สีสันทะเลใต้ : แรงบันดาลใจสู่การออกแบบศิลปะสิ่งทอสร้างสรรค์
โดย
นางสาวกิ่งไผ่ ปาลรังษี
ศิลปนิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร
ปริญญาศิลปกรรมศาสตรบัณฑิต
สาขาวิชาศิลปะการออกแบบพัสตราภรณ์
คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ปีการศึกษา 2562
ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
สีสันทะเลใต้ : แรงบันดาลใจสู่การออกแบบศิลปะสิ่งทอสร้างสรรค์
โดย
นางสาวกิ่งไผ่ ปาลรังษี
ศิลปนิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร
ปริญญาศิลปกรรมศาสตรบัณฑิต
สาขาวิชาศิลปะการออกแบบพัสตราภรณ์
คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ปีการศึกษา 2562
ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
COLORFUL SOUTHERN SEA: FROM INSPIRATION TO CREATIVE
TEXTILE ARTS
BY
MISS KINGPAI PARANGSI
A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS
FOR THE DEGREE OF BACHELOR OF FINE AND APPLIED ARTS
PROGRAM IN TEXTILE, COSTUME, GARMENT AND FASHION DESIGN
FACULTY OF FINE AND APPLIED ARTS
THAMMASAT UNIVERSITY
ACADEMIC YEAR 2562
COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
คณะศิลปกรรมศาสตร์
ศิลปนิพนธ์
ของ
นางสาวกิ่งไผ่ ปาลรังษี
เรื่อง
สีสันทะเลใต้ : แรงบันดาลใจสู่การออกแบบศิลปะสิ่งทอสร้างสรรค์
ึ
ได้รับการตรวจสอบและอนุมัติ ให้เป็นส่วนหนึ่งของการศกษาตามหลักสูตร
ปริญญาศิลปกรรมศาสตรบัณฑิต
เมื่อ วันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2563
อาจารย์ที่ปรึกษาศิลปนิพนธ์ ____________________________________
ิ
(อาจารย์ ดร.เกษหทัย สิงห์อนทร์)
กรรมการสอบศิลปนิพนธ์ ____________________________________
(อาจารย์ ดร.เกษหทัย สิงห์อนทร์)
ิ
กรรมการสอบศิลปนิพนธ์ ____________________________________
(อาจารย์รุ่งวิทย์ ลัคนทิน)
กรรมการสอบศิลปนิพนธ์ ____________________________________
(ผู้ช่วยศาสตราจารย์ศิรินทร์ ใจเที่ยง)
กรรมการสอบศิลปนิพนธ์ ____________________________________
(อาจารย์สรรพจน์ มาพบสุข)
กรรมการสอบศิลปนิพนธ์ ____________________________________
(อาจารย์บุญช่วย เกิดรี)
กรรมการสอบศิลปนิพนธ์ ____________________________________
(อาจารย์ ดร.วุฒิไกร ศิริผล)
กรรมการสอบศิลปนิพนธ์ ____________________________________
(ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วิทวัน จันทร)
หัวหน้าสาขาวิชาศิลปะการออกแบบพัสตราภรณ์ ____________________________________
(อาจารย์ปรุฬห์ลพ พฤกษ์โสภี)
คณบดี ____________________________________
(ผู้ช่วยศาสตราจารย์.ดร.อนุชา ทีรคานนท์)
(1)
หัวข้อศิลปนิพนธ์ สีสันทะเลใต้ : แรงบันดาลใจสู่การออกแบบศิลปะสิ่งทอ
สร้างสรรค์
ชื่อผู้เขียน นางสาว กิ่งไผ่ ปาลรังษี
ชื่อปริญญา ศิลปกรรมศาสตรบัณฑิต
สาขาวิชา/คณะ/มหาวิทยาลัย สาขาวิชาศิลปะการออกแบบพัสตราภรณ์
คณะศิลปกรรมศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
อาจารย์ที่ปรึกษาศิลปนิพนธ์ อาจารย์ ดร.เกษหทัย สิงห์อินทร์
ปีการศึกษา 2562
บทคัดย่อ
การศึกษาและสร้างสรรค์ศิลปนิพนธ์นี้ ได้รับแรงบันดาลใจจากศิลปวัฒนธรรมภาคใต้
ได้แก่ หนังตะลุง มโนราห์ เรือกอและ การละเล่นว่าวใต้และประมงพื้นบ้าน สู่แนวความคิดในการ
สร้างสรรค์สร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ประเภทผลงานศิลปกรรมประเภทสื่อผสม (mixed media)ที่
สามารถนำไปประยุกต์ใช้ตกแต่งสถานที่ต่างๆได้ ด้วยเทคนิคการเทคนิคการถักโครเชต์(crochet) ด้วย
เข็มและบล็อกไม้ (Loom knitting) การร้อย (beaded) การผูก มัด รัด (bind) และการตอก
(stamping) โดยเลือกใช้วัสดุพื้นถิ่นและวัสดุสังเคราะห์อาทิเช่น วัสดุอปกรณ์ที่ชาวประมงใช้จับสัตว์
ุ
น้ำ ขยะจากชายหาด และวัสดุธรรมชาติอาทิเช่น ลูกสน ลูกมะกล่ำตาหนู ลูกยางพารา ลูกประ เป็น
ต้น สร้างสรรค์เป็นผลงานศิลปกรรมประเภทสื่อผสม (mixed media) ชุดที่1 จำนวน2 ชิ้น ชุดที่2
จำนวน3 ชิ้น
คำสำคัญ: ศิลปวัฒนธรรมภาคใต้ เรือกอและ ว่าวภาคใต้ ศิลปกรรมประเภทสื่อผสม ขยะจาก
ชายหาด เทคนิคการถักโครเชต์
(3)
กิตติกรรมประกาศ
ขอขอบพระคุณ นางศุภมาตร อิสสระพันธุ์ และนายสุพัฒร ปาลรังษี มารดาและบิดา
ที่คอยสนับสนุนการทำงานศิลปนิพนธ์ ทั้งในการเดินทางลงพื้นที่สัมภาษณ์ จัดหาวัสดุพื้นถิ่นและคอย
เป็นกำลังใจสำคัญที่ทำให้ก้าวผ่านอุปสรรคต่าง ๆมาได้
ขอขอบพระคุณ นายกอสัก ปาลรังษี น้องชาย ที่คอยช่วยเก็บเครื่องมือประมง ขยะ
ประมง รวมไปถึงวัสดุต่าง ๆ พืชพรรณธรรมชาติ ที่จำเป็นต้องใช้ในการทำศิลปนิพนธ์และส่งมาให้ยัง
มหาวิทยาลัย และยังช่วยยกขนส่งงานเพื่อนำไปถ่ายรูปในแต่ละครั้งตามสถานที่ต่าง ๆ
ขอขอบพระคุณ นางสาวฉันทนัทธ์ ยวดยง นางสาว รุ่งอรุณ นิกุลรัมย์ และเพื่อนๆใน
สาชาศิลปะการออกแบบสิ่งทอทุกคนที่คอยช่วยสนับสนุน และให้กำลังใจในการทำงาน อีกทั้งยังคอย
สร้างรอยยิ้มให้กันมาโดยตลอด
ขอขอบพระคุณ อาจารย์วาที ทรัพย์สิน ที่ให้คำแนะนำและมอบแผ่นหนังฟอกสำหรับ
สร้างสรรค์ผลงานการตอกหนังตะลุงในผลงานศิลปนิพนธ์
ขอขอบพระคุณ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่มอบโอกาสดี ๆ
ตลอดทั้ง4ปีที่ผ่านมา ขอขอบพระคุณ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ศิรินทร์ ใจเที่ยง อาจารย์รุ่งวิทย์ ลัคนทิน
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วิทวัน จันทร อาจารย์สรรพจน์ มาพบสุข อาจารย์บุญช่วย เกิดรี และ
อาจารย์ ดร.วุฒิไกร ศิริผล ที่คอยช่วยให้คำแนะนำ ติชม ปรับปรุงผลงานจนสำเร็จลุล่วงด้วยดี
ขอขอบพระคุณ คุณเพชรรัตน์ วัฒนรัตน์ ที่คอยช่วยเหลือ ให้การสนับสนุนการใช้ห้อง
ของอาคารปฏิบัติการคณะศิลปกรรมศาสตร์ และสอนการใช้งานอุปกรณ์ของโรงทอตลอด4ปี คอย
ช่วยเหลือในทุกเรื่อง รวมไปถึงเรื่องที่นอกเหนือจากการทำงาน อีกทั้งยังเป็นที่ปรึกษาให้กับนักศึกษา
อย่างดีตลอดมา
ขอขอบพระคุณ อาจารย์ ดร.เกษหทัย สิงห์อินทร์ อาจารย์ที่ปรึกษา ที่คอยช่วยคิด
ลำดับขั้นตอนการทำงานอย่างละเอียด ทำให้งานไปต่อจนเสร็จสมบูรณ์ และคอยช่วยเหลือให้
คำปรึกษาแนะนำการทำงานให้มีประสิทธิภาพมาโดยตลอด
นางสาวกิ่งไผ่ ปาลรังษี
(4)
สารบัญ
หน้า
บทคัดย่อภาษาไทย (1)
บทคัดย่อภาษาอังกฤษ (2)
กิตติกรรมประกาศ (3)
สารบัญภาพ (6)
บทที่ 1 บทนำ 1
1.1 ความเป็นมาและความสำคัญ 1
1.2 แนวคิด 1
ึ
1.3 วัตถุประสงค์ของการศกษา 2
1.4 ขอบเขตของการศึกษา 2
1.5 วิธีการศึกษาและสร้างสรรค์ 2
1.6 นิยามศัพท์ 3
1.7 ประโยชน์ที่ได้รับ 4
บทที่ 2 วรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง 5
2.1 แรงบันดาลใจจากศิลปวัฒนธรรม 5
2.2 ประเภทของผลงานศิลปกรรม 19
2.3 ทัศนธาตุที่ใช้ในผลงานศิลปนิพนธ์ 28
2.4 วัสดุ อุปกรณ์และเทคนิควิธีการ 30
บทที่ 3 กระบวนการศึกษาและสร้างสรรค์ 45
(5)
3.1 การกำหนดแนวคิดของการสร้างสรรค์ 45
้
3.2 การสืบค้นขอมูลที่เกี่ยวข้อง (Relate Research) 45
3.3 การจัดเก็บข้อมูลและบันทึกภาพ 47
3.4 การวาดแบบร่างความคิด 57
3.5 ผลงานการออกแบบร่างทางความคิด 74
3.6 การสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 109
3.7 ผลงานศิลปนิพนธ์ 156
3.8 การนำเสนอผลงานศิลปนิพนธ์ 162
บทที่ 4 บทวิเคราะห์ 164
4.1 วิเคราะห์แนวคิดของการสร้างสรรค์ 164
4.2 วิเคราะห์การจัดเก็บขอมูลและบันทึกภาพ 165
้
4.3 วิเคราะห์แบบร่างความคิด 170
4.4 วิเคราะห์ผลงานการออกแบบร่างทางความคิด 177
4.5 วิเคราะห์การสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 185
4.6 วิเคราะห์ผลงานศิลปนิพนธ์ 203
4.7 วิเคราะห์การนำเสนอผลงานศิลปนิพนธ์ 220
บทที่ 5 สรุปผลการศึกษาและข้อเสนอแนะ 221
รายการอ้างอิง 223
ภาคผนวก
ึ
ภาคผนวก ก การศกษาและสร้างสรรค์ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ 225
(TD 400 ART THESIS PREPARATION)
(6)
ประวัติผู้ศึกษา 235
(6)
สารบัญภาพประกอบ
ภาพที่ หน้า
2.1 “การแสดงมโนราห์เรื่องพระสุธนมโนห์รา.” 5
2.2 ชนชาติพันธุ์ชาวใต้ในอดีต 6
2.3 หนังตะลุง 8
2.4 ตัวหนังตะลุง 8
2.5 มโนราห์ 10
2.6 เครื่องแต่งกาย 10
2.7 เครื่องแต่งกาย 11
2.8 คนจับปลา 12
2.9 คนจับปลา 12
2.10 สีสันแห่งเรือกอและ นราธิวาส 13
2.11 สีสันแห่งเรือกอและ นราธิวาส 14
2.12 “แข่งว่าว สืบสานประเพณีวัฒนธรรม สร้างสันติ” 16
2.13 “ดอกบัวผุด ดอกไม้ที่ใหญ่ที่สุดในโลก บานแล้วที่เขาสก” 16
2.14 “6 สวรรค์ใต้ทะเลไทย น้ำสวยใส ปะการังสมบูรณ์....” 17
2.15 “มาเรียม พะยูนน้อยแห่งเกาะลิบง” 17
2.16 “ศิลปินแจ็คกี้ อับบลามส์” 19
2.17 “ผลงานศิลปินแจ็คกี้ อาบลามส์” 20
2.18 “ผลงานศิลปินแจ็คกี้ อาบลามส์” 20
2.19 “ผลงานศิลปินแจ็คกี้ อาบลามส์” 21
2.20 “ผลงานศิลปินแจ็คกี้ อาบลามส์” 21
2.21 “ศิลปินโจ แอทเทอร์ตอน” 22
2.22 “ผลงานศิลปินโจ แอทเทอร์ตอน” 22
2.23 “ผลงานศิลปินโจ แอทเทอร์ตอน” 23
2.24 “ผลงานศิลปินโจ แอทเทอร์ตอน” 23
2.25 “ศิลปินแอลลี่ ดิ กรู๊ท” 24
2.26 “ผลงานศิลปินแอลลี่ ดิ กรู๊ท” 24
2.27 “ศิลปินโจอาน่า วาสคอนซีลอส” 25
(7)
2.28 “ผลงานศิลปินโจอาน่า วาสคอนซีลอส” 25
2.29 “ผลงานศิลปินโจอาน่า วาสคอนซีลอส” 26
2.30 “คุณ ป้อม-เนติพงศ์ ไล่สาม” 26
2.31 “ผลงานคุณ ป้อม-เนติพงศ์ ไล่สาม” 27
2.32 “ผลงานคุณ ป้อม-เนติพงศ์ ไล่สาม” 27
2.33 เครื่องมือประมง แห 30
2.34 เครื่องมือประมง อวน 31
2.35 เครื่องมือประมง เชือก 31
2.36 ไหมพรม 32
2.37 ลูกประ อาหารพื้นเมืองคนใต้ 33
