โรงเรียนปลอดขยะ โรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยง

การจัดการขยะในโรงเรียนโดยใช้หลัก 3Rs

3.1 เส้นทางการจัดการขยะของโรงเรียน
โรงเรียนให้ความรู้เกี่ยวกับการคัดแยกขยะของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมหน้าเสาธง คุณครู

ให้ความรู้และจัดทำถังขยะแต่ละประเภท ขยะในโรงเรียนประกอบด้วยขยะดังต่อไปนี้
1. ขยะอินทรีย์ได้จากต้นไม้ภายในโรงเรียนและเศษพืชผักในห้องครัว
2. ขยะทั่วไปได้จากซองขนมในสหกรณ์ร้านค้าและร้านขนมหน้าโรงเรียน รวมถึงกล่อง

นมที่นักเรียนดื่มเสร็จแล้ว
3. ขยะรีไซเคิลได้จากขวดน้ำและลังบรรจุนมของนักเรียน
4. ขยะอันตรายได้จากหลอดไฟและถ่านไฟฉาย
5. ขยะติดเชื้อได้จากการที่นักเรียนทำแผลที่ห้องพยาบาล คุณครูผู้รับผิดชอบจัดเก็บ

ขยะติดเชื้อรวบรวม และนำไปส่งต่อให้โรงพยาบาลเขมราฐ เพื่อทำการกำจัดอย่างถูกวิธีต่อไป
ปลูกผังให้นักเรียนมีความรับผิดชอบและมีวินัยโดยมีกิจกรรม มือขยันประจำเขตสี จุด

ประสงค์เน้นการสร้างวินัยให้เกิดขึ้นในโรงเรียนให้กับนักเรียน สร้างเยาวชนให้เป็นพลเมืองที่ดี
ดังนั้น การที่พลเมืองที่ดี มีวินัย ใส่ใจเรื่องสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะปัญหาเรื่องขยะที่เน้นวินัย
เรื่องการจัดการขยะ แยกขยะ ธนาคารขยะ และการมีจิตสำนึกด้านการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม
ให้นักเรียนมีความตระหนักและมีจิตสำนึกที่ดีใน ด้านการจัดการขยะ อนุรักษ์ความหลากหลาย
ทางธรรมชาติ โดยมีเป้าหมายเชิงนโยบายในโรงเรียน

48

49

ปริมาณขยะ
การบริหารจัดการขยะ 5 ประเภท

62.9% ขยะอินทรีย์ ปุ๋นอินทรีย์ 100 กก. หรือ43.37%
145กก. หรือ62.89%


อาหารสัตว์ 45 กก. หรือ 19.51%



26% ขยะรีไซเคิล ประดิษฐ์ 45กก. หรือ 19.51%
10.8% 60กก. หรือ 26.02%

0.2%
ขยะทั่วไป ใช้ซ้ำ 10กก. หรือ 4.33%
0% 25กก. หรือ 10.84%


ขยะอันตราย จำหน่าย 5กก. หรือ 2.16%
0.5กก. หรือ 0.21%




ประดิษฐ์ 3กก
. หรือ 1.30%



ใช้ซ้ำ 18กก. หรือ 7.80%



เผา 4 กก. หรือ 1.73%





ใช้ซ้ำ 0.2 กก
. หรือ 0.08%



กำจัดอย่างถูกวิธี 0.3กก หรือ 0.12%







ขยะติดเชื้อ

0.05กก. หรือ 0.02% กำจัดอย่างถูกวิธี 0.05 กก. หรือ 0.02%





50

กิจกรรมการกำจัดขยะทั้ง 5 ประเภท ตามหลัก 3Rs
1.ขยะประเภทอินทรีย์

โดยใช้กิจกรรม
1. กิจกรรมการเลี้ยงไก่พันธุ์ไข่เพื่อช่วยในการกำจัดเศษอาหาร
2. กิจกรรม อิ่มอร่อย พอดี พอเพียง ให้นักเรียนตักอาหารแค่พอดีกับการรับประทาน
3. กิจกรรมรักษ์โลกรักเรา ทำปุ๋ยหมักจากเศษอินทรีย์ในห้องครัว เช่น เศษผัก เปลือกไข่

เศษกระดูกที่ไม่ได้ใช้
4. กิจกรรมบ่อวิเศษ การทำบ่อเพื่อสะสมใบไม้ให้ย่อยสลายโดยจุลินทรีย์ตามธรรมชาติ
5. กิจกรรมปลูกพืชผักสวนครัว เพื่อนำเอาปุ๋ยชีวภาพที่ได้มาใช้ประโยชน์ต่อไป

51

2. ขยะประเภททั่วไป

โดยใช้กิจกรรม
1. กิจกรรมแก้วน้ำของฉัน โดยทางโรงเรียนมีแก้วน้ำส่วนตัวให้นักเรียนทุกคนทุกระดับใช้

ในการทำกิจกรรม เช่น แปรงฟัน นำมาซื้อน้ำที่สหกรณ์ร้านค้าและขอความร่วมมือกับร้านค้า
หน้าโรงเรียนให้ใช้แก้วนักเรียนในการซื้อน้ำดื่ม

2. กิจกรรมทำดอกไม้จันทน์จากลอตเตอรี่ นำกระดาษที่ไม่ใช้แล้วมาประดิษฐ์เพื่อนำไป
บริจาคตามงานศพในหมู่บ้านและใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์

3. กิจกรรมทำกระถางต้นไม้จากกระดาษ นำกระดาษที่ไม่ใช้แล้วหรือขายได้ราคาต่ำมาทำ
กระถางต้นไม้ในโรงเรียน

4. กิจกรรมตาวิเศษ ช่วยในการสอดส่องดูแลการทิ้งขยะและคัดแยกขยะภายในโรงเรียน
5. กิจกรรมประดิษฐ์ดอกไม้จากหลอด ช่วยลดปริมาณขยะที่เกิดจากหลอก รวมถึงได้สิ่ง
ประดิษฐ์ที่สวยงาม

52

3. ขยะรีไซเคิล

โดยใช้กิจกรรม
1. กิจกรรมการปลูกพืชในขวดน้ำ เพื่อนำขวดน้ำในโรงเรียนมาใช้ประโยชน์และช่วยใน

การพัฒนาความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
2. กิจกรรมผลิตภัณฑ์จากกล่องนมและลังนม การทำเก้าอี้จากกล่องนม การทำชั้นใส่

หนังสือ
3. กิจกรรมโซฟาจากขวดน้ำ เพื่อเป็นการนำเอาขยะประเภทขวดน้ำมาประดิษฐืผล

งานเป็นโซฟา ที่สามารถใช้งานได้จริง

53

4. ขยะอันตราย

โดยใช้กิจกรรม
รวบรวมขยะส่งเทศบาลตำบลเทพวงศาให้นำไปกำจัดอย่างถูกวิธีต่อไป

54

5. ขยะติดเชื้อ

โดยใช้กิจกรรม
รวบรวมขยะติดเชื้อส่งโรงพยาบาลเขมราฐ เพื่อนำไปกำจัดอย่างถูกวิธีต่อไป

55

ส่วนที่ 4
ผลสำเร็จและความยั่งยืนของโรงเรียนปลอดขยะ

ผลสำเร็จและความยั่งยืนของโรงเรียนปลอดขยะ

4.1ระดับความรู้ และความเข้าใจของผู้เรียนและบุคลากรภายในโรงเรียน
จากการตอบแบบสอบถามความรู้ความเข้าใจของนักเรียนระดับชั้น ป1.-ป.6 จำนวน

110 คน เกี่ยวกับการจัดการขยะจำนวน 20 ข้อ โดยมีลักษณะคำถามเป็นแบบตอบ ใช่ /
ไม่ใช่ ดังนี้

57

58

จากตารางพบว่า ขยะ คือ สิ่งของหรือเศษวัสดุเหลือใช้หรือสิ่งที่เราไม่ต้องการและต้องมี
การการจัดทิ้ง ตอบถูกจำนวน 95 คนคิดเป็นร้อยละ 86.36 ตอบผิดจำนวน 15 คน คิด
เป็นร้อยละ 9.09

ขยะโดยทั่วไป มี 5 ประเภท ตอบถูกจำนวน 94 คน คิดเป็นร้อยละ 85.45 ตอบผิด
จำนวน 16 คน คิดเป็นร้อยละ 85.45

ขยะอินทรีย์ หรือที่เราเรียกว่าขยะเปียกนั้นเอง เช่น ซากพืช ซากสัตว์ เศษอาหาร กิ่ง
ไม้ ใบไม้ ซึ่งสามารถย่อยเองตามธรรมชาติ ตอบถูกจำนวน 100 คน คิดเป็นร้อยละ
90.90 ตอบผิดจำนวน 10 คน คิดเป็นร้อยละ 9.09

