เรื่องย่อ และใบงาน หนึ่งด้าวฟ้าเดียว

เม่อื อ่านละครเร่อื งนีจ้ ะทำให้มีความร้สู ึกรักชาตมิ ากขนึ้ เพราะจะรวู้ ่าพระมหากษตั ริย์
ไทยทุกพระองค์ และบรรพบุรุษเสยี สละเพื่อประเทศชาติ คนปจั จบุ ันจะไมม่ โี อกาสได้มใกล้ชิด
กับพระมหากษัตรยิ ์เหมือนในสมยั ก่อน ดังนั้นจึงควรปลูกฝงั จิตใตส้ ำนึกให้ได้รับรู้ว่าท่ีทุกคนมี
ความสุขอยู่ทกุ วนั นี้ ไม่เปน็ เมืองขึ้นของใคร เพราะใคร

เรอ่ื งย่อบทละคร หนง่ึ ดา้ วฟ้าเดยี ว บทประพันธ์ : วรรณวรรธน์

คำศัพท์ที่ควรรู้

คำศพั ท์ ความหมาย

ฉ้อราษฎรบ์ งั หลวง การทีพ่ นกั งาน เจ้าหนา้ ท่ีเกบ็ เงนิ จากราษฎรแลว้ ไมน่ ำสง่ หลวง

เบียดบงั หรอื ยกั ยอกเงินหลวงไว้เป็นของตน

ทุจริต ความประพฤติชั่ว

วีรบุรุษ ชายทไี่ ด้รบั การยกยอ่ งวา่ มีความกลา้ หาญ

เง้ือมมอื อำนาจ, อทิ ธิพล, การครอบงำ

อจิ ฉารษิ ยา อาการทไี่ มอ่ ยากให้คนอน่ื ไดด้ ี

หกั หลัง ร่วมใจ หรือมไี มตรีกนั มากอ่ นแลว้ กลบั ทรยศในภายหลงั

เสด็จ คำนาม = คำเรยี กเจา้ นายช้ันพระองค์เจา้ ทเ่ี ป็นลูกเธอ และหลาน

เธอ ซ่ึงพระอยั กาเปน็ พระเจ้าแผ่นดิน

เสด็จประพาส คำกริยา = ไป

เสด็จประทบั คำกริยา = อยู่

พระอัยกา ป่หู รือตา

พระอัยยิกา ย่าหรอื ยาย

คุณทา้ ว หญิงอาวโุ ส ซึ่งเป็นเจา้ จอม ซึง่ พระเจา้ แผ่นดนิ โปรดเกล้าฯ ตง้ั ไว้ใน

ตำแหนง่ สำหรับดูแลราชกิจฝ่ายในพระราชวัง

เครื่องราชบรรณาการ สิ่งท่ีพระมหากษตั รยิ ์หรอื ผ้ปู กครองหรอื เจา้ ประเทศราช

จดั สง่ ไปถวายแดพ่ ระมหากษัตริย์อกี เมอื งหน่งึ เพ่ือแสดงไมตรตี อ่ กนั

กลบท คำประพันธ์ที่บญั ญตั ิให้ใช้คำหรือสมั ผสั เปน็ ชน้ั เชงิ ยง่ิ กวา่ ธรรมดา

จารบรุ ษุ ผู้สอดแนม,นกั สบื ,นกั สบื ราชการลับ

เจ้าจอม ราชนกิ ุล หรือหญงิ สามญั ที่เปน็ พระภรรยาในพระบาทสมเดจ็ พระ

เจา้ อยหู่ ัว แตไ่ ม่มพี ระราชโอรส ธิดา

ขรัวตา สามญั ชนซง่ึ เป็นตาของพระองค์เจา้

ทุบหม้อข้าว การกระทำทท่ี ำใหต้ นเองเสียผลประโยชนห์ รอื ได้รับความเสียหาย

เถลงิ ถวัลยราชสมบัติ ขึ้นครองราชสมบตั ิ

พระบรมโพธิสมภาร หน้าที่อันประเสริฐและยง่ิ ใหญ่ทจี่ ะแบกสง่ิ ท่หี นกั เพอื่ พร้อมสำหรับ

