เฟ้ลปส์-ดอด์จ-คู่มือออกแบบระบบไฟฟ้า-2020-1

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

12.3 สายโทรศพั ทช์ นดิ AP(8) หรือ AP Figure 8
เปน็ สายโทรศัพทต์ วั นำ� ทองแดงหมุ้ ฉนวนโพลิเอทิลีน (PE) บดิ เกลยี วเข้าดว้ ยกนั เป็นคู่ๆ (Pair) มีเทปอะลมู ิเนยี มชลี ด์หอ่ หมุ้ และหมุ้ ชน้ั นอก
ดว้ ยเปลอื กโพลิเอทลิ ีน (PE) โดยตัวเปลือกนอกของสายจะหุ้มยึดติดกบั สายสะพาน (Messenger wire) ท่ที �ำจากลวดเหลก็ กลั วาไนซท์ ำ�
หน้าท่รี องรบั น�้ำหนักสายส�ำหรบั ใช้ติดตง้ั แขวนลอยบนเสาไฟฟ้าภายนอกอาคาร ใช้เปน็ สายเมนระบบโทรศัพท์จากผใู้ ห้บริการโทรศัพท์
เข้าไปยังอาคาร

ค่มู ือการออกแบบระบบไฟฟา้ 151

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

Conductor Numpabiresr of Product code mdSeiua(swmmpsiepmreenot)greterr Nominal sh(meamth) thickness Approximate(movme)rall diameter Acapbplreoxwimeiaghtet Stlaenndgtahrd
(mm) 2.03 dD H
0.4 5 26 AP (8) 005 2.03 mSeuspsepnogrter Cable core 9.1 8.5 20.5 (kg/km) (m)
6 26 AP (8) 006 2.03 1.5 1.5 9.1 9.0 21.0 250 1,000/R
10 26 AP (8) 010 2.03 1.5 1.5 9.1 9.5 21.5 260 1,000/R
12 26 AP (8) 012 2.03 1.5 1.5 9.1 10.0 22.0 270 1,000/R
15 26 AP (8) 015 2.03 1.5 1.5 9.1 10.5 22.5 280 1,000/R
20 26 AP (8) 020 2.03 1.5 1.5 9.1 11.0 23.5 290 1,000/R
25 26 AP (8) 025 2.03 1.5 1.5 9.1 12.0 24.0 310 1,000/R
30 26 AP (8) 030 2.03 1.5 1.5 9.1 12.5 24.5 330 1,000/R
40 26 AP (8) 040 2.03 1.5 1.5 9.1 13.5 25.5 350 1,000/R
50 26 AP (8) 050 2.03 1.5 1.5 9.1 14.5 26.5 390 1,000/R
75 26 AP (8) 075 2.03 1.5 1.5 9.1 16.5 28.5 410 1,000/R
100 26 AP (8) 100 2.03 1.5 1.5 9.1 18.0 30.0 490 1,000/R
150 26 AP (8) 150 2.03 1.5 1.5 9.1 21.0 33.0 570 1,000/R
200 26 AP (8) 200 2.03 1.5 1.5 9.1 23.5 36.0 730 1,000/R
300 26 AP (8) 300 2.03 1.5 1.5 9.1 27.5 39.5 880 500/R
400 26 AP (8) 400 1.5 1.5 9.7 31.5 44.0 1,220 500/R
1.8 1.8 1,490 500/R
9.1 9.5 21.5
0.5 5 24 AP (8) 005 2.03 1.5 1.5 9.1 9.5 22.0 260 1,000/R
6 24 AP (8) 006 2.03 1.5 1.5 9.1 11.0 23.0 265 1,000/R
10 24 AP (8) 010 2.03 1.5 1.5 9.1 11.5 23.5 290 1,000/R
12 24 AP (8) 012 2.03 1.5 1.5 9.1 12.0 24.0 310 1,000/R
15 24 AP (8) 015 2.03 1.5 1.5 9.1 13.0 25.0 330 1,000/R
20 24 AP (8) 020 2.03 1.5 1.5 9.1 14.0 26.0 350 1,000/R
25 24 AP (8) 025 2.03 1.5 1.5 9.1 14.5 26.5 380 1,000/R
30 24 AP (8) 030 2.03 1.5 1.5 9.1 16.0 28.0 420 1,000/R
40 24 AP (8) 040 2.03 1.5 1.5 9.1 17.0 29.0 470 1,000/R
50 24 AP (8) 050 2.03 1.5 1.5 9.1 19.5 31.5 510 1,000/R
75 24 AP (8) 075 2.03 1.5 1.5 9.1 22.5 34.5 630 1,000/R
100 24 AP (8) 100 2.03 1.5 1.5 9.1 26.0 38.0 760 1,000/R
150 24 AP (8) 150 2.03 1.5 1.5 9.7 29.5 42.5 1,000 500/R
200 24 AP (8) 200 2.03 1.8 1.8 9.7 34.5 47.5 1,260 500/R
300 24 AP (8) 300 2.03 1.8 1.8 1,720 350/R

152 ค่มู ือการออกแบบระบบไฟฟ้า

บทที่ 5 สายไฟฟา้

Conductor Numpabiresr of Product code mdSeiua(swmmpsiepmreenot)greterr Nominal sh(meamth) thickness Approximate(movme)rall diameter Acapbplreoxwimeiaghtet Stlaenndgtahrd
5 22 AP (8) 005 2.03
(mm) 6 22 AP (8) 006 2.03 mSeuspsepnogrter Cable core dD H (kg/km) (m)
0.65 10 22 AP (8) 010 2.03 1.5 1.5 9.1 10.5 22.5 280 1,000/R
12 22 AP (8) 012 2.03 1.5 1.5 9.1 11.0 23.0 290 1,000/R
15 22 AP (8) 015 2.03 1.5 1.5 9.1 12.5 24.5 320 1,000/R
20 22 AP (8) 020 2.03 1.5 1.5 9.1 13.0 25.0 350 1,000/R
25 22 AP (8) 025 2.03 1.5 1.5 9.1 13.5 26.0 380 1,000/R
30 22 AP (8) 030 2.03 1.5 1.5 9.1 15.0 27.0 420 1,000/R
40 22 AP (8) 040 2.03 1.5 1.5 9.1 16.0 28.0 450 1,000/R
50 22 AP (8) 050 2.03 1.5 1.5 9.1 17.0 29.0 510 1,000/R
75 22 AP (8) 075 2.03 1.5 1.5 9.1 19.0 31.0 590 1,000/R
100 22 AP (8) 100 2.03 1.5 1.5 9.1 20.5 32.5 650 1,000/R
150 22 AP (8) 150 2.03 1.5 1.5 9.1 24.0 36.5 850 500/R
200 22 AP (8) 200 2.03 1.5 1.5 9.1 27.0 39.0 1,040 500/R
300 22 AP (8) 300 2.03 1.8 1.8 9.7 32.0 45.0 1,430 500/R
2.0 2.0 10.1 36.5 49.5 1,820 350/R
2.0 2.0 10.1 43.5 56.5 2,570 250/R

0.9 5 19 AP (8) 005 2.03 1.5 1.5 9.1 12.5 24.5 330 1,000/R
6 19 AP (8) 006 2.03 1.5 1.5 9.1 13.0 25.0 350 1,000/R
10 19 AP (8) 010 2.03 1.5 1.5 9.1 15.0 27.5 410 1,000/R
12 19 AP (8) 012 2.03 1.5 1.5 9.1 16.0 28.0 450 1,000/R
15 19 AP (8) 015 2.03 1.5 1.5 9.1 17.5 29.5 500 1,000/R
20 19 AP (8) 020 2.03 1.5 1.5 9.1 19.0 31.0 580 1,000/R
25 19 AP (8) 025 2.03 1.5 1.5 9.1 20.5 33.0 650 1,000/R
30 19 AP (8) 030 2.03 1.5 1.5 9.1 22.5 35.0 770 1,000/R
40 19 AP (8) 040 2.03 1.5 1.5 9.1 25.5 37.5 920 1,000/R
50 19 AP (8) 050 2.03 1.5 1.5 9.1 27.5 39.5 1,040 500/R
75 19 AP (8) 075 2.03 1.8 1.8 9.7 33.0 45.5 1,430 500/R
100 19 AP (8) 100 2.03 2.0 2.0 10.1 37.0 50.5 1,810 350/R
150 19 AP (8) 150 2.03 2.0 2.0 10.1 44.5 57.5 2,570 250/R
200 19 AP (8) 200 2.03 2.3 2.3 10.7 51.0 64.5 3,440 250/R

คมู่ ือการออกแบบระบบไฟฟา้ 153

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

12.4 สายโทรศัพท์ชนิด IN หรอื TPEV
เป็นสายโทรศพั ท์ตวั นำ� ทองแดงหุ้มฉนวนโพลิเอทิลีน (PE) บดิ เกลยี วเข้าดว้ ยกนั เปน็ คู่ๆ (Pair) ไมม่ ชี ลี ด์ และหุ้มชั้นนอกด้วยเปลอื ก
พีวีซี (PVC) สคี รมี ใช้เปน็ สายเชือ่ มต่อระหวา่ งตู้กระจายสายโทรศัพทห์ รือตูส้ าขาภายในอาคาร โดยติดต้งั รอ้ ยท่อ หรือเดินในราง

154 คมู่ อื การออกแบบระบบไฟฟ้า

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

Conductor Numpabiresr of Product code itnNhsoiucmklanitneioaslns tNhsoihcmekanintehasls dAoipa(mvmmpearmretoaetx)leli-r Acapbplreoxwimeiaghtet Stlaenndgtahrd
4 (mm) (mm) (kg/km) (m)
(mm) 5 500/C
0.5 6 24 IN 004 0.2 0.9 6.5 35 500/C
8 24 IN 006 0.2 0.9 7.0 40 500/C
10 24 IN 006 0.2 0.9 7.0 46 500/C
12 24 IN 008 0.2 0.9 7.5 57 500/C
15 24 IN 010 0.2 0.9 8.5 68 500/C
16 24 IN 012 0.2 0.9 8.5 79 500/R
18 24 IN 015 0.2 0.9 9.5 94 500/R
20 24 IN 016 0.2 0.9 9.5 100 500/R
25 24 IN 018 0.2 0.9 10.0 110 500/R
30 24 IN 020 0.2 0.9 10.5 120 500/R
40 24 IN 025 0.2 0.9 11.0 145 500/R
50 24 IN 030 0.2 0.9 12.0 171 500/R
60 24 IN 040 0.2 1.2 14.0 236 500/R
75 24 IN 050 0.2 1.2 15.5 286 500/R
100 24 IN 060 0.2 1.2 16.5 335 500/R
150 24 IN 075 0.2 1.4 18.5 423 500/R
200 24 IN 100 0.2 1.4 21.0 544 500/R
300 24 IN 150 0.2 1.4 24.0 787 500/R
400 24 IN 200 0.2 1.8 28.0 1,069 500/R
24 IN 300 0.2 2.0 33.5 1,587 500/R
24 IN 400 0.2 2.2 38.5 2,100