ขยะทั่วไป ได้แก่ พลาสติก เหล็ก ทองเหลือง กระดาษ แก้ว ยางในรถยนต์ ตอบถูก
จำนวน 99 คน คิดเป็นร้อยละ 90.00 ตอบผิดจำนวน 11 คน คิดเป็นร้อยละ 10.00

ขยะที่ย่อยสลายได้ยาก ได้แก่ เศษแก้ว เศษโลหะ ถุงพลาสติก กล่องโฟม ตอบถูก
จำนวน 100 คน คิดเป็นร้อยละ 90.90 ตอบผิดจำนวน 10 คน คิดเป็นร้อยละ
9.09,หน้ากากอนามัยถือว่าเป็นขยะติดเชื้อ ตอบถูกจำนวน 110 คน คิดเป็นร้อยละ 100
ตอบผิดจำนวน - คน คิดเป็นร้อยละ 00.00

ขยะรีไซเคิล คือ ขยะที่สามารถนำมาเข้าสู่ ขบวนการแปรรูปเพื่อออกมาเป็นผลิตภัณฑ์
ใหม่ ตอบถูกจำนวน 98 คน คิดเป็นร้อยละ 89.09 ตอบผิดจำนวน 12 คน คิดเป็นร้อย
ละ 10.90

ถังขยะ หมายถึง ทีที่ใช้กักเก็บขยะ ขยะมูลฝอย ขยะที่ไม่พึงประสงค์ เพื่อที่จะนำไป
ทำลาย ตอบถูกจำนวน 101 คน คิดเป็นร้อยละ 91.81 ตอบผิดจำนวน 9 คน คิดเป็น
ร้อยละ 8.18

ขวดยาฆ่าแมลง กระป๋องสเปรย์ หลอดไฟเก่า ถ่านไฟฉาย ขยะที่ปนเปื้อนเลือด
เสมหะผู้ป่วย ให้ทิ้งลงทังขยะทั่วไป ตอบถูกจำนวน 92 คน คิดเป็นร้อยละ 83.63 ตอบ
ผิดจำนวน 18 คน คิดเป็นร้อยละ 16.36,

ถังขยะสีเขียวใช้สำหรับใส่ขยะรีไซเคิล หรือขยะมูลฝอยที่ยังใช้ได้ ตอบถูกจำนวน 89
คน คิดเป็นร้อยละ 80.90 ตอบผิดจำนวน 21 คน คิดเป็นร้อยละ19.09

ถังขยะสีเหลือง รองรับขยะที่สามารถนำมารีไซเคิลหรือขายได้ เช่น แก้ว กระดาษ
พลาสติก โลหะ ตอบถูกจำนวน 90 คน คิดเป็นร้อยละ 81.81 ตอบผิดจำนวน 20 คน
คิดเป็นร้อยละ18.18

สาเหตุการเกิดขยะมูลฝอยเป็นความมักง่ายและขาดจิตสำนึกของมนุษย์จากการทิ้ง
ขยะไม่ถูกที่ ตอบถูกจำนวน 103 คน คิดเป็นร้อยละ 93.63 ตอบผิดจำนวน 8 คน คิด
เป็นร้อยละ 7.27

ถ่านไฟฉาย/แบตเตอรี่รถยนต์ สามารถทิ้งรวมกับขยะทั่วไปได้ ตอบถูกจำนวน 99
คน คิดเป็นร้อยละ 90.00 ตอบผิดจำนวน 11 คน คิดเป็นร้อยละ10.00

59

ก่อนนำขยะมูลฝอยไปเผาทำลายทุกครั้งไม่จำเป็นต้องคัดแยกขยะ สามารถนำไปเผาได้
เลย ตอบถูกจำนวน 100 คน คิดเป็นร้อยละ 90.90 ตอบผิดจำนวน 10 คน คิดเป็น
ร้อยละ 9.09

การกำจัดขยะมูลฝอย โดยการฝังกลบถ้าทำไม่ถูกวิธีจะทำให้น้ำใต้ดิน เกิดมลพิษ ตอบ
ถูกจำนวน 101 คน คิดเป็นร้อยละ 91.81 ตอบผิดจำนวน 9 คน คิดเป็นร้อยละ
8.18

การคัดแยกขยะทำให้ปริมาณขยะลดน้อยลง ตอบถูกจำนวน 94 คน คิดเป็นร้อยละ
85.45 ตอบผิดจำนวน 16 คน คิดเป็นร้อยละ 14.54

การทิ้งขยะมูลฝอยในแม่น้ำ น้ำไม่เน่าเสียเนื่องจากขยะมูลฝอย ถูกน้ำพัดไป ตอบถูก
จำนวน 102 คน คิดเป็นร้อยละ 92.72 ตอบผิดจำนวน 8 คน คิดเป็นร้อยละ 7.27

การกำจัดขยะทำให้บริเวณที่กำจัดขยะเป็นแหล่งอาหาร แหล่งเพาะพันธุ์สัตว์และแมลง
นำโรค ตอบถูกจำนวน 107 คน คิดเป็นร้อยละ 97.27 ตอบผิดจำนวน 3 คน คิดเป็น
ร้อยละ 2.72

วิธีการกำจัดขยะมูลฝอยทุกประเภทที่ดีที่สุดคือนำไปเผา ตอบถูกจำนวน 98 คน คิด
เป็นร้อยละ 89.09 ตอบผิดจำนวน 12 คน คิดเป็นร้อยละ 10.90

การใช้ถุงผ้า หรือตะกร้าไม้ไผ่แทนถุงพลาสติกไปใส่ของที่ซื้อจากตลาดช่วยลดปัญหาขยะ
มูลฝอยไม่ได้ ตอบถูกจำนวน 107 คน คิดเป็นร้อยละ 97.27 ตอบผิดจำนวน 3 คน คิด
เป็นร้อยละ 2.72

จำนวนผู้ตอบถูกในภาพรวม คิดเป็น
ร้อยละ 89.95 และตอบผิดในภาพรวม
คิดเป็นร้อยละ 10.05 ซึ่งสามารถสรุปได้
ว่า นักเรียนมีความรู้ในการจัดกรรม
โรงเรียนปลอดขยะคิดเป็นร้อยละ 89.95
ซึ่งเป็นความรู้ที่จะพร้อมนำไปสู่การปฏิบัติ
กิจกรรม เพื่อให้เกิดทักษะต่อไป

60

4.2 มีจิตสำนึก และพฤติกรรมการจัดการขยะที่ดี

โรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยงให้ความสำคัญในการจัดการกับขยะและนโยบายใน
การจัดเก็บและคัดแยกขยะ เพื่อสร้างจิตสำนึก สร้างพฤติกรรม การปรับเปลี่ยนนิสัยของ
นักเรียนเพื่อก่อให้เกิดประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อมต่างๆโรงเรียน ชุมชน สังคมและมีการ
ประเมินผลด้วยแบบสอบถามความคิดเห็นในการดำเนินงานโครงการโรงเรียนปลอดขยะ
ดังนี้

1. การปลูกจิตสำนึก พฤติกรรมของผู้เรียน ครูและบุคลากรในโรงเรียน
2. ความเป็นระเบียบ เรียบร้อยและความสะอาดในโรงเรียน
1.การปลูกจิตสำนึก พฤติกรรมของผู้เรียน ครูและบุคลากรในโรงเรียน

ผลการประเมิน
จากตารางแสดงผลการประเมินพบว่า บุคลากรในโรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยง มี

จิตสำนึกรักความสะอาด อยู่ในระดับ ดีมากที่สุด ค่าเฉลี่ย ร้อยละ 95.3 อยู่ในระดับดี ค่า
เฉลี่ย ร้อยละ 4.7

61

2. ความเป็นระเบียบ เรียบร้อยและความสะอาดในโรงเรียน

ผลการประเมิน
จากตารางแสดงผลการประเมินโรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยง มีความเป็นระเบียบ

เรียบร้อยและสะอาด อยู่ในระดับ มากที่สุด ค่าเฉลี่ย ร้อยละ 92 และอยู่ในระดับดี ค่าเฉลี่ย
ร้อยละ 8
ข้อเสนอแนะ

- ถังขยะชำรุดควรมีการเปลี่ยนใหม่
- อุปกรณ์ทำความสะอาด ไม้กวาด ควรเปลี่ยนทุกๆ 3 เดือน

62

4.3 ข้อมูลปริมาณขยะที่บ่งชี้ผลสำเร็จของกิจกรรม
4.3.1ปริมาณขยะมูลฝอยที่นำกลับมาใช้ประโยชน์ผ่านกิจกรรม

ปริมาณขยะมูลฝอยที่นำกลับมาใช้ประโยชน์ผ่านกิจกรรมต่างๆ
4.3.2 ขยะรีไซเคิล มีจำนวน 0.875 กิโลกรัม/วัน เฉลี่ย 0.005 กก./คน
4.3.3 ขยะอินทรีย์ มีจำนวน 5.742 กิโลกรัม/วัน เฉลี่ย 0.033 กก./คน
4.3.4 ขยะทั่วไป มีจำนวน 6.335 กิโลกรัม/วัน เฉลี่ย 0.035 กก./คน
4.3.5 ขยะอันตราย มีจำนวน 0.174 กิโลกรัม/วัน เฉลี่ย 0.001 กก./คน
4.3.6 ขยะติดเชื้อ มีจำนวน 0.05 กิโลกรัม/วัน เฉลี่ย 0.0003 กก./คน

