning for Startup Business)
การบญั ชตี ้นทนุ ท่ีแทจ้ รงิ 18
การจัดท�ำ เอกสารหลักฐานขอ้ มูลธรุ กรรมระหวา่ งกนั
ที่ตอ้ งน�ำ สง่ ตามประกาศอธบิ ดีกรมสรรพากร ฉบับท่ี 407 ทางการเกษตรอาหารเพอื่ ความยัง่ ยืน
AGRIFOOD TRUE COST ACCOUNTING
กฎหมายภาษสี ำ�หรบั การลงทุน FOR SUSTAINABILITY
ในกจิ การพลงั ทดแทน

มาตรฐาน ISO 19011 สนัับสนุุน 36
การบริิหารงานตรวจสอบอย่า่ งไร
วงจรการพฒั นาซอฟตแ์ วรท์ ่เี ป็นมิตร วงจรการพฒั นาซอฟตแ์ วร์
ตอ่ ส่ิงแวดลอ้ มส�ำ หรับระบบสารสนเทศ ทีเ่ ป็นมติ รต่อส่ิงแวดลอ้ ม
ทางการบัญชเี พ่อื ความย่ังยืน สำ�หรบั ระบบสารสนเทศ
24 39การวางแผนภาษี

สำ�หรบั ธุรกจิ สตารท์ อัพ
(Tax Planning
39 for Startup ทางการบญั ชีเพื่อความย่ังยนื
Business)

Special Interview 44 44
ผ้ผู ่านการทดสอบโครการ PAC
(Professional Accountant Certificate) Special Interview
รุ่นท่ี 1

COSO 2013 Internal Control Certificate 46 ผ้ผู า่ นการทดสอบโครการ PAC
กรอบการควบคุมภายในแบบบรู ณาการ
(Professional Accountant Certificate) ร่นุ ที่ 1

โครงการอบรมคณุ ภาพ..ที่ไม่ควรพลาด

TFAC UPDATE นอกจากน่� ที่�่ประชุมื่มื่่การรับัที่ราบัควัามื่ค่บัหน้าการปฏิิบััติิ
ติามื่แผู้นงาน 2565 ข้อง 3 คณะที่ำางาน (ที่ั�งน�่คณะที่ำางาน ที่่� 1
การประชุม AFA Council Meeting มื่่ นางสาวภาสิน จันโมุลี กรรมื่การคณะกรรมื่การกาำ หนด้
ครัง้ ท่ี 134 ผา่ นการประชุมแบบออนไลน์ มื่าติรฐานเป็นประธานคณะที่าำ งานซี่�งมืุ่่งเน้นการส่งเสริมื่
การใช้มื่าติรฐานระหวั่างประเที่ศ) รวัมื่ถึ่งการรายงานงบัการเงิน
ข้องสมื่าพันธ์ สำาหรับัปี 2564 การจัด้งานและกิจกรรมื่อ่�น ๆ เช่น
การเข้้าร่วัมื่ประชมุ ื่สงั เกติการณก์ ับัองคก์ รพนั ธมื่ิติรในภ้มื่ิภาคอ�น่ ๆ
สำาหรับัการประชุมื่ AFA Council Meeting ครั�งติ่อไป
ได้้กาำ หนด้ข้่น� ในเด้่อนพฤศจกิ ายน 2565

การอบรมหลกั สูตร “ประกาศนยี บตั ร
ทางการสอบบัญชี”

(Diploma In Auditing Program)

เมื่่�อวัันที่�่ 26 พฤษภาคมื่ 2565 นายวรวิทย์ เจนธนากุุล เมื่�่อวัันที่่� 6 มื่ิถึุนายน 2565 สภาวัิชาช่พบััญช่ โด้ยคณะ
นายกสภาวัิชาช่พบััญช่ ในฐานะประธานสมื่าพันธ์นักบััญช่อาเซี่ยน อนุกรรมื่การด้้านการพัฒนาวัิชาช่พบััญช่ จัด้อบัรมื่หลักส้ติร
(Asean Federation of Accountants หร่อ AFA) รับัหน้าที่�่ “ประกาศน่ยบััติรที่างการสอบับััญช่” (Diploma in Auditing
เป็นประธานในการประชุมื่ AFA Council Meeting คร�ังที่่� 134 Program) ในร้ปแบับั Online ผู้่าน Microsoft Teams
ด้้วัยวัิธ่การประชุมื่แบับัออนไลน์ โด้ยมื่่ผู้้เข้้าร่วัมื่ประชุมื่ 45 คน โด้ยได้ร้ บั ัเกย่ รติจิ าก นายวรวทิ ย์ เจนธนากุลุ นายกสภาวัชิ าชพ่ บัญั ช ่
จาก 10 ประเที่ศสมื่าชกิ สามื่ญั ในภม้ ื่ภิ าคอาเซีย่ น และสมื่าชกิ สมื่ที่บั ร่วัมื่กบั ั ผศ. ดร.ธรี ชััย อรณุ เรืองศิรเิ ลศิ ประธานคณะอนกุ รรมื่การ
ซีง่� เปน็ สมื่าชกิ จากองคก์ รระด้บั ัโลก เชน่ The Institute of Chartered ด้้านการพฒั นาวัชิ าช่พบััญช ่ กล่าวัเปิด้การสมั ื่มื่นา
Accountants in England and Wales “ICAEW” และ การจัด้หลักส้ติรมื่่วััติถึุประสงค์เพ�่อเป็นการพัฒนาผู้้ประกอบั
The Association of Chartered Certified Accountants “ACCA” วัิชาช่พให้มื่่จริยธรรมื่ จิติสำาน่ก ควัามื่รับัผู้ิด้ชอบัติ่อหน้าที่่�แลสังคมื่
ซี�่งสรุปสาระการประชุมื่ที่�่สำาคญั ได้้ ด้ังน�่ รวัมื่ถึ่งการพัฒนาผู้้ประกอบัวัิชาช่พให้มื่่ควัามื่ร้รอบั ร้ล่ก
และมื่่ควัามื่สามื่ารถึ ในการประกอบัวัิชาช่พบััญช่ที่�่ที่ันสมื่ัย
ที่ป�่ ระชุมื่ได้้มื่่มื่ติอิ นุมื่ัติกิ ารแติ่งติั�ง ดร.ฐาน์รตีี มุุขด ี นกั วัิชาการ สอด้คล้องกับัแนวัโน้มื่การเปล�่ยนแปลงข้องควัามื่ติ้องการบัุคคลกร
ด้้านติ่างประเที่ศ สภาวัิชาช่พบััญช่ รับัติาำ แหน่งเป็นเลข้าธิการ ด้้านวัิชาช่พบััญช่ในปัจจุบััน และเป็นที่างเล่อกสาำ หรับัผู้้ที่่�ประสงค์
สมื่าพนั ธฯ์ โด้ยที่าำ หนา้ ที่ป่� ระสานงานรว่ ัมื่กบั ัผู้อ้ าำ นวัยการสมื่าพนั ธฯ์ จะข้อรบั ัใบัอนญุ าติเปน็ ผู้ส้ อบับัญั ชร่ บั ัอนญุ าติซีง�่ เปน็ การเพม�ิ ื่จาำ นวัน
ให้การด้ำาเนินงานข้องสมื่าพนั ธ์ฯ เปน็ ไปอยา่ งมื่ป่ ระสิที่ธิภาพ ผู้้สอบับััญช่รับัอนุญาติให้มื่่คุณภาพที่่�เพ่ยงพอกับัควัามื่ติ้องการ
ที่�่ประชุมื่ได้้มื่่มื่ติิให้แก้ไข้กฎบััติรที่่�เก�่ยวักับัการเปล�่ยนแปลง ที่�เ่ พ�มิ ื่ข้น�่ อยา่ งติอ่ เน่อ� ง
ช�่อภาษาอังกฤษข้องสภานักบััญช่และผู้้สอบับััญช่เวั่ยด้นามื่ สาำ หรับัผู้้ที่่�สนใจเข้้าร่วัมื่อบัรมื่ในรุ่นติ่อไป ติิด้ติามื่ข้่าวัสาร
และการวั่าจ้างผู้้อาำ นวัยการสมื่าพันธ์ ให้เป็นไปติามื่นโยบัาย การเปดิ ้รับัสมื่ัครได้ท้ ี่�่ www.tfac.or.th
และ/หรอ่ ข้อ้ ติกลงที่ผ่� ู้า่ นควัามื่เหน็ ชอบัโด้ยที่ป่� ระชมุ ื่ AFA Council
ที่่ป� ระชุมื่ได้ม้ ื่ก่ ารพจิ ารณาให้มื่ก่ ารปรบั ัโครงสรา้ งคา่ ธรรมื่เนย่ มื่
สมื่าชิกและมื่ม่ ื่ติิใหใ้ ชห้ ลักการพิจารณาโครงสรา้ งคา่ ธรรมื่เนย่ มื่
สมื่าชิกบันพ่�นฐานข้องควัามื่เที่่าเที่่ยมื่กัน และให้นาำ มื่าใช้
กับัทีุ่กองค์กรสมื่าชิก โด้ยให้คำาน่งถึ่งควัามื่สามื่ารถึในการจ่าย
คา่ ธรรมื่เนย่ มื่สมื่าชกิ ที่ไ่� มื่เ่ ที่า่ กนั ที่ง�ั ข้นาด้องคก์ ร จำานวันสมื่าชกิ
และข้นาด้เศรษฐกจิ ข้องแติล่ ะประเที่ศสมื่าชิก
ที่่�ประชุมื่รับัที่ราบัแผู้นงานการประชุมื่ ASEAN Accountancy
Conference on Sustainability ซีง�่ จะเปน็ แผู้นงานรว่ ัมื่ระหวัา่ ง
AFA และสภาวัชิ าชพ่ บัญั ช ่ โด้ยมื่ก่ ำาหนด้จดั ้ข้น�่ ในวันั ที่ �่ 8 ติลุ าคมื่
2565

Newsletter Issue 103 5

สภาวิชาชพี บญั ชี รว่ มกบั ก.ล.ต. หารือ นายกสภาวิชาชีพบัญชีในฐานะประธาน
แนวทางการยกระดับคณุ ภาพรายงานทางการ สมาพนั ธ์นกั บัญชอี าเซยี นเปน็ ประธาน
เปิดการเสวนา ISSB Outreach In ASEAN,
เงนิ ไทยในการประชุมประจาำ ปี 2565
Asia & Oceania

เมื่อ�่ วันั ที่ �่8 มื่ถิ ึนุ ายน 2565 สภาวัชิ าชพ่ บัญั ช ่และสาำ นกั งาน ก.ล.ติ. เมื่่�อวัันที่่� 9 มื่ิถึุนายน 2565 สมื่าพันธ์นักบััญช่อาเซี่ยน (AFA)
ร่วัมื่ประชุมื่ผู้่านระบับัออนไลน์ เพ�่อหาร่อแนวัที่างในการยกระด้ับั รว่ ัมื่กบั ั The Asian-Oceanian Standard-Setters Group (AOSSG)
คณุ ภาพรายงานที่างการเงนิ ไที่ยที่งั� ระบับั เชน่ การเติรย่ มื่ควัามื่พรอ้ มื่ และ the International Sustainability Standards Board (ISSB)
ให้ผู้้ประกอบัวัิชาช่พบััญช่สามื่ารถึให้บัริการเก�่ยวักับั การรับัรอง จัด้การเสวันารับัฟัังควัามื่คิด้เห็นจากผู้้มื่่ส่วันได้้ส่วันเส่ย ASEAN,
ควัามื่ถึ้กติ้องข้องการเปิด้เผู้ยข้้อมื่้ลการด้าำ เนินธุรกิจโด้ยคาำ น่ง Asia & Oceania ที่่�มื่่ติ่อร่างมื่าติรฐานการเปิด้เผู้ยข้้อมื่้ล
ถึ่งสง�ิ แวัด้ล้อมื่ สงั คมื่ และบัรรษัที่ภบิ ัาล (ESG) ติามื่แนวัที่างสากล ด้้านควัามื่ยั�งย่นที่ั�วัไปและการเปิด้เผู้ยข้้อมื่้ลที่�่เก�่ยวัข้้องกับั
การจัด้หาเคร่�องมื่่อช่วัยให้ผู้้สอบับััญช่สามื่ารถึปฏิิบััติิงานสอบับััญช่ สภาพภ้มื่ิอากาศ โด้ยมื่่ นายวรวิทย์ เจนธนากุุล นายก
ได้้อย่างมื่่ประสิที่ธิภาพและเป็นไปติามื่มื่าติรฐานวัิชาช่พที่�่เก�่ยวัข้้อง สภาวัิชาช่พบััญช่ ในประธานสมื่าพันธ์นักบััญช่อาเซี่ยน (AFA)
รวัมื่ที่�ังการจัด้ให้มื่่ค่้มื่่อการสอบัที่านควัามื่ครบัถึ้วันข้องการเปิด้เผู้ย เป็นประธานกล่าวัเปิด้งาน
ข้้อมื่้ลในหมื่ายเหติุประกอบังบัการเงิน ในการประชุมื่คร�ังน่� การสัมื่มื่นาครั�งน�่เป็นการเปิด้โอกาสให้ผู้้มื่่ส่วันได้้ส่วันเส่ย
ได้้จัด้ให้มื่่พิธ่ลงนามื่บัันที่่กข้้อติกลงควัามื่ร่วัมื่มื่่อ (MoU) โครงการ ทีุ่กภาคส่วันในอาเซี่ยนได้้รับัฟัังข้้อมื่้ลข้่าวัสารจากผู้้เช่�ยวัชาญ
เช่�อมื่โยงข้้อมื่้ลเก�่ยวักับัการติรวัจสอบัประวััติิการกระที่ำาผู้ิด้ ระด้ับัสากล ซี�่งสอด้คล้องติามื่เป้าหมื่ายข้องสมื่าพันธ์ฯ ที่�่มื่่ติ่อ
หรอ่ ข้้อบักพรอ่ งข้องผู้ส้ อบับัญั ชร่ ับัอนุญาติ ระหวั่างสองหน่วัยงาน มื่าติรฐานการจดั ้ที่ำารายงานด้า้ นควัามื่ยง�ั ยน่ อนั เปน็ ที่ย�่ อมื่รบั ัที่วั� ัโลก
นอกจากนั�น ยังเป็นเวัที่่ให้ผู้้มื่่ส่วันได้้ส่วันเส่ยได้้พบัปะพ้ด้คุย
กับัคณะกรรมื่การ ISSB โด้ยติรง ซี�่งที่ำาให้สมื่าพันธฯ์ ติระหนกั และ
เข้า้ ใจเปน็ อยา่ งยงิ� วัา่ การได้ร้ บั ัเสย่ งสนบั ัสนนุ จากผู้ม้ ื่ส่ ว่ ันได้ส้ ว่ ันเสย่ นนั�
เปน็ ส�งิ สาำ คัญอยา่ งยิ�งบันเสน้ ที่างด้า้ นควัามื่ยัง� ยน่
สำาหรับัสภาวัิชาช่พบััญช่ ในพระบัรมื่ราช้ปถึัมื่ภ์ ได้้ส่ง
นายนรชััย พัฒั นวณิชัย์กุุล เป็นผู้แ้ ที่นสภาวัชิ าชพ่ บััญช่เข้้าร่วัมื่เป็น
ผู้้เสวันา เพอ�่ แสด้งควัามื่คิด้เห็นติ่อคณะกรรมื่การและที่ม่ ื่งาน ISSB
นับัเป็นโอกาสอันด้่ที่่�ได้้เผู้ยแพร่มืุ่มื่มื่องควัามื่เห็นข้องประเที่ศไที่ย
ไปยังผู้อ้ อกมื่าติรฐานระหวัา่ งประเที่ศ

6 Newsletter Issue 103

การประชุมใหญส่ ามญั ประจำาปี 2565 การเปดิ อบรม “โครงการประกาศนยี บัตร
สภาวชิ าชีพบัญชี นักบญั ชภี าษอี ากร” (Certificate Of Tax

Accountant) (CTA) ร่นุ แรก

เมื่อ�่ วันั ที่ �่18 มื่ถิ ึนุ ายน 2565 สภาวัชิ าชพ่ บัญั ช ่จดั ้การประชมุ ื่ใหญ่ เมื่อ่� วันั ที่ �่ 11 มื่ถิ ึนุ ายน 2565 สภาวัชิ าชพ่ บัญั ช ่ โด้ยคณะกรรมื่การ
สามื่ัญประจาำ ปี 2565 ด้้วัยวัิธ่การประชุมื่ผู้่านส่�ออิเล็กที่รอนิกส์ วัิชาช่พบััญช่ด้้านการบััญช่ภาษ่อากร ได้้เปิด้อบัรมื่ “โครงการ
โด้ยสภาวัิชาช่พบััญช่จัด้ประชุมื่ด้้วัยวัิธ่น่�ข้่�นเป็นครั�งที่่� 2 ประกาศน่ยบััติรนักบััญช่ภาษ่อากร” รุ่นแรก (Certificate of Tax
เน�่องจากเล็งเห็นถึ่งควัามื่ปลอด้ภัยและควัามื่สะด้วักข้องสมื่าชิก Accountant) (CTA) ณ โรงแรมื่สวัิสโฮเติ็ล กรุงเที่พฯ รัชด้า
ในการเข้้าร่วัมื่ประชุมื่ ภายในการประชุมื่ นายวรวทิ ย์ เจนธนากุุล โด้ยได้้รับัเก่ยรติิจาก นายกุฤดา กุฤตีิยาโชัตีิปกุรณ์ ผู้้อาำ นวัยการ
นายกสภาวัิชาช่พบััญช่เป็นประธานในที่�่ประชุมื่ พร้อมื่ด้้วัย กองมื่าติรฐานการสอบับััญช่ กรมื่สรรพากร และ นายอนันตี์
คณะกรรมื่การสภาวัิชาช่พบััญช่และผู้้ที่รงคุณวัุฒิด้้านติ่าง ๆ สิริแสงทักุษิิณ อุปนายกคนที่่� 2 สภาวัิชาช่พบััญช่ และประธาน
โด้ยที่่�ประชุมื่ได้้ด้าำ เนินการติามื่ระเบั่ยบัวัาระที่ั�ง 8 วัาระ คณะกรรมื่การวัิชาช่พบััญช่ด้้านการบััญช่ภาษ่อากร กล่าวัเปิด้
และมื่่สมื่าชกิ เข้้าร่วัมื่ประชมุ ื่จำานวัน 1,053 คน สาำ หรบั ัที่่านสมื่าชกิ การอบัรมื่ร่วัมื่ด้้วัย นายสุริยะ ธีรวัฒนสาร ประธานคณะที่ำางาน
ที่่�ไมื่่ได้้เข้้าร่วัมื่ประชุมื่สามื่ารถึด้้เอกสารประกอบัการประชุมื่ โครงการพัฒนาหลักส้ติรเพ่�อรับัประกาศน่ยบััติรด้้านการบััญช่
และรายงานผู้ลการด้ำาเนินงานในรอบัปีที่่�ผู้่านมื่าได้้ด้ัง Link ภาษอ่ ากร ได้ก้ ลา่ วัรายงานเกย่� วักบั ัโครงการ
ที่�่ปรากฎด้้านล่าง สภาวัิชาช่พบััญช่ข้อข้อบัพระคุณที่่านสมื่าชิก การจัด้อบัรมื่มื่่วััติถึุประสงค์เพ่�อการติระหนักถึ่งควัามื่จาำ เป็น
รวัมื่ถึ่งผู้้มื่่ส่วันได้้ส่วันเส่ยทีุ่กที่่านที่่�ได้้ร่วัมื่ผู้ลักด้ันและสนับัสนุน ในการพัฒนาคุณภาพ และเป็นการเพ�ิมื่ควัามื่ร้ด้้านภาษ่อากร
การด้าำ เนนิ งานสภาวัชิ าชพ่ บัญั ช่ด้้วัยด้ม่ ื่าโด้ยติลอด้ อย่างเข้้มื่ข้้นให้เป็นมื่่ออาช่พ รวัมื่ถึ่งการสนับัสนุนให้มื่่นักบััญช่
ภาษอ่ ากร ผู้เ้ ชย�่ วัชาญด้า้ นการบัญั ชภ่ าษอ่ ากรสามื่ารถึเปน็ ที่ป่� รก่ ษา
เอกุสารประกุอบกุารประชัุมุ ด้า้ นการบัญั ชภ่ าษอ่ ากรเพม�ิ ื่มื่ากข้น�่ ภายหลงั จากพธิ เ่ ปดิ ้ได้ร้ บั ัเกย่ รติิ
https://www.tfacagm.com/_files/ugd/ จาก นายสเุ ทพั พังษิพ์ ัทิ กั ุษิ ์ ที่ป�่ รก่ ษาในคณะกรรมื่การวัชิ าชพ่ บัญั ช่
a6865b_006570bf4f52402c98895da9700de8ef.pdf ด้้านการบััญช่ภาษ่อากร บัรรยายพิเศษหัวัข้้อ “บัที่บัาที่ CTA
TFAC Annual Report 2021 มื่่ออาชพ่ (Roles of A Professional CTA)” ซีง่� มื่ก่ ารถึ่ายที่อด้สด้
https://eservice.tfac.or.th/files/Pr/รายงานประจำาป-ี ผู้่าน Facebook live ในชว่ ังเวัลา 08.30 - 10.30 น.
2564-สภาวัิชาชพ่ บัญั ช.่ pdf
Multimedia วาระท�ี 3 ผลกุารดาำ เนนิ งาน
https://www.youtube.com/watch?v=57pzX5SznQg

Newsletter Issue 103 7

โดย ดร.ปััญญา สัมั ฤทธิ์�์ปัระด์ษฐ์์
อนกุ รรมการในคณะอนกุ รรมการศ้กษาและต่ิดัต่ามมาต่รฐานการรายงานทางการเงินระหวา่ งปัระเทศ
โดัยความเหน็ ช่อบัของคณะกรรมการกำหนดัมาต่รฐานการบััญช่ ้ สภาวิช่าช่้พิบัญั ช่้

ESG

กับทศิ ทางการปรับตวั ของ

นกั บัญชสี ากลและนกั บญั ชีไทย

แนวคิิด ESG (สิ่�ิงแวดล้้อม (Environmental) สิ่ังคิม
(Social) การกำากับดูแล้ (Governance)) มีคิวามสิ่ำาคิัญมาก
โดยเฉพาะปััญหาโล้กร้อนที่ี�ที่วีคิวามรุนแรง ในการปัระชุุมสิ่มัชุชุา
ปัระเที่ศภาคิีอนุสิ่ัญญาสิ่หปัระชุาชุาติิว่าด้วยการเปัล้�ียนแปัล้ง
ของสิ่ภาพภูมิอากาศ คิร�ังที่�ี 26 (COP26) ซึ่่�งจััดข่�นที่ี�เมือง
กล้าสิ่โกว์ สิ่กอติแล้นด์ ได้ขอคิวามร่วมมือจัากปัระเที่ศติ่าง ๆ
ชุว่ ยบรรเที่าปัญั หานีอ� ยา่ งจัรงิ จังั โดยปัระเที่ศสิ่มาชุกิ สิ่หปัระชุาชุาติิ
ติกล้งกาำ หนดเปั้าหมายล้ดการปัล้่อยก๊าซึ่เรือนกระจักโดยเฉพาะ
คิาร์บอนไดออกไซึ่ด์เพ่อล้ดอุณหภูมิโล้กไม่ให้เพิ�มข�่นเกิน
1.5 องศาติ่อปั ี เปั้าหมายมงุ่ เศรษฐกิจัคิาร์บอนติ�าำ แล้ะใหล้ ้ดเหล้อื 0
ในปัี 2050
สิ่ถานการณข์ า้ งติน้ กระที่บการรายงานของธุรุ กจิ ั บที่คิวามน�ี
จัดั ที่าำ ขน่� โดยมวี ตั ิถปุ ัระสิ่งคิเ์ พอ่ นำาเสิ่นอขอ้ มลู ้คิวามกา้ วหนา้ เกยี� วกบั
หล้กั การแล้ะแนวปัฏิบิ ตั ิติ ิา่ ง ๆ ที่เ�ี กย�ี วขอ้ งกบั ESG แล้ะคิวามยงั� ยนื
Sustainability ที่ก�ี ารรายงานเก�ียวขอ้ ง

ในปััจจุบััน หน่วยงานระดัับัสากลหลายหน่วยงาน เช่่น GRI (Global Reporting Initiatives) SASB (Sustainability Accounting
Standard Board) TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures) ให้แนวทางพิิจารณาปัระเดั็นส�ิงแวดัล้อม แม้หนว่ ยงาน
เหล่าน�้ม้จุดัมุ่งหมายสอดัคล้องกัน แต่่ม้แนวคิดั หลักการ และวิธี้ปัฏิิบััต่ิท�้แต่กต่่างกัน ผู้้นำกลุ่ม G20 สนับัสนุนแนวคิดัพิ้�นฐานระดัับัโลก
ของคณะกรรมการกำกับัหลักทรัพิย์สากล (International Organization of Securities Commissions (IOSCO)) เห็นว่าควรนำแนวทางท�ด้ ั้
มารวมเปัน็ หลักการใหเ้ กิดัสมั ฤทธีผ�ิ ู้ลในการปัฏิบิ ััต่ิ
IFRS Foundation ต่อบัโจทยป์ ััญหาน้�โดัยจัดัต่งั� International Sustainability Standards Board (ISSB) ขน้� นำโดัย Emmanuel
Faber เพิ้�อพิัฒนามาต่รฐานการเปัิดัเผู้ยข้อม้ลความยั�งย้น และยังกำหนดัแผู้นงานรวม Climate Disclosure Standards Board (CDSB)
และ Value Reporting Foundation (VRF ทด�้ ัแ้ ล Integrated Reporting Framework กบั ั SASB Standards) และยงั ใหค้ ณะทำงาน Technical
Readiness Working Group (TRWG) จัดัทำ Prototype 2 ฉบัับัค้อ IFRS Sustainability Disclosure และฉบัับัท�้ 2 ค้อ IFRS Climate
Related Disclosure และต่อ่ มา ISSB นำมาใช่จ้ ดั ัทำ IFRS S1 Sustainability Disclosures เปัน็ ฐานท้ค� รบัถ้ว้ นของการเปัดิ ัเผู้ยขอ้ มล้ ความยัง� ยน้
ทอ�้ อกแบับัใหต้ ่รงกบั ัความต่อ้ งการขอ้ มล้ ของผู้ล้ งทนุ เมอ้� ปัระเมนิ มล้ คา่ กจิ การ กบั ั IFRS S2 Climate-related disclosures และ Appendix 640 หนา้
เน้�อหาเน้นโอกาสและความเส�้ยงเก้�ยวกับัสภาพิภ้มิอากาศ รวมคำแนะนำของ Task Force on Climate-related Financial Disclosures
(TCFD) กบั ัคา่ วดั ัทจ้� ดั ัทำขน�้ ต่ามปัระเภทอตุ ่สาหกรรมต่ามเกณฑ์ม์ าต่รฐาน SASB เพิอ�้ รวบัรวมความเหน็ จากผู้ม้ ส้ ว่ นไดัเ้ สย้ ต่งั� แต่ ่ 29 มน้ าคม 2565
และปัิดัรับัความเหน็ 29 กรกฎาคม 2565 เพิอ�้ ใช่้จัดัทำมาต่รฐานทเ�้ กย�้ วข้องต่่อไปั

8 Newsletter Issue 103

รา่ ง IFRS S1 มว้ ตั ่ถ้ปุ ัระสงคเ์ พิอ้� กำหนดัการเปัดิ ัเผู้ยขอ้ มล้ การเงนิ เกย้� วกบั ัความยงั� ยน้ เกณฑ์พ์ ิน้� ฐานทค้� รบัถ้ว้ นของขอ้ มล้ การเงนิ เกย้� วกบั ั

ความย�ังย้นเพิ�้อปัระกอบัดัุลพิินิจในการปัระเมินม้ลค่ากิจการ IFRS S1 ปัระกอบัดั้วยการรายงานต่ามหลักการ 4 เร�้องของข้อม้ลท�้เช่้�อมโยง
(Connected information) ดัังน้�

Governance Strategy Risk management Metrics and
การกา� กับดูแล กลยุทธ์ การจัดการความเส่ียง Targets

ข้อม้ลทช้� ่ว่ ยผู้ล้ งทนุ ให้เขา้ ใจ ข้อม้ลท�้ช่ว่ ยผู้้ลงทนุ ปัระเมิน ขอ้ ม้ลท้�ช่่วยผู้้ลงทุนใหเ้ ข้าใจ คา่ วดั และเปา้ หมาย
กระบัวนการการกำกับัดั้แล กลยทุ ธีก์ ารพิิจารณาโอกาส กระบัวนการท�้กิจการระบั ุ
ปัระเมนิ และจดั ัการโอกาสและ ข้อม้ลทช้� ่ว่ ยผู้ล้ งทุน
การควบัคุมและวธิ ีก้ าร และความเสย�้ งเก้�ยวกับั ใหเ้ ขา้ ใจวธิ ี้วดั ั ต่ดิ ัต่ามดั้แล
ท�ใ้ ช่้ต่ิดัต่ามดั้แลและ ความยงั� ยน้ ท�้สำคัญว่า ความเส�ย้ งเก้�ยวกับั
จดั ัการโอกาสและความเส้ย� ง รวมในการวางแผู้นเช่งิ กลยุทธี ์ ความยงั� ยน้ ปัจั จุบััน และจดั ัการโอกาส
เกย้� วกบั ัความยง�ั ยน้ ท้ส� ำคญั และการวางแผู้นการเงนิ หรอ้ ไม่ และทค้� าดัไว้ กระบัวนการนัน� และความเส�้ยงเก้�ยวกับั
และเปัน็ แกน่ สำคญั บัร้ ณาการกับักระบัวนการ ความย�ังยน้ ทส้� ำคัญ
ของกลยุทธีห์ รอ้ ไม่ จัดัการความเส้�ยงโดัยรวม และปัระเมนิ ผู้ลการดัำเนินงาน
ช่ว่ ยผู้้ลงทุนปัระเมิน รวมถ้้งความกา้ วหนา้
ลกั ษณะความเส้�ยงโดัยรวม เท้ยบักบั ัเปั้าหมายทก�้ ำหนดั
และกระบัวนการ
การจดั ัการความเส�้ยง