2.38 ลูกประ อาหารพื้นเมืองคนใต้ 33
2.39 สนทะเล 34
2.40 สนทะเล 34
2.41 มะกล่ำตาหนู 35
2.42 มะกล่ำตาหนู 36
2.43 ผลหมาก 37
2.44 หมากแห้ง 37
2.45 ยางพารา 38
2.46 ลูกยางพารา 39
2.47 การถักโครเชต์ 41
2.48 เข็มโครเชต์ 42
2.49 การรัดการผูก 42
2.50 การตอกหนังตะลุง 43
2.51 การร้อยลูกปัดมโนราห์ 44
3.1 สารนุกรมภาคใต้ 46
3.2 เว็บไซด์หนังตะลุงพื้นบ้านเรา 46
3.3 ร้อยรักมโนราห์ 47
3.4 อุปกรณ์การบันทึกภาพ 48
3.5 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดท่าสูงบน อำเภอท่าศาลา 48
3.6 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดท่าสูงบน อำเภอท่าศาลา 49
3.7 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดท่าสูงบน อำเภอท่าศาลา 49
(8)
3.8 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดท่าสูงบน อำเภอท่าศาลา 50
3.9 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดปากน้ำกลาย อำเภอท่าศาลา 50
3.10 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดปากน้ำกลาย อำเภอท่าศาลา 51
3.11 หาดปากดวด อำเภอท่าศาลา 52
3.12 หาดปากดวด อำเภอท่าศาลา 52
์
3.13 พิพิธภัณฑของทะเลโบราณ ณ หาดทรายแก้ว อำเภอท่าศาลา 53
์
3.14 พิพิธภัณฑของทะเลโบราณ ณ หาดทรายแก้ว อำเภอท่าศาลา 53
3.15 พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติจังหวัดนครศรีธรรมราช 54
3.16 พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติจังหวัดนครศรีธรรมราช 54
3.17 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 55
3.18 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 55
3.19 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 56
3.20 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 56
3.21 วัสดุอุปกรณ์ทีใช้ในการวาดแบบร่างความคิด 57
3.22 สี 58
3.23 โปรแกรมไอแพด โปรคลิเอท (Procreate Application app) 58
3.24 แบบร่างความคิดโครงการที่1 (เส้นโครงร่าง) 59
3.25 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (เส้นโครงร่าง) 60
3.26 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (เส้นโครงร่าง) 60
3.27 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่1 เริ่มระบายจากสีโทนเย็น 61
3.28 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 62
3.29 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่2 62
3.30 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่2 63
3.31 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่2 63
3.32 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่1 (ลงสี รายละเอียด) 64
3.33 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่1 (ลงสี รายละเอียด) 64
3.34 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 65
3.35 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 65
3.36 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 66
3.37 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 66
(9)
3.38 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือฟรี 67
แฮนด์(freehand)
3.39 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือฟรี 68
แฮนด์(freehand)
3.40 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือบิดรูปร่าง 68
(wrap)
3.41 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือบิดรูปร่าง 69
(wrap)
3.42 หลังจากใช้เครื่องมือฟรีแฮนด์ เลือกเครื่องมือบิด เพื่อเปลี่ยนรูปร่าง 69
3.43 หลังจากใช้เครื่องมือฟรีแฮนด์ เลือกเครื่องมือบิด เพื่อเปลี่ยนรูปร่าง 70
3.44 หมุนพลิกแบบบนล่าง (Flip vertical)พลิกซ้ายขวา(Flip Horizontal) 70
3.45 หมุนพลิกแบบบนล่าง (Flip vertical)พลิกซ้ายขวา(Flip Horizontal) 71
3.46 หลังจากเซาะแล้วสามารถขยาย ก็อปปี้และวาง 71
3.47 หลังจากเซาะแล้วสามารถขยาย ก็อปปี้และวาง 72
3.48 เครื่องมือปรับเปลี่ยน (Adjustment)เพื่อปรับสีให้ได้ตามต้องการ 72
3.49 ระบายสีเพิ่มเติมโดยใช้เครื่องมือแปรงหัวกลม(round brush) 73
3.50 ผลงานออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 จำนวน 11 ชิ้น 74
3.51 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 1 ว่าววงเดือน 75
3.52 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 2 ว่าวควายประยุกต์ 76
3.53 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 3 ว่าววงเดือน 77
3.54 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 3 ว่าวควาย 78
3.55 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 4 ว่าววงเดือน 79
3.56 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 5 ว่าววงเดือน 80
3.57 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 6 ว่าวควาย 81
3.58 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 8 ว่าวควาย 82
3.59 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 9 ว่าววงเดือนซ้อนกัน 83
3.60 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 10 ว่าวควายประยุกต์ 84
3.61 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 11 ว่าวควายตัดทอน 85
3.62 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 จำนวน 5ชิ้น 86
3.63 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 1 ว่าวควาย 87
3.64 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 2 ว่าวควาย 88
(10)
3.65 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 3 ว่าวควาย 89
3.66 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 4 ว่าวควายประยุกต์ 90
3.67 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 5 ว่าวควายประยุกต์ 91
ื่
3.68 ผลงานแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 92
โครงการที่ 1ชิ้นที่ 1
ื่
3.69 ผลงานแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงาน 92
ศิลปนิพนธ์โครงการที่ 1ชิ้นที่ 2
3.70 ผลงานการออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 จำนวน 16 ชิ้น 93
3.71 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 1 ท้องทะเลกับเรือกอและ 94
3.72 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 2 ท้องทะเลกับเรือกอและ 95
3.73 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 3 วิถีชีวิตเรือกอและ 96
3.74 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 4 เรือกอและประยุกต์ 97
3.75 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 5 เรือกอและประยุกต์ 97
3.76 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 6 เรือกอและประยุกต์ 98
3.77 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 7 เรือกอและประยุกต์ 99
3.78 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 8 เรือกอและประยุกต์ 99
3.79 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 9 เรือกอและประยุกต์ 100
3.80 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 10 เรือกอและประยุกต์ 101
กับสัตว์น้ำ
3.81 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 11 เรือกอและประยุกต์ 101
3.82 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 12 เรือกอและประยุกต์ 102
3.83 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 13 พะยูน 102
3.84 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 15 ปลากระเบน 103
3.85 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 16 ปลากระเบน 104
3.86 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 1 105
3.87 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 1 106
3.88 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่2 107
3.89 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่2 ชิ้น 107
3.90 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 108
ื่
3.91 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 108
ื่
3.92 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 108
ื่
(11)
3.93 เข็มควัก 5/0 109
3.94 เข็มควัก 6/0 110
3.95 เข็มควัก 7/0 110
3.96 เข็มควัก 8/0 111
3.97 ไหมพรมเส้นเล็ก 111
3.98 ไหมพรมเส้นเล็กฟ ู 112
3.99 ไหมพรมเส้นใหญ่ 112
3.100 เชือกไนลอน 113
3.101 แหเก่า 114
3.102 แหใหม่ 114
3.103 อวนตาเล็ก 115
3.104 อวนตาใหญ่ 115
3.105 เชือก 116
3.106 ทุ่นรูปแบบต่างๆ 116
3.107 ทุ่นลอยใหญ่ 117
3.108 ทุ่นลอยเล็ก 117
3.109 ทุ่นตลับ 118
3.110 ทุ่นลอยเล็ก 118
3.111 ทุ่นลอยเล็ก 119
3.112 เบ็ดตกหมึก 119
3.113 การถักเป็นโซ่ยาว 2 ชั้น 120
3.114 การคล้องไหมพรมเป็นห่วง 121
ื่
3.115 ถักซ้ำอีกครั้งเพอยึดวัสดุอื่นๆเช่น แห 121
ื่
3.116 ถักซ้ำอีกครั้งเพอยึดวัสดุอื่นๆเช่น อวน 122
3.117 ถักซ้ำอีกครั้งเพอยึดวัสดุอื่นๆเช่น เชือก 122
ื่
ั
3.118 การถกเพอสร้างรูปทรงกลม 123
ื่
ื่
3.119 การถักเพอสร้างรูปทรงกลม 123
ื่
3.120 การถักเพอสีหลากสีในหนึ่งชิ้นงาน 124
3.121 การถักเพอสีหลากสีในหนึ่งชิ้นงาน 124
ื่
3.122 ตัวตอกเบอร์4 เบอร์12และเบอร์14 125
3.123 ตัวตอกเบอร์4 125
(12)
3.124 ตัวตอกเบอร์12 126
3.125 ตัวตอกเบอร์14 126
3.126 ค้อน 127
3.127 มีด 127
3.128 เขียง 128
3.129 แผ่นหนัง 128