8

6

4

2

0 ขยะอินทรีย์ ขยะทั่วไป ขยะอันตราย ขยะติดเชื้อ
ขยะรีไซเคิล

รวมปริมาณ 13.126 กิโลกรัม/วัน เฉลี่ยต่อคน 0.075 กก./วัน
คิดเป็นร้อยละ 78.34 จากขยะที่เกิดขึ้นทั้งหมดในโรงเรียน

63

4.3.2ปริมาณขยะมูลฝอยที่นำไปกำจัดลดลง (ปริมาณขยะมูลฝอยที่ส่งกำจัด/ส่ง
อปท.เปรียบเทียบก่อนและหลังดำเนินการ)

ปริมาณขยะก่อนดำเนินกิจกรรมการจัดการขยะ 16.756 กิโลกรัม/วัน (ข้อมูลปีฐาน)
ปริมาณขยะหลังดำเนินกิจกรรมการจัดการขยะ 3.630 กิโลกัรม/วัน (ข้อมูลปี
ปัจจุบัน)
ปริมาณขยะที่ลดลงเมื่อเปรียบเทียบก่อน/หลัง 13.126 กิโลกรัม/วัน
ร้อยละปริมาณขยะที่ลดลง ร้อยละ 78.34
ปริมาณถุงพลาสติกที่ลดลง 25 ใบ/เดือน
ปริมาณโฟมที่ลดลง 2 ชิ้น/เดือน

ปริมาณขยะ
20

15

10

5

0 หลังดำเนินกิจกรรม
ก่อนดำเนินกิจกรรม

64

4.4 ความยั่งยืนและต่อเนื่องของการดำเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ

65

4.4.1 การกำหนดแผนงานและโครงการในปีการศึกษา 2564
โรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยง ได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานทั้งภายในและ

ภายนอกโรงเรียน เพื่อให้เกิดความยั่งยืนของการดำเนินงานโครงการโรงเรียนปลอดขยะ
(Zero Waste School) และคณะครูบุคลากรทางการศึกษา จึงวางแผนและประชุม
ร่วมกัน กำหนดเป็นแผนปฏิบัติราชการ ปีการศึกษา 2564 ซึ่งมีวิสัยทัศน์ที่เกี่ยวกับ
โครงการปลอดขยะ (Zero Waste School) ของโรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยง คือ
นักเรียนเป็นผู้มีความรู้คู่คุณธรรม นำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในการดำเนินชีวิต

นอกจากนี้โรงเรียนยังมีการวางแผนโครงการและกิจกรรมที่สอดคล้องกับ
โครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ดังนี้

1. กิจกรรมอบรมให้ความรู้โครงการโรงเรียนปลอดขยะ ( Zero Waste
School )

2. กิจกรรมจัดทำป้ายนิเทศให้ความรู้เกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยในโรงเรียน
3. กิจกรรมรณรงค์การจัดการขยะในชุมชน
4. กิจกรรมตาวิเศษ
5. กิจกรรม Big Cleaning Day
6. กิจกรรมธนาคารรักษ์สิ่งแวดล้อม (คัดแยกขยะ)
7. กิจกรรมการปลูกพืชในขวดน้ำ
8. กิจกรรมผลิตภัณฑ์จากกล่องนม+ลังนม
9. กิจกรรมรักษ์โลกรักเรา (ปุ๋ยหมัก)
10. กิจกรรมบ่อวิเศษ (ปุ๋ยชีวภาพ)
11. กิจกรรมปลูกพืชผักสวนครัวในสถานศึกษา
12. กิจกรรมแก้วน้ำของฉัน
13. กิจกรรม อิ่มอร่อย พอดี พอเพียง
14. กิจกรรมผลิตดอกไม้จันทน์จากลอตเตอรี่
15. กิจกรรมบ่อดักไขมัน
16. กิจกรรมเตาเผาขยะไร้ควัน
17. กิจกรรมเสียงตามสาย
18. กิจกรรมส่งต่อความสุข
โรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยงมีแผนการดำเนินการและมีระบบการประกัน
คุณภาพภายในสถานศึกษา ที่ส่งเสริมให้การดำเนินงานโครงการโรงเรียนปลอดขยะในปี
การศึกษา 2564 มีประสิทธิภาพมากขึ้น

66

4.4.2 การสนับสนุน ส่งเสริม และการช่วยเหลือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
โรงเรียนได้รับการสนับสนุนในด้านการจัดการขยะ ดังนี้

1.โรงเรียนได้นำนักเรียนและคณะครูเข้าศึกษาดูงานร่วมกับชุมชนปลอดขยะหมู่บ้าน
หนองวิไล ตำบลเขมราฐ อำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี เพื่อส่งเสริมโครงการ
โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School)

2.โรงเรียนได้รับการจัดสรรถังขยะอันตรายจาก เทศบาลตำบลเทพวงศา อำเภอเขมราฐ
จังหวัดอุบลราชธานี

3.โรงเรียนได้รับการคัดเลือกเข้าร่วมการอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการจัดการขยะ
แต่ละประเภท จากเทศบาลตำบลเทพวงศา อำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี

67

4.4.3 สร้างวัฒนธรรมโรงเรียนด้านการจัดการขยะและความสะอาดของโรงเรียน
การมีส่วนร่วมกันระหว่างโรงเรียนและชุมชน โรงเรียน ครู ผู้บริหาร ต้องสานต่อ

และชุมชนต้องร่วมกันให้การสนับสนุน รับรู้กิจกรรมของโครงการโรงเรียนปลอดขยะ มี
การขยายผลออกไปสู่ภายนอกขณะเดียวกันข้างนอกเข้ามาโรงเรียนเห็นความสำคัญของ
การกำจัดขยะแต่ละประเภทคำนึงถึงผลกระทบต่อทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมและร่วม
กันดำเนินงานโครงการปลอดขยะอย่างต่อเนื่อง

68

4.4.4 ความยั่งยืนในการดำเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ
การมีส่วนร่วมกันระหว่างโรงเรียนและชุมชน โรงเรียน ครู ผู้บริหาร ต้องสานต่อ และ
ชุมชนต้องร่วมกันให้การสนับสนุน รับรู้กิจกรรมของโครงการโรงเรียนปลอดขยะ มีการ
ขยายผลออกไปสู่ภายนอกขณะเดียวกันข้างนอกเข้ามาโรงเรียนเห็นความสำคัญของการ
กำจัดขยะแต่ละประเภทคำนึงถึงผลกระทบต่อทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม และร่วมกันดำเนิน
งานโครงการปลอดขยะอย่างต่อเนื่อง
ทั้งนี้โรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยงเป็นศูนย์การเรียนรู้โครงการโรงเรียนปลอดขยะ
โดยมีโรงเรียนอื่นๆ และชุมชนมาศึกษาดูงาน
โรงเรียนดอนหวายราษฎร์บำรุง

ผู้อำนวยการโรงเรียนดอนหวายราษฎร์บำรุงนำคณะครูมาศึกษาดูงานโรงเรียนปลอด
ขยะ เพื่อเป็นแนวทางในการนำไปต่อยอดและพัฒนาโรงเรียนให้เป็นโรงเรียนปลอดขยะ
ตามนโยบายของกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ง
แวดล้อม

69

ส่วนที่ 5
การจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งแวดล้อมตามหลัก

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

จัดการขยะมูลฝอยและสิ่งแวดล้อมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง



5.1 ดำเนินกิจกรรมการจัดการขยะตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
โรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยง ได้ยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในการดำเนินกิจกรรม
ต่างๆ เพื่อจัดการขยะภายในโรงเรียน

5.1.1ความพอประมาณ
คณะครู บุคลากรและนักเรียนโรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยง มีความรู้ความเข้าใจ

ปลูกฝังให้ นักเรียนมีความพอดี ไม่มากหรือน้อยเกินไป โดยไม่เบียดเบียนผู้อื่น ดํารงชีวิต
ด้วยความพอดี ไม่เบียดเบียน สิ่งแวดล้อมและนําไปใช้ในครอบครัวของตนเอง โดยมี
กิจกรรมต่างๆ ที่ส่งเสริมและสนับสนุน ได้แก่ กิจกรรมแก้วน้ำของฉัน กิจกรรมอิ่มอร่อย
พอดี กิจกรรมฐานรู้รักษ์โลก (บ่อปุ๋ยหมัก) กิจกรรมฐานย่อปุ๋ยชีวภาพ,กิจกรรมฐานปลูก
ผักปลอดสารพิษ กิจกรรมฐานกอไก่เลี้ยงคน คอคนเลี้ยงไก่

