7.2.1.2_ประวัติศาสตร์สิ่งทอ

ส่ิงทอภาคใต้

1 ยคุ กอ นประวัติศาสตร
2 อาณาจกั รโบราณทางภาคใตข องไทย
3 สมัยรตั นโกสนิ ทร
4 สงครามโลกคร้งั ท่ี 2

ยุคโลหะ ประมาณ 6,000 – 2,800 ปม าแลว

แวดนิ เผา

อาณาจักรโบราณทางภาคใต้ของไทย อาณาจกั รสุโขทยั
18 พทุ ธศตวรรษท่ี 18
25
23 12

20 อาณาจักรศรีวิชยั
(พุทธศตวรรษท่ี 12–18)
15 15
12 นครศรธี รรมราช
10
7 8
7
5

0

อาณาจักรลังกาสุกะ อาณาจักรตามพรลิงค อาณาจักรพนั - พัน
(พุทธศตวรรษที่ 7–23) (พทุ ธศตวรรษที่ 7–15) (พุทธศตวรรษท่ี 8 – 12 )
ปัตตานี นครศรธี รรมราช สรุ าษฎรธ์ านี

อาณาจักรตามพรลงิ ค
(พทุ ธศตวรรษที่ 7–15)

นครศรธี รรมราช

อาณาจกั รศรีวิชัย
(พทุ ธศตวรรษที่ 12–18)

นครศรธี รรมราช

อาณาจกั รลังกาสุกะ
(พุทธศตวรรษที่ 7–23)

ปัตตานี

สมัยรัตนโกสนิ ทร์
รัชกาลพระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก
ใน พ.ศ. ๒๓๒๘

ไทรบรุ ี รฐั เคดาห์ มาเลเซยี

สงครามโลกครงั้ ท่ี 2 พ.ศ. 2482 (ค.ศ. 1939)
ในรัชสมัยของรัชกาลท่ี 8

ผา้ ทอพมุ เรียง ผา้ ยก
จ.สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช
ผา้ พ้นื เมือง ผา้ ทอเกาะยอ
จ.ภูเกต็ จ.สงขลา
ผา้ ทอนาหมื่นศรี ผา้ พ้นื เมือง
จ.ตรัง จ. ปัตตานี

อาณาจกั รโบราณทางภาคใต้ของไทย ตามพรลิงค์ เป็นช่ือเมืองมาจากภาษาสนั กฤตว่า ตามพฺ รฺ ลิงฺค (Tambralinga) อา่ นว่า
ตาม-พระ-ลงิ -คะ มาจากศพั ทค์ ือ
อาณาจกั รพนั - พัน ตามฺพฺร (ตาม-พระ) แปลวา่ ทองแดง
อาณาจกั รพนั - พนั เป็นอาณาจกั รซง่ึ รุง่ เรอื งอยใู่ นราวพทุ ธศตวรรษท่ี 8 – 12 ลงิ ฺค (ลงิ -คะ) แปลว่า ลงึ ค์ หรอื อวยั วะเพศชาย ในท่ีนีน้ า่ จะหมายถึง ศิวลงึ ค์ อนั เป็นส่ิงบชู าสงู สดุ
เคยเป็นเมืองขนึ้ ของอาณาจกั รฟนู นั จากบนั ทกึ ของจีนระบวุ า่ ชาวพนั - พนั ในศาสนาพราหมณล์ ทั ธิไศวนิกาย
อาศยั อยตู่ ามชายทะเล นกั ประวตั ศิ าสตรส์ นั นิษฐานวา่ อาณาจกั รพนั - พนั
อาจจะอยใู่ นเขตอาํ เภอพนุ พิน จงั หวดั สรุ าษฎรธ์ านี
อาณาจักรตามพรลิงค์
อาณาจกั รตามพรลงิ ค์ อยทู่ างตอนใตข้ องอาณาจกั รพนั - พนั มีเมอื งศรธี รรม
ราชเป็นเมอื งสาํ คญั สนั นิษฐานวา่ มีอายอุ ยใู่ นระยะพทุ ธศตวรรษที่ 7 - 15 เคย
เป็นเมอื งขนึ้ ของอาณาจกั รฟนู นั ตอ่ มาราว พ.ศ. 1318 เมืองศรธี รรมราชขนึ้ อยู่
กบั อาณาจกั รศรวี ชิ ยั พทุ ธศตวรรษที่ 13 อาณาจกั รลงั กาสกุ ะตอนเหนือประเทศ
มอี สิ รภาพและใชน้ ามวา่ อาณาจกั รตามพรลงิ ค์ ใชภ้ าษาสนั สกฤตเป็นภาษา
ราชการในราชสาํ นกั มกี ารตดิ ตอ่ กบั อาณาจกั ศรวี ชิ ยั อยา่ งใกลช้ ิด
พทุ ธศตวรรษท่ี 14 - 15 ไดข้ ยายอาณาเขตอยทู่ างแถบบรเิ วณคอคอดกระของ
ประเทศไทยปัจจบุ นั ในปี พ.ศ. 1568 กองพนั พวกโจฬะรุกรานยดึ ไดด้ ินแดน
แถบตะก่วั ป่ า และนครศรธี รรมราช อาณาจกั รตามพรลงิ คม์ ีกษัตรยิ ป์ กครอง
ดงั เชน่ ในปี พ.ศ. 1773 มกี ษัตรยิ ป์ กครองทรงพระนามวา่ พระเจา้ ธรรมราชจนั ท
ภานะ ในสมยั นไี้ ดม้ ีการติดตอ่ กบั ลงั กาทางการทตู อยา่ งใกลช้ ดิ ปี พ.ศ. 1813
ไดท้ าํ สงครามกบั ลงั กา แตต่ อ้ งพา่ ยแพ้
อาณาจกั รลังกาสุกะ
อาณาจกั รลงั กาสกุ ะ ช่ือท่ปี รากฏในพงศาวดารเมอื งไทรบรุ เี ขียนวา่ “ลงั กาซู”
อยทู่ างทศิ ใตข้ องอาณาจกั รตามพรลงิ ค์ ปรากฏชื่อในประวตั ศิ าสตรต์ งั้ แตพ่ ทุ ธ
ศตวรรษที่ 7 สนั นิษฐานวา่ เป็นอาณาจกั รทเ่ี กา่ แกท่ ่ีสดุ ในแหลมมลายู