เนอ้� งจากรา่ งฉบับั ันเ�้ ปัน็ หลกั การทว�ั ไปัเกย�้ วกบั ัการรายงาน 01Governance การก�ากับดูแล
จ้งรวมข้อกำหนดัเก�้ยวกับัการแสดังข้อม้ลเปัร้ยบัเท้ยบั ความถ้�้ รา่ งมาติรฐานกาำ หนดใหเ้ ปัดิ เผยขอ้ มลู ้กระบวนการ
การรายงาน (Frequency) สถ้านท้� (Location) ของข้อม้ล กำากับดูแล้ การคิวบคิุมแล้ะวิธุีที่ี�กิจัการใชุ้ติิดติามแล้ะจััดการ
การระบัุกิจการท้�รายงานและงบัการเงินท้�เก้�ยวข้อง การใช่้ข้อม้ล โ อ ก า สิ่ แ ล้ ะ คิ ว า ม เ สิ่ี� ย ง เ กี� ย ว กั บ สิ่ ภ า พ ภู มิ อ า ก า ศ
และข้อสมมต่ิการเงิน แหล่งปัระมาณการและความไม่แน่นอนของ บริษัที่ติ้องเปัิดเผยคิำาอธุิบายหน่วยงานกาำ กับ เชุ่น
ผู้ลลัพิธี ์ ขอ้ ผู้ดิ ัพิลาดั การกำหนดัข้อความการปัฏิบิ ัตั ่ติ ่าม คิณะกรรมการที่�ีกาำ กับดูแล้โอกาสิ่แล้ะคิวามเสิ่ี�ยงเกี�ยวกับ
สิ่ภาพภูมิอากาศ หน้าที่ี�ของหน่วยงานกำากับดูแล้ที่�ีติิดติาม
ร่าง IFRS S2 มุ่งให้กิจการรายงานข้อม้ลโอกาส สิ่ภาพภูมิอากาศ บที่บาที่ของฝ่่ายจััดการในการปัระเมิน
แล้ะจััดการโอกาสิ่แล้ะคิวามเสิ่�ียงเกี�ยวกับสิ่ภาพภูมิอากาศ
และความเส้�ยงเก้�ยวกับัสภาพิภ้มิอากาศเพิ้�อช่่วยผู้้ลงทุนปัระเมิน วิธุีที่�ีบริษัที่ที่าำ ให้มั�นใจัว่ามีบุคิล้ากรที่�ีมีที่ักษะแล้ะสิ่มรรถนะ
ผู้ลกระทบัของโอกาสและความเส�้ยงเก้�ยวกับัสภาพิภ้มิอากาศ ที่�เี หมาะสิ่มเพ่อดูแล้กล้ยุที่ธุ์
ต่อ่ มล้ คา่ กจิ การ โดัยใช่้แนวทางการกำกบั ัดัแ้ ล กลยุทธี์ การจัดัการ
ความเส�้ยง ค่าวัดั และเปั้าหมาย รายงานข้อม้ลสภาพิภ้มิอากาศ
ท�ังโอกาสและความเส้�ยงการเปัล้�ยนผู้่านและกายภาพิเก้�ยวกับั
สภาพิภม้ ิอากาศ

Newsletter Issue 103 9

02Strategy กลยุทธ์ ร่างมาติรฐานกำาหนด กลยุทธแ์ ละการตัดสนิ ใจ
ให้บริษัที่เปัิดเผยข้อมูล้เกี�ยวกับการเปัล้�ียนแปัล้ง (Strategy and Decision-Making)
สิ่ภาพภูมิอากาศอาจัคิาดว่าจัะกระที่บโมเดล้ธุุรกิจั กล้ยุที่ธุ ์
กระแสิ่เงนิ สิ่ดติล้อดระยะเวล้าสิ่ัน� ปัานกล้าง ระยะยาว การเขา้ ถง่ บัริษัทต่้องเปัิดัเผู้ยคำอธีิบัายแผู้นต่อบัสนองโอกาส
การจัดั หาเงนิ แล้ะติน้ ที่นุ เงนิ ที่นุ เชุน่ การดำาเนนิ งานสิ่ายธุรุ กจิ ัหนง่� และความเส้�ยงเปัล้�ยนผู้่านเก้�ยวกับัสภาพิภ้มิอากาศ เช่่น
อาจัอันติรายติ่อชุ่อเสิ่ียงแล้ะจัำากัดคิวามสิ่ามารถเข้าถ่ง วิธี้ท้�บัริษัทวางแผู้นบัรรลุเปั้าหมายเก้�ยวกับัสภาพิภ้มิอากาศ
การจัดั หาเงนิ การจัดัหาทรัพิยากร และการทบัทวนเปั้าหมาย วิธี้ท้�บัริษัทคาดัว่า
จะปัรับัใช่้หร้อบัรรเทาความเส�้ยงเก�้ยวกับัสภาพิภ้มิอากาศ
บริษัทั ตอ้ งระบุความเส่ียงกายภาพ เช่่น ผู้่านการเปัล�้ยนแปัลงกระบัวนการผู้ลิต่ การปัรับัปัรุงแรงงาน
และความเสยี่ งการเปลย่ี นผ่า่ น การเปัล้�ยนแปัลงวัต่ถุ้ดัิบั รายละเอ้ยดัสินค้า หร้อการแนะนำค่าวัดั
ปัระสิทธีิภาพิ วิธี้ท�้บัริษัทคาดัว่าจะปัรับัใช่้หร้อบัรรเทาความเส้�ยง
กรณ้ความเส้�ยงกายภาพิ (Physical Risk) กจิ การต่อ้ งอธีิบัาย ทางอ้อมเก้�ยวกับัสภาพิภ้มิอากาศในโซ่คุณคา่ เช่น่ ทำงานกบั ัล้กคา้
ว่าความเส�้ยงเฉ้ยบัพิลัน เช่่น พิายุไซโคลนและน�ำท่วม และโซ่คุณค่า หร้อใช่้การจัดัหา แผู้นงาน จะพิิจารณารวม
ทำให้สินทรพั ิย์ของบัริษัทมค้ วามเส�ย้ งหร้อขดั ัขวางโซ่อปุ ัทาน การหักกลบัคาร์บัอนหร้อไม่ หากรวม บัริษัทต่้องเปัิดัเผู้ยข้อม้ล
เช่่น กระบัวนการจัดัส่งแบับัทันเวลา (Just-in-time) เจาะจงเพิ้�อผู้้ลงทุนปัระเมินโครงการหักกลบั หากบัริษัทใช่้ราคา
หรอ้ ความเสย�้ งเรอ�้ รงั เช่น่ การเพิม�ิ ระดับั ันำ� ทะเลหรอ้ การเพิม�ิ คาร์บัอนเปั็นต่้นทุนการปัล่อยก๊าซภายในเม้�อบัริษัทต่ัดัสินใจ
อุณหภ้มิเฉล�้ย การเปัล�้ยนแปัลงสภาพิภ้มิอากาศอาจกระทบั รายจ่ายฝ่่ายทุน ร่างมาต่รฐานกำหนดัให้บัริษัทอธีิบัายวิธี้ท�้ใช่้
กลยุทธี์ เช่่น กจิ การอาจจำเปัน็ ต่้องพิจิ ารณายา้ ยโรงงานผู้ลติ ่ การกำหนดัราคาคาร์บัอน และเปัิดัเผู้ยราคาท�้ใช่้เปั็นค่าวัดั
กรณค้ วามเสย้� งเปัล�ย้ นผู้า่ น (Transition Risk) กจิ การอธีบิ ัาย การปัลอ่ ยก๊าซเรอ้ นกระจกเปั็นเมต่ริกต่ัน
ความเสย�้ งทส�้ มั พินั ธีก์ บั ัการเปัลย�้ นผู้า่ นสเ่้ ศรษฐกจิ คารบ์ ัอนต่ำ�
นโยบัาย กฎหมาย ต่ลาดั เทคโนโลย้ ช่้�อเส้ยง ต่ัวอย่าง ฐานะการเงนิ ผ่ลการดา� เนินงานทางการเงนิ
ความเส�้ยงอาทิ ความเส�้ยงต่ลาดั เช่่น ความต่้องการสินค้า และกระแสเงินสด (Financial position,
ทใ�้ ช่ค้ ารบ์ ัอนสง้ ลดัลง ความเสย�้ งดัา้ นกฎหมาย เช่น่ การดัำเนนิ financial performance and cash flows)
การกฎระเบั้ยบัห้ามขายสินค้า ยานพิาหนะดั้เซล ความร้อน
นำ� กา๊ ซ โอกาสหรอ้ ความเสย้� งเทคโนโลยอ้ าจเปัน็ ยานพิาหนะ บัริษัทต่้องรวมคำอธีิบัายโอกาสและความเส�้ยงเก้�ยวกับั
ทดัแทนดั้เซลปัล่อยกา๊ ซต่�ำกวา่ สภาพิภ้มิอากาศกระทบัฐานะการเงิน ผู้ลการดัำเนินงาน
การเงินและกระแสเงินสดัอย่างไร เช่่น บัริษัทอาจเปัิดัเผู้ย
การดั้อยค่าของสินทรัพิย์ท้�สำคัญท้�เปั็นผู้ลมาจากกลยุทธี์
ท�้บัริษัทจัดัการความเส�้ยงการเปัล�้ยนผู้่าน หร้อการลงทุน
เ ท ค โ น โ ล ย้ ใ ห ม่ เ พิ�้ อ ไ ดั้ ปั ร ะ โ ย ช่ น์ จ า ก โ อ ก า ส เ ก�้ ย ว กั บั
สภาพิภ้มิอากาศ
บัริษัทต่้องอธีิบัายวิธี้ท�้บัริษัทคาดัการณ์ฐานะการเงิน
ว่าจะเปัล�้ยนแปัลงต่ลอดัเวลาภายใต่้กลยุทธี์เพิ�้อพิิจารณา
โอกาสและความเส�้ยงท�้สำคัญเก�้ยวกับัสภาพิภ้มิอากาศ
ต่ัวอย่างเช่่น ผู้ลท�้ต่ามมาในการบััญช่้การเงินจากรายไดั้เพิ�ิม
หรอ้ ต่น้ ทนุ สนิ คา้ บัรกิ ารสอดัคลอ้ งกบั ัเศรษฐกจิ คารบ์ ัอนต่ำ� ลง
ความเส้ยหายทางกายภาพิของสินทรัพิย์จากเหตุ่การณ์
สภาพิภม้ อิ ากาศและต่น้ ทนุ การบัรรเทาหรอ้ ปัรบั ัสภาพิภม้ อิ ากาศ
เมอ�้ บัรษิ ทั ใหข้ อ้ ม้ลเช่งิ ปัริมาณ อาจเปั็นค่าเดัย้ วหรอ้ พิสิ ยั ของ
ค่าทเ้� ปัน็ ไปัไดั้

10 Newsletter Issue 103

ความยืดหยนุ่ เชงิ สภาพภูมิอากาศ 04Metrics and Targets บรษิ ทั ี่ติอ้ งเปัดิ เผย
(Climate resilience) คิ่ า วั ด แ ล้ ะ เ ปั้ า ห ม า ย ที่ี� กิ จั ก า ร ใ ชุ้ จัั ด ก า ร โ อ ก า สิ่
แล้ะคิวามเสิ่ีย� งเกย�ี วกบั สิ่ภาพภูมอิ ากาศที่�สี ิ่าำ คิัญ
โอกาสและความเส�้ยงเก้�ยวกับัสภาพิภ้มิอากาศอาจทดัสอบั
ความย้ดัหยุ่นของบัริษัท บัริษัทเปัิดัเผู้ยข้อม้ลท�้ช่่วยผู้้ลงทุน
ใหเ้ ขา้ ใจความยด้ ัหยนุ่ ต่อ่ โอกาสและความเสย�้ งเกย้� วกบั ัสภาพิ
ภ้มิอากาศ เช่่น บัริษัทอาจลงทุนใช่้สินทรัพิย์และเงินลงทุน
หร้อความเส้�ยงเก้�ยวกับัสภาพิภ้มิอากาศ เช่่น ความเส้�ยง
ดั้านอุทกภัยเพิิ�มข�้นม้แนวโน้มให้บัริษัทต่้องย้ายสถ้านท้�ต่ั�ง
รอ�้ ถ้อนหรอ้ ปัรบั ัปัรงุ สนิ ทรพั ิย ์ บัรษิ ทั ต่อ้ งเปัดิ ัเผู้ยวา่ จดั ัหาเงนิ
เพิ้ยงพิอเพิ�้อผู้่านพิ้นความเส�้ยงและไดั้ปัระโยช่น์จากโอกาส
เกย�้ วกับัสภาพิภม้ ิอากาศ

03Risk Management บริษัที่ติ้องอธุิบาย GHG emissions ร่างมาต่รฐานกำหนดัให้บัริษัทเปัิดัเผู้ย
ระดับแล้ะวิธุีที่�ีกระบวนการใชุ้ระบุ ปัระเมิน แล้ะ ค่าสัมบั้รณ์การปัล่อยก๊าซเร้อนกระจกเบั้�องต่้นขอบัเขต่ 1
จัดั การโอกาสิ่แล้ะคิวามเสิ่ยี� งเกยี� วกบั สิ่ภาพภมู อิ ากาศบรู ณาการ ขอบัเขต่ 2 ขอบัเขต่ 3 เปั็นเมต่รกิ ต่ันของคาร์บัอนไดัออกไซดั์
กบั กระบวนการจัดั การคิวามเสิ่ย�ี งโดยรวม บรษิ ทั ี่ติอ้ งเปัดิ เผย เทย้ บัเทา่ และความเขม้ ของการปัลอ่ ยกา๊ ซ บัรษิ ทั ต่อ้ งคำนวณ
วิธุีจััดล้ำาดับคิวามเสิ่ี�ยงเกี�ยวกับสิ่ภาพภูมิอากาศเที่ียบกับ การปัล่อยก๊าซดั้วย GHG Protocol กลุ่มงบัการเงินรวม
คิวามเสิ่ยี� งปัระเภที่อน่ รวมถง่ การใชุเ้ คิรอ่ งมอื ปัระเมนิ คิวามเสิ่ย�ี ง ต่้องเปัิดัเผู้ยการปัล่อย GHG แยกจากของบัริษัทร่วม
เชุ่น เคิร่องมือปัระเมนิ คิวามเสิ่ย�ี งที่�อี ิงวทิ ี่ยาศาสิ่ติร์ และการรว่ มคา้ ขอ้ กำหนดัการเปัดิ ัเผู้ยการปัลอ่ ยกา๊ ซขอบัเขต่ 3
สะท้อนความสำคญั การใหข้ อ้ มล้ เก้�ยวกบั ัโซ่คณุ คา่ ของบัริษทั
Industry-based disclosures ร่างมาต่รฐานรวม
ข้อกำหนดัการเปัิดัเผู้ยข้อม้ลต่ามเกณฑ์์อุต่สาหกรรม
บัริษัทจะระบัุข้อกำหนดัท�้ใช่้กับัโมเดัลธีุรกิจและกิจกรรม
ท้�เก้�ยวข้อง ต่ัวอย่างหัวข้อการเปัิดัเผู้ยข้อม้ล เช่่น การจัดัหา
สว่ นผู้สม การออกแบับัเพิ้อ� ทรพั ิยากร ร่องรอยปัระสิทธีภิ าพิ
และสิ�งแวดัล้อมของฮาร์ดัแวร์ ร่างมาต่รฐานเสนอการจัดั
ปัระเภทอุต่สาหกรรม 77 อุต่สาหกรรมใน 11 ภาค เช่่น
เคร้�องดั้�มแอลกอฮอล์ การผู้ลิต่อุปักรณ์ วัสดัุและอุปักรณ์
การแพิทย์ ข้อกำหนดัการเปัิดัเผู้ยท�้เก้�ยวข้องนำมาจาก
มาต่รฐาน SASB เพิ้�อปัระโยช่น์ต่่อบัริษัทและผู้้ลงทุน
โดัยระบัุการเปัิดัเผู้ยท้�เก้�ยวข้องในภาคผู้นวก B บัริษัท
มองหวั ขอ้ และคา่ วดั ัในภาครวม หรอ้ เพิย้ งอตุ ่สาหกรรมเฉพิาะ
ขอ้ กำหนดัการเปัิดัเผู้ยขอ้ มล้ 68 อตุ ่สาหกรรมในเอกสารแยก
การจัดัปัระเภทแยก 9 อุต่สาหกรรมท�้เหล้อไม่ม้หัวข้อ
การเปัดิ ัเผู้ยข้อมล้ เกย้� วกับัสภาพิภ้มิอากาศ

Newsletter Issue 103 11

หล้ักการของร่าง IFRS S1 แล้ะ IFRS ความเหน็ สว่ นตัวของผ่้เู ขยี น
S2 ยังรวมคิำาแนะนาำ เชุน่ กจิ ัการไม่จัาำ เปัน็ ตอ่ ร่าง IFRS S1 และ IFRS S2
ติ้องปัฏิิบัติิติามมาติรฐานการรายงาน
ที่างการเงิน (IFRS) เมอ่ ใชุร้ า่ ง IFRS S1 มีบางประเด็นทผี่ ่้รู ว่ มประชุม
แล้ะ IFRS S2 เปั็นติน้ Outreach สอบถาม เชน่
อยา่ งไรกด็ ี ก�าหนดเวลา ขอบเขต 3 ซึ่่งต้องใชว้ ธิ ีประมาณการ
ทกี่ จิ การจะปฏิบิ ตั ิตาม และการประเมนิ ข้อมูลท่ีมคี วามไมแ่ น่นอนสงู
IFRS S1 และ IFRS S2
ยงั ไมร่ ะบุไว้ แลจะ่งมอคี าวจามมีค“วาเมกเบิน่ยี จงรเบงิ น”
เมอ่ ปัล้ายเมษายน 2565 ที่ผ�ี า่ นมา ISSB จัดั Outreach
Online สิ่ำาหรับยโุ รปั แล้ะ ASEAN Asia Oceania นอกจัาก ISSB หน่วยงาน International
เม่อ 9 มิถุนายน 2565 เพ่อสิ่รุปัภาพรวมของ Federation of Accountants สิ่มาพันธุ์นักบัญชุี
รา่ งแล้ะติอบคิาำ ถามผแู้ ที่นของ ASEAN บางปัระเที่ศ นานาชุาติิรวบรวมบที่คิวามติ่าง ๆ ที่ี�น่าสิ่นใจัเน้นเร่อง
ซึ่่�งมีคิวามคิิดเห็นเก�ียวกับคิาำ นิยามแล้ะข้อกำาหนด สิ่�ิงแวดล้้อมนำาไปัปัระยุกติ์กับธุุรกิจัขนาดเล้็ก รวมถ่ง
หล้ายเร่องที่ี�วิที่ยากร ISSB รับว่าจัะนาำ ไปัพิจัารณา การขยายคิวามรา่ ง IFRS S1 ปัระยุกติใ์ หเ้ ปัน็ รปู ัธุรรม
ติอ่ ไปั ปัฏิบิ ตั ิไิ ดจ้ ัรงิ แล้ะในสิ่ว่ นของ US SEC ใหค้ ิวามสิ่ำาคิญั
กบั การจัดั ที่าำ แล้ะเปัดิ เผยขอ้ มลู ้คิวามยัง� ยนื น ี� แติย่ งั พบ
รา่ ง IFRS S1 แล้ะ IFRS S2 ยงั อยรู่ ะหวา่ ง ปัญั หาวา่ ธุรุ กจิ ั Russell 1,000 Company จัดั อนั ดบั
รบั คิวามคิดิ เหน็ จันถง่ 29 กรกฎาคิม 2565 กจิ ัการขนาดใหญ ่ จัำานวน 1 ใน 3 ยังไมเ่ ปัิดเผยขอ้ มูล้
สิ่�งิ แวดล้้อม
12 Newsletter Issue 103 เน่องจัากเนื�อหามีอีกมาก ที่ั�งแนวที่าง
การวัดการปัล้่อยก๊าซึ่ที่ี�ศาสิ่ติราจัารย์ด้านบัญชุีบริหาร
Professor Kaplan ไดน้ ำาเสิ่นอไว้ ในฉบบั หนา้ ผูเ้ ขียน
จัะรวบรวมสิ่าระสิ่ำาคิัญของการดำาเนินงานของไที่ย
เพ่อปัระยุกติ์ให้รับกับแนวที่างสิ่ากล้แล้ะผู้เกี�ยวข้อง
นาำ ไปัพิจัารณาเติรียมปัฏิิบัติิงานบัญชุีได้อย่างเหมาะสิ่ม
ขอบพระคิุณแล้ะสิ่วสั ิ่ดี

โดย์ คุุณบุุญเรืือง เลิศิ วิเิ ศษวิทิ ย์์
- Partner, PwC Thailand
- กรรมการในคุณะกรรมการวิิชาชีพบััญชี
ด้้านการสอบับััญชี สภาวิิชาชีพบััญชี
รืศ.ดรื.สมพงษ์ พรือุปถัมั ภ์์

ประเมนิ ความเสย่ี ง- Associate Dean, Chulalongkorn
Business School
- กรรมการในคุณะกรรมการวิิชาชพี บััญชี

ในสำานกั งานสอบบัญชีด้้านการสอบับััญชี สภาวิิชาชีพบััญชี

เริ่มอยา่ งไรดี

เม่อสภาวิิชาชีพบััญชี ได้้ประกาศให้้มาตรฐานการบัริห้ารคุุณภาพฉบัับัให้ม่
ห้รอื TSQM1 และ TSQM2 แทนมาตรฐานการคุวิบัคุมุ คุณุ ภาพฉบับั ัเด้มิ ห้รอื
TSQC1 ซึ่่ง� จะมผี ลบังั คุบั ัใชต้ ง�ั แต่วิันที� 15 ธันั วิาคุม 2566 นัน� ทำให้้สำนักงานสอบับัญั ชี
โด้ยเฉพาะสำนักงานท�ีไม่ใช่เคุรือข่่าย ซึ่่�งเป็นสำนักงานสอบับััญชีไทยข่นาด้กลางและ
ข่นาด้เล็กต้องมีการเตรียมคุวิามพร้อมสำห้รับัการปฏิิบััติตามมาตรฐานด้ังกล่าวิ ซึ่่�งเรื�อง
ท�ีสำคุัญท�ีกำห้นด้ในมาตรฐานฉบัับัน�ี คุือ กระบวนการประเมิินความิเสี่่�ยง
(Risk Assessment Process) โด้ยสำนักงานสอบับััญชีจะต้องมีการวิางแผน
และจัด้เตรียมเอกสารอย่างเห้มาะสมวิ่า สำนักงานมีการบัริห้ารคุวิามเส�ียง
และตอบัสนองคุวิามเส�ียงอย่างไร เพ�ือเป็นการยกระด้ับัคุุณภาพข่องสำนักงานสอบับััญชี
ซึ่ง�่ กจ็ ะสง่ ผลไปถึง่ คุุณภาพในการปฏิบิ ัตั งิ านสอบับััญชีให้ด้ ้ยี ิ�งข่�่นอีกด้้วิย

สำานักงานสอบบัญชีอาจมีคาำ ถามว่าจะเร่ิมต้้นอย่างไรดี
ในการประเมินคุวิามเส�ียงข่องสำนักงาน ในคุวิามเป็นจริง
จะเริม่ ต้น้ การประเมินคุวิามเส�ียงไม่ใช่เร�ืองให้ม่สำห้รับัสำนักงานสอบับััญชี
อย่างไร ห้ากสำนักงานได้้ทำตามข่้อกำห้นด้ข่อง TSQC1 อย่แล้วิน�ัน

สำนักงานก็ได้้มีการพิจารณาและประเมินคุวิามเส�ียงในแต่ละ
วิตั ถึปุ ระสงคุ์ โด้ยอย่ในรป่ แบับัข่องการตรวิจสอบัตามรายการทีก� ำห้นด้ไวิ้ใน TSQC1 เด้ิม ทงั� น�ี TSQM1
ได้้กำห้นด้การประเมินคุวิามเส�ียงข่องสำนักงานไวิ้ให้้ชัด้เจนมากข่�่น โด้ยให้้สำนักงานเป็นผ้่ระบัุ
คุวิามเส�ียง ประเมินคุวิามเส�ียง ตอบัสนองคุวิามเส�ียง และจัด้เตรียมเอกสารด้ังกล่าวิ โด้ยสามารถึ
ปรบั ัให้้เห้มาะสม (Scalability) กบั ับัริบัท สภาพแวิด้ลอ้ ม และสถึานการณข์ ่องสำนกั งานแต่ละแห้่ง
อนั ทจ�ี รงิ แลว้ ิผส้่ อบับัญั ชจี ะมคี ุวิามคุนุ้ เคุยกบั ัการประเมนิ คุวิามเสย�ี งในกจิ การข่องลก่ คุา้ สอบับัญั ชี
ซึ่่�งกระบัวินการประเมินคุวิามเส�ียงข่องสำนักงานก็มีคุวิามคุล้ายคุล่งกัน โด้ยกระบัวินการประเมิน
คุวิามเส�ียงจะเร�ิมจากการกำห้นด้วิัตถึุประสงคุ์ด้้านคุุณภาพ (Quality Objective) โด้ยอย่างน้อยต้อง
คุรอบัคุลุมในแต่ละองคุ์ประกอบัห้ลักข่องระบับัคุุณภาพสำนักงานท�ีกำห้นด้ไวิ้ใน TSQM ซึ่�่งได้้แก่
Governance and Leadership, Relevant Ethical Requirement, Acceptance and
Continuance of Client Relationships and Specific Engagements, Engagement
Performance, Resource, Information and Communication เม�ือมีการกำห้นด้
วิัตถึุประสงคุ์ด้้านคุุณภาพแล้วิ สำนักงานก็จะเริ�มระบัุและประเมิน

คุวิามเสี�ยงด้้านคุุณภาพ (Quality Risk) ในแต่ละองคุ์ประกอบั สำานกั งาน
ซึ่ง่� อาจมคี ุวิามเสย�ี งมากกวิา่ 1 เรอ�ื งในแตล่ ะองคุป์ ระกอบัเพอ�ื พจิ ารณา จะเรม่ิ ต้น้
ในการออกแบับัและตอบัสนองตอ่ คุวิามเสย�ี งด้า้ นคุณุ ภาพ (Respond ระบคุ วามเส่ียง
to Quality Risk) คุำถึามทีต� ามมา คุอื ด้านคุณภาพอยา่ งไร

Newsletter Issue 103 13

การระบุความเส่ียงด้านคุณภาพ คุือ การทำคุวิามเข่า้ ใจถึง่ เงอื� นไข่ เห้ตกุ ารณ์ และสภาพแวิด้ลอ้ มที�จะส่งผลกระทบัต่อการบัรรลุ

วิัตถึุประสงคุ์ด้้านคุุณภาพ เช่น สำนักงานให้้บัริการที�ห้ลากห้ลายนอกเห้นือจากการสอบับััญชี ด้ังน�ัน สำนักงานอาจมีคุวิามเส�ียงด้า้ นการรบั ังาน
ทอี� าจข่ดั ้ตอ่ คุวิามเปน็ อสิ ระในการปฏิบิ ัตั งิ าน ห้รือสำนักงานอาจมีแผนการเติบัโตโด้ยรับังานสอบับััญชีในตลาด้ทุนเพิ�มข่่�น แต่สำนักงานมีบัุคุลากร
ไม่เพียงพอเพื�อรองรับัการเติบัโตข่องสำนักงานได้้ เช่น สำนักงานไม่สามารถึห้าบัุคุลากรอย่างเพียงพอสำห้รับัการห้มุนเวิียนผ้่สอบับััญชี
และผ้่สอบัทานคุุณภาพงาน เป็นต้น ในช่วิงเร�ิมต้นข่องการระบัุคุวิามเสี�ยงด้้านคุุณภาพข่องสำนักงาน สำนักงานอาจมีคุวิามสงสัยวิ่ามีเง�ือนไข่
เห้ตกุ ารณอ์ ะไรทสี� ำนกั งานจำเปน็ ตอ้ งพจิ ารณาบัา้ ง?อยา่ งทก�ี ลา่ วิไวิแ้ ลว้ ิข่า้ งตน้ TSQM1นน�ั ให้ค้ ุวิามยดื ้ห้ยนุ่ ในการทสี� ำนกั งานจะพจิ ารณาถึง่ คุวิามเสย�ี ง
ที�เห้มาะสมข่�่นอย่กับับัริบัท สภาพแวิด้ล้อม และสถึานการณ์ข่องสำนักงานแต่ละแห้่ง โด้ยสำนักงานจำเป็นต้องทำคุวิามเข่้าใจในเง�ือนไข่
และเห้ตกุ ารณ์ข่องสำนักงาน ยกตวั ิอย่างเชน่

คุวิามซึ่บั ัซึ่อ้ นและลกั ษณะ การตดั ้สนิ ใจเชงิ กลยทุ ธั์ ลักษณะและร่ปแบับั ทรัพยากรข่องสำนกั งาน
การด้ำเนนิ งานข่องสำนกั งาน และกระบัวินการทางธัรุ กิจ เชน่ การบัริห้ารจัด้การข่องผ้่นำ รวิมถึ่งทรัพยากรท�ีผใ้่ ห้้บัรกิ าร
เชน่ มกี ารรวิมศน่ ยก์ ารด้ำเนนิ งาน การตัด้สินใจข่องผ้่นำมีผลต่อ การทำคุวิามเข่้าใจการกระจาย จัด้ห้าให้้ เชน่ สำนักงานต้องการ
และมผี ้่ด้่แลไมก่ คี� ุน สำนกั งาน กลยทุ ธั์ข่ององคุก์ ร โด้ยห้าก อำนาจข่องฝ่่ายบัริห้าร วิิธักี าร รับังานตรวิจสอบักจิ การล่กคุ้า
ข่นาด้เลก็ ก็อาจมีคุวิามเส�ยี ง สำนักงานใชก้ ลยทุ ธั์ในการรบั ั
ด้า้ นคุุณภาพจากการข่าด้ ลก่ คุา้ ที�มงุ่ เน้นไปในทางการเงิน จง่ ใจบัุคุลากร ทีม� ี Cryptocurrency
แตไ่ ม่มีบัคุ ุลากรท�ีมีคุวิามร่้
บัุคุลากรที�จำเป็น เปน็ ห้ลกั โด้ยไม่คุำน่งถึง่ คุวิามเชยี� วิชาญในเรอ�ื งด้ังกล่าวิ
องคุป์ ระกอบัทางด้้านอ�นื ๆ เชน่ ห้รอื การนำเทคุโนโลยีมาใช้
จำนวินบัุคุลากร ประสบัการณ์ ในการปฏิบิ ัตั ิงานก็อาจจะเพิม�

ข่องบัุคุลากรกอ็ าจทำให้้เกดิ ้ ห้รอื ลด้คุวิามเส�ยี ง
คุวิามเสย�ี งด้้านคุุณภาพ ด้า้ นคุุณภาพได้้
เพ�มิ มากข่�่น

ลกั ษณะข่องลก่ คุา้ และ ลักษณะข่องงานทใ�ี ห้บ้ ัรกิ าร ลักษณะและข่อ้ กำห้นด้ข่อง กฎระเบัยี บั ข่้อบัังคุับั
คุวิามเป็นอสิ ระ เช่น สำนกั งาน เช่น การตรวิจสอบังบัการเงนิ สำนกั งานเคุรือข่่าย และบัรกิ าร มาตรฐานวิิชาชีพทีเ� กีย� วิข่อ้ ง เช่น
การสอบัทานงบัการเงิน บัรกิ าร แมบ่ ัททใี� ชใ้ นการจดั ้ทำรายงาน
ตรวิจสอบัอุตสาห้กรรมใด้ ให้้คุวิามเช�อื ม�นั อ�ืน เช่น ESG, เคุรอื ข่า่ ย เชน่ สำนกั งาน ทางการเงิน ห้รือห้ากสำนักงาน
เป็นห้ลัก มีคุวิามซึ่ับัซึ่อ้ นข่อง Sustainability ข่ององคุ์กร ข่นาด้ให้ญ่ และสมาชกิ
กิจการห้รอื ไม่ มกี ารถึือห้นุ้ สำนักงานตอ้ งพิจารณาวิา่ มี ข่องสำนักงานเคุรอื ข่า่ ย มีข่่าวิเก�ียวิกบั ัการไม่ปฏิิบััติ
ในกจิ การทต�ี รวิจสอบัห้รอื ไม่ ตามกฎระเบัยี บั ข่้อบังั คุับั ห้รอื
บัุคุลากรทม�ี ีคุวิามพรอ้ ม วิิธักี ารปฏิิบััติงาน
เพียงพอห้รอื ไม่ ข่อ้ กำห้นด้ด้้านคุุณภาพและ มาตรฐานวิชิ าชพี กอ็ าจ
สง่ ผลกระทบัตอ่ ชอ�ื เสียง
การประเมินคุวิามเสีย� ง และคุวิามนา่ เชอ�ื ถึอื ได้้
ที�เคุรือข่่ายกำห้นด้ไวิ้ รวิมทัง� เพ�มิ คุวิามเสยี� ง
ด้า้ นคุณุ ภาพข่องสำนักงาน
จากมุมมองภายนอกได้้

