ประโยชน์ของเสียงในด้านต่างๆ

ประโยชน์ของ
เสียงในด้าน
ต่างๆ

การใช่ประโยชน์จากเสียงในด้านต่างๆ

นำเสนอโดย

น.ส.ชันยาพร หงษ์หิน ม.6.7 เลขที่19

ประโยชน์ของเสียง

1. เสียงด้านวิศวกรรมและอุตสาหกรรม
2. ด้านการแพทย์
3. ด้านการประมงค์และสำรวจใต้น้ำ
4. ด้านสถาปัตยกรรม

5. ด้านธรณีวิทยา

ในชีวิตประจำวันของเรา
ยังมาใช้ทั้งในการสื่อสาร และทำ
กิจกรรมต่าง ๆ เช่น การร้อง
เพลง การเล่นดนตรีการสนทนา
การเรียนการสอน เป็นต้น ซึ่ง
เ ป็ น เ สี ย ง ที่ มี ค ว า ม ถี่ อ ยู่ ใ น ช่ ว ง
เฉลี่ย การนำเสียงประมาณ 20
- 20000 เฮิรตซ์และระดับเสียง
ในช่วง 0 - 120 เดซิเบล
น อ ก จ า ก นี้ เ สี ย ง ยั ง ส า ม า ร ถ นำ
ม า ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ ป ร ะ โ ย ช น์ ใ น ด้ า น
อื่นได้อีกทั้ง ด้านการเดินเรือ
และการประมงงานการแพทย์
เป็นต้น

1. เสียงด้านวิศวกรรมและอุตสาหกรรม

วิศวกรใช้คลื่นเหนือเสียงในการตรวจสอบรอยร้าวหรือรอยตำหนิใน
โลหะ แก้วหรือ เซรามิก โดยการส่งคลื่นเสียงที่มีความถี่ในช่วง 500
กิโลเฮิรตซ์ ถึง 15เมกะเฮิรตซ์ ผ่านเข้าไปในชิ้นงาน ที่ต้องการตรวจ
สอบ แล้ววิเคราะห์ลักษณะของคลื่นสะท้อน หรือวิเคราะห์ลักษณะ
คลื่นที่รบกวนในคลื่นที่ผ่านออกไป

วิธีนี้นอกจากจะใช้ตรวจสอบชิ้นงานประเภทโลหะหล่อ หรือเซรามิกแล้ว
ยังถูกนำไปใช้ตรวจสอบยางรถยนต์ที่ผลิตใหม่ด้วย เครื่องมือวัด
ความหนาของแผ่นโลหะ หรือวัสดุที่มีความแข็งอื่นๆ สามารถทำได้
โดย ใช้คลื่นเหนือเสียง แม้คลื่นจะไม่สามารถทะลุถึงอีกด้านหนึ่ง ของ
ผิวหน้าแผ่นโลหะนั้นได้ก็ตาม เช่น การตรวจสอบความหนาของหม้อ
ต้มน้ำความดันสูงสำหรับโรงงานอุตสาหกรรมเป็นต้น

คคคลืเ่วนสกีลาเยืวมห่่นงาถนีสื่เูอส2งูหเง0สสุกี,ดนย0วื่ท0งอีา่,0คคเควนสเาฮีไลืิดมย่รน้ยถตทีิง่ีนค่ซม์ีล)ื(่นสูง

คลื่นเหนือเสียงพลังงานสูงยังถูกนำไปใช้อย่างกว้างขวางในการทำความสะอาดผิว
ของเครื่องใช้ขนาดเล็ก เช่น ชิ้นส่วนในนาฬิกาข้อมือและแว่นตา เป็นต้น เพื่อให้
อนุภาคสกปรกที่จับเกาะผิวสั่นด้วยพลังงานของคลื่นเหนือเสียง เพราะความถี่
ธรรมชาติของอนุภาคสกปรกตรงกันกับความถี่ธรรมชาติคลื่นเหนือเสียง

คลื่นจึงทำให้อนุภาคสกปรกเหล่านั้นหลุดจากผิวโลหะไปลอยปะปนไป
ในของเหลวที่โลหะแช่อยู่