71

กิจกรรม แก้วน้ำของฉัน

เพื่อลดปริมาณขยะที่ใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง ทางโรงเรียนจึงได้ให้นักเรียนทุกคนมี
แก้วน้ำส่วนตัวในการดื่ม น้ำและใส่น้ำหวานที่ซื้อจากสหกรณ์โรงเรียน

กิจกรรม อิ่มอร่อยพอดี

โรงเรียนมีโรงอาหารเพื่อให้นักเรียนรับประทานอาหาร โดยผู้ที่ได้รับมอบหมายเมื่อ
ถึงเวลารับประทานอาหารผู้รับผิดชอบจะต้องมาตักอาหารให้น้องๆ เพื่อนๆ และพี่ๆ โดยจะ
ตักในปริมาณที่เหมาะสม ไม่มากเกินไปและไม่น้อยเกินไป หากยังไม่อิ่มก็สามารถมาเพิ่มได้
และรับประทานให้หมดจาน ทั้งนี้เพื่อไม่ให้มีขยะที่เป็นเศษอาหาร

72

กิจกรรม ฐานรู้รักษ์โลก(บ่อปุ๋ยหมัก)

โรงเรียนได้มีการจัดทําปุ๋ยหมัก เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ให้แก่นักเรียน โดยใช้ขยะ
อินทรีย์ภายในบริเวณโรงเรียน เช่น ใบไม้ หญ้า ที่ได้จากการตัดแต่งกิ่งไม้ ใบไม้ที่ร่วง นํา
มาทําเป็นปุ๋ยหมัก ปุ๋ยที่ได้สามารถนำไปใส่ต้นไม้ พืชผักสวนครัวในบริเวณรอบๆ โรงเรียน

กิจกรรม ฐานบ่อปุ๋ยชีวภาพ

โรงเรียนได้มีการจัดทําปุ๋ยชีวภาพ เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ให้แก่นักเรียน โดยใช้ขยะเปียก
ภายในโรงเรียน เช่น เศษอาหารที่เหลือจากการรับประทานอาหาร เศษผักและผลไม้ นํา
มาทําปุ๋ยชีวภาพ ปุ๋ยที่ได้สามารถนำไปใส่ต้นไม้ พืชผักสวนครัวในบริเวณรอบๆ โรงเรียน

73

กิจกรรม ฐานปลูกผักปลอดสารพิษ



















โรงเรียนมีแหล่งเรียนรู้การปลูกผักสวนครัวปลอดสารพิษ เพื่อให้บุคลากรใน
โรงเรียน นักเรียน และ ผู้ปกครองสามารถศึกษาวิธีการปลูกผักปลอดสารพิษ ซึ่งใช้ดิน
ผสมกับปุ๋ยหมักจากเศษใบไม้แห้งปลูกพืชต่างๆ และนําปุ๋ยชีวภาพที่ได้จากเศษอาหาร มา
ใส่ผักที่ปลูก ทําให้ผักปลอดสารพิษอีกทั้งปลูกฝังนิสัยการส่งเสริมความ พอมี พอกิน
จากการปลูกผักสวนครัว เป็นการลดค่าใช้จ่ายในฌรงเรียนและในครัวเรือน

กิจกรรม ฐานกอไก่เลี้ยงคน คอคนเลี้ยงไก่



















โรงเรียนมีแหล่งเรียนรู้การเลี้ยงไก่ เพื่อให้บุคลากรในโรงเรียน นักเรียนและ
ผู้ปกครองสามารถศึกษาวิธีการเลี้ยงไก่ และโรงเรียนได้นำเศษอาการ เศษผัก เศษผลไม้ ที่
เหลือจากอาหารกลางวันนักเรียน มาให้เป็นอาหารไก่ได้ เพื่อลดต้นทุนในการซื้อหัวอาหาร

74

5.1.2 ความมีเหตุผล
คณะครู บุคลากรและนักเรียนโรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยง มีความรู้ความเข้าใจ

ปลูกฝังให้ นักเรียนเตรียมตัวและตัดสินใจดําเนินการอย่างมีเหตุผลตามหลักวิชาการ หลัก
กฎหมาย หลักศีลธรรมจริยธรรม และวัฒนธรรมที่ดีงาม โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่
เกี่ยวข้อง ตลอดจนคํานึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการ กระทํานั้น ๆ อย่างรอบรู้และ
รอบคอบ เช่น นักเรียนกำจัดขยะอย่างถูกวิธี มีการคิดไตร่ตรองถึงเหตุ ไม่ตัดสินใจตาม
อารมณ์ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด ใบไม้และเศษอาหารนำไปทำปุ๋ย ขวดแก้ว ขวด
พลาสติก นำไปธนาคารคัดแยกขยะ ขยะทั่วไป นำไปกำจัดโดยเตาเผาขยะไร้ควัน

5.1.3 การมีภูมิคุ้มกันที่ดี
คณะครู บุคลากรและนักเรียนโรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยง มีการเตรียมตัวรับมือ

กับผลกระทบด้านขยะ โดยส่งเสริมการลดปริมาณขยะและการคัดแยกขยะตั้งแต่ต้นทาง
เพื่อไม่ให้ปริมาณขยะเพิ่มจํานวนขึ้นจนส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม นักเรียนสามารถเชื่อม
โยงความรู้จากฐานต่างๆ และนำความรู้ ทักษะไปขยายผลสู่ครอบครัว ชุมชน ไม่ว่าจะ
เป็นการปลูกผัก การทำปุ๋ย การแยกขยะและการกำจัดอย่างถูกวิธี ทำให้มีความพร้อม
รับมือกับความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ทั้งสภาพ ลม ฟ้า อากาศ แม้แต่สถานะทางเศรษฐกิจ

75

5.1.4 เงื่อนไข ความรู้
คณะครู บุคลากรและนักเรียนโรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยง มีความรู้ ความเข้าใจในการ

จัดการขยะประเภทต่างๆ ได้เป็นอย่างดี นักเรียนได้ฝึกปฏิบัติกิจกรรมจริงจากฐานการเรียนรู้
ทั้ง 9 ฐาน และได้ความรู้จากกิจกรรมที่โรงเรียนได้จัดทำขึ้น เช่น กิจกรรมอบรมให้ความรู้
กิจกรรมการจัดทำป้ายนิเทศให้ความรู้เกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยในโรงเรียน กิจกรรม
รณรงค์การจัดการขยะในชุมชน อีกทั้งยังสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในด้านอื่นๆ อีกด้วย
5.1.5 เงื่อนไข คุณธรรม

จากที่นักเรียนโรงเรียนบ้านอูบมุงแก้งเกลี้ยงได้เรียนรู้ฐาน 9 ฐาน และกิจกรรมต่างๆมี่
ทางโรงเรียนได้ดำเนินการ ทำให้นักเรียนมีความมุ่งมั่น ตั้งใจ ในการจัดการขยะประเภทต่างๆ
และมุ่งมั่นในการทำกิจกรรม มีระเบียบวินัย มีความรับผิดชอบ รู้หน้าที่ของตนเอง ไม่เอารัด
เอาเปรียบเพื่อน และช่วยเหลือซึ่งกันและกัน นำมาซึ่งความสะอาดในบริเวณโรงเรียน ขยะลด
ลงเป็นจำนวนมาก นักเรียนทิ้งขยะได้ถูกที่และถูกถัง

76

5.2 การบริการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมควบคู่การจัดการขยะ
กิจกรรมด้านการจัดการสิ่งแวดล้อมอื่นๆควบคู่กับการจัดการขยะ โรงเรียนบ้านอูบมุง

แก้งเกลี้ยง มีกิจกรรมการจัดการสิ่งแวดล้อมอื่นๆ ควบคู่กิจกรรมการจัดการขยะได้อย่าง
เหมาะสม และส่งเสริมกิจกรรมการจัดการขยะ ดังนี้

1. กิจกรรมรณรงค์การจัดการขยะในชุมชน
นักเรียนและชาวบ้านมีความรู้เรื่องการคัดแยกขยะและสามารถแยกขยะได้อย่างถูกต้อง
ทำให้มีสภาพแวดล้อมที่ดี สะอาด น่าอยู่ ด้วยการกำจัดขยะอย่างถูกวิธี

2. กิจกรรม ฐานการเรียนรู้กำจัดขยะ (เตาเผา
ขยะไร้ควัน)
นักเรียนสามารถจัดการขยะอย่างถูกวิธีและ
กำจัดขยะโดยเตาเผาไร้ควันในการจัดการสิ่ง
แวดล้อมที่เกิดขึ้นจากขยะและช่วยลดมลพิษ
ทางอากาศ

77

กิจกรรมด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติควบคู่กับการจัดการขยะ มีกิจกรรม
จัดการทรัพยากรธรรมชาติควบคู่กับการจัดการขยะ ดังนี้