14 Newsletter Issue 103

หลงั จากทั้่สี าำ นักงาน การกำาหนดเกณฑ์ใ์ นการประเมนิ ความเสยี่ ง คุอื การพจิ ารณาโอกาส
ระบคุ วามเสย่ี ง
ด้านคณุ ภาพ (Quality (Likelihood) และผลกระทบั (Impact) ข่องคุวิามเสยี� งทสี� ำนกั งานระบัไุ ด้ท้ จี� ะสง่ ผล
Risk Identification) แล้ว ตอ่ การบัรรลวุ ิตั ถึปุ ระสงคุด์ ้า้ นคุณุ ภาพ โด้ยสำนกั งานสามารถึเรมิ� ตน้ จากการใชข้ ่อ้ มล่
กอ็ าจเกดิ คาำ ถามต้ามมาว่า ในอด้ีตข่องสำนักงานมาเป็นเกณฑ์์ในการพิจารณา ห้รือสำนักงานอาจสามารถึห้า
แล้วจะประเมนิ ความเส่ียงด้านคุณภาพ ข่้อม่ลจากภายนอกที�มีลักษณะใกล้เคุียงกันกับัสำนักงานมาพิจารณาประกอบัด้้วิย
(Quality Risk Assessment) อยา่ งไร เช่น ข่้อม่ลการสอบัทานคุุณภาพสำนักงานสอบับััญชีโด้ยสำนักงาน ก.ล.ต.
โด้ยพจิ ารณาปจั จยั ทม�ี ผี ลกระทบัด้า้ นคุณุ ภาพและแนวิทางปรบั ัปรุงแกไ้ ข่

การกำาหนดโอกาส (Likelihood) อาจเปน็ จำนวินคุร�ังทค�ี ุาด้วิา่ จะเกดิ ้ข่่น�

ต่อปี ห้รือจำนวินเปอร์เซึ่็นต์ข่องการเกิด้ข่�่นต่อปี เช่น การเข่้าถึ่งข่้อม่ลล่กคุ้า
สำนักงานพบัวิ่าไม่เคุยมีการร�ัวิไห้ลข่องข่้อม่ลเลย ด้ังนั�น ในการพิจารณาข่�ันต้น
ข่องโอกาสที�จะเกิด้การรั�วิไห้ลก็อย่ในระด้ับัต�ำ ห้รือการยืนยันคุวิามเป็นอิสระ
ข่องพนกั งาน ถึ้ามีพนักงานไมไ่ ด้้ยนื ยันคุวิามเป็นอิสระเกินกวิา่ ร้อยละ 5 สำนักงาน
อาจมคี ุวิามเส�ียงต่อคุวิามเป็นอิสระอย่ในระด้บั ัสง่

ลกั ษณะของผลกระทั้บ (Impact) อาจพจิ ารณาจากผลกระทบัทางการเงนิ

(เชน่ คุวิามเสย�ี งทร�ี ะบัแุ ละประเมนิ ไวิ้ ห้ากมผี ลกระทบัตอ่ รายได้ท้ ล�ี ด้ลงมากกวิา่ ก�ี %
ถึอื วิา่ ผลกระทบัรนุ แรง) ผลกระทบัตอ่ ชอ�ื เสยี งข่องสำนกั งาน ผลกระทบัด้า้ นกฎห้มาย
และกฎระเบัียบัที�เกี�ยวิข่้อง เช่น ถึ้ามีเห้ตุการณ์ที�กระทบัต่อชื�อเสียงข่องสำนักงาน
ในส�ือสาธัารณะห้รอื สำนกั งานอาจถึ่กเพิกถึอนใบัอนุญาต กม็ ผี ลกระทบัในระด้บั ัสง่

ทั้�งั น�ี การกำาหนดโอกาส และลกั ษณะของผลกระทั้บ
สำานกั งานอาจใชว้ ธิ ีีการประเมินเปน็ ระดับสงู กลาง ต้า่ำ

หรอื แบ่งต้ามระดับเปน็ ต้วั เลขต้ามนโยบาย
ทั้ีส่ าำ นกั งานได้กาำ หนดไว้

รปู แสี่ดงตัวั อย่างแสี่ดงการประเมินิ ความิเสี่่�ยงของสี่ำนักงานสี่อบบญั ชี่ 15

Newsletter Issue 103

เมื�อสำนักงานทำการประเมินคุวิามเส�ียงในแต่ละองคุ์ประกอบัข่อง TSQM เรียบัร้อยแล้วิ ในข่�ันตอนต่อมาสำนักงานจะต้องนำ
คุวิามเสย�ี งทไ�ี ด้ร้ ะบัแุ ละประเมนิ ไวิม้ าพจิ ารณาถึง่ ระด้บั ัคุวิามเสย�ี งข่น�ั ตน้ (Gross Risk) และคุวิามเสย�ี งคุงเห้ลอื (Net Risk) โด้ยคุวิามเสย�ี งข่น�ั ตน้ คุอื
คุวิามเสี�ยงที�เกดิ ้ข่น�่ กอ่ นทส�ี ำนกั งานจะนำการตอบัสนองคุวิามเส�ียงมาใช้ สว่ ินคุวิามเส�ยี งคุงเห้ลือ (Net Risk) คุอื คุวิามเสย�ี งที�ยังคุงเห้ลอื อยห่ ้ลงั
จากการที�สำนักงานมีการพิจารณาและตอบัสนองต่อคุวิามเสี�ยงแล้วิ มาจัด้อันด้ับัเพื�อการบัริห้ารคุวิามเสี�ยงให้้อย่ระด้ับัที�ยอมรับัได้้ ตัวิอย่างเช่น
องคุป์ ระกอบัเรื�องจรรยาบัรรณ

วัต้ถปุ ระสงค์ด้านคณุ ภาพ ความเสีย่ ง

1. สี่ำนกั งานไดก้ ำหนดวา่ การดำรงความิเปน็ อสิ ี่ระของสี่ำนกั งานซ็ง�่ รวมิถูง่ พนกั งานอาจัยงั มิค่ วามิเขา้ ใจัที่ไ่� มิถ่ ูกู ตัอ้ งเกย�่ วกบั
พนักงานในทีุ่กระดับชี�ันตั่อลูกค้าสี่อบบัญชี่มิ่ความิสี่ำคัญอย่างย�ิง การยืนยันความิเป็นอิสี่ระ เนื�องจัากการอบรมิ
โดยหากมิ่พนักงานที่่�ปฎิิบัตัิงานตัรวจัสี่อบขาดความิเป็นอิสี่ระตั่อ อาจัไมิ่เพ่ยงพอ มิ่การสี่ื�อสี่ารที่�่ลดลง มิ่อัตัรา
ลูกค้าสี่อบบัญชี่ สี่ำนักงานอาจัจัะสีู่ญเสี่่ยความิเชีื�อมิั�น และอาจัจัะ การเขา้ ออกของพนกั งานในระดบั สี่งู การที่ำงาน
ถููกพิจัารณาในการเพิกถูอนใบอนุญาตัของสี่ำนักงาน รวมิถู่งอาจั แบบ Work From Home ในชี่วงโควิด-19
ถููกดำเนินคดต่ ัามิกฎิหมิายหากพบความิผ่ดิ ที่ำใหพ้ นกั งานได้รับข้อมิลู ไมิ่ครบถูว้ น

2. สี่ำนักงานได้กำหนดว่าพนักงานระดับปฎิิบัตัิงานทีุ่กคนจัะตั้องมิ่
ความิเขา้ ใจัในกฎิระเบย่ บ และนโยบายเกย�่ วกบั เรอื� งความิเปน็ อสิ ี่ระของ
สี่ำนักงาน และจัะตั้องยืนยันความิเป็นอิสี่ระของตััวเองก่อนปฏิิบัตัิ
งานสี่อบบัญชี่

สูง โอกาส ความเสยี่ ง
ในการเกดิ ขั�นต้้น
(โอกาสทีพ� นกั งานอาจไมส่ ามารถึปฏิิบัตั ติ ามนโยบัายห้รือการยนื ยัน ผลกระทั้บ
คุวิามเปน็ อิสระก่อนเข่้าทำงานสอบับัญั ชมี ีคุวิามเป็นไปได้้ที�จะเกิด้ข่่น� ส่ง)
ระดบั
สูง ความเสย่ี ง

(ผลกระทบัตอ่ การไม่ปฏิบิ ััตติ ามนจี� ะก่อให้้เกดิ ้ผลกระทบัและ
สร้างคุวิามเสียห้ายตอ่ ช�ือเสียงในระด้บั ัสง่ )

สูง

สี่ำนักงานมิ่การตัอบสี่นองที่ม�่ ิป่ ระสี่ทิ ี่ธิภิ าพ เชี่น สี่ำนกั งานมิ่การจัดั อบรมิสี่ัมิมินา การต้อบสนอง
ผ่า่ นออนไลน์อย่างที่ันเวลาเสี่มิอ หรือมิ่การรับพนักงานเข้าใหมิ่ ความเสีย่ ง

มิก่ ารสี่อ�ื สี่ารใหพ้ นกั งานอย่างสี่มิ�ำเสี่มิอ มิ่การใหพ้ นกั งานเซ็น็ ยนื ยันและรบั ที่ราบ
ความิเปน็ อิสี่ระก่อนการเข้าตัรวจัสี่อบลกู คา้ เปน็ ตัน้

ต้า่ำ โอกาส
ในการเกดิ
(โอกาสในการเกดิ ้เห้ตุการณ์ทที� ำให้ม้ คี ุวิามเส�ยี ง
อาจลด้ลงมาอย่ในระด้บั ัตำ� ได้้)

สูง ผลกระทั้บ ความเสย่ี ง
คงเหลอื
(ผลกระทบัยังอยใ่ นระด้ับัส่ง)

ปานกลาง ระดับ
ความเสย่ี ง

16 Newsletter Issue 103

โ ด้ ย ห้ ลั ง จ า ก ที� ส ำ นั ก ง า น น ำ คุ วิ า ม เ สี� ย ง ใ น แ ต่ ล ะ
วิตั ถึปุ ระสงคุม์ าห้าระด้บั ัคุวิามเสยี� งข่นั� ตน้ และคุวิามเสยี� งคุงเห้ลอื แลว้ ิ
สำนักงานก็จะได้้ภาพรวิมข่องคุวิามเสี�ยงทั�งห้มด้ข่องสำนักงาน
และสามารถึจัด้ลำด้ับัคุวิามสำคุัญ รวิมถึ่งสามารถึออกแบับัวิิธัีการ
ทจ�ี ะตอบัสนองต่อคุวิามเสีย� งนั�น ๆ อยา่ งเห้มาะสม

ทั�งนี� การประเมินคุวิามเสี�ยงข่องสำนักงานน�ัน
ไม่ใช่เป็นการประเมินเพียงคุร�ังเด้ียวิในแต่ละปี แต่เป็นลักษณะ
ข่อง Live Event ห้รือเห้ตุการณ์ท�ีมีชีวิิต ซึ่่�งสำนักงานจะต้องมี
การติด้ตามผล (Monitoring) เป็นระยะ ๆ ข่่�นอย่กับัลักษณะ
ข่องคุวิามเสี�ยง โด้ยในระห้วิ่างปีห้ลังจากที�ได้้ประเมินคุวิามเสี�ยง
ด้้านคุุณภาพแล้วิ ห้ากมีสถึานการณ์ ห้รือปัจจัยอ�ืน ๆ มากระทบั
ต่อวิัตถึุประสงคุ์ด้้านคุุณภาพห้รือคุวิามเสี�ยงด้้านคุุณภาพที�ได้้
ประเมินไวิ้ สำนักงานอาจต้องมีการปรับัเปลี�ยนการตอบัสนองต่อ
คุวิามเสย�ี งท�ีเกดิ ้ผลกระทบัจากเห้ตกุ ารณ์ ห้รือสถึานการณด์ ้ังกลา่ วิ
เพ�ือให้้มีคุวิามม�ันใจวิ่าคุวิามเสี�ยงด้้านคุุณภาพที�ได้้ประเมินไวิ้
รวิมถึ่งวิิธัีการตอบัสนองต่อคุวิามเส�ียงนั�นสามารถึตอบัสนองต่อ
เห้ตุการณ์ที�เปล�ียนแปลงได้้ เช่น การท�ีกฎห้มาย พ.ร.บั. คุุ้มคุรอง
ข่้อม่ลส่วินบัุคุคุล พ.ศ. 2562 ที�มีผลบัังคุับัใช้ ตั�งแต่ วิันท�ี 1
มิถึุนายน 2565 อาจส่งผลต่อการเก็บัข่้อม่ลข่องล่กคุ้า
ข่องสำนักงาน รวิมถึ่งในการตอบัรับังานข่องล่กคุ้าสอบับััญชี
ซึ่่�งสำนักงานอาจจะต้องมีการเพ�ิมห้รือปรับัเปล�ียนการตอบัสนอง
คุวิามเสี�ยงที�ได้้ประเมินไวิ้ตอนต้นปีเพื�อให้้สามารถึตอบัสนองต่อ
กฎระเบัียบัให้ม่นี� โด้ยจะต้องพิจารณาให้้คุรบัตามองคุ์ประกอบั
ท�ีกำห้นด้ไวิ้ใน TSQM นัน� เอง

Newsletter Issue 103 17

โดย รศ. ดร.พรรณนิภิ า รอดวรรณะ กี่ารบัญชีต่ ้นทุนุ ทุแ�่ ทุจ้ ริง
กรรมการในคณะกรรมการวิิชาชีพบัญั ชี
ด้้านการวิางระบับับัญั ชี ทุางกี่ารเกี่ษตรอาหารเพื่อคิวามยัง� ยืน

AGRIFOOD TRUE COST ACCOUNTING

FOR SUSTAINABILITY

คิวามเป็็นมา1 แนวคิิดเกี่ย�่ วกี่บั ระบบเกี่ษตรกี่รรมย�ังยืน
และกี่ารบัญชี่ต้นทุนุ ทุ่แ� ทุ้จรงิ 2
ในการปัระชุมสมัชชาสหปัระชาชาต้ิ สมัยสามัญ คร้ังที่�ี 70
เม�ือวิันที่ี� 25 กันยายน 2558 ณ สำนักงาน ใหญ่สหปัระชาชาต้ิ ภายใต้้ปััญหาสภาวิะเศรษฐกิจและส�ิงแวิด้ล้อมของโลกปััจจุบััน
ปัระเที่ศไที่ยและปัระเที่ศสมาชิกสหปัระชาชาต้ิรวิม 193 ปัระเที่ศ ปััจจัยสำคัญที่�ีมีผลกระที่บัต้่อกระบัวินการผลิต้สินค้าการเกษต้ร
รว่ ิมรับัรองวิาระการพฒั นา ที่ี�ยง�ั ยนื ค.ศ.2030 (2030 Agenda for ที่�ีเปั็นปััจจัยที่างต้รง เช่น โภชนาการ การจัด้การด้้านสุขภาพ
Sustainable Development) ให้เปั็นกรอบัการพัฒนาของโลก พันธุุกรรม การจัด้การสภาพแวิด้ล้อม เปั็นต้้น ส่วินปััจจัยที่างอ้อม
เพื�อร่วิมกันบัรรลุการพัฒนาที่างสังคม เศรษฐกิจ และสิ�งแวิด้ล้อม เช่น สภาวิะเศรษฐกิจโลกและปัระเที่ศ ราคาน้ำมันด้ิบั สภาวิะแล้ง
อย่างย�ังยืนโด้ยไม่ที่้ิงใครไวิ้ข้างหลังภายในปัี 2573 และกำหนด้ และน้ำที่่วิม โรคระบัาด้ ควิามต้้องการผ้บัริโภค เปั็นต้้น
ให้มีเปั้าหมายการพัฒนาที่�ีย�ังยืน (Sustainable Development ผลของปััจจัยสำคัญด้ังกล่าวิที่ำให้มีแนวิคิด้ใหม่ ๆ ที่างการเกษต้ร
Goals: SDGs) 17 เปั้าหมายเปั็นแนวิที่าง ให้แต้่ละปัระเที่ศ อาที่ิ ระบับัเกษต้รกรรมยั�งยืน (Sustainable Agriculture
ด้ำเนินการร่วิมกันโด้ย SDGs 17 เปั้าหมาย ปัระกอบัไปัด้้วิย 169 System) และการบัญั ชีต้น้ ทีุ่นที่�แี ที่จ้ รงิ ที่างการเกษต้ร (True Cost
เปั้าหมายย่อย (SDG Targets) ที่�ีมีควิามเปั็นสากลเช�ือมโยงและ Accounting in Agriculture) ซึ่ง�่ ผป้ ัระกอบัการในปัจั จบุ ันั ต้อ้ งคำนง่
เก้ือหนุนกันโด้ยแบั่งแยกมิได้้ จ่งจำเปั็นต้้องด้ำเนินการขับัเคลื�อน ถึง่ อย่างหลกี เลี�ยงไม่ได้้
ในทีุ่กเปั้าหมายไปัพรอ้ มกนั

18 Newsletter Issue 103

ระบบเกี่ษตรกี่รรมยง�ั ยนื

จากบัที่ควิามของมล้ นิธุินวิชีวิันในเวิบ็ ัไซึ่ต้์3 เม�ือวินั ที่ี� 29 ตุ้ลาคม 2555 กลา่ วิถึง่ ระบับัเกษต้รกรรมยง�ั ยืน ด้งั นี้

องค์การสหปัระชาชาต้ิได้้ให้ควิามหมายของเกษต้รกรรมยั�งยืนวิ่า เปั็นระบับัเกษต้รกรรมที่�ีเก�ียวิข้องกับัการผสมผสาน
และเช�ือมโยงระหวิ่างด้ิน การเพาะปัล้ก และการเล้ียงสัต้วิ์ การเลิกหรือลด้การใช้ที่รัพยากรจากภายนอกระบับัที่ี�อาจเปั็นอันต้ราย
ต้อ่ สง�ิ แวิด้ลอ้ มและ/หรอื สขุ ภาพของเกษต้รกรและผบ้ ัรโิ ภค ต้ลอด้จนเนน้ การใชเ้ ที่คนคิ ที่เ�ี ปัน็ หรอื ปัรบั ัใหเ้ ปัน็ สว่ ินหนง�่ ของกระบัวินการ
ธุรรมชาต้ขิ องที่้องถึ�นิ น้นั ๆ ซึ่�่งมีหลกั การพืน้ ฐาน 3 ปัระการคอื :

01 คิวามย�ังยืน 02 คิวามยัง� ยืน 03 คิวามยงั� ยืน
ด้านเศรษฐกี่ิจ ด้านสิ่�ิงแวดลอ้ ม ด้านสิ่งั คิม

ด้้วิยการพัฒนาการจัด้การด้ินและ ด้ว้ ิยการปักปัอ้ งและรกั ษาที่รพั ยากร ด้ว้ ิยการใชแ้ รงงานที่ม�ี อี ยใ้่ หม้ ากขน่้
การหมุนเวิียนการปัล้กพืชที่�ีช่วิย ธุ ร ร ม ช า ต้ิ แ ล ะ ห า ส�ิ ง ที่ ด้ แ ที่ น อยา่ งนอ้ ยสำหรบั ัเที่คนคิ การเกษต้ร
เพมิ� ผลผลติ ้ ลด้การพง่� พาเครอื� งจกั ร ต้ลอด้จนนำที่รัพยากรธุรรมชาต้ิ บัางปัระเภที่ เพื�อให้เกิด้ควิาม
และสารเคมีเพือ� การเกษต้ร ที่ั้งปั�ยุ กลบั ัมาเวิยี นใชใ้ หม่ เชน่ ที่ด�ี ้นิ (ด้นิ ) ยุต้ิธุรรมและควิามเปั็นปัึกแผ่น
และสารปั้องกันกำจัด้วิัชพืชและ น้ำ และสิ�งมีชีวิิต้ในปั่า หลีกเลี�ยง ในสังคม
ศัต้รพ้ ชื การใช้สารเคมีสังเคราะห์ที่�ีเปั็น
อนั ต้รายต้อ่ ส�งิ แวิด้ลอ้ ม โครงสรา้ ง
ของด้ิน และควิามหลากหลาย
ที่างชวี ิภาพ

กี่ารบัญชีต่ ้นทุุนทุแ่� ทุจ้ รงิ ทุางกี่ารเกี่ษตร

การบััญชีต้้นทีุ่นที่ี�แที่้จริงที่างการเกษต้ร (True 1. กี่ารบัญชี่ตน้ ทุนุ ทุ่�แทุจ้ รงิ ของอาหารคิอื อะไร? ทุาำ งานอย่างไร?
Cost Accounting in Agriculture) ม่ขอ้ จาำ กี่ดั อย่างไร?
ต้ามแนวิควิามคิด้ของ Mr. Patrick Holden4 2. ข้อแตกี่ตา่ งระหว่างราคิาทุ่แ� ทุ้จริงกี่บั ต้นทุุนทุ�่แทุจ้ รงิ ม่อะไรบา้ ง?
นักวิิชาการที่างการเกษต้รอินที่รีย์ชาวิอังกฤษ 3. อะไรคิือคิ่าใชี้จ่ายแอบแฝง?
ผ้ก่อต้ั้งองค์กร The Sustainable Food Trust 4. ผู้้บริโภคิต้องจา่ ยคิา่ ใชีจ้ ่ายแอบแฝงด้วยหรือไม?่
ที่�ีสนับัสนุนควิามปัลอด้ภัยในการบัริโภคอาหาร 5. เกี่ษตรอนิ ทุรย่ ์ม่คิา่ ใชี้จ่ายแอบแฝงหรือไม่?
และสิง� แวิด้ล้อมที่างการเกษต้ร ได้เ้ ขียนบัที่ควิาม 6. กี่ารคิาำ นวณตน้ ทุุนทุแ่� ทุ้จริง ทุำาอยา่ งไร?
เรื�อง True-cost Accounting in Food and
Farming ลงในเวิ็บัไซึ่ด้์ และส�ิงที่�ีนักบััญชี
ต้้องศก่ ษาต้อ่ ไปั คอื

Newsletter Issue 103 19

01 กี่ารบัญชี่ตน้ ทุนุ ทุ�่แทุจ้ ริงของอาหารคิอื อะไร?5 ทุำางานอย่างไร? มข่ ้อจำากี่ดั อยา่ งไร?

ต้น้ ที่นุ ที่�แี ที่จ้ ริง (True Cost Accounting -TCA) เปั็นวิิธุใี หมใ่ นการระบัุต้้นที่นุ ที่�ีแที่จ้ ริงของผลิต้ภณั ฑ์์หรือบัริการเฉพาะ TCA ไม่เพียง
แต้่คำนวิณต้น้ ทีุ่นโด้ยต้รง เช่น วิตั ้ถึดุ ้บิ ัและแรงงาน แต้่ยงั รวิมถึง่ ผลกระที่บัต้่อสภาพแวิด้ล้อมที่างธุรรมชาต้ิและสงั คมที่บ�ี ัรษิ ทั ี่ด้ำเนนิ การอย้่ด้ว้ ิย

TCA ทุำางานอย่างไร? มข่ ้อจาำ กี่ดั อยา่ งไร?

TCA ไม่เพียงแต้่พิจารณาต้ัวิเลขที่างการเงินต้ามปักต้ิ จนถึง่ ขณะนข้ี อ้ จำกดั ้ในการใช้ TCA มอี ยเ่้ พยี งในระด้บั ัสง้
ของบัริษัที่ แต้่ยังคำนวิณผลกระที่บัต้่อสภาพแวิด้ล้อมที่ั้งหมด้ เที่า่ นน้ั สว่ ินใหญก่ รอบัที่ฤษฎีสี ำหรบั ั TCA ซึ่ง่� สว่ ินใหญป่ ัระกอบัด้ว้ ิย
ที่ี�ที่ำงานอย้่ด้้วิย ผลกระที่บัเหล่านี้คำนวิณเปั็นเงื�อนไขที่างการเงิน คำอธุิบัายกระบัวินการโด้ยไม่มีข้อเสนอแนะสำหรับัต้ัวิบั่งชี้
จง่ สามารถึรวิมยอด้เงนิ ในบัญั ชตี ้น้ ที่นุ ที่แ�ี ที่จ้ รงิ ของบัรษิ ทั ี่ได้้ “ต้น้ ที่นุ และขอ้ มล้ นอกจากนยี้ ังขาด้ควิามสม�ำเสมอต้ลอด้จนควิามสามารถึ
ที่�ีซึ่่อนอย้่หรือต้้นทีุ่นแอบัแฝง” ในการผลิต้ซึ่่�งเปั็นภายนอกและ ในการเปัรียบัเที่ียบัต้ัวิช้ีวิัด้ข้ันพ้ืนฐาน ด้ังน้ัน ในปััจจุบัันข้อม้ล
นำมารวิมกับัระบับัเก่าเพื�อที่ำให้มองเห็นได้้ที่ั้งเปั็นข้อม้ลภายนอก เก�ียวิกับัควิามย�ังยืนจ่งยังไม่สามารถึรวิมเข้ากับัข้อม้ลที่างการบััญชี
และภายใน การเงนิ ของธุุรกจิ ได้้อยา่ งสมบัร้ ณ์

02 ข้อแตกี่ตา่ งระหวา่ งราคิาทุ่�แทุจ้ ริง (True Price) กี่ับต้นทุุนทุแ่� ทุ้จรงิ (True Cost) มอ่ ะไรบา้ ง?

จากข้อเสนอของ UNFSS6 สรปุ ัองคป์ ัระกอบัในการกำหนด้ราคาที่�ีแที่้จรงิ ของเกษต้รอาหารแสด้งต้ามต้ารางที่�ี 1 ด้งั น้ี

ตารางที่่� 1 องค์ป์ ระกอบในการกาำ หนดราค์าที่�่แที่จ้ รงิ ของเกษตรอาหาร

องค์ป์ ระกอบ เน้�อหา ผู้เ้ ก�่ยวขอ้ ง
- โครงสร้างทางทฤษฎีี ผู้เ้ ชี่ี�ยวชี่าญ
โค์รงสร้างการประเมินิ มิ้ลค์า่ การกำหนดหลัักเกณฑ์์ นักพััฒนา
(Valuation Framework) คำจำกัดความ
แนวทางประเมิน
- ตามหลักั การราคาทแี� ทจ้ รงิ

วธิ ี่การประเมิินมิล้ ค์า่ ขั้�ันตอนแลัะสิ�งที�ต้องการ เพั�่อนำมาใชี่้ ผู้เ้ ชี่ี�ยวชี่าญ
(Assessment Method) (ความสมบู้รณ์ ความถู้กต้อง ขั้้อม้ลั ผู้้ปฏิิบูตั ิ
การรายงาน..)

คำจำกัดความ ตวั ชี่ีว� ดั การปฏิบิ ูตั ิ ผู้เ้ ชี่�ียวชี่าญ
ตามปจั จัยการกำหนดเปน็ ตัวเงนิ ผู้ป้ ฏิบิ ูตั ิ
ขั้้อชี่ีแ� นะกรณีมีผู้ลักระทบู (เชี่่น
เกณฑ์ในการวัดผู้ลกระที่บ การเปลั�ยี นภู้มอิ ากาศ สขุ ั้ภูาพัแลัะ
(Impact Module) ความปลัอดภูยั การใชี่้นำ� ฯลัฯ

20 Newsletter Issue 103

การบััญชีต้้นทีุ่นที่ี�แที่้จริง (TCA) ไม่เพียงแต้่เปั็นการคำนวิณต้้นทีุ่นรวิมที่างการบััญชี เช่น วิัต้ถึุด้ิบั แรงงาน และค่าใช้จ่ายการผลิต้
แต้่ยังรวิมถึ่งผลกระที่บัต้่อสภาพแวิด้ล้อมที่างธุรรมชาต้ิและสังคมที่�ีบัริษัที่ด้ำเนินการอย้่ด้้วิย และเน้นหลัก Human Center มากกวิ่า Profit
Center ของระบับัอาหาร ด้ังนั้น TCA จ่งต้้องเพิ�มระบับัการมององค์รวิม (Holistic Lens) ในการปัระเมินต้้นทีุ่นที่ี�เกิด้ข้่นจริงควิบัค่้กับัระบับั
ธุรรมชาต้ิ มนษุ ยชาต้ิ เกษต้รและระบับัอาหาร ซึ่ง�่ TCA ต้อ้ งบัร้ ณาการระบับัเศรษฐกจิ เพอ�ื ใหไ้ ด้ต้ ้น้ ที่นุ ที่แ�ี ที่จ้ รงิ ซึ่ง่� มคี วิามสมั พนั ธุก์ บั ับัที่บัาที่ต้า่ ง ๆ
ในสังคมและการเกษต้รอาหารโลก ต้ารางที่�ี 2 แสด้งด้ัชนีชี้วิัด้ควิามสำเร็จ (Key Performance Indicators-KPI) ในศกั ยภาพของ TCA ที่เ�ี กย�ี วิขอ้ ง
ที่างด้า้ นต้่าง ๆ ของควิามยัง� ยืนที่างการเกษต้ร

ตารางทุ�่ 27 ดัชีน่ชี่ว� ัดคิวามสิ่ำาเรจ็ (Key Performance Indicators-KPI) ในศกั ี่ยภาพของTCA

เศรษฐกี่ิจ ธรรมชีาติกี่ับสิ่�งิ แวดลอ้ ม มนุษยชีาติ สิ่ังคิม
- คา่ แรง - อากาศ (กา๊ ซึ่เรือนกระจก - การศก่ ษาสุขภาพ/อนามัย - โภชนาการและ
- ภาษี - ที่กั ษะและควิามร้
- การวิา่ จา้ ง อากาศเสีย) - ควิามเปัน็ ธุรรม ควิามปัลอด้ภัย
- กำไร - นำ้ (การใช้และนำ้ เสยี ) - พนั ธุกิจโด้ยรวิม
- การลงทีุ่น - ด้นิ (การรว่ ิมใชแ้ ละด้นิ เสยี ) - การคอร์รัปัชัน
- สนิ ที่รัพยไ์ ม่มีต้วั ิต้น - ควิามหลากหลาย - ขอ้ กำหนด้โครงสร้าง

(Brands, Transparency) ที่างชวี ิภาพ (Biodiversity) พ้นื ฐานและเที่คโนโลยี
- การด้ำรงชีวิติ ้ - วิัต้ถึดุ ้บิ ัและพลังงาน
- ของเสีย
- รไี ซึ่เคลิ

จากวิัต้ถึุปัระสงค์เพ�ือวิัด้ควิามย�ังยืนของการเกษต้รอาหารในการวิัด้ห่วิงโซึ่่ม้ลค่า (Value Chain) TCA จ่งได้้รวิมปััจจัยที่�ีเก�ียวิข้องกับั
สิ�งภายนอกที่างด้้านเศรษฐกิจ ธุรรมชาต้ิกับัส�ิงแวิด้ล้อม มนุษยชาต้ิและสังคม ด้ังนั้น นอกเหนือจากการบััญชีต้้นทีุ่นด้ั้งเด้ิมภายในของกิจการ
นักบัญั ชตี ้อ้ งบัันที่่กต้น้ ที่นุ และค่าใช้จ่ายแอบัแฝงที่ีเ� พม�ิ ขน้ี ซึ่ง�่ อาจจะยุ่งยากมากข้่นต้อ่ ไปัในอนาคต้

03 อะไรคิอื คิ่าใชีจ้ ่ายแอบแฝง? 04 ผู้้บริโภคิต้องจ่ายคิ่าใชี้จ่ายแอบแฝงด้วย
หรือไม?่

คา่ ใชจ้ า่ ยแอบัแฝง(HiddenCosts)คอื ต้น้ ที่นุ และคา่ ใชจ้ า่ ย ในระบับัการซึ่ื้อขายผลิต้ภัณฑ์์อาหารปััจจุบััน ผ้ซึ่ื้อไม่ได้้
ที่�ี เ พิ� ม เ ต้ิ ม จ า ก ต้้ น ทีุ่ น ก า ร ผ ลิ ต้ ปั ก ต้ิ ที่ี� ม า จ า ก ผ ล ก า ร ที่ บั ต้่ อ จ่ายต้้นทีุ่นแอบัแฝงแก่ผ้ขายโด้ยต้รง แต้่ในอนาคต้หลังจาก
สภาพแวิด้ล้อมที่างธุรรมชาต้ิ ได้้แก่ การใช้ปัุ�ย ยาฆ่่าแมลง บัรโิ ภคอาหารจะต้อ้ งแบักรบั ัภาระที่างการเงนิ ด้ว้ ิย คา่ รกั ษาพยาบัาล
จากสารเคมีส่งผลกระที่บัต้อ่ ด้ิน น้ำ และภ้มิอากาศ รวิมที่้ังสขุ ภาพ และภาษีอากรที่�ีจะต้้องจ่ายให้ภาครัฐในการบัำบััด้ควิามส้ญเสีย
ของผบ้ ัรโิ ภค เปัน็ ต้น้ ต้น้ ที่นุ แอบัแฝงในระบับัอาหารจะนำมารวิมกบั ั ในส�งิ แวิด้ลอ้ ม อนามัยของปัระชากรและสงั คม
ต้้ น ทีุ่ น ด้้ั ง เ ด้ิ ม เ ปั็ น ต้้ น ทีุ่ น ที่ี� แ ที่้ จ ริ ง ซึ่่� ง ส า ม า ร ถึ เ ปั็ น ต้ั วิ ชี้ วิั ด้
ในระบับัเกษต้รกรรมยั�งยืนได้้

Newsletter Issue 103 21

05 เกี่ษตรอนิ ทุรย่ ์ม่คิา่ ใชี้จา่ ยแอบแฝงหรอื ไม่?