คู่มือการออกแบบระบบไฟฟา้ 155

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

Conductor Numpabiresr of Product code itnNhsoiucmklanitneioaslns tNhsoihcmekanintehasls dAoipa(mvmmpearmretoaetx)leli-r Acapbplreoxwimeiaghtet Stlaenndgtahrd
4 (mm) (mm) (kg/km) (m)
(mm) 5
0.65 6 22 IN 004 0.25 0.9 7.5 48 500/C
8 22 IN 005 0.25 0.9 8.0 57 500/C
10 22 IN 006 0.25 0.9 8.0 66 500/C
12 22 IN 008 0.25 0.9 9.0 83 500/C
15 22 IN 010 0.25 0.9 9.5 99 500/C
16 22 IN 012 0.25 0.9 10.5 115 500/C
18 22 IN 015 0.25 0.9 11.0 139 500/R
20 22 IN 016 0.25 0.9 11.5 147 500/R
25 22 IN 018 0.25 0.9 12.0 163 500/R
30 22 IN 020 0.25 1.2 13.5 193 500/R
40 22 IN 025 0.25 1.2 14.5 233 500/R
50 22 IN 030 0.25 1.2 15.5 275 500/R
60 22 IN 040 0.25 1.4 18.0 366 500/R
75 22 IN 050 0.25 1.4 19.5 444 500/R
100 22 IN 060 0.25 1.4 21.0 522 500/R
150 22 IN 075 0.25 1.4 22.5 636 500/R
200 22 IN 100 0.25 1.4 25.5 831 500/R
300 22 IN 150 0.25 1.8 31.0 1,250 500/R
400 22 IN 200 0.25 2.0 35.0 1,654 500/R
22 IN 300 0.25 2.4 42.5 2,491 500/R
22 IN 400 0.25 2.6 48.5 3,288 500/R

156 คู่มือการออกแบบระบบไฟฟ้า

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

12.5 สายโทรศพั ท์ชนดิ ST (Station Wire) หรือ TIEV
เปน็ สายโทรศพั ทข์ นาดเลก็ สำ� หรบั ตอ่ จากตสู้ าขาโทรศพั ทไ์ ปยงั เครอ่ื งโทรศพั ทต์ ง้ั โตะ๊ แตล่ ะจดุ มตี วั นำ� เปน็ ทองแดงหมุ้ ฉนวนโพลเิ อทลิ นี (PE)
และหมุ้ ชน้ั นอกดว้ ยเปลือกพีวีซี (PVC) สคี รีม โดยตัวน�ำไมไ่ ด้บดิ เป็นคู่ และไม่มชี ลี ด์ สามารถใช้ตดิ ตัง้ ร้อยทอ่ ในรางเดินสาย และเดนิ เกาะ
ผนัง

Conductor Nucmobreesr of itnNhsoiucmklanitneioaslns tNhsoihcmekanintehasls dAoipa(mvmmpearmretoaetx)leli-r Acapbplreoxwimeiaghtet Stlaenndgtahrd
(mm) (mm) 2.8 (kg/km) (m)
(mm) 2 0.20 0.38 3.2 11 100/C
0.5 4 0.20 0.38 3.8 15 100/C
(24 AWG) 6 0.20 0.38 3.3 21 100/C
3.7 16 100/C
0.65 2 0.25 0.38 4.5 23 100/C
(22 AWG) 4 0.25 0.38 32 100/C
6 0.25 0.38

คมู่ อื การออกแบบระบบไฟฟ้า 157

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.2 (ตารางที่ 5-48 วสท.) ข้อก�ำหนดการใชง้ านของสายไฟฟา้ ตัวน�ำทองแดง หมุ้ ฉนวนพวี ซี ี ตาม มอก. 11-2553

รหเคัสเชบนิลดิ ข(ตนรา.ดมสมา.)ย ลตกั ัวษนณำ� ะ จแำ� นกวนน อุณหภูมิ เปลือก แรงดันไฟฟา้ การใชง้ าน
ชอื่ เรียก ตัวน�ำ นอก U0/U (โวลต)์

60227 1.5 - 400 เด(Sี่ยoวlแidข)็ง แกนเดี่ยว 70°C ไม่มี 450/750 • ใชง้ านทว่ั ไป
IEC 01 หรอื ตีเกลียว • เดนิ ในชอ่ งเดนิ สาย และต้องป้องกนั
60227 (Stranded)
IEC 02 น้�ำเข้าช่องเดินสาย
60227 • ห้ามร้อยท่อฝงั ดนิ หรอื ฝังดนิ โดยตรง
IEC 05
60227 1.5 - 240 (Fleฝxอiยble) แกนเดย่ี ว 70°C ไมม่ ี 450/750 • ใชง้ านทัว่ ไป
IEC 06 • เดินในชอ่ งเดนิ สาย และต้องป้องกนั

60227 น้�ำเขา้ ช่องเดินสาย
IEC 07 • หา้ มร้อยทอ่ ฝังดนิ หรอื ฝงั ดินโดยตรง

0.5 - 1.0 เดย่ี วแข็ง แกนเดย่ี ว 70°C ไมม่ ี 300/500 • ใชง้ านทวั่ ไป
(Solid) • เดนิ ในช่องเดินสาย และตอ้ งป้องกัน

น�้ำเข้าช่องเดนิ สาย
• ห้ามร้อยท่อฝงั ดินหรอื ฝังดินโดยตรง

0.5 - 1.0 ฝอย แกนเดย่ี ว 70°C ไม่มี 300/500 • ใช้งานทั่วไป
(Flexible) • เดินในชอ่ งเดนิ สาย และต้องป้องกนั

น้�ำเข้าช่องเดนิ สาย
• ห้ามร้อยทอ่ ฝังดนิ หรอื ฝังดินโดยตรง

0.5 - 2.5 เดยี่ วแขง็ แกนเดี่ยว 90°C ไมม่ ี 300/500 • ใช้งานท่วั ไป
(Solid) • เดินในช่องเดนิ สาย และตอ้ งป้องกัน

นำ�้ เข้าช่องเดินสาย
• ห้ามรอ้ ยทอ่ ฝังดนิ หรือฝังดนิ โดยตรง

158 คูม่ อื การออกแบบระบบไฟฟ้า

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.2 (ตารางที่ 5-48(ต่อ) วสท.)ขอ้ กำ� หนดการใชง้ านของสายไฟฟ้าตัวนำ� ทองแดง หมุ้ ฉนวนพวี ีซี ตาม มอก. 11-2553

รหเคัสเชบนลิ ดิ ข(ตนรา.ดมสมา.)ย ลตักวัษนณำ� ะ จแำ� นกวนน อณุ หภูมิ เปลอื ก แรงดันไฟฟา้ การใช้งาน
ชอ่ื เรียก ตัวนำ� นอก U0/U (โวลต์)

60227 0.5 - 2.5 ฝอย แกนเด่ยี ว 90°C ไมม่ ี 300/500 • ใช้งานท่วั ไป
IEC 08 (Flexible) • เดินในช่องเดนิ สาย และตอ้ งปอ้ งกัน

60227 น�้ำเขา้ ช่องเดินสาย
IEC 10 • หา้ มรอ้ ยท่อฝงั ดินหรอื ฝงั ดินโดยตรง
60227
IEC 41 1.5 - 35 ตเี กลยี ว หส(ลมาาย/ี ยไดแมนิ กม่ )นี 70°C มี 300/500 • ใชง้ านทั่วไป
(Stranded) • เดินในชอ่ งเดินสาย และต้องป้องกนั

น้�ำเขา้ ชอ่ งเดินสาย
• วางบนรางเคเบลิ
• หา้ มร้อยท่อฝงั ดนิ หรือฝงั ดนิ โดยตรง

0.8 ตเี กลียว 2 แกน 70°C ไม่มี 300/300 • ใช้งานภายในอุปกรณ์อิเลก็ ทรอนกิ ส์
(Stranded)

60227 0.5 - 0.75 (Fleฝxอiยble) 1 แกน 70°C มี 300/300 • ใช้ต่อไฟประดบั ตกแตง่ ภายใน อาคาร
IEC 43

60227 0.5 - 0.75 ฝอย หส(ลมาายี/ยไดแมนิ กม่ )นี 70°C มี • ใช้ตอ่ เขา้ เครือ่ งใชไ้ ฟฟ้า ชนดิ หยิบ
IEC 52 (Flexible) 300/300 ยกได้

•ใชง้ านภายในเคร่ืองใชไ้ ฟฟา้

60227 0.75 - 2.5 (Fleฝxอiยble) หส(ลมาายี/ยไดแมนิ ก่ม)นี 70°C มี 300/500 • ใชต้ อ่ เขา้ เครอ่ื งใช้ไฟฟ้า ชนดิ หยิบ
IEC 53 ยกได้ (ใช้งานหนัก)
•ใช้ต่อเขา้ ดวงโคม

60227 0.5 - 0.75 (Fleฝxอiยble) หส(ลมาาย/ี ยไดแมนิ กม่ )นี 90°C มี 300/300 • ใชต้ อ่ เข้าเครอื่ งใชไ้ ฟฟ้า ชนดิ หยบิ
IEC 56 ยกได้ (ใชง้ านหนัก)

คมู่ ือการออกแบบระบบไฟฟา้ 159

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.2 (ตารางที่ 5-48(ตอ่ ) วสท.) ข้อก�ำหนดการใชง้ านของสายไฟฟา้ ตัวนำ� ทองแดง ห้มุ ฉนวนพีวซีิ ี ตาม มอก. 11-2553

รหเคัสเชบนิลดิ ข(ตนรา.ดมสมา.)ย ลตกั ัวษนณำ� ะ จแ�ำนกวนน อณุ หภมู ิ เปลือก แรงดันไฟฟ้า การใชง้ าน
ชือ่ เรยี ก ตวั น�ำ นอก U0/U (โวลต)์

60227 0.75 - 2.5 ฝอย หส(ลมาายี/ยไดแมินกม่ )นี 90°C มี 300/500 • ใชต้ อ่ เขา้ เครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ ชนดิ หยบิ
IEC 57 (Flexible) ยกได้ (ใช้งานหนัก)
• ใชใ้ นดวงโคมไฟฟา้ ท่มี /ี ไม่มีบัลลาสต์
• ใชใ้ นป้ายโฆษณา/ปา้ ยไฟฟา้

NYY 1 - 500 แกนเดี่ยว
NYY-G
50 - 300 ตเี กลียว หลายแกน 70°C มี 450/750 • ใช้งานทั่วไป
• วางบนรางเคเบิล
(Stranded) • ร้อยท่อฝังดิน หรือฝังดนิ โดยตรง

25 - 300 หลายแกน
มสี ายดิน

VAF 1 - 16 เด่ียวแข็ง ม22ีสาแแยกกดนนนิ 70°C มี 300/500 • เดินเกาะผนงั
VAF-G (Solid) • เดนิ ในช่องเดนิ สาย ห้ามร้อยท่อ
หรือตเี กลียว • หา้ มฝงั ดิน
(Stranded)

VCT 4 - 35 (Fleฝxอiยble) หหแมลลกีสแาานายยลเยดแแะด่ยีกกินวนน 70°C มี 450/750 • ใช้งานท่วั ไป
VCT-G • ใช้ตอ่ เขา้ เคร่อื งใช้ไฟฟ้า
• วางบนรางเคเบลิ
• รอ้ ยทอ่ ฝงั ดิน หรือฝังดินโดยตรง

160 คูม่ ือการออกแบบระบบไฟฟ้า

บทที่ 5 สายไฟฟา้

วธิ กี ารเดนิ สาย ตารางที่ 5.3 (ตารางท่ี 5-47 วสท.) รปู แบบการตดิ ต้ังอา้ งอิง หมายเหตุ
รูปแบบการติดตั้ง ลกั ษณะการตดิ ตั้ง