การตรัสรู้

“หน่ึงด้าวฟ้าเดียว” คอื หนงึ่ ผืนแผน่ ดินท่อี ยูใ่ ตฟ้ ้าเดียวกนั
อกี ความหมายคอื พระเจ้าตากสินมเี ช้ือสายจนี และพระเอกเป็นเสยี้ วตรุ กี
แมจ้ ะไมใ่ ช่ไทยแท้ ตา่ งแค่เพยี งชาตกิ ำเนิดเกิด แตก่ ็รักในผนื แผน่ ดินไทย

ในรัชสมัยของพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศแห่งกรุงศรอี ยธุ ยา เป็นยุคสมัยทีส่ งบสุข ปราศจากศกึ ใหญ่
มาหลายปี แต่ก็ยังมภี ัยจากพวกขุนนางทุจริตฉ้อราษฎรบ์ ังหลวง ที่คอยรังแกประชาชนตาดำๆอยู่ แต่ก็
ยังโชคดีที่มี เสือขุนทอง คอยช่วยเหลือพวกชาวบ้านจากเงื้อมมือขุนนางชั่ว และปล้นพวกเศรษฐีหน้า
เลอื ดมาช่วยคนยากจน เป็นเหมือนวรี บรุ ุษของเหลา่ คนยาก

ขุนทองมีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่ว และได้รับความช่วยเหลือจากชาวบ้านทำให้พ้นเงื้อมมือของ
ทางการมาได้ตลอด จนกระทั่งวันหนึ่ง ขุนทองได้รู้ข่าวเกี่ยวกับ พระสมุทรวาณิช ขุนนางใหญ่ผู้ร่ำรวย
ซงึ่ เป็นชาวโตร้ ะกี่ (ตรุ ก)ี ขุนทองรอเวลาแก้แค้นมาตลอดเพราะพระสมุทรวาณิชเคยเปน็ เพอ่ื นรกั กบั พ่อ
ของตน แต่เกิดอิจฉาริษยา หักหลังพ่อของตนและฆ่าล้างครอบครัวอย่างเหี้ยมโหด ทำให้ชีวิตตนต้อง
พลิกผันมาเป็นจอมโจรขุนทองอย่างทุกวันนี้ เมื่อรู้ข่าวว่าพระสมุทรวาณิชจะจัดงานแต่งงานให้ลูกสาว
คนสวยช่ือ สาลิกา กบั ขนุ เผด็จ ขุนนางหนุ่มรปู งาม ขนุ ทองเลยคดิ จะจับตวั สาลกิ ามาเพอ่ื แก้แค้น

แต่แผนการของขุนทองก็เกิดผิดพลาด สาลิกาโดนขุนเผด็จแทงบาดเจ็บสาหัส ขุนทองตกใจรีบ
พาสาลิกาหนีไปรักษาตัวในป่า ขุนทองดูแลสาลิกาจนเกิดเป็นความผูกพันกันขึน้ อย่างไม่รู้ตัว แต่ทั้งคู่ก็
ต้องหักห้ามใจไว้ เพราะสาลิกามีขุนเผด็จแล้ว ส่วนขุนทองก็ท่องขึ้นใจตลอดเวลาว่าสาลิกาเป็นลูกสาว
ของศตั รูท่ีฆ่าครอบครวั ของตน