ที่ง้ั เกษต้รที่วั� ิไปัและเกษต้รอนิ ที่รยี ม์ คี า่ ใชจ้ า่ ยแอบัแฝง เกษต้รอนิ ที่รยี ห์ ลกี เลย�ี งการปันเปัอ้� นของสารเคมที ี่างด้นิ ที่างนำ้ และที่างอากาศ
ไมม่ กี ารใช้สารเคมีสงั เคราะหห์ รือการได้้มาจากการต้ัด้ต้อ่ พนั ธุกุ รรม แต้่อยา่ งไรกต็ ้ามเกษต้รอนิ ที่รีย์มีค่าใช้จ่ายแอบัแฝงน้อยกวิ่าการเกษต้รที่วั� ิไปั
และยงั ใหผ้ ลผลติ ้ที่ี�มคี ณุ คา่ ที่างอาหาร ปัลอด้สารพษิ เพิ�มคณุ ภาพชีวิติ ้และเสรมิ เศรษฐกิจพอเพยี งแก่สังคม

06 กี่ารคิาำ นวณตน้ ทุุนทุแ�่ ทุ้จริง ทุำาอยา่ งไร?

การคำนวิณต้น้ ทีุ่นที่แ�ี ที่้จรงิ คอ่ นข้างสลบั ัซึ่ับัซึ่อ้ นกวิา่ ระบับัต้น้ ทีุ่นด้งั เด้มิ มีแนวิคดิ ้การคำนวิณที่ีห� ลากหลาย ต้ัวิอยา่ งการคำนวิณต้้นที่นุ
ที่แ�ี ที่จ้ รงิ นำมาจาก TRUE COST ACCOUNTING AGRIFOOD HANDBOOK : Practical guidelines for the food a farming sector on
impact measurement, valuation and reporting ใชฐ้ านทีุ่น (Capitals Based) 4 ฐานคอื

ทุุนธรรมชีาติ ทุุนมนุษย์ ทุนุ สิ่ังคิม ทุนุ กี่ารผู้ลติ
(Natural Capital) (Human Capital) (Social Capital) (Produced Capital)
หมายถึง่ ที่รพั ยากรที่างกายภาพ รวิมถึง่ สขุ ภาพของแต้ล่ ะบัคุ คล ครอบัคลุมเครือข่ายสถึาบััน หมายถึ่งการผลิต้ที่ั้งหมด้
และชีวิภาพที่ี�พบับันโลก เช่น หลักที่�ีเปั็นจุด้สนใจของ TCA ต้ลอด้จนบัรรที่ัด้ฐานและ ได้้แก่ อาคาร โรงงาน ถึนน
อากาศนำ้ ด้นิ ควิามหลากหลาย มาจาก ทีุ่นการผลิต้ (ต้้นทีุ่น ค่ า นิ ย ม เ ปั็ น ต้้ น ทีุ่ น ที่ า ง ระบับัน้ำที่�ีสร้างข้่นรวิมที่ั้ง
ที่างชีวิภาพ และระบับันิเวิศ การผลิต้หลัก) ที่ี�ครอบัคลุม สังคมที่ี�อํานวิยควิามสะด้วิก ทีุ่นที่างการเงิน และทีุ่น
ที่�ี ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด้ ปั ร ะ โ ย ช น์ แ ก่ อย่างกวิ้างขวิางในมาต้รฐาน ในควิามร่วิมมือภายในและ ที่างปััญญาคือเที่คโนโลยี
ปั ร ะ ช า ช น ใ น ร้ ปั แ บั บั ข อ ง ก า ร บัั ญ ชี ปัั จ จุ บัั น แ ล ะ ระหวิา่ งกล่มุ ซึ่อฟต้์แวิร์ และสิที่ธุิบััต้ร
สนิ คา้ และบัรกิ ารในระบับันเิ วิศ ในระด้บั ัใหญส่ ะที่อ้ นใหเ้ หน็ แลว้ ิ เปั็นต้้น
ในราคาของควิามรด้ ้า้ นอาหาร
ที่ักษะและแรงจ้งใจที่ี�จําเปั็น
สํ า ห รั บั ก า ร ที่ํ า ง า น ที่�ี มี
ปั ร ะ สิ ที่ ธุิ ผ ล แ ล ะ อํ า น วิ ย
ค วิ า ม ส ะ ด้ วิ ก ใ น ก า ร ส ร้ า ง
ควิามเปั็นอย่้ที่�ีด้ีส่วินบัุคคล
สงั คมและเศรษฐกิจ

22 Newsletter Issue 103

จากแนวคิิดดังกล่่าว จึงมีีการวิจัยแล่ะพััฒนาเพั่�อให้้
ได้วิธีีการรวบรวมีต้้นทุุนทุี�แทุ้จริงทุั�งห้มีดต้ามีเห้ตุ้ต้ามีปััจจัย
ทุเี� กยี� วข้อ้ งในห้ว่ งโซ่อ่ ปุ ัทุานข้องผล่ผล่ติ ้ทุางการเกษต้ร ทุนุ การผล่ติ ้
คิ่ อ ต้้ น ทุุ น ทุี� เ กิ ด ข้ึ� น จ า ก ก า ร ผ ล่ิ ต้ โ ด ย ต้ ร ง โ ด ย ใ ช้้ ห้ ล่ั ก แ ล่ ะ
กระบวนการทุางบัญช้ีทุี�ยอมีรับโดยทุ�ัวไปั ส่่วนต้้นทุุนทุ�ีจะต้้อง
นำมีารวมีเพัม�ิ ีเต้มิ ีเปัน็ ต้น้ ทุนุ ทุแ�ี ทุจ้ รงิ คิอ่ ทุนุ ธีรรมีช้าต้ ิ ทุนุ มีนษุ ย์
แล่ะทุนุ ส่งั คิมี ซ่ึง� ทุงั� ส่ามีทุนุ ดงั กล่า่ วมีกี ระบวนการทุีส� ่ล่บั ซ่บั ซ่อ้ น
แล่ะต้้องมีกี ารศึกึ ษาวจิ ยั ในแต้่ล่ะภูมู ีิภูาคิให้้มีากข้นึ�
Reference:

1 สำนักั งานัสภาพัฒั นัาการเศรษฐกจิ และสงั คมแห่ง่ ชาติิ รายงานัความกา้ วห่นัา้
เป้า้ ห่มายการพัั ฒนัาที่�่ยงั� ยนื ัของป้ระเที่ศไที่ย พั.ศ. 2559-2563
2 พัรรณนัิภา รอดวรรณะ การบััญช่ติ้นัทีุ่นั ห่ลักและกระบัวนัการ บัที่ที่�่ 15
การบัญั ช่ติน้ ัที่นุ ัการเกษติร พัมิ พัค์ ร�ังที่่� 2
สำนักั พัิมพั์แห่ง่ จุฬาลงกรณ์มห่าวิที่ยาลัย 2560
3 http://www. nawachione.org/2012/10/29/sustainable-agriculture/
4 https://sustainablefoodtrust-org.translate.goog/contributors/
patrick-holden-ceo/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=th&_x_tr_hl=th&_x_tr_
pto=sc
5 TRUE COST ACCOUNTING AGRIFOOD HANDBOOK : Practical
guidelines for the food a farming sector on impact measurement,
valuation and reporting, Copyright © 2022 Soil & More Impacts
and TMG Töpfer, Müller Gaßner GmbH . This work is an open
access publication distributed under a CC BY-SA 4.0 License.
6 United Nations Food Systems Summit(UNFSS) 2021 Scientific Group
https://sc-fss2021.org/
7 Nadia El-Hage Scialabba and Carl Obst; Chapter 1 From Practice
to Policy New Metrics for the 21st Century;True Cost Accounting
for Food: Balancing the Scale; ISBN 9780367506858; Published
June 23, 2021 by Routledge.

Newsletter Issue 103 23

โดย นางสาวนงราม เลาหอารดี ิลก
กรรมการคณะกรรมการวิชิ าชีพบััญชีด้้านการบัญั ชภี าษีีอากร

การวางแผนภาษีีสำาำ หรับธุรุ กจิ สำตารท์ อััพ

(Tax Planning for Startup Business)

กระแส คำ�ำ ว่�่ “สต�รท์ อัพั ” ได้เ้ ข้�้ ม�มบี ทบ�ทในทกุ ว่งก�ร

ธุุรกิจข้อังประเทศไทยในปัจจุบัน สต�ร์ทอััพส่ว่นใหญ่่
มักข้�ด้คำว่�มร้เก�ียว่กับบัญ่ชีีก�รเงินและเร่อังก�รว่�งแผน
ภ�ษีีที�มีผลต่อัธุุรกิจข้อังตนในอัน�คำต บทคำว่�มน�ีจะกล่�ว่
ถึึงแนว่คำิด้เบ�้อังต้นที�ผ้ก่อัตั�งสต�ร์ทอััพอั�จใชี้เป็นแนว่ท�ง
ส�ำ หรบั ก�รอัอักแบบแผนภ�ษีีข้อังตนได้้

ปจั ำจำบุ ันั บัรษิ ีทั ทวั� ิไปต์า่ งมปี ญั ห้าในการจำดั ้ห้าพนกั งานให้มเ่ ขา้ มา
รว่ ิมงาน เนอื� งจำากนกั เรยี ู่นและนกั ศึก่ ษีาต์า่ งมคี วิามฝันั ทจี� ำะจำดั ้ต์งั� ธุรุ กจิ ำของ
ต์นเองจำากแนวิคิด้ให้ม ่ ๆ ท�ไี ด้ ้ ประกอบักบั ัเทคโนโลยู่ีด้ิจำทิ ลั ทเี� อ�อื อำานวิยู่
ให้้ทุกคนสามารถูนาำ แนวิคิด้มาสร้างธุุรกิจำได้้เร็วิและง่ายู่ข่�น นอกจำากนี�
การระด้มทุนจำากแห้ล่งทนุ ให้ม ่ ๆ ท�งี ่ายู่ขน่� จำะต์อ่ ควิามฝัันของธุรุ กจิ ำให้ข้ ยู่ายู่ต์วั ิอยู่า่ งรวิด้เรว็ ิ องคป์ ระกอบัเห้ล่าน�สี ่งผู้ลต์่อการเต์ิบัโต์และ
กลายู่เปน็ กระแสควิามนยิ ู่มของผู้้่อยู่ากทาำ ธุุรกิจำ
ควิามฝันั ของนกั ธุรุ กจิ ำเห้ลา่ นอี� าจำถูก่ จำดั ้ต์ง�ั เปน็ บัรษิ ีทั จำำากดั ้ ห้า้ งห้นุ้ สว่ ินจำาำ กดั ้ ห้รอื ทาำ ในรป่ แบับับัคุ คลธุรรมด้า จำดุ ้เรม�ิ ของปญั ห้า
เกดิ ้เมอ�ื กจิ ำการต์อ้ งการเงนิ ทนุ เพม�ิ เต์มิ เมอ�ื จำะต์อ้ งผู้ลติ ์สนิ คา้ ห้รอื บัรกิ ารทเ�ี ปน็ ผู้ลผู้ลติ ์ของแนวิคดิ ้เรมิ� ต์น้ ทง�ั นน�ี กั ลงทนุ กลมุ่ แรก ๆ ทเี� รยี ู่กวิา่
แองเจ�้ล (Angel Investor) ก็ไม่อาจำจำะให้้เงนิ ทนุ ท�ีเพียู่งพอกับันายู่ ก. ห้รือ นางสาวิ ข. ได้้ สต์าร์ทอัพเห้ล่านั�นจำะต์้องต์ัด้สนิ ใจำทีจ� ำะจำัด้
รป่ แบับัธุรุ กจิ ำของต์น และอาจำต์อ้ งมองเลยู่ไปถูง่ แผู้นการออกจำากสต์ารท์ อพั ห้รอื EXIT Strategy วิา่ จำะเปน็ ไปในรป่ แบับัใด้ เจำา้ ของสต์ารท์ อพั
อาจำต์ัด้สินใจำท�ีจำะขายู่สินทรัพยู่์ห้รือทรัพยู่์สินทางปัญญาออกไป ห้รือจำะนาำ กิจำการเข้าจำด้ทะเบัียู่นในต์ลาด้ห้ลักทรัพยู่์ จำะเห้็นได้้วิ่าทุก ๆ
การต์ดั ้สินใจำต์งั� แต์เ่ รมิ� ต์งั� ธุรุ กจิ ำ ล้วินแล้วิแต์ม่ ีรายู่การท�ีจำะต์อ้ งพจิ ำารณาถู่งผู้ลกระทบัต์อ่ ภาษีอี ากรทง�ั สน�ิ
ทุก ๆ กิจำกรรมและรายู่การค้าที�เกิด้ข่�นของธุุรกิจำมีเร�ืองภาษีีเข้ามาที�เกี�ยู่วิข้อง สต์าร์ทอัพควิรรับันักบััญชีเข้ามาจำัด้ทาำ บััญชี
เจำ้าของกิจำการอาจำเข้าอบัรมสัมมนาเก�ียู่วิกับับััญชีและภาษีี บัทควิามน�ีจำะกล่าวิถู่งคำาจำาำ กัด้ควิามของธุุรกิจำสต์าร์ทอัพ ปัญห้าและ
Pain point ทเี� กดิ ้ข่�นอนั เก�ียู่วิเน�อื งจำากภาษี ี ต์ามแนวิคิด้ของ SAVANT ซง่� เป็น Framework ประยูุ่กต์์ใช้ในการวิางแผู้นภาษีีของธุุรกิจำ
ในต์อนทา้ ยู่บัทควิามจำะมีคำาแนะนาำ ของแผู้นภาษีที ี�สต์าร์ทอัพนา่ จำะต์้องคำาน่งถู่ง

สำตาร์ทอัพั คืือัอัะไร

เวิ็ปไซต์์ Investopedia.com ได้้ให้้คาำ จำำากัด้ควิามของสต์าร์ทอัพวิ่า “บัริษีัทท�ีอยู่่ในจำุด้เริ�มต์้นของการด้าำ เนินงาน สต์าร์ทอัพ
อาจำถู่กจำัด้ต์�ังโด้ยู่ห้น่�งผู้้่ประกอบัการห้รือมากกวิ่าน�ัน ผู้่้ซ�่งต์้องการพัฒนาสินค้าห้รือบัริการท�ีพวิกเขาเช�ือวิ่ามีควิามต์้องการของต์ลาด้
บัริษีัทเห้ล่าน�ีส่วินให้ญ่เริ�มด้้วิยู่ต์้นทุนที�ส่งและรายู่ได้้ที�จำำากัด้ ซ่�งเป็นเห้ต์ุผู้ลวิ่า พวิกเขาจำะต์้องมองห้าแห้ล่งทุนจำากห้ลายู่ ๆ กลุ่มเช่น
“เวนเจอร์แ์ คปปิตััล”

24 Newsletter Issue 103

Deal Volue (USD)
50 400 M

40 300 M
30

200 M
20

10 100 M

0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 0M

Source : Techsauce

จำาำ นวินสต์าร์ทอัพน�ันได้้เต์ิบัโต์ข�่นอยู่่างรวิด้เร็วิในช่วิงห้้าปีที�ผู้่านมา ต์ามร่ปประกอบัท�ี 1 จำะเห้็นวิ่าจำาำ นวินด้ีลและม่ลค่าของ
การห้าเงินทุนของสต์าร์ทอัพในประเทศึไทยู่มีจำาำ นวินไม่ต์า�ำ กวิ่า 300 ล้านเห้รียู่ญต์่อปี แม้วิ่าในสองสามปีท�ีผู้่านมาอาจำจำะมี
จำาำ นวินลด้ลงเนอ�ื งจำากสถูานการณ์โควิดิ ้ในประเทศึ

โดยทั่วั� ไปสตัาร์ท์ ั่อพั สว่ นใหญ่เ่ ร์ม้� ตัน้ จากกร์อบแนวคด้ และไมม่ ี หลังจากได้เง้นก้อนแร์ก ร์ูปแบบธุุร์ก้จจะตั้องมี
โมเดลธุรุ ์กจ้ ทั่พี� ฒั นาสมบรู ์ณ์์ ขาดแหลง่ เงน้ ทั่นุ สว่ นมากมกั ใช้เ้ งน้ การ์จัดตัั�งไม่ว่าจะเป็นในแบบน้ตั้บุคคล การ์จัด
สะสมของผู้เู้ ร์ม้� ตัน้ เพอ�่ น หร์อ่ เงน้ ของคร์อบคร์วั ในมหาวท้ ั่ยาลยั ร์ูปแบบธุุร์ก้จอาจจะเป็นเจ้าของคนเดียว
หลาย ๆ ปร์ะเทั่ศมักจะเปิดให้นักศึกษานาำ เสนอแนวค้ดทั่�ีจะ หา้ งหนุ้ สว่ น หร์อ่ บร์ษ้ ทั ั่จาำ กดั ความตัา่ ง ๆ หลกั ๆ
ขอเงน้ ทั่นุ ไปดาำ เนน้ การ์พฒั นากจ้ การ์ เช้่น โคร์งการ์หน�ึงร์้อยเค ของบร์้ษัทั่จาำ กัด ค่อ ความร์ับผู้้ดช้อบตั่อภัาร์ะ
ของเอ็มไอทั่ี https://www.mit100k.org/ เป็นตั้น แหล่งทัุ่น หนี�ส้นของบร์้ษัทั่จะไม่เก้นเง้นลงทัุ่นของตัน
ในขัน� ตั้นน�ีจะเร์ยี กวา่ Seed Capital ซึ่�ึงหมายถึงึ แหลง่ เง้นทั่นุ ทั่ีล� งไป
ทั่ใี� หแ้ กน่ กั ลงทั่นุ เอกช้น สว่ นมากเปน็ การ์แลกใหไ้ ดม้ าซึ่งึ� สดั สว่ น
ทั่นุ ของกจ้ การ์หร์อ่ เปน็ การ์แช้ร์ใ์ นกำาไร์ของผู้ลต้ ัภัณั ์ฑ์์ หร์อ่ แมแ้ ตั่
เป็นเง้นกู้ แหล่งทัุ่นเหล่าน�ีมักจะเก้ดจากผูู้้ใกล้ช้้ดของผูู้้ก่อตั�ัง
สตัาร์์ทั่อัพ และมักจะใช้้ได้แค่จัดทั่าำ แผู้นธุุร์ก้จ ค่าใช้้จ่าย
ดาำ เน้นงานเบ่�องตั้น เช้่น เง้นเด่อน ค่าเช้่า ค่าว้จัยพัฒนา
กล่าวค่อเง้นจาำ นวนน�ี มักไม่เพียงพอตั่อการ์ดำาเน้นธุุร์ก้จ
ในขนั� ตัอนตัอ่ ไปเปา้ หมายขนั� ตัอ่ ไป คอ่ ทั่ำาอยา่ งไร์ทั่จี� ะกอ่ ใหเ้ กด้
ความสนใจตั่อนักลงทัุ่นกลุ่มเวนเจอร์์แคป ทั่�ีมักจะลงทัุ่น
ในจาำ นวนมาก เพ่�อทั่จี� ะดาำ เนน้ ธุุร์ก้จในร์ะยะตั่อไป

Newsletter Issue 103 25

หลังจากไดเ้ ง้นทัุ่นจาก Seed capital หร์อ่ Angel Investor
ในภัาวะเง้นได้จากการ์ดาำ เน้นงานไม่เพียงพอตั่อการ์ขยายตััว
สตัาร์์ทั่อัพจะเร์้�มทั่ี�จะมองหาก้จการ์เวนเจอร์์แคปหร์่อนักลงทัุ่น
ไพร์เวทั่ (Private Equity) เพ่อ� จะขอเง้นลงทัุ่น เง้นทั่นุ เหล่านี�
เร์ยี กวา่ เงน้ ทั่นุ ซึ่รี ์สี เ์ อ(SeriesAFinancing)สว่ นมากใช้เ้ พอ�่ ขยาย
ธุรุ ์ก้จ หร์อ่ อาจนาำ ไปใช้ค้ ่นนกั ลงทัุ่นกล่มุ แร์ก (Seed Investor)
นักลงทัุ่นเหล่านี�อาจจะได้หุ้นทัุ่น หุ้นบุร์้มส้ทั่ธุ้ Option
ในการ์ซึ่่�อหุ้น หร์่อเป็นในร์ูปแบบหนี�ร์ะยะยาวทั่ี�ยังไม่ตั้องช้าำ ร์ะ
หนีใ� นช้่วงแร์กหร์อ่ จะปร์ะกอบกนั ทั่ง�ั หมด
หลังจากซึ่ีร์ีส์เอแล้ว อาจมีการ์ออกซึ่ีร์ีส์บี ซึ่ึ�งโดยทั่�ัวไปมักจะ
มมี ลู คา่ สงู กวา่ ซึ่รี ์สี เ์ อ กลา่ วคอ่ นกั ลงทั่นุ จะจา่ ยคา่ หนุ้ ในร์าคาทั่สี� งู
เน่�องจากบร์้ษัทั่จะอยู่ในภัาวะทั่ี�มีแผู้นธุุร์ก้จทั่ี�แน่นอน มีร์ายได้
และความเสี�ยงทั่ี�ลดลง นักลงทัุ่นในสตัาร์์ทั่อัพส่วนใหญ่่เข้าใจ
ในความเส�ียงของธุุร์ก้จ และคาดหวังว่าจะสามาร์ถึนาำ หุ้นทั่�ีได้
ไปขายหลังจากก้จการ์ได้จดทั่ะเบียนในตัลาดหลักทั่ร์ัพย์ได้
ในสหร์ัฐอเมร์้กา ร์ายงานจากการ์ศึกษาของมหาว้ทั่ยาลัย
ฮาวาร์์ดในปี 2011 พบวา่ ปร์ะมาณ์ร์้อยละ 30 ของสตัาร์์ทั่อพั
จบลงดว้ ยการ์ลม้ ละลาย
ข้อด้ีของสต์าร์ทอัพนอกจำากเรื�องของควิามคล่องต์ัวิในการด้ำาเนินงานแล้วิ ยู่ังประกอบัด้้วิยู่เป็นโอกาสท�ีเปิด้กวิ้างสาำ ห้รับัทุกคน
ทมี� แี นวิคดิ ้ทจี� ำะประกอบัธุรุ กจิ ำโด้ยู่อสิ ระ และสามารถูนำาควิามคดิ ้สรา้ งสรรคข์ องต์นเองไปสานต์อ่ อยู่า่ งไรกต็ ์าม เจำา้ ของสต์ารท์ อพั จำะเผู้ชญิ กบั ั
ควิามเครยี ู่ด้และแรงกด้ด้นั รอบัด้า้ นทงั� นกั ลงทนุ เพอ�ื นรว่ ิมงาน เพอื� น พนกั งานบัรษิ ีทั ต์ลอด้จำนอยู่ใ่ นควิามเสยี� ู่งทจี� ำะลม้ เห้ลวิ และการแขง่ ขนั
รนุ แรงในธุุรกจิ ำเรมิ� ต์น้ เห้ลา่ นี�
นอกจำากน�ี ผู้้่เป็นเจำ้าของสต์าร์ทอัพน�ันส่วินมากจำะขาด้ควิามร้่และประสบัการณ์ทางด้้านการบัริห้ารและเร�ืองเก�ียู่วิกับักฎห้มายู่
บัญั ชกี ารเงนิ ต์ลอด้จำนการบัรหิ ้ารภาษี ี ห้ลายู่ ๆ สต์ารท์ อพั ต์อ้ งทบัทวินและจำดั ้การปรบั ัปรงุ โครงสรา้ งการบัรหิ ้าร และการบัญั ชเี มอ�ื กจิ ำการ
เข้าส่ขั�นต์อนการระด้มทุน ห้รือบัางกิจำการเกิด้ปัญห้าภาษีีอยู่่างรุนแรงเน�ืองจำากไม่ได้้ยู่�ืนและเสียู่ภาษีีนิต์ิบัุคคลภายู่ในกำาห้นด้
ด้งั น�นั การเข้าใจำในเรอ�ื งเก�ียู่วิกับัภาษีียู่อ่ มมีประโยู่ชนต์ ์่อสต์ารท์ อัพเห้ล่านน�ั ทง�ั ในระยู่ะสั�นและระยู่ะยู่าวิ

ภาษีีทมี� ีผี ลกระทบตอ่ ัสำตาร์ทอััพ

ทุกคนและองค์กรสต์าร์ทอัพจำะต์้องมีการสัมผู้ัสกับัภาษีีในทุก ๆ วิัน ในทุก ๆ การใช้จำ่ายู่จำะมีภาษีีม่ลค่าเพ�ิมอยู่่ในราคาสินค้า
ทเี� สยี ู่ไป อาจำกลา่ วิได้ภ้ าษีเี ห้มอื นกบั ัอากาศึทมี� อี ยู่ท่ กุ ๆ ท �ี ในสว่ ินนจี� ำะกลา่ วิถูง่ ภาษีที สี� ต์ารท์ อพั จำะต์อ้ งเขา้ ใจำและจำดั ้การให้ถ้ ูก่ ต์อ้ งเห้มาะสม
ในท�ีนจ�ี ำะขอสรุปภาษีีที�ทางสต์าร์ทอพั จำาำ เป็นต์้องเขา้ ใจำและศึก่ ษีาในรายู่ละเอียู่ด้เพม�ิ เต์ิมด้ังนี�

