รายงานการฝึกภาคปฏิบัติ 2 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ

หวั ข้อ : “ส่งิ ทไี่ ดร้ ับและการเรยี นรู้ตา่ งๆ”

โดย : นายสหรัฐ จนั ทรเ์ มอื ง เลขทะเบียนนักศึกษา 6105620022

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

จากการที่ได้ฝึกภาคปฏิบัติ 2 ที่โรงพยาบาลธรรมศาสตร์ ซึ่งในการฝึกครั้งนี้เป็นการฝึกในรูปแบบ
ชุมชน โดยในการฝึกของนั้นทางอาจารย์ภาคสนามนั้นได้มอบหมาบงานชุมชนผู้ป่วย post covid มาในการ
ติดตามอาการหลังจากการติดเชื้อโควิด – 19 โดยการติดตามอาการนั้นจะใช้การแบบประเมินสุขภาพและ
สำรวจความตอ้ งการหลงั การติดเชือ้ โควดิ และใช้วธิ กี ารโทรศัพท์สัมภาษณก์ ับผู้ป่วย โดยทางอาจารยภ์ าคสนาม
นั้นได้ให้ข้อมูลการติดต่อ เบอร์โทรศัพท์โดยจะแบ่งให้นักศึกษาฝึกปฏิบัตคิ นละ 8 เคส ในแบบประเมินนั้นจะมี
คำถามแบ่งออกเป็น 5 ส่วนคือ 1.ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสำรวจ 2.การสำรวจผลกระทบจากการติดเชื้อโค
วิด – 19 3.การประเมินการตีตราจากการติดเชื้อโควิด – 19 4.การสำรวจระดับความมั่นใจในการช่วยเหลือ
ตนเองจากผลกระทบจากการติดเชื้อโควิด – 19 5.การสำรวจความต้องการในการรับความช่วยเหลือหลังจาก
การติดเช้ือโควิด – 19 โดยเมือ่ ไดข้ ้อมูลท้ังหมดที่ได้จากการสมั ภาษณท์ ั้ง 72 เคส และใช้โปรกรม SPSS ในการ
วิเคราะห์ข้อมูล และได้ประชุมกันในกลุ่มเพื่อจัดทำโครงการและศึกษามิติต่างๆของชุมชน และได้วางแผนการ
จัดทำโครงการ “กระจายความรู้สู่ชุมชน สู้โควิด” และคู่มือ “ความรู้สู้โควิด” โดยเป็นการให้ความรู้เกี่ยวกับ
เรื่องของโควิด – 19 เมื่อติดเชื้อแล้วสามารถที่จะติดต่อหน่วยงานไหนได้บ้างทั้งในส่วนของภาครัฐและเอกชน
หรือจะเป็นสิทธิและการเยียวยาต่างๆเมื่อตดเชื้อโควิด – 19 หรือหลังจากการติดเชื้อรวมถึงสิทธิบัตรทอง
ข้าราชการ และในสว่ นสุดท้ายนัน้ จะเปน็ การฟื้นฟูร่างกายผู้ปว่ ย post covid ซึ่งนักศึกษาแบ่งหน้าทีใ่ นการหา
ข้อมูลแต่ละหัวข้อมาเพื่อจัดทำข้อมูลลงในคู่มือ “ สู้โควิด ” เพื่อที่จะมอบความรู้ให้แก่เจ้าหน้าที่ อพม. ซึ่งใน
การทำงานสมาชิกในกลุ่มก็มีความสนิทสนมกันมากขึ้น กล้าที่จะพูดคุย แลกเปลี่ยนความคิดเห็นต่างๆมากขึ้น
ทำให้การทำงานนั้นเป็นไปได้ง่ายยิ่งขึ้น โดยการหาข้อมูลต่างๆที่จะนำมาใช้ในคู่มือนั้นบางข้อมูลก็สืบค้นยาก
หรือบางข้อมูลนั้นอาจจะไม่ใช่ปัจจุบันทางกลุ่มเองก็จะเน้นย้ำในเรื่องนี้เพื่อให้ข้อมูลนั้นเป็นปัจจุบันมากที่สุด
และถูกต้องมาที่สุด เพราะคู่มือที่นักศึกษาได้จัดทำนั้นอาจจะนำไปใช้ประโยชน์หรือนำไปกระจายให้แก่
หน่วยงาน ชุมชนหรือคนที่สดใจได้ศึกษา ซึ่งการได้จัดทำโครงการแบบนี้ก็เป็นสิ่งที่แปลกใหม่ และน่าเรียนรู้ใน
มุมมองของนักศึกษาเองเพราะเนื่องจากในช่วงสถานการณ์แพร่กระจายของโควิด – 19 นั้นนักศึกษาที่ฝึก
ปฏิบัติในรูปแบบออนไลน์และลงพื้นที่จริงด้วย แต่กลุ่มของนักศึกษาเองนั้นส่วนใหญ่จะเป็นออนไลน์มากกว่า
ทำใหก้ ารทำโครงการในชว่ งสถานการณ์แบบนี้เป็นสง่ิ ทีท่ ้าทายตัวนกั ศึกษาเอง

โดยเมื่อได้ทำการรวบรวมข้อมูลต่างๆ มาวิเคราะห์เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้อง ทางกลุ่มได้ทำการจัดทำ
โครงการอบรมความรู้ผ่านโปรแกรม zoom meeting โดยใช้ชื่อว่า โครงการ “กระจายความรู้สู่ชุมชน สู้โค

47

วิด” และเป็นการแนะนำการใช้คู่มือ “ความรู้สู้โควิด” โดยในตัวของหนังสือคู่มือนั้นจะมีหนังสือเสียง คลิป
วิดีโอสาธิตการฟื้นฟูร่างกายต่างๆประกอบอยู่ด้วยเพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกในการใช้งานและให้เข้ากับ
สถานการณ์ปัจจุบันที่ได้เผชิญอยู่ โดยในโครงการนั้นทางเจ้าหน้าที่ อพม.และผู้ที่สนใจได้เข้าร่วมโครงการ 28
คน

ซ่งึ ในการจดั กจิ กรรมนนั้ นักศกึ ษาไดแ้ นะนำวิธการใช้ ข้อมูลเบ้อื งต้นในหนงั สือคมู่ ือ “ สโู้ ควดิ ” และผู้
ที่เข้าร่วมโครงการครั้งนี้นั้นก็ให้ความสนใจเป็นอย่างมาก ตัวนักศึกษาเองนั้นได้นำเสนอในส่วนสิทธิของ
ข้าราชการว่าควรทำอย่างไร แบบไหนในระหว่างการติดเชื้อและหลังติดเชื้อโควิดเพื่อรับสิทธิหรือการเยียวยา
หลังจากการเสร็จสิ้นกิจกรรมแนะนำหนังสือคู่มือ “สู้โควิด ” ได้มีการสะท้อนการเรียนรู้จากกิจกรรม สะท้อน
ความรู้สึกรวมถึงการสรุปการพูดคุยและทำแบบประเมินความพึงพอใจ โดยมีตัวแทนของฝั่งเจ้าหน้าที่นั้นได้ให้
ความเห็นว่าการทำโครงการแนะนำการใช้คู่มือครั้งนี้เป็นสิ่งที่ดีมาก เพราะข้อมูลบางข้อมูลนัน้ คนท่ัวไปเขาไม่รู้
ว่าสามารถทำแบบนี้ได้ สามารถที่จะใช้สิทธิตรงนี้ได้ จึงเป็นหนังสือคู่มือที่ดีสามารถที่จะนำไปต่อยอดได้อีก
และได้มีการเสนอแนะในการทำสติ๊กเกอร์เพื่อไปติดตามบ้านเรือนต่างๆเกี่ยวกับหน่วยงานที่สามรถเข้ามา
ช่วยเหลือ หรือติดตอ่ ได้เพื่อให้สะดวกกับสมาชิกในหมู่บ้าน โดยในกลุม่ นัน้ ได้ประชุมเพื่อปรึกษากันในเรือ่ งของ
การจัดทำหนังสอื คมู่ อื “สู้โควดิ ” และสตกิ๊ เกอรเ์ พ่ือสง่ มอบและกระจายให้กับหน่วย หรือชุมชนที่ตอ้ งการจะใช้
ความรู้จากหนังสอื คมู่ ือเล่มนใ้ี หเ้ กดิ ประโยชน์มากข้นึ

ทักษะท่ไี ด้นำมาใช้ในการฝกึ ภาคปฏบิ ตั ิที่ 2

1. ทักษะการสรา้ งสมั พนั ธภาพ ทกั ษะการสร้างสัมพนั ธภาพโดยนกั ศึกษานนั้ จะโทรติดตามกับเคสที่ได้รับ
มอบหมายจากอาจารย์ภาคสนาม โดยใช้ทักษะนี้ในการแนะนำตนเองว่าเป็นใครมาจากไหน และขอ
อนุญาตในการพูดคุยและสอบถาม โดยระหว่างการสอบถามนัน้ ทางนักศึกษาเองได้พูดคุยในเรื่องอื่นๆ
ที่นอกเหนือจากแบบประเมิน เพื่อไม่ให้ผู้ให้สัมภาษณ์นั้นเกิดอาการเครียด และให้ผู้ให้สัมภาษณ์น้ัน
ทำตัวเป็นกันเองในระหว่างการสนทนานั้น ทักษะการสร้างสัมพันธภาพนั้นจึงจำเป็นในวิชาชีพสังคม
สงเคราะห์เป็นอย่างมาก เพื่อให้ได้ข้อมูลเชิงลึกในการดำเนินการขั้นต่อไป ซึ่งทักษะนี้เป็นทักษะที่
สำคัญ ซึ่งนักศึกษานั้นได้ใช้ในการโทรสัมภาษณ์ การลงพื้นที่และการจัดกิจกรรมอบรมให้ความรู้
โครงการ “กระจายความรสู้ ชู่ มุ ชน สูโ้ ควดิ ” อกี ด้วยเชน่ กนั

2. ทักษะการจดบันทึก ทักษะการจดบันทึกนั้นใช้การจดบันทึกข้อมูลต่างๆ ที่เราไม่สามารถที่จะจดจำ
หรือเป็นข้อมูลที่สำคัญอย่างมากทักษะการจดบันทึกนั้นเป็นอีกหนึ่งทักษะที่สำคัญกับนักสังคม
สงเคราะห์เพราะจะช่วยให้นักสังคมสงเคราะห์นั้นย้อนกลับมาดูในประเดฯที่สำคัญที่ได้บันทึกเอาไว้
และยงั ชว่ ยในเรือ่ งของการลืมในสงิ่ ตา่ งทตี่ อ้ งทำดว้ ย และการจดบันทึกประจำวันด้วย

48

3. ทกั ษะการฟังอยา่ งตง้ั ใจ ทักษะการฟังนน้ั คือการฟังการสมั ภาษณ์ ข้อมูลตา่ งๆ เพื่อนำมาบันทกึ หรือ
ทำการวิเคราะห์ว่าข้อมูลที่ได้รับฟังมานั้นถูกต้องหรือไม่อย่างไร หรือการฟังในคำแนะนำ ข้อเสนอแนะจาก
เพ่ือน อาจารย์หรอื บุคลลอืน่ ๆ

4. ทักษะการสัมภาษณ์ ทักษะการสัมภาษณ์นั้นนักศึกษาได้ใช้โทรสัมภาษณ์ผ่านแบบประเมินสุขภาพ
และสำรวจความต้องการหลังการติดเชื้อโควิด โดยการใช้แบบประเมินในการสัมภาษณ์และได้สอดแทรกการ
พูดคยุ แบบเปน็ กนั เองในการสัมภาษณ์

ซึ่งในการฝึกครั้งนี้นั้นตัวนักศึกษาเองนั้นได้เรียนรู้ จุดแข็ง จุดอ่อนของตัวนักศึกษาเอง ในการทำงาน
นั้นนักศึกษาได้เรียนรู้การทำงานร่วมกันเป็นทีม การอภัยซึ่งกันและกัน โดยในการฝึกครั้งนี้นั้นมีอุปสรรคใน
หลายอย่างไม่ว่าจะเป็นสถานการณ์แพร่กระจายของโควิด – 19 การฝึกที่เป็นทั้งรูปแบบออนไลน์และลงพื้นที่
จริง ทำให้นักศึกษานั้นได้เรียนรู้ที่จะทำงานโดยท่ามกลางวิกฤตของโรคระบาด ตัวนักศึกษาเองนั้นรู้สึกได้
พัฒนาตนเองขึ้นไปอีกก้าว และการทำงานเป็นทีมโดยการทำงานเป็นนั้นย่อมมีปัญหาอยู่แล้ว อยู่ที่ตัวของเรา
จะลำดับความสำคัญแบบไหนไว้ก่อน ไว้ทีหลังและจัดการตัวเองอย่างไรให้ไม่กระทบกับงานกลุ่ม การฝึกครั้งนี้
ทำให้นักศึกษานั้นได้เรียนรูก้ ารร่วมทำงานกับหน่วยงาน ชุมชน หรือการปฏิบัติสังคมสงเคราะห์ในโรงพยาบาล
อีกด้วย ทำให้นักศึกษาได้เรียรู้ทั้งในการทำงานร่วมกับชุมชน และการทำงานของนักสังคมสงเคราะห์ใน
โรงพยาบาล ขั้นตอนการทำงาน หน่วยงานหรือเครือข่ายที่ร่วมกันทำงานกับโรงพยาบาลธรรมศาสตร์ ซึ่งเป็น
สิง่ ใหม่ๆที่ตวั นกั ศึกษาเองนั้นไดเ้ รยี นรู้ไปด้วย

ในการฝึกภาคปฏิบัติที่ 2 นั้นทำให้นักศึกษามีความความคิด ทัศนคติและประสบการณ์ในการทำงาน
นั้นมีมากยิ่งขึ้น สามารถที่จะนำความรู้และทักษะเหล่านี้จากการฝึกปฏิบัติครังนี้สามารถที่จะนำมาใช้ในการ
ทำงาน และทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ เพราะในการฝึกครั้งนี้เป็นการฝึกทำงานกับชุมชน และต้องทำงานเป็นกลุ่ม
ทำให้เปน็ ประบการณท์ ี่ดีสำหรับตวั นักศกึ ษา ทำให้กลา้ ท่แี สดงออกมากข้ึน แสดงความคิดเห็นที่มากขึน้ และได้
เรียนรู้อะไรหลายๆอย่างในการทำงานร่วมกับผู้อื่น เพราะสิ่งเหล่านี้นั้นหล่อหลอมให้เรานั้นมีความสามารถที่
มากขึ้น และเป็นความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ที่จะติดตัวเราไปตลอด เป็นสิ่งทีดีและมีประโยชน์เป็นอย่าง
มากในอนาคตในการทำงานต่างๆ และในการฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้ตัวของกระผมเองรู้สึกดีใจ ภาคภูมิใจและพึง
พอใจในการที่ได้มาฝึกที่โรงพยาบาลธรรมศาสตร์ และได้ทำงานร่วมกับเพื่อนๆสมาชิกในกลุ่ม และขอบขอคุณ
ท้งั อาจารย์ภาคสนามทง้ั ในและนอกคณะ และเพ่ือนๆสมาชิกในกลุ่มอีกด้วยเชน่ กัน

49

หัวขอ้ : “ประโยชนม์ ากมายจากโรงพยาบาลธรรมศาสตร์”