สาลิกาเป็นห่วงพ่อกับแม่มาก ด้วยความสงสารขุนทองจึงพาสาลิกากลับมาส่งบ้านอย่าง
ปลอดภัย สาลิกาพยายามไม่คิดถึงขุนทองและคิดจะเป็นภรรยาที่ดีของขุนเผด็จ แต่ขุนเผด็จกลับ
รังเกียจสาลิกาเพราะสาลิกาหายไปกับโจรหลายวัน สาลิกาเสียใจที่ขนุ เผด็จไม่เชื่อในความบริสุทธิ์ของ
ตน ขุนทองรู้ข่าวจึงบุกมาหาสาลิกาชวนหนีไปอยู่ด้วยกัน ทำให้สาลิกาเปิดใจและตกลงจะใช้ชีวิต
รว่ มกบั ขุนทอง ขุนทองตัดสินใจใช้ชีวติ อยา่ งเงียบๆกับสาลกิ าจนมลี กู ดว้ ยกนั คือ ขันทอง

เวลาผ่านไปจนขนั ทอง 5 ขวบ พระสมทุ รวาณชิ กต็ ามตวั สาลิกาเจอ และฉวยโอกาสที่ขุนทองพา
ลูกไปหาของป่า ก็บุกลักพาตัวลูกสาวกลับไป ขุนทองจะไปตามตัวสาลิกากลับมาแต่พระสมุทรได้ส่ง
สาลกิ าเข้าวงั ไปเปน็ คณุ ทา้ วในวังแลว้

ขุนทองไมล่ ะความพยายามโดยบุกไปชิงตวั สาลกิ าระหว่างติดตามขบวนเสด็จประพาสป่าแต่ก็ไม่
สำเรจ็ ต่อมาไมน่ านก็รู้ข่าวรา้ ยวา่ สาลกิ ากระโดดน้ำฆ่าตัวตาย ขนุ ทองเสียใจถึงท่สี ุด แตไ่ มเ่ ช่ือว่าสาลกิ า
จะฆ่าตัวตาย เลยพาขันทองไปฝากพระภิกษุที่ตนนับถือให้ช่วยดูแลขันทองแทนตน ก่อนที่ตนเองจะ
หาทางสืบความจรงิ เก่ยี วกบั การตายของสาลกิ า โดยขุนทองไดเ้ ขา้ อาสาร่วมรบในศกึ พระเจา้ อลองพญา
แต่กลับถกู คนไทยด้วยกันหลอกไปใหพ้ วกองั วะฆ่าตาย ทำใหข้ ุนทองไมไ่ ดก้ ลบั ไปหาลูกอีกเลย

ในรัชสมัยของพระเจ้าเอกทัศแห่งกรุงศรีอยุธยา พระเจ้าอลองพญาแห่งกรุงอังวะทรงยกทัพมา
ลอ้ มอยธุ ยาแตก่ ลบั ส้ินพระชนม์ไปก่อนจะทำสงครามจบ กรุงศรีอยธุ ยากก็ ลบั ส่คู วามสงบสุขอกี ครง้ั หนง่ึ
ประเทศต่างๆ พากันส่งเรือสำเภา บรรทุกเครื่องราชบรรณาการมายังกรุงศรีอยุธยา เช่นเดียวกับเรือ
สำเภาจากเมืองโต้ระกี่ (ตุรกี) ที่ส่งเครื่องราชบรรณาการมาพร้อมกับ สิขันทิน ขันทีคนใหม่ ที่ได้รับ
มอบหมายให้เขา้ ไปทำหน้าทอ่ี ยู่ในฝ่ายในของวังหลวง

แมงเม่า ลูกสาวของเศรษฐี ม่งิ มชี ายหนมุ่ มากมายหมายปองสาว แตว่ า่ แมงเม่าไม่เคยยอมตกลง
ปลงใจรับหมั้นผู้ชายคนใด เศรษฐีมิ่งก็ไม่สามารถบังคับแมงเม่าได้ แมงเม่ามีความสามารถอ่านออก
เขียนได้ผิดจากหญิงสาวทั่วไป เนื่องจากที่บ้านเศรษฐีมิ่งเป็นโรงทำกระดาษและซ่อมแซมสมุดหนังสือ
ต่างๆ สิ่งที่แมงเม่าสนใจเป็นพิเศษก็คือกลอักษร แมงเม่ามักจะใช้เวลาว่างศึกษาหาความรู้เรื่องกลบท
เหล่านั้นจาก ม่วง พี่ชายแทๆ้ อยูเ่ สมอ