1. กิจกรรมปลูกพืชในขวดน้ำ
จากกิจกรรมนี้ ทำให้นักเรียนได้รู้จักการทำงานร่วมกับผู้อื่น มีความสามัคคี มีความ
คิดสร้างสรรค์ อีกทั้ง ยังสามารถช่วยลดจำนวนขยะจากขวดพลาสติกและสามารถเพิ่มพื้นที่
สีเขียวให้กับโรงเรียน มีจำนวนพืชเพิ่มขึ้น ทำให้บริเวณโรงเรียนมีความร่มรื่นและสวยงาม

78

ภาคผนวก

ชอื่ โครงการ โครงการโรงเรยี นปลอดขยะ Zero Waste School

สนองกลยุทธ์ท่ี ๑ ปลูกฝังคณุ ธรรม จรยิ ธรรม สานึกความเปน็ ไทย ใส่ใจสิ่งแวดล้อม

เรยี นร้สู ากล บนพนื้ ฐานปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง

แผนงบประมาณ กลมุ่ บริหารงานท่ัวไป

กลยทุ ธ์ สพฐ. ข้อ 1 การพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี นในระดับการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน

ผลผลติ ๑.ผูจ้ บการศกึ ษาก่อนประถมศกึ ษา ๒. ผูจ้ บการศึกษาภาคบงั คับ

สถานท่ีดาเนนิ โครงการ โรงเรียนบา้ นอูบมงุ แก้งเกล้ียง

ผู้รบั ผดิ ชอบโครงการ นางสาวสายธาร สาลพล

สนองมาตรฐาน ที่ 1 คณุ ภาพของผู้เรยี น

1.2 คณุ ลกั ษณะที่พงึ ประสงคข์ องผู้เรียน

๒ การจัดการศึกษา

ระยะเวลาดาเนินการ พฤษภาคม 256๔ - มีนาคม 256๕

......................................................................................................................................................................

1. หลกั การและเหตผุ ล

จากปริมาณขยะมูลฝอยท่ีเกิดขึ้นในปี 2562 พบว่า คนไทยผลิตขยะประมาณ 27.82 ล้านตันต่อปี

หรือประมาณ 76,200 ตันต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปี 2561 ร้อยละ 1.64 มีการคัดแยกขยะท่ีต้นทางนากลับมา

ใช้ประโยชน์ใหม่ จานวน 9.58 ล้านตันต่อปี หรือคิดเป็นร้อยละ 34 เพ่ิมขึ้นจากปี 2560 ร้อยละ 13 ขยะ

มูลฝอยชุมชนถูกนาไปกาจัดอย่างถูกต้องตามหลักวิชาการ จานวน 10.88 ล้านตัน หรือคิดเป็นร้อยละ 39

ส่วนที่เหลือนาไปกาจัดอย่างไม่ถูกต้อง จานวน 7.39 ล้านตัน คิดเป็นร้อยละ 27 และพบพลาสติกในขยะ

ชุมชนประมาณ 2 ล้านตัน สามารถนาเข้าสู่ระบบรีไซเคิลประมาณ 500,000 ตัน (ส่วนใหญ่เป็นขวด

พลาสติก) ส่วนท่ีเหลือจะกลายเป็นขยะพลาสติก 1.5 ล้านตัน (ประกอบด้วยถุงพลาสติกประมาณ 1.2 ล้าน

ตัน ที่เหลือเป็นพลาสติกอื่นๆ เช่น แก้ว กล่อง ขวด ฝาจุก) ทั้งนี้การกาจัดอย่างไม่ถูกต้อง 7.15 ล้านตัน

โดยเฉพาะการกาจัดแบบเทกองหรือเผากลางแจ้ง การลักลอบทิ้งในพ้ืนที่สาธารณประโยชน์ และการลักลอบ

ทง้ิ ลงสแู่ หลง่ น้า ทาใหม้ ีขยะมลู ฝอยจากบกปะปนและตกค้างอยู่ในทะเล

กรมส่งเสริมคุณภาพสงิ่ แวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ ม ได้จัดทาโครงการ

โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ขึ้น โดยมวี ตั ถุประสงค์ เพ่ือเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพ

รตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี และเพื่อส่งเสรมิ สนบั สนนุ การสรา้ งเครือขา่ ยสถานศกึ ษา ทด่ี าเนิน

กจิ กรรม ลด คดั แยก และนาขยะกลบั มาใชป้ ระโยชน์ การรวบรวมขยะเพอื่ สง่ ไปกาจดั อยา่ งถูกต้อง ปลูกฝงั

จิตสานึก การลด คัดแยกขยะ และนาขยะกลับมาใช้ประโยชนใ์ หม่ในสถานศึกษา สร้างระบบการเรียนรู้ผ่าน

กิจกรรมต่างๆ และส่งเสรมิ การมสี ่วนรว่ มของผู้เรยี นในการจัดการขยะภายในสถานศึกษา ปลกู ฝังลักษณะนิสัย

รับผิดชอบตอ่ สงิ่ แวดล้อมแก่ผ้เู รยี น เพอ่ื ม่งุ สสู่ ถานศึกษาปลอดขยะอย่างแทจ้ รงิ ซง่ึ โครงการฯ ประสบผลสาเร็จ

เปน็ อยา่ งมาก ไดร้ ับการตอบรับจากสถานศึกษาเปน็ อย่างดี

ท้งั นี้เน่ืองจากปัญหาเรอื่ งขยะและปัญหาส่งิ แวดลอ้ ม เป็นปัญหาท่ีสาคัญมากในปจั จุบันทีส่ ่งผลกระทบ

กับโรงเรียน และชุมชน เป็นอย่างมาก ซึ่งขยะท่ีเพ่ิมขึ้นเป็นปริมาณมากนั้นเกิดจากความมักง่าย ขาดความ

รับผิดชอบ ขาดระเบียบวนิ ัยและไม่มีจิตสาธารณะ เปน็ สาเหตุทีพ่ บบ่อยมาก ซึ่งจะเห็นได้จากการทิ้งขยะลง

ตามพ้ืนหรือไม่ท้ิงลงในถังรองรับท่ีจัดไว้ให้ หรือแม้กระท่ังการซ้ือการใช้ส่ิงของของนักเรียนเช่น ขนม กระดาษ

แก้วน้า ขวดน้า โดยใส่ถุงพลาสติกหลายๆ ถุง ทาให้มีขยะเพ่ิมในปริมาณมาก จากปัญหาดังกล่าวจึงได้จดั ทา

โครงการโรงเรียนปลอดขยะ(Zero Waste School) เพื่อให้นักเรียนทุกคนมีระเบยี บวินัย มีความรับผิดชอบ

มีจิตสาธารณะ ได้ลงมือทากิจกรรมเพ่ือสังคม ด้านจิตสาธารณะร่วมกัน เห็นความสาคัญในการช่วยกัน
แกป้ ญั หาส่ิงแวดล้อม และรูจ้ ักการคัดแยกขยะ รจู้ ักการนาขยะกลับมาใช้ประโยชน์ไดใ้ หมเ่ พ่ือลดปรมิ าณขยะ
รูจ้ ักการเปลยี่ นขยะใหเ้ ป็นเงนิ รจู้ ักการประหยดั ตามแนวพระราชดารเิ ศรษฐกิจพอเพยี ง

2. วตั ถุประสงค์
2.1 เพือ่ กระตุ้น รณรงคเ์ สริมสรา้ งจิตสานึกและความรูค้ วามเข้าใจถึงแนวทางในการลดปรมิ าณขยะ

การแยกขยะและการนาขยะไปใชป้ ระโยชน์ รวมท้งั การรวบรวมขยะเพือ่ นาไปกาจัดอยา่ งถูกวธิ ี ใหก้ ับนกั เรยี น
และชุมชน

2.๒ เสริมสร้างความเข้มแขง็ ใหแ้ ก่สถานศึกษาและชุมชนได้มโี อกาสพัฒนาการเรียนการสอนการ
บริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อม การจดั กิจกรรมให้กับผูเ้ รยี นและชมุ ชนโดยรอบสถานศึกษา

๒.๓ บูรณาการจัดการเรียนรู้สูว่ ถิ พี อเพียงในสถานศกึ ษาและชุมชน

3. เป้าหมาย
3.1 เชิงปริมาณ

- นักเรียนโรงเรียนบา้ นอบู มุงแก้งเกลีย้ ง จานวน 1๕๐ คน
- บคุ ลากรโรงเรียนบา้ นอบู มุงแกง้ เกลีย้ ง จานวน ๑๓ คน
- ชุมชน จานวน ๒ หมูบ่ ้าน ๑.บ้านอบู มุง ๒.บ้านแกง้ เกล้ียง
3.2 เชงิ คณุ ภาพ