โดย : นายธรี ์ เภาธะทตั เลขทะเบยี นนกั ศึกษา 6105620030

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

จากที่นักศึกษาได้เข้าการฝึกภาคปฏิบัติ 2 ที่โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เป็นระยะเวลาเจ็ดสัปดาห์ โดย
เริ่มจากการฝึกในส่วนของสัปดาห์ที่ 1 ได้มีการเริ่มต้นเข้าไปเจอพี่ซุปภาคสนามโดยได้เริ่มทำบัตรแข็งเพื่อใชใ้ น
การทำงานในโรงพยาบาล หลังจากนั้นได้มีการสง่ ผู้ป่วยขึ้นรถกับบ้านเกิด รวมถึงได้มีการเดินดูแผนกต่างๆของ
โรงพยาบาล ได้เรียนรู้ข้อมูลในส่วนของแผนกต่างๆ อย่างเช่น แผนกสูติเวชกรรม ซึ่งก็คือส่วนใหญ่นั้นมันก็จะ
เป็นวัยรุ่นที่ตั้งครรภ์โดยไม่มีความพร้อมเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งแผนกสูติเวชกรรมจะได้มีการประเมินครอบครัวว่า
คนที่มาตั้งครรภ์นั้นครอบครัวมีความพร้อมที่จะดูแลแค่ไหนแล้วเมื่อคลอดออกมาแล้วเด็กจะได้รับผลกระทบ
ยังไงรวมถึงว่า หลังที่คลอดออกมาแล้ว เด็กจะมีปัญหาอะไรหรือเปล่า ซึ่งนักสังคมสงเคราะห์ก็จะมีหน้าที่เพียง
ช่วยหาหนว่ ยงานที่จะเข้าไปช่วยเหลือ หรือว่าเครือขา่ ยตา่ งๆทีจ่ ะเข้าไปช่วยเหลือกลุ่มที่ไม่สามารถเล้ียงดูลูกได้
หรือครอบครัวไม่พร้อม โดยอาจจะมีการฝากเด็กไว้ที่มูลนิธิหรือหน่วยงานช่วยเหลือแล้วเมื่อมีความพร้อม จึง
กลับมารับไปเลี้ยง หรืออาจจะมี ข้อกำหนดอื่นๆซึ่งอาจจะต้องตกลงกันเองตามความเหมาะสม ต่อไปเป็น
แผนกกุมารเวชกรรมซึ่งอันนี้จะเป็นบริการของผู้ป่วยที่ใช้บริการทางด้านจิตใจและ ร่างกายอารมณ์และจิต
วิญญาณตลอดจนการมีส่วนร่วมของญาติและยังเป็นที่ป้องกันและฟื้นฟูให้ผู้ เข้ารับบริการนั้นสามารถดูแล
ตัวเองได้อยู่ในสังคมอย่างมีความสุข ต่อไปเป็นแผนกตรวจโรคปลอดเชื้อ ก็คือ เป็นจุดคัดกรองตรวจวินิจฉัย
รักษา แล้วก็รับรักษาต่อผู้รับบริการที่สงสัยหรือป่วยเป็นโรคที่แพร่กระจายเชื้อทางอากาศ ต่อไปเป็นแผนก
สุขภาพจิต ก็คือเป็นการให้บริการทางด้านสุขภาพจิตและก็ให้ บริการทางด้านสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่น
ตลอดไปจนถึงผู้ใหญ่ แล้วก็มีการให้บริการทดสอบสุขภาพจิตหรือว่าเป็นการตรวจเบื้องต้นเกี่ยวกับสุขภาพจิต
และกร็ ักษา ตอ่ ไปเปน็ แผนกเวชศาสตรท์ ั่วไป กค็ ือเปน็ แผนทใ่ี หบ้ รกิ ารรกั ษาผูป้ ่วยทว่ั ไปที่มีภาวะฉุกเฉินได้และ
ก็จะเป็นการให้การรักษาผู้ป่วยที่มีอายุมากกว่าสิบห้าปีขึ้นไป แล้วก็อย่างเช่นการตรวจสุขภาพประจำปี ต่อไป
เป็นแผนกหูตาคอจมูก โดยแผนกนี้แล้วจะให้ การรักษากับผู้เข้ารับบริการ ในด้านของหูคอจมูกทั่วไป และ
บรกิ ารผ้ปู ว่ ยนอกโรคหูตาคอจมูกเฉพาะ เชน่ คลินิกภูมแิ พ้ คลินกิ นอนกล คลินิกเสยี ง คลนิ ิกเวยี นศรี ษะ คลินิก
ฝึกพูดคลินิกมะเร็งศีรษะและลำคอ ต่อไปเป็นแผนกจักษุ เป็นแผนที่เกี่ยวกับตาให้บริการผู้ป่วย โรคทางจักษุ
ต่อไปเป็นแผนกอายุรกรรม เป็นการบริการทางด้าน อารมณ์ จิตใจและจิตวิญญาณ และเป็นการให้บริการที่
ครอบคลุมทั้งด้านการรักษาป้องกันและก็ฟื้นฟู หรือพยายามทำให้ผู้เข้ารับบริการนัน้ สามารถดูแลตนเองได้ใน
โลกภายนอก อย่างมีความสุขในสังคม โดยแผนกอายุรกรรมนั้นจะดูแลผู้ป่วยที่มีอายุสิบห้าปีขึ้นไป ยกเว้น

50

ผู้ป่วยวิกฤต ต่อไปเป็นแผนก ศัลยกรรมกระดูกและข้อ เป็นเป็นการ บริการผู้ป่วย ทางด้านศั ลยกรรมกระดูก
และข้อ เป็นการดูแลผู้ป่วยที่มีปัญหาในด้านของกระดูกเส้นเอ็นกล้ามเนื้อเส้นประสาท และก็ ฟื้นฟูและ
กายภาพ นี่ก็จะเป็นแผนต่างๆ ที่นักศึกษาได้ฟังพี่เจ้าหน้าที่อธิบายมา จากนั้นได้มีการเข้าไปปฏิบัติงานท่ี
หน่วยงานจริงโดยจะได้ออฟเสริฟ์เคส ถึงข้อมูลต่างๆรวมถึงข้อจำกัดต่างๆและได้เรียนรู้เกี่ยวกับสิทธิการรับ
เลี้ยงเด็กสำหรับแม่วัยใส ที่ว่าถ้าไม่พร้อมจะเลี้ยงลูกนั้นก็สามารถที่จะยกให้สถานเลี้ยงเด็ก ได้แต่ต้องมีการ
เซน็ ต์ยกใหก้ ับทางสถานเล้ียงเด็ก แตก่ ม็ ีกรณีท่ยี ังไมอ่ ยากฝากไวไ้ ม่อยากยกให้ตลอดโดยอาจจะเป็นการขอฝาก
ไว้ในระยะเวลาประมาณ 2-3ปี และการท่ีจะกลับมารับนั้นตอนที่ตนเองนัน้ พรอ้ มท่ีจะเลี้ยงดูแล้ว โดยก่อนทีจ่ ะ
เลี้ยงดูยังต้องผ่านการพิจารณาจากสถานรับเลี้ยงเด็ก นักศึกษาได้รู้เกี่ยวกับเรื่องบัตรทองของคนพิการนั้น ว่า
สามารถที่จะช่วยอำนวยความสะดวกในการเข้ารักษาที่โรงพยาบาลโดยจะได้เป็นการยื่นบัตรทองเพื่อเข้าการ
รกั ษาโดยทันทีโดยไม่ต้องรอเหตฉุ ุกเฉนิ ใดๆ

ต่อมานักศึกษาจะได้ทำเคสผ่านทางการโทรคุยโดยนักศึกษาแต่ละคนจะได้รายชื่อมาจำนวน 15เคส
แต่ว่าจะให้เรียกทำจริงเป็นจำนวน 8เคส ซึ่งจะเป็นการโทรไปเพื่อทำแบบสอบถามและการประเมินสุขภาพ
หลังการติดเชื่อโควิดรวมถึงถามว่าต้องการความช่วยเหลือในด้านใดเพิ่มเติมบ้าง ซึ่งการสัมภาษณ์เคสผ่าทาง
โทรศัพท์ ก็เป็นไปได้โดยราบรืน่ นักศึกษาทีม่ กี ารปรับตัวขึ้นเรื่อยๆ มีการทวนคำถามก่อนอ่านคำถามก่อนที่จะ
ถาม เพอ่ื สื่อสารกับเคสให้ชัดเจนมากที่สุด หลงั จากทส่ี มั ภาษณ์ครบทงั้ 8คนแลว้ นักศึกษาจะได้เห็นอาการส่วน
ใหญ่ว่า ในส่วนมากนั้นจะมีคนที่มีอาการผมร่วงหลังจากการติดเชื้อ รวมถึงอาการหน้ามืด หรือว่าเหนื่อยง่าย
กว่าปกติ ต่อมาจะมีการประชุมงานกับเพื่อนๆ เพื่อนำข้อมูลของเขตของแต่ละคนมาพูดคุยกันและจะนำข้อมลู
ไปใสใ่ นรายงาน โดยจะพดู คยุ กนั ในประเด็นของหลงั จากทเ่ี ขตได้รบั เช้ือเคสไดข้ อความชว่ ยเหลอื ผ่านหน่วยงาน
ใดบ้าง ต่อมาได้มีการหาข้อมูลเพื่อทำในรายงานโดยได้ทำการสืบค้นข้อมูลในส่วนของความเป็นมาของ
โรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์ และความหมายชุมชนผู้ป่วย post covid โดยได้ทำร่วมกับกลุ่มเพื่อนๆ และ
ปรึกษาทำด้วยกัน โดยได้ข้อมูลในส่วนของ ข้อมูลของความเป็นมาของโรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์ โดย
ตั้งแต่เดือนมกราคม 2563 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติให้บริการดูแลผู้ป่วยโควิด - 19 รวมกับ
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จัดตัง้ โรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์ โรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์เป็นโรงพยาบาล
สนามแห่งแรกของประเทศไทย โดยไดเ้ ปิดให้บริการแกผ่ ู้ปว่ ยที่ติดเชือ้ โควิด - 19 ต้ังแตว่ ันท่ี 23 มีนาคม 2563
โดยมีเตียงรองรับผู้ป่วยได้จำนวน 308 เตียง ได้รับผู้ป่วยเข้ามาดูแลรักษาเป็นรายแรก เมื่อวันที่ 26 มีนาคม
2563 ซึง่ เป็นผปู้ ว่ ยทมี่ อี าการคงท่ี ใหเ้ ขา้ มารับการรักษาดแู ลเป็นระยะเวลา 14 วนั และได้ให้การดูแลผู้ปว่ ยใน
ระลอกแรก จำนวน 30 - 40 คน ในช่วงระหว่าง 11 มกราคม - 15 มีนาคม 2564 ซึ่งตรงกับการระบาดของ
โรคระลอกที่ 2 ได้มีการรับผู้ป่วยมาดูแล จำนวน 311 คน โดยเป็นผู้ป่วยที่มีผลบวก 271 คน และมีประวัติ

51

สัมผัสเสี่ยงสูง จำนวน 40 คน วันที่ 16 มีนาคม 2564 ได้ประกาศยุติการให้บริการของโรงพยาบาลสนาม
ธรรมศาสตร์ เนื่องจากสถานการณก์ ารแพร่ระบาดของเชื้อโควดิ - 19 ของจงั หวัดปทุมธานีทีม่ ีความคลค่ี ลายลง
และโรงพยาบาลในระดับต่างๆ สามารถรองรับผู้ป่วยได้มากขึ้น วันที่ 11 เมษายน 2564 ประกาศเปิด
โรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์อีกครั้ง และเพิ่มความจุของเตียงรองรับผู้ป่วย จำนวน 470 เตียง วันที่ 20
ธันวาคม 2564 โรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์ประกาศปิดให้บริการและมีการศึกษาเอกสารเกี่ยวกับ
แบบสอบถามเพื่อติดตามคุณภาพชีวิตจากคู่มือการปฏิบัติงานการดูแลทางสังคมระยะฟื้นฟูกับผู้ป่วยและผู้
ได้รับผลกระทบจากโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 ต่อมาก็จะทำในส่วนของมิติสังคมและเศรษฐกิจจากการ
สัมภาษณ์ประชากรในชุมชน พบว่าประชากรส่วนใหญ่ไม่รู้สึกผิด ไม่รู้สึกท้อแท้ และสิ้นหวังจากการติดเชื้อโค
วิด - 19 เนื่องจากตนเองติดในช่วงที่มีการแพร่ระบาดครั้งใหญ่ และคิดว่าตนเองระมัดระวังเต็มที่แล้วจึงเป็น
เรื่องธรรมดาที่จะสามารถติดเชื้อได้ ไม่ได้มีการปิดบัง พยายามบอกให้คนรอบตัวรับรู้ และงดการมีปฏิสัมพันธ์
ใกล้ชิดกับผู้อื่นทันที ซึ่งครอบครัวและชุมชนก็ให้การยอมรับ และสามารถอยู่ร่วมกับชุมชนได้ตามปกติ รวมไป
ถึงที่ทำงานมีความเข้าใจและยดื หยุ่นในการให้ลาป่วย รักษาจนกว่าจะหายและให้กลับมาทำงานไดป้ กติแตก่ ็ยงั
มีประชากรบางส่วนคิดว่าตนเองจะเป็นผู้แพร่เชื้อให้แก่ครอบครัวและสร้างความเดือดร้อนให้แก่ชุมชนที่พัก
อาศัย รวมถึงความหวาดกลัวที่จะเสียชีวิต เนื่องจากเป็นโรคใหม่และไม่มียารักษาเฉพาะ แต่อย่างไรก็ตามการ
ติดเชื้อโควิด19 ก็ส่งผลกระทบให้ประชากรบางส่วนถูกให้พกั งาน ทำให้มีรายไดน้ ้อยลง หรือถูกไล่ออกจากงาน
ทำให้ว่างงานและขาดรายได้ในการดำรงชีวิต และหลังจากที่ทำรายงานเสร็จก็จะมีการนำเสนอกับอาจารย์
ภาคสนาม โดยภายหลังจากการนำเสนอเสร็จก็จะพอทราบว่า ในการทำงานของกลุ่มที่นักศึกษานั้นทำระบบ
ของชุมชนจะค่อนข้างแตกต่างจากกลุ่มอื่นเนื่องจากระบบของชุมชนผู้ป่วยpost covid จะเป็นในส่วนของ
ออนไลน์และก็มีข้อจำกัดในส่วนของ คนในชุมชนไม่ได้อาศัยอยู่ในละแวกเดียวกันและอาศัยอยู่กระจัดกระจาย
กันไป หลังจากที่นำเสนอรายงานเสร็จก็จะมีการประชุมกลุ่มกับเพื่อนเพื่อที่จะจัดทำโครงการขึ้นมา ซึ่งจะเป็น
โครงการ ที่เกี่ยวกับการให้ความรู้สู่ชุมชน เป็นการให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องโควิดสู่ชุมชนให้คนในชุมชนนั้นรู้ลึกรู้
จริงกับโควิดมากขึ้น โดยได้มีการแบ่งส่วนงานกันทำโดยส่วนของนักศึกษาก็จะเป็นส่วนของ สิทธิต่างๆ และ
ประกันสงั คม รวมถงึ แนวทางเกย่ี วกับโควิดรวมถงึ การเยยี วยา

จากการที่หาข้อมูลมาทำในโครงการทำให้นักศึกษารู้ว่าผู้ประกันตนมาตรา 33 (ทำงานกับนาย) จ้าง
ต้องส่งเงินสมทบครบ 3 เดือน ภายใน 15 เดือน (ส่งติดต่อกันหรือไม่ก็ได้) ก่อนเดือนที่เจ็บป่วย และแพทย์มี
คำสั่งให้หยุดพักรักษาตัว และผู้ประกันตน มาตรา 39 (ประกันตนเอง) ต้องส่งเงินสมทบครบ 3 เดือน ภายใน
15 เดอื น (สง่ ติดต่อกนั หรือไมก่ ไ็ ด)้ ก่อนเดอื นทเ่ี จ็บป่วย และแพทย์มีคำสง่ั ให้หยุดพกั รกั ษาตัว เช่น หากปว่ ยโค
วิดและเข้ารักษาพยาบาลในเดือนสิงหาคม 2564 จะมีสิทธิ์กรณีเงินทดแทนการขาดรายได้เมื่อเคยจ่ายเงิน

52

สมทบมาแล้ว 3 เดือน (เดือนไหนก็ได้) ในช่วงระหว่างเดือนพฤษภาคม 2563 - กรกฎาคม 2564 และ
ผู้ประกันตน มาตรา 40 (อาชีพอิสระ แรงงานนอกระบบ) ต้องส่งเงินสมทบครบ 3 เดือน ภายใน 4 เดือน (ส่ง
ติดต่อกันหรือไม่ก็ได้) ก่อนเดือนที่เจ็บป่วย เช่น หากป่วยโควิดและรักษาพยาบาลในเดือนสิงหาคม 2564 จะมี
สิทธิ์กรณีเงินทดแทนการขาดรายได้เมื่อจ่ายเงินสมทบมาแล้ว 3 เดือน (เดือนไหนก็ได้) ในช่วงระหว่างเดือน
เมษายน - กรกฎาคม 2564 หลังจากหาข้อมูลเกี่ยวกับสิทธิตามมาตราต่างๆแล้วก็จะหาในส่วนของวิธีการ
ติดต่อกับหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน โดยจะหาเป็นเบอร์ของหน่วยงานที่ยังเปิดรับการรักษาอยู่ และก็หา
เป็นสิ่งที่ต้องใช้สำหรับการเบิกเงินค่าทดแทนการขาดรายได้ คือ “ใบรับรองแพทย์” จากสถานพยา บาลที่
รับผิดชอบการรักษา หรือโปรแกรมอื่นที่ใช้ในการติดต่อสื่อสารกับสถานพยาบาลที่รับการรักษาผู้ประกันตน
และ “สำเนาเวชระเบียน” ทไี่ ด้จากการบนั ทึกหน้าจอจาก application หรอื โปรแกรมอน่ื ๆ โดยมีรายละเอียด
ระบุวันที่เริ่มรักษา จนสิ้นสุดการรักษา ต่อมาได้มีการ ลงพื้นท่ีไปสู่ชุมชน โดยได้มีการเจอกับเจ้าหน้าที่ อพม.
และไดม้ ีการแนะนำตัวระหว่างนักศึกษากบั เจ้าหนา้ ท่ีรวมถึงไดม้ ีการรบั ฟัง การทำงานและการดำเนินงานต่างๆ
ในชุมชน รวมถึงได้มีการเห็นเกี่ยวกับอุปกรณ์ที่ทำให้กับผูส้ ูงวัยได้ออกกำลังกายจากของเหลือใช้ ซึ่งเป็นไอเดีย
ที่ดีมากๆ หลังจากนั้นได้มีการลงไปพื้นที่จริงได้มีการเยี่ยมบ้านรวมถึงมอบถุงยังชีพและข่าวสาร ให้กับบ้านท่ี
รักษาตัวแบบ home isolation หลังจากนั้นก็ได้มีการเยี่ยมชมบ้านของผู้ป่วยติดเตียง ได้มีการเข้าไปพูดคุย
และดูความเป็นอยู่ จากนั้นก็ได้รับประทานอาหารร่วมกับเจ้าหน้าที่ อพม. ก็จะมีการได้พูดคุยกันถึง
กระบวนการทำงานต่างๆ หลังจากทน่ี กั ศึกษาไดก้ ลบั มาจากการลงพ้ืนทน่ี ัน้ กจ็ ะปรบั ปรุงโครงงานต่อ โดยจะหา
ข้อมูลเพิ่มในส่วนของสิทธิการเบิกจ่ายของกลุ่มข้าราชการ ในส่วนของค่ารักษาโควิด เป็นเกี่ยวกับว่าเมื่อ
ข้าราชการนั้นป่วยเป็นโควิด19 จะมีสิทธิการช่วยเหลืออย่างไรบ้าง รวมถึงจะมีสิทธิในการเบิกจ่ายค่ารักษา
ต่างๆรวมถึงการรักษารวมถึงค่าห้องหรือว่ามีสวัสดิการทดแทนอะไรบ้างให้กับข้าราชการเหล่านั้นซึ่งทำให้รู้ว่า
ข้าราชการจะมสี ทิ ธใิ นการเบิกค่าตรวจไดโ้ ดยแต่ละเง่ือนไขไมเ่ หมือนกนั ยกตวั อยา่ งเช่น การตรวจยืนยันการติด
เชื้อด้วยวิธี Real Time PCR โดยการทำป้ายหลังโพรงจมูกและลำคอ ประเภท 2 ยีน ให้เบิกได้เท่าที่จ่ายจริง
ไม่เกิน 1,300 บาท และในส่วนของการตรวจแบบวิธีอ่ืนก็จะมีการยื่นเบิกโดยได้จำนวนเงินท่ีต่างกัน จากนั้นได้
หาข้อมูลเกี่ยวกับบัตรทองรวมถึงเงื่อนไขต่างๆหรือว่าคนที่มีบัตรทองเนี่ยถ้าเกิดป่วยเป็นโควิด 19เนี่ยจะได้รับ
อะไรบ้างจะมีสิทธิ์อะไรบ้างและคนที่ไม่มีเนี่ยจะสมัครยังไงรวมถึงช่องทางการติดต่อหรือว่า วิธีการติดต่อเมื่อ
ผปู้ ว่ ยบตั รทองนน้ั เป็นโควิดสบิ เกา้ จะเขา้ รับยังไง รวมไปถึงการรกั ษาตวั อยู่ท่ีบ้าน จะไดร้ บั อะไรบา้ ง ซ่ึงก็จะได้รู้
ว่าผู้ป่วยสิทธิบัตรทองที่เข้าสู่การรักษาแบบ (Home Isolation) หลังจากได้รับการจับคู่ดูแลกับหน่วยบริการ
(โรงพยาบาลหรือคลินิก) จะรับการดูแลติดตามอาการ บริการส่งยา ส่งอาหาร ส่งอุปกรณ์ทางการแพทย์ อาทิ
ทีว่ ัดไข้แบบดิจิทลั เครอ่ื งวัดค่าออกซิเจนปลายนิว้ เป็นตน้ ในกรณีทจ่ี ำเปน็ อาจได้รบั การเอกซเรยป์ อดการตรวจ