ม่วงเป็นลูกชายคนโตของเศรษฐีม่ิง เศรษฐีมิ่งจึงหวังจะให้ม่วงมีบุตรสืบสกุลและสืบทอดกิจการ
ทำกระดาษของครอบครัว แต่ม่วงกับ อิน เมียสาว ไม่เคยมคี วามสัมพนั ธ์กนั เลยแม้แตค่ รั้งเดียว เพราะ
ทุกครั้งอินมักจะโวยวายว่าผีของอิ่ม พี่สาวแท้ๆ ของอินที่เป็นเมียคนแรกของม่วงจะมาหักคอเธอ
ความสัมพันธ์ของท้ังคู่จึงไม่ค่อยราบรื่นนัก ม่วงจึงมักจะไปพกั ค้างคืนอยู่กับ สุ่น โสเภณใี นโรงรับชำเรา
เปน็ ประจำ ม่วงมักจะมเี ร่อื งราวชกต่อยกบั กลา้ นักเลงหัวไม้จากบ้านรมิ โรงฆอ้ ง แต่กลา้ กม็ ักจะแพ้ม่วง
เสมอ กลา้ แคน้ มากและคดิ จะหยามม่วงดว้ ยการเอาแมงเม่าเป็นเมยี ใหไ้ ด้

ระหว่างเที่ยวเล่นอยู่ในเมือง แมงเม่าเห็นที่หน้าร้านขายเครื่องหอมมีทหารมายืนคุ้มกันใครบาง
คนอยู่ จึงหยุดรอดู แต่กลับถูกพวกทหารไล่ แมงเม่าไม่พอใจมาก จึงมีเรื่องทะเลาะเบาะแว้งกัน หลวง
ศรีขันทิน ขันทีหนุ่มที่อยู่ในร้านเครื่องหอมได้ยินเสียงเอะอะ ก็ออกมาดูและกล่าวขอโทษแมงเม่าแทน
ทหารของตน แมงเม่ามองการแตง่ กายที่ผิดแปลกไปจากขนุ นางอื่นท่ีตนเคยเห็น อีกทั้งใบหน้าที่งดงาม
ตัวหอมฟุ้งราวกับนางในในวัง สร้างความแปลกใจแก่หญิงสาวเพราะหลวงศรีขันทินคนนี้จะเป็นหญิงก็
ไม่ใช่เป็นชายก็ไม่เชิงแต่ความจริงแล้วหลวงศรีขันทินรูปงามก็คือ ขันทอง จารบุรุษที่จำเป็นต้องปลอม
ตัวเป็นนักเทศขันทีแทนสิขันทินที่เสียชีวิต และเข้าไปยังฝ่ายในเพื่อสืบหาสาเหตุการตายอย่างเป็น
ปรศิ นาของพ่อและแมข่ องเขาในวงั ด้วย

แมงเม่าหนีการดตู ัวออกมาเดินเลน่ ทต่ี ลาด แต่หญิงสาวกลับได้พบกับ ออกญาสีหราชเดชะ ที่ถูก
ทำร้ายจนปางตาย ก่อนตาย ออกญาสีหราชเดชะฝากกลักใบบอกที่สลักเสลาเป็นรูปปีกผีเสื้องดงามไว้
กับแมงเม่า เมื่อแมงเม่าเปิดออกดูด้านในก็พบว่าใบบอกถูกเขียนเป็นรหัสลับที่อ่านไม่ออก แมงเม่าจึง
ฝากใบบอกไว้กับม่วงไวก้ ่อนเพ่ือความปลอดภัย