3.130 กรดอะซิติด แอซิคเกลเชียล (Acetic Acid Glacial) 129
3.131 แผ่นหนังที่ขึงให้แห้งหลังจากขูดขนทำความสะอาด 130
3.132 ปากกาเมจิกละลายน้ำได้ 131
3.133 ร่างภาพลงบนแผ่นหนังพร้อมตัดตามรูป 131
3.134 แผ่นหนังหลังจากการตอกด้วยตุ๊ดตู่ 132
3.135 แผ่นหนังหลังจากการตอกด้วยตุ๊ดตู่ 132
3.136 แผ่นหนังหลังจากการตอกด้วยตุ๊ดตู่ 133
3.137 วิธีแกะหนังตะลุง 133
3.138 วิธีแกะหนังหนังตะลุง 134
3.139 พู่กัน 134
3.140 พู่กันเบอร์ 12 135
3.141 พู่กันเบอร์ 11 135
3.142 พู่กันเบอร์ 8 135
3.143 แปรง 136
3.144 สีผสมอาหาร 136
3.145 เหล้าขาว 137
3.146 นำสีผสมอาหาร มาผสมกับเหล้าขาวซึ่งมีแอลกอฮอล์ 40% 137
3.147 นำสีผสมอาหาร มาผสมกับเหล้าขาวซึ่งมีแอลกอฮอล์ 40% 138
3.148 การระบายจะต้องระบายทั้ง 2 ด้านของแผ่นหนัง 138
3.149 การระบายจะต้องระบายทั้ง 2 ด้านของแผ่นหนัง 139
3.150 การระบายจะต้องระบายทั้ง 2 ด้านของแผ่นหนัง 139
3.151 เทคนิคที่การตอกในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 140
3.152 เทคนิคที่การตอกในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 140
3.153 เทคนิคที่การตอกในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 140
3.154 ลูกสน ลูกมะกล่ำตาหนู ลูกยางพารา ลูกประ ลูกหมาก 141
(13)
3.155 ลูกสน 141
3.156 ลูกมะกล่ำตาหนู 141
3.157 ลูกยางพารา 142
3.158 ลูกประ 142
3.159 ลูกหมาก 142
3.160 วัสดุและเครื่องมือที่ใช้ในการร้อยลูกปัดโนราห์ 143
3.161 ลูกปัดสีต่างๆ 143
3.162 เอ็นร้อยลูกปัด 144
3.163 เชือกไนลอนสำหรับร้อยลูกปัด 144
3.164 กรรไกร 145
3.165 ไฟเช็ก 145
็
3.166 ตัวปิดปม(stopper)และเขม 145
3.167 เชือกไนลอนมามัดไว้ 146
3.168 ลนไฟและดึงปลายเชือกให้แหลม 146
3.169 นำไฟเช็กลนปลายเชือกและใช้นิ้วดึงให้ปลายเชือกเรียวแหลม 147
3.170 ขั้นตอนการร้อยด้วยเอ็น 147
3.171 รูปแบบของลวดลาย(pattern) 148
3.172 การร้อยจะร้อยจากตรงกลางและขยายออกเป็นแถวไปเรื่อยๆ 149
3.173 เมื่อร้อยเสร็จสมบูรณ์เก็บงานให้เรียบร้อย 159
3.174 เมื่อร้อยเสร็จสมบูรณ์เก็บงานให้เรียบร้อย 150
3.175 ตกแต่งบริเวณหัวว่าวและกลางว่าว 150
3.176 การตกแต่งด้วยลูกปัดมโนราห์บนเสาเรือ 151
3.177 โครงเหล็ก 152
3.178 โครงเหล็ก 152
3.179 โครงเหล็ก 153
3.180 การประกอบชิ้นส่วนเข้ากัน 154
3.181 วางเทียบบนโครงเหล็กเพื่อสังเกตความพอดี 154
3.182 นำไหมพรมหรือวัสดุประมงทมีสีคล้ายชิ้นงานมาพันรอบเส้นเหล็ก 155
ี่
3.183 นำชิ้นงานมาติดตั้งด้วยการเย็บ ใช้ไหมพรมและเข็มในการประกอบเข้าด้วยกัน 155
3.184 ใช้เส้นเอ็นเส้นเล็กในการประกอบจะทำให้ชิ้นงานไม่เห็นรอยประกอบ 155
(14)
ื่
3.185 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 156
โครงการที่ 1ชิ้นที่ 1
3.186 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 156
ื่
โครงการที่ 1ชิ้นที่ 2
3.187 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 1 157
3.188 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 2 158
ื่
3.189 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 159
โครงการที่ 2 ชิ้นที่1
3.190 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 159
ื่
โครงการที่ 2 ชิ้นที่ 2
ื่
3.191 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 159
โครงการที่ 2 ชิ้นที่ 3
3.192 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นที่ 1 160
3.193 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นที่ 2 161
3.194 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นที่ 3 161
3.195 การน าเสนอต่อคณะกรรมการศิลปนิพนธ์ 162
3.196 การน าเสนอต่อคณะกรรมการศิลปนิพนธ์ 162
3.197 การน าเสนอผ่านสื่อออนไลน์ 163
3.198 การน าเสนอผ่านสื่อออนไลน์ 164
4.1 อุปกรณ์การบันทึกภาพ 166
4.2 วิถีชีวิตชาวประมง 166
4.3 วิถีชีวิตชาวประมง 167
4.4 แรงบันดาลใจการสร้างพื้นผิวบนชิ้นงาน 167
4.5 พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติจังหวัดนครศรีธรรมราช 168
4.6 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 168
4.7 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 169
4.8 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 169
4.9 วัสดุอุปกรณ์ทีใช้ในการวาดแบบร่างความคิด 170
4.10 วัสดุอุปกรณ์ทีใช้ในการวาดแบบร่างความคิด 171
4.11 โปรแกรมไอแพดโปรคลิเอท 172
(15)
4.12 แบบร่างความคิดโครงการที่1 (เส้นโครงร่าง) 173
4.13 แบบร่างความคิดโครงการที่1 (เส้นโครงร่าง) 173
4.14 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (เส้นโครงร่าง) 173
4.15 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่1 เริ่มระบายจากสีโทนเย็น 174
4.16 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่1 (ลงสี รายละเอียด) 175
4.17 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 175
4.18 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 175
4.19 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือฟรี 176
แฮนด์(freehand)
4.20 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือบิดรูปร่าง 176
(wrap)
4.21 หมุนพลิกแบบบนล่าง (Flip vertical)พลิกซ้ายขวา(Flip Horizontal) 177
4.22 หลังจากเซาะแล้วสามารถขยาย ก็อปปี้และวาง 177
4.23 ผลงานออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 จำนวน 11 ชิ้น 178
4.24 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 จำนวน 5ชิ้น 179
ื่
4.25 ผลงานแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 180
โครงการที่ 1ชิ้นที่ 1
4.26 ผลงานแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 180
ื่
โครงการที่ 1ชิ้นที่ 2
4.27 ผลงานการออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 จำนวน 16 ชิ้น 182
4.28 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่2 183
ื่
4.29 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 184
โครงการที่ 2
ื่
4.30 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 184
โครงการที่ 2
ื่
4.31 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 184
โครงการที่ 2
4.32 เข็มควัก 5/0และเข็มควัก 6/0 185
4.33 เข็มควัก 7/0เข็มควัก 8/0 186
4.34 ไหมพรมเส้นเล็ก ไหมพรมเส้นใหญ่ ไหมพรมเส้นเล็กฟู 186
(16)
4.35 เชือกไนลอน 187
4.36 แหเก่าและแหใหม่ 188
4.37 อวนตาเล็กและอวนตาใหญ่ 188
4.38 เชือก 189
4.39 ลูกทุ่น 189
4.40 เบ็ดตกหมึก 190
4.41 ตัวตอกเบอร์4 เบอร์12และเบอร์14และค้อน 192
4.42 มีดและเขียง 192
4.43 แผ่นหนัง 192
4.44 วิธีการแกะหนังตะลุง 193
4.45 พู่กัน 194
4.46 สีผสมอาหาร 194
4.47 เหล้าขาว 194
4.48 ลูกสน ลูกมะกล่ำตาหนู ลูกยางพารา ลูกประ ลูกหมาก 195
4.49 ลูกสน 196
4.50 ลูกมะกล่ำตาหนู 196
4.51 ลูกยางพารา 196
4.52 ลูกประ 196
4.53 ลูกหมาก 196
4.54 วัสดุและเครื่องมือที่ใช้ในการร้อยลูกปัดโนราห์ 197
4.55 ลูกปัดสีต่างๆ 198
4.56 การร้อยลูกปัดโนราห์ 198
4.57 การตกแต่งด้วยลูกปัดมโนราห์โดยใช้สีใกล้เคียงกับบริเวณที่จัดวางเพื่อไม่ให้เด่น 199
เกินไป
4.58 การตกแต่งด้วยลูกปัดมโนราห์ด้านล่างเสาเรือเพื่อทำให้เกิดการเคลื่อนไหว 199
4.59 โครงเหล็ก 200
4.60 การเย็บประกอบชิ้นส่วนเข้ากัน 201
4.61 วางเทียบบนโครงเหล็กเพื่อสังเกตความพอดี 202
4.62 ใช้เส้นเอ็นเส้นเล็กในการประกอบจะท าให้ชิ้นงานไม่เห็นรอยประกอบ 202
4.63 “ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 203
(17)
4.64 “ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 203
4.65 “ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 204
4.66 “ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 204
4.67 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง ในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 205
4.68 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง ในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 205
4.69 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง เส้นตรง ในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 206
4.70 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง เส้นตรง ในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 206
4.71 “ทัศนธาตุสีในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1 โดยใช้สีเขียวเป็นส่วนใหญ่” 207
4.72 “ทัศนธาตุสีในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2 โดยใช้สีฟ้าเป็นส่วนใหญ่” 208
4.73 ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1 โดยใช้พื้นผิวขรุขระแทนลักษณะ 209
ของต้นไม้”
4.74 “ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1 โดยพื้นผิวเรียบ” 209
4.75 “ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2 โดยทำพนผิวเลียนแบบน้ำ 209
ื้
ทะเล”
4.76 “ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2 ทำพื้นผิวเรียบสลับขรุขระ” 210
4.77 “ทัศนธาตุจังหวะ สร้างพื้นที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 210
4.78 “ทัศนธาตุจังหวะการซ้ำกันในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 211
4.79 “ทัศนธาตุจังหวะการซ้ำกันในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 211