53

RT-PCR จนหายป่วยหรือส่งต่อไปรักษาต่อในโรงพยาบาลกรณีอาการเปลี่ยนแปลง หลักจากนั้นก็ได้เข้า
หน่วยงานเพื่อนำเสนอหลักการและเหตุผลให้กับพี่ซุปภาคสนามและได้มีการจะจัดทำสติกเกอร์ เป็นเบอร์
ตดิ ตอ่ สายดว่ นเพือ่ จะให้กบั ชุมชนท่ีไปติดตามบ้าน ทำหนังสือคมู่ ือสโู้ ควิดแจกท้งั 7 อำเภอเปน็ อันจบโครงการ

ทักษะท่นี กั ศึกษาไดน้ ำมาใชใ้ นการฝกึ ภาคปฏบิ ัติ 2
ทักษะการฟัง โดยเป็นการฟังคำแนะนำและในการทำเคสก็ต้องฟังในคำตอบของเคสว่าเป็นยังไง
ฉะนั้นจะต้องตั้งใจฟังและเก็บข้อมูล รวมถึงยังมีการฟังสิ่งต่างๆในกลุ่มรวมถึงการปรึกษากันในกลุ่มรวมถึงฟัง
ความคิดเห็นของเพื่อนฟังความคิดเห็นของอาจารย์ภาคสนามและนำมาวิเคราะห์ว่าจุดตรงไหนบกพร่องก็จะ
นำมาปรบั ปรุงแกไ้ ข
ทักษะการพูดหรือการตั้งคำถาม การพูดเป็นการแสดงความคิดเห็นภายในกลุ่มเพื่อปรึกษาหารือกัน
ในการทำโครงงานและเป็นการมีส่วนร่วมในงานกลุ่ม รวมถึงการพูดยังเป็นการที่เราพูดกับเคสผ่านทาง
สัมภาษณ์ทางมือถือ ฉะนั้นเราจำเป็นต้องพูดให้รู้เรื่องเพื่อให้เขาได้ยินเราอย่างชัดเจน รวมถึงการตั้งคำถามนั้น
ก็จะเป็นคำถามที่ใช้ในการทำโครงงานอย่างเช่น คำถามว่าในระหว่างที่ป่วยนั้นมีหน่วยงานใดเข้ามาช่วยเหลือ
บา้ ง
ทักษะการจดบันทึก เป็นการจดบันทึกเพื่อเก็บไว้เป็นข้อมูล อีกทั้งยังมีการเขียนเป็นบันทึกประจำวัน
เพื่อคอยยำ้ เตอื นวา่ ในวันทีท่ ำงานน้ันนักศึกษาได้ทำอะไรบ้าง แล้วนักศกึ ษาได้อะไรจากการที่มาฝึกงานบ้าง ได้
ใชท้ ักษะอะไรบ้าง แลว้ รสู้ ึกอย่างไรบ้าง ทำให้เกดิ การพฒั นาตนเองอยูเ่ สมอ
ทักษะการสร้างสัมพันธภาพ ก็เป็นการที่ได้สร้างสมั พันธภ์ าพทางกับกลุ่มเพื่อนพี่ซุปภาคสนามรวมถงึ
กลุ่มผู้ป่วยโพสโควิดจำนวน 8 คน โดยความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนก็ได้คุยกับเพื่อนที่ไม่เคยรู้จักและก็ได้ทำงาน
ร่วมกัน ก็เลยได้มีการพูดคุยมากขึ้น และการคุยกับเคสนั้นเมื่อคุยไปเรื่อยๆ ก็แค่ทักษะนี้เพื่อให้การคุยนั้นไม่มี
ความตงึ เครยี ดและ การสัมภาษณผ์ า่ นไปได้ดว้ ยดี

54

หวั ข้อ : “ประสบการณ์ ณ โรงพยาบาลธรรมศาสตร”์

โดย : นางสาวจรี นนั ท์ พทุ ธานนั ท์ เลขทะเบียนนักศกึ ษา 6105620048

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

สง่ิ ทไี่ ดเ้ รยี นรู้ในการฝกึ ภาคปฏบิ ัติ 2

ในการฝึกภาคปบัติ 2 ณ โรงพยาบาลธรรมศาสตร์ ใช้เวลาในการฝึกไป 7 สัปดาห์ โดยในการฝึก
ภาคปฏิบัติในสัปดาห์แรก สิ่งที่ได้เรียนรู้จากการปฏิบัติงานครั้งนี้ที่เห็นได้ชัด คือการได้รู้จักการทำงานของแต่
ละแผนกในโรงพยาบาล โดยเฉพาะ 3 แผนกที่พี่ๆได้เข้ามาให้ข้อมูลเพิ่มเติม คือ สูติเวชกรรม ท่ีส่วนใหญ่แล้ว
เคสที่เข้ามาเป็นวัยรุ่นตั้งครรภ์เยอะ และสูติเวชกรรม เป็นการประเมินครอบครัว ว่าครอบครัวมีความพร้อมท่ี
จะดูแลไหม เดก็ มีปัญหาอะไรไหมหลงั คลอด แผนกนจี้ ะเป็นเคสทีม่ าเร็วไปเร็ว นักสังคมสงเคราะห์ก็จะมีหน้าท่ี
หาหน่วยงานหรือเครือข่ายที่จะเข้าไปช่วยเหลือเคสนั้นให้เหมาะสม ส่วนศัลยกรรม จะใช้อุปกรณ์กับยา
ค่อนข้างเยอะ เคสจะเป็นเคสที่เร่งด่วนเยอะ เช่น อุบัติเหตุต่างๆเยอะ และแผนกนี้จะมีปัญหาเรื่องค่าใช้จ่าย
แผนกนี้ส่วนใหญ่เป็นโรคที่มีค่าใช้จ่ายสูง เรื่องการวางแผนการทำงานควรวางแผนอย่างต่อเนื่อง เพราะคนไข้
อาจจะชว่ ยเหลือตนเองได้ กรณีเคสไม่มผี ้ดู แู ล ให้รักสงั คมสังเคราะหด์ ูแลทรัพยากรทางสังคม และหาเครือข่าย
ที่สามารถเข้าไปช่วยเหลือเคสได้ และในกรณีที่ครอบครัวไม่มีความพร้อมในการดูแล นักสังคมสงคจะต้องให้
ครอบครวั มามตี ติ้งปรับตัวสามารถดแู ลผปู้ ่วยได้ ในกรณเี คสผู้สงู อายุ จะมีพยาบาลคอยไปเยี่ยมบา้ น แผนกนี้จะ
ใช้เครือข่ายในชุมชนในการทำงานกับเคส ในส่วนของแผนกอายุรกรรม จะมีอายุรกรรม1 จะเป็นหมอมา
วินิจฉัยโรค และอายุรกรรม2 จะเป็นการใช้แต่ยารักษาโรค การทำงานของนักสังคมสงเคราะห์แผนกอายุรก
รรม เราไดข้ ้อมลู คนไข้ เราก็ต้องไปหาขอ้ มูลเพมิ่ เติมทาง พยาบาลทด่ี ูแลเคส, ผู้สง่ ขอ้ มลู เคส, กำนนั , ผใู้ หญ่บา้ น
, สมาชกิ อบต, ตดิ ต่อหน่วยงานในชมุ ชน, ในสว่ นของผู้ป่วยเฉพาะโรค เช่นเปน็ โรคเบาหวาน จะมนี กั โภชนาการ
มาดูแลเรื่องอาหารการกิน และจะมีหมอดูแลช่วยด้วย ส่วนของนักสังคมสงเคราะห์ทำหน้าที่ไปแนะนำการใช้
สิทธิ์ในการรักษาพยาบาลให้กับเคส เพื่อให้เขาได้รับสิทธิ์ที่เขาควรได้รับ ได้เรียนรู้วิธีดำเนินการสงเคราะห์
ผู้ป่วย หากพบว่าผู้ป่วยมีปัญหาค่าพยาบาล จะถูกส่งตัวมาให้นักสังคมสงเคราะห์ ซักประวัติ หาข้อมูล และ
พิจารณาในการช่วยเหลือตามความเหมาะสมของผู้ป่วย และแจ้งผลการพิจารณาให้กับแพทย์หรือพยาบาลที่
ดูแลผู้ป่วย และนักสังคมสงเคราะห์จะต้องเป็นผู้เสนอขออนุมัติ การสงเคราะห์ค่ารักษาพยาบาลต่อผู้มีอำนาจ
อนุมัติพิจารณา และผู้ที่มีอำนาจในการอนุมัติพิจารณา จะเป็นผู้อำนวยการ รวมถึงผู้อำนวยการนอกเวลา
ราชการและ รองผู้อำนวยการ ข้อมูลและขั้นตอนเหล่านี้ ทำให้นักศึกษาเห็นภาพตามขั้นตอนได้อย่างชัดเจน
ได้เรียนรู้เรื่องการพูดคุยกับเคสในเรื่องต่างๆที่เคสมีขอคำปรึกษา ได้เรียนรู้ว่านักสังคมสงเคราะห์ จะคอยซัพ
พอร์ตค่าใช้จ่าย และขั้นตอนการเข้าถึงการรักษา ในกรณีที่มีเจ้าหน้าที่พามาตรวจร่างกาย สำหรับเคสเด็กท่ีถูก
พ่อเลี้ยงข่มขืน หากไม่มีเจ้าหน้าที่พามาตรวจร่างกาย นักสังคมสงคจะต้องมีหน้าที่ประเมิน และติดตามดูแล

55

ผู้ใช้บริการ และได้เรียนรู้ว่าการได้บัตรคนพิการต้องผ่านการตรวจของหมอเท่านั้นที่จะวินิจฉัยออกบัตรคน
พิการให้ ความพิการมีทั้งหมด7ด้านคือ ความพิการทางการมองเห็น ความพิการทางการได้ยินหรือสื่อ
ความหมาย ความพิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกาย ความพิการทางจิตใจหรือพฤติกรรม ความพิการ
ทางสติปัญญา ความพิการทางการเรียนรู้ และออทิสตกิ และไดเ้ รียนรู้ว่าบัตรประกันสังคมกบั บตั รทองใช้คูก่ ัน
ไม่ได้ตอ้ งเลือก บัตรใดบัตรหน่ึงมาใช้ให้เหมาะสม

ช่วงสัปดาหท์ ี่ 2-3 เป็นช่วงที่นักศกึ ษาได้รับมอบหมายให้โทรติดตามผู้ป่วย Post-Covid จำนวนคนละ
8 เคส ในแบบประเมินสุขภาพชุมชนและสำรวจความตอ้ งการหลังการตดิ เช้ือโควดิ 19 โดยคำถามมีท้ังหมด 5
สว่ น ไดแ้ ก่ สว่ นท่ี1 ข้อมูลท่วั ไปของผู้ตอบแบบสอบถาม สว่ นท่ี2 การสำรวจผลกระทบจากการตดิ เชอ้ื โควดิ 19
ส่วนที่3 การประเมินการตีตราจากการติดโควิด 19 ส่วนท่ี4 การสำรวจระดับความมั่นใจในการช่วยเหลือ
ตนเองจากผลกระทบจากการติดเชื้อโควิด 19 ส่วนท่ี5 การสำรวจความต้องการในการขอความช่วยเหลือหลัง
การตดิ เชอ้ื โควิด 19 ทางนักศึกษาได้เพ่มิ เติมคำถามในแบบประเมนิ นจี้ ำนวน 2 คำถาม คอื ส่วนท่ี1 หากผู้ปว่ ย
Post-Covid ได้รับการรักษาพยาบาลแบบโรงพยาบาลสนาม ทางนักศึกษาจามเพิ่มว่าเริ่มกักตัววันไหน เข้า
โรงพยาบาลสนามวันไหน และในส่วนที่5 นักศึกษาจะถามว่าหลังจากท่ีได้รับเชื้อโควิด ได้รับความช่วยเหลือ
หรือขอความช่วยเหลือจากหน่วยงานใดบ้าง หลังจากได้ข้อมูลเหล่านี้มาแล้ว จึงนำแบบประเมินไปวิเคราะห์
ความต้องการหลังการติดเชื้อโควิด โดยโปรแกรม SPSS วิเคราะห์ทั้งหมด 72เคส และมีการพูดคุยกับสมาชิก
ในกลุ่ม ทำให้นักศึกษาได้เห็นมิติสุขภาพชุมชน มิติสวัสดิการกลุ่มเป้าหมาย มิติเศรษฐกิจชุมชน จึงทำให้เกิด
เป็นโคงการ จากการฝึกในสัปดาห์นี้ทำให้มองเห็นภาพการพูดคุยกับเคสได้มากขึ้น ได้รับความรู้ในการทำงาน
กับชุมชนเบื้องต้น และการโทรติดต่อพูดคุยกับเคสทำให้เราพัฒนาความกล้าของตัวเอง และฝึกการพูดของ
ตนเองไปในตวั ทำใหไ้ ด้ทราบถงึ ปญั หาของแต่ละคนในด้าน เศรษฐกจิ สังคม สุขภาพ

สัปดาห์ท่ี 4-6 มีการวางแผนดำเนินงานทำโครงการ “กระจายความรู้สู่ชุมชน สู้โควิด” และคู่มือ
“ความรู้สู้โควิด” โดยเนื้อหาที่จะใส่ในคู่มือคือ 1. หน่วยบริการ ทั้งภาครัฐและเอกชน รวมถึงแนวทางในการ
ติดต่อหน่วยงานต่างๆ 2. สิทธิการเยียวยาจากการติดเชื้อโควิด19 โดยมีสิทธิประกันสังคม มาตรา33, มาตรา
39, มาตรา40 และสิทธิข้าราชการ ได้แก่ การเบิกค่าตรวจยืนยันการติดเชื้อโควิด 19, ค่าห้องพักสำหรับ
ควบคุมหรือดูแลรักษาผู้ป่วย, การเบิกค่ารักษาพยาบาลกรณีให้การรักษาพยาบาลที่บ้านหรือในสถานที่อื่นๆ
และ สิทธิบัตรทอง 3. การฟื้นฟูร่างกายผู้ป่วย Post-Covid รวมทั้งทำ “คู่มือความรู้สู้โควิด” เพื่อมอบความรู้
ให้แก่ประธานอพม. และประชาชนทั่วไป และได้จัดทำแบบประเมินความพึงพอใจ ส่วนของคู่มือ “ความรู้สู้โค
วิด” ถ้านักศึกษาได้จัดทำแบบ หนังสือคู่มืออิเล็กทรอนกิ ส์ หนังสือเสียง และวีดีโอฟ้ืนฟูร่างกายหลงั การติดเช้ือ
โควิด การทำงานในสัปดาห์นี้ทุกคนได้รับมอบหมายงานอย่างชัดเจน และมีการพูดคุยกับกลุ่มกันมากข้ึน
รวมถึงมีการแลกเปล่ียนความคิดในการคดิ โครงการรว่ มกนั ได้เห็นความพยายามในการทำงานของทุกคนอยา่ ง

56

ตั้งใจ และทางตัวนักศึกษาเองเหมือนได้ทบทวนข้อมูลสิทธิการเยียวยาการติดเชื้อโควิดด้วย จากการทำคู่มือ
ความรู้สโู้ ควดิ และข้ันตอนการปฏิบตั ิตนหากตดิ โควดิ หรอื มีความเสี่ยงท่จี ะติดโควดิ ไปในตวั