กรมขุนวิมลก็ทรงให้ออกพระศรีขันทินไปรับตัวแมงเม่าเข้ามาในวังหลวงเพื่อช่วยแก้กลอักษรท่ี
ฝ่ายตำหนักของ เจ้าจอมเพ็ญ ส่งมา แต่ไม่มีผู้ใดในตำหนักของกรมขุนวิมลสามารถแก้กลอักษรนั้นได้
กลอกั ษรทเ่ี จ้าจอมเพ็ญสง่ มาซ่งึ มคี วามสลบั ซบั ซ้อนมาก แมแ้ ต่แมงเม่าเองก็ยงั จนปัญญา

ขนั ทองเห็นกลอกั ษรนัน้ ก็ดูออกทนั ทีว่าเป็นกลอกั ษรท่ใี ช้วธิ ีการอ่านแบบตารางหมากรุก จึงช่วย
สอนแมงเม่าโดยใหแ้ มงเม่าสญั ญาว่าจะเก็บเร่ืองที่เขาเป็นคนสอนไว้เป็นความลับ ทำให้ขันทองกับแมง
เม่าได้ใกลช้ ิดกนั มากข้นึ

เจ้าจอมเพ็ญเป็นเจ้าจอมคนโปรดของพระเจ้าเอกทศั แตน่ างตอ้ งการเป็นแมห่ ยว่ั เมืองผมู้ อี ำนาจ
สงู ที่สดุ ในแผน่ ดิน นางจึงพยายามทำทุกอยา่ งเพ่ือใหม้ ีพระหน่อกบั พระเจา้ เอกทัศ แม้กระทั่งจา่ ยเงินให้
ขรัวเถ่ือนจากพม่าใชว้ ิธกี ารทางไสยศาสตรเ์ พ่ือให้ตัวเองประสบความสำเรจ็ โดยมี จมน่ื ศรีสรรักษ์ ญาติ
ผู้นอ้ งของเจา้ จอมเพ็ญ และ เลอ่ื น ขา้ หลวงคนสนิท คอยปกปิดความผดิ ให้

ทางด้าน พระยาพลเทพ ผู้อยู่เบื้องหลังการส่งใบบอกที่เป็นความลับราชการไปให้ฝ่ายอังวะและ
เป็นผู้ที่ทำร้ายออกญาสีหะราชเดชะจนถึงแก่ความตาย ก็สั่งให้ ขุนแผลงฤทธิ์ สืบหากลักใบบอกจาก
แมงเม่าและลอบทำรา้ ยแมงเม่าระหว่างทตี่ ามกรมขนุ ฯเสดจ็ ประพาสปา่ แตข่ นั ทองก็ชว่ ยไว้ได้ทนั

จากเหตุการณ์โกลาหลครั้งนี้ทำให้พระราชาข่านเสียชีวิต จำต้องเลือกหัวหน้าขันทีคนใหม่โดย
เจ้าจอมเพ็ญเสนอให้หลวงศรีขันทินได้รับตำแหน่งนี้ ขันทองจึงได้รับการแต่งตั้งขึ้นเป็น พระศรีขันทิน
สรา้ งความคับแคน้ ใจใหก้ ับ ศรีมะโนราช ขนั ทีค่อู ริของขันทองเปน็ อยา่ งมาก

พระยาพลเทพให้คนไปเผาเรอื นแมงเมา่ เพอ่ื ชงิ กลกั ใบบอก แต่ใบบอกทไ่ี ด้มากลับเปน็ เพยี งเพลง
ยาวที่ขันทองเขียนเป็นรหัสลับให้แมงเม่า หลังจากที่บ้านถูกไฟไหม้จนหมดเนื้อหมดตัว เศรษฐีมิ่งจึง
ตัดสินใจจะใหแ้ มงเมา่ ไปอยู่ในความดูแลของกรมขุนวิมลในวังหลวงเพือ่ จะได้ปลอดภัยจากคนที่ไม่หวงั
ดี