สายแกนเดย่ี ว หรือหลายแกนหุม้ ฉนวน กลมุ่ ที่ 1 ฝ้าเพดาน หรือผนงั กันไฟท่ีเปน็ ฉนวนความ
มี/ไม่มีเปลือกนอก เดินชอ่ งเดนิ สายโลหะ ร้อนคือวัสดุท่มี ี คา่ การน�ำทางความรอ้ น
หรืออโลหะ ภายในฝา้ เพดาน ทเ่ี ป็น (1t0heWrm/ma2l•cKo*nductance) อย่างน้อย
ฉนวนความรอ้ น หรือผนังกนั ไฟ
กลมุ่ ท่ี 2 กรณีฝงั ในผนัง คอนกรีต หรือท่คี ล้ายกนั
สายแกนเด่ียว หรือหลายแกนหุ้มฉนวน ผ(tนhงัeนrmนั้ จaะlตr้อeงsมisีคti่าvคitวyา)มไตม้าเ่ กนนิทา2นKค•วmาม/Wร้อน
มี/ไม่มีเปลอื กนอก เดนิ ในช่องเดนิ สาย
โลหะหรืออโลหะ เดินเกาะผนังหรือ กลมุ่ ที่ 3 -
เพดาน หรอื ฝังในผนังคอนกรตี หรือที่ กลุม่ ที่ 4 ระยะห่างถึงผนัง และระหว่างเคเบิล
คลา้ ยกนั กลุ่มท่ี 5 ไมน่ อ้ ยกวา่ เส้นผ่านศูนยก์ ลางเคเบิล
สายแกนเดย่ี ว หรอื หลายแกนห้มุ ฉนวน กลมุ่ ที่ 6 -
มีเปลือกนอก เดนิ เกาะผนังหรอื เพดาน -
ทไี่ ม่มีสงิ่ ปิดหุ้มทคี่ ล้ายกัน
สายเคเบิลแกนเดี่ยวห้มุ ฉนวน ม/ี ไม่มี
เปลือกนอก วางเรียงกนั แบบมรี ะยะหา่ ง
เดินบนฉนวนลกู ถ้วยในอากาศ
สายแกนเดย่ี ว หรือหลายแกนหมุ้ ฉนวน
มีเปลือกนอก เดินในทอ่ โลหะ หรืออโลหะ
ฝงั ดิน
สายแกนเด่ยี ว หรือหลายแกนหมุ้ ฉนวน
มเี ปลอื กนอก ฝังดินโดยตรง

คูม่ อื การออกแบบระบบไฟฟ้า 161

บทที่ 5 สายไฟฟ้า ตาราง 5.3 ( ตารางที่ 5-47 (ตอ่ ) วสท. ) รปู แบบการตดิ ตงั้ อ้างอิง

วธิ ีการเดินสาย รูปแบบการตดิ ตง้ั ลักษณะการตดิ ตง้ั หมายเหตุ
สายแกนเด่ียวหรอื หลาย
แกนหุ้มฉนวนมีเปลือกนอก กลุ่มท่ี 7 รางเคเบิลแบบระบายอากาศ
วางบนรางเคเบลิ แบบด้าน จะตอ้ งมีพ้ืนที่รรู ะบายอากาศ
ลา่ งทึบ,รางเคเบิลแบบ ไมน่ อ้ ยกวา่ ร้อยละ 30 ของ
ระบายอากาศหรอื ราง พนื้ ผวิ รางเคเบลิ ทั้งหมด
เคเบิลแบบบันได

หมายเหตุ (ตารางที่ 5-47 )
*หากไม่มเี อกสารยืนยนั ว่าค่าการน�ำความร้อนมีคา่ นอ้ ยกวา่ 10 W/m2 .K ให้ถือวา่ การเดนิ สายรอ้ ยทอ่ ภายในฝา้ เพดาน หรือผนงั กันไฟใดๆ จะตอ้ งมีค่าขนาดกระแสตามลกั ษณะ
การติดตง้ั ตามกลุ่มที่ 1 น้ี ระบุไว้

162 คู่มอื การออกแบบระบบไฟฟ้า

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางท่ี 5.4 ( ตารางที่ 5-20 วสท. )
ขนาดกระแสของสายไฟฟา้ ทองแดงหมุ้ ฉนวนพวี ซี ี ม/ี ไมม่ เี ปลอื กนอก สำ� หรบั ขนาดแรงดนั (U0/U) ไมเ่ กนิ 0.6/1 กโิ ลโวลต์ อณุ หภมู ติ วั นำ�
70 Cํ อณุ หภูมิโดยรอบ 40 Cํ เดินในช่องเดนิ สายในอากาศ

ลกั ษณะการติดต้ัง กลมุ่ ที่ 1 กลุ่มท่ี 2
จ�ำนวนตัวนำ� กระแส
ลกั ษณะตัวน�ำกระแส 23 23

แกนเดยี่ ว หลายแกน แกนเดี่ยว หลายแกน แกนเด่ียว หลายแกน แกนเด่ียว หลายแกน

รปู แบบการติดตัง้

รหสั ชนิดเคเบิลทใ่ี ชง้ าน 60227 IEC 01, 60227 IEC 02, 60227 IEC 05, 60227 IEC 06, 60227 IEC 06, 60227 IEC 10, NYY, NYY-G, VCT
ขนาดสาย (ตร.มม.) VCT-G, IEC 60502-1 และสายทีม่ ีคณุ สมบัตพิ ิเศษต่าง ๆ เช่น สายทนไฟ, สายไรฮ้ าโลเจน, สายควันน้อย เป็นต้น
ขนาดกระแส (แอมแปร์)
1 10 10 9 9 12 11 10 10
1.5 13 12 12 11 15 14 13 13
2.5 17 16 16 15 21 20 18 17
4 23 22 21 20 28 26 24 23
6 30 28 27 25 36 33 31 30
10 40 37 37 34 50 45 44 40
16 53 50 49 45 66 60 59 54
25 70 65 64 59 88 78 77 70
35 86 80 77 72 109 97 96 86
50 104 96 94 86 131 116 117 103
70 131 121 118 109 167 146 149 130
95 158 145 143 131 202 175 180 156
120 183 167 164 150 234 202 208 179
150 209 191 188 171 261 224 228 196
185 238 216 213 194 297 256 258 222
240 279 253 249 227 348 299 301 258
300 319 291 285 259 398 343 343 295
400 -- - - 475 - 406 -
500 -- - - 545 - 464 -

หมายเหตุ (ตารางที่ 5.4)
1.) อณุ หภมู โิ ดยรอบที่แตกตา่ ง 40 ˚C ให้ใชต้ ัวคณู ปรบั ค่าตามทรี่ ะบุไวใ้ นตารางท่ี 5.27 2.) ในกรณมี ีจ�ำนวนตัวนำ� กระแสมากกว่า 1 กลุม่ วงจร ในช่องเดินสาย ให้ใชต้ วั คณู ปรับค่าตามท่ี
ระบไุ ว้ใน ตาราง 5-8 3.) ดูคำ� อธบิ ายรปู แบบการติดต้ังในตารางท่ี 5.3 4.) ดูคำ� อธิบายรหัสชนิดเคเบลิ ทใี่ ช้งานในตารางที่ 5.2

คู่มือการออกแบบระบบไฟฟ้า 163

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.5 ( ตารางที่ 5-21 วสท. ) (U0/U)
ขนาดกระแสของสายไฟฟา้ ตวั น�ำทองแดง ห้มุ ฉนวน มเี ปลอื กนอก สำ� หรับขนาดแรงดนั ไมเ่ กนิ 0.6/1 กโิ ลโวลต์
อุณหภูมติ ัวน�ำ 70 Cํ หรอื 90 ํC อณุ หภมู ิโดยรอบ 40 ํC เดินเกาะผนังในอากาศ

ลักษณะการตดิ ตั้ง 2 กลมุ่ ที่ 3 ไมเ่ กิน 3
จ�ำนวนตัวนำ� กระแส
แบน ไมเ่ กิน 3 กลม
ลกั ษณะสาย หลายแกน
ลักษณะตัวน�ำกระแส พีวซี ี กลม หลายแกน
70°C แกนเดยี่ ว พวี ีซี พครออลสิเอลทิงกิลคนี ์
ประเภทฉนวน พวี ีซี พครออลสเิ อลทงิ กิลคีน์ 70°C 90°C
อุณหภูมิตัวนำ� 70°C 90°C

รูปแบบการตดิ ต้งั หรือ หรือ

รหัสชนดิ เคเบิล VAF, VAF-G IEC N60Y5Y0, 2-1 IEC 60502-1 6INE0YC2Y26,70NI5EY0CY2--1G10 IEC 60502-1
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร์)
14 12 15
1 17 12 16 15 20
1.5 23 16 21 21 27
2.5 32 22 28 28 36
4 41 29 37 36 47
6 56 37 49 50 65
10 74 51 67 66 87
16 - 69 90 84 108
25 - 90 118 104 134
35 - 112 147 125 163
50 - 145 190 160 208
70 186 244

164 คูม่ อื การออกแบบระบบไฟฟ้า

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางท่ี 5.5 (ตอ่ ) ( ตารางท่ี 5-21(ตอ่ ) วสท. )
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตวั น�ำทองแดง หมุ้ ฉนวน มเี ปลอื กนอก สำ� หรบั ขนาดแรงดนั (U0/U) ไมเ่ กนิ 0.6/1 กิโลโวลต์
อณุ หภมู ิตวั น�ำ 70 Cํ หรือ 90 Cํ อณุ หภูมโิ ดยรอบ 40 Cํ เดนิ เกาะผนังในอากาศ

ลักษณะการติดตง้ั 2 กลมุ่ ท่ี 3 ไมเ่ กนิ 3
จ�ำนวนตวั น�ำกระแส
แบน ไม่เกิน 3 กลม
ลักษณะสาย หลายแกน
ลักษณะตวั น�ำกระแส พวี ซี ี กลม หลายแกน
70°C แกนเด่ยี ว พวี ซี ี พครออลสเิ อลทงิ กิลคนี ์
ประเภทฉนวน พีวีซี พครออลสเิ อลทงิ กิลคีน์ 70°C 90°C
อุณหภูมิตวั น�ำ 70°C 90°C

รปู แบบการตดิ ตง้ั หรือ หรือ

รหสั ชนดิ เคเบลิ VAF, VAF-G IEC N60Y5Y0, 2-1 IEC 60502-1 6INE0YC2Y26,70NI5EY0CY2--1G10 IEC 60502-1
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)์
- 194 253
95 - 227 297 225 293
120 - 264 345 260 338
150 - 304 397 297 386
185 - 348 455 351 455
240 - 411 537 404 524
300 - 474 620 - -
400 - 552 722 - -
500 629 823

หมายเหตุ (ตาราง 5.5)
1. อณุ หภูมโิ ดยรอบทีแ่ ตกตา่ งจาก 40 Cํ ให้ใชต้ วั คณู ปรับค่าตามทีร่ ะบุไว้ในตารางที่ 5.27
2. ดูค�ำอธบิ ายรูปแบบการตดิ ตั้งในตารางท่ี 5.3
3. ดูค�ำอธบิ ายรหสั ชนดิ เคเบลิ ทใ่ี ชง้ านในตารางที่ 5.2

คมู่ ือการออกแบบระบบไฟฟ้า 165

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.6 (ตารางที่ 5-22 วสท) สำ� หรบั ขนาดแรงดนั (U0/U)
ขนาดกระแสของสายไฟฟา้ ตวั นำ� ทองแดงแกนเดย่ี วหมุ้ ฉนวนพวี ซี ี มอก. 11-2553 ไมเ่ กนิ 450/750 โวลต์
อณุ หภมู ิตวั นำ� 70 Cํ อณุ หภมู ิโดยรอบ 40 Cํ เดินบนฉนวนลกู ถว้ ยในอากาศ

ลกั ษณะการติดต้งั กลมุ่ ที่ 4

รูปแบบการติดตงั้ D หรือ D D D D หรอื D DD D
D
DD
DD

รหสั ชนดิ เคเบลิ ทใ่ี ช้งาน 60227 IEC 01, 60227 IEC 10, NYY
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)์