สัปดาห์ท่ึ 7 เป็นสัปดาห์สุดท้ายของการฝึกภาคปฏิบัติ 2 ได้จัดอบรมมอบความรู้คู่มือสู้โควิดให้กับ
ชุมชน ในเวลา 13.00-15.00 ในกิจกรรมมีการ กล่าวต้อนรับ และแนะนำตัว พูดวัตถุประสงค์ของการทำ
กิจกรรม และความคาดหวังในกิจกรรม อธิบายรายละเอียดของคู่มือให้ความรู้ และอธิบายความรู้ภายในคู่มือ
ตามข้อต่างๆ มีการสะท้อนการเรียนรู้จากกิจกรรม และสะท้อนความรู้สึก รวมถึงสรุปการพูดคุย และสแกน
แบบประเมินความพึงพอใจในกูเกิ้ลฟอร์ม โดยมีสมาชิกเข้ามารับฟังอบรมคู่มือความรู้ “สู้โควิด” จำนวน 28
คน มีผู้นำชมุ ชน อาสาสมัครดูแลชุมชน บุคคลทั่วไป ผู้มีความเสี่ยงสูง โดยหนูทำหน้าท่ีให้ความรู้ส่วนของ สิทธ์ิ
ประกันสุขภาพถ้วนหน้า หรือสิทธิบัตรทอง ความรู้ที่ให้เกิดจากการที่คนส่วนใหญ่ไม่ทราบว่าจะติดต่อ
หน่วยงานไหนได้บ้าง เมื่อตนเองติดโควิด และรายชื่อของตนเองอยู่ที่โรงพยาบาลไหน ทางเราจึงแนบ Qr-
code ไว้ในคู่มือและเว็บไซต์สำหรับตรวจสอบสิทธิ รวมถึงวิธีดำเนินการต่างๆ ร่วมกันทำงานกลุ่ม ในส่วนของ
การพรีเซนต์ ในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2565 ในหัวข้อของโครงการคือ รูปแบบ วิธีการ กระบวนการดำเนินการ
บริการที่มีการดำเนินการ กิจกรรม ผลการดำเนินงาน ผู้ที่เกี่ยวข้องในส่วนต่างๆ และกลุ่มเป้าหมาย หัว ข้อที่
สองสรุปบทเรียนรู้จากการฝึกภาคปฏิบัติ ตามประเด็นต่างๆ คือ สิ่งที่ได้เรียนรู้จากการฝึกภาคปฏิบัติจาก
เร่ืองราวของชุมชน มกี ารนำความร้เู ชือ่ มโยงสู่การปฏิบัติ ปญั หา อปุ สรรค ข้อคน้ พบ การเปลี่ยนแปลงท่ีเกิดขึ้น
บทบาทนักศึกษาในการศกึ ษา เรยี นรู้รว่ มกับหน่วยงาน ชุมชน ผู้คน และองคก์ ร จากการอบรมให้ความรู้คู่มือสู้
โควิด ได้รับข้อเสนอแนะและการสะท้อนความรู้สึกต่างๆจากพี่ๆ ในการทำคู่มือความรู้สู้โควิด คือ 1. ควรทำ
คู่มือความรู้สู้โควิดเป็นเล่ม ทำโปสเตอร์ โบว์ชัวร์ แผ่นพับ แจกให้แก่ประชาชนทั่วไป ผู้สูงอายุ และผู้พิการได้
ปฏิบัติตามได้ 2. ข้อมูลความรู้สู้โควิด สามารถใช้ประโยชน์ได้จริง และเข้าใจง่ายกับการลดการแพร่เชื้อโควดิ -
19 และรับมือควบคุมโรคได้ 3. เบอร์โทรที่ติดต่อหน่วยงานต่างๆ และสถานที่รักษาตัวผู้ป่วยโควิดในรูปแบบ
ของสติกเกอร์แจกจ่ายตามบ้าน 4. โดยผู้เข้าร่วมได้สะท้อนความรู้สึก ว่าคู่มือเล่มนี้ดีอยู่แล้ว เข้าใจง่าย ดูง่าย
เน้ือหาครบ ไดข้ ้อมลู มากขน้ึ และอยากไดค้ วามรเู้ พิม่ มากขึ้น เป็นสิ่งที่ดีสำหรับ อพม. ท่ีได้เรยี นรู้และเข้าใจ ใน
การอบรมได้มีอปุ สรรค ปัญหาทเ่ี หน็ ได้ชัด คอื กล่มุ เปา้ หมายทเี่ ขา้ มาร่วมกิจกรรม บางคนไม่สามารถเข้ามาร่วม
กิจกรรมได้ เนื่องจากไม่สามารถเข้าสื่อออนไลน์ได้ และมีหลายคนที่ใช้ระบบออนไลน์ไม่เป็น ทางทีมงานเราจึง
บันทึกคลิปวีดีโอในการทำกิจกรรม เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายที่ไม่ได้เข้ามาร่วมกิจกรรมในวันนี้สามารถมาย้อนฟัง
และดไู ด้ หลังจากการอบรมกลมุ่ นักศกึ ษาจงึ จัดทำสต๊ิกเกอร์สายดว่ น และหนงั สอื ค่มู ือความร้สู โู้ ควิด แจกให้กับ
เจา้ หน้าทีอ่ พม. เพอ่ื นำไปแจกจ่ายใหก้ ับคนในชุมชน เพอื่ กระจายความรู้นตี้ ่อไป

สิ่งที่ได้เรียนรู้ที่สำคัญในการฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้ คือการทำงานเป็นทีม การที่เราได้มาทำงานเป็นทีม
จะต้องมีการฟังความคิดเห็นของผู้อื่นให้มากขึ้น และยอมรับในความสามรถของแต่ละคนว่าเขามีความถนัด

57

ทางด้านไหน ก็อาจจะให้เขาทำในด้านนั้น เพื่อให้งานในส่วนต่างๆออกมาได้ดี รวมถึงความสามัคคีภายในกลุ่ม
ทำให้งานสามารถเดนิ หน้าต่อไปไดด้ ้วยดนี ค่ี ือสง่ิ ท่นี ักศกึ ษาไดเ้ รยี นรู้การทำงานกลุม่

บทบาทหน้าที่ท่ไี ด้ทำในการฝึกภาคปฏบิ ตั ิ 2 ณ โรงพยาบาลธรรมศาสตร์

บทบาทในการฝึกภาคปฏิบัติ 2 ครั้งนี้ นักศึกษาได้ประสานงานติดต่อผู้ป่วย Post-Covid ทั้ง 8 เคส
เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลในการทำโครงการ และได้สืบค้นข้อมูลทั้งสิทธิการเยียวยาต่างๆที่ผู้ติดโควิดและคนใน
ชุมชนควรรู้ รวมถึงหน่วยงานต่างๆทั้งภาครัฐและเอกชน ที่สามารถติดต่อช่วยเหลือพวกเขาได้ และได้จัดทำ
คู่มือ “ความรู้สู้โควิด” กับเพื่อนๆในทีม และได้ทำการส่งมอบความรู้เหล่านี้ให้กับประธาน อพม.และคนใน
ชมุ ชนผา่ นชอ่ งทางออนไลน์ โปรแกรมซมู เพอื่ พัฒนาความรู้เหล่านี้ตอ่ ไป

ทกั ษะทนี่ ักศึกษาได้นำมาใชใ้ นการฝกึ ภาคปฏบิ ตั ิ 2

ทักษะการสร้างสัมพนั ธภาพ : การสรา้ งสัมพนั ธภาพของนกั ศกึ ษาได้ใช้ในการโทรตดิ ตามผูป้ ว่ ย Post-
Covid จำนวน 8 เคส โดยเรมิ่ จากการแนะนำตัวว่าตนเองช่ืออะไร เป็นนกั ศกึ ษาฝึกวิชาชีพสงั คมสงเคราะห์ จะ
ขออนุญาตติดตามคุณภาพชีวิตผู้ป่วยที่เคยรักษาในโรงพยาบาลสนาม ติดตามภาวะหลังการติดเชื้อโควิด ให้
ทางผู้ป่วย Post-Covid ได้ทราบตัวตนของเราและรู้ถึงจุดประสงค์ที่นักศึกษาได้โทรติดต่อมา ในส่วนของการ
อบรมมอบความรู้คู่มือสู้โควิดให้กับประธานอพม. และประชาชน นักศึกษาได้แนะนำตัวเองให้ทางสมาชิกกลุ่ม
ทราบเช่นกัน และใหส้ มาชกิ ในกล่มุ ไดแ้ นะนำตวั ของตนเอง เพ่อื เป็นการไดร้ ูจ้ กั กนั มากขึน้ คะ่

ทักษะการสัมภาษณ์ : ทักษะการสัมภาษณ์เป็นทักษะที่ทำให้นักศึกษาได้ข้อมูลการตอบแบบประเมนิ
สุขภาพและสำรวจความต้องการหลังการติดเชื้อโควิด 19 มาเพื่อนำข้อมูลเหล่านี้มาวิเคราะห์ และเพื่อนำมา
ชว่ ยเหลอื และก่อใหเ้ กิดการเปลี่ยนแปลงทีด่ ีขนึ้ ในการทำโครงการกระจายความรูส้ ชู่ มุ ชนสู่โควดิ

ทักษะฟัง : การฟังความคิดเห็นจากเพื่อนๆ สมาชิกในกลุ่มทุกๆคน และการฟังคำแนะนำในเรื่องแนว
ทางการทำโครงการของกลุ่มจากอาจารย์ปิ่น และพี่น้อง แล้วนำกลับมาปรับปรุง สุดท้ายที่ขาดไปไม่ได้คือการ
ฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของประธานอพม. และคนในชุมชน เพื่อปรับปรุงแก้ไขให้โค รงงานมี
ประสทิ ธิภาพ

ทักษะการจดบันทึก : การจดบันทึกประจำวันส่งอาจารย์ ทั้งหมด 7สัปดาห์ และจดบันทึก
ข้อเสนอแนะ ข้อปรับปรุงต่างๆที่ได้รับมา เพื่อทำให้รู้ถึงปัญหา ความรู้ สิ่งที่ได้ ที่นักศึกษาได้รับรู้มาปรับปรุง
แกไ้ ขพฒั นาตนเองและโครงการใหเ้ กิดการเรียนรู้และมปี ระสทิ ธภิ าพมากขึ้น

58

หัวขอ้ : “หายป่วยโควดิ แพร่เชือ้ ได้ไหมกับการตตี ราทางสงั คม”

โดย : นายสริ ภพ แจม่ กระจา่ ง เลขทะเบยี นนกั ศกึ ษา 6105620089

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

จากการที่ได้ฝึกงานครั้งนี้ผมได้สนใจประเด่นที่ว่าหายป่วยโควิดแพร่เชื้อได้ไหมกับการตีตราทางสังคม
เพราะผมเห็นว่าจากการที่ศึกษา ยังมี กลุ่มคนหรือสังคม ชุมชน ที่ยังไม่เข้าใจ จึงทำให้เกิดความรังเกียจ ตีตรา
ในสังคม ชุมชน เกิดขนึ้ ซึ่งเกิดข้ึนในทุกระดบั ชั้นของสงั คม

ผู้ป่วยที่เคยติดโควิดเรียกว่าผู้ป่วย Post-Covid19 แล้วมันแพร่เชื้อได้ไหม? โอกาสเป็นไปได้น้อยมาก
เนื่องจากว่าคนไข้หนึ่งคนที่ป่วยเป็นโควิด19 มีโอกาสที่จะแพร่เชื้อได้เป็นช่วงระยะเวลาสั้นๆเท่านั้น คือ นับ
วันท่ีคนไขเ้ ร่ิมมีอาการเป็นวันแรกคนไขจ้ ะมีโอกาสแพร่เชือ้ จากการไอ การจาม ไปทางฝอยละออง ย้อนหลังไป
หนึ่งวันก่อนที่เริ่มมีอาการจนกระทั่ง 4-5 วันหลังจากที่มีอาการ เพราะฉะนั้นช่วงเวลาที่เขาจะแพร่เชื้อ คือ
ประมาณ 5 วัน ในช่วงที่มีอาการตอนแรกเท่านั้น พอดำเดินโรคไป7-10วันปริมาณPCRจะลดลงมาเรื่อยๆ
หลังจากวันที่14 จะตรวจพบเชื้อด้วยวิธีPCR ในปริมาณเล็กน้อย พอนำไปทำการเพาะเชื้อแล้ว พบว่าไม่
สามารถเพาะเชื้อขึ้นแปลว่า เช้ือนั้นไม่มีชีวิตแล้ว การตรวจพบนั้นเป็นการตรวจพบเพียงแต่เศษซากของ
ชิน้ สว่ นของไวรัสเทา่ นนั้

ซากเชื้อ หมายถึง สารพันธุกรรมของเชื้อไวรัสหรือเชื้อต่าง ๆ ที่ทำให้เกิดโรคที่หลงเหลือจากการติด
เชื้อ หรือหลงเหลือหลังจากที่ผู้ป่วยหายจากโรคนั้นแล้ว สารพันธุกรรมดังกล่าวนี้จะสามารถตรวจพบได้ด้วย
เทคโนโลยที างการแพทยท์ ่เี รยี กว่า real time PCR ซ่งึ เปน็ การเพ่มิ ปริมาณของดเี อ็นเอ (DNA) ที่ต้องการศึกษา
โดยวิธีนี้จะบอกเพียงว่าตรวจเจอสารพันธุกรรมของเช้ือหรือไม่เทา่ นั้น แต่จะไม่ระบุว่าเปน็ เช้ือเป็นหรือเชื้อตาย
เทคนิคreal time PCR สามารถติดตามการเพิ่มจำนวนของดีเอ็นเอได้ในทุก ๆ ระยะที่มีการเพิ่มจำนวนใน
ขณะที่ปฏิกิริยากำลังดำเนินอยู่ ทำให้สามารถเลือกจุดทีต่ ้องการจะวิเคราะห์ได้ แต่เนื่องจากเชื้อไวรัสโคโรนามี
สารพันธุกรรมเป็นอาร์เอ็นเอ (RNA) จึงต้องเปลี่ยน RNA เป็น cDNA ก่อน โดยใช้เทคนิค reverse
transcriptase PCR (RT-PCR) แล้วจึงนำมาเพ่ิมจำนวนด้วยเทคนคิ real-time PCR โดยปกติแล้วผูป้ ่วยทีห่ าย
แล้วส่วนใหญ่จะมโี อกาสพบซากเชื้อโควิด 19 ได้ ประมาณ 88 - 95 เปอร์เซ็นต์ ภายหลังอย่างน้อย 10 วันนับ
จากวันท่เี รม่ิ แสดงอาการ ซากเชอ้ื ท่พี บนีเ้ ปน็ ซากเช้อื ทีต่ ายแลว้ ไมส่ ามารถเพ่ิมจำนวนเพื่อแพร่เช้ือไดอ้ กี

59

การตีตราทางสงั คมคอื อะไร

ในบริบททางสาธารณสุข การตีตราทางสังคม (social stigma) หมายถึงการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่าง
บุคคลหรือกลุ่มบุคคลกับลักษณะบางอย่างที่มีร่วมกันหรือเป็นโรคบางชนิดที่เป็นเหมือนกัน ในแง่การ ระบาด
ของโรค คํานี้อาจหมายถงึ การปฏบิ ัตติ ่อกลมุ่ บคุ คลด้วยการเรยี กช่อื แบบดูแคลน การเหมารวม การเลอื กปฏิบตั ิ
การปฏิบัติแยกจากคนอื่น และ/หรือการสูญเสียสถานะบางอย่างเนื่องจากความเชื่อมโยงกับโรคชนิดหนึ่งท่ี
เกิดขึ้นจากการรับรู้การปฏิบัติดังกลา่ วอาจมีผลกระทบต่อผู้ป่วย ผู้ดูแลคนปว่ ย ครอบครัว เพื่อนฝูง และชุมชน
คนที่ไม่เป็นโรคแตม่ ีลักษณะอื่นที่เหมือนกับคนกลุ่มน้ีอาจพลอยได้รับความทุกข์ร้อนใจจากการตีตราทางสังคม
ด้วยการระบาดในปัจจุบันของ COVID-19 เร่งเร้าให้เกิดการตีตราทางสังคมและพฤติกรรมเลือกปฏิบัติที่มีผล
ตอ่ ชนบางเชอ้ื ชาติและทุกคนทส่ี ังคมเข้าใจว่าสัมผสั กบั เชอื้ ไวรัส