แมงเม่าจำเป็นต้องยอมเพราะไม่อยากให้ทุกคนเดือดร้อน เมื่อเข้าไปอยู่ในวังแล้ว ขันทองกับ
แมงเมา่ ก็ย่ิงไดใ้ กล้ชิดกันมากขนึ้ จากการรับใช้กรมขนุ วมิ ล ทำให้ทงั้ สองยอมรับหวั ใจตวั เองว่ามีความรัก
ให้กัน แตข่ นั ทองก็ยังไม่ไดส้ ารภาพความจริงกับแมงเมา่ ว่าท่จี ริงเขาคือใคร เพราะหน้าที่ของจารบุรุษที่
ยงั คำ้ คออยู่ ขณะทแี่ มงเม่าก็สับสนว่าตนเองไปรักใคร่ชอบพอกับชายทเี่ ป็นขนั ทไี ดอ้ ยา่ งไร

ในวงั เกิดเหตมุ จี ารบุรุษปลอมตวั เข้ามาในวงั พอดกี บั ท่ี เยื้อน ทาสสาวในเรอื นขันทองรู้ความลับ
วา่ ขันทองไม่ใชข่ นั ทีแต่เปน็ ชายแท้ เยอ้ื นรีบหนีและขอความช่วยเหลอื จากศรีมะโนราช ขันทองกังวลว่า
เยื้อนจะนำความเดือดร้อนมาให้จึงลักพาตัวเยื้อนไปไว้ที่ค่าย พระยาตาก ให้ช่วยคุมตัวไว้ ทางด้านศรี
มะโนราชก็เอาขอ้ มูลจากเย้ือนไปบอก พระยากำแหง หรือ ออกญาวัง ทำให้ขันทองตกเปน็ ผูต้ ้องสงสยั
ว่าเป็นจารบุรุษ แต่ แน่น ก็ช่วยโกหกจนขันทองรอดตัวไปได้ แต่พระยากำแหงก็ยังไม่ปักใจเชื่อเพราะ
เขาสงสัยท่าทางของออกพระศรีฯ ที่ดูเฉลียวฉลาด ไม่เหมือนขันทีทั่วไป จึงคอยจับตาดูออกพระศรีฯ
ไมใ่ ห้คลาดสายตา

ขันทองได้ช่วยแมงเม่าถอดรหัสจากใบบอกของออกญาสีหราชเดชะ และได้พบว่าเนื้อหาในใบ
บอกนั้นเป็นข้อมูลทางการทหารของอยุธยา และรายชื่อขุนนางที่ต้องการสวามิภักดิ์กับทางอังวะ แมง
เม่าบอกขันทองวา่ ใบบอกนี้มาพรอ้ มกบั กลักใบบอกที่มลี วดลายปกี ผีเส้ือ ขันทองเอะใจเพราะวา่ ลายปีก
ผีเสื้อนั้นเป็นลายประจำตัวของเจ้าจอมเพ็ญ ทั้งคู่จึงสงสัยว่าเจ้าจอมเพ็ญจะมีส่วนรู้เห็นในเรื่องนี้ ขัน
ทองแคน้ ใจมาก เพราะนัน่ เทา่ กบั ว่าเจา้ จอมเพญ็ เกยี่ วขอ้ งกบั การตายของเสอื ขุนทองดว้ ย

การศึกเริ่มประชิดใกล้เข้ากรุงศรีอยุธยาขึ้นทุกที แต่คราวนี้ฝ่ายอังวะไม่ได้ยกทัพใหญ่มาอย่าง
คราวก่อน หากมาเป็นแบบกองโจรกลุ่มเล็ก ค่อยๆ บุกตามหัวเมืองทีละแห่ง เมืองต่างๆ พากันร้องขอ
อาวุธสนับสนุนจากกรุงศรีอยุธยา ทว่าเหล่าขุนนางใหม่ที่ไร้ประสบการณ์ต่างคาดการณ์ผิด จึงไม่ยอม
มอบอาวุธให้ตามที่มีการร้องขอ เพราะกลัวว่าหัวเมืองต่างๆ จะนำอาวุธเหล่านั้นกลับมาโ จมตีกรุงศรี
อยุธยาเสียเอง เหล่าทหารกองโจรจากกรุงอังวะจึงยิ่งรุกคืบเข้ามาใกล้ขึ้นๆ สถานการณ์ในพระนครจึง
เลวรา้ ยลงทกุ ที