4.80 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 212
4.81 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 213
4.82 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 213
4.83 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 214
4.84 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 1 215
4.85 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่ 1 ชิ้นที่ 2 216
4.86 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่ 2 ชิ้นที่ 1 218
4.87 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่ 2 ชิ้นที่ 2 218
4.89 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่ 2 ชิ้นที่ 3 219
1 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 จำนวน 5ชิ้น 227
2 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 1 227
3 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 2 228
(18)
4 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 3 229
5 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 4 230
6 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 5 231
7 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 จำนวน 2ชิ้น 232
8 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นที่ 1 233
9 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นที่ 2 234
(19)
(6)
สารบัญภาพประกอบ
ภาพที่ หน้า
2.1 “การแสดงมโนราห์เรื่องพระสุธนมโนห์รา.” 5
2.2 ชนชาติพันธุ์ชาวใต้ในอดีต 6
2.3 หนังตะลุง 8
2.4 ตัวหนังตะลุง 8
2.5 มโนราห์ 10
2.6 เครื่องแต่งกาย 10
2.7 เครื่องแต่งกาย 11
2.8 คนจับปลา 12
2.9 คนจับปลา 12
2.10 สีสันแห่งเรือกอและ นราธิวาส 13
2.11 สีสันแห่งเรือกอและ นราธิวาส 14
2.12 “แข่งว่าว สืบสานประเพณีวัฒนธรรม สร้างสันติ” 16
2.13 “ดอกบัวผุด ดอกไม้ที่ใหญ่ที่สุดในโลก บานแล้วที่เขาสก” 16
2.14 “6 สวรรค์ใต้ทะเลไทย น้ำสวยใส ปะการังสมบูรณ์....” 17
2.15 “มาเรียม พะยูนน้อยแห่งเกาะลิบง” 17
2.16 “ศิลปินแจ็คกี้ อับบลามส์” 19
2.17 “ผลงานศิลปินแจ็คกี้ อาบลามส์” 20
2.18 “ผลงานศิลปินแจ็คกี้ อาบลามส์” 20
2.19 “ผลงานศิลปินแจ็คกี้ อาบลามส์” 21
2.20 “ผลงานศิลปินแจ็คกี้ อาบลามส์” 21
2.21 “ศิลปินโจ แอทเทอร์ตอน” 22
2.22 “ผลงานศิลปินโจ แอทเทอร์ตอน” 22
2.23 “ผลงานศิลปินโจ แอทเทอร์ตอน” 23
2.24 “ผลงานศิลปินโจ แอทเทอร์ตอน” 23
2.25 “ศิลปินแอลลี่ ดิ กรู๊ท” 24
2.26 “ผลงานศิลปินแอลลี่ ดิ กรู๊ท” 24
2.27 “ศิลปินโจอาน่า วาสคอนซีลอส” 25
(7)
2.28 “ผลงานศิลปินโจอาน่า วาสคอนซีลอส” 25
2.29 “ผลงานศิลปินโจอาน่า วาสคอนซีลอส” 26
2.30 “คุณ ป้อม-เนติพงศ์ ไล่สาม” 26
2.31 “ผลงานคุณ ป้อม-เนติพงศ์ ไล่สาม” 27
2.32 “ผลงานคุณ ป้อม-เนติพงศ์ ไล่สาม” 27
2.33 เครื่องมือประมง แห 30
2.34 เครื่องมือประมง อวน 31
2.35 เครื่องมือประมง เชือก 31
2.36 ไหมพรม 32
2.37 ลูกประ อาหารพื้นเมืองคนใต้ 33
2.38 ลูกประ อาหารพื้นเมืองคนใต้ 33
2.39 สนทะเล 34
2.40 สนทะเล 34
2.41 มะกล่ำตาหนู 35
2.42 มะกล่ำตาหนู 36
2.43 ผลหมาก 37
2.44 หมากแห้ง 37
2.45 ยางพารา 38
2.46 ลูกยางพารา 39
2.47 การถักโครเชต์ 41
2.48 เข็มโครเชต์ 42
2.49 การรัดการผูก 42
2.50 การตอกหนังตะลุง 43
2.51 การร้อยลูกปัดมโนราห์ 44
3.1 สารนุกรมภาคใต้ 46
3.2 เว็บไซด์หนังตะลุงพื้นบ้านเรา 46
3.3 ร้อยรักมโนราห์ 47
3.4 อุปกรณ์การบันทึกภาพ 48
3.5 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดท่าสูงบน อำเภอท่าศาลา 48
3.6 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดท่าสูงบน อำเภอท่าศาลา 49
3.7 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดท่าสูงบน อำเภอท่าศาลา 49
(8)
3.8 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดท่าสูงบน อำเภอท่าศาลา 50
3.9 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดปากน้ำกลาย อำเภอท่าศาลา 50
3.10 วิถีชิวิตชาวประมง ณ หาดปากน้ำกลาย อำเภอท่าศาลา 51
3.11 หาดปากดวด อำเภอท่าศาลา 52
3.12 หาดปากดวด อำเภอท่าศาลา 52
์
3.13 พิพิธภัณฑของทะเลโบราณ ณ หาดทรายแก้ว อำเภอท่าศาลา 53
์
3.14 พิพิธภัณฑของทะเลโบราณ ณ หาดทรายแก้ว อำเภอท่าศาลา 53
3.15 พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติจังหวัดนครศรีธรรมราช 54
3.16 พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติจังหวัดนครศรีธรรมราช 54
3.17 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 55
3.18 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 55
3.19 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 56
3.20 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 56
3.21 วัสดุอุปกรณ์ทีใช้ในการวาดแบบร่างความคิด 57
3.22 สี 58
3.23 โปรแกรมไอแพด โปรคลิเอท (Procreate Application app) 58
3.24 แบบร่างความคิดโครงการที่1 (เส้นโครงร่าง) 59
3.25 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (เส้นโครงร่าง) 60
3.26 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (เส้นโครงร่าง) 60
3.27 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่1 เริ่มระบายจากสีโทนเย็น 61
3.28 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 62
3.29 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่2 62
3.30 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่2 63
3.31 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่2 63
3.32 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่1 (ลงสี รายละเอียด) 64
3.33 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่1 (ลงสี รายละเอียด) 64
3.34 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 65
3.35 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 65
3.36 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 66
3.37 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 66
(9)
3.38 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือฟรี 67
แฮนด์(freehand)
3.39 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือฟรี 68
แฮนด์(freehand)
3.40 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือบิดรูปร่าง 68
(wrap)
3.41 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือบิดรูปร่าง 69
(wrap)
3.42 หลังจากใช้เครื่องมือฟรีแฮนด์ เลือกเครื่องมือบิด เพื่อเปลี่ยนรูปร่าง 69
3.43 หลังจากใช้เครื่องมือฟรีแฮนด์ เลือกเครื่องมือบิด เพื่อเปลี่ยนรูปร่าง 70
3.44 หมุนพลิกแบบบนล่าง (Flip vertical)พลิกซ้ายขวา(Flip Horizontal) 70
3.45 หมุนพลิกแบบบนล่าง (Flip vertical)พลิกซ้ายขวา(Flip Horizontal) 71
3.46 หลังจากเซาะแล้วสามารถขยาย ก็อปปี้และวาง 71
3.47 หลังจากเซาะแล้วสามารถขยาย ก็อปปี้และวาง 72
3.48 เครื่องมือปรับเปลี่ยน (Adjustment)เพื่อปรับสีให้ได้ตามต้องการ 72
3.49 ระบายสีเพิ่มเติมโดยใช้เครื่องมือแปรงหัวกลม(round brush) 73
3.50 ผลงานออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 จำนวน 11 ชิ้น 74
3.51 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 1 ว่าววงเดือน 75
3.52 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 2 ว่าวควายประยุกต์ 76
3.53 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 3 ว่าววงเดือน 77
3.54 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 3 ว่าวควาย 78
3.55 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 4 ว่าววงเดือน 79
3.56 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 5 ว่าววงเดือน 80
3.57 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 6 ว่าวควาย 81
3.58 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 8 ว่าวควาย 82
3.59 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 9 ว่าววงเดือนซ้อนกัน 83
3.60 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 10 ว่าวควายประยุกต์ 84
3.61 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 11 ว่าวควายตัดทอน 85
3.62 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 จำนวน 5ชิ้น 86
3.63 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 1 ว่าวควาย 87
3.64 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 2 ว่าวควาย 88
(10)
3.65 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 3 ว่าวควาย 89
3.66 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 4 ว่าวควายประยุกต์ 90
3.67 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 5 ว่าวควายประยุกต์ 91
ื่
3.68 ผลงานแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 92
โครงการที่ 1ชิ้นที่ 1
ื่
3.69 ผลงานแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงาน 92
ศิลปนิพนธ์โครงการที่ 1ชิ้นที่ 2
3.70 ผลงานการออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 จำนวน 16 ชิ้น 93
3.71 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 1 ท้องทะเลกับเรือกอและ 94
3.72 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 2 ท้องทะเลกับเรือกอและ 95
3.73 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 3 วิถีชีวิตเรือกอและ 96