ถึงแม้ว่าโรคโควิด19 เป็นโรคที่รักษาหายได้แล้วแต่อาจจะมีเชื้อตายอยู่ในตัว แต่ว่าอย่างไรก็ตามผู้ติด
เชื้อบางคนทีร่ ักษาหายแล้วและพร้อมใช้ชีวติ ตามปกติกลับถกู เพง่ เล็งเลือกปฏิบัติหรอื บางสังคมก็ไม่ยอมรับการ
อยู่รวมกัน กรมควบคุมโรค ได้ให้ความหมายของคำว่าการตีตราทางสังคมหรือว่า Social Stigma ว่าเป็น
กระบวนการทางสังคมที่ลดคุณค่าของบุคคลแสดงพฤติกรรมเชิงลบมีทัศนคติแบบเหมารวมหรือมีการเลือก
ปฏิบัติต่อบุคคลนั้นๆซึ่งปัญหานี้เกิดขึ้นมานาน อย่างเช่น การตีตราผู้ติดเชื้อเอชไอวีสำหรับการตีตราทางสังคม
ที่เกี่ยวข้องกับโรคโควิด19 องค์การอนามัยโลกกล่าวว่าเกิดจากโรคโควิด19 เป็นโรคอุบัติใหม่ยังมีข้อมูลหลาย
อยา่ งท่เี ราไม่รู้ความไมร่ ู้ทำใหเ้ ราเกดิ ความกลวั หวาดระแวง และแสดงความรสู้ กึ กลัวคนอ่นื ตามมาจนทำให้เกดิ
พฤติกรรมตีตราทางสังคมเช่นการเรียกชื่อผู้ติดเชื้อแบบดูแคลน การเหมารวม การเลือกปฏิบัติหรือการปฏิบัติ
แยกจากคนอื่นเป็นต้น โดยการตีตราด้วยโรคโควิด19 เกิดขึ้นในทุกระดับตั้งแต่ระดับบุคคล ครอบครัว ชุมชน
สังคม จนถึงระดับประเทศ จากการที่นักศึกษาแต่ละคนได้รับมอบหมายให้ติดต่อโทรทำแบบฟอร์มติดตาม
คุณภาพชีวิตผู้ป่วย post covid พบว่ายังมีกลุ่มคนบางส่วนในชุมชนที่ยังไม่เข้าใจและยังมองเห็นว่ากลุ่มผู้ป่วย
post covid เหล่านี้ยังมีเชื้อโควิด19อยู่ในตัว ซึ่งอาจจะเกิดจากจิตใจหรือจิตใต้สำนึกที่ให้เกิดความหวาดกลัว
และหวาดระแวง หรือยังไม่เข้าใจในคำว่า ผู้ป่วยpost covid จึงทำให้เกิดการตตี ราในสงั คม ชมุ ชน เกิดข้ึนครับ

60

หัวขอ้ : “โรงพยาบาลธรรมศาสตร์กับการฝึกภาคปฏิบัติ 2 ของฉัตราภรณ์”

โดย : นางสาวฉัตราภรณ์นาคกนั เลขทะเบียนนักศกึ ษา 6105680083
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

การฝึกภาคปฏิบัติที่2 ของนักศึกษาชั้นปีที่สี่ในระยะเวลา 7 สัปดาห์ สถานที่ปฏิบัติงาน โรงพยาบาล
ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ โดยการฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้นักศึกษาได้มีโอกาสในการฝึกปฏิบัติจริงลงพื้นที่จริง
สนามจริงถึงจะเปน็ ระยะเวลาทไี่ ม่ได้ลงเปน็ ประจำเหมอื น หน่วยงานอื่นแต่นกั ศึกษามคี วามร้สู ึกวา่ เปน็ ความท้า
ทายในการปฏิบัติงานครั้งนี้มากๆ เนื่องจากก่อนหน้านี้ในการฝึกภาคปฏิบัติที่ 1 เป็นการฝึกในรูปแบบของ
ออนไลน์หรือการศึกษาด้วยตัวเอง เป็นรูปแบบของการปฏิบัติงานที่ไม่ได้พบเจอกับเจ้าหน้าที่หน่วยงานนั้นๆ
ทำให้นักศึกษาขาดประสบการณ์ในการเข้าหน่วยงาน และได้ ปฏิบัติหน้าที่กับเจ้าหน้าที่จริง เนื่องจากการฝึก
ภาคปฏิบัติที่หนึ่งที่ผ่านมาอยู่ในสถานการณก์ ารแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา หรือเชื้อไวรัสโควิด-19 ทำให้
การฝึกภาคปฏิบัติในครั้งนี้นักศึกษามีความกังวลเป็นอย่างมากเนื่องจาก ชุมชนของนักศึกษาที่จะได้มีการ
ปฏิบัติจรงิ น้ันเปน็ ชมุ ชนท่ีเป็นผู้ปว่ ยPost-covidหรือผปู้ ว่ ยที่ มีการรักษากบั ทางโรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์
และไดก้ ลับบ้านไปแตย่ งั มีอาการหลงเหลือต่างๆ นกั ศึกษาเองไดร้ บั ชมุ ชนนีใ้ นการปฏบิ ตั งิ าน

เมื่อนักศึกษาได้นำทั้งสองฝึกภาคปฏิบัติมาดูต่อกันซึ่งแน่นอนว่าทำให้เห็นว่าการฝึกภาคปฏิบัติที่หน่ึง
นั้นเป็นการฝึกภาคปฏิบัติในรูปแบบออนไลน์ทำให้นักศึกษาไม่ได้พบเจอหรือมีปฏิสัมพันธ์กับหน่วยงานรู้เรื่อง
ไปถงึ คนในชุมชนดว้ ย ซง่ึ แนน่ อนว่าความแตกต่างระหว่าง ฝึกภาคปฏิบัตทิ ห่ี น่ึงและฝกึ ภาคปฏิบตั ิท่ีสองมีความ
แตกต่างกันเป็นอย่างมากดูแลเนื่องจากฝึกภาคปฏิบัติที่หนึ่งนั้น เป็นการฝึกภาคปฏิบัติหน่วยงานหรือเขตเวิร์ค
แต่การฝึกภาคปฏิบัติที่สองนั้นเป็นการฝึกภาคปฏิบัติที่ทำงานกับในชุมชนการทำโครงการขึ้นมาเพื่อให้คนใน
ชุมชน ทำให้นักศึกษามคี วามกังวลในเรื่องนี้เป็นอย่างมากเนื่องจากฝึกภาคปฏิบตั ิก่อนที่ผ่านมานักศึกษาไม่เขา้
พื้นที่จริงแต่การฝึกภาคปฏิบัติในครั้งนีน้ ักศึกษาได้มีโอกาสเข้าหน่วยงานจริงและได้มีโอกาสลงชุมชนจรงิ ได้พบ
กับคนในชุมชนจริงจึงเป็นความท้าทายและเป็น สนุกสนานในการปฏิบัติครั้งนี้ด้วย โดยโรงพยาบาล
ธรรมศาสตรเ์ ฉลมิ พระเกยี รตนิ น้ั เป็นพ้ืนทฝ่ี ึกภาคปฏิบตั ิท่นี กั ศกึ ษาได้มโี อกาสเลือกเองและมเี พื่อนอกี หนึ่งกลุ่ม
ที่ก็ได้มีการเลือกเหมือนกันจึงได้มีการฝึกภาคปฏิบัติที่รวมกันมีจำนวนสมาชิกทั้งหมดเก้าคน ซึ่งแน่นอนว่า
ความแตกตา่ งในการฝกึ ชมุ ชนครั้งน้ีมีความท้าทายเป็นอย่างมากเพราะชมุ ชนทน่ี ักศึกษาได้รบั มอบหมายในการ
ปฏิบัติงานมานั้นเป็นชุมชนผู้ป่วย Post-covid ในข้างต้นที่นักศึกษาได้มีการกล่าวไว้ว่า เป็นผู้ป่วยที่ได้มีการ
รักษาจากการติดเชื้อไวรัสโคโรนา หรือโควิด-19 และได้กลับบ้านไปนั้นมีอาการหลายอย่างที่มี อยู่หลังจากท่ี
รักษาหายไปแล้ว แต่ทางโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติเองก็ไม่ได้นิ่งนอนใจได้มีการโทรสอบถาม

61

การทำแบบประเมินติดตาม อาการของผู้ป่วยที่ได้กลับบ้านไปแล้วนั้นว่ามีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตหรือไม่ โดย
นักศึกษาเองก็ได้มีโอกาสและได้รับมอบหมายให้ทำเกี่ยวกับชุมชนนี้ซึ่งเป็นความท้าทายแล ะเป็นชุมชนใน
รูปแบบใหม่ที่มีความน่าสนใจในปัจจุบันและอนาคตด้วยเนื่องจากโควิด-19 ก็ยังไม่ลงไปทำให้การพัฒนาหรือ
การลงมือในการ ชุมชนPost-covidครั้งนี้เป็นความท้าทายและความน่าสนใจกับหลายองค์กรรวมถึง
โรงพยาบาลเองด้วย แต่ความท้าทายทั้งหมดก็ได้เกิดขึ้นเนื่องจากการได้ลงชุมชนจริงนั้นเป็นชุมชนที่มี ผู้ป่วย
Post-covidอยู่จริงแต่ คณะผู้จัดทำนั้นก็ได้มีการจัดทำคู่มือการให้ความรู้ขึ้นทำให้เราจะต้องมีการลงพื้นที่กับ
เจ้าหน้าที่ที่จะต้องเป็นผู้ส่งต่อข้อมูลรวมถึงให้เจ้าหน้าที่ได้มีการตรวจสอบข้อมูลก่อนจะส่งถึงมือของผู้ป่วย
โพสโควิดหรือคนในชุมชนด้วย ซึ่งนั่นเป็นความท้าทายอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นกับพวกเราคณะจัดทำรวมถึงตัว
นักศึกษาเองด้วยเนื่องจาก เราไม่มีโอกาสให้กับผู้ป่วยโพสโควิดได้เห็นคู่มือจริง จึงไม่ทราบว่าจะตอบสนอง
ความต้องการกับผู้ป่วยจริงหรือไม่แต่ นักศึกษาก็ได้มีความรู้สึกว่าเจ้าหน้าที่ก็จะเป็นผู้ที่ส่งต่อความรู้หรือคู่มือ
ของเราไปให้กับคนในชุมชนและผู้ป่วยโพสโควิดด้วย นั่นเป็นความท้าทายและเป็นประสบการณ์ใหม่ที่เกิดขึ้น
ในการฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้ รวมไปถึงนักศึกษาได้มีโอกาสได้เข้าหน่วยงานได้รับประสบการณ์จาก เจ้าหน้าท่ี
ฝ่ายสงั คมสงเคราะหโ์ รงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลมิ พระเกยี รติในการเขา้ ดูงานการรับผู้ปว่ ยในรายบุคคลต่างๆที่
เข้ามาขอความช่วยเหลือรวมถึงกระบวนการทำงานทักษะต่างๆที่เจ้าหน้าที่ ฝ่ายสังคมสงเคราะห์โรงพยาบาล
ธรรมศาสตร์ ได้นำมาปรับใช้และรวมไปถึงเทคนิคทักษะการใช้ ในสังคมสงเคราะห์ที่นักศึกษา ได้ศึกษามาน้ัน
มาปรับใช้และประยุกต์ใช้ให้เข้ากับสถานการณ์จริงกับบุคคลจริง เป็นการประยุกต์ใช้นั่นเอง โดยทักษะทาง
สังคมสงเคราะหใ์ นการฝึกภาคปฏิบตั คิ ร้งั นม้ี ีดังนี้

1. ทักษะการสัมภาษณ์ เนื่องจากเป็นทักษะที่มีความสำคัญกับการฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้มาก เพราะ
เป็นทักษะแรกที่นักศึกษาจะต้องใช้ในการสัมภาษณ์ผู้ป่วยโพสโควิดในการทำแบบประเมินโทรสอบถามข้อมูล
รวมไปถึงการได้พูดคุยแลกเปลี่ยนประสบการณ์การติดเชื้อและการสอบถามข้อมูลการสัมภาษณ์เพื่อให้ได้
ข้อมูลมา เป็นประโยชน์ต่อโครงการและการปฏิบัติงานของนักศึกษาและหน่วยงานด้วย เนื่องจากสถานการณ์
การแพร่ระบาดดังกล่าวนั้นทำให้การสัมภาษณ์เป็นการโทรนั้นมีความสำคัญอย่างมาก เป็นการพูดคุยผ่าน
ตัวกลางคือโทรศัพท์นั่นเองจึงทำให้ไม่สามารถเห็นหน้าของผู้ให้สัมภาษณ์และผู้ถูกสัมภาษณ์ได้นักศึกษาเอง
จะต้องมีการใช้ทักษะการสัมภาษณ์พูดคุยน้ำเสียงและความจริงใจให้กับผู้ถูกสัมภาษณ์ด้วย ดังนั้นทักษะการ
สัมภาษณ์จึงเป็นทักษะที่มีความสำคัญอย่างมากที่จะให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ระหว่างผู้ใช้บริการกับผู้
ให้บรกิ ารดว้ ย

62

2. ทักษะการสร้างปฏิสัมพันธ์ ทักษะนี้เป็นอีกทักษะหนึ่งที่มีความสำคัญเช่นกัน เนื่องจากการ
สัมภาษณ์ เป็นการพูดคุยแลกเปลี่ยนกันนั้นการพูดคุยแลกเปลี่ยนกันนั้นจะเกิดการได้ข้อมูลที่มีคุณภาพขึ้นได้
การมีปฏิสัมพันธ์การทำให้ผู้ใช้บริการได้เกิดความไว้วางใจในการพูดคุยกับเราจนเขาสามารถที่จะพูดคุยข้อมูล
ต่างๆแลกเปล่ียนกับเราได้โดยท่ไี ม่มีความอึดอัด และสบายใจในการพูดคยุ ได้ การสร้างปฏิสมั พนั ธ์ระหว่างผู้พดู
กับผู้ฟังก็เป็นเรื่องที่มีความสำคัญเช่นกันการตั้งคำถามหรือรวมไปถึง การใช้น้ำเสียงต่างๆ จึงมีความสำคัญ
อย่างมาก และการสร้างปฏิสัมพันธ์เป็นอีกหนึ่งทักษะที่มีความสำคัญที่เราสามารถใช้ในการลงพื้นที่ปฏิบัติจริง
ได้เนื่องจากนักศึกษาได้มีการใช้ทักษะนี้ในการลงชุมชนจริงที่ได้มีการนำเครื่องมือของนักศึกษาเอง ลงไปให้
เจ้าหน้าที่คนในชุมชนได้ลองอ่านและลองดูคู่มือนั้น คณะผู้จัดทำและรวมถึงกลุ่มของนักศึกษาเองนั้นก็ได้มีการ
สร้างปฏิสัมพันธ์เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลนั้นไว้ ในการ ให้เกิดเครือข่ายในการแรกข้อมูลกันมากขึ้นทำให้การ
พูดคุยกันครั้งต่อไปจะเป็นการพูดคุยที่ง่ายและสามารถ เข้าใจกันได้รวมไปถึงจะสามารถได้ข้อมูลท่ีเราต้องการ
ได้

3. ทักษะการจดบันทึก ทักษะนี้จะใช้ตอนที่นักศึกษาได้มีการเข้าหน่วยงานจริงการได้ดูเจ้าหน้าที่ฝ่าย
สังคมสงเคราะห์โรงพยาบาลธรรมศาสตร์ได้ทำ จริงนักศึกษาได้มีการจดประเด็นสำคัญรวมไปถงึ บันทึกต่างๆไว้
ทจี่ ะเป็นข้อมูลและเป็นประโยชน์ตอ่ การปฏบิ ัติงานในครง้ั ต่อไปสำหรับนักศึกษาได้ และรวมไปถึงกันได้ลงพน้ื ท่ี
จริงนักศึกษาก็ได้มีการจดหัวข้อสำคัญๆที่จะสามารถเป็นประโยชน์ต่อการทำงานของนักศึกษาและหน่วยงาน
เองได้รวมไปถึงการจดบันทึกข้อมูลเพิ่มเติมที่จะสามารถเป็นประโยชน์ต่อคู่มือการใช้ประโยชน์ ในคู่มือของเรา
ได้

4. ทักษะการจัดการ เนื่องจากต้องใช้ทักษะนี้ในการจัดการบริหารเวลาในการทำงานกับเพื่อนในทีม
และการทำงานกับหน่วยงานซึ่งตัวนักศึกษาเองก็ได้มีการทำงานนอกเวลาด้วย จึงต้องมีการแบ่งงานให้ดีถึงใน
ช่วงแรกจะต้องมีการจัดการบริหารที่ค่อนข้างมีปัญหากับตัวนักศึกษาเองและคณะจะทำเองด้วย แต่ภายหลังก็
ได้มีการพูดคุยและก็ได้มีการตกลงกันทำให้การจัดการดีขึ้นโดยทักษะการจัดการนี้ก็สามารถนำไปใช้กับการที่
เราจะจัดการเรื่องของเนื้อหาข้อมูลการปฏิบัติงานรวมไปถึงขั้นตอนต่างๆที่จะสามารถจัดการให้เป็นระเบียบ
และระบบมากขึ้น โดยทักษะนี้จะเป็นการจัดการที่ทำให้การทำงานของเรามีความรวดเร็วและสามารถทำงาน
ได้อย่างเป็นระบบไม่ช้าและไม่เสียเวลาต่อการทำงานจึงเป็นทักษะที่มีความสำคัญในการปฏิบัติครั้งน้ี
เช่นเดียวกัน

5. ทักษะการแก้ไขปัญหา เหตุผลที่เลือกทักษะนี้มานั้นเนื่องจากนักศึกษ ได้มีโอกาสจัดกิจกรรม การ
ให้ความรู้คู่มือความรู้สู้โควิด ทีเป็นโครงการของนักศึกษาเองแต่จะเป็นรูปแบบของการทำออนไลน์ที่จะมีการ

63

พดู คยุ ผ่านระบบช่องทางออนไลน์ของเรานัน่ เองจึงจะตอ้ งมที ักษะในการแก้ไขปัญหาที่เกดิ ขึ้นเช่นนักศึกษาได้มี
โอกาส ในการเป็นพิธีกรในการดำเนินรายการการแก้ไขปัญหาสถานการณ์ที่เกิดขึ้นทั้งในระหว่างที่จัดกิจกรรม
และนอกเหนือจากการจัดกิจกรรมไปด้วย เนื่องจากเราไม่สามารถคาดเดาหรือเหตุการณ์ต่างๆที่จะเกิดขึ้นใน
อนาคตได้เราจะต้องมีทักษะในการแก้ไขปัญหาต่างๆที่จะเกิดขึ้นรวมถึงไหวพริบที่จะใช้ในการปฏิบัติงานครั้งนี้
ดว้ ย