บาบา๋
เป็นชดุ เสอื้ คอตงั้ แขนจีบ ใสก่ ระดมุ สที อง มีกระเป๋ าสองใบ ตรงดา้ นหนา้
ของเสือ้ ผา้ ท่ีเอามาตดั ใชผ้ า้ คอตตอน ผา้ ป่าน หรอื ผา้ อะไรก็ไดท้ ่ีชอบ
ตกแตง่ ดว้ ยเขม็ กลดั ใสเ่ ขา้ คกู่ นั กบั ผา้ ปาเต๊ะ โดยสีเสอื้ สามารถ มีได้
หลากสี โดยสีเสือ้ บาบา๋ ท่ีนิยม มี สีขาว ชมพู เหลอื ง ฟ้า เขียว แดง
ยา่ หยา
ยา่ หยา หรอื ยะหยา แลว้ แตเ่ รยี กกนั ใชผ้ า้ ลกู ไม้ ตดั ใหเ้ ขา้ รูป มีทรวดทรง
องเอว เป็นเสอื้ แขนยาว ตดิ กระดมุ สีทอง เป็นเสอื้ ท่ียาวระดบั สะโพกบน
สามารถประดบั ไดด้ ว้ ยเข็มกลดั ใสเ่ ขา้ คกู่ บั ผา้ ปาเต๊ะ

http://www.tbayatbaya.com/baba-nyonnya/

บาบ๋า ยา่ หยา
เป็นชดุ เสอื้ คอตง้ั แขนจีบ ใชผ้ า้ ลกู ไม้ ตดั ใหเ้ ขา้ รูป

ผ้าจวนตานี

ผ้าจวนตานี

สีหลกั ไดแ้ ก่ มว่ ง เขียว ฟา้ นา้ํ ตาล ชายผา้ ท่วั ไปจะใชเ้ ฉดสีแดง

ผ้ามแี ถบ /ล่อง / จวู า / จวน ของเมอื งตานี



ผ้าปะลางงิ คอื ผ้าทอพมิ พล์ ายด้วยบลอ็ กไม้
ผ้าปาเตะ๊ คอื ผ้าฝ้ายคอตตอ้ นพมิ พล์ ายบลอ็ กไม้







ผ้ายกพุมเรียง

ผา้ ฝา้ ย
ผา้ ไหม
ไหมปนฝา้ ย













เส้นใยในการทอ “ผ้าทอฝ้ายแกมไหม”

tourfoto.blogspot.com



http://www.qsds.go.th/silkcotton/k_10.php

http://www.qsds.go.th/silkcotton/k_10.php



ผ้าทอ ทา่ กระจาย

อ.ทา่ ชนะ จ.สุราษฎรธ์ านี



















ผ้ายกทอดนิ้ ทอง

ผ้าทอจุ้มดอก