3.74 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 4 เรือกอและประยุกต์ 97
3.75 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 5 เรือกอและประยุกต์ 97
3.76 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 6 เรือกอและประยุกต์ 98
3.77 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 7 เรือกอและประยุกต์ 99
3.78 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 8 เรือกอและประยุกต์ 99
3.79 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 9 เรือกอและประยุกต์ 100
3.80 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 10 เรือกอและประยุกต์ 101
กับสัตว์น้ำ
3.81 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 11 เรือกอและประยุกต์ 101
3.82 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 12 เรือกอและประยุกต์ 102
3.83 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 13 พะยูน 102
3.84 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 15 ปลากระเบน 103
3.85 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 ชิ้นที่ 16 ปลากระเบน 104
3.86 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 1 105
3.87 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่2 ชิ้นที่ 1 106
3.88 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่2 107
3.89 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่2 ชิ้น 107
3.90 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 108
ื่
3.91 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 108
ื่
3.92 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 108
ื่
(11)
3.93 เข็มควัก 5/0 109
3.94 เข็มควัก 6/0 110
3.95 เข็มควัก 7/0 110
3.96 เข็มควัก 8/0 111
3.97 ไหมพรมเส้นเล็ก 111
3.98 ไหมพรมเส้นเล็กฟ ู 112
3.99 ไหมพรมเส้นใหญ่ 112
3.100 เชือกไนลอน 113
3.101 แหเก่า 114
3.102 แหใหม่ 114
3.103 อวนตาเล็ก 115
3.104 อวนตาใหญ่ 115
3.105 เชือก 116
3.106 ทุ่นรูปแบบต่างๆ 116
3.107 ทุ่นลอยใหญ่ 117
3.108 ทุ่นลอยเล็ก 117
3.109 ทุ่นตลับ 118
3.110 ทุ่นลอยเล็ก 118
3.111 ทุ่นลอยเล็ก 119
3.112 เบ็ดตกหมึก 119
3.113 การถักเป็นโซ่ยาว 2 ชั้น 120
3.114 การคล้องไหมพรมเป็นห่วง 121
ื่
3.115 ถักซ้ำอีกครั้งเพอยึดวัสดุอื่นๆเช่น แห 121
ื่
3.116 ถักซ้ำอีกครั้งเพอยึดวัสดุอื่นๆเช่น อวน 122
3.117 ถักซ้ำอีกครั้งเพอยึดวัสดุอื่นๆเช่น เชือก 122
ื่
ั
3.118 การถกเพอสร้างรูปทรงกลม 123
ื่
ื่
3.119 การถักเพอสร้างรูปทรงกลม 123
ื่
3.120 การถักเพอสีหลากสีในหนึ่งชิ้นงาน 124
3.121 การถักเพอสีหลากสีในหนึ่งชิ้นงาน 124
ื่
3.122 ตัวตอกเบอร์4 เบอร์12และเบอร์14 125
3.123 ตัวตอกเบอร์4 125
(12)
3.124 ตัวตอกเบอร์12 126
3.125 ตัวตอกเบอร์14 126
3.126 ค้อน 127
3.127 มีด 127
3.128 เขียง 128
3.129 แผ่นหนัง 128
3.130 กรดอะซิติด แอซิคเกลเชียล (Acetic Acid Glacial) 129
3.131 แผ่นหนังที่ขึงให้แห้งหลังจากขูดขนทำความสะอาด 130
3.132 ปากกาเมจิกละลายน้ำได้ 131
3.133 ร่างภาพลงบนแผ่นหนังพร้อมตัดตามรูป 131
3.134 แผ่นหนังหลังจากการตอกด้วยตุ๊ดตู่ 132
3.135 แผ่นหนังหลังจากการตอกด้วยตุ๊ดตู่ 132
3.136 แผ่นหนังหลังจากการตอกด้วยตุ๊ดตู่ 133
3.137 วิธีแกะหนังตะลุง 133
3.138 วิธีแกะหนังหนังตะลุง 134
3.139 พู่กัน 134
3.140 พู่กันเบอร์ 12 135
3.141 พู่กันเบอร์ 11 135
3.142 พู่กันเบอร์ 8 135
3.143 แปรง 136
3.144 สีผสมอาหาร 136
3.145 เหล้าขาว 137
3.146 นำสีผสมอาหาร มาผสมกับเหล้าขาวซึ่งมีแอลกอฮอล์ 40% 137
3.147 นำสีผสมอาหาร มาผสมกับเหล้าขาวซึ่งมีแอลกอฮอล์ 40% 138
3.148 การระบายจะต้องระบายทั้ง 2 ด้านของแผ่นหนัง 138
3.149 การระบายจะต้องระบายทั้ง 2 ด้านของแผ่นหนัง 139
3.150 การระบายจะต้องระบายทั้ง 2 ด้านของแผ่นหนัง 139
3.151 เทคนิคที่การตอกในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 140
3.152 เทคนิคที่การตอกในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 140
3.153 เทคนิคที่การตอกในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 140
3.154 ลูกสน ลูกมะกล่ำตาหนู ลูกยางพารา ลูกประ ลูกหมาก 141
(13)
3.155 ลูกสน 141
3.156 ลูกมะกล่ำตาหนู 141
3.157 ลูกยางพารา 142
3.158 ลูกประ 142
3.159 ลูกหมาก 142
3.160 วัสดุและเครื่องมือที่ใช้ในการร้อยลูกปัดโนราห์ 143
3.161 ลูกปัดสีต่างๆ 143
3.162 เอ็นร้อยลูกปัด 144
3.163 เชือกไนลอนสำหรับร้อยลูกปัด 144
3.164 กรรไกร 145
3.165 ไฟเช็ก 145
็
3.166 ตัวปิดปม(stopper)และเขม 145
3.167 เชือกไนลอนมามัดไว้ 146
3.168 ลนไฟและดึงปลายเชือกให้แหลม 146
3.169 นำไฟเช็กลนปลายเชือกและใช้นิ้วดึงให้ปลายเชือกเรียวแหลม 147
3.170 ขั้นตอนการร้อยด้วยเอ็น 147
3.171 รูปแบบของลวดลาย(pattern) 148
3.172 การร้อยจะร้อยจากตรงกลางและขยายออกเป็นแถวไปเรื่อยๆ 149
3.173 เมื่อร้อยเสร็จสมบูรณ์เก็บงานให้เรียบร้อย 159
3.174 เมื่อร้อยเสร็จสมบูรณ์เก็บงานให้เรียบร้อย 150
3.175 ตกแต่งบริเวณหัวว่าวและกลางว่าว 150
3.176 การตกแต่งด้วยลูกปัดมโนราห์บนเสาเรือ 151
3.177 โครงเหล็ก 152
3.178 โครงเหล็ก 152
3.179 โครงเหล็ก 153
3.180 การประกอบชิ้นส่วนเข้ากัน 154
3.181 วางเทียบบนโครงเหล็กเพื่อสังเกตความพอดี 154
3.182 นำไหมพรมหรือวัสดุประมงทมีสีคล้ายชิ้นงานมาพันรอบเส้นเหล็ก 155
ี่
3.183 นำชิ้นงานมาติดตั้งด้วยการเย็บ ใช้ไหมพรมและเข็มในการประกอบเข้าด้วยกัน 155
3.184 ใช้เส้นเอ็นเส้นเล็กในการประกอบจะทำให้ชิ้นงานไม่เห็นรอยประกอบ 155
(14)
ื่
3.185 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 156
โครงการที่ 1ชิ้นที่ 1
3.186 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 156
ื่
โครงการที่ 1ชิ้นที่ 2
3.187 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 1 157
3.188 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 2 158
ื่
3.189 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 159
โครงการที่ 2 ชิ้นที่1
3.190 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 159
ื่
โครงการที่ 2 ชิ้นที่ 2
ื่
3.191 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 159
โครงการที่ 2 ชิ้นที่ 3
3.192 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นที่ 1 160
3.193 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นที่ 2 161
3.194 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นที่ 3 161
3.195 การน าเสนอต่อคณะกรรมการศิลปนิพนธ์ 162
3.196 การน าเสนอต่อคณะกรรมการศิลปนิพนธ์ 162
3.197 การน าเสนอผ่านสื่อออนไลน์ 163
3.198 การน าเสนอผ่านสื่อออนไลน์ 164
4.1 อุปกรณ์การบันทึกภาพ 166
4.2 วิถีชีวิตชาวประมง 166
4.3 วิถีชีวิตชาวประมง 167
4.4 แรงบันดาลใจการสร้างพื้นผิวบนชิ้นงาน 167
4.5 พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติจังหวัดนครศรีธรรมราช 168
4.6 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 168
4.7 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 169
4.8 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน 169
4.9 วัสดุอุปกรณ์ทีใช้ในการวาดแบบร่างความคิด 170
4.10 วัสดุอุปกรณ์ทีใช้ในการวาดแบบร่างความคิด 171
4.11 โปรแกรมไอแพดโปรคลิเอท 172
(15)
4.12 แบบร่างความคิดโครงการที่1 (เส้นโครงร่าง) 173
4.13 แบบร่างความคิดโครงการที่1 (เส้นโครงร่าง) 173
4.14 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (เส้นโครงร่าง) 173
4.15 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่1 เริ่มระบายจากสีโทนเย็น 174
4.16 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่1 (ลงสี รายละเอียด) 175
4.17 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 175
4.18 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด) 175
4.19 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือฟรี 176
แฮนด์(freehand)
4.20 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือบิดรูปร่าง 176
(wrap)
4.21 หมุนพลิกแบบบนล่าง (Flip vertical)พลิกซ้ายขวา(Flip Horizontal) 177
4.22 หลังจากเซาะแล้วสามารถขยาย ก็อปปี้และวาง 177
4.23 ผลงานออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่1 จำนวน 11 ชิ้น 178
4.24 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 จำนวน 5ชิ้น 179
ื่
4.25 ผลงานแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 180
โครงการที่ 1ชิ้นที่ 1
4.26 ผลงานแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 180
ื่
โครงการที่ 1ชิ้นที่ 2
4.27 ผลงานการออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 จำนวน 16 ชิ้น 182
4.28 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่2 183
ื่
4.29 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 184
โครงการที่ 2
ื่
4.30 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 184
โครงการที่ 2
ื่
4.31 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ 184
โครงการที่ 2
4.32 เข็มควัก 5/0และเข็มควัก 6/0 185
4.33 เข็มควัก 7/0เข็มควัก 8/0 186
4.34 ไหมพรมเส้นเล็ก ไหมพรมเส้นใหญ่ ไหมพรมเส้นเล็กฟู 186
(16)
4.35 เชือกไนลอน 187