4 30 37
6 39 48
10 56 67
16 78 92
25 113 127
35 141 157
50 171 191
70 221 244
95 271 297
120 315 345
150 365 397
185 418 453
240 495 535
300 573 617
400 692 741

หมายเหตุ (ตารางท่ี 5.6 )
1.) ดูค�ำอธิบายรปู แบบการตดิ ตัง้ ในตารางที่ 5.3
2.) ดูคำ� อธบิ ายรหัสชนิดเคเบลิ ท่ีใช้งาน ในตารางที่ 5.2

166 ค่มู อื การออกแบบระบบไฟฟ้า

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางท่ี 5.7 (ตารางที่ 5-23 วสท.) กโิ ลโวลต์
ขนาดกระแสของสายไฟฟา้ ตวั นำ� ทองแดงหมุ้ ฉนวนพวี ซี ี มเี ปลอื กนอก สำ� หรบั ขนาดแรงดนั (U0/U) ไมเ่ กนิ 0.6/1 อณุ หภมู ติ วั นำ�
70°C อณุ หภูมิโดยรอบ 30°C ร้อยทอ่ ฝังดนิ หรอื ฝังดนิ โดยตรง

ลักษณะการติดตง้ั กลุ่มท่ี 5 กลมุ่ ท่ี 6
จ�ำนวนตวั นำ� กระแส
ลักษณะตวั น�ำกระแส 23 ไม่เกนิ 3

แกนเดี่ยว / หลายแกน แกนเด่ยี ว / หลายแกน แกนเด่ียว / หลายแกน

รูปแบบการตดิ ต้งั

รหสั ชนิดเคเบลิ ที่ใชง้ าน NYY, NYY-G, ตามมาตรฐาน IEC 60502-1 21
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร์) 26
35
1 17 15 45
1.5 21 19 57
2.5 28 25 76
4 36 33 99
6 46 41 128
10 62 55 154
16 81 72 181
25 106 94 223
35 129 114 267
50 153 136 304
70 190 168 342
95 232 204 386
120 265 234 448
150 303 266 507
185 344 303 577
240 404 361 654
300 462 404
400 529 462
500 605 527

หมายเหตุ (ตารางที่ 5.7 ) 2.) ในกรณีเดินเป็นกล่มุ มากกว่า 1 วงจร ให้ใช้ตัวคณู ปรับคา่ ตามท่ีระบไุ ว้ในตาราง 5.29 หรอื 5.30
1.) อุณหภมู โิ ดยรอบทแ่ี ตกต่างจาก 30°C ให้ใช้ตวั คูณปรับคา่ ตามทรี่ ะบุไว้ในตาราง 5.28
3.) ในกรณมี ีจ�ำนวนตวั นำ� กระแสมากกวา่ 1 กลมุ่ วงจร ในท่อร้อยสาย ใหใ้ ชต้ ัวคูณปรบั ค่าตามท่รี ะบุไว้ใน ตารางท่ี 5.8 4.) ดูคำ� อธบิ ายรูปแบบการติดตั้ง ในตารางที่ 5.3
5.) ดคู �ำอธิบายรหสั ชนดิ เคเบิลท่ใี ชง้ าน ในตารางท่ี 5.2 6.)งานตดิ ต้ังระบบไฟฟา้ ทเ่ี ปน็ ทรัพย์สนิ ของการไฟฟ้าฯ ใหพ้ ิจารณาขนาดกระแสตามมาตรฐานการไฟฟา้ ฯ
ยกเวน้ ไม่มกี ำ� หนดไว้

คู่มือการออกแบบระบบไฟฟา้ 167

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางท่ี 5.8 ( ตารางที่ 5-24 วสท. ) สำ� หรบั ขนาดแรงดนั (U0/U) ไมเ่ กนิ 300/500 โวลต์
ขนาดกระแสของสายไฟฟา้ ทองแดงแกนเดยี่ วหมุ้ ฉนวนพวี ซี ี ตาม มอก. 11-2553
อณุ หภมู ติ ัวน�ำ 70 ํC หรือ 90 Cํ อณุ หภูมโิ ดยรอบ 40 Cํ เดนิ ในอากาศ

อณุ หภมู ิตวั น�ำ 70°C 90°C

รหสั ชนิดเคเบลิ ทีใ่ ช้งาน 60227 IEC 05, 60227 IEC 06 60227 IEC 07, 60227 IEC 08
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)์
0.5
0.75 33
1 66
1.5 102) 10
2.5 - 16
- 25

หมายเหตุ (ตารางที่ 5.8)
1.) อณุ หภมู โิ ดยรอบทแี่ ตกตา่ งจาก 40 Cํ ใหใ้ ชต้ วั คณู ปรบั คา่ ดงั ตอ่ ไปน้ี

- สำ� หรบั สายหมุ้ ฉนวนพวี ซี ี 70 Cํ

อุณหภูมโิ ดยรอบ 31 - 35 36 - 40 41 - 45 46 - 50 51 - 55
(องศาเซลเซียส) 1.11 1.00 0.87 0.71 0.50
ตัวคณู ปรบั คา่

-สำ� หรับสายห้มุ ฉนวนพีวีซี 90 ํC

อณุ หภูมิโดยรอบ 31 - 50 51 - 55 56 - 60 61 - 65 66 - 70
(องศาเซลเซยี ส) 0.96 0.83 0.67 0.47

ตวั คณู ปรับค่า 1.00

2.) คา่ ขนาดกระแสเฉพาะรหัสเคเบิล 60227 IEC 06 เทา่ นัน้
3.) ดคู ำ� อธบิ ายรหสั ชนดิ เคเบิลทใี่ ช้งาน ในตาราง 5.2

168 คู่มอื การออกแบบระบบไฟฟา้

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางท่ี 5.9 (ตารางท่ี 5-25 วสท) U0/U
ขนาดกระแสของสายออ่ น (flexible cord) ตวั นำ� ทองแดงหลายแกนหมุ้ ฉนวนพวี ซี ี ตาม มอก. 11-2553 สำ� หรบั ขนาดแรงดนั
ไมเ่ กนิ 300/500 โวลต์ อุณหภูมิตวั นำ� 70 Cํ หรอื 90 Cํ อณุ หภูมิโดยรอบ 40 Cํ เดนิ ในอากาศ

จำ� นวนตัวนำ� กระแส 23
60227 IEC 52, 60227 IEC 53,
รหัสชนิดเคเบิลท่ใี ชง้ าน 60227 IEC 56, 60227 IEC 57,

ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร์)

0.5 33
0.75 66
1 10 10
1.5 16 16
2.5 25 20

หมายเหตุ ( ตารางที่ 5.9 )
1.) อุณหภมู ิโดยรอบท่แี ตกตา่ งจาก 40 ํC ให้ใชต้ วั คูณปรบั ค่าดงั ตอ่ ไปน้ี

- ส�ำหรับสายห้มุ ฉนวนพวี ซี ี 70 ํC

อ(อุณงหศาภเมู ซิโลดเยซรียอสบ) 31 - 35 36 - 40 41 - 45 46 - 50 51 - 55
0.87 0.71 0.50
ตัวคูณปรบั ค่า 1.11 1.00

- ส�ำหรบั สายหมุ้ ฉนวนพีวซี ี 90 Cํ 31 - 50 51 - 55 56 - 60 61 - 65 66 - 70
1.00 0.96 0.83 0.67 0.47
อณุ หภมู โิ ดยรอบ
(องศาเซลเซียส)
ตัวคณู ปรบั คา่

2) สายอ่อนตวั น�ำทนิ เซล ท่ีมีรหสั เคเบลิ 60227 IEC 41 มคี า่ ขนาดกระแส =0.7 แอมแปร์ ทีอ่ ณุ หภูมติ วั นำ� 70 ํC และอณุ หภูมโิ ดยรอบ 40 Cํ
3) ดูคำ� อธบิ ายรหัสชนิดเคเบิลทใี่ ชง้ าน ในตารางท่ี 5.2

ค่มู ือการออกแบบระบบไฟฟ้า 169

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.10 (ตารางที่ 5-26วสท)
ขนาดกระแสของสายเคเบลิ ออ่ น (flexible cable) ตวั นำ� ทองแดงหมุ้ ฉนวนพวี ซี ี ตาม มอก. 11-2553 สำ� หรบั ขนาดแรงดนั (U0/U)
ไมเ่ กนิ 450/750 โวลต์ อณุ หภมู ิตัวนำ� 70 Cํ หรอื 90 ํC อุณหภมู โิ ดยรอบ 40 Cํ เดินในอากาศ

จำ� นวน/ลกั ษณะ เคเบลิ 1 สาย แกน 2 เสน้ หรือ เคเบิล 3 แกน, 4 แกน
ตัวน�ำกระแส เคเบิล 2 แกน 1 เส้น มี/ไม่มี สายดิน หรอื 5 แกน

รหัสชนิดเคเบิลทีใ่ ช้งาน 60227 IEC 02, VCT, VCT-G VCT, VCT-G
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)์
-
1.5 16 -
2.5 25 26
4 30 34
6 39 47
10 51 63
16 73 83
25 97 102
35 140 -
50 175 -
70 216 -
95 258 -
120 302 -
150 347 -
185 394 -
240 471

หมายเหตุ (ตารางที่ 5.10)
1.) อณุ หภูมโิ ดยรอบ ทแ่ี ตกตา่ ง จาก 40°C ใหใ้ ช้ตัวคูณปรับค่าดงั ต่อไปน้ี

อุณหภมู โิ ดยรอบ 31 - 35 36 - 40 41 - 45 46 - 50 51 - 55
(องศาเซลเซยี ส) 1.00 1.00 0.87 0.71 0.50
ตวั คณู ปรบั คา่

2.) ดคู �ำอธิบายรหัสชนิดเคเบลิ ท่ีใช้งาน ในตารางท่ี 5.2

170 คู่มือการออกแบบระบบไฟฟ้า

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.11 (ตารางที่ 5-27 วสท.)
ขนาดกระแสของสายไฟฟา้ แกนเดย่ี วตวั นำ� ทองแดงหมุ้ ฉนวนครอสลงิ กดพ์ อลเิ อทลิ นี มเี ปลอื กนอก สำ� หรบั ขนาดแรงดนั (U0/U)
ไมเ่ กนิ 0.6/1 กโิ ลโวลต์ อุณหภมู ติ วั นำ� 90°C อณุ หภูมโิ ดยรอบ 40°C เดินรอ้ ยในท่อในอากาศ

ลักษณะการติดตงั้ กลุ่มที่ 1 กลมุ่ ท่ี 2
จำ� นวนตัวน�ำกระแส
ลกั ษณะตวั นำ� กระแส 23 23

แกนเดี่ยว หลายแกน แกนเดยี่ ว หลายแกน แกนเดี่ยว หลายแกน แกนเดย่ี ว หลายแกน

รูปแบบการตดิ ตงั้

รหสั ชนดิ เคเบิลที่ใช้งาน IEC 60502-1 และสายทมี่ ีคณุ สมบตั พิ เิ ศษต่าง ๆ เชน่ สายทนไฟ, สายไร้ฮาโลเจน, สายควันนอ้ ย เปน็ ต้น
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร์)
13 13 12 12 15 15 14 14
1 17 17 15 15 21 20 18 18
1.5 24 23 21 20 28 27 25 24
2.5 32 30 28 27 38 36 34 32
4 41 38 36 35 49 46 44 40
6 56 52 49 46 68 63 60 55
10 74 69 66 62 91 83 80 73
16 96 90 86 81 121 108 106 96
25 119 110 106 99 149 133 131 116
35 144 132 128 118 180 159 159 140
50 182 167 163 149 230 201 202 177
70 219 200 197 179 278 241 245 212
95 253 230 227 207 322 278 284 244
120 289 264 259 236 358 304 311 273
150 329 299 295 268 409 349 349 309
185 386 351 346 315 480 418 410 362
240 442 402 396 360 549 484 468 414
300 - - - - 622 - 531 -
400 - - - - 713 - 606 -
500