2. ด้านการแพทย์



การใช้เสียงย่านความถี่อุล เช่น การตรวจหาเนื้องอกใน
ตราโซนิค(เกิน 20,000 Hz) ร่างกาย , ตรวจลักษณะ
ในการตรวจวินิจฉัยทางการ ความสมบูรณ์และเพศของ
แพทย์ โดยอาศัยหลักการ ทารกในครรภ์การตรวจ
หัวใจด้วยคลื่นเสียงความถี่
ส่งคลื่นเข้าไปกระทบกับ สูง(Echocardiography)
อวัยวะภายใน แล้วอาศัย
คุณสมบัติการสะท้อนของ
เสียงออกมา แล้วไปแปลงสัณ
ญาณด้วยความพิวเตอร์เป็น

ภาพให้เห็นได้

เป็นการตรวจหัวใจโดยใช้เครื่องมือที่มี
ประสิทธิภาพสูง ทำงานโดยอาศัยหลัก
การส่งคลื่นเสียงความถี่สูงซึ่งส่งออก
มาจาก ผลึกแร่ชนิดพิเศษ และเมื่อรับ
สัญญานคลื่นเสียงที่ส่งออกไป นำมาแป

รสัณญาน เป็นภาพขึ้น

จะทำให้สามารถเห็นการ
ทำงาน ของหัวใจ ขณะ
กำลังบีบตัว และคลายตัว

และโดยการใช้
เทคโนโลยีอันทัน
สมัย ทำให้ เรา
สามารถเห็น การ
ไหลเวียนของเลือด
ผ่านช่องหัวใจ ห้อง
ต่างๆเป็นภาพสี
และเห็นการทำงาน
ปิด-เปิด ของลิ้น
หัวใจทั้งสี่ลิ้นได้

การใช้ความถี่ต่างกัน จะมีผล แต่ขณะเดียวกันถ้าผู้ป่วย
ต่อความละเอียดของภาพและ ที่มีลักษณะอ้วนหรือตัว
ความสามารถในการส่งผ่าน ใหญ่ คลื่นที่มีความถี่สูงซึ่ง
ทะลุเข้าไปในเนื้อเยื่อ ทะลุเข้าเนี้อเยื่อได้น้อยกว่า
คลื่นความถี่ต่ำกว่าก็อาจจะ
กล่าวคือ คลื่นความถี่ที่สูง ไม่สามารถมองเห็นภาพบาง
กว่าจะให้ความละเอียดของ ส่วนที่อยู่ลึกๆได้
ภาพได้มากกว่า แต่ความ
สามารถในการทะลุเข้า
เนื้อเยื่อจะได้น้อยกว่ายก
ตัวอย่างเช่น ถ้าใช้คลื่น
ความถี่ 5MHz จะสามารถ
เห็นรายละเอียดของภาพได้
ถึง 2 มิลลิเมตร ขณะที่
คลื่นความถี่ 3MHz จะเห็น
รายละเอียด ของภาพ ได้ใน
ระดับ 3มิลลิเมตร

33.. ดด้้าานนกกาารรปปรระะมมงงคค์์แแลละะสสำำรรววจจใใตต้้นน้้ำำ

ส่งคลื่นเสียง ลงไปใต้น้ำเพื่อการ ระบบโซนาร์
ตรวจหาฝูงปลา และสิ่งแปลก
ปลอมกีดขวางภายใต้ทะเลลึกและ
การวัดความลึกของท้องทะเลโดย
ใช้หลักการของการสะท้อนเสียง
ซึ่งเรียกกันว่า “ระบบโซนาร์”

หลักการทำงาน

คลื่นเสียงความถี่สูงจะถูก
ส่งผ่านออกจากหัวตรวจที่
เราเรียกว่า transducer
ส่งไปที่หัวใจ ทำให้เกิด
คลื่นเสียงสะท้อนกลับ
เรียกว่า echo

และระยะเวลา ที่ใช้ในการเดิน
ทางของคลื่นเสียงสะท้อนกลับ
จะแปรเปลี่ยนตามระยะทางที่
ใช้ซึ่งก็คือ ระยะห่างของ
โครงสร้าง ต่างๆใน หัวใจ
นั่นเอง