26 Newsletter Issue 103

ภาษีมี ีลู คื่าเพิม� ี ในการใช้บัริการบัริษีัทต์่างประเทศึ ส่วินมากจำะกาำ ห้นด้
ให้้จำ่ายู่ด้้วิยู่จำำานวินเงนิ ท�สี ุทธุิจำากภาษีหี ้กั ณ ท�จี ำ่ายู่ เท่ากบั ั
ภาษีมี ล่ คา่ เพม�ิ กจิ ำการสต์ารท์ อพั จำะต์อ้ งจำา่ ยู่ภาษีมี ล่ คา่ เพม�ิ กจิ ำการจำะต์อ้ งออกภาษีหี ้กั ณ ทจ�ี ำา่ ยู่ให้ก้ จิ ำการเห้ลา่ นนั� ด้งั นนั�
ในทกุ รายู่การทจ�ี ำดั ้ซอ�ื จำดั ้จำา้ ง ภาษีมี ล่ คา่ เพมิ� จำะคาำ นวิณจำาก การเจำรจำาต์่อรองจำาำ เป็นต์้องศึ่กษีาและด้่เร�ืองอนุสัญญา
ฐานภาษีีของสินค้าห้รือบัริการ ปัจำจำุบัันอัต์ราร้อยู่ละเจำ็ด้ ภาษีซี อ้ นของแต์่ละประเทศึให้ด้ ้ี
ภาษีีชนิด้น�ีด้่เห้มือนจำะเป็นเร�ืองง่ายู่และใกล้ต์ัวิมาก ๆ
แต์ส่ ว่ ินมากสต์ารท์ อพั จำะมคี วิามกลวั ิและคดิ ้ห้าทางเลย�ี ู่งวิา่ อัากรแสำตมีป์์
ต์้องจำด้ทะเบัียู่นภาษีมี ล่ ค่าเพมิ� ห้รือไม่ ต์ามกฎห้มายู่ ไมว่ ิา่
ส ต์ า ร์ ท อั พ จำ ะ ด้าำ เ นิ น กิ จำ ก า ร เ ป็ น บัุ ค ค ล ธุ ร ร ม ด้ า อากรแสต์มป์เป็นภาษีีอยู่่างห้น่�งที�จำะจำ่ายู่ในร่ปแบับัของ
ห้รือจำด้ทะเบัียู่นเป็นนิต์ิบัุคคล ห้ากมีรายู่ได้้มากกวิ่า ด้วิงแสต์มป์ปิด้ท�ีเอกสารสัญญา ด้ังน�ัน จำะต์้องต์รวิจำสอบั
1.8 ล้านบัาทต์่อปี และไม่อยู่่ในกิจำการท�ีได้้รับัการยู่กเวิ้น อตั ์ราทจ�ี ำะต์อ้ งเสยี ู่ และต์กลงกบั ัคส่ ญั ญาวิา่ เราจำะผู้ลกั ภาระ
จำะต์้องจำด้ทะเบัียู่นภาษีีม่ลค่าเพิ�ม สต์าร์ทอัพบัางรายู่ ในการเสียู่อากรแสต์มป์ไปให้้ค่สัญญาห้รือจำะรับัผู้ิด้ชอบั
คิ ด้ วิ่ า ไ ม่ จำำา เ ป็ น ต์้ อ ง จำ ด้ ท ะ เ บัี ยู่ น ภ า ษีี ม่ ล ค่ า เ พ�ิ ม คนละคร่�ง ห้รอื เราต์อ้ งเป็นผู้ร้่ บั ัผู้ิด้ชอบัท�งั ห้มด้
ห้ากจำัด้ต์ั�งธุุรกิจำเป็นบัุคคลธุรรมด้า บัางสต์าร์ทอัพ
มีควิามเข้าใจำวิ่าห้ากเข้าส่ภาษีีม่ลค่าเพิ�มแล้วิ ห้ากมี ภาษีีอัน่ ๆ
ภาษีีซื�อมากกวิ่าภาษีีขายู่ จำะไม่สามารถูขอคืนจำาก
สรรพากรได้้ แม้แต์่เวิลาเสนองานกับัล่กค้าราคาที�เสนอ ภาษีีอนื� ๆ เชน่ ภาษีีสรรพสามิต์ ภาษีที ดี� ้ินและสิ�งปลก่ สรา้ ง
อาจำจำะไม่ได้้เขียู่นวิ่าไม่รวิมภาษีีม่ลค่าเพิ�ม ซ่�งอาจำจำะ ภาษีีป้ายู่ เป็นเร�ืองท�ีกิจำการจำะต์้องต์รวิจำสอบัวิ่าธุุรกิจำท�ีเรา
ทำาให้ม้ ปี ญั ห้าต์ามมาภายู่ห้ลงั ห้ากไมเ่ ขา้ ใจำต์รงกนั กบั ัลก่ คา้ ด้ำาเนินการจำะต์้องเสียู่ห้รือไม่ ภาษีีที�ด้ินและสิ�งปล่กสร้าง
คำาแนะนาำ คือสต์าร์ทอัพควิรทำาการประมาณการยู่อด้ขายู่ สต์าร์ทอัพ อาจำโด้นผู้้่ให้้เช่าอาคาร ผู้ลักภาระภาษีีมาให้้
ของต์นในระยู่ะเวิลา 2-3 ปีแรกวิ่ายู่อด้ขายู่จำะได้้ประมาณ เป็นผู้ร่้ ับัผู้ิด้ชอบัในรป่ แบับัของค่าเชา่ ทีเ� พมิ� ข�น่
เท่าไร ห้ากมียู่อด้ขายู่ในปีแรก ๆ ต์�ำากวิ่า 1.8 ล้านบัาท
และธุุรกิจำท�ีทาำ นั�นไม่เป็นข้อยู่กเวิ้น เช่น การให้้บัริการ ภาษีนี ติ ิบคุ ืคืล
การประกอบัโรคศึิลปะ การสอบับััญชี การวิ่าควิาม ก็อาจำ และภาษีีเงนิ ได้บ้ ุคืคืลธุรรมีด้า
เลือกที�จำะไม่ต์้องจำด้ทะเบัียู่นภาษีีม่ลค่าเพิ�ม แต์่ต์้อง
เข้าใจำวิ่า ภาษีีซ�ือท�ีได้้มาก็ไม่สามารถูนาำ ไปใช้ได้้เช่นกัน ภาษีีเงินได้้นิต์ิบัุคคลและภาษีีเงินได้้บัุคคลธุรรมด้า
ห้ากกิจำการจำด้ทะเบัียู่นในร่ปแบับับัริษีัท ห้รือห้้างหุ้้นส่วิน
ภาษีีหกั ณ ทีจ� า่ ย นิต์ิบัุคคลจำะต์้องยู่ื�นภาษีีนิต์ิบัุคคลโด้ยู่ภาษีีนั�นจำะเสียู่
ในอัต์ราร้อยู่ละของกำาไรสุทธุิ ภาษีีเงินได้้นิต์ิบัุคคล
ภาษีหี ้กั ณ ท�จี ำา่ ยู่ คือภาษีีที�ผู้ร้่ ับัเงนิ จำะถู่กห้กั ณ ท�จี ำ่ายู่และ มีควิามซับัซ้อนส่งสำาห้รับัสต์าร์ทอัพ เพราะกาำ ไรสุทธุิ
นาำ ส่ง ห้ากมีการจำ่ายู่เงินเป็นค่าบัริการ ค่าเช่า ค่าโฆษีณา ที�จำะนำามาคำานวิณภาษีีมิใช่กำาไรสุทธุิทางบััญชีเสมอไป
ค่าขนส่ง ภาษีีห้ัก ณ ที�จำ่ายู่จำะสามารถูนาำ ไปเครด้ิต์ภาษีี สรรพากรยู่ังได้้กำาห้นด้วิ่ามีค่าใช้จำ่ายู่ต์้องห้้ามท�ีไม่สามารถู
ได้้ในสิ�นปี ห้รือขอคืนได้้ห้ากใช้ไม่ห้มด้ ภาษีีส่วินนี�ในส่วิน ใช้เป็นค่าใช้จำ่ายู่ทางภาษีีได้้ เช่น ค่ารับัรองท�ีเกินอัต์รา
สต์าร์ทอัพอาจำมีการห้ลงลืมห้รือมีปัญห้ามาก ทั�งที�ส่วินที� ท�ีกฎห้มายู่กาำ ห้นด้ ท�ังนี� สำาห้รับัภาษีีบัุคคลธุรรมด้าน�ัน
เราควิรจำะห้ักและส่วินท�ีเราถู่กห้ัก ผู้่้ประกอบัการควิรคิด้ จำะคำานวิณจำากรายู่ได้้ห้ักค่าใช้จำ่ายู่และค่าลด้ห้ยู่่อน
วิ่าภาษีีท�ีถู่กห้ัก ณ ท�ีจำ่ายู่นั�นเปรียู่บัเสมือนเงินสด้ ด้ังน�ัน โด้ยู่อัต์ราภาษีเี ปน็ อตั ์รากา้ วิห้น้า
การจำัด้เก็บัเอกสารต์้องรดั ้กุมและครบัถูว้ ิน ห้ากสต์าร์ทอัพ
เป็นผู้่้ห้ักภาษีี จำะต์้องห้ักให้้ถู่กต์้องต์ามอัต์ราภาษีีของ Newsletter Issue 103 27
เงินได้้แต์่ละประเภท ทั�งนี� บัางกรณีผู้่้ถู่กห้ักที�เป็นบัุคคล
ธุรรมด้าอาจำจำะต์อ่ รองไมย่ ู่อมให้ห้ ้กั เชน่ คา่ เชา่ ห้ากกจิ ำการ
ไม่ห้ักก็จำะต์้องรับัผู้ิด้ชอบัในส่วินภาษีีที�ต์้องห้ักและนำาส่ง

อยู่า่ งไรกต็ ์าม เมอ�ื วินั ท ี� 7 พฤศึจำกิ ายู่น 2564 รฐั บัาลได้อ้ อกพระราชกฤษีฎกี าออกต์ามควิามในประมวิลรษั ีฎากรวิา่ ด้ว้ ิยู่การยู่กเวิน้ รษั ีฎากร
(ฉบัับัที� 730) พ.ศึ. 2564 เป็นมาต์รการภาษีีส่งเสริมสาำ ห้รับัผู้่้ประกอบัการรายู่ให้ม่โด้ยู่จำะทาำ การยู่กวิันภาษีีเงินได้้นิต์ิบัุคคล 5 รอบั
ระยู่ะเวิลาบัญั ชี โด้ยู่ต์้องมคี ุณสมบััต์ิคือ

จำด้ทะเบัียู่นจำัด้ต์�ังนิต์ิบัุคคลภายู่ในระยู่ะเวิลาท�ีกฎห้มายู่กำาห้นด้
มีทนุ ชาำ ระแลว้ ิไมเ่ กนิ 5 ลา้ นบัาท และมรี ายู่ได้้จำากการขายู่สนิ ค้าและให้้บัริการไมเ่ กิน 30 ลา้ นบัาท
ไม่ใชส้ ทิ ธุยิ ู่กเวิน้ ภาษีีเงินได้น้ ติ ์บิ ัุคคลต์ามกฎห้มายู่ BOI ไมว่ ิา่ ทั�งห้มด้ห้รอื บัางสว่ ิน
เปน็ อุต์สาห้กรรมเปา้ ห้มายู่และผู้า่ นการรบั ัรองโด้ยู่ สวิทช. (สำานักงานพัฒนาวิทิ ยู่าศึาสต์ร์และเทคโนโลยู่แี ห้่งชาต์)ิ

การท่่องเท่�ย่ ว บรกิ าร 1 6 ฐานวจิ ยั พััฒนา และนวัตกรรม
และเศรษฐกิจสรา้ งสรรค์์ หรืออุตสาหกรรมใหม่

การแพัท่ย์และสาธารณสุข 2 7 เท่ค์โนโลย่ชี่วภาพั

วัสดุกุ ้าวหนา้ 3 กลุ่มอุตสาหกรรม 8 อาหารและเกษตร
9 ยานยนตแ์ ละชีน�ิ สว่ น
สงิ� ท่อ เค์ร่องนุ่มหม่ New Engine of Growth
และเค์ร่องประดุับ
4

อเิ ล็กท่รอนิกส์ ค์อมพัวิ เตอร์ซอฟต์แวร์ 5 10 เพัอ่ ประหยัดุพัลังงาน ผลติ พัลังงาน
และบริการสารสนเท่ศ ท่ดุแท่น และพัลงั งานสะอาดุ

Source : www.rd.go.th

มีรายู่ได้จ้ ำากอุต์สาห้กรรมเปา้ ห้มายู่มากกวิ่ารอ้ ยู่ละ 80 ของรายู่ได้้ท�งั ห้มด้
ยู่น�ื คาำ ขออนมุ ัต์เิ ปน็ “สต์ารท์ อัพ” จำากเวิ็ปไซต์์ของกรมสรรพากร
ด้งั น�ัน การจำด้ทะเบัียู่นให้มเ่ ป็นสต์าร์ทอัพนนั� ห้ากจำด้ในรป่ แบับับัริษีัทและเปน็ กจิ ำการท�ีอยู่่ในอตุ ์สาห้กรรมเป้าห้มายู่ ต์ามที�ระบัุ
ขา้ งต์้น ยู่่อมได้้ประโยู่ชน์จำากการยู่กเวิน้ ภาษีีในระยู่ะเวิลา 5 ปี
อยู่า่ งไรกต็ ์าม บัางท่านอาจำคดิ ้วิ่าสต์ารท์ อพั ให้มไ่ ม่น่าจำะมีกาำ ไรทีจ� ำะต์้องเสียู่ภาษีีในช่วิงระยู่ะเวิลา 5 ปีแรก คำาแนะนาำ คอื แม้วิา่
จำะขาด้ทุน แต์ก่ ส็ ามารถูนำาผู้ลขาด้ทุนสะสมทางภาษีีไปใชล้ ด้ห้ยู่อ่ นภาษีไี ด้้ในระยู่ะเวิลา 5 ปี
ในส่วินของนักลงทุน รัฐบัาลได้้อนุมัต์ิให้้มีการส่งเสริมการระด้มทุนในสต์าร์ทอัพโด้ยู่ให้้สิทธุิประโยู่ชน์ทางภาษีีสาำ ห้รับั
การลงทุนในสต์าร์ทอัพไทยู่ท�ีประกอบักิจำการในอุต์สาห้กรรมเป้าห้มายู่ โด้ยู่มีห้ลักการห้ลักท�ีจำะยู่กเวิันภาษีีเงินได้้บัุคคลธุรรมด้า
และภาษีีเงินได้้นิต์ิบัุคคลให้้กับัผู้้่ลงทุนสาำ ห้รับักำาไรจำากการขายู่หุ้้นในสต์าร์ทอัพ การส่งเสริมนี�จำะมีผู้ลกระทบัเชิงบัวิกต์่อการลงทุน
ในกิจำการสต์ารท์ อัพสัญชาต์ิไทยู่ในอนาคต์

การวางแผนภาษีีโด้ยใช้้หลัก SAVANT

กล่าวิได้้วิ่าการประห้ยู่ัด้ภาษีีเป็นประโยู่ชน์โด้ยู่ต์รงต์่อทุก ๆ กิจำการ การเสียู่ภาษีีต์ำา� ลงยู่่อมส่งผู้ลต์รงต์่อกาำ ไรสุทธุิ ซ�่งจำะมีผู้ลทาำ ให้้ม่ลค่า
ผู้ลประโยู่ชนท์ างเศึรษีฐกิจำสว่ ินเพมิ� (Economic Value Added – EVA) ของกิจำการเพิ�มขน่� การวิางแผู้นภาษีีจำง่ เปน็ กระบัวินการสำาคัญ
ท�ีทาำ ให้้เกิด้การเปล�ียู่นแปลง แน่นอนวิ่าการวิางแผู้นภาษีียู่่อมมีต์้นทุนของรายู่การเกิด้ข�่นและอาจำจำะขัด้แยู่้งกับักลยูุ่ทธุ์ห้ลักขององค์กร
ด้ังนั�น ผู้้่วิางแผู้นภาษีีจำ่งต์อ้ งคาำ น่งถู่งห้ลายู่ปัจำจำัยู่ทีจ� ำะนำามาซ�ง่ ผู้ลของแผู้นภาษีี

28 Newsletter Issue 103

กลยุทธุก์ ารวางแผนภาษีีโด้ยทวั� ไป์สำามีารถด้าำ เนินการได้้ 4 วิธุดี ้ังน�ี

การสำร้าง (Creation) คือแผู้นท�ีจำะใช้ประโยู่ชน์ของกิจำการ การแป์ลงสำภาพ (Conversion) คือการเปลี�ยู่นการด้ำาเนนิ

ยู่่อยู่ในการยู่้ายู่การด้ำาเนินการไปยู่ังกิจำการท�ีอยู่่ในแห้ล่งท�ีมี งานให้้เกิด้รายู่ได้้ห้รือค่าใช้จำ่ายู่ที�ให้้ผู้ลประโยู่ชน์ทางภาษีี
อัต์ราภาษีีต์�าำ กวิ่าห้รือไม่มีภาษีีเลยู่ เช่น พื�นที�ส่งเสริมการลงทุน มากกวิ่ากัน การใช้จำ่ายู่บัางอยู่่างห้ากนำามา Capitalize แทนท�ี
ของรัฐห้รือแมแ้ ต์ย่ ู่า้ ยู่ไปอยู่ใ่ นประเทศึทป�ี ลอด้ภาษี ี แต์่ท�ังนี�ต์ามท�ี จำะนาำ มาเป็นค่าใช้จำา่ ยู่ของงวิด้ ยู่อ่ มก่อให้้เกดิ ้ประโยู่ชน์ทางภาษีี
กล่าวิไวิ้วิ่าสต์าร์ทอัพจำะต์้องออกแบับั
โครงสร้างกิจำการวิ่าห้ากมีการขยู่ายู่ไป
ทปี� ระเทศึอ�นื การลงทนุ การให้ก้ ่้ยู่มื เงิน
ด้อกเบัย�ี ู่ทงั� รบั ัและจำา่ ยู่ และเงินปันผู้ล
ห้รือส่วินแบั่งกำาไรท�ีจำะได้้น�ันมีภาระ
ภาษีที จี� ำะต์ามมาอยู่า่ งไร

การขยับ (Shifting) คือการเลื�อน การแบ่ง (Splitting) คอื การแบัง่

รายู่ได้้ห้รือค่าใช้จำ่ายู่ให้้เร็วิห้รือช้าลง กาำ ไรเพ�ือเสียู่ภาษีีให้้แก่ผู้้่เสียู่ภาษีี
เ พื� อ ใ ห้้ ส อ ด้ ค ล้ อ ง กั บั ง วิ ด้ ภ า ษีี ข อ ง ห้ลายู่รายู่ เพอ�ื ผู้ลประโยู่ชนข์ องอตั ์รา
แต์่ละปีท�ีต์้องการ เช่น ห้ากสต์าร์ทอัพ ภาษีีท�ีจำะเกิด้ข่�น ในกรณีท�ีเป็นบัุคคล
มี ข า ด้ ทุ น ส ะ ส ม ท�ี จำ ะ ห้ ม ด้ อ า ยูุ่ ใ น ปี ธุรรมด้า อตั ์ราภาษีนี น�ั ขน�่ กบั ัฐานภาษีี
ปัจำจำุบัันสต์าร์ทอัพควิรที�จำะจำัด้การเร่งให้้บัริการห้รือขายู่ท�ีวิาง ด้ังนั�น การแบั่งรายู่ได้้ให้้แก่ผู้้่เป็นหุ้้นส่วินยู่่อมส่งผู้ลให้้ภาษีี
แผู้นไวิ้ในปีห้น้าเลื�อนมาให้้สำาเร็จำในปีปัจำจำุบัันเพื�อใช้ประโยู่ชน์ โด้ยู่รวิมมอี ตั ์ราทลี� ด้ลง
ทางภาษีีให้้ส่งสุด้

ต์ามทก�ี ลา่ วิมาขา้ งต์น้ กฎระเบัยี ู่บัเกย�ี ู่วิกบั ัภาษีเี ปน็ เรอ�ื งทซ�ี บั ัซอ้ น และอาศึยั ู่รายู่ละเอยี ู่ด้ ไมช่ ดั ้เจำนและอาจำไมแ่ นน่ อน แมแ้ ต์ผ่ ู้เ่้ ชย�ี ู่วิชาญทางภาษีี
ก็อาจำจำะไม่สามารถูเข้าใจำทุกอยู่่างได้้ต์รงกับักรมสรรพากร John E. Karayan, Charles W. Swenson และ Joseph W. Neff
ได้้แนะนำาไวิ้ในห้นังสือ Strategic Corporate Tax Planning โด้ยู่ได้้แนะนำา Framework ชื�อวิ่า SAVANT เพื�อที�จำะเป็นเคร�ืองมือ
ช่วิยู่จำาำ แนกกระบัวินการวิางแผู้นภาษีีด้้วิยู่คาำ ถูามพื�นฐานวิ่าทาำ ไมต์้องวิางแผู้นภาษีี เพราะการวิางแผู้นนี�ต์้องมีการเปล�ียู่นการด้ำาเนินงาน
มตี ์น้ ทุนและผู้ลลัพธุท์ ไี� ด้ไ้ ม่แน่นอน

An VALUE g
Strategy ADDING Transforming

ticipation Negotiatin 29

SAVANT FRAMEWORK

Newsletter Issue 103

กลยุทธุ์ (Strategy)

สต์าร์ทอัพทุกกิจำการมีแผู้นกลยูุ่ทธุที�ผู้้่ก่อต์ั�งได้้ออกแบับัและกำาห้นด้ไวิ้เพื�อให้้บัรรลุวิิสัยู่ทัศึน์และพันธุกิจำ ของกิจำการ
การบัริห้ารภาษีีจำะต์้องทำางานเพ�ือเป็นการช่วิยู่สนับัสนุนและสอด้คล้องกับัแผู้นกลยูุ่ทธุ์ขององค์กร และไม่ก่อให้้กิจำการ
เข้าไปทาำ รายู่การท�ีจำะประห้ยู่ัด้ภาษีีท�ีจำะเป็นทางขัด้แยู่้งกับัแผู้นกลยูุ่ทธุ์ ต์ัวิอยู่่างง่ายู่ ๆ เช่น เม�ือสต์าร์ทอัพท�ีเป็นบัริษีัท
สร้างแพลต์ฟอร์มคอมพิวิเต์อร์ เริ�มมีเงินสด้เห้ลือจำากการด้ำาเนินงาน อาจำจำะต์ัด้สินใจำที�จำะลงทุนในกิจำการเป้าห้มายู่
และต์้องเลือกระห้วิ่างกิจำการ เช่น ร้านอาห้าร และกิจำการผู้่้เขียู่นซอฟต์์แวิร์ซ่�งมีม่ลค่าเท่ากัน แม้วิ่าร้านอาห้ารจำะมี
ผู้ลประโยู่ชน์ทางภาษีมี ากกวิา่ เช่น มีภาษีขี อคนื ขาด้ทนุ สะสมทางภาษีี แต์ก่ ารลงทุนในกจิ ำการร้านอาห้าร อาจำจำะไมต่ ์รง
กับัแผู้นกลยูุ่ทธุ์รวิมของธุุรกิจำ ด้ังนั�น สต์าร์ทอัพควิรคำาน่งถู่งรายู่การบัริห้ารภาษีีที�จำะทาำ วิ่าสอด้คล้องกับักลยูุ่ทธุ์องค์รวิม
ของกจิ ำการห้รอื ไม่

การต่อัรอัง (Negotiating)

ภาษีเี ปน็ เรื�องท�ีจำะต์อ้ งมีการต์่อรองทง�ั กบั ับัรษิ ีทั คค่ า้ ล่กคา้ เจำ้าห้น �ี ผู้ถ่้ ูือห้นุ้ ห้รอื แม้แต์ส่ รรพากรเอง สต์ารท์ อัพควิรที�จำะ
ห้าทางผู้ลักภาระภาษีีออกจำากกิจำการและผู้่านไปให้้กิจำการอื�น ๆ โด้ยู่ต์่อรองเงื�อนไขของสัญญา ต์ัวิอยู่่างที�เห้็นได้้ชัด้ คือ
อากรแสต์มป์ ห้รือการผู้ลักภาระการถู่กห้ักภาษีี ณ ท�ีจำ่ายู่ไปยู่ังผู้่้จำ่ายู่ การต์่อรองท�ีเกี�ยู่วิกับักรมสรรพากรน�ัน สต์าร์ทอัพ
พ่งระล่กไวิ้วิ่า ห้ากถู่กสรรพากรเรียู่กไปช�ีแจำง ห้รือประเมินภาษีีเพ�ิมเต์ิม สต์าร์ทอัพควิรท�ีจำะให้้ข้อม่ลเพ�ิมเต์ิม และเข้าไป
เจำรจำาต์อ่ รอง ซ�่งห้ลายู่กรณี สรรพากรมีการเปล�ยี ู่นแปลงควิามเห้น็ ห้ลงั จำากได้ข้ ้อม่ลเพิม� เต์มิ จำากกจิ ำการ

การคืาด้คืะเน (Anticipation)

สต์าร์ทอัพควิรจำะคาด้การณ์ภาษีีที�จำะเกิด้ข่�นในอนาคต์ต์ลอด้จำนสถูานะของภาษีีเห้ล่านั�น และเลือกเวิลาที�จำะทาำ รายู่การ
บัริห้ารภาษีวี ิ่าจำะทาำ ในปีปัจำจำุบัันห้รือปใี นอนาคต์ อยู่า่ ลืมวิา่ รายู่การด้ังกล่าวิอาจำมผี ู้ลกระทบัต์่อภาษีขี องบัริษีทั ในอนาคต์
ซ�่งมีควิามไม่แน่นอนต์่ออัต์ราภาษีี กฎห้มายู่ท�ีอาจำกาำ ห้นด้ให้ม่ ต์ัวิอยู่่างเช่น การประเมินอายูุ่การใช้งานเพ�ือคิด้ค่าเส�ือม
ให้ย้ ู่าวิขน�่ ห้รือสน�ั ลง ลว้ ินแล้วิแต์่มีผู้ลกระทบัต์อ่ ภาระภาษีที งั� สน�ิ

การแป์ลงสำภาพ (Transforming)

กิจำการสามารถูจำะลด้ภาษีีที�ต์้องจำ่ายู่ได้้ด้้วิยู่การแปลงสภาพรายู่การไปยู่ังรายู่การท�ีได้้ประโยู่ชน์ทางภาษีีมากกวิ่า เช่น
ห้ากกิจำการต์้องใช้ท�ีด้ินในการทำางาน ซ่�งเมื�อบัันท่กเป็นท�ีด้ิน ยู่่อมไม่สามารถูนำามาใช้ประโยู่ชน์ทางภาษีีได้้ กล่าวิคือไม่มี
ค่าเส�ือมราคา สต์าร์ทอพั ควิรเลือกใชว้ ิิธุเี ชา่ แทนต์้นทุนคา่ เช่าเปน็ คา่ ใช้จำา่ ยู่ทางภาษีีและช่วิยู่ให้เ้ กดิ ้การประห้ยู่ดั ้ภาษีไี ด้้

มีูลคื่าสำ่วนเพ�ิมี (Value Adding)

ห้ลังจำากรายู่การวิางแผู้นภาษีีที�ได้้ออกแบับัแล้วิ สต์าร์ทอัพควิรท�ีจำะคาำ นวิณวิ่าผู้ลกระทบัของแผู้นภาษีีเห้ล่านั�นก่อให้้เกิด้
ม่ลค่าสทุ ธุสิ ว่ ินเพ�ิมเทา่ ไร ทง�ั นี� จำะต์้องรวิมต์น้ ทุนของรายู่การนนั� ๆ ด้้วิยู่ เช่น คา่ คอมมิชชนั� ค่าท�ปี รก่ ษีา คา่ ทนายู่ควิาม
ท�ังนี� วิัต์ถูุประสงค์ห้ลักของการวิางแผู้นภาษีี คือ สต์าร์ทอัพต์้องการให้้เกิด้ม่ลค่าส่วินเพิ�มของกิจำการที�ส่งข่�น และไม่ควิร
เลอื กทจี� ำะด้ำาเนินการต์่อห้ากแผู้นภาษีีรายู่การนั�นกอ่ ให้้เกดิ ้มล่ ค่าสทุ ธุติ ์�าำ ลง

30 Newsletter Issue 103

บทสำรปุ ์

ธุรุ กิจำสต์าร์ทอพั เป็นเร�ืองทน�ี า่ สนใจำในปจั ำจำบุ ััน และได้ร้ ับัการ
สนบั ัสนนุ จำากทุกภาคสว่ ิน ในขณะเด้ียู่วิกนั สต์ารท์ อพั กเ็ ป็น
ธุรุ กจิ ำทจี� ำาำ เปน็ ต์อ้ งมกี ารบัรหิ ้ารจำดั ้การภาษีเี ปน็ เรอื� งทซี� บั ัซอ้ น
และมีรายู่ละเอียู่ด้ส่ง สำาห้รับัผู้่้เริ�มกิจำการการบัริห้ารภาษีี
มคี วิามสาำ คญั ทจ�ี ำะชว่ ิยู่ทาำ ให้ม้ ล่ คา่ ของกจิ ำการสง่ ขน�่ การเสยี ู่ภาษีี
ไม่ถู่กต์้องนอกจำากจำะทำาให้้เกิด้โทษีทางกฎห้มายู่แล้วิ
ยู่งั ทาำ ให้้ผู้ป่้ ระกอบัการเสียู่เวิลา และเสียู่ต์้นทุนคา่ ปรับัทีอ� าจำ
ส่งกวิา่ ภาษีหี ้ลายู่เทา่ คำาแนะนาำ สาำ ห้รับัสต์าร์ทอัพ คือ ศึ่กษีา
ให้เ้ ข้าใจำในร่ปแบับัธุรุ กจิ ำทีจ� ำะด้ำาเนนิ งาน ทำา Scenario เทียู่บั
ผู้ลประโยู่ชน์ของร่ปแบับักิจำการวิ่าจำะเป็นร่ปแบับัไห้น ใส่ใจำ
ในรายู่ละเอียู่ด้สัญญาโด้ยู่เฉพาะอยู่่างยู่�ิงข้อผู้่กมัด้และ
ข้อที�เป็นลักษีณะเฉพาะจำัด้ห้าพนักงานที�มีควิามร่้เร�ืองบััญชี
การเงินมาทาำ งาน ใช้การค้นควิ้าจำากแห้ล่งข้อม่ลออนไลน์
เช่น กรมสรรพากรห้รือเวิ็ปทางภาษีีสอบัถูามผู้้่สอบับััญชี
ห้รือผู้่้เชี�ยู่วิชาญห้ากมีควิามไม่เข้าใจำในเรื�องที�จำะออกแบับั
ใช้ห้ลัก SAVANT ห้ากมีการออกแบับัวิางแผู้นรายู่การท�ีจำะ
ประห้ยู่ัด้ภาษี ี ไม่วิา่ อยู่่างไร ขอให้้ระล่กวิ่าการวิางแผู้นภาษีี
มใิ ช่การห้นีภาษีหี ้รือเลย�ี ู่งภาษีี

Newsletter Issue 103 31

โดย นางสนั ทนา ศักดิส์ ุทธยาคม
คณะที่ำงานโครงการวางแนวที่างการจดั ที่ำเอกสารการกำหนดราคาโอน
(Transfer Pricing Documentation)

การจัดั ทำาำ เอีกสารหลักฐาน

ข้อ้ ีมูลู ธุรุ กรรมูระหว่า่ งกันทำ�ีต้้อีงนาำ สง่

ต้ามูประกาศอีธุิบดกี รมูสรรพากร ฉบับทำี� 407

ประกาศอธิิบดีีกรมสรรพากรเก�ียวกับภาษีีเงิินไดี้ (ฉบับที่�ี 407) เร่องิ กาำ หนดีเอกสารหรือหลัักฐานแสดีงิข้้อมูลัที่ี�จำาำ เป็น
สาำ หรับการวิเคราะห์ข้้อกาำ หนดีข้องิธิุรกรรมระหว่างิบริษีัที่หรือห้างิหุ้นส่วนนิติิบุคคลัที่�ีมีความสัมพันธิ์กัน ซึ่�่งิมีผลัใช้้บังิคับ
ในรอบระยะเวลัาบัญช้ีที่�ีเร�ิมในหรือหลัังิวันที่�ี 1 มกราคม 2564 เป็นติ้นไปน�ัน ไดี้กาำ หนดีให้บริษีัที่หรือห้างิหุ้นส่วนนิติิบุคคลั
ที่ี�มีความสัมพันธิ์กัน แลัะไดี้รับหนังิสือแจำ้งิความจำากเจำ้าพนักงิานประเมิน โดียอธิิบดีีอนุมัติิให้ย่นเอกสารหรือหลัักฐานแสดีงิข้้อมูลั
ที่ี�จำาำ เป็นสาำ หรับการวิเคราะห์ข้้อกำาหนดีข้องิธิุรกรรมระหว่างิบริษีัที่หรือห้างิหุ้นส่วนนิติิบุคคลัที่ี�มีความสัมพันธิ์กัน
ติามมาติรา 71 ติร ี วรรคสองิ แหง่ ิประมวลัรษั ีฎากร โดียไดี้กาำ หนดีรายลัะเอยี ดีเอกสารหรือหลักั ฐานติามรายการ ดีังิติอ่ ไปน�ี

1. เอกสารหรือหลัักฐานแสดงข้อ้ มูลู ัเก่�ยวกับผูู้้มูห่ น้าที่�่ยื�นเอกสารหรือหลักั ฐาน
2. เอกสารหรอื หลัักฐานแสดงข้อ้ มููลัเก่ย� วกบั ธุรุ กรรมูที่่�ถูกู ควบคมุ ู
3. เอกสารหรอื หลักั ฐานอนื� นอกเหนอื จาก (1) แลัะ (2) ที่แ�่ สดงข้อ้ มูลู ัที่จ�่ ำเป็น็ สำหรบั การวเิ คราะห์
ข้้อกำหนดข้องธุุรกรรมูระหว่างบริษััที่หรือห้างหุ้นส่วนนิติิบุคคลัที่�่มู่ความูสัมูพัันธุ์กันติามูที่่�
เจ้าพันกั งานโดยอนุมูตั ิิอธุิบดม่ ู่หนงั สอื แจง้ ความูใหย้ น�ื เพั�มิ ูเติมิ ู