6. ทักษะการทำงานเป็นทีม เป็นทักษะที่นักศึกษาเองควรจำเป็นต้องมีในการปฏิบัติงานครั้งนี้มากขึ้น
เนื่องจากนักศึกษาเองได้จัดระบบระเบียบของตัวเองในช่วงแรกที่ค่อนข้างมีความวุ่นวายและทำให้ ไม่สามารถ
ได้เพื่อเป็นช่วงนานมากศึกษาเองจึงได้พรอ้ มปรับแก้และแก้ไขช่วยเหลือเพื่อนในทีมมากขึ้น การทำงานเป็นทมี
จะทำงานได้ง่ายและเป็นขั้นตอนมากขึ้น เนื่องจากนักศึกษาได้ไปพูดคุยกับอาจารย์ภาคสนามนอกคณะและ
อาจารย์ภาคสนามในขณะจึงได้คำแนะนำมาว่าการทำงานเป็นทีมซึ่งมันบอกอยู่แล้วว่ามันเป็นการทำงานที่ทีม
ซึ่งแปลว่าไม่สามารถทำคนเดียวได้ ในการทำงานทุกครั้งจะสามารถปฏิบัติงานไปได้เราไม่สามารถคนเดียวได้มี
เพอ่ื นมีคณะจะทำเป็นทมี จะทำให้งานของเราสำเร็จและสมบรู ณม์ ากขน้ึ และจะสามารถผ่านไปได้อยา่ งสมบูรณ์

บทบาทหนา้ ท่ขี องนกั ศกึ ษาที่ได้จากการฝกึ ภาคปฏบิ ัตคิ รง้ั นี้

เนื่องจากการปฏิบัติในครั้งนี้ก็ได้มีการแบ่งหน้าที่บทบาทของนักศึกษาที่มีการแบ่งกันออก ไป
นักศึกษาได้มองเห็นบทบาทหนา้ ท่หี ลากหลายที ปฏบิ ัตใิ นครง้ั นม้ี ากขึน้

1. บทบาทการ ติดต่อ สื่อสาร นักศึกษาได้มีการพูดคุยกับทางอาจารย์ภาคสนามในคณะและอาจารย์
ภาคสนามนอกคณะดังในรูปแบบทั้งเป็นออนไลน์และได้ฝึกภาคปฏิบัติจริงเป็นการติดต่อสื่อสารที่จะต้อง
สื่อสารกันได้อย่างชัดเจนเนื่องจากเป็น การสื่อสารทั้งรูปแบบของการโทรและรูปแบบของจดหมายที่นักศึกษา
จะต้องมีการส่ือสารระหว่างคณะและ ท่านอาจารย์เอง เป็นการติดต่อสื่อสารในรูปแบบต่างๆที่เกิดขึ้นการ
ตดิ ตอ่ สอื่ สารที่ ไมช่ ดั เจนจะทำให้เกดิ ขอ้ ผิดพลาดไดข้ ้ึนและรวมไปถงึ เน้ืองานทีจ่ ะอาจเปลย่ี นไปได้

2. บทบาทหน้าที่ผู้ให้ข้อมูล เนื่องจาก การฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้เราได้รับบทบาทหน้าที่ในการเป็นผู้ให้
ข้อมูลกับเจาคู่มือหรือโครงการของเรานั่นเองในการให้ข้อมูลความรู้ชุดความรู้ต่างๆเกี่ยวกับสถานการณ์
ปัจจุบันที่เกิดขึ้นรวมไปถึง ข้อมูลหน่วยงานที่จะเป็นประโยชน์ต่อการใช้ชีวิตของคนในชุมชนและเจ้าหน้าที่
หน่วยงานเองในการ นำไปเผยแพร่ให้กับคนในชุมชนได้สามารถรับทราบได้และเป็นประโยชน์เมื่อเกิด
สถานการณ์ฉุกเฉิน และ ผู้ให้ข้อมูลนี้ก็ได้เกิดขึ้นกับพูดที่เข้ามา รับฟังการเรียนรู้ครั้งนี้ด้วยเป็นการแลกเปลี่ยน
กนั เนอ่ื งจากนกั ศกึ ษากไ็ ดค้ ิดโครงการในเบอ้ื งตน้ มาแล้วกไ็ ดม้ คี ำแนะนำจากเจ้าหน้าทไ่ี ดม้ ีการเข้าเรียนรู้ในครั้ง

64

นี้เรื่องของการทำสติกเกอร์หรือว่าจะทำรูปแบบให้มันชัดเจนมากขึ้นเนื่องจากคนในชุมชนหลายคนอาจจะไม่มี
สมาร์ทโฟนในการที่จะเข้าถึงได้ แต่เขาสามารถดูสติกเกอร์หรือว่าแป๊ะตามบ้านเพื่อให้ในกรณีที่มีการฉุกเฉิน
ขึน้ มากจ็ ะสามารถดู สติก๊ เกอร์น้นั และสามารถใช้ได้จริงได้

3. บทบาทหน้าที่ผู้ให้ผู้รับและผู้ฟังที่ดี เนื่องจากนักศึกษาได้รับบทบาทนี้ขึ้นกับตัวเอง ที่เกิดขึ้นกับ
คณะผู้จัดทำเป็นผู้ฟังและผู้รับที่ดีหลายครั้งที่นักศึกษาเองก็ได้ขาดบทบาทนี้ไปทำให้การทำงานที่ไม่เป็นระบบ
และก็เป็นอารมณ์มากขึ้น เนื่องจาก ในบางอารมณ์ทำให้เราเป็นได้แค่ผู้ฟังแต่เป็นผู้ฟังที่ไม่ดีและทำให้เป็นผู้รบั
ข่าวสารที่ไม่ดีจึงต้องเกิดคำถามมากมายที่จะต้องเสียเวลาในการถามสมาชิกในกลุ่มด้วย ภายหลังได้มีการ
ปรบั ปรุงตัวและกไ็ ด้มีการพูดคุยกับคณะผ้จู ัดทำทำให้ตวั นักศึกษาเองไดเ้ รียนรู้ว่า บทบาททน่ี ักศึกษาได้ตอ้ งเป็น
ผู้รับฟังผู้ฟังที่ดีและก็ผู้ให้ด้วยเป็นผู้ให้ข้อมูลเป็นผู้ให้ความรู้และก็เป็นผู้ให้ในการแลกเปลี่ยนระหว่างกันทำให้
บทบาทน้มี นั เกิดข้ึนกับตัวนักศึกษาเอง

ในการเข้าฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้ เป็นการฝึกภาคปฏิบัติที่นักศึกษาจะต้องมีความระมัดระวังตัวมากกว่า
การฝึกภาคปฏิบัติอื่นเนื่องจากนักศึกษาจะต้องมีการระวังตัวการรักษาความสะอาดฉีดแอลกอฮอล์ตลอดเวลา
หรือรวมไปถึงการสวมแม่ตลอดเวลาเช่นเดียวกันเนื่องจากการแพร่ระบาดที่เกิดขึ้น รวมถึงการกลายสายพันธ์ุ
ทำให้การตดิ เชื้อนั้นเกดิ ข้ึนได้งา่ ยและนกั ศึกษาไดฝ้ กึ ในชว่ งท่ีได้มกี ารเฉลมิ ฉลองในช่วงเทศกาลปีใหมก่ ็ไดม้ ีการ
เพิ่มยอดของผู้ติดเชื้อมากขึ้นทำใหภ้ ายหลังจากเทศกาลปใี หม่ที่ผ่านมานักศึกษา อาจจะไม่ได้เข้าหน่วยงานเลย
หรือนานๆเข้าครั้งเนื่องจากจะต้องมีการระมัดระวังตัวให้กับพี่ในหน่วยงานที่จะต้องมีการเข้าหน่วยงานเป็น
ประจำและ รวมไปถึงตัวนักศึกษาเองที่ได้มีการกลับบ้านและจะต้องมีการมากับ เข้าปฏิบัติงานทำให้นักศึกษา
จึงต้องมีการระมัดระวังตัวและก็ห่างจากหน่วยงานไปสักพักแต่ในระหว่างนั้นนักศึกษาก็ได้มีการ เตรียมงาน
เตรียมการในการที่จะต้องมกี ารปรับปฏิบตั ิงานในครั้งต่อไปด้วย ทำให้การฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้นักศึกษาจะตอ้ ง
มีการระมัดระวังตัวเป็นพิเศษ เนื่องจากนักศึกษาฝึกในโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติและจะต้องมี
ผู้คนภายนอกที่เข้ามาทำการรักษาในโรงพยาบาลที่จะต้องมีผู้คนเข้าออกตลอดเวลานักศึกษาจึงมีความจำเป็น
ที่จะต้องมีการป้องกันตัวและระมัดระวังตัวเองเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นสถานพยาบาลและเป็นที่มีเชื้อ
ค่อนข้างมาก

ส่วนโครงการ ในส่วนของโครงการนักศึกษานั้นได้มีการจัดทำคู่มือการให้ความรู้คู่มือสู้โควิดขึ้น เป็น
คู่มือที่จะให้ทั้งความรู้ของเรื่องของ อาการของโควิดและรวมไปถึงสถานที่รักษา หาก ผู้ป่วยได้รับการติดเช้ือ
ขึ้นมาและไดม้ ีสิทธิต่างๆกส็ ามารถเข้าไปดูได้ว่าสิทธิต่างๆสามารถใช้แบบไหนหรือรูปแบบไหนทีจ่ ะสามารถเขา้
ใช้สิทธิ์ต่างๆนั้นได้เนื่องจากในแต่ละสิทธิ์ก็จะมีเงื่อนไขทีม่ ีแต่ความแตกต่างกันออกไป และรวมไปถึงไหนนั้นได้

65

มีการร่วมถ้าการฟื้นฟูหลังจากผู้ที่ได้มีการติดเชื้อไปแล้ วในการบริหารปอดบริหารกล้ามเนื้อท่าง่ายๆในการ
บังคับ ลมหายใจ และรวมไปถึงแหล่งข้อมูลต่างๆที่จะสามารถเข้าไปหาข้อมูลเพิ่มเติมได้รวมไปถึงสายบริการ
ต่างๆที่จะสามารถโทรและก็สอบถามข้อมูลในการรับบริการได้ เป็นส่วนหนึ่งของข้อมูลที่จัดทำขึ้นและเป็นการ
จัดทำที่ได้รับความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่ในการได้เข้ามาดูข้อมูลว่าเป็นเล่มที่มีความเหมาะสมที่จะเป็น ข้อมูล
ให้กับคนในชุมชนหรือผู้ที่สนใจได้ และได้มีการจัดทำกิจกรรมการเรียนรู้คู่มือสู้โควิดขึ้นเป็นกิจกรรมที่ให้
เจ้าหน้าที่ได้เข้ามาพูดคุยแลกเปลี่ยนประเด็นต่างๆและรวมไปถึงคณะผู้จัด ทำได้มีการแนะนำคู่มือและการใช้
รวมไปถึงการได้ปฏิบัติจริงด้วย ซึ่งในการปฏิบัติ การเรียนรู้โครงการครั้งนี้ก็ได้มีเจ้าหน้าที่ให้ความสนใจได้เข้า
มาร่วมกิจกรรมเป็นมากทำให้กลุ่มนักศึกษาเองก็มีความตกใจและมีความดีใจในการฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้เป็น
อย่างมากที่คู่มือของนักศึกษาได้มีการส่งต่อและใช้จริงรวมไปถึงการได้แลกเปลี่ยนพูดคุย เรื่องของการพัฒนา
คู่มือและได้รับคำแนะนำให้จัดทำสติ๊กเกอร์แปะตามบ้านขึ้นสำหรับผู้สูงอายุและคนพิการที่จะสามารถดูข้อมูล
จากสตกิ เกอร์ได้หากมเี หตฉุ ุกเฉนิ

เนื่องจากการฝึกงานที่ผ่านมาเป็นการฝึกภาคปฏิบัติที่สองที่อยู่ในช่วงการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสทำ
ให้การลงพื้นทีม่ คี วามยากลำบากในการปฏิบัติ งาน ในอนาคต อยากให้ได้มีรูปแบบการฝึกภาคปฏิบตั ิท่ีเสมือน
การลงพื้นที่จริงอาจจะเป็นในรูปแบบออนไลน์แต่อยากได้เรื่องของ ข้อมูลความรู้ที่เจ้าหน้าที่หน่วยงานมอบให้
แบบมากขึ้นซ่ึงโรงพยาบาลธรรมศาสตร์มีการมอบหมายข้อมูลให้ทางกลุ่มไลน์ในการพูดคุยแลกเปลี่ยน ทำให้
เป็นประโยชน์และอยากให้ทางคณะซัพพอร์ตการทำงานและโครงการในการฝึกภาคปฏิบัติเพื่อให้เกิดเห็นผล
มากขน้ึ และสามารถใชไ้ ด้จริงในชุมชนจรงิ

ความรู้สึกของนักศึกษาในการฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้ ความรู้สึกแรกคือรู้สึกตื่นเต้นมากที่ได้ฝึกใน
โรงพยาบาลครั้งแรกและเป็นโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติที่ค่อนข้างมีชื่อเสียงแล้วก็ค่อนข้าง มี
ระบบการทำงานที่ดี ส่วนตัวนักศึกษาเองสนุกกับการฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้มากและก็ได้รับประสบการณ์ใหม่ๆ
จากการได้ทำงานกบั ทีมคณะผู้จัดทำที มีความหลากหลายและก็มีความแตกตา่ งแต่สามารถลงตัวได้ถึงแม้ว่าใน
ช่วงแรกจะมีการขัดข้องเรื่องของกระบวนการการทำงานการไม่เข้าใจกันบ้าง ทำให้เกิดข้อติดขัดอะไรหลายๆ
อย่าง แล้วก็ได้เป็นบทเรียนให้ตัวนักศึกษาเองว่าการทำงานเราจะต้องมีความใจเย็นเราจะต้องเข้าใจเขาเข้าใจ
เราทำงานกันอย่างมีระบบรบั ผดิ ชอบในหน้าท่ขี องตัวเอง เพราะการในฝกึ ภาคปฏิบัตคิ ร้งั น่มี นั ทำให้นักศึกษาได้
เติบโตขึ้นไปอีกขั้นรวมถึงเรียนรู้กระบวนการจัดการความรู้สึกของตัวเองด้วย แล้วก็ดีใจที่ได้อาจารย์ภาคสนาม
ในคณะและอาจารย์ภาคสนามนอกคณะดีคอยเป็นกำลังใจให้คณะผู้จัดทำเสมอรวมถึงนักศึกษาเองด้วยที่ไม่ว่า

66

จะมีปัญหาอะไรอาจารย์ทั้งอาจารย์ภาคสนามในคณะและอาจารย์ภาคสนามนอกคณะคอยให้กำลังใจและ
พูดคยุ อยูเ่ สมอ รวมถงึ สมาชิกในกลุม่ ที่ได้มีการแลกเปลีย่ นพูดคุยและทำความเขา้ ใจกันมากขึ้น

สุดท้ายนี้อยากจะขอบคุณหน่วยงานที่รับฝึกภาคปฏิบัติในครั้งนี้คือโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระ
เกียรติ ขอขอบคุณชุมชนผู้ป่วยโพสโควิดที่ได้ให้ความร่วมมือในการฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้ด้วยรวมไปถึง
ขอบพระคุณอาจารย์ภาคสนามในคณะและอาจารย์ภาคสนามนอกคณะพี่ๆเจ้าหน้าที่หน่วยงานที่ได้ให้ความรู้
เรื่องของคู่มือให้มีความสมบูรณ์มากขึ้นรวมไปถึง สมาชิกในกลุ่มคณะผู้จัดทำที่เป็นส่วนหนึ่งในการเติมเต็มให้
ตัวนักศึกษาเองเป็นผู้ใหญไ่ ปอีกขั้นและก็ได้รับประสบการณ์การฝึกภาคปฏิบตั ิท่ีเรียนรู้ได้เลยวา่ การทำงานตอ้ ง
ทำงานเป็นทีมและก็ต้องใจเย็นแล้วไม่ใช้อารมณ์ในการทำงาน เพราะในการฝึกภาคปฏิบัติครั้งนี้มีบทเรียนใน
ชีวิตให้นักศึกษาได้เติบโตและมีบทเรียนให้นักศึกษาได้ นำไปปรับแก้ใช้ในชีวิตประจำวันอีกมากรวมไปถึงใน
อนาคตชีวติ ทำงานทีจ่ ะสามารถใชไ้ ดใ้ นอนาคตอย่างแนน่ อน

67

หวั ขอ้ : “การฝกึ ภาคปฏิบัติ 2 ณ โรงพยาบาลธรรมศาสตร์”