ในท่ีสดุ ขันทองก็ไดร้ ้คู วามจรงิ เกีย่ วกบั การตายของพอ่ และแมข่ องตน ขันทองจงึ ตัดสนิ ใจเล่าทุก
อย่างให้แมงเม่าฟงั อยา่ งไม่ปิดบังอีกต่อไป ขันทองบอกว่าตนไม่ใช่ขันที แต่เป็นจารบุรุษที่แฝงตวั มาสบื
หาข่าวที่ฝ่ายใน แมงเม่ารู้สึกขัดเขินขึ้นมาทันทีเมื่อรู้ว่าออกพระศรีฯ ไม่ได้เป็นขันทีอย่างที่คิด แต่เป็น
ชายหนมุ่ เต็มตวั ขนั ทองยังคงปฏบิ ตั หิ นา้ ที่ออกพระศรขี ันทินไปพร้อมๆ กบั พยายามข่มความโกรธแค้น
ชงิ ชังเจา้ จอมเพญ็ ผู้ท่เี ป็นสาเหตกุ ารตายของมารดาของตน โดยมแี มงเม่าคอยให้กำลงั ใจอยไู่ ม่ห่าง

สถานการณ์ในอโยธยาเลวร้ายขึ้นทุกวันเมื่อฝ่ายอังวะบุกมาล้อมเมืองไว้ทุกทิศทาง ผู้คนในวัง
หลวงต่างก็ตระเตรียมหาทางหนีทีไล่กันหากเกิดศึกสงครามขึ้น ในที่สุด ฝ่ายอังวะก็ใช้วิธีจุดไฟเผาฐาน
กำแพงเมืองจนกำแพงเมืองถล่มแล้วบุกเขา้ มาในเมือง ผู้คนในวังหลวงต่างวิ่งหนีเอาตัวรอดกัน ขันทอง
กับแมงเม่าหนีจากวังไปสมทบกับชุมนุมพระยาตากที่ระยอง ที่นั่น แมงเม่าได้พบกับม่วง อิน เศรษฐีมง่ิ
และครอบครัวทเ่ี หลืออีกคร้ัง

ขันทองตดั สินใจร่วมทัพพระยาตากเพื่อ โดยศึกครั้งสำคัญศึกหน่ึง ก็คือการตีเมืองจันทบรู ณ์ ศึก
นี้ทัพพระยาตากมีกำลังน้อยกว่าศัตรูมากนัก แต่จำเป็นต้องบุกเข้าตี ทำให้พระยาตากทรงใช้กลยุทธ
“ทุบหม้อข้าว” ด้วยการให้ทหารกินให้อิ่ม แล้วทุบหม้อข้าวหม้อแกงให้แตกทั้งหมด ซึ่งถ้าชนะศึกก็จะ
ได้กินข้าวกันท่ีจันทบูรณ์ แต่ถ้าแพ้ ก็ให้อดตายกันทั้งกองทพั ทัพของพระยาตากมีกำลังใจถึงที่สุด เลย
สามารถยดึ เมืองจันทบรู ณ์ได้สำเร็จ และเปน็ ฐานท่ีมั่นทสี่ ำคัญในการกกู้ รุงในเวลาตอ่ มา

หลังจากขับไลพ่ วกอังวะไปได้แล้ว พระยาตากก็ยกทพั ลงมายังเมืองธนบรุ ีศรีมหาสมทุ รเพื่อสร้าง
เปน็ พระมหานครแห่งใหมแ่ ทนกรงุ ศรีอยธุ ยาที่เหลือเพียงซากปรักหักพัง และเถลงิ ถวัลยราชสมบัติเป็น
พระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่ ขณะที่ขันทองก็เข้ารับราชการเป็นพระศรีสัจจา มีหน้าที่ดูแลด้านการ
ปรับปรุงเสน้ ทางคมนาคมต่างๆใหส้ ะดวกย่งิ ขนึ้