รายการ รายละเอียี ด

1. ข้้อมููลัเก่�ยวกับผูู้้มู่หน้าที่�่ยื�นเอกสารหรือ 1) ลักั ษัณะการป็ระกอบธุรุ กจิ
หลักั ฐาน 2) โครงสรา้ งการบรหิ ารจดั การ (Local Organization Chart) รวมูถูงึ จำนวนผู้ปู้ ็ฏิบิ ตั ิงิ าน
3) หว่ งโซ่่มููลัคา่ (Value Chain) รวมูถูึงคู่คา้ ที่ส่� ำคัญ
4) คแู่ ข้ง่ ที่างการค้าที่ส�่ ำคัญ (Key Competitors)
5) กลัยุที่ธุท์ ี่างธุุรกิจ (Business Strategy) แลัะสถูานการณท์ ี่างเศรษัฐกจิ
6) โครงสร้างความูสัมูพัันธุ์ข้องบริษััที่หรือห้างหุ้นส่วนนิติิบุคคลัที่�่มู่ความูสัมูพัันธุ์กัน
ที่ม�่ ูธ่ ุรุ กรรมูกบั ผู้มู้ ูห่ นา้ ที่ย�่ นื� เอกสารหรอื หลักั ฐาน รวมูที่งั� บรษิ ัทั ี่หรอื หา้ งหนุ้ สว่ นนติ ิบิ คุ คลั
ซ่ึ�งเป็็นผูู้้ถูือหุ้นโดยติรงข้องผูู้้มู่หน้าที่่�ย�ืนเอกสารหรือหลัักฐานแลัะผูู้้ถูือหุ้นลัำดับสูงสุด
ข้องผู้ยู้ ืน� เอกสารหรือหลัักฐาน
7) หากมูก่ รณก่ ารป็รบั โครงสรา้ งธุรุ กจิ (Business Restructuring) เกดิ ข้น�ึ ในระหวา่ งรอบ
ระยะเวลัาบญั ชีห่ รอื ในรอบระยะเวลัาบญั ชีก่ อ่ นหนา้ หนงึ� รอบระยะเวลัาบญั ชี ่ซ่ง�ึ กอ่ ใหเ้ กดิ
ความูแติกติ่างข้องลัักษัณะการป็ระกอบธุุรกิจแลัะกลัยุที่ธุ์ที่างธุุรกิจก่อนแลัะ
หลัังการป็รับโครงสรา้ งดงั กลั่าว ใหอ้ ธุบิ ายผู้ลักระที่บติอ่ ผู้ลัป็ระกอบการข้องผูู้้มูห่ นา้ ที่�่
ยืน� เอกสารหรือหลัักฐาน
8) อธุิบายผู้ลักระที่บติ่อผู้ลัป็ระกอบการข้องผูู้้มู่หน้าที่่�ย�ืนเอกสารหรือหลัักฐาน
หากในรอบระยะเวลัาบัญชี่มูก่ ารโอน หรือรับโอนที่รัพัย์สนิ ที่�่ไมูม่ ู่ติวั ตินระหว่างบรษิ ัทั ี่
หรอื ห้างหุ้นสว่ นนิติบิ ุคคลัที่ม�่ ูค่ วามูสัมูพัันธุ์กัน

32 Newsletter Issue 103

รายการ รายละเอีียด

2. ข้อ้ มูลู ัเก�ย่ วกบั ธุุรกรรมูที่�่ถูกู ควบคมุ ู 1) ระบุรายการป็ระเภที่ธุุรกรรมูที่�่ถููกควบคุมู คู่สัญญา จำนวนมููลัค่า ที่�่ได้รับหรือจ่ายไป็
ติามูสญั ญา พัรอ้ มูสรุป็สาระสำคัญข้องสญั ญารวมูถูึงเง�อื นไข้เก�ย่ วกับราคาติามูสัญญา
2) นโยบายการกำหนดราคาที่�่ใชี้ในการกำหนดราคาสำหรับแติ่ลัะป็ระเภที่ธุุรกรรมู
พัร้อมูที่ั�งสมูมูติิฐานที่่�ป็รับใชี้ในการกำหนดราคาข้้อมููลัที่าง การเงิน เว้นแติ่ป็ระเภที่
ธุุรกรรมูที่�่ไมูม่ ู่นัยสำคัญ
3) บที่วเิ คราะหห์ นา้ ที่ง่� าน สนิ ที่รพั ัย ์ แลัะความูเสย�่ งข้องผู้มู้ ูห่ นา้ ที่ย�่ นื� เอกสารหรอื หลักั ฐาน
แลัะคสู่ ัญญา ติามูป็ระเภที่ธุรุ กรรมู
4) วิธุ่การกำหนดราคาที่�่ผูู้้ย�ืนเอกสารหรือหลัักฐานเลัือกใชี้สำหรับแติ่ป็ระเภที่ธุุรกรรมู
พัร้อมูที่�ังเหติุผู้ลัในการเลัือกใชี้วิธุ่การดังกลั่าวแลัะไมู่เลัือกใชี้วิธุ่การกำหนดราคาอ�ืน
ที่�่ได้รับการรับรองแลั้ว แลัะระบุคู่สัญญาข้องธุุรกรรมูที่่�ถููกควบคุมูที่�่ใชี้ในการที่ดสอบ
วิธุ่การกำหนดราคาหากมู่ความูจำเป็็นติามูแติ่ลัะวิธุ่การกำหนดราคาที่่�เลัือกใชี้นั�น
(ดวู ธิ ุ่การกำหนดราคาที่�ห่ มูายเหติ ุ 1)
5) รายการแลัะคำอธุิบายธุุรกรรมูที่�่ไมู่ถููกควบคุมูที่�่อาจเที่่ยบเค่ยงกันได้หรือบริษััที่หรือ
ห้างหุ้นส่วนนิติิบุคคลัที่�่เป็็นอิสระที่�่อาจเที่่ยบเค่ยงกันได้แลัะข้้อมููลัเก่�ยวกับติัวชี่�วัด
ที่างการเงินข้องธุุรกรรมูหรือบริษััที่หรือห้างหุ้นส่วนนิติิบุคคลัน�ัน รวมูถูึงชี่วงข้อง
ผู้ลัติอบแที่นที่พ่� ังึ ไดร้ บั หากไดด้ ำเนนิ การโดยอสิ ระ พัรอ้ มูที่ง�ั คำอธุบิ ายถูงึ วธิ ุค่ น้ หาแลัะ
แหลั่งข้้อมููลัในการค้นหาธุุรกรรมูที่�่ไมู่ถููกควบคุมูหรือบริษััที่หรือห้างหุ้นส่วนนิติิบุคคลั
ที่�เ่ ป็็นอิสระที่อ�่ าจเที่่ยบเค่ยงกันได้ดังกลัา่ ว (ดขู ้้อยกเวน้ ไมู่ติอ้ งจัดที่ำที่�่หมูายเหติุ 2)

3. เอกสารหรือหลัักฐานอ�ืนนอกเหนือจาก (1)
แลัะ (2) ที่่�แสดงข้้อมููลัที่�่จำเป็็นสำหรับ
การวิเคราะห์ข้้อกำหนดข้องธุุรกรรมูระหว่าง
บริษััที่หรือห้างหุ้นส่วนนิติิบุคคลัที่่�มู่ความู
สมั ูพันั ธุก์ นั ติามูที่เ�่ จา้ พันกั งานโดยอนมุ ูตั ิอิ ธุบิ ด่
มูห่ นงั สอื แจ้งความูใหย้ �ืนเพั�มิ ูเติิมู

หมายเหตุุ 1 หมายเหตุุ 2
วธิ ุก่ ารกำหนดราคาที่อ่� าจเลัอื กใชีน้ นั� หมูายถูงึ ข้้อยกเวน้ ไมู่ติ้องจัดที่ำรายการแลัะคำอธุบิ ายธุุรกรรมู หากเข้้าเงอ�ื นไข้ข้้อใดข้้อหนง�ึ ดังน�่
วิธุ่การกำหนดราคาในข้้อ 5 ติามูป็ระกาศ 1. ผู้้มู ู่หนา้ ที่ย�่ �นื เอกสารฯ ติ้องมูล่ ักั ษัณะที่กุ ข้อ้ ดงั น่�
อธุิบด่กรมูสรรพัากรเก่�ยวกับภาษั่เงินได้ 1) มูร่ ายไดจ้ ากกจิ การหรอื เนอ�ื งจากกจิ การในรอบระยะเวลัาบญั ชีไ่ มูเ่ กนิ หา้ รอ้ ยลัา้ นบาที่
(ฉบบั ที่ �่ 400) ซ่งึ� มู่อย ู่ 5 วิธุ่ คือ 2) ไมู่มู่ธุุรกรรมูที่่�ถููกควบคุมูกับบริษััที่หรือห้างหุ้นส่วนนิติิบุคคลัที่่�อยู่ในบังคับติ้อง
1. วิธุ่การเป็ร่ยบเที่่ยบราคาที่่�มูิได้ถููกควบคุมู เสย่ ภาษัเ่ งนิ ได้นติ ิิบุคคลัในอัติราที่่แ� ติกติา่ งจากผูู้ม้ ูห่ นา้ ที่ย�่ ื�นเอกสารฯ
(Comparable Uncontrolled Price 3) ไมู่มู่ธุุรกรรมูที่�่ถููกควบคุมูกับบริษััที่หรือห้างหุ้นส่วนนิติิบุคคลัที่่�จดที่ะเบ่ยนจัดติ�ัง
Method) ในติ่างป็ระเที่ศ แลัะ
2. วธิ ุ่ราคาข้ายติ่อ (Resale Price Method) 4) ไมู่มู่ผู้ลัข้าดทีุ่นสุที่ธุิในรอบระยะเวลัาบัญชี่ก่อน ๆ ยกมูาเป็็นรายจ่ายในการคำนวณ
3. วิธุ่ราคาทีุ่นบวกกำไรส่วนเพัิ�มู (Cost Plus กำไรสทุ ี่ธุเิ พัอื� เสย่ ภาษัเ่ งนิ ไดน้ ติ ิบิ คุ คลัสำหรบั รอบระยะเวลัาบญั ชีน่ น�ั แลัะคสู่ ญั ญาข้อง
Method) ธุุรกรรมูที่ถ่� ูกู ควบคมุ ูติอ้ งไมู่มู่ผู้ลัข้าดที่นุ สุที่ธุิในลักั ษัณะเชีน่ วา่ นัน� ด้วย
4. วิธุ่อัติรากำไรสุที่ธุิที่่�เก�่ยวเน�ืองกับธุุรกรรมู 2. ได้มูก่ ารจัดที่ำข้้อติกลังการกำหนดราคาลัว่ งหน้า (Advanced Pricing Arrangement:
(Transactional Net Margin Method) APA) แลั้ว ระหว่างป็ระเที่ศไที่ยกับเจ้าหน้าที่�่ผูู้้มู่อำนาจข้องติ่างป็ระเที่ศติามูที่�่ผูู้้มู่หน้าที่�่
5. วธิ ุแ่ บง่ สรรกำไรข้องธุรุ กรรมู (Transactional ยนื� เอกสาร ฯ รอ้ งข้อ ที่งั� น ่� เฉพัาะข้อ้ มูลู ัที่เ�่ กย่� วกบั ธุรุ กรรมูที่ถ่� ูกู ควบคมุ ูที่อ�่ ยภู่ ายใติข้ ้อ้ ติกลัง
Profit Split Method) การกำหนดราคาลั่วงหน้าดังกลั่าวยังมู่ผู้ลับังคับใชี้อยู่สำหรับรอบระยะเวลัาบัญชี่
6. วิธุ่อ�ืนกรณ่พัิสูจน์ได้ว่าไมู่สามูารถูป็รับใชี้ ติามูกำหนดเวลัาข้องข้อ้ ติกลังน�ัน
วิธุ่การที่่�ได้รับการรับรองแลัะแจ้งติ่ออธุิบด่
กรมูสรรพัากรติามูเงอ�ื นไข้ที่ก�่ ำหนด

Newsletter Issue 103 33

โดย นางทิพย์ภาพร เกิดผล
กรรมการคณะกรรมการวชิ าชีพบญั ชีดา้ นการบัญชภี าษีอากร

กในฎกหจิมากยาภราพษ่สลาำ งัหทรบัดกแาทรลนงทน่

ปััจจุบัันทุุกปัระเทุศทุ�วั โลกให้้ความสนใจกับัการลดภาระเรือนกระจก ทุ�่เปั็นต้้นเห้ตุ้ทุำให้้โลกร้อนขึ้�้น นำไปัส่�ความเปัล�่ยนแปัลง
สภาวะอากาศ และทุ้ายทุ่�สุดนำไปัส�่ภัยพิิบััต้ิทุ่�เกิดขึ้�้นจากธรรมชาต้ิ ห้ลายๆ ปัระเทุศจ้งเร�ิมออกนโยบัายให้้เร�ิมม่การปัรับัเปัล่�ยน
นโยบัายการใชพ้ ิลงั งานทุม�่ าจากซากพิชื ซากสตั ้ว ์ เชน� นำ� มนั ถ่า� นห้นิ ทุก่� อ� ให้เ้ กดิ มลภาวะเรอื นกระจกทุางอากาศเปัน็ พิลงั งานทุดแทุนทุม�่ า
จากธรรมชาต้ิ เชน� พิลังงานจากแสงอาทุิต้ย ์ นำ� และลม ห้ลาย ๆ ปัระเทุศทุ�ังในทุว่ปัยุโรปั อเมรกิ า ญี่�่ปัุ�น จน่ ไดม้ ก่ ารออกมาต้รการต้�าง ๆ
เพิ�ือสร้างแรงจ่งใจ แรงด้งด่ด นักลงทุุนให้้สนใจทุ�่จะเริ�มลงทุุนในกิจการผลิต้พิลังงานไฟฟ้าจากพิลังงานทุดแทุนกันมากขึ้�้น ทุั�งน�่
เพิ�อื ให้โ้ ลกสามารถ่ลดภาวะเรือนกระจกลงได้

มาตรการภาษีเป็็นอีกหน�่งมาตรการที่�ีช่วยให้นักลงทีุ่นสามารถได้ผลตอบแที่นที่ี�มากขึ้�่น จากการลงทีุ่นในกิจการผลิตไฟฟ้า
จากพลังงานที่ดแที่นจากการลงทีุ่น โดยให้มีการเสียภาษีในอัตราที่�ีต�ำกว่าการจัดเก็บภาษีป็กติ เช่น การลดอัตราภาษีเงินได้นิติบุคคล
ที่�ีจัดเกบ็ จากกำไรที่�กี ิจการผลิตไฟฟา้ จากพลงั งานที่ดแที่น นอกจากมาตรการการดังกลา่ วแล้ว หลาย ๆ ป็ระเที่ศได้มกี ารป็รับระบบการจดั เกบ็
ภาษีเงินได้นิติบุคคล เพ�่อให้เหมาะสมและเพ�่อให้เกิดป็ระโยชน์สุงสุดและเป็็นที่�ีด่งดูดการลงทีุ่นจากนักลงทีุ่น โดยตัวอย่างต่อไป็นี�เป็็นตัวอย่าง
ขึ้องการป็รบั ป็รุงกฎหมายภาษภี ายในขึ้องป็ระเที่ศตา่ ง ๆ เพ่อ� สง่ เสรมิ ใหม้ กี ารลงทีุ่นในกิจการดังกล่าว

ประเทศญี่่�ป�่น ออกนโยบายภาษีเพ่�อให้นักลงทีุ่น

ต่างป็ระเที่ศเขึ้้าไป็ลงทีุ่นในกิจการผลิตพลังงานไฟฟ้า
จากพลังงานที่ดแที่น โดยป็รับรูป็แบบใช้การจัดเก็บภาษีเงินได้
จากการลงทีุ่นในกิจการ โดยให้สิที่ธิิป็ระโยชน์แก่นักลงทีุ่น
ในรูป็แบบสัญญาห้างหุ้นส่วน Todumei Kumiei Agreement
(TK Agreement) ดว้ ยการจดั เกบ็ ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คลตามสญั ญาดงั กลา่ ว
สรรพากรญปี� ็น�ุ จะไมม่ กี ารจดั เกบ็ ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คล สำหรบั หา้ งหนุ้ สว่ น
ที่จี� ดั ตงั� ขึ้น�่ มาเพอ�่ กจิ การดงั กลา่ ว แตจ่ ะจดั เกบ็ ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คลเฉพาะ
ส่วนแบ่งกำไรที่�ีนักลงทีุ่นต่างป็ระเที่ศผู้เป็็นหุ้นส่วนจำกัดความรับผิด
(TK investor) ในอตั ราร้อยละ 20.42 เพยี งอยา่ งเดียว

ลักษณะสัญญา TK ดังกล่าว ยังให้สิที่ธิิป็ระโยชน์แก่นักลงทีุ่น
ต่างป็ระเที่ศ ในการนำกระแสเงินสดคงเหล่อที่�ีเกิดจากค่าเส�่อมราคา
ขึ้องเงนิ ลงที่นุ ในเครอ�่ งจกั รหรอ่ อปุ ็กรณท์ ี่ใ�ี ชใ้ นการป็ระกอบกจิ การดงั กลา่ ว
กลับค่นให้แก่นักลงทีุ่นโดยไม่มียังภาระภาษีใด ๆ จนกว่าจะมีการค่นเงิน
จนเงินลงทีุ่นที่ไี� ดล้ งมาในกิจการเป็น็ ศนู ย์ ซึ่่ง� การคน่ เงินสว่ นที่ีเ� กนิ จากเงิน
ที่ี�ได้ลงทีุ่น ป็ระเที่ศญี�ป็ุ�นถ่งจะมีการจัดเก็บภาษีกำไรจากการลงทีุ่น
(Capital Gain) ที่ำให้นักลงทีุ่นสามารถได้รับเงินป็ันผลในอัตราภาษีที่ี�ต�ำ
และยังสามารถไดเ้ งนิ ลงทีุ่นคน่ ได้โดยไม่มภี าระภาษเี พมิ� เตมิ

34 Newsletter Issue 103

ประเทศออสเตรเตร่ย เป็็นอีกป็ระเที่ศที่ี�ป็รับกฎหมายภาษี

ขึ้องตนเองให้เหมาะสมกับลงทีุ่นดังกล่าว โดยนำระบบที่รัสตีย์
(Trust) มาใช้กับกิจการการลงทีุ่นผลิตพลังงานไฟฟ้าจากพลังงานที่ดแที่น
โดยให้มีการจัดเก็บภาษีเงินได้นิติบุคคลในอัตราร้อยละ 30 จากนักลงทีุ่นที่�ีต่าง
เป็น็ ผรู้ บั ป็ระโยชน์ (Beneficiary) โดยไม่มกี ารจดั เก็บในระดับอ�น่ ที่ำใหน้ ักลงทีุ่น
ที่�ีต้องการลงทีุ่นในกิจการดังกล่าว ไม่มีภาระภาษีที่�ีซึ่�ำซึ่้อนจากการลงทีุ่น
ในป็ระเที่ศออสเตรเลีย

การจัดเก็บภาษีเงินได้นิติบุคคลตามระบบ Trust ยังที่ำให้นักลงทีุ่น
สามารถได้รับกระแสเงินสดที่�ีเกิดจากค่าเส่�อมราคาที่รัพย์สินที่�ีได้มีการลงทีุ่น
โดยป็ราศจากภาระภาษี จนกว่าจะได้รับเงินลงทีุ่นจนครบตามเงินลงทีุ่นที่ี�ได้
ลงไป็แล้วนั�น และจะเสียภาษีก็ต่อเม�่อนักลงทีุ่น ได้รับเงินค่นทีุ่นเกินกว่า
เงินที่ไ�ี ดล้ งที่นุ ไป็แล้ว

ประเทศสหรัฐอเมริกา มีการป็รับป็รุงระบบภาษีที่�ีรับรอง

การลงทีุ่นในกิจการผลิตไฟฟ้าด้วยพลังงานที่ดแที่น เพิ�มเติม
จากระบบการจดั เกบ็ ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คลที่ใ�ี ชอ้ ยู่ ที่ใ�ี หม้ กี ารจดั เกบ็ ภาษที ี่นี� กั ลงที่นุ
ไดโ้ ดยตรง หรอ่ เป็น็ การเสยี ภาษเี งนิ ไดใ้ นระดบั ผรู้ บั ผลป็ระโยชนท์ ี่แ�ี ที่จ้ รงิ ที่ำใหไ้ มม่ ี
ภาระภาษเี งนิ ไดท้ ี่ซี� ึ่�ำซึ่อ้ น เช่น หากในระดบั บรษิ ัที่มกี ำไรเสยี ภาษีเงนิ ได้นติ ิบุคคล
เม�่อนำกำไรดังกล่าวมาจ่ายเงินป็ันผลเก็บภาษีเงินได้บนเงินป็ันผลจากผู้ถ่อหุ้น
อีกหน่�งที่อด จะที่ำให้เกิดความซึ่�ำซึ่้อนในการจัดเก็บภาษีและไม่เป็็นธิรรม
ตอ่ ผ้เู สียภาษไี ด้ ป็ระเที่ศสหรฐั ฯ ไดเ้ พม�ิ เติม สิที่ธิิป็ระโยชนใ์ ห้โครงการที่เ�ี กยี� วขึ้้อง
ธิุรกิจพลังงานที่ดแที่น โดยเพิ�มเคร่�องม่อที่ี�ใช้สำหรับการจัดหาเงินทีุ่นระยะสั�น
สำหรับนักลงที่นุ ที่สี� นใจที่ีเรียกว่า Fip Structure Financing โดยให้ผูพ้ ฒั นาการ
โครงการสามารถ นำ Tax Credit ที่�ีได้จากการสนับสนุนโดยรัฐบาล หร่อโอน
ผลขึ้าดทีุ่นในช่วงเร�ิมป็ระกอบกิจการ และกระแสเงินสดจากการป็ระกอบกิจการ
บางส่วน ให้แก่นักลงทีุ่นที่ี�สนใจจะลงทีุ่นในช่วงเวลา 3-5 ป็ี เป็็นการตอบแที่น
แที่นที่�ีจะเป็็นกระแสเงินสดจากการป็ระกอบกิจการเพียงอย่างเดียว ซึ่�่งก่อให้เกิด
ความหลากหลาย และเป็็นที่ี�สนใจสำหรับนักลงทีุ่นที่ี�จะเขึ้้ามาลงทีุ่นในธิุรกิจ
พลังงานที่ดแที่น

สำหรบั ป็ระเที่ศไที่ย ระบบการจดั เกบ็ ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คลในป็จั จบุ นั ยงั คงจดั ผา่ นกำไรที่เ�ี กดิ ขึ้น�่ ในบรษิ ทั ี่ หา้ งหนุ้ สว่ น หรอ่ คณะบคุ คล
ในอตั ราที่�ปี ็ระมวลรษั ฎากรกำหนด เงนิ ป็นั ผล สว่ นแบ่งกำไร ที่ีผ� ้ถู ่อห้นุ หนุ้ สว่ น ไดร้ ับยังคงมีหนา้ ที่ีต� ้องเสยี ภาษเี งินได้อกี ครัง� เป็็นสว่ นที่ำใหเ้ กิด
ความซึ่�ำซึ่อ้ น และกอ่ ใหเ้ กดิ ภาระหน้าที่�ใี นการย�่นแบบเพอ่� แสดงรายการการคำนวณภาษแี กน่ กั ลงทีุ่นด้วยป็ระการน่ง ระบบการสนับสนนุ และ
ส่งเสรมิ ใหเ้ กิดการลงที่นุ ในป็ระเที่ศไที่ย พ.ร.บ. ส่งเสรมิ การลงที่นุ ยงั คงเป็็นเครอ�่ งม่อหลักขึ้องรฐั บาลที่�ีให้แก่นกั ลงที่นุ โดยจะให้สทิ ี่ธิปิ ็ระโยชน์
ตามป็ระเภที่กจิ การที่�รี ัฐบาลให้การสนบั สนนุ ซึ่�ง่ รวมถ่งการป็ระกอบกจิ การผลติ พลงั ไฟฟา้ จากพลงั งานที่ดแที่นที่�ีได้จากธิรรมชาติ โดยกำหนด
ให้มีการยกเว้น หร่อลดอัตราภาษีเงินได้นิติบุคคลสำหรับกิจการที่�ีได้รับการอนุมัติ และยกเว้นภาษีเงินได้สำหรับเงินป็ันผลให้แก่นักลงทีุ่น
ตามระยะเวลาที่ไี� ดร้ บั การยกเวน้ หรอ่ ลดอตั รา ซึ่ง่� หลงั จากหมดระยะเวลาที่ค�ี ณะกรรมการสง่ เสรมิ การลงที่นุ ป็ระกาศในบตั รสง่ เสรมิ การลงที่นุ แลว้
บรษิ ทั ี่ที่ไี� ดร้ บั การสง่ เสรมิ และนกั ลงที่นุ ยงั คงหนา้ ที่ต�ี ามที่ปี� ็ระมวลรษั ฎากรกำหนด ซึ่ง�่ เป็น็ ผลใหเ้ กดิ ความซึ่ำ� ซึ่อ้ นและกอ่ ใหเ้ กดิ ภาระหนา้ ที่แี� กน่ กั ลงที่นุ

อีกที่งั� ภายใต้ป็ระมวลรัษฎากร และป็ระมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ ยังไมม่ ีเคร่อ� งมอ่ ที่ีช� ่วยให้กจิ การดังกลา่ วสามารถส่งเงินลงทีุ่น
คน่ แก่ผถู้ ่อหุ้นจากกระแสเงนิ สดคงเหลอ่ ที่�เี กดิ จากค่าเส�อ่ มราคาขึ้องที่รัพย์สนิ ที่�ไี ด้ลงทีุ่น ในการสง่ เงนิ ดงั กล่าวภายใต้กฎหมายขึ้องป็ระเที่ศไที่ย
ก่อให้เกิดภาระภาษีที่�ีจะต้องเสียจากการลดทีุ่น และมีขึ้ั�นที่างกฎหมายที่�ีจะต้องดำเนินการรวมถ่งค่าใช้จ่ายในการดำเนินล้วนแต่เป็็นภาระ
แกน่ กั ลงที่นุ ที่งั� สนิ� ภายใตก้ ารเป็ลยี� นแป็ลงขึ้องโลกและการดำเนนิ ธิรุ กจิ ที่จี� ำเป็น็ ตอ้ งเป็ลยี� นแป็ลงตลอดเวลาเพอ่� ใหส้ ามารถอยรู่ อดและแขึ้ง่ ขึ้นั ได้
กฎหมายหร่อระเบียบใด ๆ ที่ี�ที่ำให้เป็็นภาระและอาจจะเป็็นอุป็สรรคต่อการส่งเสริมให้มีการลงทีุ่น เพ�่อก่อให้เกิดการเป็ล�ียนแป็ลงและ
เป็น็ ป็ระโยชนต์ อ่ ป็ระเที่ศชาติ รฐั บาลในฐานะผบู้ รหิ ารป็ระเที่ศควรจะเรง่ พจิ ารณาป็รบั ป็รงุ กฎหมายและระเบยี บตา่ ง ๆ เพอ่� อำนวยความสะดวก
แกน่ ักลงทีุ่นสำหรับการลงทีุ่นระยะสัน� และระยะยาว เพ�อ่ ด่งดูดนกั ลงทีุ่นตามอยา่ งหลาย ๆ ป็ระเที่ศที่ีไ� ด้ยกเป็็นตวั อย่างแล้ว

Newsletter Issue 103 35

โดย นายกษิภิ ัทั ธนิตธนาคุณุ
ค์ณะทำงานศู้นย์ค์วามีร้ด้านการสอบบญั ช้ใี นธิรุ กจิ ท�มี ีีระบบ IT ทีซ� ึ่ับซึ่้อน
ในค์ณะกรรมีการวชิ ้าช้ีพื่บัญช้ีดา้ นการสอบบัญช้ ี
CISA, CDPSE, ISO 19011:2018 (Internal Auditor), ITIL (V.2, V.3),

มาตรฐาน ISO 19011and ISFS (ISO/IEC 27002:2005)

มาสนับสนุนการบริหารงานตรวจสอบอย่างไร

ในการดำเนนิ การตรวจสอบเพื่อ�่ ให้ม้ ีปี ระสทิ ธิผิ ล องค์ก์ รค์วรมีกี ารบรหิ ้ารงานตรวจสอบทดี� ี ดงั นนั� ในการบรหิ ้ารงานตรวจสอบทดี� ี
องค์์กรค์วรจะต้องมีีมีาตรฐานที�ดีเพื่�่อนำมีาใช้้เป็นแนวทาง ซึ่�่งในปัจจุบันมีีมีาตรฐานจากห้ลายแห้ล่งท�ีสามีารถใช้้อ้างอิงได้ เช้่น
สภาวิช้าช้ีพื่บัญช้ี IFAC (International Federation of Accountants), IIA (Institute of Internal Auditors),
ISACA (Information Systems Audit and Control Association) เป็นต้น แต่ในบทค์วามีน�ี ผ้เขีียนขีอนำเสนอมีาตรฐานสากล
อีกห้น�่งมีาตรฐานท�ีผ้เขีียนค์ิดว่าท่านผ้อ่านห้ร่อท่านผ้ท�ีสนใจอาจจะลองนำไปเป็นแนวทางเบ�่องต้นเพื่่�อนำมีาใช้้ในการปรับปรุง
การบรหิ ้ารงานตรวจสอบให้ด้ ียงิ� ขี่�น มีาตรฐานดังกลา่ ว ไดแ้ ก่ “ISO 19011 - Guidelines for Auditing Management Systems”
เน�่องจากปัจจุบันห้ลาย ๆ ห้น่วยงานไมี่ว่าจะเป็นภาค์รัฐห้ร่อเอกช้นห้ร่อห้น่วยงานกำกับด้แลบางห้น่วยงาน ได้นำมีาตรฐานนี�มีาใช้้
ในการบริห้ารงานตรวจสอบขีององค์์กรตัวเองแล้วได้ผลเป็นท�ีน่าพื่อใจอย่างไรก็ตามี บทค์วามีนี�เป็นเพื่ียงการให้้ขี้อมี้ลแนวทาง
ขีอง ISO 19011 เทา่ นน�ั โดยไมีไ่ ดเ้ ปน็ สว่ นห้นง่� ขีองมีาตรฐานการสอบบญั ช้ฉี บบั ใด ๆ ทง�ั น �ี สำนกั งานสอบบญั ช้ยี งั ตอ้ งปฏิบิ ตั ติ ามีมีาตรฐาน
การบรหิ ้ารค์ณุ ภาพื่ และมีาตรฐานการสอบบญั ช้ีท�ีออกโดยสภาวิช้าช้ีพื่บญั ช้ ี

มาตรฐาน ISO 19011 ปัจจุบันเป็น Edition ที� 3 ปรับปรุงเมี�่อปี 2018 ต่อไปจะอ้างอิงห้ร่อเรียกมีาตฐานน�ีด้วย ค์ำว่า
“ISO 19011:2018” บทค์วามีฉบับน�ีผ้เขีียนจะขีอนำเสนอเพื่�่อให้้ผ้อ่านทำค์วามีเขี้าใจพื่อสังเขีปซึ่�่งห้ากผ้อ่านสนใจสามีารถ

ทจี� ะนำไปต่อยอดไดต้ อ่ ไป

ISO 19011:2018 ออกแบบมีาให้้ใช้้ได้ท�ัง Internal และ External Audit ตามีห้ลักการ Deming Cycle ห้ร่อ PDCA

(Plan Do Check ACT) โดยประกอบด้วยองค์ป์ ระกอบห้ลัก ๆ ดงั ต่อไปน�ี

Principle of
auditing (CI.4)

Competence ISO Managing
and evaluation 19011 an audit
programme
of auditors (CI.5)
(CI.7)

Conducting
an audit
(CI.6)

รููปที่�่ 1 องค์ป์ ระกอบห้ลัก ๆ ขีอง ISO 19011:2018

36 Newsletter Issue 103

Principle of auditing (Cl.4) - หลกั การในการตรวจสอบ

มีาตรฐาน ISO 19011:2018 ไดก้ ำห้นดห้ลกั การเพื่�อ่ ใช้ใ้ นการตรวจสอบซึ่�ง่ ประกอบด้วย 7 องค์์ประกอบห้ลัก ได้แก ่

1.Integrity Independence

- ตอ้ งปฏิิบตั งิ านอยา่ งมีจี รยิ ธิรรมี Due
ด้วยค์วามีซึ่อ�่ สตั ยแ์ ละค์วามีรับผิดช้อบ
professional Confidentiality
2.Fair Presentation
care Fair
- ต้องรายงานผลที�ถก้ ตอ้ งและเปน็ ค์วามีจริง
presentation
3.Due Professional Care
Integrity Evidence-
- ตอ้ งมีกี ารปฏิบิ ตั งิ านตรวจสอบอยา่ งมีอ่ อาช้พี ื่ based

4.Confidentiality Risk-based

- ต้องย่ดการรกั ษาค์วามีลบั เป็นสำค์ญั รูปู ที่่� 2 Principle of auditing ขีอง ISO 19011:2018