หมายเหตุ (ตารางที่ 5.11)
1.) อณุ หภมู โิ ดยรอบทแ่ี ตกตา่ งจาก 40°C ใหใ้ ชต้ วั คณู ปรบั คา่ ตามทร่ี ะบไุ วใ้ นตารางท่ี 5.27 2.) ในกรณมี จี ำ� นวนตวั นำ� กระแสมากกวา่ 1 กลมุ่ วงจร ในทอ่ รอ้ ยสาย ใหใ้ ชต้ วั คณู ปรบั คา่

ตามทรี่ ะบไุ วใ้ น ตาราง 5-8 3.) ดคู ำ� อธบิ ายรปู แบบการตดิ ตงั้ ในตารางท่ี 5.3 4.) ดคู ำ� อธบิ ายรหสั ชนดิ เคเบลิ ทใี่ ชง้ านในตารางท่ี 5.2

คมู่ ือการออกแบบระบบไฟฟา้ 171

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

ตารางที่ 5.12 (ตารางที่ 5-28 วสท.)
ขนาดกไมระ่เกแินสข0อ.6ง/ส1ายกไโิ ฟลฟโว้าลแตก์ นอเุณดหี่ยวภตูมัวิตนวั ำ�นท�ำอ9ง0แ°ดCงหอุ้มุณฉนหวภนูมคโิ ดรอยสรอลบงิ ก4ด0พ์ °อCลเิเดอินทบลิ นนี ฉสน�ำวหนรลับกู ขถน้วายดใแนรองาดกันาศ(U0/U)

ลกั ษณะการติดต้งั กล่มุ ที่ 4

รูปแบบการติดตัง้ หรือ หรือ

รหัสชนดิ เคเบิลทใี่ ช้งาน ตามมาตรฐาน IEC 60502-1 54
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)์ 68
90
4 47 124
6 60 166
10 82 206
16 110 250
25 147 321
35 183 391
50 224 455
70 289 525
95 354 602
120 413 711
150 480 821
185 551 987
240 654 1,140
300 758
400 917
500 1,064
หมายเหตุ (ตารางท่ี 5.12)
ดคู �ำอธบิ ายรปู แบบการติดตัง้ ในตารางที่ 5.3

172 คู่มอื การออกแบบระบบไฟฟ้า

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.13 (ตารางท่ี 5-29 วสท.)
ขนาดกระแสของสายไฟฟา้ ตัวน�ำทองแดงหุ้มฉนวนครอสลิงกดพ์ อลเิ อทิลีน มเี ปลอื กนอก สำ� หรับขนาดแรงดัน (U0/U)
ไม่เกิน 0.6/1 กิโลโวลต์ อุณหภมู ติ วั นำ� 90°C อุณหภูมิโดยรอบ 30°C รอ้ ยทอ่ ฝังดนิ หรอื ฝงั ดินโดยตรง

ลักษณะการตดิ ตัง้ กล่มุ ที่ 5 กลุ่มท่ี 6

จำ� นวนกระแส 23 ไม่เกิน 3
ลกั ษณะตัวน�ำ แกนเดีย่ ว / หลายแกน
แกนเดย่ี ว / หลายแกน แกนเดี่ยว / หลายแกน

รปู แบบการตดิ ตั้ง

รหสั ชนิดเคเบลิ ท่ใี ชง้ าน IEC 60502-1
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)์
1.5 25 22 33
2.5 33 29 43
4 43 38 55
6 54 47 70
10 71 63 92
16 94 83 119
25 124 109 152
35 150 132 184
50 180 159 217
70 223 196 266
95 271 238 318
120 313 275 362
150 355 312 406
185 406 356 459
240 477 418 533
300 543 475 601
400 625 545 684
500 717 623 777

หมายเหตุ (ตารางท่ี 5.13 )
1.) อณุ หภมู โิ ดยรอบทแ่ี ตกตา่ งจาก 30°C ใหใ้ ชต้ วั คณู ปรบั คา่ ตามทรี่ ะบไุ วใ้ นตาราง 5.28 2.) ในกรณเี ดนิ เปน็ กลมุ่ มากกวา่ 1 วงจร ใหใ้ ชต้ วั คณู ปรบั คา่ ตามทร่ี ะบไุ วใ้ นตาราง 5.29 หรอื 5.30
3.) ในกรณีมจี �ำนวนตัวนำ� กระแสมากกว่า 1 กลุ่มวงจร ในทอ่ รอ้ ยสาย ใหใ้ ช้ตวั คณู ปรับค่าตามท่รี ะบุไวใ้ น ตารางที่ 5.31 4.) ดูคำ� อธบิ ายรปู แบบการตดิ ตงั้ ในตารางท่ี 5.3
5.) ดคู �ำอธบิ ายรหัสชนดิ เคเบิลท่ใี ช้งาน ในตารางที่ 5.2 6.)งานติดตัง้ ระบบไฟฟ้าท่ีเปน็ ทรัพย์สินของการไฟฟ้าฯ ให้พิจารณาขนาดกระแสตามมาตรฐานการไฟฟ้าฯ ยกเวน้ ไมม่ ีกำ� หนดไว้

คู่มอื การออกแบบระบบไฟฟ้า 173

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

ตารางท่ี 5.14 (ตารางที่ 5-30 วสท.)
ขนอาุณดกหรภะมู แติ สวัขนอ�ำงส7าย0ไ°ฟCฟอ้าุณตหัวนภ�ำมู ทิโดอยงรแอดบงห4มุ้ 0ฉ°นCววนาพงบีวซีนีรมาีเงปเคลเอื บกลิ นแอบกบสรำ�ะหบราับยอขานกาาดศแไรมง่มดีฝนั าป(Uดิ 0/หUร)ือไรมาเ่งกเคินเบ0ิล.6แ/บ1บกบิโลันโไวดลต์

ลกั ษณะการตดิ ต้งั กลมุ่ ที่ 7 หลายแกน
ลกั ษณะตวั น�ำกระแส แกนเดย่ี ว

รปู แบบการติดต้งั

รหสั ชนิดเคเบิลท่ีใชง้ าน 60227 IEC 10, NYY, NYY-G และสายทม่ี คี ณุ สมบตั พิ เิ ศษตา่ ง ๆ เชน่ สายทนไฟ, สายไรฮ้ าโลเจน, สายควนั นอ้ ย เปน็ ตน้
ขนาดสาย (ตร.มม.)
-- ขนาดกระแส (แอมแปร)์
1 -- 13
1.5 -- -- 16
2.5 -- -- 22
4 -- -- 30
6 -- -- 37
10 -- -- 52
16 -- -- 70
25 99 96 127 113 88
35 124 119 157 141 110
50 151 145 191 171 133
70 196 188 244 221 171
95 239 230 297 271 207
120 279 268 345 315 240
150 324 310 397 365 278
185 371 356 453 418 317
240 441 422 535 495 374
300 511 488 617 573 432
400 599 571 741 629 -
500 686 652 854 800 -

หมายเหตุ (ตารางท่ี 5.14)
1) อณุ หภมู โิ ดยรอบท่แี ตกตา่ งจาก 40°C ให้ใชต้ ัวคณู ปรับคา่ ตามที่ระบุไว้ในตาราง ที่ 5.27
2) ในกรณี มีจ�ำนวนตวั น�ำกระแสมากกว่า 1 กลมุ่ วงจร ใหใ้ ชต้ ัวคูณปรบั คา่ ตามท่รี ะบไุ วใ้ นตารางที่ 5.24 และตารางท่ี 5.25 ส�ำหรบั สายแกนเดยี่ ว และสายหลายแกนตามล�ำดับ
3) ดูคำ� อธิบายรปู แบบการตดิ ต้งั ในตารางที่ 5.3 4) ดูค�ำอธิบายรหสั ชนดิ เคเบิลท่ใี ชง้ าน ในตารางท่ี 5.2

174 ค่มู ือการออกแบบระบบไฟฟ้า

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.15 (ตารางที่ 5-31 วสท.)
ขนาดกระแสของสายไฟฟา้ ตัวน�ำทองแดงหมุ้ ฉนวนพวี ีซี มีเปลอื กนอกส�ำหรับขนาดแรงดนั ไม่เกิน 0.6/1 กโิ ลโวลต์ อณุ หภมู ิ

อณุ หภมู ิตวั นำ� 70 ํC อุณหภมู ิโดยรอบ 40 ํC วางบนรางเคเบิลชนิดด้านลา่ งทึบ มี/ไม่มี ฝาปดิ

ลกั ษณะการตดิ ตัง้ แกนเด่ยี ว กลมุ่ ที่ 7 หลายแกน
ลกั ษณะตัวนำ�

รูปแบบการติดต้งั

รหัสชนิดเคเบิลท่ใี ชง้ าน 60227 IEC 10, NYY, NYY-G, ตามมาตรฐาน IEC 60502-1 และสายทีม่ คี ุณสมบัตพิ เิ ศษต่าง ๆ
เชน่ สายทนไฟ, สายไร้ฮาโลเจน, สายควนั ต่ำ� เปน็ ต้น

ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร์)
1 -- 10
1.5 -- 12 13
15
2.5 -- 21 17
4 -- 23
6 -- 28 30
36
10 -- 50 40
16 -- 54
25 90 77 66 70
84
35 112 96 104 86
50 145 117 103
70 186 149 125 130
160
95 227 180 194 156
120 264 208 179
150 304 228 225 196
260
185 348 258 297 222
240 411 301 258
300 474 343 351 295
404
400 552 406 - -
500 629 464 -
-

หมายเหตุ (ตารางที่ 5.15)
1) อณุ หภมู โิ ดยรอบท่ีแตกตา่ งจาก 40°C ใหไ้ ช้ตัวคูณปรับคา่ ตามที่ระบุไวใ้ นตารางที่ 5.27
2.) ในกรณมี ีจ�ำนวนตวั นำ� กระแสมากกวา่ 1 กลุ่มวงจร ส�ำหรับรางเคเบิลแบบมฝี าปิดให้ใช้ตวั คณู ปรับคา่ ตามทีร่ ะบไุ ว้ใน ตารางท่ี 5.15 (ก)
และสำ� หรับรางเคเบลิ แบบไมม่ ฝี าปิดให้ใช้ตวั คูณปรับคา่ ตามทร่ี ะบุไวใ้ นตารางท่ี 5.25

ยกเว้น การจัดวางระยะหา่ งระหวา่ งกลมุ่ วงจรมากกวา่ สองเท่าของผลรวมเส้นผ่านศนู ย์กลาง ภายนอกของตวั น�ำกระแส ไม่ตอ้ งน�ำตัวคณู ปรบั ค่าตามตารางมาพิจารณา

คู่มือการออกแบบระบบไฟฟา้ 175

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

ตารางที่ 5.15 (ก) (ตารางที่ 5-31(ก) วสท.)