4.36 แหเก่าและแหใหม่ 188
4.37 อวนตาเล็กและอวนตาใหญ่ 188
4.38 เชือก 189
4.39 ลูกทุ่น 189
4.40 เบ็ดตกหมึก 190
4.41 ตัวตอกเบอร์4 เบอร์12และเบอร์14และค้อน 192
4.42 มีดและเขียง 192
4.43 แผ่นหนัง 192
4.44 วิธีการแกะหนังตะลุง 193
4.45 พู่กัน 194
4.46 สีผสมอาหาร 194
4.47 เหล้าขาว 194
4.48 ลูกสน ลูกมะกล่ำตาหนู ลูกยางพารา ลูกประ ลูกหมาก 195
4.49 ลูกสน 196
4.50 ลูกมะกล่ำตาหนู 196
4.51 ลูกยางพารา 196
4.52 ลูกประ 196
4.53 ลูกหมาก 196
4.54 วัสดุและเครื่องมือที่ใช้ในการร้อยลูกปัดโนราห์ 197
4.55 ลูกปัดสีต่างๆ 198
4.56 การร้อยลูกปัดโนราห์ 198
4.57 การตกแต่งด้วยลูกปัดมโนราห์โดยใช้สีใกล้เคียงกับบริเวณที่จัดวางเพื่อไม่ให้เด่น 199
เกินไป
4.58 การตกแต่งด้วยลูกปัดมโนราห์ด้านล่างเสาเรือเพื่อทำให้เกิดการเคลื่อนไหว 199
4.59 โครงเหล็ก 200
4.60 การเย็บประกอบชิ้นส่วนเข้ากัน 201
4.61 วางเทียบบนโครงเหล็กเพื่อสังเกตความพอดี 202
4.62 ใช้เส้นเอ็นเส้นเล็กในการประกอบจะท าให้ชิ้นงานไม่เห็นรอยประกอบ 202
4.63 “ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 203
(17)
4.64 “ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 203
4.65 “ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 204
4.66 “ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 204
4.67 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง ในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 205
4.68 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง ในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 205
4.69 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง เส้นตรง ในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 206
4.70 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง เส้นตรง ในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 206
4.71 “ทัศนธาตุสีในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1 โดยใช้สีเขียวเป็นส่วนใหญ่” 207
4.72 “ทัศนธาตุสีในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2 โดยใช้สีฟ้าเป็นส่วนใหญ่” 208
4.73 ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1 โดยใช้พื้นผิวขรุขระแทนลักษณะ 209
ของต้นไม้”
4.74 “ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1 โดยพื้นผิวเรียบ” 209
4.75 “ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2 โดยทำพนผิวเลียนแบบน้ำ 209
ื้
ทะเล”
4.76 “ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2 ทำพื้นผิวเรียบสลับขรุขระ” 210
4.77 “ทัศนธาตุจังหวะ สร้างพื้นที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 210
4.78 “ทัศนธาตุจังหวะการซ้ำกันในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 211
4.79 “ทัศนธาตุจังหวะการซ้ำกันในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 211
4.80 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 212
4.81 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1” 213
4.82 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 213
4.83 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2” 214
4.84 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 1 215
4.85 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่ 1 ชิ้นที่ 2 216
4.86 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่ 2 ชิ้นที่ 1 218
4.87 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่ 2 ชิ้นที่ 2 218
4.89 ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่ 2 ชิ้นที่ 3 219
1 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 จำนวน 5ชิ้น 227
2 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 1 227
3 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 2 228
(18)
4 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 3 229
5 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 4 230
6 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นที่ 5 231
7 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 จำนวน 2ชิ้น 232
8 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นที่ 1 233
9 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นที่ 2 234
(19)
1
บทที่ 1
บทนำ
1.1 ความเป็นมาและความสำคัญ
การสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ (TD500 ART THESIS) นี้ เป็นกระบวนการสำคัญใน
การศึกษาตามหลักสูตร ปริญญาศิลปกรรมศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาศิลปะการออกแบบพัสตราภรณ์
คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยเป็นผลสืบเนื่องจากการศึกษาทดลองใน
การศึกษาและสร้างสรรค์ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ (TD 400 ART THESIS PREPARATION)
การศึกษาทดลองในการศึกษาและสร้างสรรค์ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์นั้น ได้รับ
แรงบันดาลใจจากศิลปวัฒนธรรมวิถีชีวิตและธรรมชาติภาคใต้ สู่แนวความคิดในการสร้างสรรค์ผลงาน
ั
ศิลปกรรมประเภทสื่อผสม ว่าวควาย ว่าวปักเป้า ว่าววงเดือน ว่าวนกนางแอ่นที่แสดงถึงเอกลักษณ์อน
โดดเด่นของภาคใต้ ด้วยเทคนิคการถัก การรัด มัด ตอกและการร้อย โดยเลือกใช้วัสดุพื้นถิ่นและวัสดุ
สังเคราะห์
ผลจากการศึกษาทดลองและสร้างสรรค์ในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์นั้น พบว่าด้วยเทคนิค
การถัก การรัด มัด ตอก การร้อยและการเลือกใช้วัสดุวัสดุพื้นถิ่นและวัสดุสังเคราะห์นั้น โดยเฉพาะ
อย่างยิ่งเทคนิคการตอกบนแผ่นหนังจากการศึกษาเทคนิคการตอกหนังตะลุงสร้างพื้นผิวที่น่าสนใจ
สามารถนำมาพัฒนาเพื่อสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ (TD500 ART THESIS) ได้ จึงนำมาสู่การ
สร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ในครั้งนี้
1.2 แนวคิด
การศึกษาและสร้างสรรค์ศิลปนิพนธ์นี้ ได้รับแรงบันดาลใจจากศิลปวัฒนธรรมภาคใต้ สู่
แนวความคิดในการสร้างสรรค์สร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ประเภทผลงานศิลปกรรมประเภทสื่อผสม
(mixed media)ที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ตกแต่งสถานที่ต่างๆได้ ด้วยเทคนิคการเทคนิคการถักโคร
เชต์(crochet) ด้วยเข็มและบล็อกไม้ (Loom knitting) การร้อย (beaded) การผูก มัด รัด (bind)
และการตอก (stamping) โดยเลือกใช้วัสดุพื้นถิ่นและวัสดุสังเคราะห์อาทิเช่น วัสดุอุปกรณ์ที่
ชาวประมงใช้จับสัตว์น้ำ ขยะจากชายหาด และวัสดุธรรมชาติอาทิเช่น ลูกสน ลูกมะกล่ำตาหนู ลูก
ยางพารา ลูกประ เป็นต้น
2
1.3 วัตถุประสงค์ของการศึกษา
1.3.1 เพื่อศึกษาศิลปวัฒนธรรมภาคใต้ นำมาสู่แรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลงาน
ศิลปนิพนธ์
1.3.2 เพื่อศึกษาเทคนิคการถักโครเชต์(crochet) ด้วยเข็มและบล็อกไม้ (Loom
knitting) การร้อย (beaded) การผูก มัด รัด (bind) และการตอก (stamping) ในการสร้างสรรค์
ผลงานศิลปนิพนธ์
1.3.3 เพื่อสร้างสรรค์ผลงานศิลปกรรมประเภทสื่อผสม (mixed media) ที่สามารถ
นำไปประยุกต์ใช้ตกแต่งสถานที่ต่างๆได้ ทั้งหมด2 โครงการ โครงการแรกจำนวน2 ชิ้น และโครงการ
ที่2 จำนวน3 ชิ้น
1.4 ขอบเขตของการศึกษา
1.4.1 ขอบเขตของแรงบันดาลใจที่ทำการศึกษาคือเรือกอและและความอุดมสมบูรณ์ของ
ธรรมชาติในวิถีชาวประมงทะเลใต้
1.4.2 ขอบเขตเทคนิคการถักโครเชต์ด้วยเข็มและบล็อกไม้ การร้อย การผูก มัด รัด และ
การตอก
1.4.3 ขอบเขตของประเภทของผลงานสร้างสรรค์ที่ทำการศึกษาคือ ผลงานศิลปกรรม
ประเภทสื่อผสม (mixed media) ที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ตกแต่งสถานที่ต่างๆได้
1.5 วิธีการศึกษาและสร้างสรรค์
1.5.1 การกำหนดแนวคิดของการสร้างสรรค์
1.5.2 การสืบค้นข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
การศึกษาทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องและการสืบค้นข้อมูลเพื่อการ
สร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ ทั้งแรงบันดาลใจ แนวความคิด ประเภท เทคนิค วิธีการและวัสดุที่ใช้
1.5.3 การบันทึกภาพหรือสัมภาษณ์
1.5.4 การวาดแบบร่างความคิด
1.5.4.1 วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้การวาดแบบร่างความคิด
1.5.4.2 วิธีการวาดแบบร่างความคิด
3
1.5.5 การสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์
1.5.5.1 วัสดุที่ใช้การการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์
1.5.5.2 เทคนิคที่ใช้การการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์
1.5.6 ผลงานศิลปนิพนธ์และการนำเสนอผลงานศิลปนิพนธ์
1.5.6.1 ผลงานศิลปนิพนธ์
1.5.6.2 การนำเสนอผลงานศิลปนิพนธ์
1.6 นิยามศัพท์
1.6.1 ปะการังทะเลใต้ หมายถึง ภาคใต้เป็นภาคที่มีทะเลขนานทั้งสอง ด้าน ด้าน
ตะวันออกและตะวันตก เรียกสองฝั่งนี้ว่า ฝั่งทะเลอ่าวไทย และฝั่งทะเลอันดามัน ทะเลจึงเป็นระบบ
ี่
นิเวศท สำคัญอยู่คู่คนใต้มาช้านาน ทะเลภาคใต้เป็นระบบนิเวศในเขตร้อน ซึ่งปะการังเป็นสิ่งมีชีวิตใน
ี
เขตร้อนทำให้ปะการังของภาคใต้ มีความ สวยงามและขึ้นชื่ออกทงน้ำทะเลที่ใสราวมรกต ทำให้เป็น
ั้
ภาคใต้เป็นภาคที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวมากที่สุดในประเทศ