5.Independence

- ต้องมีคี ์วามีเปน็ อิสระ

6.Evidence-Based Approach

- ตอ้ งยด่ ห้ลกั ฐานเปน็ ห้ลกั “ไมีม่ ีหี ้ลกั ฐานถอ่ วา่
ไมีไ่ ดท้ ำ”

7.Risk-Based Approach

- ตอ้ งใช้ห้ ้ลกั การการบรหิ ้ารค์วามีเสีย� ง
ในการดำเนนิ การตรวจสอบ

Managing an Audit Programme (Cl.5) - การบริหารจัดการแผนการตรวจสอบ

ค์ำวา่ Audit Programme ตามีค์ำนยิ ามีขีอง ISO 19011:2018 ระบวุ ่า “Arrangements for a Set of one or More Audits
Planned for a Specific Time Frame and Directed Towards a Specific Purpose” แต่สำห้รับผ้เขีียนขีอนิยามีแบบง่าย ๆ
ตามีทผ�ี ต้ รวจสอบทกุ ทา่ นห้รอ่ ผอ้ ่านนา่ จะร้จกั กนั ดีวา่ “แผนการูตรูวจสอบ” ซึ่ง่� ห้วั ขี้อนี�จะกลา่ วถ่งการบรหิ ้ารแผนการตรวจสอบนนั� เอง
โดยมีีห้ัวขี้อห้ลกั ๆ ดงั นี�

กำห้นดวัตถุประสงค์ข์ ีองแผนการตรวจสอบ
พื่จิ ารณาและประเมีนิ ค์วามีเสี�ยงขีองแผนการตรวจสอบ
การจัดทำแผนการตรวจสอบ ซึ่�่งค์วรประกอบด้วย
- กำห้นดขีอบเขีตงาน บคุ ์ลากร บทบาทห้นา้ ทแ�ี ละค์วามีรบั ผดิ ช้อบขีองผต้ รวจสอบ
และระยะเวลา
- กำห้นดค์วามีร้ ทักษะ และค์ุณลักษณะ (Competency) ขีองผ้ที�จะทำการ
ตรวจสอบ
- กำห้นดวิธิีการตรวจสอบ
- ค์ัดเลอ่ กทีมีงานตรวจสอบทเ�ี ห้มีาะสมี
- บรหิ ้ารจัดการแผนการตรวจสอบ
รายงานและติดตามีผลการปฏิิบตั งิ านตามีแผนการตรวจสอบอย้่เสมีอ
ทบทวนปรับปรงุ แผนการตรวจสอบอย่้เสมีอ

Newsletter Issue 103 37

Conducting an Audit (Cl.6) - การดำาเนนิ การตรวจสอบ

การเร�ิมีตน้ และการเตรียมีค์วามีพื่รอ้ มี Source of information
- เตรยี มีรายละเอยี ดการติดต่อขีองผ้รับตรวจสอบ Collecting by means of appropriate sampling
- ศูก่ ษาขี้อมีล้ ห้ร่อเอกสารเบอ่� งตน้ ทีเ� กี�ยวกับงานตรวจสอบ
- กำห้นดแผนการตรวจสอบแบบละเอียด Audit evidence
- มีอบห้มีายงานให้้สมีาช้ิกในทมี ีงานตรวจสอบ Evaluating against audit criteria
- จดั เตรียมีเอกสารและอุปกรณจ์ ำเปน็ ทีต� ้องใช้้ในการตรวจสอบ
การดำเนินการตรวจสอบ Audit findings
- กำห้นดบทบาทห้น้าทแี� ละค์วามีรับผิดช้อบให้ช้ ้ดั เจน Reviewing
- จดั ประช้มุ ีห้ารอ่ กอ่ นดำเนนิ การตรวจสอบเพื่อ่� ช้แ�ี จงขีอ้ มีล้ ทส�ี ำค์ญั
เช้น่ ขีอบเขีตงานตรวจสอบ ทมี ีงานตรวจสอบ-ตารางเวลา วธิ ิกี าร Audit conclusions
ปฏิบิ ตั งิ าน เอกสารและขีอ้ มีล้ ทรี� อ้ งขีอ และวธิ ิกี ารสอ�่ สาร เปน็ ตน้ รููปที่�่ 3 Overview of a typical process
- ดำเนินการตรวจสอบ เช้่น การสัมีภาษณ์ การสอบทานเอกสาร of collecting and verifying information
และขี้อมี้ล เปน็ ตน้
- จดั ทำประเด็นที�ตรวจพื่บและสรปุ ผลเบอ�่ งต้นกบั ผร้ บั ตรวจสอบ (Source ISO 19011:2018)
- จัดประชุ้มีปดิ การตรวจสอบเพื่�อ่ สรปุ ผลประเดน็ ทต�ี รวจพื่บ
การจัดทำรายงานผลการตรวจสอบเพื่�อ่ จัดส่งให้้ผ้ท�ีเกยี� วขีอ้ ง
การเสร็จสิ�นงานตรวจสอบ (Completing Audit) ทีมีงานทำการ
ตรวจสอบและจัดเก็บกระดาษทำการ และเอกสารขี้อมี้ลประกอบ
การตรวจสอบให้้เรียบร้อยและค์วบค์ุมีการเขี้าถ่งให้้เห้มีาะสมี
รวมีถ่งทำการสรุปผลงานตรวจสอบ เพื่�่อพื่ิจารณาขี้อดีขี้อเสียและ
นำมีาใช้้เป็นบทเรียน (lessons learned) กับงานในอนาค์ตตอ่ ไป
ดำเนินการติดตามีผลการตรวจสอบ (Conducting Audit
Follow-up)

Competence and Evaluation of Auditors (Cl.7) - ความรู้ ทกั ษะ และคณุ ลกั ษณะ
(Competency) และการประเมินของผ้ตู รวจสอบ

กำห้นดค์วามีร้ ทักษะ และค์ุณลักษณะ (Competency) ขีองผต้ รวจสอบ
- ค์ณุ ลักษณะท�ีสำค์ญั เช้่น ค์วามีมีีศูลี ธิรรมี การเปิดใจ การส่�อสาร/ต่อรอง พื่รอ้ มีรับมี่อ
ตอ่ ทุกสถานการณ์ มีุ่งมีน�ั ตรงประเด็น และการให้ค้ ์วามีรว่ มีมีอ่ กบั ทมี ีงาน เปน็ ตน้
- ค์วามีร้และทกั ษะท�ีจำเป็น
- กำห้นดแนวทางเพื่่�อท�ีจะทำให้้ห้ัวห้น้าทีมีและทีมีงานตรวจสอบ มีีค์วามีร้และ
ค์วามีสามีารถตามีท�รี ะบุ เช้น่ การอบรมี เปน็ ตน้
กำห้นดเง�อ่ นไขีในการประเมีนิ ทักษะ ค์วามีร้ และค์วามีสามีารถขีองผต้ รวจสอบ
การเล่อกวิธิีการประเมีินผ้ตรวจสอบที�เห้มีาะสมี เช้่น Feedback สัมีภาษณ์ ทดสอบ
เปน็ ต้น
ทำการประเมีินผ้ตรวจสอบ
พื่ัฒนาทักษะ ค์วามีร ้ และค์วามีสามีารถขีองผ้ตรวจสอบอย่างต่อเน่�อง
เอกสารูอ้างองิ
ISO 19011:2018 - Guidelines for auditing management systems (Third editions)

38 Newsletter Issue 103

โดย ดร.จอมสุุรางค์์ เรอื งประพันั ธ์์
- กรรมการในคณะกรรมการวิชิ าชพี ด้้านการวิางระบบบัญชี
- อาจารย์์ประจำภาควิิชาการบัญชี คณะพาณิชย์ศาสตรแ์ ละการบัญชี จฬุ าลงกรณ์มหาวิิทย์าลัย์

วงจรการพัฒนาซอฟตแ์ วรท์ ี่เปน็ มิตรต่อสงิ่ แวดลอ้ ม
สาำ หรับระบบสารสนเทศทางการบัญชเี พื่อความย่ังยนื

for SGurseteaninaSbolfetwAacrceoDuenvtienlgopInmfoenrmt aLtifioenCSyycsletems

ระบบสารสนเทศทางการบัญชเี พื่อความย่ังยนื ปจั จัยหลกั ในการพัฒนาซอฟตแ์ วร์
ให้มคี วามเป็นมติ รตอ่ สิ่งแวดลอ้ ม
การจัด้ทำระบบสารสนเทศทางการบัญชีเพ่�อควิามย์ั�งย์่นนั�น
ควิรจะคำนึงถึงึ ประเด้น็ ด้า้ นเศรษฐกิจ สงั คม และสิ�งแวิด้ล้อม ต�งั แต่ กระบวินการที�จะทำให้การพัฒนาซึ่อฟต์แวิร์ขั้ององค์กร
ขั้ั� น ต อ น ก า ร อ อ ก แ บ บ แ ล ะ พั ฒ น า ร ะ บ บ ที� ใ ช้ ใ น ก า ร จั ด้ เ ก็ บ เป็นมิตรต่อส�ิงแวิด้ล้อมมากขั้�นึ และช่วิย์ลด้ภาวิะโลกร้อนได้้ จำต้อง
บันทึก และประมวิลผลขั้้อมูลเพ่�อจัด้ทำสารสนเทศทางการบัญชี คำนงึ ถึงึ 3ปจั จยั ์หลกั ทเี� กย�ี ์วิขั้อ้ งโด้ย์ปัจั จยั แรกคือื การกำหนดกลยทุ ธ์์
ซึ่�ึงจากแนวิโน้มในปัจจุบันท�ีองค์กรต่าง ๆ ให้ควิามสนใจประเด้็น และตััวชี้�้วัดผลการดำเนินงานท�้คืำนึงถึึงการบรรลุเปั้าหมาย
ด้้านส�ิงแวิด้ล้อมมากขั้ึ�น รวิมถึึงการนำปัจจัย์ด้้านสิ�งแวิด้ล้อม ทั�งในด้านเศรษฐกิจและสิ่�ิงแวดล้อมให้ชี้ัดเจน ย์กตัวิอย์่างเช่น
มาเป็นด้ัชนีชี�วิัด้ควิามสำเร็จขั้ององค์กร เป็นแรงผลักด้ันท�ีทำให้ ขั้�ันตอนการเทรน Artificial Intelligence ให้มีควิามสามารถึ
ผู้พัฒนาซึ่อฟต์แวิร์ทางการบัญชี รวิมถึึงองค์กรที�ผลิตซึ่อฟต์แวิร์ ในการทำงานได้้ถึูกต้องแม่นย์ำมากขั้�ึนในการจำลองโมเด้ลต่าง ๆ
ใช้เอง เร�ิมปรับเปล�ีย์นกระบวินการในการพัฒนาระบบซึ่อฟต์แวิร์ ซึ่ึ�งจะให้ประโย์ชน์ในเชิงธุุรกิจมากขั้ึ�น แต่ในขั้ณะเด้ีย์วิกันก็จะ
ให้เป็นมิตรต่อส�ิงแวิด้ล้อมมากขั้ึ�น โด้ย์จากงานวิิจัย์ในต่างประเทศ ใช้ทรัพย์ากรพลังงานขั้อง Machine มากขั้ึ�นตามไปด้้วิย์ จึงต้อง
พบวิ่า อุตสาหกรรมที�เกี�ย์วิขั้้องกับเทคโนโลย์ีทางด้้านอินเทอร์เน็ต มีการกำหนด้วิัตถึุประสงค์และเป้าหมาย์ในการพัฒนาระบบ
และการส�่อสารก่อให้เกิด้ปรากฏการณ์เร่อนกระจกขั้องโลก จากผู้บริหารระด้ับสูงให้ชัด้เจน แต่ย์ังมีควิามย์่ด้หย์ุ่นเพีย์งพอ
อย์ู่ท�ีประมาณ 2-7% และมีแนวิโน้มท�ีจะเพ�ิมสูงขั้�ึนไปถึึง 14% เพ�่อให้ผู้พัฒนาโปรแกรมสามารถึท�ีจะกำหนด้ระด้ับควิามย์อมรับได้้
ในปีพ.ศ.2583ซึ่งึ� การปลอ่ ย์กา๊ ซึ่คารบ์ อนขั้องอตุ สาหกรรมน�ีสว่ ินใหญ่ ในการออกแบบและทด้สอบซึ่อฟต์แวิร์ต่าง ๆ ส่วินปััจจัยท�้สิ่องคืือ
เป็นผลมาจากการออกแบบ การพัฒนา และการใช้งานขั้องระบบ การใชี้ร้ ะบบ Cloud ทส้� ิ่ง่ เสิ่รมิ คืวามเปัน็ มติ ัรตัอ่ สิ่ง�ิ แวดลอ้ มมากขึ้นึ�
ซึ่อฟตแ์ วิรต์ า่ ง ๆ รวิมถึงึ โครงสรา้ งพน�่ ฐานทางเทคโนโลย์ที เ�ี กย�ี ์วิขั้อ้ ง เนอ�่ งจากในปจั จบุ นั อัตราการใชบ้ รกิ ารระบบ Cloud ในการจดั ้เก็บ
ด้งั นน�ั กระบวินการพฒั นาซึ่อฟตแ์ วิรเ์ อง และการตดั ้สนิ ใจในขั้น�ั ตอน ขั้้อมูลเพ�ิมสูงขั้�ึนอย์่างมีนัย์สำคัญ ทำให้มีการใช้ทรัพย์ากรพลังงาน
ต่าง ๆ ขั้องวิงจรการพัฒนาระบบ จะส่งผลกระทบอย์่างมาก ในศูนย์์ขั้อ้ มลู ต่าง ๆ ปรมิ าณมหาศาล ซึ่ึ�งองค์กรจำเปน็ ต้องแสวิงหา
ต่ อ ค วิ า ม เ ป็ น มิ ต ร ต่ อ สิ� ง แ วิ ด้ ล้ อ ม ขั้ อ ง ร ะ บ บ ซึ่ อ ฟ ต์ แ วิ ร์ น�ั น วิิธุีการในการแก้ไขั้ปัญหาเหล่านี� เช่น การขั้จัด้การทำสำเนาหร่อ
ทั�งในด้้านขั้องปริมาณการใช้ทรัพย์ากรพลังงานและการปล่อย์ การลด้ขั้นาด้ขั้องไฟล์ขั้้อมูล การ Optimize การใช้งานขั้อง
กา๊ ซึ่คารบ์ อน ฮารด์ ้แวิร์ และการใช้ Virtual Servers เพอ�่ ลด้จำนวินการใช้ Server
Machines เป็นต้น และปััจจัยสิุ่ดท้ายคืือ การบริหารวงจรการ
พััฒนาซอฟตั์แวร์ให้เปั็นมิตัรตั่อสิ่�ิงแวดล้อมมากขึ้�ึน เช่น เริ�มต้น
จากการต�ังคำถึามวิ่า จะสามารถึพัฒนาโปรแกรมใหม่ขั้�ึนมา
โด้ย์ก่อให้เกิด้มลพิษต่อส�ิงแวิด้ล้อมจากการใช้พลังงานทรัพย์ากร
ให้น้อย์ท�ีสุด้ได้้อย์่างไร จากน�ันจึงด้ำเนินการศึกษาควิามเป็นไปได้้
ขั้องโครงการและการพจิ ารณาทางเลอ่ กในการพฒั นาในรปู แบบตา่ งๆ
ก่อนเริ�มการพัฒนาโปรแกรมจริง เป็นต้น ซึ่�ึงในประเด้็นน�ี
จัด้วิ่าค่อนขั้้างสำคัญและส่งผลต่อการพัฒนาระบบสารสนเทศ
ทางการบัญชีเพ่�อควิามย์ั�งย์่น ซึ่ึ�งจะได้้กล่าวิถึึงราย์ละเอีย์ด้
ในลำด้ับถึัด้ไป

Newsletter Issue 103 39

วิัตถึุประสงค์หลักในการพัฒนาซึ่อฟต์แวิร์ที�เป็นมิตร วงจรการพฒั นาซอฟตแ์ วร์
ต่อสิ�งแวิด้ล้อมและมีควิามย์�ังย์่นค่อ การพัฒนาซึ่อฟต์แวิร์ ทีเ่ ป็นมติ รตอ่ สิ่งแวดล้อม
ท�ีมีสมรรถึนะในการทำงานได้้อย์่างสม�ำเสมอและมีอาย์ุการใช้งาน
ย์่นย์าวิ สามารถึตอบสนองควิามต้องการขั้องผใู้ ช้งาน ลด้ผลกระทบ
ในเชิงลบทั�งในด้้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ�งแวิด้ล้อม และส่งเสริม
ใหเ้ กดิ ้ผลกระทบเชงิ บวิกในการพฒั นาอย์า่ งย์ง�ั ย์น่ ด้งั นน�ั ในทกุ ขั้นั� ตอน
ขั้องวิงจรการพฒั นาซึ่อฟตแ์ วิรจ์ ะมงุ่ เนน้ ไปทกี� ารคำนงึ ถึงึ การใชง้ าน
ทรัพย์ากรธุรรมชาติและทรัพย์ากรพลังงานทั�งทางตรงและ
ทางอ้อม เพอ�่ สามารถึใช้ในการติด้ตาม เขั้้าถึึง และวิัด้ผลสมรรถึนะ
การทำงานขั้องซึ่อฟต์แวิร์ได้้ โด้ย์แบบจำลองท�ีได้้รับควิามนิย์ม
ในการพัฒนาซึ่อฟต์แวิร์ท�ีเป็นมิตรต่อส�ิงแวิด้ล้อมและมีควิามย์�ังย์่น
ค่อ The GREENSOFT Model ซึ่�ึงมีการแบ่งขั้ั�นตอนที�แตกต่าง
ไปจากวิงจรการพฒั นาระบบทวั� ิไป โด้ย์สรปุ เปน็ 4 ขั้นั� ตอนหลกั ด้งั น�ี

01 The Development Phase
(ขั้�ันตอนการพัฒนาซอฟตแ์ วร์)

เปน็ ขั้นั� ตอนทมี� ผี ลกระทบโด้ย์ตรงตอ่ กระบวินการพฒั นา 02 The Distribution Phase and
โปรแกรมจากท�ังกิจกรรมทางตรงและทางอ้อมท�ีใช้ใน The Disposal Phase
การพฒั นาโปรแกรม ตวั ิอย์า่ งผลกระทบด้า้ นสง�ิ แวิด้ลอ้ ม (ขั้�นั ตอนการจัดสง่ และการทาำ ลายซอฟต์แวร์)
ที�ต้องคำนึงถึึง ได้้แก่ พลังงานอิเล็กทรอนิกส์ที�จำเป็น
ต่อ Workstations ต่าง ๆ ขั้องผู้พัฒนาซึ่อฟต์แวิร์ เป็นขั้ั�นตอนท�ีเกี�ย์วิขั้้องกับการจัด้ส่งซึ่อฟต์แวิร์โด้ย์ตรง
(Software Developers) การใช้ทรัพย์ากรพลังงาน ด้ังน�ันผลกระทบต่อสิ�งแวิด้ล้อมท�ีต้องคำนึงถึึง ได้้แก่
ขั้องพนกั งานในองคก์ รทม�ี กี ารใชง้ านอปุ กรณไ์ อทตี า่ ง ๆ คู่ม่อการใช้งานที�เป็น Hard Copy กระบวินการ
เช่น อุปกรณ์เช่�อมต่อระบบ Network เซึ่ิร์ฟเวิอร์ ในการขั้นส่งซึ่อฟต์แวิร์ การออกแบบ Packaging
และอุปกรณ์จัด้เก็บขั้้อมูล เป็นต้น การเล่อกใช้ภาษา ขั้องซึ่อฟตแ์ วิร์ เชน่ การใชพ้ ลาสตกิ โฟม วิสั ด้ทุ สี� ามารถึ
โปรแกรมมิ�ง เช่น หากบริษัทเล่อกใช้ภาษา Java ย์อ่ ย์สลาย์ได้้ หรอ่ สอ่� ทใี� ชใ้ นการจดั ้เกบ็ ขั้อ้ มลู ในรปู แบบ
ในการพัฒนาซึ่อฟต์แวิร์จะช่วิย์ประหย์ัด้พลังงานไปได้้ ซึ่ีด้ี/ด้ีวิีด้ี เป็นต้น ซึ่�ึงในปัจจุบันผู้ผลิตซึ่อฟต์แวิร์
97.4% เม�่อเทีย์บกับการใช้ภาษา Python เป็นต้น ส่วินใหญ่จะอนุญาตให้สามารถึด้าวิน์โหลด้คู่ม่อ
การเล่อกใช้สีขั้อง User Interface เป็นโทนสีเขั้้ม การใช้งานโปรแกรมต่าง ๆ ได้้แทนการพิมพ์คู่ม่อ
ในการพัฒนาหน้าจออุปกรณ์ต่าง ๆ จะสามารถึช่วิย์ ส่วินขั้�ันตอนการทำลาย์จะส่งผลกระทบต่อสิ�งแวิด้ล้อม
ประหย์ัด้พลังงานได้้ 64% เม�่อเทีย์บกับโทนสีอ่อน จ า ก ก ร ะ บ วิ น ก า ร ท ำ ล า ย์ ห ร่ อ รี ไ ซึ่ เ คิ ล วิั ส ดุ้ ที� ใ ช้
ในส่วินขั้อง Software Maintenance ก็จัด้เป็น ในการจัด้สง่ ซึ่อฟตแ์ วิร์
อีกกิจกรรมในขั้ั�นตอนนี�ที�ใช้ทรัพย์ากรพลังงานระด้ับ
สูงในการแก้ไขั้ปัญหาทางเทคนิคขั้องซึ่อฟต์แวิร์และ
ทด้สอบระบบ นอกจากนี� องค์กรย์ังต้องคำนึงถึึง
ทรัพย์ากรพลังงานที�ใช้ในการเด้ินทางเพ่�อเขั้้าร่วิม
การประชุมกับลูกค้าหร่อทีมผู้พัฒนาในสถึานท�ีต่าง ๆ
ซึ่�ึงในย์ุคปัจจุบันองค์กรต่าง ๆ ได้้หันมาใช้รูปแบบ
การ Teleconferencing แทนมากขั้ึน�

40 Newsletter Issue 103

03 The Usage Phase
(ขั้นั� ตอนการใชง้ านซอฟต์แวร์)

เป็นขั้ั�นตอนท�ีส่งผลกระทบต่อส�ิงแวิด้ล้อมจากการใช้ Green Enterprise Resources Planning
งานตัวิซึ่อฟต์แวิร์เอง ในขั้�ันตอนการติด้ต�ังซึ่อฟต์แวิร์ Systems เพ่ือความยงั่ ยนื
และการอัปเด้ตซึ่อฟต์แวิร์ ซึ่�ึงโด้ย์ท�ัวิไปซึ่อฟต์แวิร์ใหม่
มักจะได้้รับการออกแบบให้มีการประหย์ัด้พลังงาน ผลส่บเน่�องที�ได้้จากการพัฒนาซึ่อฟต์แวิร์ท�ีเป็นมิตร
ในตัวิเม�่อเปรีย์บเทีย์บกับซึ่อฟต์แวิร์เก่า แต่ในขั้ณะ ต่อสิ�งแวิด้ล้อมด้ังท�ีกล่าวิมาขั้้างต้นค่อ ทำให้เกิด้การพัฒนาระบบ
เด้ยี ์วิกนั การพฒั นาซึ่อฟตแ์ วิรข์ ั้นึ� มาใหมแ่ ละการทำลาย์ ที�เรีย์กวิ่า Green Enterprise Resources Planning Systems
ซึ่อฟตแ์ วิรเ์ กา่ กจ็ ะกอ่ ใหเ้ กดิ ้สนิ� เปลอ่ งทรพั ย์ากรพลงั งาน (ERP) โด้ย์ EPR Vendors ตา่ ง ๆ มากขั้นึ� โด้ย์คำวิา่ Green ERP
เช่นกัน นอกจากน�ีการเช�่อมต่อ Server ต่าง ๆ Systems หมาย์ถึงึ ระบบที�สามารถึผลติ สารสนเทศเพ่�อการบริหาร
ขั้ององค์กรในด้้านการบริหารจัด้การฐานขั้้อมูลหร่อ ด้้านสิ�งแวิด้ล้อมและควิามย์�ังย์่นได้้นอกเหน่อจากสารสนเทศ
ระบบ Enterprise Resources Planning ก็ส่งผล ทางการบัญชี และมุ่งเน้นไปท�ีการใช้พลังงานอย์่างประหย์ัด้และ
ให้มีการใช้พลังงานสูงขั้�ึน ด้ังน�ันการอบรมพนักงาน มปี ระสทิ ธุภิ าพ จากผลสำรวิจควิามคดิ ้เหน็ ขั้องบรษิ ทั ทใี� ชร้ ะบบ ERP
เก�ีย์วิกับการใช้ซึ่อฟต์แวิร์ก็เป็นปัจจัย์สำคัญที�ส่งเสริม ใน4กลมุ่ อตุ สาหกรรม ได้แ้ ก่ Manufacturing,Telecommunication,
ควิามเป็นมิตรต่อส�ิงแวิด้ล้อม โด้ย์การให้พนักงาน Pharmaceuticals และ Utilities ขั้องประเทศโรมาเนยี ์ระหวิ่างปี
ลด้ระย์ะเวิลาในการใชง้ านซึ่อฟตแ์ วิร์ การตง�ั คา่ อปุ กรณ์ พ.ศ. 2561-2562 เกี�ย์วิกับมุมมองขั้องผู้ปฏิบัติงานและการพัฒนา
ให้เป็น Idle Mode เม�่อไม่ได้้ใช้งานชั�วิขั้ณะ หร่อ ระบบ ERP พบวิ่า ปัจจัย์หลักท�ีทำให้องค์กรไปสู่เป้าหมาย์
การปิด้เคร�่องคอมพวิ ิเตอรห์ ลงั การใช้งาน ขั้อง Green ERP Systems ได้้ค่อ การได้้รับการสนับสนุน
จากผู้บริหารระด้ับสูง โด้ย์เฉพาะการท�ี CEO และ IT Manager
04 The Deactivation Phase เขั้้ามามีส่วินร่วิมในโครงการพัฒนาระบบ ERP ให้มีควิามเป็นมิตร
(ขั้�นั ตอนการยกเลิกการใชง้ านซอฟตแ์ วร์) ตอ่ สง�ิ แวิด้ลอ้ ม นอกจากนผ�ี ลการสำรวิจย์งั ชใี� หเ้ หน็ วิา่ บรษิ ทั ทเี� รมิ� ใช้
กระบวินการเทคโนโลย์ีสารสนเทศท�ีเป็นมิตรต่อสิ�งแวิด้ล้อม
โด้ย์ปกติหากมีการเลิกใช้ซึ่อฟต์แวิร์ตัวิปัจจุบัน องค์กร ส่ วิ น ใ ห ญ่ จ ะ ป ร ะ ส บ ปั ญ ห า ท�ี ท ำ ใ ห้ โ ค ร ง ก า ร พั ฒ น า ร ะ บ บ
จะตอ้ งทำการแปลงขั้อ้ มลู ทมี� อี ย์ใู่ นระบบเด้มิ ใหส้ ามารถึ ไม่ประสบควิามสำเร็จ เช่น งบประมาณไม่เพีย์งพอ กลย์ุทธุ์
ใช้งานได้้กบั ซึ่อฟต์แวิรต์ วั ิใหม่ แตห่ ากไม่สามารถึแปลง ขั้ อ ง อ ง ค์ ก ร ไ ม่ ส อ ด้ ค ล้ อ ง กั บ วิั ต ถึุ ป ร ะ ส ง ค์ ขั้ อ ง โ ค ร ง ก า ร
ขั้้อมูลได้้เน่�องจากขั้้อมูลถึูกจัด้เก็บอย์ู่ในรูปแบบเฉพาะ และขั้าด้การส่งเสริมการใช้เทคโนโลย์ีท�ีเป็นมิตรต่อสิ�งแวิด้ล้อม
ก็อาจส่งผลต่อควิามย์�ังย์่นทางเศรษฐกิจขั้ององค์กรได้้ มาสนับสนุน Green ERP Systems เป็นต้น ด้ังนั�นองค์กร
ซึ่�ึงในขั้ั�นตอนน�ี แม้แต่ขั้นาด้ขั้องไฟล์สำรองขั้้อมูล จะต้องพิจารณาวิางแผนการด้ำเนินงานที�ครอบคลุมมากกวิ่า
ก็มีผลกระทบต่อองค์กร หากมีกฎระเบีย์บขั้องภาครัฐ แค่กระบวินการทำงานแบบ Operational Level ขั้องระบบ
ทบ�ี งั คบั ใหอ้ งคก์ รตอ้ งจดั ้เกบ็ ขั้อ้ มลู ไวิใ้ นระย์ะย์าวิ ด้งั นน�ั แต่จะต้องเช�่อมโย์งกับองค์ประกอบด้้านควิามย์�งั ย์่นขั้องการพัฒนา
องค์กรจึงควิรมีการกำหนด้นโย์บาย์ในการย์กเลิก คุณภาพขั้องซึ่อฟต์แวิร์และการบริหารจัด้การโครงการ ERP ด้้วิย์
การใช้งานซึ่อฟต์แวิร์ให้ครอบคลุมประเด้็นปัญหา ซึ่�ึงในปัจจุบันแม้วิ่าหลาย์องค์กรธุุรกิจรวิมถึึงบริษัทผู้พัฒนา
ทางด้้านเศรษฐกจิ สงั คมและส�งิ แวิด้ลอ้ ม ซึ่อฟตแ์ วิร์ จะพย์าย์ามมงุ่ เนน้ ไปทก�ี ารพฒั นา Green ERP Systems
แตย่ ์งั ขั้าด้เกณฑ์์การประเมินควิามเหมาะสมขั้องระด้บั Greenness
of ERP Solutions ซึ่ง�ึ ในงานวิจิ ยั ์ขั้องตา่ งประเทศมกี ารนำเสนอเกณฑ์์
ท�ีใช้ในการประเมินระด้ับควิามเป็นมิตรต่อสิ�งแวิด้ล้อมและ
ควิามย์งั� ย์น่ ขั้องระบบ ERP ทอี� งคก์ รสามารถึพจิ ารณานำไปประย์กุ ต์
ใชไ้ ด้้ ด้งั นี�

Newsletter Issue 103 41

01 Modularity - ระบบ ERP มฟี งั กช์ นั การทา� งานทส�ี ามารถึกา� หนด้ใหผ้ ใู้ ชง้ าน
เรีย์กใช้งานระบบ ERP เฉพาะโมดู้ลท�ีจำเป็นเพ่�อประหย์ัด้พลังงานสำหรับ
โมดู้ลอ�น่ ทไ�ี มเ่ ก�ีย์วิขั้้องได้้

Scalability - ระบบ ERP ควิรมีการปรับเปลี�ย์นขั้นาด้ให้สามารถึ

02เช่�อมโย์งระบบอ่�น ๆ เขั้้ามาให้เกิด้ประโย์ชน์ในการใช้พลังงานร่วิมกัน

อย์่างมีประสทิ ธุภิ าพมากทส�ี ุด้

03 Portability – ควิามสามารถึในการเคล�่อนย์้าย์ซึ่อฟต์แวิร์ ERP
จาก Platform หน�งึ ไปย์ังอีก Platform หนึ�งได้้

Customization - ระบบ ERP ควิรมีการปรับแต่งให้เป็นไปตาม

04ควิามจำเป็นหลักขั้ององค์กรเพ่�อส่งเสริมขั้้อได้้เปรีย์บทางธุุรกิจและ

การบริหารกระบวินการทางธุุรกิจได้้อย์่างมีประสิทธุิภาพซึ่ึ�งจะส่งผล
ต่อการใชพ้ ลงั งานอย์า่ งมีประสิทธุภิ าพเช่นกัน