จ�ำนวนกลุ่มวงจร ตวั คณู ปรับค่า
2 0.8
3 0.7
4 0.65
5 0.6
6 0.57
7 0.54
8 0.52
9 0.50
0.45
10 - 12 0.41
13 - 16 0.38
17 - 20

3.) ดคู ำ� อธบิ ายรปู แบบการตดิ ตง้ั ในตารางท่ี 5.2
4.) ดคู �ำอธบิ ายรหัสชนดิ เคเบิลใชง้ าน ในตาราง 5.3

176 คู่มอื การออกแบบระบบไฟฟา้

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.16 (ตารางที่ 5-32 วสท.)
ขนาดกระแสของสายไฟฟา้ ตวั นำ� ทองแดงหมุ้ ฉนวน 4ค0ร°อCสลวางิ กงบดนพ์ รอาลงิเเอคทเบิลิลีนแมบีเปบลรือะกบนายออกาสก�ำาหศรไบั มข่มนฝี าาดปแดิ รงหดรนั ือร(าUง0เ/คUเบ) ลิไมแเ่ บกบนิ บ0นั .6ได/1
กโิ ลโวลต์ อุณหภูมิตวั น�ำ 90°C อุณหภมู ิโดยรอบ

ลักษณะการติดตั้ง กลมุ่ ที่ 7 หลายแกน
ลักษณะตวั นำ� กระแส แกนเด่ียว

รปู แบบการติดต้งั

รหสั ชนดิ เคเบิลทใี่ ช้งาน IEC 60502-1 และสายทม่ี ีคุณสมบัติพเิ ศษตา่ ง ๆ เชน่ สายทนไฟ, สายไรฮ้ าโลเจน, สายควนั นอ้ ย เปน็ ตน้
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)์
-- -- 16
1 -- -- 21
1.5 -- -- 29
2.5 -- -- 38
4 -- -- 49
6 -- -- 68
10 -- -- 91
16 128 123 166 147 116
25 160 154 206 183 144
35 197 188 250 224 175
50 254 244 321 289 224
70 311 298 391 354 271
95 364 349 455 413 315
120 422 404 525 480 363
150 485 464 602 551 415
185 577 552 711 654 490
240 670 640 821 758 565
300 790 749 987 917 -
400 908 861 1,140 1,064 -
500

หมายเหตุ (ตารางที่ 5.16)
1) อุณหภูมโิ ดยรอบท่ีแตกตา่ งจาก 40 °C ให้ใช้ตวั คูณปรับค่าตามทร่ี ะบไุ ว้ในตาราง ท่ี 5.27
2) ในกรณี มีจำ� นวนตัวน�ำกระแสมากกวา่ 1 กลุ่มวงจร ให้ใช้ตวั คณู ปรบั ค่าตามท่รี ะบุไว้ในตารางท่ี 5.24 และตารางท่ี 5.25 ส�ำหรบั สายแกนเดยี่ ว และสายหลายแกนตามลำ� ดับ
3) ดูคำ� อธบิ ายรปู แบบการติดตั้งในตารางท่ี 5.3

คู่มอื การออกแบบระบบไฟฟ้า 177

บทที่ 5 สายไฟฟ้า

ตารางท่ี 5.17 (ตารางท่ี 5-33 วสท.)
ไขมนเ่ กานิดกร0ะ.6แ/ส1ขกอโิ งลสโาวยลไตฟ์ อฟณุ ้าตหัวภนมู �ำติ ทวั อนงำ� แ9ด0ง°หCมุ้ ฉอณนุ วหนภคมู รโิ อดสยลรองิ กบด4์พ0อ°ลCเิ อวทาลิ งนีบนมรีเาปงลเคอื เกบนลิ อชกนสดิ ำ� ดหา้ รนบั ลขา่ นงทาดบึ แมรง/ี ดไนัมม่ (Uี ฝ0า/ปUดิ)

ลักษณะการติดต้งั กลมุ่ ที่ 7
ลักษณะตวั นำ�
แกนเดีย่ ว หลายแกน

รูปแบบการตดิ ตงั้

รหัสชนิดเคเบลิ ทใ่ี ช้งาน IEC 60502-1 และสายทีม่ ึคุณสมบตั ิ ๆ เชน่ สายทนไฟ, สายไร้ฮาโลเจน, สายควนั นอ้ ย เปน็ ตน้
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร์)
- - 15 14
1 - - 20 18
1.5 - - 27 24
2.5 - - 36 32
4 - - 47 40
6 - - 65 55
10 - - 87 73
16 118 106 108 96
25 147 131 134 116
35 190 159 163 140
50 244 202 208 177
70 297 245 253 212
95 345 284 293 244
120 397 311 338 273
150 455 349 386 309
185 537 410 455 362
240 620 468 524 414
300 722 531 - -
400 823 606 - -
500

หมายเหตุ (ตาราง 5.17)
1.) อุณหภูมิโดยรอบท่ีแตกตา่ งจาก 40 °C ให้ใชต้ วั คูณปรับค่าตามท่ีระบุไว้ในตารางที่ 5.27
2.) ในกรณีมจี ำ� นวนตวั นำ� กระแสมากกวา่ 1 กล่มุ วงจร ส�ำหรับรางเคเบลิ แบบมฝี าปิดใหใ้ ช้ตวั คณู ปรบั คา่ ตามทีร่ ะบไุ วใ้ นตารางท่ี 5.17 (ก) และส�ำหรบั รางเคเบิลแบบไม่มฝี าปดิ

ให้ใชต้ ัวคูณปรบั ค่าตามทีร่ ะบไุ ว้ ในตารางที่ 5.25
ยกเวน้ การจดั วางระยะห่างระหว่างกลมุ่ วงจรมากกว่าสองเทา่ ของผลรวมเส้นผา่ นศนู ย์กลางภายนอกของตัวน�ำกระแส ไมต่ ้องน�ำตวั คูณปรบั ค่าตามตารางมาพิจารณา

178 ค่มู ือการออกแบบระบบไฟฟ้า

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.17 (ก) (ตาราง 5-33 (ก) วสท.)

จำ� นวนกลมุ่ วงจร ตวั คณู ปรบั คา่
2 0.8
3 0.7
4 0.65
5 0.6
6 0.57
7 0.54
8 0.52
9 0.50
0.45
10 - 12 0.41
13 - 16 0.38
17 - 20

3.) ดูคำ� อธบิ ายรปู แบบการติดตัง้ ในตาราง 5.3

คู่มือการออกแบบระบบไฟฟา้ 179

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางท่ี 5.18 (ตารางที่ 5-34 วสท.)
ขนาดกระแสของสายเคเบลิ ชนดิ เอม็ ไอ ตวั นำ� และเปลอื ก (Sheath) ทองแดง หมุ้ /ไมห่ มุ้ พวี ซี ี

โดยเปลอื กทองแดงสามารถสมั ผสั ได้ อณุ หภมู เิ ปลอื ก 70 Cํ อณุ หภมู โิ ดยรอบ 40 Cํ

ลกั ษณะการตดิ ตง้ั กลมุ่ ท่ี 7

ลกั ษณะการจัดวางสาย เดนิ เกาชะนผิดนดังใ้านนอลาา่ กงาทศบึ , วไมาม่งบีฝนาปราิดงเคเบิล ไวมา่มงฝีบานปริดางหเครเอื บลิราแงบเคบเรบะิลบแาบยบอาบกันาไศด

จ�ำนวนตัวนำ� กระแส เเคสเน้บลิหแรกอื นเคเดเบยี่ ลิว22 เคเบลิ แกนเดยี่ ว 3 เ3คเเบสลนิ้ชแดิ วกกานนังเเดรยยีี่ งว เคเบลิ แกนเดย่ี ว 2 เคเบลิ แกนเดยี่ ว 3 เเสคน้ เบวลิ าแงกเรนยี เงดชย่ี ดิวก3นั
และรูปแบบการตดิ ต้งั แกน 1 เสน้ วางชดิ กนั เสชน้ ดิ3กวแนัากงหนสรา1อืมเเเคหสเน้ลบย่ีลิ ม เสน้ แวกหานรงอชื 1เดิ คกเเสบนั น้ ลิ 2 เสชน้ดิ3กวแนัากงหนสรา1อืมเเเคหสเน้ลบย่ีลิ ม

รหสั ชนดิ เคเบลิ ท่ีใช้ IEC 60702, หรือ AS 3187
ขนาดกระแส (แอมแปร)์
ขนาดแรงดัน ขนาดสาย (ตร.มม.)
1 16 13 14 17 14 15
500 V 1.5 20 16 18 21 18 20
(ร่นุ ใช้งานเบา) 2.5 26 22 25 28 24 26
4 34 30 32 37 31 35
1 17 14 15 18 15 17
1.5 21 18 20 22 19 22
2.5 29 24 26 31 26 29
4 38 31 35 40 34 38
6 48 41 44 51 43 48
10 65 55 60 70 59 65
16 87 73 78 93 78 87
750 V 25 113 95 102 121 102 112
(รุ่นใชง้ านหนกั ) 35 139 116 125 148 125 137
50 172 144 154 183 155 168
70 210 176 188 224 190 205
95 252 212 224 269 227 246
120 289 243 258 309 262 281
150 330 278 294 354 299 320
185 374 315 333 401 339 362
240 437 369 388 469 396 422

หมายเหตุ (ตาราง 5.18)
1.) ส�ำหรับเคเบิลแกนเด่ยี ว เปลอื กทองแดงแต่ละเสน้ ของวงจรเดียวกันตอ้ งต่อประสานเขา้ ด้วยกนั ทีป่ ลาย ทั้ง 2 ด้านของวงจร
2.) กรณเี คเบลิ เปลอื กนอกไม่หมุ้ พีวซี ี คา่ ขนาดกระแสตามตารางท่ี 5.18 ตอ้ งคณู ปรบั คา่ ดว้ ย 0.9
3.) อุณหภูมโิ ดยรอบที่แตกต่างจาก 40 ํC ใหใ้ ช้ตัวคณู ปรับค่าตามท่รี ะบไุ ว้ในตารางที่ 5.27
4.) ในกรณมี จี ำ� นวนตัวน�ำกระแสมากกวา่ 1 กลุ่มวงจร ให้ใชต้ ัวคณู ปรับคา่ ตามท่รี ะบุไว้ในตารางท่ี 5.24
5.) ดูคำ� อธบิ ายรูปแบบการตดิ ต้ังในตารางที่ 5.3

180 คู่มือการออกแบบระบบไฟฟา้

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.19 (ตารางท่ี 5-35 วสท.)
ขนาดกระแสของสายเคเบิลชนิดเอ็มไอ ตวั นำ� และเปลือก (Sheath) ทองแดง โดยเปลอื กทองแดง ไมส่ ามารถให้บุคคลสัมผัสได้
181
หรือไม่สามารถสัมผสั กับวสั ดตุ ิดไฟได้ อุณหภูมิเปลอื ก 105 ํC อุณหภูมิโดยรอบ 40 ํC

ลกั ษณะการตดิ ตงั้ กลุม่ ท่ี 7

ลักษณะการจัดวางสาย เดินเกาชะนผิดนดงั ใา้ นนอลา่ากงาทศบึ , วไมาม่งบฝี นาปราิดงเคเบลิ ไวมาม่ งีฝบานปรดิางหเครเือบิลราแงบเคบเรบะลิบแาบยบอาบกันาไศด

จ�ำนวนตวั น�ำกระแส เเคสเน้บลิหแรกอื นเคเดเบย่ี ลิว22 เคเบลิ แกนเดย่ี ว 3 เคเบลิ แกนเดยี่ ว เคเบลิ แกนเดยี่ ว 2 เคเบลิ แกนเดย่ี ว 3 เเสคน้ เบวลิ าแงกเรนยี เงดชยี่ ดิวก3นั
และรปู แบบการตดิ ต้งั แกน 1 เสน้ วางชดิ กนั เสน้ วางสามเหลยี่ ม 3 เสน้ชดิ วกานังเรยี ง เสน้ แวกหานรงอชื 1เดิ คเกเสบนั น้ ลิ 2 เสชน้ ดิ3กวแนัากงหนสรา1อืมเเเคหสเน้ลบย่ีลิ ม
ชดิ3กแนั กหนร1อื เเคสเน้บลิ