ขันทองกบั แมงเม่าเร่ิมต้นสร้างครอบครัวไปพรอ้ มๆ กับไพร่ฟ้าอาณาประชาราษฎร์ที่ฟื้นคืนชีวิต
ขน้ึ มาอกี ครั้งภายใต้พระบรมโพธสิ มภารของพระเจา้ อยหู่ ัวพระองค์ใหม่แห่งกรุงธนบรุ ี.

เจ้าของบทประพนั ธ์ ขอบคุณ
ขอบคณุ สื่อ
วรรณวรรธน์
https://www.thairath.co.th/novel/NuengDao/synopsis
https://www.sanook.com/movie/77021/
https://www.springnews.co.th/news/235137
https://th.wikipedia.org/wiki

กจิ กรรมท่ี 1

คำช้แี จง ใหน้ กั เรียน เขียนความหมายของคำศัพท์ ท่ีกำหนดให้

ขอ้ คำศพั ท์ ความหมาย
1 ฉ้อราษฎรบ์ งั หลวง
2 ทุจรติ
3 วรี บุรุษ
4 เง้ือมมอื
5 อจิ ฉารษิ ยา
6 หกั หลงั
7 เสดจ็
8 เสดจ็ ประพาส
9 เสด็จประทบั
10 พระอยั กา
11 พระอยั ยิกา
12 คุณทา้ ว
13 เครื่องราชบรรณาการ
14 กลบท
15 จารบุรษุ
16 เจา้ จอม
17 ขรัวตา
18 ทบุ หม้อขา้ ว
19 เถลิงถวัลยราชสมบตั ิ
20 พระบรมโพธิสมภาร

กิจกรรมท่ี 2

คำชีแ้ จง 2.1 ใหว้ ิเคราะห์ตวั ละครท่ีนกั เรียนประทบั ใจ พรอ้ มบอกเหตุผล
ตัวอยา่ ง
ตัวละครท่ีนกั เรียนประทับใจ คือ แน่น
เพราะ แนน่ เป็นคนรักเพือ่ น นิสยั รา่ เริง กตัญญรู ูค้ ณุ

1. ตวั ละครทนี่ กั เรยี นประทบั ใจ คือ
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
เพราะ
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

คำช้ีแจง 2.2 ให้วิเคราะหต์ ัวละครท่นี ักเรยี นไม่ชอบ พรอ้ มบอกเหตผุ ล
ตวั อย่าง
ตัวละครทน่ี ักเรยี นประทับใจ คอื เล่ือน
เพราะ เลอื่ นเปน็ คนหยง่ิ ยโส คิดวา่ เป็นคนโปรดของเจา้ จอมเพญ็ ชอบดถู ูกผทู้ ด่ี ้อยกว่าตนเอง

2. ตัวละครท่นี กั เรียนไมช่ อบ คือ
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
เพราะ
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

กิจกรรมที่ 3

คำชแี้ จง เขยี นแสดงความคดิ เหน็ ของนกั เรียน
คำถามที่ 1 ถ้านกั เรียนมีโอกาสเปน็ ตัวละครในเรอ่ื ง หนง่ึ ด้าวฟ้าเดยี ว

นักเรียนอยากเป็นตวั ละครใด และเพราะอะไร
1. ตวั ละคร ทน่ี ักเรยี นอยากเป็น คือ
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
เพราะ
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

คำถามที่ 2 ถา้ นกั เรียนเป็นชาวบา้ นในสมยั กรุงศรีอยุธยา นกั เรียนจะปฏิบัติตนอย่างไร
เพอื่ ให้บ้านเมืองสงบสขุ และไม่ตกเป็นเมืองขึ้นของชาติอน่ื ๆ

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------