- นักเรียนโรงเรยี นบา้ นอูบมงุ แก้งเกลย้ี ง มีระเบียบวินัย มีความรบั ผดิ ชอบ และมจี ติ สาธารณะ
- นักเรียนตระหนกั ถึงความสาคัญของการลดและคดั แยกขยะ และนามาใชใ้ นชีวติ ประจาวัน
- โรงเรยี นและชุมชนเปน็ โรงเรยี นปลอดขยะและชมุ ชนปลอดขยะ

4. ตัวช้ีวดั ความสาเร็จ
๔.๑ ร้อยละ ๖๐ โรงเรียนและชุมชนมคี วามร้เู กี่ยวกบั โครงการโรงเรียนปลอดขยะ
๔.๒ นกั เรยี น ร้อยละ ๘๐ มีความรู้ความเข้าใจในการจดั การขยะมลู ฝอย ในโรงเรียนและชมุ ชน
๔.๓ ร้อยละ ๖๐ ชุมชนมีความรู้ความเข้าใจเก่ยี วกบั การจัดการขยะทงั้ 4 ประเภท โดยใช้หลกั 3Rs

การคัดแยกขยะ การนาขยะกลับมาใชใ้ หม่ การเปลีย่ นขยะใหเ้ ปน็ เงนิ การทาปุ๋ยชวี ภาพ ปยุ๋ หมัก และ
ผลิตภณั ฑร์ ไี ซเคิล

๔.๔ นักเรยี น ร้อยละ 80 มีจิตสานกึ ในการอนุรกั ษส์ ่งิ แวดล้อม
๔.๕ ร้อยละ ๑๐๐ สภาพแวดล้อมในโรงเรยี นและชมุ ชนสะอาด นา่ อยู่
๔.๖ รอ้ ยละ ๑๐๐ โรงเรยี นมกี ารจดั การด้านส่ิงแวดล้อมท่ดี ีและมีการกาจัดขยะอยา่ งครบวงจร
๔.๗ นกั เรยี น ร้อยละ ๖๐ เห็นคณุ ค่าการนาขยะกลับมาใช้ใหม่และสามารถสร้างสรรคส์ ิ่งประดษิ ฐจ์ าก
ขวดพลาสติก
๔.๘ นกั เรียน ร้อยละ ๖๐ เห็นคณุ ค่าการนาขยะกลับมาใชใ้ หมแ่ ละสามารถสรา้ งสรรค์ส่ิงประดษิ ฐจ์ าก
กล่องนม
๔.๙ นักเรยี น ร้อยละ ๘๐ มีความรู้ความเข้าใจในการจดั การส่งิ แวดลอ้ มท่เี กิดขนึ้ จากเศษใบไมท้ ่ีไม่มี
ประโยชนร์ อการกาจดั นาไปทาเป็นป๋ยุ หมักใชก้ บั พชื สวนครวั

๔.๑๐ นกั เรยี น ร้อยละ ๘๐ มีความรแู้ ละเข้าใจเกย่ี วกับปยุ๋ ชวี ภาพ เห็นคุณคา่ ของเศษพืช ผกั ผลไม้
และของเหลือจากพชื ผลทางการเกษตร

๔.๑๑ นกั เรยี นชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี ๕ มคี วามรู้ความเข้าใจในการใชข้ ยะประเภทนากลบั มาใช้ซา้
(Reuse) นามาเปน็ ภาชนะปลกู พชื

๔.๑๒ รอ้ ยละ ๘๐ คณุ ครู นกั เรยี น และสหกรณโ์ รงเรียนลดการใช้แกว้ พลาสติกมากขึน้ ขยะในบริเวณ
โรงเรียนมีจานวนน้อยลง

๔.๑๓ ร้อยละ ๘๐ โรงเรียนมีปริมาณขยะเปียก/เศษอาหารจากโครงการอาหารกลางวนั ลดนอ้ ยลง
๔.๑๔ นักเรียน ร้อยละ ๖๐ เหน็ คุณคา่ การนาขยะกลบั มาใชใ้ หมแ่ ละสามารถสร้างสรรค์ส่งิ ประดิษฐจ์ าก
ลอตเตอร่ี
๔.๑๕ รอ้ ยละ ๘๐ อา่ งล้างจานของโรงเรียนเกิดปัญหาท่อระบายนา้ อุดตันนอ้ ยลง
๔.๑๖ รอ้ ยละ ๘๐ เตาเผาขยะไร้ควนั ชว่ ยลดมลพิษในโรงเรียนและชุมชนน้อยลง
๔.๑๗ รอ้ ยละ ๘๐ นกั เรยี นได้รับความรู้เร่อื งขยะจากการประชาสมั พนั ธเ์ สยี งตามสายของโรงเรียน
๔.๑๘ รอ้ ยละ ๑๐๐ คณุ ครู นกั เรียน และผทู้ ่ไี ดร้ บั การส่งตอ่ ขยะที่สามารถนาไปใช้ประโยชนต์ ่อได้ มี
ความสุข
๔.๑๙ ร้อยละ ๑๐๐ ชมุ ชนเป็นชุมชนปลอดขยะ

5. กิจกรรมและรายละเอียดในการใช้จ่ายงบประมาณ 10๒,๐00 บาท (เงินสนับสนุนโครงการจาก

เทศบาล ๑๐๐,๐๐๐ บาท + งบเงินอุดหนนุ รายหวั นกั เรียน ๒,๐๐๐ บาท)

กิจกรรม งบประมาณจาแนกตามหมวดรายจา่ ย ระยะเวลา หมายเหตุ

ค่าตอบ คา่ ใช้ ค่าวัสดุ วสั ดุ ปฏบิ ตั ิงาน

แทน สอย นา้ มนั

1. เสนออนุมตั โิ ครงการ และแต่งต้ัง - - - - พ.ค.6๔ ครูสายธาร

คณะทางาน

2. ดาเนินกจิ กรรม -- - ตลอดปี

2.1 กจิ กรรมอบรมให้ความรู้ 2,000 การศกึ ษา ครูสายธาร

โครงการโรงเรยี นปลอดขยะ ( Zero

Waste School )

2.๒ กิจกรรมจัดทาปา้ ยนเิ ทศให้ 5,000 ครสู ายธาร

ความรูเ้ กย่ี วกบั การจัดการขยะมลู ฝอย

ในโรงเรยี น

2.๓ กจิ กรรมรณรงค์การจัดการขยะ 5,000 ครธู วชั และ

ในชุมชน คณะ

2.๔ กิจกรรมตาวิเศษ 5,๐๐๐ ครูธาลิณี

2.๕ กจิ กรรม Big Cleaning Day 5,๐๐๐ ครสู รุ ษิ า

และคณะ

๒.๖ กิจกรรมธนาคารรกั ษ์ ๒๐,๐๐๐ ครสู ายธาร

สงิ่ แวดล้อม (คดั แยกขยะ)

กจิ กรรม งบประมาณจาแนกตามหมวดรายจ่าย ระยะเวลา หมายเหตุ
ปฏบิ ัตงิ าน
2.๗ กจิ กรรมการปลกู พืชในขวดนา้ ค่าตอบ ค่าใช้ คา่ วัสดุ วัสดุ
2.๘ กิจกรรมผลิตภณั ฑ์จากกลอ่ ง ครูธีรากานต์
นม+ลังนม แทน สอย นา้ มัน ครพู ัชรีและ
2.๙ กิจกรรมรกั ษโ์ ลกรักเรา (ปุย๋ คณะ
หมกั ) ๓,๐๐๐ ครนู ริศรา
๒.๑๐ กิจกรรมบอ่ วเิ ศษ (ปุ๋ยชีวภาพ)
๒.๑๑ กิจกรรมปลกู พืชผกั สวนครวั ๑๐,๐๐๐ ครูธวชั
ในสถานศึกษา ครูสาวิตรี
๒.๑๒ กจิ กรรมแก้วน้าของฉนั 10,๐๐๐
ครวู ชิ ดุ าและ
๒.๑๓ กจิ กรรม อิ่มอรอ่ ย พอดี 2๐,๐๐๐ คณะ
พอเพียง 5,000 ครนู ิตยา

2.14 กิจกรรมผลิตดอกไม้จันทน์ - ครนู รศิ รา
จากลอตเตอร่ี
- ครธู วัช
๒.๑๕ กิจกรรมบ่อดักไขมนั ครธู วัช
๒.๑๖ กิจกรรมเตาเผาขยะไร้ควัน ๓,000 ครนู รศิ รา
๒.๑๗ กจิ กรรมเสยี งตามสาย ครูพัชรี
๒.๑๘ กิจกรรมส่งตอ่ ความสขุ ๒,๐๐๐ ครูสายธาร
3. สรุป รายงานผลการดาเนินโครงการ ๕,๐๐๐

รวมงบประมาณ -
* ถวั จ่ายทุกรายการ ๒,๐๐๐
-- - -

10๒,000

6. การประเมินผล
6.1 แบบสอบถามความคิดเหน็
6.2 ผปู้ ระเมนิ ผล บุคลากรและคณะกรรมการเครือข่ายผู้ปกครองโรงเรยี น
6.3 แบบสอบถามความพึงพอใจ