โดย : นางสาวนภพรรษ พลตาล เลขทะเบยี นนกั ศกึ ษา 6105680836

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ในการฝึกภาคปฏิบัติครั้งที่ 2 นี้นักศึกษาได้เลือกสถานที่ฝึกงานคือ โรงพยาบาลธรรมศาสตร์ โดยการ
ฝึกครังนี้มีช่วงเวลาในการฝึกทั้งหมด 7 สัปดาห์ ซึ่งในสัปดาห์สุดท้ายนั้นได้ทำการฝึกเพียง 3 วัน คือวันที่ 31
มกราคม 2565 และวันที่ 1-2 กุมภาพันธ์ 2565 จากการฝึกปฏิบัติครั้งนี้ทำให้นักศึกษาได้เรียนรู้ในหลายสิ่ง
หลายอย่างมากมาย ได้รับข้อมูลใหม่เพิ่มมากขึ้น มีมุมมองในการทำงานที่กว้างขึ้น และรวมไปถึงการได้เรียนรู้
ข้อผิดพลาดของตัวเองในการทำงานร่วมกับผู้อื่นในครั้งนี้อีกด้วย โดยสิ่งที่นักศึกษาต้องทำเป็นประจำคื อ การ
ทำบันทึกประจำวันส่งให้อาจารย์นิเทศในคณะและอาจารย์นิเทศภาคสนาม ซึ่งการทำบันทึกประจำวันเป็น
ประจำทำให้นักศึกษาได้ทบทวนการทำงานในแต่ละวัน เสมือนเป็นการทบทวนสิ่งที่ได้เรยี นรู้มาอีกด้วย โดยใน
การฝึกครั้งนี้เป็นการฝึกแบบผสมคือ ฝึกงานแบบออนไซต์และฝึกงานแบบออนไลน์ ผ่านโปรแกรม Zoom
และเนื่องจากครั้งนี้เป็นการฝึกปฏิบัติที่โรงพยาบาล จึงทำให้ในการฝึกนั้นมีข้อจำกัด และต้องปฏิบัติตาม
กฎระเบียบของโรงพยาบาลอย่างเคร่งครัด เพื่อลดความเสี่ยงจากการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 และ
เพอ่ื ความปลอดภยั ของตนเองและผอู้ ืน่ อกี ดว้ ย

ในสัปดาห์แรกของการฝึกนั้นนักศึกษาได้เข้าไปพบพี่ๆเจ้าหน้าที่นักสังคมสงเคราะห์ที่โรงพยาบาล
ธรรมศาสตร์ เพื่อทำความรู้จัก เรียนรู้ข้อมูล และทราบถึงข้อมูลการทำงานเบื้องต้นของแต่ละแผนกว่าแต่ละ
แผนกนั้นทำงานเกี่ยวกับอะไร และทำอะไรบ้าง ไม่ว่าจะเป็นแผนกศัลยกรรม แผนกสูติ-นรีเวชกรรม เป็นต้น
โดยในแต่ละแผนกนั้นก็จะมีการปฏิบัติงานที่แตกต่างกันออกไป แต่สิ่งที่สังเกตได้เลยคือ ทุกแผนกจะทำการ
ประเมินผู้ป่วย และครอบครัวของผู้ป่วย เพื่อให้ทรายถึงความพร้อมในการรักษา การต้องการความช่วยเหลือ
อื่นๆ หรือรวมไปถึงความพร้อมในการกลับคืนสู่ครอบครัวและสภาพแวดล้อมเดิม นอกจากนี้นักศึกษายังได้ฟัง
ประสบการณ์ในการทำงานของพี่ๆนักสังคมสงเคราะห์ที่มาเล่าให้ฟังถึงการทำงานที่ผ่านมา ว่าเจอเคสรูปแบบ
ไหน มีข้อจำกัด กระบวนการ และแนวทางการทำงานอย่างไรบ้าง เพื่อให้สามารถช่วยเหลือเคสให้ผ่านไปได้
ดว้ ยดี โดยอาจารยน์ เิ ทศภาคสนามไดพ้ ูดถึงงานท่ีจะมอบหมายให้ทำในสัปดาหถ์ ดั ไปดว้ ย

สำหรับงานที่นักศึกษามองว่าเป็นความท้าทายใหม่ของนักศึกษาคือ การโทรติดตามอาการโดยการ
สมั ภาษณ์ผู้ปว่ ย Post Covid จำนวนทงั้ หมด 8 คน เป็นการตดิ ตามอาการหลักจากผปู้ ว่ ยรกั ษาตวั หายจากการ
ติดเชื้อโควิด-19 แล้ว โดยจะเป็นการสัมภาษณ์อาการ สภาพแวดล้อมที่ผู้ป่วยอยู่ ที่ทำงาน รวมไปถึงความ

68

ต้องการในการรับความช่วยเหลืออื่นๆ ที่ต้องการหากตนเองหรือตนรอบข้างมีความเสี่ยง การพุดคุยกับคนที่ไม่
คุ้นเคยเป็นสิ่งที่ทำให้นักศึกษาเกิดคสามประหม่าเป็นอย่างมาก นักศึกษากลัวจะพูดไม่ชัดถ้ อยชัดคำ พูด
ตะกุกตะกัก ไม่เป็นธรรมชาติ และอาจส่งผลต่อการสัมภาษณ์ที่ไม่น่าเชื่อถือ การวางแผนในการทำงาน การ
ฝึกซ้อมพูดจึงเป็นสิ่งที่นักศึกษาต้องฝึกฝนอยู่เป็นประจำ อีกทั้งในการทำการสัมภาษณ์ผู้ป่วยนี้ยังได้นำทักษะ
ทางสังคมสงเคราะห์ที่ได้เรียนมาตลอดทั้ง 4 ปีมาใช้ในการปฏิบัติงานด้วย ไม่ว่าจะเป็นทักษะการสร้าง
สมั พันธภาพ ทกั ษะการจดบันทึก เป็นตน้

มมุ มองในการปฏบิ ัตงิ าน

เนื่องจากในการฝึกภาคปฏิบัติงานนี้ตรงกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ทำให้
เกิดข้อจำกดั ในการทำงานขึ้น เพื่อลดความเสีย่ งและเพือ่ ความปลอดภยั ของตนเองและผู้อื่นอยา่ งที่นกั ศึกษาได้
กล่าวมา จึงต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบของโรงพยาบาลอย่างเคร่งครัด โดยการฝึกงานครั้งนี้นักศึกษาได้ฝกึ งาน
2 รูปแบบคือ ฝึกงานแบบออนไซตแ์ ละฝกึ งานแบบออนไลน์ กลุม่ ของนักศกึ ษาไดไ้ ปทำการลงพื้นท่ีเพยี ง 1 ครั้ง
เน่อื งจากหลังปีใหม่มีผู้ติดเช้ือเพิ่มมากขนึ้ ทำใหท้ างหนว่ ยงานเปน็ ห่วงเรื่องความปลอดภยั ของนักศึกษาฝึกงาน
จากการฝึกงานจึงทำให้นักศึกษามีมุมมองที่เพิ่มขึ้นจากประสบการณ์การทำงานของนักศึกษาเองคือ ถึงแม้วา่
จะอยู่ท่ามกลางการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 แต่เจ้าหน้าที่และหน่วยงานสามารถปรับตัวได้ดีในการ
ทำงาน ไม่ว่าจะเป็นการลดการพบปะ และหันมาทำการประชุมร่วมกันผ่านช่องทางออนไลน์มากขึ้น ซึ่งรวมไป
ถึงการจัดกิจกรรมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้สู้โควิดของกลุ่มนักศึกษาและชุมชนผู้ป่วย Post Covid อีกด้วย ทำให้
เห็นว่าคนเรามีพัฒนาการในการปรับตัวที่จะหาช่องทางในการรับข้อมูลข่าวสาวใหม่ๆ เพื่อให้สามารถเข้าถึง
บริการจากหน่วยงาน หน่วยงานได้ให้ความช่วยเหลือกับประชาชนโดยมีการปรับรูปแบบการทำงานใน
บางอย่างเพือ่ ให้ประชาชนสามารถเข้าถงึ ได้มากยิ่งขึน้ เพราะเนือ่ งจากมีผูส้ ูงอายแุ ละผูพ้ ิการเป็นจำนวนมากจึง
อาจทำใหไ้ ม่สะดวกตอ่ การเขา้ ถึงช่องทางบริการแบบออนไลน์

ความผดิ พลาดในการทำงานของนกั ศึกษาและสิ่งท่ไี ด้เรียนรู้

ในทุกการทำงานย่อมเกิดความผิดพลาดขึ้นได้ ซึ่งรวมไปถึงความผิดพลาดที่เกิดขึ้นของตัวนักศึกษาท่ี
ส่งผลกระทบต่อเพื่อนในกลุ่ม จากความผิดพลาดที่เกิดขึ้นในการฝึกภาคปฏิบัติ 2 นี้ คือหลักๆคือ การที่
นักศึกษาไม่สามารถบริหารจัดการเวลาในการทำงานของตนเองให้สมดุลได้ ตัวของนักศึกษาได้ทำงานพาร์ท
ไทม์เพิ่มเติมควบคู่ไปกับการฝึกงาน ด้วยภาระงานที่เพิ่มขึ้นจึงทำให้นักศึกษาไม่สามารถปรับตัวและจัดการ
เวลาของตนเองได้ จึงเกิดเป็นความผิดพลาดที่ส่งผลต่อเพื่อนในกลุ่มคือ เพื่อนคนอื่นทำงานหนักขึ้น อีกทั้ง

69

นักศึกษายังไมค่ อ่ ยมีเวลาเขา้ ร่วมในการประชุมหรอื พูดคุยเวลาที่เพอ่ื นทำงานกนั เพยี งแตม่ าตดิ ตามการทำงาน
ในภายหลัง จากความผิดพลาดที่เกิดขึ้นในครั้งนี้ ทำให้นักศึกษาเห็นถึงข้อเสียของตนเองและสิ่งที่ควรปรับปรงุ
แก้ไข เพ่ือให้สามารถทำงานร่วมกับคนในกลุ่มต่อไปได้ โดยนักศึกษาจะต้องวางแผนในการใช้ชีวิต และการ
ทำงาน ทั้งงานพาร์ทไทม์และงานฝึกภาคปฏิบัติให้ดี เรียงลำดับความสำคัญก่อนว่าอันไหนควรทำก่อนหรือทำ
หลัง เพื่อให้งานทั้งสองมีความสมดุลกัน ก่อนจบการฝึกงานนักศึกษาได้มีการพูดคุยเพื่อให้เข้าใจตรงกันกับ
เพ่อื น และเพื่อทจ่ี ะไดท้ ำงานใหล้ ลุ ่วงตลอดการฝกึ ภาคปฏิบตั ิ 2

ทกั ษะทน่ี ักศกึ ษาไดเ้ รียนร้จู ากการปฏบิ ตั ิงาน

ทกั ษะการสรา้ งสมั พนั ธภาพ

ทักษะนี้เรียกได้ว่าเป็นทักษะที่สำคัญและจำเป็นมาก เป็นทักษะที่สามารถนำมาใช้ได้ในทุกๆการ
ปฏิบตั ิงาน จะเห็นได้จากการตดิ ตามและสัมภาษณ์ผูป้ ว่ ย Post Covid โดยเร่ิมต้นจากการกล่าวทักทายผู้ป่วยท่ี
นักศึกษาสัมภาษณ์ สอบถามความสะดวกในการสัมภาษณ์ และชี้แจงจุดประสงค์ในการสัมภาษณ์ครั้งนี้ โดย
ทกั ษะการสร้างสมั พนั ธภาพนั้นจะเปน็ ส่ิงท่ชี ว่ ยลดความกังวล สร้างความเชือ่ ใจ และเปน็ การสรา้ งบรรยากาศที่
ดีในการพูดคุยทั้งตวั ของผู้สัมภาษณ์และผูใ้ ห้สัมภาษณ์ ซึ่งในการทำการสัมภาษณน์ ้ันนักศึกษาจะต้องปฏิบัตติ วั
เป็นผู้พูดและผู้ฟังทีด่ ี และต้องมีการทวนความเพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกันของข้อมูลระหว่างผู้ให้สัมภาษณ์
และผู้สัมภาษณ์ และเพ่อื เปน็ การทบทวนความถกู ตอ้ งของขอ้ มลู ทไ่ี ดร้ ับดว้ ย

ทักษะการจดบนั ทกึ

ทักษะนี้สามารถทำควบคู่ไปกับการสัมภาษณ์ รวมไปถึงการจดบันทึกขณะรับฟังข้อมูลความรู้อื่นๆที่
นักศึกษาได้รับ อีกทั้งการจดบันทึกนี้จะเป็นหลักฐานอ้างอิงในการนำข้อมูลไปทำรูปเล่มรายงานหรือ
ประกอบการทำกิจกรรมต่างๆ เพื่อให้เกิดความน่าเชื่อถือ นอกจากนี้การจดบันทึกยังแสดงให้เห็นถึงการ
วางแผน รูปแบบ และแนวทางในการทำงาน ซึ่งรวมไปถึงการแสดงให้เห็นถึงความก้าวหน้าของงานท่ีนักศึกษา
ได้ทำอยู่

ทกั ษะการสงั เกต

ทกั ษะการสังเกตน้สี ามารถทำควบค่ไู ปกบั การสัมภาษณไ์ ด้เช่นกนั ถึงแมใ้ นการทำงานของนักศึกษาจะ
เป็นเพียงการโทรตดิ ตามและสมั ภาษณผ์ ู้ปว่ ยผ่านทางโทรศพั ท์ก็สามารถใช้ทักษะการสังเกตไดเ้ ช่นกัน อาจเป็น

70

การสังเกตน้ำเสียงของผู้ที่เรากำลังสัมภาษณ์ว่ามีน้ำเสียงเป็นอย่างไร นำมาเปรียบเทียบกับข้อมูลที่ได้รับจาก
การสัมภาษณ์ เพือ่ เพม่ิ ความนา่ เชื่อถอื ให้กับข้อมูลนนั้ ไดอ้ ีกดว้ ย

ทกั ษะการจัดการ
เป็นทักษะที่สำคัญอีกทักษะหนึ่งในการทำงาน เนื่องจากในการทำงานแต่ละครั้งจะต้องมีการวาง
แผนก รูปแบบ และแนวทางในการดำเนินงาน เพื่อให้งานสามารถดำเนินต่อไปได้และผ่านลุล่วงไปได้ด้วยดี
ควรท่ีจะเรยี งลำดับความสำคัญของแต่ละอย่างใหม้ ีความสมดุลกนั อกี ท้ังการบริหารจัดการนี้ไม่เพยี งแต่ในเร่ือง
ของการทำงาน ยงั รวมไปถึงการบรหิ ารจัดการเวลาในการทำงานท่ีได้รับมอบหมาย และทำงานรว่ มกับเพื่อนใน
กลุ่มด้วย เนื่องจากแต่ละคนมีเวลาว่างที่แตกต่างกัน และมีสิ่งที่ต้องทำในประจำวันที่แตกต่างกันออกไป จึงทำ
ให้เกิดอุปสรรคในการทำงานขึ้น การบริหารจัดการเวลาของตนเองจะเป็นสิ่งที่สำคัญเป็นอย่างมากอีกอย่าง
หนง่ึ
ทักษะการแก้ไขปัญหา
ในการทำงานทุกงานนั้นจะมีปัญหาและอุปสรรคเสมอ ทักษะการแก้ไขปัญหาจึงเป็นสิ่งที่สำคัญมากๆ
อีกอย่างหนงึ่ ในการทำงานทจ่ี ะทำให้สามารถทำงานผ่านไปไดด้ ว้ ยดี ในการฝกึ ปฏิบตั ิงานคร้งั ที่ 2 ของนักศึกษา
ก็มีปัญหาเช่นเดียวกัน เช่น ปัญหาในการจัดการเวลาทำงานของตนเอง ปัญหาในการสื่อสารที่อาจส่งผลให้เกิด
ความเข้าใจผิดกนั เป็นต้น เพอื่ ใหร้ ูถ้ ึงปญั หานกั ศึกษาจงึ มองว่าการพูดคุยกับเพ่อื นในกลุ่มเป็นส่ิงหน่ึงท่ีทำให้ได้
รู้ความผิดพลาดของตนเอง เมื่อรู้ถึงปัญหาแล้วการปรับปรุงตนเองถือเป็นสิ่งที่ควรทำในลำดับต่อมา เพื่อให้
สามารถทำงานรว่ มกับเพอ่ื นในกลุ่มตอ่ ไปได้

71

หัวขอ้ : “การฝึกภาคปฏิบัตแิ ละกระบวนการศกึ ษาชุมชนแบบใหม่”

โดย : นายกรนิ ทร์ แสนสีมนต์ เลขทะเบียนนกั ศึกษา 6105681248

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

สปั ดาห์แรกของการเร่มิ ฝึกภาคปฏบิ ัติ

ในสัปดาห์แรกท่ีพวกเรานักศึกษาฝึกภาคปฏิบัติได้เข้าศกึ ษาบทบาทหน้าที่และการปฏิบัติของฝ่ายงาน
สังคมสงเคราะห์ โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติผ่านการร่วมกันสังเกตการณ์และศึกษาข้อมูลระดับ
ทตุ ิยภูมิของหนว่ ยงาน ผมไดเ้ รยี นรกู้ ารปฏิบัติงานของฝ่ายงานสังคมสงเคราะห์และเครือขา่ ยของหน่วยงาน ท้ัง
ในและนอกโรงพยาบาล โดยในช่วงแรกของการฝึกภาคปฏิบัติ ผมและเพื่อนๆ ได้พูดคุยเกี่ยวกับแผนการฝึก
ภาคปฏบิ ตั ิในประเด็นต่างๆ ท่ีกำลงั จะเกิดขึน้ ในอนาคต โดยเฉพาะอย่างย่ิง ประเด็นของชุมชนเป้าหมายท่ีพวก
เราต้องนำไปศึกษาและนำข้อมูลชุมชนที่ได้ไปดำเนินการผ่านขั้นตอนต่างๆ เพื่อให้ได้ซึ่งโครงการที่ตอบสนอง
ความต้องการและแก้ไขปญั หาของชมุ ชน