รหัสชนดิ เคเบิลท่ใี ช้ IEC 60702, หรือ AS 3187
ขนาดกระแส (แอมแปร์)
ขนาดแรงดัน ขนาดสาย (ตร.มม.) 20 19 21
1 26 17 19 22 24 27
500 V 1.5 35 22 25 29 32 36
(รนุ่ ใชง้ านเบา) 2.5 47 30 33 38 42 47
4 22 40 43 50 20 23
750 V 1 29 18 22 24 26 29
(ร่นุ ใช้งานหนกั ) 1.5 39 24 28 30 35 40
2.5 51 32 38 41 46 52
4 64 43 49 55 59 65
6 88 54 62 70 80 88
10 117 75 84 96 106 117
16 153 98 109 126 138 151
25 187 129 142 165 169 184
35 231 157 172 202 210 227
50 282 195 212 250 257 276
70 339 239 258 306 308 330
95 390 287 307 368 354 378
120 446 330 352 423 406 431
150 506 377 400 484 460 488
185 502 428 453 548 537 568
240 500 526 641

หมายเหตุ (ตาราง 5.19)
1.) ส�ำหรบั เคเบิลแกนเด่ียว เปลอื กทองแดงแต่ละเส้นของวงจรเดียวกนั ตอ้ งตอ่ ประสานเข้าด้วยกนั ทปี่ ลายทง้ั 2 ด้านของวงจร
2.) อณุ หภูมิท่ตี อ่ กบั สายเคเบิลชนิดเอ็มไอน้ี จะตอ้ งตรวจสอบใหท้ ราบแนช่ ัดว่า ข้ัวต่อสายเหมาะสมทีจ่ ะใช้กบั ตวั น�ำทม่ี ีอุณหภูมิสงู กว่า 70 องศาเซลเซียสดว้ ย
3.) อณุ หภมู ิโดยรอบทีแ่ ตกต่างจาก 40 Cํ ใหใ้ ชต้ วั คณู ปรบั คา่ ตามท่ีระบุไว้ในตารางท่ี 5.27
4.) ในกรณีมจี �ำนวนตัวนำ� กระแสมากกวา่ 1 กลุ่มวงจร ให้ใชต้ ัวคณู ปรบั ค่าตามท่ีระบุไว้ในตารางท่ี 5.24
5.) ดูค�ำอธบิ ายรปู แบบการตดิ ต้ังในตารางท่ี 5.3

คมู่ อื การออกแบบระบบไฟฟ้า

บทที่ 5 สายไฟฟ้า

ตารางที่ 5.20 (ตารางท่ี 5-36 วสท.)
ขนาดกระแสของสายเคเบิล ตัวน�ำทองแดงแกนเดย่ี วหุ้มฉนวนครอสลงิ กดพ์ อลเิ อทิลนี เปลอื กนอกพีวซี ี มีชลี ด์ ขนาดแรงดนั
(U0/U) ต้ังแต่3.6/6 กโิ ลโวลต์ ถึง 18/30 กิโลโวลต์ อุณหภูมิตัวน�ำ 90 Cํ อุณหภมู ิโดยรอบ 40 ํC วางบนราง
เคเบิลแบบระบายอากาศ หรอื บนรางเคเบลิ แบบบนั ได

ลักษณะการติดตั้ง กลุ่มท่ี 7

จ�ำนวนตวั น�ำกระแส 3
ลักษณะตัวน�ำ
ตามมาตรฐาน IEC 60502-2

รหสั ชนดิ เคเบิลที่ใชง้ าน แบบระบายอากาศ แบบบันได

รูปแบบการตดิ ตัง้

ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)์ 221 217 260
50 217 217 255 217 276 269 324
70 270 269 317 269 336 329 395
95 329 329 387 อยู่ระหว่างการพิจารณา 329 388 379 455
120 380 379 446 อยู่ระหว่างการพิจารณา 379 438 430 509
150 429 430 499 430 501 494 580
185 490 494 568 494 589 583 678
240 577 583 664 583 672 669 770
300 659 669 754 669 762 769 854
400 746 769 837 769

หมายเหตุ (ตาราง 5.20)
1.) อุณหภูมิโดยรอบทแ่ี ตกต่างจาก 40 Cํ ให้ใชต้ ัวคูณปรับคา่ ตามทรี่ ะบุไว้ในตารางท่ี 5.27
2.) ในกรณเี ดินเป็นกลุม่ มากกว่า 1 วงจร ใหใ้ ช้ตัวคณู ปรับค่า ตามที่ระบุไว้ในตารางท่ี 5.24
3.) ตัวนำ� ชีลด์มกี ารตอ่ ลงดินท่ปี ลายทง้ั 2 ดา้ น และ/ หรือต่อลงดนิ หลายต�ำแหนง่
4.) ดคู ำ� อธบิ ายรูปแบบการติดตง้ั ในตารางที่ 5.3

182 คู่มอื การออกแบบระบบไฟฟ้า

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางท่ี 5.21 (ตารางที่ 5-37 วสท.)
ขนาดกระแสของสายเคเบิล ตวั นำ� ทองแดงแกนเดยี่ วหุม้ ฉนวนครอสลงิ กด์พอลิเอทลิ นี เปลอื กนอกพวี ีซี มชี ีลด์
ขนาดแรงดัน (U0/U) ตั้งแต3่ .6/6 กโิ ลโวลต์ ถึง 18/30 กิโลโวลต์ อณุ หภูมติ วั นำ� 90 ํC อณุ หภมู โิ ดยรอบ 40 ํC
(เดนิ ร้อยในท่อในอากาศ) และ 30 ํC (รอ้ ยทอ่ ฝังดิน)

ลกั ษณะการตดิ ต้ัง กลุ่มที่ 2 กล่มุ ท่ี 5

จ�ำนวนตวั น�ำกระแส ไมเ่ กิน 3
ลักษณะตัวน�ำ แกนเด่ียว

รูปแบบการติดต้ัง

รหัสชนิดเคเบลิ ทีใ่ ช้งาน ตามมาตรฐาน IEC 60502-2
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร์)

35 148 149
50 175 178
70 215 218
95 265 265
120 303 303
150 348 341
185 396 386
240 478 454
300 551 521
400 636 607
500 730 706

หมายเหตุ (ตาราง 5.21)
1.) อณุ หภูมโิ ดยรอบทแี่ ตกต่างจาก 40 ํC (เดนิ ร้อยในท่อในอากาศ) และ 30 Cํ (รอ้ ยท่อฝงั ดิน) ให้ใชต้ ัวคณู ปรบั ค่าตามท่รี ะบุไว้ในตารางที่ 5.27 และ 5.28 ตามลำ� ดับ
2.) งานตดิ ตัง้ ระบบไฟฟา้ ทีต่ อ้ งการมอบทรัพย์สินหรอื เปน็ ทรัพยส์ นิ ของการไฟฟ้าฯ ให้พจิ ารณาขนาดกระแสตามมาตรฐานการไฟฟา้ ฯ ยกเว้นไม่มีกำ� หนดไว้

ค่มู ือการออกแบบระบบไฟฟา้ 183

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

ตารางท่ี 5.22 (ตารางท่ี 5-38 วสท.)
ขนาดกระแสสายเคเบลิ ตัวนำ� ทองแดงแกนเดีย่ วหมุ้ ฉนวนครอสลงิ กด์พอลิเอทลิ ีน มเี ปลือกนอก อณุ หภูมติ ัวน�ำ 90 ํC

อณุ หภูมิโดยรอบ 30 ํC ขนาดแรงดนั (U0/U) 3.6/6 ถงึ 18/30 กโิ ลโวลต์ เดนิ ใน duct bank ไม่เกนิ 8 ท่อ

ขนาดสาย ขนาดกระแสตอ่ 1 วงจร (แอมแปร)์
(ตร.มม) จ�ำนวนวงจรท้งั หมด

35 1 2 34 5 6 78
50 175 160 147 137 130 122 116 110
70 210 191 175 162 153 144 136 130
95 251 228 208 193 182 171 161 154
120 313 282 256 236 222 208 196 187
150 357 322 292 270 254 238 224 213
185 405 362 327 300 282 263 248 235
240 461 410 369 339 318 296 278 264
300 535 475 427 392 367 342 321 305
400 611 539 481 440 411 382 358 339
500 694 619 553 507 473 440 412 391
797 695 616 560 522 483 451 427

หมายเหตุ (ตารางท่ี 5.22)
1.) การค�ำนวณอิงจากมาตรฐาน IEC 60287 ตามสภาพเงือ่ นไขดงั ต่อไปน้ี

- ส�ำหรับระบบแรงสงู ชีลด์ มีตอ่ การลงดนิ ลกั ษณะตอ่ ปลายท้ังสองดา้ น และ /หรอื ต่อลงดินหลายจดุ
- มเี คเบิล (ตัวนำ� กระแส) 3 เสน้ ใน 1 ท่อ
2.) งานติดต้งั ระบบไฟฟ้าที่ต้องการมอบทรพั ย์สนิ หรอื ลักษณะเปน็ ทรัพยส์ นิ ของการไฟฟ้าฯ ใหพ้ ิจารณาขนาดกระแสตามมาตรฐานการไฟฟา้ ฯ ยกเวน้ ไมม่ กี ำ� หนดไว้

184 คมู่ อื การออกแบบระบบไฟฟ้า

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางท่ี 5.23 (ตารางท่ี 5-39 วสท.)
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าเคร่ืองเชื่อม (ตัวน�ำทองแดง) ตาม มอก. 448-2525

ขนาดสาย ขนาดกระแส (แอมแปร์)
(ตร.มม)
100 วฎั จักรท�ำงานสูงสดุ *,รอ้ ยละ 20
10 60 30 25
87 110 160 175 195
16 115 150 215 235 260
25
35 155 200 285 315 350
195 250 355 390 440
50 250 320 450 495 560
70
95 310 400 560 620 690
375 485 685 750 840
120 435 570 790 870 970
150
510 660 930 1,020 1,140
185 570 740 1,040 1,150 1,280
240 680 880 1,240 1,360 1,520

หมายเหตุ (ตารางท่ี 5.23)
*หมายถงึ วฏั จกั รท�ำงานร้อยละ 100 ก�ำหนดจากเวลาที่จ่ายไฟฟา้ ให้เคร่อื งเชือ่ มในเวลา 1 ชวั่ โมง ส่วนวัฏจกั รทำ� งานอื่นๆ ก�ำหนดจากเวลาทจี่ า่ ยไฟฟา้ ใหเ้ ครอ่ื งเชือ่ มใน 5 นาที

คู่มอื การออกแบบระบบไฟฟา้ 185

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

ตารางท่ี 5.24 (ตารางท่ี 5-40 วสท.)
ตวั คูณปรับค่าขนาดกระแสส�ำหรับสายเคเบลิ แกนเดยี่ ว วางบนรางเคเบลิ เป็นกล่มุ มากกว่า 1 วงจร

วิธกี ารติดตั้ง จำ� นวน จ�ำนวนกลมุ่ วงจรต่อรางเคเบลิ ลกั ษณะการ
รางเคเบลิ 1 2 3 4 5-6 7-9 จดั เรียงเคเบลิ
รางเคเบิลแบบ 1.00 0.91 0.87 0.82 0.78 0.77 รูปแบบวางชิด
ระบายอากาศ 1 0.96 0.87 0.81 0.78 0.74 0.69 กันในแนวนอน
(หมายเหตุ 2)) 2 0.95 0.85 0.78 0.75 0.70 0.65
รราะงบเคายเบอิลาแกบาศบ 3
วางแนวตงั้
(หมายเหตุ 3)) 1 1.00 0.86 0.80 0.75 0.71 0.70 รปู แบบวางชดิ
รางเคเบลิ แบบ 2 0.95 0.84 0.77 0.72 0.67 0.66 กันในแนวตง้ั