7. ผลทีค่ าดว่าจะไดร้ บั
๗.๑ โรงเรยี นและชุมชนมีความร้เู กยี่ วกับโครงการโรงเรียนปลอดขยะ
๗.๒ นักเรยี นมีความรู้ความเขา้ ใจในการจัดการขยะมลู ฝอย ในโรงเรียนและชมุ ชน
๗.๓ ชุมชนมีความรคู้ วามเข้าใจเกย่ี วกบั การจดั การขยะท้ัง 4 ประเภท โดยใชห้ ลัก 3Rs การคดั แยก

ขยะ การนาขยะกลับมาใชใ้ หม่ การเปลย่ี นขยะใหเ้ ปน็ เงิน การทาปยุ๋ ชวี ภาพ ปยุ๋ หมัก และผลติ ภณั ฑ์รีไซเคลิ
๗.๔ นกั เรียน มจี ติ สานกึ ในการอนุรกั ษ์ส่ิงแวดล้อม
๗.๕ สภาพแวดลอ้ มในโรงเรียนและชมุ ชนสะอาด น่าอยู่

๗.๖ โรงเรยี นมกี ารจัดการด้านสิง่ แวดลอ้ มท่ีดีและมีการกาจัดขยะอยา่ งครบวงจร
๗.๗ นักเรยี นเห็นคณุ ค่าการนาขยะกลับมาใชใ้ หม่และสามารถสร้างสรรค์สิง่ ประดิษฐ์จากขวดพลาสติก
๗.๘ นักเรยี นเห็นคณุ คา่ การนาขยะกลบั มาใชใ้ หม่และสามารถสรา้ งสรรคส์ ่งิ ประดษิ ฐ์จากกล่องนม
๗.๙ นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจในการจดั การสิง่ แวดล้อมที่เกดิ ข้ึนจากเศษใบไม้ทีไ่ มม่ ีประโยชน์รอ
การกาจดั นาไปทาเปน็ ปยุ๋ หมักใช้กับพืชสวนครวั
๗.๑๐ นักเรยี นมีความรู้และเขา้ ใจเก่ยี วกับปยุ๋ ชีวภาพ เห็นคุณค่าของเศษพืช ผกั ผลไม้และของเหลอื
จากพืชผลทางการเกษตร
๗.๑๑ นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี ๕ มีความรู้ความเขา้ ใจในการใชข้ ยะประเภทนากลับมาใชซ้ า้
(Reuse) นามาเปน็ ภาชนะปลกู พืช
๗.๑๒ คุณครู นกั เรียน และสหกรณโ์ รงเรียนลดการใช้แก้วพลาสติกมากข้ึน ขยะในบรเิ วณโรงเรียนมี
จานวนนอ้ ยลง
๗.๑๓ โรงเรยี นมปี รมิ าณขยะเปยี ก/เศษอาหารจากโครงการอาหารกลางวันลดน้อยลง
๗.๑๔ นกั เรียนเหน็ คุณคา่ การนาขยะกลบั มาใชใ้ หม่และสามารถสร้างสรรคส์ ่งิ ประดิษฐจ์ ากลอตเตอรี่
๗.๑๕ อ่างลา้ งจานของโรงเรยี นเกิดปญั หาท่อระบายนา้ อุดตันนอ้ ยลง
๗.๑๖ เตาเผาขยะไร้ควันช่วยลดมลพิษในโรงเรยี นและชมุ ชนนอ้ ยลง
๗.๑๗ นกั เรยี นได้รับความร้เู ร่ืองขยะจากการประชาสมั พันธ์เสยี งตามสายของโรงเรยี น
๗.๑๘ คุณครู นกั เรยี น และผทู้ ี่ไดร้ ับการสง่ ต่อขยะที่สามารถนาไปใช้ประโยชนต์ อ่ ได้ มีความสุข
๗.๑๙ ชุมชนเปน็ ชมุ ชนปลอดขยะ

(ลงชื่อ)..................................ผ้เู สนอโครงการ (ลงชือ่ ).......................................ผเู้ ห็นชอบโครงการ
(นางสาวสายธาร สาลพล) (นายธวชั ปะธิเก)
ตาแหน่ง ครผู ้ชู ว่ ย ตาแหนง่ ครู

(ลงช่อื ).......................................ผูอ้ นมุ ัตโิ ครงการ
(นางณัฐวรรณ พรมบญุ )

ผอู้ านวยการโรงเรียนบา้ นอูบมงุ แกง้ เกลยี้ ง













ประกาศโรงเรยี นบา้ นอูบมุงแก้งเกลี้ยง
เร่ือง นโยบาย การสนับสนุน และแผนการดาเนนิ งานเพื่อม่งุ สูโ่ รงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School)

ประจาปกี ารศกึ ษา 256๔
....................................................
ดว้ ยโรงเรยี นบ้านอบู มงุ แกง้ เกลยี้ ง ได้เข้าร่วมโครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School)
เพอื่ ส่งเสรมิ ให้โรงเรยี นมีสภาพแวดล้อมท่ีดถี ูกสขุ ลักษณะและเอ้ืออานวยใหน้ ักเรยี นมสี ุขภาพรา่ งกายสมบรู ณ์
แข็งแรง เจริญเตบิ โตสมวยั มีพฤติกรรมสขุ ภาพท่ีพงึ ประสงค์ เพื่อส่งเสรมิ สุขภาพทดี่ สี าหรับนักเรียน จงึ
ประกาศนโยบายโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School) ประจาปกี ารศึกษา 256๔ ดงั นี้
๑. ส่งเสรมิ และสนบั สนนุ ครูและบุคลากรทางการศกึ ษาเปน็ ตน้ แบบดาเนินกจิ กรรมโรงเรียนปลอดขยะ
๒. ส่งเสริมความรูค้ วามเข้าใจและการสรา้ งวนิ ยั ในการกาจัดขยะมลู ฝอยในสถานศกึ ษาและชมุ ชน
๓. เร่งรัด พัฒนาการบริหารจัดการขยะ โดยใชห้ ลกั 3Rs ไดแ้ ก่ Reduce ใช้นอ้ ย Reuse ใชซ้ า้ และ
Recycle นากลับมาใช้ใหม่
๔. ขบั เคลอ่ื นการบริหารจดั การขยะตามหลกั 3Rs สูช่ ุมชน
๕. สนับสนนุ กิจกรรมที่เกยี่ วข้องกับการจัดการขยะ
๖. ปลกู ฝงั จติ สานึกให้นกั เรียนในการลด คดั แยกขยะ
๗. ดาเนินกิจกรรม กระบวนการ และสร้างวินัยของนกั เรยี นในการจัดการขยะตั้งแตต่ ้นทาง
๘. ประสานความร่วมมอื กับชมุ ชนและหน่วยงานท่เี กยี่ วขอ้ งในพ้ืนท่ีในการดาเนนิ การจดั การขยะ
๙. สอดแทรกและบรู ณาการความรูท้ ี่เก่ียวกับการจัดการขยะในการจดั การเรียนการสอนกลมุ่ สาระ
การเรียนรู้
๑๐. สนบั สนนุ และสง่ เสริมการบรหิ ารจดั การขยะ การอนุรกั ษ์พลังงานและสิ่งแวดลอ้ มให้ยง่ั ยนื

จงึ ประกาศมาเพ่ือทราบโดยท่ัวกนั

ประกาศ ณ วนั ท่ี 1๔ มถิ ุนายน พ.ศ. 256๔

(ลงช่อื )
(นางณัฐวรรณ พรมบุญ)

ผอู้ านวยการโรงเรยี นบา้ นอูบมุงแกง้ เกลย้ี ง



แบบสอบถาม
เรือ่ ง ความรู้ ความเข้าใจในการจดั การขยะมูลฝอยภายในโรงเรยี น

คาชแี้ จง
1. โปรดอา่ นและตอบคาถามตามความเปน็ จริง เพื่อให้คาตอบของทา่ นสามารถนาไปใช้

ประโยชนไ์ ด้จริงอย่างสมบูรณ์ ซงึ่ ขอ้ มูลส่วนตัวของท่านจะเป็นความลับและไมก่ ่อให้เกิดความ
เสียหายใด ๆ

2. แบบสอบถามประกอบไปดว้ ย 2 ตอน ดงั นี้
ตอนที่ 1 แบบสอบถามข้อมลู ท่วั ไป
ตอนที่ 2 แบบสอบถามเก่ียวกบั ความร้ใู นการจดั การขยะมูลฝอย

ขอบคุณเปน็ อย่างย่งิ ในการตอบแบบสอบถามในครง้ั นี้ ขอบคณุ ค่ะ
โรงเรยี นบ้านอูบมงุ แก้งเกลี้ยง

แบบสอบถาม
เรือ่ ง ความรู้ ความเข้าใจในการจดั การขยะมลู ฝอยภายในโรงเรยี น
---------------------------------------------------------------------------------------------