จากการร่วมพูดคุยกันท่านอาจารย์นิเทศภาคสนาม อาจารย์ภาคสนามได้มีการพูดถึงลักษณะของ
ชุมชนโดยภาพรวมให้พวกเราฟัง โดยในช่วงแรกของการฝึกภาคปฏิบัติ หลังจากที่พวกเรานักศึกษาฝึก
ภาคปฏิบัติได้เรยี นรูบ้ ทบาทหน้าทีข่ องฝา่ ยงานสังคมสงเคราะห์ พวกเราจึงได้รับมอบหมายจาการท่านอาจารย์
นิเทศนอกสนาม ในการติดตามคุณภาพชีวิตหลังการติดเชื้อโควิดของผู้ป่วยที่หายจากการติดเชื้อโควิด – 19
ผ่านการสัมภาษณ์ทางโทรศัพท์ โดยมีแบบประเมินปัญหาและความต้องการเป็นกรอบที่ใช้ในการสัมภาษณ์
เพือ่ เป็นการศกึ ษาข้อมูลชมุ ชนตามการชแี้ จงของอาจารยน์ ิเทศภาคสนาม

หลังจากที่พวกเราได้รับมอบหมายจากอาจารย์ภาคสนาม และฟังการอธิบายลักษณะความเป็นชุมชน
ที่ต่างจากบริบทชุมชนที่พวกเราเคยได้รับรู้มา พวกเรานักศึกษาฝึกภาคปฏิบัติจึงเกิดความรู้สึกไม่คุ้นชินและมี
ความกังวลใจต่างๆ เกี่ยวกับความเป็นชุมชนแบบใหม่นี้วาอาจจะไม่ตรงกับหลักการปฏิบัติงานทางสังคม
สงเคราะห์ชุมชน และในที่สุดพวกเราจึงได้มีการร่วมกันเสนอแนวทางการแก้ไขอุปสรรคดังกล่าว และร่วมมือ
กนั ในขัน้ การวางแผนการฝกึ ภาคปฏิบตั ใิ ห้บรรลุเปา้ หมาย

การพลิกแพลงทักษะ หลกั การ แนวคิด และทฤษฎกี ับการค้นพบความเปน็ ชมุ ชนแบบใหม่

ในช่วงหลังจากที่พวกเราได้รับมอบหมายในการติดตามคุณภาพชีวิตหลังการติดเชื้อโควิดของผู้ป่วยที่
หายจากการติดเชื้อโควิด – 19 และหมายเลขโทรศัพท์ของกลุ่มผู้ป่วย Post – COVID ในใช้ในการติดต่อแล้ว

72

พวกเราไดม้ กี ารเพ่มิ เติมข้อคำถามจากแบบประเมนิ ปญั หาและความต้องการหลังการตดิ เช้อื ที่ได้รับมาเพื่อท่ีจะ
นำไปใช้ร่วมกับเครอื่ งมอื ในการศกึ ษาชมุ ชนให้ทราบถงึ ทรัพยากรที่มภี ายในชุมชนผปู้ ่วย Post - COVID

โดยจากการฝึกภาคปฏิบัติในครั้งนี้ ชุมชนผู้ป่วย Post – Covid ที่ผมและเพื่อนๆ นักศึกษาฝึก
ภาคปฏิบัติได้ศึกษานั้นเป็นชุมชนที่แตกต่างจากนิยามความเป็นชุมชนทั่วไป เนื่องจากเป็นชุมชนที่เกิดขึ้นจาก
การนำข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์ผู้ป่วยในพื้นที่ต่างๆ ผ่านทางโทรศัพท์มารวบรวมกัน ซึ่งสมาชิกภายใน
ชุมชนต่างมีประสบการณ์เกี่ยวกับอาการ Post - Covid มีปฏิสัมพันธ์ทางอารมณ์ และความรู้สึกเกี่ยวกับ
ประสบการณ์ดงั กล่าว ซึ่งต่างจากนยิ ามความเป็นชมุ ชนแบบด่ังเดมิ โดยท่ัวไปท่ีเคยได้เรียนร้มู าจากห้องเรียน ท่ี
กล่าวว่าชุมชนควรจะเป็นการรวมตัวกันของกลุ่มคนในบริเวณ ขอบเขต หรือพื้นที่ที่แน่นอน และเป็นพื้นท่ี
เดยี วกนั มปี ฏิสมั พนั ธ์กนั และมีความสนใจรว่ มเดยี วกนั เปน็ ต้น

บริบทชุมชนผู้ป่วย Post – COVID และนิยามความเป็นชุมชนแบบดั่งเดิมดังกล่าว แสดงให้เห็นถึง
ความหลากหลายของความเป็นชุมชนที่ชัดเจนและความเป็นพลวัตของความเป็นชุมชน โดยเฉพาะใน
สถานการณ์ปจั จุบันที่มแี นวทางการปฏิบัติตนทีพ่ ึงปฏิบตั ิร่วมกันภายใต้สถานการณก์ ารแพร่ระบาดโควิด – 19
เป็นข้อจำกัดในการรวมกลุ่มเพื่อมีปฏิสัมพันธ์ต่อกันในพื้นที่ที่ชัดเจนของคนในสังคม ซึ่งเป็นข้อท้าทายในการ
ปฏิบัติงานทางสังคมสงเคราะห์ชุมชน จึงมีการปรับเปลี่ยน พลิกแพลง และมองหาความเป็นไปได้ในมิติต่างๆ
เพื่อทำให้การศึกษาชมุ ชนผู้ปว่ ย Post – COVID บรรลุเป้าหมายและใหไ้ ด้ซ่ึงโครงการที่เป็นประโยชน์ของกลุ่ม
เรา

อปุ สรรคและขอ้ ทา้ ทายทพี่ บจากการศกึ ษาชมุ ชนแบบใหม่

ด้วยความไม่ชัดเจนของขอบเขตชุมชนผู้ป่วย Post – COVID อันเนื่องมาจากแหล่งที่อยู่อาศัยเดิม
(พื้นที่ทางกายภาพ) ของสมาชิกในชมุ ชนกระจายอยู่ตามพื้นทีต่ ่างๆ ทำให้ในขั้นการศึกษาชุมชน ที่ตัวนักศึกษา
และสมาชิกของชุมชนไมไ่ ด้มปี ฏิสมั พันธ์ต่อกัน ซึ่งเป็นหนึ่งในปจั จัยที่สำคัญเพื่อให้ไดซ้ ่ึงข้อมูลเชิงลึกของชุมชน
อีกทัง้ ยงั ไม่มีโอกาสในการลงพ้ืนทช่ี ุมชนเพื่อสังเกตการณ์ความเป็นอยขู่ องสมาชิกในชมุ ชน

อย่างไรกต็ าม จากอุปสรรคท่พี วกเรานกั ศึกษาภาคปฏบิ ัตไิ ดเ้ ผชิญ พวกเราไดพ้ บนิยามความเป็นชุมชน
แบบใหม่ที่แตกต่างไปจากความเป็นชุมชนแบบดั่งเดิมตามการรับรู้กันโดยทั่วไป ซึ่งความเป็นชุมชนที่เราได้
ศึกษาเป็นชุมชนที่เกิดขึ้นจากข้อจำกัดและลื่นไหลไปตามบริบทของสังคมที่เกิดขึ้นจริงภายใต้สถานการณ์ การ
แพรร่ ะบาดของโรคโควดิ - 19

73

นอกจากนี้ อุปสรรคเกี่ยวกับลักษณะชุมชนดังกล่าว ยังเป็นบทเรียนที่ดีที่ทำให้พวกเราได้มีโอกาสพลิกแพลง
หลักการศึกษาชมุ ชนใหม้ ีความสอดคล้องกับขอ้ จำกัดของชมุ ชนท่ีพวกเราพบ ท้ังการใช้เครือข่ายของหน่วยงาน
อย่างอพม. เป็นตัวกลางที่มีบทบาทหน้าที่ในการกระจายสื่อคู่มือ “ความรู้ สู้โควิด” อันเป็นสื่อข้อมูลที่เป็นผล
จากการศึกษาชุมชนผู้ป่วย Post – COVID และนำข้อมูลที่ได้จากการศึกษามาประเมินปัญหาและความ
ต้องการของสมาชิกภายในชุมชนร่วมกันในกลุ่มนักศึกษาฝึกภาคปฏิบัติจนได้สื่อที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของ
โครงการกระจายความรสู้ ูช่ ุมชน สู้โควิดของพวกเรา

บทสรุปและบทเรยี นทไี่ ดร้ บั หลงั การศึกษาชมุ ชนแบบใหม่
หลังจากที่ผมและเพื่อนๆ นักศึกษาฝึกภาคปฏิบัติได้พบกับอุปสรรคในการศึกษาชุมชนดังที่ได้กล่าวไป
เมอื่ ขา้ งต้น อปุ สรรคดังกลา่ วถือเป็นส่วนสำคญั ท่ที ำใหผ้ มและเพือ่ นๆ นกั ศกึ ษาฝกึ ภาคปฏิบตั ิสามารถนำทักษะ
หลักการ และแนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับการปฏิบัติงานทางสังคมสงเคราะห์ชุมชนมาปรับใช้ให้สอดคล้องกับ
อุปสรรคและข้อจำกัดในการศึกษาชุมชนที่พบ เช่น การเห็นพลวัตความเป็นชุมชนที่เคยรับรู้มาก่อนหน้าจาก
แนวคิดความเป็นชุมชนที่ได้อธิบายองค์ประกอบที่แสดงให้เห็นถึงความเป็นชุมชน และการใช้ทักษะทางสังคม
สงเคราะห์เพื่อปฏิบัติงานร่วมกับสมาชิกภายในชุมชนในขั้นของการศึกษาข้อมูลชุมชน รวมถึงการร่วม
ปฏิบัติงานกับเครือข่ายของหน่วยงานในขั้นของการกระจายสื่อคู่มือ “ความรู้สู้ โควิด” เหนือสิ่งอื่นใด ผลยังได้
เรียนรู้บทเรียนใหม่ๆ ที่มีค่าจากการที่ได้ร่วมปฏิบัติงานกับเพื่อนๆ ภายในกลุ่ม เช่น เรียนรู้ความหลากหลาย
ด้านศักยภาพของสมาชิกภายในกลุ่มแต่ละคน เรียนรู้ข้อเสนอแนะและแนวทางการปฏิบัติงานร่วมกันในฐานะ
“กลุ่ม” จากเพื่อนสมาชิกคนอื่นๆ รวมทั้งเรียนรู้ทักษะการปรับใช้ความรู้ในห้องเรียนที่เคยได้เรียนรู้มาให้
เหมาะสมกับบริบทการปฏิบตั ิงานจริง

74

ภาคผนวก

ภาพการทำกิจกรรมในระหว่างการฝกึ ภาคปฏิบตั ิ

“ นกั ศึกษาเขา้ ฝึกภาคปฏบิ ตั ิที่หน่วยงานครง้ั แรก ไดท้ ำความรู้จักและเรยี นรู้การทำงานของฝา่ ยสงั คม
สงเคราะห์ รวมไปถงึ ฝ่ายอนื่ ๆ ของโรงพยายาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกยี รติ ”

ภาพการทำกจิ กรรมในระหว่างการฝึกภาคปฏบิ ตั ิ

“ บรรยากาศการลงชุมชน ณ ต.บางควู ดั จ.ปทุมธานี โดยเป็นการพบปะพดู คุย และมกี ารแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ขอ้ มูลกบั หนว่ ยงานท่ีเก่ยี วขอ้ งเพื่อปรับเปล่ยี นคู่มือใหส้ มบรู ณ์มากขน้ึ ”

ภาพการทำกจิ กรรมในระหวา่ งการฝกึ ภาคปฏบิ ัติ

“ กจิ กรรมแลกเปลย่ี นเรยี นรู้ค่มู ือ “ความรสู้ โู้ ควดิ ” รว่ มกบั เหล่าอาสาสมัครพัฒนาชุมชนและความมน่ั คงของ
มนษุ ย์ จงั หวัดปทมุ ธานี ผา่ นโปรแกรม Zoom วนั ท่ี 31 มกราคม 2565”

ภาพการทำกจิ กรรมในระหว่างการฝึกภาคปฏบิ ัติ

“การส่งมอบสือ่ คู่มอื แกฝ่ า่ ยงานสังคมสงเคราะห์ และบรรยากาศการสง่ ต่อคมู่ อื สู่ชุมชนแก่เหล่าอาสาสมคั ร
พัฒนาชมุ ชนและความมน่ั คงของมนุษย์ (อมพ.) จงั หวดั ปทมุ ธานีใหเ้ ปน็ ผ้กู ระจายคมู่ ือสูช่ ุมชน”

ภาพการทำกจิ กรรมในระหว่างการฝึกภาคปฏบิ ตั ิ

“ บรรยากาศการประชมุ งาน การทำงานผา่ นโปรแกรม Zoom แอปพลเิ คชัน Line
และนัดพบเจอกันทร่ี า้ นกาแฟ ”

ตวั อยา่ งค่มู อื “ความร้สู ู้โควดิ ”

ตวั อยา่ งค่มู อื “ความร้สู ู้โควดิ ”

ตวั อยา่ งค่มู อื “ความร้สู ู้โควดิ ”

ตวั อยา่ งค่มู อื “ความร้สู ู้โควดิ ”

ส่อื คมู่ อื ในรปู แบบอ่นื ๆ
1) วิดีโอสาธติ การฟน้ื ฟรู า่ งกายภายหลังจากการตดิ เชื้อโควดิ – 19

2) หนงั สือเสียงคมู่ อื ความรู้ส้โู ควิด

3) รวมส่อื คมู่ อื ความรสู้ ้โู ควดิ

แผน่ ใหค้ วามรรู้ ปู แบบ Sticker ท่มี อบใหก้ บั เครือขา่ ยที่ทำงานรว่ มกบั ชมุ ชน

แผน่ ใหค้ วามรรู้ ปู แบบ Sticker ท่มี อบใหก้ บั เครือขา่ ยที่ทำงานรว่ มกบั ชมุ ชน

แบบสำรวจความพงึ พอใจค่มู อื “ความรสู้ ้โู ควดิ ”

โครงการกระจายความรู้ สชู่ ุมชน สู้โควดิ

คำชีแ้ จง : แบบสำรวจน้ีจัดทำขนึ้ เพอ่ื สอบถามความพึงพอใจในคมู่ ือ “ความรู้สู้โควิด” ของโครงการการ

กระจายความรู้ สชู่ มุ ชน สโู้ ควดิ ขอให้ผ้ตู อบแบบสำรวจตอบคำถามให้ตรงกับความเป็นจรงิ มากทีส่ ดุ

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

สว่ นที่ 1 : ข้อมูลท่ัวไปของผู้ตอบแบบสำรวจ

1) เพศ เพศชาย เพศหญิง

2) อายุ ตำ่ กว่า 20 ปี อายุ 21 – 40 ปี

อายุ 41 – 60 ปี อายุ 60 ปีขน้ึ ไป

3) ตำแหน่ง / หน้าที่ / สถานะ ผ้ปู ่วย Post - COVID
ผูน้ ำชุมชน อาสาสมัครดแู ลชมุ ชน (อพม./อสม./อสส.)
ผดู้ ูแลผู้ป่วย Post – COVID อ่นื ๆ (ระบุ…………...............................)
บุคคลทัว่ ไป

4) ท่ีอยขู่ องผู้ตอบแบบสำรวจ ระบุ : ........................................................................................................

ส่วนที่ 2 : ระดับความพงึ พอใจของผตู้ อบแบบสำรวจ

คำถาม พงึ พอใจ พงึ พอใจ พึงพอใจ พงึ พอใจ พึงพอใจ
มากท่สี ดุ มาก ปานกลาง นอ้ ย น้อยทส่ี ุด

1) ขอ้ มลู ภายในคู่มอื มีความครบถว้ น

2) ข้อมลู ภายในคมู่ อื อา่ นเข้าใจง่าย

3) ค่มู ือมคี วามสวยงาม

4) คู่มือมีประโยชน์และสามารถใช้งานได้

จริง

5) การสาธิตการฟื้นฟูปอดและร่างกายมี

ความชัดเจน และทำตามได้

6) ความหลากหลายของสื่อและความ

สะดวกในการใช้คู่มอื

ส่วนที่ 3 : ขอ้ เสนอแนะ
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

รายการอา้ งองิ
บุญเลศิ จติ ตงั้ วฒั นา. (2548). แนวคิดทฤษฎีเกย่ี วกับการมีสว่ นร่วม. สืบคน้ เม่อื 11 กุมภาพนั ธ์ 2565. สืบคน้

จาก http://hrm.ru.ac.th/file/research/005-5.pdf
ไมตรี อินเตรียะ. (2560) ทนุ ทางสังคม. สืบคน้ เม่อื 11 กมุ ภาพนั ธ์ 2565. สบื คน้ จาก

https://so04.tci-thaijo.org/index.php/nakboot/article/download/104774/83551/
รณรงค์ จนั ใด. (2563). วัฏจกั รและกระบวนการปฏิบตั ิงานสังคมสงเคราะห์ชุมชน. สืบค้นเมอ่ื 15 มกราคม

2565. สบื ค้นจาก เอกสารประกอบการสอน วชิ า หลกั และวธิ ีการสังคมสงเคราะห์ 2 (สค.311)
โรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร.์ (2564). Covid Dairy กบั รพ.สนาม. สบื ค้นเมอื่ 4 มกราคม 2565. สบื คน้ จาก

https://www.hospital.tu.ac.th/tufieldhos/CODiary.php
สุวรรณี คำม่ัน. (2551). ทนุ ทางสงั คมกบั การพัฒนาทนุ มนษุ ย.์ สบื คน้ เมอ่ื 11 กมุ ภาพันธ์ 2565. สบื คน้ จาก

http://tdri.or.th/wp-content/uploads/2012/11/g3_6_suwanee_final.pdf
World Health Organization (2564). A clinical case definition of post COVID-19 condition by a
Delphi consensus, 6 October 2021. สืบคน้ เมอ่ื 17 มกราคม 2565. สบื คน้ จาก

https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Post_COVID-19_condition-
Clinical_case_definition-2021.1