1.6.2 ประมงพื้นบ้าน หมายถึง การประมงเพื่อยังชีพหรือประมงขนาดเล็กจะล่า ตาม
ฤดูกาลและอนุรักษ์ไว้เพื่อลูกหลาน โดยทั่วไปใช้เรือขนาดเล็กหรือเรือพื้นบ้าน ทำการประมงโดยใช้
เครื่องมือประมง เช่น แหหรือเบ็ดแบบง่ายๆ ประมงพื้นบ้านเป็นการประมงเพอยังชีพ หาอาหาร และ
ื่
สร้างรายได้ในครอบครัว
1.6.3การละเล่นว่าวใต้ หมายถึง การละเล่นที่ชาวใต้นิยมเล่นกันเพื่อความสนุกสนาน
็
ในช่วงฤดูเกบเกี่ยวข้าว กล่าวคือช่วงระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงเมษายน ว่าวที่นิยมเล่นกันในท้องถิ่นก็
เป็นพวกว่าววงเดือน ว่าวควาย ว่าวนก ว่าวปักเป้า ว่าวอีลุ้ม ว่าวปลา ว่าวหลา (ว่าวจุฬา) ว่าวกระบอก
ชาวใต้นิยมเล่นว่าวแบบมีแอก (ธนูว่าว) เพื่อประชันเสียงว่าตัวไหนไพเราะมากกว่ากัน
1.6.4 เรือกอและ หมายถึง “กอและ” มาจากคำว่า “ฆอและ” ที่มาจากภาษามลายูว่า
“Kolek” (โกเล็ก) หมายถึงโคลงเคลง หรือล่องลอย กอและเป็นเรือทมีความโดดเด่นในเรื่องของการสู้
ี่
คลื่นลมแรงและสูงได้ดี
1.6.5 หนังตะลุง หมายถึง ศิลปะการแสดงแสงเงาที่เป็นเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่นของ
ภาคใต้ เป็นการเล่าเรื่องราวที่เป็นนิยาย มีบทสนทนาแทรกเป็นระยะ ทำการแสดงเงาบนจอผ้าเพอ
ื่
ดึงดูดสายตาของผู้ชม มีตัวละครเพื่อใช้สำหรับแสดงที่หลากหลาย ในการแสดงเงานายหนังตะลุงเป็น
คนแสดงเองทั้งหมดเพียงคนเดียว อีกทั้งเป็นคนพากย์เสียงทั้งตัวละครผู้หญิงและชาย
1.6.5 มโนราห์หรือโนรา หมายถึง เป็นการละเล่นพื้นเมืองที่สืบทอดกันมานานและ
นิยมกันอย่างแพร่หลายในภาคใต้ เป็นการละเล่นที่มีทั้งการร้อง การรำ บางส่วนเล่นเป็นเรื่องราว การ
4
แต่งกายของมโนราห์มีเอกลักษณ์สีสันสดใส โดยชิ้นส่วนของเครื่องแต่งกายเกือบทั้งหมดทำจากลูกปัด
และผู้แสดงแต่ละคนต้องรำอวดความชำนาญและความสามารถเฉพาะตน ที่อ่อนช้อยหรือแข็งแรงตาม
ความสามารถผู้แสดงทำจากลูกปัด และผู้แสดงแต่ละคนต้องรำอวดความชำนาญและความสามารถ
เฉพาะตน ที่อ่อนช้อยหรือแข็งแรงตามความสามารถผู้แสดง
1.7 ประโยชน์ที่ได้รับ
1.7.1 ได้รับความรู้เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมเอกลักษณ์ของเรือกอและและความอุดม
สมบูรณ์ของธรรมชาติในวิถีชาวประมงทะเลใต้นำมาสู่แรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลงานศิลป
นิพนธ์
1.7.2 ได้รับความรู้และเกิดทักษะจากการศึกษาเทคนิคการถักโครเชต์ด้วยเข็มและบล็อก
ไม้ การร้อย การผูก มัด รัดและการตอก ในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์
1.7.3 ผลงานศิลปกรรมประเภทสื่อผสม (mixed media) ชุดที่1 จำนวน2 ชิ้น ชุดที่2
จำนวน3 ชิ้น
5
บทที่ 2
วรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง
การทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์นี้ ผู้ศึกษาได้
ทำการศึกษาวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องกับศิลปวัฒนธรรมวิถีชีวิตและธรรมชาติภาคใต้ซึ่งเป็นแรงบันดาล
ใจในการสร้างสรรค์ ผลงานศิลปกรรมประเภทสื่อผสม ศึกษาเทคนิคการถัก การรัด มัด ตอกและการ
ร้อย และวัสดุประเภทวัสดุพื้นถิ่นและวัสดุสังเคราะห์ที่ใช้ในการสร้างสรรค์ รวมทั้งศึกษาหลัก
องค์ประกอบศิลป์หรือหลักการออกแบบที่สำคัญในการสร้างสรรค์งานศิลปนิพนธ์ครั้งนี้คือ จุด เส้น สี
พื้นผิว จังหวะ และที่ว่าง
ั
2.1 แรงบันดาลใจจากศิลปวฒนธรรม
ในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะได้รับแรงบันดาลใจจากศิลปวัฒนธรรมวิถีชีวิตและ
ธรรมชาติของภาคใต้ซึ่งเป็นบ้านเกิดตั้งแต่เด็กจนโตอาศัยที่ภาคใต้ได้ซึมซับวัฒนธรรมประเพณีสำคัญ
และเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่น อีกทั้งทรัพยากรณ์ที่อดมสมบูรณ์ทั้งบนบกและทางทะเล จนได้ขึ้นชื่อว่า
ุ
ทะเลสวยที่สุด1ใน10ของโลก “ในด้านประเพณีวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์และเปี่ยมเสน่ห์ชวนให้เข้า
ไปสัมผัสและเรียนรู้ อีกทั้งมีการแสดงพื้นเมือง ได้แก่ การแสดงโนรา หนังตะลุง” (สุทธิคำพร หนูสง,
2557)
ภาพที่ 2.1 “การแสดงมโนราห์เรื่องพระสุธนมโนห์รา.”
ที่มา: https://sites.google.com /artandfiwger/home/silpa-wathnthrrm-phakh-ti , 25
ธันวาคม 2559.
6
2.1.1 ประเภทของแรงบันดาลใจ
ได้รับแรงบันดาลใจศิลปวัฒนธรรมวิถีชีวิตและธรรมชาติของภาคใต้ซึ่งเป็นบ้าน
เกิดและเจริญเติบโต ได้ซึมซับศิลปวัฒนธรรมวิถีชีวิตของชาวปักษ์ใต้ และความสวยงามของธรรมชาติ
ภาคใต้
วิริยะ สว่างโชติ.(2561). ภาคใต้ที่ปรากฏในเอกสารของไทย พบว่า ในพระราชกำหนด
เก่าในสมัยกรุงศรีอยุธยา (พ.ศ. 1084) เรียกว่า “ปากใต้ ” พงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับ
หลวงประเสริฐ เรียกว่า “ปักใต้ ส่วนรูปคำเขียนที่เป็น “ปักษ์ใต้” ส่วน คำว่า “ภาคใต้”
เริ่มนำมาใช้ในทางปกครองตั้งแต่รัชกาลที่ 6 หลักฐานทางโบราณคดีแสดงให้เห็นว่า คน
ในภาคใต้ยุคก่อนประวัติศาสตร์ยังชีพด้วยการล่าสัตว์ จับสัตว์น้ำและเก็บพืชพรรณต่าง
ๆ เพราะภาคใต้เป็นภาคที่อุดมสมบูรณ์ด้านทรัพยากร ส่วนใหญ่การก่อตั้งชุมชนในยุคนี้
จะตั้งอยู่ริมทะเลทั้ง 2 ด้าน แต่การตั้งถิ่นฐานของชุมชนทางฝั่งตะวันออกจะหนาแน่น
กว่าฝั่งตะวันตก เพราะความแตกต่างทางลักษณะภูมิศาสตร์
อย่างไรก็ดีทางฝั่งตะวันตกมีปัจจัยดึงดูดให้เกิดชุมชน คือ มีทรัพยากรธรรมชาติ
อุดมสมบูรณ์ เช่น ป่าไม้ ดีบุก ภาคใต้เป็นแหลมยาวยื่นไปในทะเล มีทะเลขนาบทั้ง 2
ด้าน ทำให้มีพื้นที่เปิดสู่ทะเลที่ 2 ด้าน คือ ฝั่งอ่าวไทย ทะเลจีนใต้ มหาสมุทรแปซิฟกและ
ิ
ฝั่งทะเลอันดามัน มหาสมุทรอินเดียระดับความลึกของฝั่งทะเลและแนวกำบังคลื่นลมจาก
หมู่เกาะใหญ่ น้อยเอื้อต่อการเป็นเมืองท่า จึงมีผู้คนต่างชาติต่างภาษามาตั้งหลักแหล่ง
ผสมผสานกับประชาชนพื้นเมืองเดิม เช่น มลายู อาหรับเปอร์เซีย อินเดียใต้ ชวา และ
ชาวจ้วง ดังปรากฎหลักฐานการเป็นจุดแลกเปลี่ยนประเพณีสังคมและวัฒนธรรมที่
หลากหลาย
ภาพที่2.2 ชนชาติพันธุ์ชาวใต้ในอดีต
ที่มา : http://www.hugchiangkham.com, 2 มิถุนายน 2561.
7
ั
2.1.1.1 ศิลปวฒนธรรมประเพณี
ศิลปวัฒนธรรมประเพณีอยู่คู่คนใต้มาช้านาน ตั้งแต่เด็กจนโตถูกปลูกฝังให้
มีใจรักในวัฒนธรรมประเพณี ทำให้เมื่อถึงเทศกาลสำคัญ ลูกหลานต่างกลับบ้านมาเพื่อสืบสาน
ประเพณี
เนื่องจากภูมิศาสตร์ของภาคใต้ ทำให้มีคนที่ต่างภาษาต่างวัฒนธรรมอย่างหลากหลาย
เดินทางเข้ามาภาคใต้มีทั้งชาว พุทธ ชาวมุสลิม ต่างเชื้อชาติกัน เช่น คนไทย คนจีน และ
ผู้ที่มีเชื้อสายมาเลย์ รวมทั้ง ชาวเมือง เช่น ชาวเล อาศัยอยู่กัน วัฒนธรรมภาคใต้จึงมี
รูปแบบอันเป็นเอกลักษณ์ที่แตกต่างกันในแต่ละพื้นที่ รวมไปถึงศิลปะการแสดง
การละเล่น และประเพณี เช่น หนังตะลุง มโนราห์ สุทธิคำพร หนูสง.(2557).
(1) หนังตะลุง
หนังตะลุงเป็นการแสดงแสงเงาที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เมื่อมี
การจัดงานวัด หนังตะลุงเป็นการแสดงที่ขาดไม่ได้ โดยคนเฒ่าคนแก่จะพาหลานเล็กๆกันมานั่งรอก่อน
หนังจะแสดง เป็นภาพที่อบอุ่น การละเล่นหนังจะถ่ายทอดเรื่องราววิถีชีวิตของคนใต้
ิ
ชวน เพชรแก้ว (2523) กล่าวว่าหนังตะลุง คอ ศลปะการแสดงประจ าท้องถินอย่าง
่
ื
็
หนึ่งของภาคใต้ เปนการเล่า เรื่องราวทีผูกร้อยเปนนิยาย ด าเนินเรื่องด้วยบทร้อย
่
็
่
็
่
่
กรองทีขับร้องเปนส าเนียงท้องถิน หรือทีเรียกกันว่าการ "ว่าบท" มีบทสนทนาแทรก
็
เปนระยะ และใช้การแสดงเงาบนจอผ้าเปนสิ่งดึงดูดสายตาของผู้ชม ซึงการว่าบท
็
่
การสนทนา แต่เดิมนิยมเล่นในงานสมโภชหรืองานเฉลิมฉลองต่าง ๆ ของชุมชนหรือ
หมู่บ้านเท่านั้น หลังจากนั้นได้รับความนิยมของผู้คนจึงรับไปแสดงกันในงานประเพณี
งานวัดหรืองานศพ หนังตะลุงนอกจากจะให้ความสนุกสนาน และครึกครื้น แล้วยัง
สะท้อนค่านิยมและโลกทัศน์ของชาวใต้ที่แฝงอยู่ในเนื้อเรื่องที่แสดงอีกด้วย สมัยก่อน
แสดงเรื่องรามเกียรติ์เป็นหลัก ต่อมานายหนังได้เลือกเรื่องอื่น ๆ ในวรรณคดีไทยหรือ
ชาดก เช่น ไกรทอง ไชยเชษฐ์ แก้วหน้าม้า เป็นต้น ในการแสดงจะทำรูปหนังจากแผ่น
หนังสัตว์ต่าง ๆ เช่น หนังวัว หนังควาย หนังเก้ง หรือหนังเสือ (รูปฤษี)
หนังตะลุง หรือที่ชาวปักษ์ใต้เรียกว่า “หนัง” หรือ “หนังลุง” หรือ “หนังควน”
สันนิษฐานว่าการมหรสพที่เรียกว่าหนังตะลุงได้มีแพร่หลายขึ้นที่เมืองพัทลุงก่อนที่อน
ื่
คนทั่วไปจึงเรียกหนังที่มาจากจังหวัดพัทลุงว่า “หนังพัทลุง” หรือ “หนังพัดลุง” จนเป็น
หนังลุงในภาษาปักษ์ใต้ และเป็น “หนังตะลุง” ในภาษากลางซึ่งกร่อนมาจาก “หนัง
พัทลุง” ในภาคใต้โดยเฉพาะจังหวัดนครศรีธรรมราช สงขลาเป็นต้น
8
รูปหนังประกอบด้วย รูปฤๅษี รูปพระอิศวร รูปเจ้าเมือง-นางเมือง รูปพระเอก-
นางเอก รูปเทวดา รูปยักษ์ รูปตัวตลก เช่น อ้ายเท่ง อ้ายทอง หนูนุ้ย สะหม้อเป็นต้น
และรูปหนังต่าง ๆ ซึ่งจะเก็บไว้ใน “แผงหนัง” โดยในส่วนของตัวหนังนี้ “ตัวตลกหนัง
ตะลุง” เป็นตัวละครที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง และเป็นตัวละครที่ขาดไม่ได้ สำหรับการ
แสดงหนังตะลุง บทตลกคือเสน่ห์ หรือสีสัน ที่นายหนังจะสร้างความประทับใจให้กับคน
ตัวตลกหนังตะลุง มีความสำคัญในการแสดงหนังตะลุง มีบทบาทช่วยพระเอก
นางเอก หรืออยู่ฝ่ายธรรมะ สามารถนำศีลธรรม สภาพสังคม เหตุบ้านการเมือง
สอดแทรกความรู้ให้คติเตือนใจผู้ชม มาเจรจาในบทหนังตะลุงได้อย่างกลมกลืน คนดู
หนังตะลุงมีอารมณ์ขันสนุกสนาน ดูหนังตะลุงได้ทั้งคืนจนสว่างก็เพราะมีตัวตลกซึ่งนาย
ุ
หนังตะลุงจะต้องคิดบทตลกขึ้นเลียนแบบจากอปนิสัยของคนในแต่ละพื้นที่
ภาพที่ 2.3 หนังตะลุง ที่มา : https://hilight.kapook.com, 28 กันยายน 2560.