ตอนที่ 1 แบบสอบถามขอ้ มูลทว่ั ไป

คาชแ้ี จง โปรดทาเคร่อื งมือ  ลงในช่อง ( ) และเติมขอ้ ความในช่องว่างใหค้ รบสมบรู ณ์

ทุกขอ้

1. เพศ

( ) ชาย ( ) หญงิ

2. อายุ

( ) ๗ ปี ( ) ๘ ปี

( ) ๙ ปี ( ) ๑๐ ปี

( ) ๑๑ ปี ( ) ๑๒ ปี

3. ระดับการศกึ ษา

( ) ประถมศกึ ษาปีท่ี ๑ ( ) ประถมศกึ ษาปที ี่ ๒

( ) ประถมศกึ ษาปีที่ ๓ ( ) ประถมศกึ ษาปีที่ ๔

( ) ประถมศกึ ษาปีท่ี ๕ ( ) ประถมศกึ ษาปีที่ ๖

ตอนที่ 2 แบบสอบถามเกีย่ วกบั ความรูค้ วามเข้าใจในการจัดการขยะมูลฝอยภายในโรงเรยี น
คาชแี้ จง โปรดทาเครอ่ื งหมาย  ลงในชอ่ ง “ใช”่ หรอื “ไม่ใช”่ ทที่ ่านคิดวา่ ถกู ตอ้ ง

เพยี งขอ้ เดยี ว

ความรใู้ นการจดั การขยะมูลฝอย ใช่ ไมใ่ ช่

1. ขยะ คือ ส่งิ ของหรอื เศษวัสดุเหลอื ใช้ หรือสิ่งที่เราไม่ ต้องการและตอ้ งมีการการจัด

ทิง้

2. ขยะโดยท่วั ไป มี 5 ประเภท

3. ขยะอนิ ทรยี ์ หรอื ทเี่ ราเรยี กว่าขยะเปียกนั้นเอง เช่น ซากพืช ซากสัตว์ เศษอาหาร

กงิ่ ไม้ ใบไม้ ซ่ึงสามารถย่อยเองตามธรรมชาติ

4. ขยะทั่วไป ได้แก่ พลาสตกิ เหลก็ ทองเหลือง กระดาษ แก้ว ยางในรถยนต์

5. ขยะทีย่ ่อยสลายได้ยาก ไดแ้ ก่ เศษแกว้ เศษโลหะ ถุงพลาสตกิ กลอ่ งโฟม

6. หน้ากากอนามัยถอื ว่าเป็นขยะตดิ เชือ้

7. ขยะรไี ซเคิล คอื ขยะท่สี ามารถนามาเข้าสู่ ขบวนการแปรรปู เพื่อออกมาเป็น

ผลิตภณั ฑใ์ หม่

8. ถงั ขยะ หมายถึง ทีทีใ่ ช้กกั เกบ็ ขยะ ขยะมูลฝอย ขยะท่ไี ม่พึงประสงค์ เพื่อท่จี ะ

นาไปทาลายตอ่ ไป

ความร้ใู นการจัดการขยะมูลฝอย ใช่ ไมใ่ ช่

9. ขวดยาฆ่าแมลง กระป๋องสเปรย์ หลอดไฟเก่า ถ่านไฟฉาย ขยะทีป่ นเป้อื นเลือด

เสมหะผู้ปว่ ย ให้ทงิ้ ลงทงั ขยะทั่วไป

10. ถงั ขยะสีเขียวใชส้ าหรับใสข่ ยะรีไซเคลิ หรอื ขยะมูลฝอยทย่ี งั ใช้ได้

11. ถงั ขยะสีเหลอื ง รองรับขยะท่ีสามารถนามารีไซเคลิ หรอื ขายได้ เชน่ แกว้ กระดาษ

พลาสตกิ โลหะ

12. สาเหตุการเกิดขยะมูลฝอยเป็นความมกั งา่ ยและขาดจติ สานกึ ของมนษุ ยจ์ ากการ

ทิง้ ขยะไม่ถกู ท่ี

13. ถ่านไฟฉาย/แบตเตอร่ีรถยนต์ สามารถทงิ้ รวมกับขยะทวั่ ไปได้

14. กอ่ นนาขยะมูลฝอยไปเผาทาลายทกุ ครัง้ ไม่จาเป็นตอ้ งคัดแยกขยะ สามารถนาไป

เผาไดเ้ ลย

15. การกาจัดขยะมูลฝอย โดยการฝังกลบถา้ ทาไม่ถูกวธิ จี ะทาใหน้ ้าใต้ดนิ เกดิ มลพษิ

16. การคดั แยกขยะทาให้ปรมิ าณขยะลดนอ้ ยลง

17. การทิ้งขยะมูลฝอยในแม่น้า น้าไมเ่ นา่ เสยี เน่ืองจากขยะมูลฝอย ถกู นา้ พัดไป

18. การกาจัดขยะทาให้บริเวณทก่ี าจัดขยะเปน็ แหล่งอาหาร แหล่งเพาะพนั ธุ์สัตวแ์ ละ

แมลงนาโรค

19. วธิ กี ารกาจัดขยะมูลฝอยทกุ ประเภททด่ี ีท่ีสุดคอื นาไปเผา

20. การใชถ้ ุงผ้า หรือตะกร้าไมไ้ ผแ่ ทนถุงพลาสตกิ ไปใส่ของท่ซี ือ้ จากตลาดชว่ ยลด

ปญั หาขยะมูลฝอยไมไ่ ด้

แบบสอบถามความคิดเหน็ ในการดาเนินงานโครงการโรงเรียนปลอดขยะ
คาชีแ้ จง

1. โปรดอา่ นและตอบคาถามตามความเปน็ จรงิ เพอ่ื ให้คาตอบของท่านสามารถนาไปใช้
ประโยชนไ์ ด้จริงอย่างสมบูรณ์ ซง่ึ ข้อมลู สว่ นตัวของท่านจะเป็นความลับและไมก่ ่อให้เกิดความ
เสียหายใด ๆ

2. แบบสอบถามประกอบไปด้วย ๒ ตอน ดงั น้ี

ตอนที่ 1 แบบสอบถามขอ้ มลู ท่ัวไป
ตอนท่ี 2 แบบสอบถามความคิดเหน็ ในการดาเนินงานโครงการโรงเรยี นปลอดขยะ

ขอบคณุ เป็นอย่างยิ่งในการตอบแบบสอบถามในคร้งั น้ี ขอบคณุ ค่ะ
โรงเรียนบ้านอูบมุงแกง้ เกลี้ยง

แบบสอบถามความคิดเหน็ ในการดาเนินงานโครงการโรงเรียนปลอดขยะ
ตอนที่ 1 แบบสอบถามขอ้ มูลท่วั ไป

คาชแ้ี จง โปรดทาเครื่องมอื  ลงในช่อง ( ) และเติมข้อความในช่องว่างให้ครบสมบูรณ์

ทุกขอ้

1. ตาแหนง่

( ) ครูและบคุ ลากร ( ) นกั เรียน

๒. เพศ

( ) ชาย ( ) หญิง

๓. อายุ

( ) ๗-๑๒ ปี ( ) ๑๓-๑๘ ปี

( ) ๑๙-๒๔ ปี ( ) ๒๕-๓๐ ปี

( ) ๓๑-๔๐ ปี ( ) มากกวา่ ๔๐ ปขี ้ึนไป

๔. ระดับการศึกษา

( ) ประถมศกึ ษา ( ) มัธยมศึกษา

( ) อนุปริญญา ( ) ปรญิ ญาตรี

( ) สูงกว่าปริญญาตรี

ตอนที่ 2 แบบสอบถามความคดิ เหน็ ในการดาเนินงานโครงการโรงเรยี นปลอดขยะ

คาชแี้ จง โปรดทาเครอื่ งหมาย ลงในช่องว่างเพือ่ แสดงระดบั ความคิดเหน็ ของทา่ น
เพียงขอ้ เดยี ว

1.การปลูกจิตสานึก พฤติกรรมของผเู้ รียน ครูและบคุ ลากรในโรงเรียน

ข้อ รายการประเมนิ ระดบั ความคิดเห็น

1 บุคลากรและนกั เรยี นตระหนักถงึ ความสาคญั ของ มาก มาก ปาน นอ้ ย น้อย
โรงเรยี นปลอดขยะ ทีส่ ุด กลาง ท่สี ุด

2 ทกุ คนมสี ว่ นรว่ มในการดาเนินโรงเรยี นปลอดขยะ
3 บรเิ วณทั่วไปของโรงเรยี นปลอดขยะ
4 บรเิ วณอาคารเรยี น/หอ้ งเรียนสะอาดเรียบรอ้ ย
5 การบรหิ ารจัดการขยะเป็นส่งิ ทีท่ กุ คนต้องร่วมมือ

กัน
6 การประชาสัมพันธก์ จิ กรรมอย่างทั่วถึงและ

ตอ่ เนอ่ื ง