แล้วคอมพิวเตอร์ในเครื่องจะทำการประมวลผลแปลสัญญาณออกมาเป็นภาพ

ความถี่ที่ใช้ในการทำส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงประมาณ 2-10 MHZ

แต่ที่ใช้บ่อยที่สุดคือประมาณ 2.5-5MHz
ซึ่งจะเห็นว่าเป็นย่านความถี่สูงกว่าความถี่
เสียงที่คนเราได้ยินคือ 2-18KHz

4. ด้านสถาปัตยกรรม

ดังที่กลา่ วมาแล้วในเรื่องการสะท้อนของเสียงว่า
เสียงสะท้อน

จากผนัง พื้น เพดาน ทำให้เกิดเสียงก้อง ดังเช่นการ
ร้องเพลงในห้องน้ำที่มีผนังและพื้นมีกระเบื้องปู

เสียงสะท้อน

จะมีเสียงกอ้ งจึงเหมาะกับการร้องเพลง เพราะทำให้
ผู้ร้องเกิดความรู้สึกว่าการร้องเพลงในห้องน้ำเพราะ
กว่าการร้องใน ห้องธรรมดา

เสียงสะท้อน

ดังนั้น ห้องสำหรับฟังเพลงหรือร้องเพลงต้องมีการ
ให้เสียงก้องเกิดขึ้นมากกว่าห้อง ทั่วไป แต่ก็ต้องมี

ค่าพอเหมาะสมไม่มากเกินไปจนฟังเพลงไม่รู้เรื่อง
หรือเกิดความรำคาญ

การออกแบบอาคาร ห้องประชุม ทั้งสถาปนิกและวิศวกรก็ต้อง
คำนวณล่วงหน้าว่าให้มีเสียงก้องมากหรือน้อยเพียง ใด โดยการใช้
วัสดุเก็บเสียง เช่น พรม ม่าน แผ่นกระดาษเก็บเสียง ฯลฯ เพื่อช่วย
ทำให้เวลาที่เกิดเสียงก้องพอเหมาะก่อนที่เสียงก้องจะจางหายไป

ปัจจุบันสถาปนิกมีปัญหาน้อยลง เพราะสามารถออกแบบให้ห้องมี
เสียงก้องน้อยที่สุด เพื่อใช้ในการประชุม และเมื่อใดที่ต้องใช้ห้องเดิม

ในการแสดงดนตรีก็สามารถใช้เครื่องขยายเสียงที่ มีวงจรสำหรับ
สร้างเสียงก้องขึ้นมา ทำให้เสียงเพลง และเสียงดนตรีมีความไพเราะ

อย่างที่ควรจะเป็นคือมีเวลาก้องเสียงพอสมควร



5. ด้านธรณีวิทย า ในการสำรวจแหล่งแร่ด้วยการวิเคราะห์
ชั้นหินต่างๆ นักธรณีวิทยาใช้วิธีการส่ง
คลื่นเสียงที่มีพลังงานสูงซึ่งได้จากการ
ระเบิด

ของลูกระเบิด
ขนาดเล็กที่
บริเวณผิวโลก
คลื่นเสียงที่เกิด
จากการระเบิดนี้
จะทะลุผ่านชั้น
ต่างๆ ของ
เปลือกโลกลงไป

เพราะเปลือกโลกประกอบด้วย
ชั้นหินที่มีลักษณะและความหนา

แน่นแตกต่างกัน ทำให้คลื่น
สะท้อนที่แต่ละชั้นของเปลือก

โลกมีลักษณะแตกต่างกัน

คลื่นเสียงสะท้อนนี้เมื่อกลับถึงผิวโลกจะเปลี่ยนเป็นสัญญาณไฟฟ้าเข้าสู่
อุปกรณ์เพื่อวิเคราะห์ต่อไป

และผลที่ได้จะถูกนำมาเป็นข้อมูลหนึ่งของลักษณะชั้นหินต่างๆ ใต้ผิวโลก

ใช้คลื่นดลที่เกิดจากการระเบิด สำรวจน้ำมัน
ปิโตรเลียม หรือชั้นดิน หิน ใต้ผิวโลก