05 Flexibility - ระบบ ERP ควิรมีควิามย์่ด้หย์ุ่นเพีย์งพอที�จะปรับเปลี�ย์น
หร่ออัปเกรด้ระบบตามควิามต้องการใช้งานท�ีเปล�ีย์นแปลงไปในอนาคต
และทำให้งานด้้านการ Programming และการเช่�อมโย์งระบบสามารถึ
ทำได้ง้ ่าย์ขั้�ึน

Technology – การเลอ่ กใชเ้ ทคโนโลย์ี ERP ใหม่ ๆ ก็จะสง่ ผลให้องค์กร

06สามารถึใช้งานระบบ ERP น�ีได้้ในระย์ะย์าวิมากขั้�ึน และมีประสิทธุิภาพ

ในการประมวิลผลราย์การค้าต่าง ๆ ได้้อย์่างรวิด้เร็วิ ช่วิย์ลด้การส�ินเปล่อง
พลงั งาน

07 Usability – ระบบ ERP ท�ีด้ีและย์ั�งย์่น ควิรเป็นระบบที�ผู้ใช้งาน
สามารถึเขั้้าใจกระบวินการขั้องระบบ เรีย์นรู้วิิธุีการใช้งานและสามารถึ
ใช้งานซึ่อฟต์แวิร์ได้้อย์่างสะด้วิก ก่อให้เกิด้ประสิทธุิภาพและประสิทธุิผล
ในการใชง้ าน

42 Newsletter Issue 103

ด้ังน�ัน นอกเหน่อจากเกณฑ์์ในการคัด้เล่อกซึ่อฟต์แวิร์ ERP References:
โด้ย์ท�ัวิไปตาม Traditional approach แล้วิ องค์กรควิรพิจารณา Boltena, A.S., Rapp, B., Solsbach, A., & Gómez, J.M. 2014. Towards
นำเกณฑ์์เหล่าน�ีมาใช้ในการประเมินระด้ับควิามเป็นมิตร
ต่อสิ�งแวิด้ล้อมขั้องซึ่อฟต์แวิร์ ERP ต่างๆ ในการคัด้เล่อกระบบ greenERPsystems:Theselectiondrivenperspective. Proceedings
และซึ่อฟต์แวิร์ ERP ที�เหมาะสมกับประเภทและขั้นาด้ขั้องธุุรกิจ of the 28th EnviroInfo 2014 Conference, Oldenburg, Germany.
และประเด้็นสุด้ท้าย์ที�ขั้าด้ไม่ได้้ค่อ การที�องค์กรมีการระบุด้ัชนี Mehra, R., Sharma, V. S., Kaulgud, V., Podder, S., & Burden, A. P.
ชี�วิัด้ผลการด้ำเนินงานขั้องระบบ ERP ด้้านส�ิงแวิด้ล้อมในลักษณะ 2022. Towards a green quotient for software projects. Retrieved
ขั้อง Green Key Performance Indicators หรอ่ Green KPIs เช่น from https://arxiv.org/abs/2204.12998
Energy Efficiency และ Greenhouse Gas Emissions เป็นต้น Muthu, M., Banuroopa, K., & Arunadevi, S. 2019. Green and
เพอ�่ ทำใหอ้ งคก์ รบรรลเุ ปา้ หมาย์ขั้อง Green ERP Systems นอกจากน�ี sustainability in software development lifecycle process.
การประเมินซึ่อฟต์แวิร์โด้ย์ใช้เกณฑ์์การวิัด้ระด้ับ Greenness In M. J. Bastante-Ceca, J. L. Fuentes-Bargues, L. Hufnagel,
of ERP Solutions นี� จะเป็นแรงขั้ับเคล่�อนให้บริษัทผู้พัฒนา F. Mihai, & C. Iatu (Eds.), Sustainability Assessment at the 21st
ซึ่อฟต์แวิร์และวิางระบบ ERP มุ่งเน้นการบรรลุวิัตถึุประสงค์ขั้อง century. IntechOpen. https://doi.org/10.5772/intechopen.88030
Green ERP Systems และ Solutions ไปด้้วิย์ ส่งผลให้เกิด้ Naumann, S., Dick, M., Kern, E., & Johann, T. 2011. The GREENSOFT
การพัฒนาและวิางระบบสารสนเทศทางการบัญชีที�มีควิามย์�ังย์่น Model: A reference model for green and sustainable software
ในองค์กร and its engineering. Sustainable Computing: Informatics and
Systems, 1: 294-304.
Podder, S., Burden, A., Singh, S. K., & Maruca, R. 2020. How green
is your software? Retrieved
from https://hbr.org/2020/09/how-green-is-your-software
Ursacescu, M., Popescu, D., State, C., & Smeureanu, I. 2019. Assessing
the greenness of enterprise resource planning systems through
green IT solutions: A Romanian perspective. Sustainability,
11(16), 4472. https://doi.org/10.3390/su11164472

Newsletter Issue 103 43

Special Interview

ผู้้ผู้�านการทำดสอบัโครการ PAC

(Professional Accountant Certificate) รนุ� ทำ�ี 1

สภาวิิชาชีพบััญชี โดยคณะกรรมการวิิชาชีพบััญชีด้านการทำาำ บััญชี จััดโครงการ
ประกาศนียบััตรนักบััญชีวิิชาชีพ Professional Accountant Certificate (PAC)"
เพอ่ ให้ผ้ ู้ป้ ระกอบัวิชิ าชพี บัญั ชี "นกั บัญั ช"ี "ผู้ท้ ำำาบัญั ช"ี รวิมถึงึ "ผู้ท้ ำจ�ี ับัการศกึ ษาดา้ นการ
บัญั ช"ี ไดม้ โี อกาสทำดสอบัควิามรค้ วิามสามารถึของตนเอง เพอ่ แสดงขดี ควิามสามารถึของ
นักบััญชีไทำยสส�้ ากลและสร้างโอกาสในการทำำางานในต�างประเทำศได้

โดยในวิันทำ�ี 7 เมษายน 2565 ได้จััดพิธีีมอบัวิุฒิิบััตรให้้แก�ผู้้ผู้�านการทำดสอบั รุ�นทำ�ี 1
ทำง�ั ห้มด 4 ทำา� น ประกอบัดว้ ิย 1) นายธีนาวิฒั ิน์ เสรมิ วิงศต์ ระกล้ 2) นายธีรี ะวิฒั ิน์ ขนุ จันั ทำร์
3) นายพันธีวิิทำย์ เลิศปัญญาวิุฒิิกุล และ 4) นายยิ�งให้ญ� เอ�ียมครอง ภายในพิธีี
ได้รับัเกียรติจัาก นายวิรวิิทำย์ เจันธีนากุล นายกสภาวิิชาชีพบััญชี เป็นผู้้มอบัวิุฒิิบััตร
พร้อมดว้ ิย นายพิชิต ลีละพนั ธี์เมธีา ประธีานคณะกรรมการวิชิ าชีพบััญชีด้านการทำาำ บัญั ชี
นายสุริยะ ธีีรวิัฒินสาร คณะทำาำ งานโครงการพัฒินาผู้้ประกอบัวิิชาชีพบััญชีเพ่อเข้าส�้
นักบััญชีวิิชาชีพอาเซีียน และคณะกรรมการสภาวิิชาชีพบััญชี สภาวิิชาชีพบััญชีขอแสดง
ควิามยินดกี บั ัควิามสำาเร็จัของผู้้ทำี�ไดร้ ับัวิุฒิิบัตั รทำง�ั 4 ทำ�าน ในโอกาสน�ี จังึ นำาบัทำสัมภาษณ์
ทำัง� 4 ทำ�าน เพ่อเปน็ ขอ้ ม้ลให้แ้ กผ� ู้ท้ ำ�ีสนใจัสมัครเขา้ ทำดสอบัในรน�ุ ต�อ ๆ ไป

นายย�งิ ให้ญ� เอ�ยี มครอง นายพนั ธีวิิทำย์ เลศิ ปญั ญาวิุฒิกิ ุล เพราะเห้ตุใดถึึงมีควิามสนใจั
นายธีีระวิฒั ิน์ ขนุ จันั ทำร์ นายธีนาวิฒั ิน์ เสริมวิงศต์ ระกล้ เขา้ ร�วิมโครงการ PAC

คณุ ธีนาวิฒั ิน์ : จริงิ ๆ โดยส่ว่ นตัวั เป็น็ คนที่ช่� อบที่ดส่อบความริ้�
ของตััวเองนะคริับว่า เริาดำริงอาช่พอย่้ในวชิ าชพ่ บญั ช่ เริาม่
ความริค�้ วามส่ามาริถเพย่ งพอหริอื เป็ล่า่ ดงั นน�ั พอส่ภาวชิ าชพ่ บญั ช่
เป็ิดโอกาส่ให�ม่การิที่ดส่อบหริือม่การิส่อบให�ได�ริับใบ
Certificate ตั่าง ๆ ผมก็ส่นใจคริบั
คณุ พนั ธีวิทิ ำย์ : ถา� เริานกึ ถงึ ใบป็ริะกอบวชิ าชพ่ เริากจ็ ะนกึ ถงึ
CPA ที่่�จะเป็็นของผ�้ส่อบบญั ชใ่ ช่ไหมคริับหริือ TA ที่�เ่ ป็น็ ของ
ผ้�ส่อบบัญช่ภาษี่อากริ แตั่ว่าในส่่วนของใบป็ริะกอบวิชาช่พ
ของผ�้ที่ำบัญช่ เริาก็ยังคิดไม่ออกว่ามันม่ส่�ิงน�่หริือเป็ล่่า
จนกริะที่ง�ั ส่ภาวิชาช่พบญั ชไ่ ด�มก่ าริจดั ที่ดส่อบโคริงการิ PAC
ก็เล่ยเกิดความส่นใจว่าส่�ิงน�่แหล่ะที่�่มันจะเป็็น Certificate
ที่่�จะมาเป็น็ ในส่่วนของผ�ท้ ี่ำบัญชค่ ริบั

44 Newsletter Issue 103

ประโยชน์ทำ�ีไดร้ ับัจัากการ อยากให้้ฝากถึึงผู้ท้ ำ�สี นใจั
เข้าร�วิมโครงการ PAC จัะเขา้ ร�วิมโครงการ PAC

คุณย�ิงให้ญ� : เป็็นโอกาส่ให�เริาได�ที่บที่วนความริ้�นะคริับ ในด�าน คณุ ยงิ� ให้ญ� : เป็น็ โอกาส่ใหเ� ริาไดท� ี่บที่วนความริท้� ี่างดา� นบญั ชใ่ นดา� น
ตั่าง ๆ ที่�่จัดที่ดส่อบไม่ว่าจะเป็็นด�านบัญช่บริิหาริ ที่ั�งด�านมาตัริฐาน ตั่าง ๆ แล่�วก็ส่ามาริถนับช�ัวโมง CPD ได�ด�วยนะคริับ ก็ขอเชิญชวน
การิบัญช่ ด�านการิบริิหาริความเส่�่ยงตัา่ ง ๆ คริับ ทีุ่กที่า่ นไดเ� ขา� มาริว่ มที่ดส่อบในคริง�ั ตัอ่ ไป็คริับ
คุณธีนาวิัฒิน์ : ในเชิงนักบัญช่นะคริับ ก็ที่ำให�เริาม่โอกาส่ได� คุณธีนาวิฒั ิน์ : อยากเชญิ ชวนพ�น่ อ� งวิชาช่พบญั ช่ เข�ามาริว่ มที่ดส่อบ
ASEAN CPA คริับ นอกเหนือจากผ้�ที่่�เป็็นผ้�ส่อบบัญช่อย่้แล่�ว ดังน�ัน เพื�อยกริะดับวิชาช่พของเริาในป็ริะเที่ศึไที่ยนะคริับ ให�ก�าวหน�าไป็ส่้่
ผท้� ี่ท�่ ี่ำบญั ชก่ จ็ ะไดร� ิบั โอกาส่ด่ ๆ ในอนาคตัไมว่ า่ จะเป็น็ ความกา� วหนา� ASEAN CPA คริับ
ในวิชาช่พหริือว่าโอกาส่เตับิ โตัในวชิ าช่พบัญช่คริับ คุณธีีระวิฒั ิน์ : เชิญชวนทีุ่กที่า่ นที่่�มค่ วามส่นใจในการิพัฒนาความริ้�
ตันเองที่างด�านบัญช่แล่ะความริ�้อ�ืนๆ ที่่�เก่�ยวข�อง ไม่ว่าจะเป็็นเริ�ือง
วิธิ ีีการเตรยี มควิามพร้อมอย�างไร การิบริิหาริความเส่่�ยงที่างด�านบัญช่ภาษี่อากริแล่ะบัญช่บริิหาริ
ในการสอบั PAC นอกเหนอื จากนนั� หากเริาไดร� ิบั Certificate ใบน่ก� ส็ ่ามาริถที่จ่� ะไป็ขึน�
ที่ะเบย่ น ASEAN CPA ได�
คณุ ธีรี ะวิฒั ิน์ : ในตัอนที่เ่� ริาริเ้� นอ�ื หาการิส่อบ เริากต็ ัอ� งป็ริะเมนิ ตัวั เอง คณุ พนั ธีวิทิ ำย์ : ขอขอบคณุ ที่างส่ภาวชิ าชพ่ บญั ชท่ ี่ม่� ก่ าริคดิ หล่กั ส่ต้ ัริน�่
ก่อนว่าเริาม่ความพริ�อมในด�านใดบ�าง ส่่วนด�านใดที่่�เริายังไม่พริ�อม ข�ึนมา อยากจะเชิญชวนพ�่น�องชาวบัญช่ทีุ่กคนนะคริับ เข�ามาริ่วม
กต็ ัอ� งศึกึ ษีาหาความริ�้ ซึ่งึ� ที่างส่ภาวชิ าชพ่ บญั ชก่ ม็ ก่ าริใหเ� อกส่าริอา� งองิ เป็น็ ส่ว่ นหนง�ึ แล่ะริว่ มที่ดส่อบในโคริงการิ PAC เพอื� เป็น็ เคริอ�ื งการินั ตั่
หริือ Reference ในบางคอริส์ ่การิส่อนหริอื บางตัำริาเริย่ น ก็แนะนำ คุณภาพของนกั บัญช่ป็ริะเที่ศึไที่ยของเริานะคริบั
ใหไ� ป็ศึึกษีาเพ�มิ เตัมิ
คุณพันธีวิิทำย์ : ขั�นแริกเล่ยก็คือ ที่างส่ภาวิชาช่พบัญช่เขาก็จะม่ สำาห้รับัทำ�านใดสนใจัเข้าร�วิมโครงการ ขณะนี�!! สภาวิิชาชีพบััญชี
โคริงริา่ งเนอ�ื หาของการิที่ดส่อบมาใหค� ริบั ส่ามาริถดาวนโ์ หล่ดไดท� ี่ห่� นา�
เวบ็ ไซึ่ตัข์ องที่างส่ภาวชิ าชพ่ บญั ชม่ าดก้ อ่ นคริบั วา่ เริาจะมก่ าริที่ดส่อบ เปิดรับัสมคั ร ถึึงวินั ทำ�ี 5 สงิ ห้าคม 2565 จัำากัดจัำานวินเพียง
เน�ือหาอะไริบ�าง ล่ักษีณะการิที่ดส่อบแล่ะเวล่าที่�่ใช�ในการิที่ดส่อบ 100 ทำ�าน! สามารถึศึกษาข้อมล้ ไดท้ ำ�ี https://bit.ly/3KlkqON
เพอ�ื ใชใ� นการิวางแผน แล่ว� ที่างส่ภาวชิ าชพ่ บญั ชก่ จ็ ะมก่ าริแนะนำคริบั
วา่ หวั ขอ� แตัล่ ่ะหวั ขอ� เริาส่ามาริถอา่ นขอ� มล้ ่ไดจ� ากที่ไ่� หน หริอื วา่ มค่ อริส์ ่ ห้รือติดตามรายละเอียดการเปิดรับัสมัครได้ทำ�ีเวิ็บัไซีต์สภาวิิชาชีพ
อบริมที่�่ที่างส่ภาวิชาช่พบัญช่จัดอบริมคอริ์ส่ใดบ�างที่่�เก�่ยวข�อง แล่ะ บััญชี www.tfac.or.th
ส่ามาริถนำมาใชใ� นการิที่ดส่อบได� กจ็ ะอา่ นตัามโคริงริา่ งเป็น็ หล่กั คริบั
คุณธีนาวิัฒิน์ : เริาก็ตั�องด้ว่าการิที่ำงานของเริา เริาม่ Skill Set
ในส่่วนไหน ส่่วนไหนที่่�เริาขาดตักบกพริ่องไป็เริาก็ควริจะไป็ที่บที่วน
ตัริงนัน� ก่อนที่่เ� ริาจะไป็เข�าริับการิที่ดส่อบนะคริับ

รับัชมสัมภาษณใ์ นร้ปแบับัคลปิ วิิดีโอ YouTube
Scan QR Code ห้รือคลกิ

https://youtu.be/ezyUlXafY30

เขา้ รว� ิม Line Open Chat
เพอ่ สอบัถึามขอ้ มล้ เพม�ิ เตมิ

Newsletter Issue 103 45

COSO 2013 สภาวิชิ าชพี บัญั ชจี ัดั ให้ม้ ีกี ารอบัรมีห้ลักั สตู ร COSO 2013
Internal Control Certificate กรอบัการควิบัคุมีภายใน
Internal Control Certificate แบับับัูรณาการ โดยมีุ�งเน้นเพ่อให้้ผูู้้เข้้ารับัการอบัรมีได้
เข้้าใจัห้ลัักการ COSO 2013 แลัะนาำ ไปประยุกต์ในการ
กรอบัการควิบัคุมีภายใน ออกแบับัแลัะประเมีินระบับัการควิบัคุมีภายในในกิจัการทุุก
แบับับัูรณาการ ข้นาดได้ รวิมีทุง�ั เข้า้ ใจัการประเมีนิ การควิบัคมุ ีภายในตามีแบับั
ข้อง ก.ลั.ต. ทุ�ีจัำาเป็นสาำ ห้รับัการควิบัคุมีภายใน นอกจัากน�ี
COSO หรืืe The Committee of Sponsoring ผู้เู้ ข้า้ รบั ัการอบัรมียงั ไดอ้ บัรมีเชงิ ปฏิบิ ัตั กิ าร (Workshop)
Organizations of the Treadway Commission ซึ่ง�่ เป็น็ เพ่อฝึึกฝึนเทุคนิควิิธีีการประเมีินประสิทุธีิผู้ลัข้องระบับั
ผู้�้กำหนดกรือบโครืงสรื�างของการืควบคุมภายใน ที่่�ใช้�เป็็น การควิบัคุมีภายในอย�างเป็นระบับัตามีแนวิทุางมีาตรฐาน
เครื�ืองมือในการืกำกับด้แลกิจการืที่�่ด่ ขององค์กรืต่่าง ๆ สากลัโดยใช้เคร่องมีือ Illustrative Tool ข้อง COSO
มาต่ัง� แต่่ป็ี คศ. 1994 โดยในป็ี 2013 ไดป� ็รืบั ป็รืงุ ใหม่เป็็น 2013 โดยสามีารถนำาผู้ลัการประเมีินไปออกแบับัระบับัการ
กรือบการืควบคุมภายในแบบบ้รืณาการื (COSO 2013) ควิบัคมุ ีภายในตอ� ไป
องค์กรืสว่ นใหญ่ท่ ี่�ัวโลกไดน� ำ COSO 2013 ไป็ป็รืะยกุ ต่์ใช้�
เป็น็ พื้นื� ฐานหลกั ในการืออกแบบรืะบบ นำไป็ใช้� ดำเนนิ การื TFAC Newsletter ฉบัับันี�จัึงนาำ
ป็ฏิิบัต่ิให�เกิดผู้ล รืวมถึ่งป็รืะเมินป็รืะสิที่ธิิผู้ลของรืะบบ บัทุสัมีภาษณ์พิเศษ คุณวิารุณี
การืควบคมุ ภายในโดยใช้� Excel ที่ำใหม� ค่ วามเช้อ�ื มั�นอยา่ ง ปรีดานนทุ์ CIA, CPA, CFE
สมเหตุ่สมผู้ลว่าการืออกแบบการืควบคุมภายในจะนำไป็ส้่ กรรมีการ ในคณะกรรมีการวิชิ าชีพ
การืบรืรืลุวัต่ถึปุ ็รืะสงคข์ ององค์กรืที่ง�ั ในรืะยะสนั� รืะยะยาว บััญชี ด้านการวิางระบับับััญชี
สามารืถึสรื�างม้ลค่าเพื้ิ�มให�กับองค์กรืได�อย่างต่่อเนื�อง มีาฝึากทุ�านผูู้้อ�านเพ่อให้้สามีารถ
เสรืิมสรื�างรืะบบการืกำกับด้แลกิจการืที่่�ด่ ช้่วยลดความ ศึกษารายลัะเอียดห้ลัักสูตรแลัะ
เสย่� งขององค์กรื และนำไป็ส่้ความย�ังยนื ถึาวรืขององคก์ รื เข้้าใจัถึงวิัตถุประสงค์การจััดอบัรมี
ต ลั อ ด จั น สิ� ง ทุี� จั ะ ไ ด้ รั บั จั า ก ก า ร
ป็ัจจุบันธิุรืกิจต่่างเผู้ช้ิญ่กับกรืะแสการืแข่งขันและ
การืเป็ล�่ยนแป็ลงที่างเศรืษฐกิจ สังคม และสิ�งแวดล�อม เข้้าร�วิมีอบัรมีห้ลัักสตู รนี�
ที่ร่� ืุนแรืงและรืวดเรืว็ กรืะแสของการืเป็ล�ย่ นแป็ลงดังกล่าว
ยอ่ มสง่ ผู้ลกรืะที่บต่อ่ ที่ศิ ที่าง กลยุที่ธิ์ กรืะบวนการืต่ดั สนิ ใจ
ที่างธิุรืกิจ ต่ลอดจนการืดำเนินงานและความสำเรื็จของ
องคก์ รื การืจดั ใหม� ร่ ืะบบการืควบคมุ ภายในที่ม�่ ป่ ็รืะสทิ ี่ธิผิ ู้ลนน�ั
จะต่�องนำ COSO 2013 ไป็ออกแบบรืะบบการืควบคุม
ภายใน โดยการืสรื�างให�เกิดข�่นจรืิงและนำไป็ใช้�จรืิง
(Present) และเม�ือม่การืป็ฏิิบัต่ิต่ามและส่งผู้ลให�บรืรืลุ
วตั ่ถึปุ ็รืะสงคแ์ ลว� รืะบบการืควบคมุ ภายในที่ไ�่ ดอ� อกแบบไว�
นน�ั จะต่อ� งยงั คงป็ฏิบิ ตั ่ไิ ดจ� รืงิ จนถึง่ ป็จั จบุ นั (Functioning)
ดังนั�นความเข�าใจเช้ิงล่กของ COSO 2013 เพื้ื�อใช้�ในการื
ออกแบบและป็รืะเมินป็รืะสิที่ธิิผู้ลของรืะบบการืควบคุม
ภายในน�ัน จ่งเป็็นส�ิงสำคัญ่อย่างย�ิงที่่�ผู้้�ออกแบบ ผู้้�พื้ัฒนา
ผู้�้บรืิหารืการืป็ฏิิบัต่ิงาน และผู้�้ป็รืะเมินต่�องม่ความเข�าใจ
COSO 2013 ใหค� รืบที่ั�ง 5 องคป์ ็รืะกอบ (Component)
ซึ่ง่� แบง่ เป็น็ 17 หลกั การื (Principle) และ 87 รืายละเอย่ ด
ป็รืะเดน็ ที่่เ� นน� (Point of Focus)

46 Newsletter Issue 103

ทุาำ ไมีสภาวิิชาชีพบััญชีจัึงประยุกต์ใช้ “ในวันสุดที่�ายที่่านจะได�วิเครืาะห์ป็รืะเมินข�อบกพื้รื่องของ
กรอบัแนวิทุางระบับัการควิบัคมุ ีภายใน รืะบบการืควบคุมภายในจากกรืณ่ศ่กษาของ 5 รืะบบงานสำคัญ่
ข้อง COSO 2013 มีาเป็นห้ลัักสูตร แถึมวิที่ยากรืแนะการืใช้� Design Thinking ในการืออกแบบแก�ไข
Internal Control Certificate ทุเ�ี นน้ ขอ� บกพื้รือ่ งของรืะบบอก่ ดว� ย โดยแต่ล่ ะ Case เหน็ วา่ วทิ ี่ยากรืเขย่ น
การออกแบับัระบับั มาใหม่ล่าสุดให�เข�ากับบรืิบที่ของธิุรืกิจและรืะบบการืป็ฏิิบัต่ิงาน
ในช้่วงโควิด ที่�่ต่�อง Work From Home ป็รืับต่ัวส้่ Digital
“ถึามว่าที่ำไมจ่งเน�นการืออกแบบ ก็เพื้ื�อสามารืถึที่ำให�เช้ื�อมั�น Transformation มพ่ ื้ันธิกจิ สง่ เสรืิม ESG ที่า่ มกลางกรืะแสในโลก
ได�ว่าองค์กรืของที่่านม่โอกาสสรื�างผู้ลลัพื้ธิ์เช้ิงบวกและสามารืถึ ออนไลน์ หากที่่านได�อ่าน Case ที่่านจะรื้�ส่กเหมือนดิฉันว่าที่ำไม
ลดผู้ลกรืะที่บเช้ิงลบต่่อวัต่ถึุป็รืะสงค์ได� ออกแบบรืะบบควบคุม ช้่างเหมือนกับช้่วิต่ของคนที่ำงานอยา่ งเรืา ๆ ที่อ่� ยใ่้ นองคก์ รืต่า่ ง ๆ
ด่ก็ป็รืะสบความสำเรื็จ ควบคุมไม่ด่ก็ป็รืะสบความเส่ยหาย ที่�่ม่รืะบบจัดซึ่�ือซึ่่�งม่ป็ัญ่หาช้วนคิด รืะบบรืายได� Super Market
การืเป็ล่�ยนแป็ลงที่่�เกิดข�่นรืวดเรื็วในโลกทีุ่กวันน่� ส่งผู้ลให�องค์กรื ออนไลน์ที่่�สับสนนิด ๆ รืะบบขนส่งสาธิารืณะที่�่เน�นบรืิการื
ของที่า่ นต่อ� งป็รืบั ต่วั อยา่ งรืวดเรืว็ เพื้อ�ื ใหม� ร่ ืะบบการืควบคมุ ภายใน กลมุ่ ผู้้�สง้ วัยแต่่จรืงิ ใจรื่ป็่าว รืะบบผู้ลิต่ที่�่มป่ ็ญั ่หาด�าน ESG รืะบบ
ที่่ม� ่ป็รืะสทิ ี่ธิิผู้ล ดำรืงคอ์ ย้่ไดอ� ยา่ งยง�ั ยนื ต่่อไป็” จดั เกบ็ เงนิ และรืะบบสนิ เช้อื� ของธินาคารืที่ย่� งั งง ๆ กบั การืหาลก้ คา�
“หากเป็รื่ยบองค์กรืของที่่านเป็็นบ�าน ในการือบรืมวันแรืกนั�นเรืา หากที่่านได�อ่านแล�วต่�องอยากกรืะโจนเข�า Workshop เรื็ว ๆ
ต่อ� งการืป็รืบั หลงั บา� นของที่า่ นใหแ� นน่ หนาเพื้อื� เต่รืย่ มพื้รือ� มต่อ่ การื เพื้ื�อต่ะลุยหาข�อบกพื้รื่องของรืะบบการืควบคุมภายใน ว่ามาจาก
เต่ิบโต่ ขยายกิจการื ด�วยรืะบบการืควบคุมภายในบ�านต่ามกรือบ หลกั การืใดใน 17 หลกั การื แถึมป็รืะเมนิ ผู้า่ น Software Excel
แนวที่าง COSO 2013 ที่่�ม่ที่�ังการืออกแบบโครืงสรื�าง ออกแบบ Illustrative Tool ของ COSO จากนั�นแล�วยังได�ฝึึกออกแบบ
รืะบบงาน จัดบุคลากรื โดยเฉพื้าะออกแบบรืะบบเที่คโนโลย่ ป็ รืั บ ป็ รืุ ง แ ก� ไ ข ข� อ บ ก พื้ รื่ อ ง ข อ ง รื ะ บ บ ก า รื ค ว บ คุ ม ภ า ย ใ น
สารืสนเที่ศในยุค Digital Transformation ซึ่่�งรือบน่�วิที่ยากรื โดยไดฝ� ึกึ ใช้แ� นวคดิ ในเช้งิ ออกแบบ Design Thinking ฉบบั กรืะเป็า๋
ม่การืยกต่ัวอย่างการืออกแบบรืะบบสารืสนเที่ศโดยใช้�แนวคิด มาหาที่างออกในการืต่อบโจที่ย”์
การืที่ำงานแบบ Agile ด�วยนะ” ร�ุนทุ�ี 1 จััดข้�ึนในวิันศุกร์-เสาร์ทุี� 24-25 แลัะวิันพฤห้ัสบัดีทุี� 30
มีิถุนายน พ.ศ.2565 เวิลัา 09.00-16.30 น. จััดอบัรมีออนไลัน์
ห้ลักั สูตรนีม� ีีอะไร ผู้�าน Microsoft Teams สาำ ห้รบั ัรุน� ถดั ไปตดิ ตามีการเปดิ รับัสมีคั ร
ได้ทุี� www.tfac.or.th
เปน็ เร่องให้มีท� ุนี� �าสนใจับั้าง
รับัชมีสัมีภาษณใ์ นรูปแบับัคลัิปวิดิ โี อ YouTube
“เรือ�ื ง Excel ป็รืะเมนิ 65 ขอ� ของสำนกั งาน ก.ล.ต่. บวกรืายละเอย่ ด Scan QR Code ห้รือคลักิ
การืป็รืะเมินเป็็น 100 กวา่ ข�อ ศ่กษาและฝึกึ ป็รืะเมนิ รืะบบควบคุม
ภายในต่ามเกณฑ์ข์ อง ก.ล.ต่. ที่ส�่ อดคล�องกับแนวที่างการืควบคุม https://youtu.be/F4UkUiKbf_o
ภายในของCOSO2013 อยา่ งมอื อาช้พ่ ื้ โดยใช้�ProgramMicrosoft
Excel ที่่�ออกแบบเพื้ื�อวัดผู้ลการืป็รืะเมินก่อนนำเสนอผู้�้บรืิหารื
และคณะกรืรืมการืของบรืษิ ัที่ Program Excel ที่�ม่ อบใหผ� ู้้�เข�ารืับ
การือบรืมในวันที่�่สองน่� ยังป็รืะกอบด�วยข�อแนะนำการืควบคุม
ภายในเช้ิงป็ฏิิบัต่ิ (Presenting) ที่่�ผู้้�ป็รืะเมินอาจใช้�เป็็นหลักฐาน
ในการืใหค� วามมน�ั ใจ (Assurance) ป็รืะสทิ ี่ธิผิ ู้ล (Effectiveness)
ของรืะบบควบคมุ ภายในดว� ย”

Newsletter Issue 103 47

สภาวิชาชพี บญั ชี ในพระบรมราชปู ถมั ภ์

เลขที่ 133 ถนนสขุ มุ วิท 21 (อโศก) แขวงคลองเตยเหนอื เขตวฒั นา กรุงเทพฯ 10110

โทรศพั ท์ 0 2685 2500 โทรสาร 0 2685 2501 e-Mail : [email protected]