ภาพที่ 2.4 ตัวหนังตะลุง ที่มา : https://hilight.kapook.com, 28 กันยายน 2560.
9
(2) มโนราห์
มโนราห์เป็นการแสดงที่คู่กับหนังตะลุง เมื่อที่ใดมีหนังตะลุง จะมีโรง
มโนราห์ควบคู่กัน มโนราห์เป็นการแสดงที่ได้รับความนิยม ผู้คนทั้งหนุ่มสาว รวมไปถึงคนแก่เฒ่านิยม
มาดูความอ่อนช้อยของการรำมโนราห์
ชุรีพร จ่าสอน.(2555). โนรา หรือ มโนห์รา (เขียนเป็น มโนรา หรือ มโนราห์ ก็ได้) เป็น
การละเล่นพื้นเมืองที่สืบ ทอดกันมานานและนิยมกันอย่างแพร่หลายใน ภาคใต้ เป็น
การละเล่นที่มีทั้งการร้อง การรำ บางส่วนเล่นเป็นเรื่อง และบางโอกาสมีบางส่วน แสดง
ตามคติความเชื่อที่เป็นพิธีกรรม
โนรา เป็นศิลปะพื้นเมืองภาคใต้เรียกว่า โนรา แต่ คำว่า มโนราห์ หรือ มโนห์
รา นั้น เป็นคำที่เกิด ขึ้นมาเมื่อสมัยกรุงศรีอยุธยา โดยการนำเอา เรื่อง พระสุธน-
มโนราห์ มาแสดงเป็นละครชาตรี จึงมีคำเรียกว่า มโนราห์ ส่วนกำเนิดของโนรานั้น มีคน
กล่าวกันคือที่อินเดียกว่า สี่ร้อยที่ผ่านมา โดยวัตถุประสงค์ก็เพื่อบูชามหาเทพทั้งสามคือ
พระอิศวร พระพรหม และพระนารายณ์ ซึ่งในบทร้องของมโนราห์ปัจจุบันก็ยังคงมี
เนื้อหาดังกล่าวเจือปนอยู่ แม้จะมีการดัดแปลงแก้ไขใส่เนื้อหาทางด้านพุทธศาสนาและ
ความเชื่อดั้งเดิมคือการนับถือบรรพบุรุษ อีกทั้งท่ารำของโนราคล้ายคลึงกับการร่ายรำ
ของอินเดียโบราณก่อนสมัยศรีวิชัย รวมไปถึงเครื่องดนตรีที่ เรียกว่า เบ็ญจสังคีตซึ่ง
ประกอบด้วย โหม่งฉิ่ง ทับ กลอง ปี่ ใน ซึ่งเป็นเครื่องดนตรีโนรา
ความเป็นศิลปะชั้นสูงของมโนราห์นั้นสามารถดูได้จาก งานครอบครูโขนละคร
และดนดรีไทย ที่เป็นมรดกของชาติและเป็นที่ยอมรับว่างดงามและสูงส่ง บนปรัมพธีจะมี
ิ
เศียรเก้าเศียรซึ่งเศียรที่เก้านั้นก็คือ เทริด มโนราห์(คล้ายมงกุฎ) อีกทั้งมโนราห์ยังเป็น
ศาสตร์ที่รวบรวมเอาศิลป์แขนงอื่นมาเกี่ยวข้องอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้เช่น งานช่างไม้ ช่าง
ก่อสร้าง ช่างปักเย็บ เป็นต้น เครื่องแต่งกายของมโนราห์ประกอบด้วย
เทริด (อ่านว่า เซิด) เป็นเครื่องประดับศีรษะทำเป็นรูปมงกุฎอย่างเตี้ย สำหรับตัว
นายโรงหรือโนราใหญ่หรือตัวยืนเครื่อง
เครื่องรูปปัด เครื่องรูปปัดจะร้อยด้วยลูกปัดสีเป็นลายมีดอกดวง ใช้สำหรับสวม
ลำตัวท่อนบนแทนเสื้อ
ปีกนกแอ่น หรือ ปีกเหน่ง มักทำด้วยแผ่นเงินเป็นรูปคล้ายนกนางแอ่นกำลังกาง
ปีก
ซับทรวง หรือ ทับทรวง หรือ ตาบ สำหรับสวมห้อยไว้ตรงทรวงอก นิยมทำด้วย
แผ่นเงินเป็นรูปคล้ายขนมเปียกปูน
10
ปีก หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า หาง หรือ หางหงส์ นิยมทำด้วยเขาควายหรือโลหะเป็น
รูปคล้ายปีกนก 1 คู่ ซ้าย-ขวาประกอบกัน
ผ้านุ่ง เป็นผ้ายาวสี่เหลี่ยมผืนผ้า นุ่งทับชายแล้วรั้งไปเหน็บไว้ข้างหลัง
หน้าเพลา เหน็บเพลา หนับเพลา ก็ว่า คือสนับเพลาสำหรับสวมแล้วนุ่งผ้าทับ
ผ้าห้อย คือ ผ้าสีต่างๆ ที่คาดห้อยคล้ายชายแครง
หน้าผ้า ลักษณะเดียวกับชายไหว ถ้าเป็นของโนราใหญ่หรือนายโรงมักทำด้วยผ้า
แล้วร้อยลูกปัด
กำไลต้นแขนและปลายแขน กำไลสวมต้นแขน เพื่อขบรัดกล้ามเนื้อให้ดู
ทะมัดทะแมง
กำไล กำไลของโนรามักทำด้วยทองเหลือง ทำเป็นวงแหวน
เล็บ เป็นเครื่องสวมนิ้วมือให้โค้งงามคล้ายเล็บกินนร กินรี ทำด้วยทองเหลืองหรือ
เงิน
ภาพที่ 2.5 มโนราห์ ที่มา : https://sites.google.com,12 พฤศจิกายน 2555.
ภาพที่ 2.6 เครื่องแต่งกาย ที่มา : https://sites.google.com12 พฤศจิกายน 2555.
11
ภาพที่ 2.7 เครื่องแต่งกาย ที่มา : https://sites.google.com, 12 พฤศจิกายน 2555.
2.1.1.1 วิถีชีวิต
(1) ประมงพื้นบ้าน
ประมงพื้นบ้านเป็นวิถีชีวิตยามเช้าของคนใต้ริมชายฝั่งทะเล หาก
ครอบครัวไหนมีลูกชาย จะพาลูกไปช่วยพ่อออกเรือ ตั้งแต่ฟ้ายังไม่สว่าง ส่วนแม่และลูกสาวจะคอยอยู่
ช่วยกันแกะอวนเมื่อเรือขึ้นฝั่งในเวลาเช้าตรู่
เชิญพร คงมา.(2562). ประมงพื้นบ้านหมายความว่าการทำการประมงในเขตทะเลชายฝั่ง
ไม่ว่าจะใช้เครื่องมือหรือไม่ใช้เครื่องมือประมงทั้งนี้ที่ไม่ใช่เป็นเครื่องมือประมงพาณิชย์
ประมงพื้นบ้าน หรือประมงชายฝั่ง ที่ใช้เรือเล็ก เป็นการประมงเพื่อยังชีพ หา
อาหาร และสร้างรายได้ในครอบครัว ก่อให้เกิดการสร้างงานในท้องถิ่น ชาวประมง
พื้นบ้านจะมีองค์กรแพปลาของชุมชนเป็นแหล่งรับซื้อที่ไม่แสวงหาผลกำไร
เริ่มต้นจากชาวประมงออกทะเลแบบเช้าไปเย็นกลับ เพราะเป็นเรือเล็กและใช้
เครื่องมือทำประมงที่เหมาะสม โดยจะนำน้ำแข็งลงเรือเพื่อแช่รักษาความสดใหม่ จึง
รับประกันได้ว่าสัตว์น้ำที่จับได้มีความสด ใหม่ สะอาด และปลอดภัย ก่อนจะส่งมอบสัตว์
น้ำให้กับแพปลาชุมชน ก่อให้เกิดรายได้ในครัวเรือน โดยทางชุมชนจะรับซื้อจาก
ชาวประมงพื้นบ้าน หากชาวประมงจับสัตว์น้ำมาในขนาดเล็ก ชาวประมงพร้อมปล่อยคืน
กลับไปและมีความตั้งใจแน่วแน่ที่จะอนุรักษ์ไว้แก่ลูกหลานในภายหน้า เพราะทะเล
เปรียบเสมือนบ้าน
12
ในปัจจุบันประมงพื้นบ้านยังคงมีอยู่ในเกือบทุกพื้นที่ของภาคใต้ แม้ว่าการประมง
เชิงพาณิชย์จะเข้ามามีบทบาท วิถีประมงพื้นบ้านเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของภาคใต้ที่ยังคง
เห็นอยู่ในปัจจุบัน
ภาพที่ 2.8 คนจับปลา
ที่มา : https://readthecloud.co,15 สิงหาคม 2562.
ภาพที่2.9 คนจับปลา
ที่มา : https://readthecloud.co,15 สิงหาคม 2562.
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search