บนั ได 1 1.00 0.97 0.96 0.94 0.93 0.92 รูปแบบวางชดิ
(หมายเหตุ 2)) 2 0.98 0.93 0.89 0.88 0.86 0.83 กันในแนวนอน
3 0.97 0.90 0.86 0.83 0.80 0.77
รางเคเบิลแบบ
ระบายอากาศ 1 1.00 0.98 0.96 0.93 0.89 -
(หมายเหตุ 2)) 2 0.97 0.93 0.89 0.85 0.80 -
รราะงบเคายเบอิลาแกบาศบ 3 0.96 0.92 0.86 0.82 0.76 - รปู แบบวางชดิ
วางแนวตัง้ 1 1.00 0.91 0.89 0.88 0.87 - กันแบบสาม
(หมายเหตุ 3)) 2 1.00 0.90 0.86 0.85 0.83 - เหลี่ �ยมห่่างกััน
รางเคเบลิ แบบ ไมน่ อ้ ยกวา่
2 เท่า ของเส้น
บนั ได ผา่ นศูนย์กลาง
(หมายเหตุ 2)) 1 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 - เคเบลิ
2 0.97 0.95 0.93 0.92 0.91 -
3 0.96 0.94 0.90 0.89 0.86 -

186 คู่มอื การออกแบบระบบไฟฟา้

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.24 (ตอ่ ) (ตารางที่ 5-40 (ต่อ) วสท.)
ตัวคูณปรบั ค่าขนาดกระแสส�ำหรับสายเคเบลิ แกนเดย่ี ว วางบนรางเคเบิล เป็นกล่มุ มากกวา่ 1 วงจร

วิธีการตดิ ต้ัง ราจงำ� เนควเบนิล จ�ำนวนกลุม่ วงจรต่อรางเคเบลิ ลกั ษณะการ

1 2 3 4 5-6 7-9 จัดเรียงเคเบลิ

รางเคเบลิ แบบ 1 1.00 0.93 0.90 0.87 0.83 -
ระบายอากาศ 2 0.97 0.89 0.85 0.81 0.76 -
(หมายเหตุ 2)) 3 0.96 0.88 0.82 0.78 0.72 -
รางเคเบลิ แบบ
ระบายอากาศ รปู แบบวาง
วางแนวตั้ง หา่ งกนั ไมน่ ้อย
(หมายเหตุ 3)) กวา่ เสน้ ผ่าน
1 1.00 0.91 0.89 0.88 0.87 - ศนู ย์กลาง
2 0.94 0.90 0.86 0.85 0.83 -
เคเบิล

รางเคเบิลแบบ 1 1.00 0.97 0.96 0.96 0.96 -
บันได 2 0.97 0.94 0.93 0.92 0.91 -
3 0.96 0.93 0.92 0.91 0.88 -
(หมายเหตุ 2))

หมายเหตุ (ตารางท่ี 5.24 )
1.) ตวั คูณปรับค่าขนาดกระแสให้ใชก้ บั การวางสายไฟฟา้ ชนั้ เดียวเท่าน้ัน
2.) ตวั คณู ปรบั คา่ ขนาดกระแสใหใ้ ชก้ บั การตดิ ตงั้ รางเคเบลิ ในแนวนอน ทมี่ รี ะยะหา่ งระหวา่ งรางเคเบลิ ในแนวดง่ิ ไมน่ อ้ ยกวา่ 300 มม.

และตดิ ตง้ั รางเคเบลิ หา่ งจากผนงั ไมน่ อ้ ยกวา่ 20 มม. เทา่ นนั้
3.) ตวั คูณปรบั ค่าขนาดกระแสให้ใชก้ บั การตดิ ต้ังรางเคเบลิ ในแนวด่งิ ท่ีมรี ะยะหา่ งระหวา่ งรางเคเบลิ ในแนวราบ ไม่น้อยกว่า 225 มม. เท่าน้นั
4.) ในกรณที ี่จำ� นวนรางเคเบิลมากกวา่ หนงึ่ ราง ตัวคณู ปรับคา่ ให้คิดจากรางเคเบิลทีม่ ีกลุ่มวงจรมากทีส่ ุด

ค่มู ือการออกแบบระบบไฟฟา้ 187

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

ตารางท่ี 5.25 (ตารางท่ี 5-41 วสท.)
ตวั คูณปรบั คา่ ขนาดกระแสสำ� หรับสายเคเบลิ หลายแกน วางบนรางเคเบลิ แบบระบายอากาศ

ดา้ นล่างทึบหรอื แบบบันได เมื่อวางเปน็ กลมุ่ มากกว่า 1 วงจร

วิธีการตดิ ตง้ั จำ� นวน จ�ำนวนเคเบลิ ตอ่ รางเคเบิล
รางเคเบิลแบบ รางเคเบลิ 1 2 3 4 5-6 7-9
ระบายอากาศ 1 1.0 0.88 0.82 0.77 0.73 0.72
(หมายเหตุ 2)) 2 1.0 0.87 0.80 0.77 0.73 0.68
3 1.0 0.86 0.79 0.76 0.71 0.66
4-6 1.0 0.84 0.77 0.73 0.68 0.64

1 1.0 1.0 0.98 0.95 0.91 -
2 1.0 0.99 0.96 0.92 0.87 -
3 1.0 0.98 0.95 0.91 0.85 -

รางเคเบลิ แบบ 1 1.0 0.88 0.82 0.77 0.73 0.72
ระบายอากาศ 2 1.0 0.88 0.81 0.76 0.71 0.70
วางแนวตั้ง 1 1.0 0.91 0.89 0.88 0.87 -
(หมายเหตุ 3)) 2 1.0 0.91 0.88 0.87 0.85 -

รางเคเบลิ แบบ 1 0.97 0.84 0.78 0.75 0.71 0.68
ด้านล่างทึบ 2 0.97 0.83 0.76 0.72 0.68 0.63
(หมายเหตุ 2)) 3 0.97 0.82 0.75 0.71 0.66 0.61
4-6 0.97 0.81 0.73 0.69 0.63 0.58
188
คมู่ อื การออกแบบระบบไฟฟา้

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.25 (ตอ่ ) (ตารางท่ี 5-41 วสท.)
ตัวคูณปรับคา่ ขนาดกระแสส�ำหรบั สายเคเบลิ หลายแกน วางบนรางเคเบลิ แบบระบายอากาศแบบดา้ นลา่ งทึบ

หรือแบบบนั ได เมื่อวางเปน็ กลุ่มมากกว่า 1 วงจร

วธิ กี ารติดตง้ั จ�ำนวน จำ� นวนเคเบิลต่อรางเคเบลิ
รางเคเบิล รางเคเบิล 1 2 3 4 5-6 7-9
แบบบนั ได 1 1.00 0.87 0.82 0.80 0.79 0.78
(หมายเหตุ 2)) 2 1.00 0.86 0.80 0.78 0.76 0.73
3 1.00 0.85 0.79 0.76 0.73 0.70
4-6 1.00 0.84 0.77 0.73 0.68 0.64

1 1.00 1.0 1.0 1.0 1.0 -
2 1.00 0.99 0.98 0.97 0.96 -
3 1.00 0.98 0.97 0.96 0.93 -

หมายเหตุ (ตารางท่ี 5.25)
1.) ตวั คณู ปรบั ค่าขนาดกระแสใหใ้ ช้กับการวางสายไฟฟ้าชน้ั เดียวเทา่ นัน้
2.) ตวั คณู ปรบั คา่ ขนาดกระแสใหใ้ ชก้ บั การตดิ ตง้ั รางเคเบลิ ในแนวนอน ทมี่ รี ะยะหา่ งระหวา่ งรางเคเบลิ ในแนวดงิ่ ไมน่ อ้ ยกวา่ 300 มม.

และตดิ ตง้ั รางเคเบลิ หา่ งจากผนงั ไมน่ อ้ ยกวา่ 20 มม. เท่าน้ัน
3.) ตวั คณู ปรบั คา่ ขนาดกระแสให้ใช้กบั การตดิ ตั้งรางเคเบลิ ในแนวดงิ่ ที่มรี ะยะห่างระหวา่ งรางเคเบิลในแนวราบ ไมน่ อ้ ยกวา่ 225 มม. เท่านัน้
4.) ในกรณที ี่จำ� นวนรางเคเบิลมากกว่าหนงึ่ ราง ตัวคณู ปรับค่าใหค้ ดิ จากรางเคเบลิ ที่มกี ลุม่ วงจรมากทส่ี ุด

คูม่ ือการออกแบบระบบไฟฟา้ 189

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

ตารางที่ 5.26 (ตารางท่ี 5-42 วสท.)
ไขมนเ่ กาินดก4ร5ะ0แ/ส7ข5อ0งโสวาลยตไ์ฟอฟุณา้ หอภะลูมูมติ ิเัวนนีย�ำม7ห0ุม้ ฉCํ นวอนณุ พหีวภซี มู ี ติโดายมรมออบก4.029ํC3เ-ด25นิ 4บ1นฉขนนวานดแลรูกงถด้วันยใน(Uอ0า/กUา)ศ

รปู แบบการติดต้ัง

ขนาดสาย (ตร.มม) ขนาดกระแส (แอมแปร์)
25 97 86
35 121 108
50 147 132
70 189 171
95 231 210
120 268 245
150 310 284
185 354 327
240 419 389
300 485 452
400 584 547
500 674 635

หมายเหตุ (ตารางที่ 5.26)
อณุ หภูมิโดยรอบทแี่ ตกต่างจาก 40 ํC ให้ใชต้ วั คณู ปรับค่าตามทีร่ ะบุไวใ้ นตารางที่ 5.27

190 คู่มือการออกแบบระบบไฟฟา้

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.27 (ตารางท่ี 5-43 วสท.)
ตวั คณู ปรบั ค่าอุณหภูมิโดยรอบทแี่ ตกตา่ งจาก 40 ํC ใชก้ บั คา่ ขนาดกระแสของเคเบลิ เม่อื เดินในอากาศ

อณุ หภมู โิ ดยรอบ ฉนวน
(องศาเซลเซียส)
PVC XLPE หรอื EPR เอม็ ไอ
11-15 1.34 1.23 70°C 105°C
16-20 1.29 1.19 1.41 1.21
21-25 1.22 1.14 1.34 1.16
26-30 1.15 1.10 1.26 1.13
31-35 1.08 1.05 1.18 1.09
36-40 1.00 1.00 1.09 1.04
41-45 0.91 0.96 1.00 1.00
46-50 0.82 0.90 0.91 0.96
51-55 0.70 0.84 0.79 0.91
56-60 0.57 0.78 0.67 0.87
61-65 0.53 0.82
66-70 - 0.71
71-75 - 0.64 - 0.76
76-80 - 0.55 - 0.70
81-85 - 0.45 - 0.65
86-90 -- - 0.59
91-95 -- - 0.51
-- - 0.43
- 0.35

คมู่ อื การออกแบบระบบไฟฟ้า 191

บทท่ี 5 สายไฟฟ้า

ตารางที่ 5.28 (ตารางที่ 5-44 วสท.)
ตวั คณู ปรบั ค่าอุณหภูมิโดยรอบท่แี ตกตา่ งจาก 30 Cํ ใช้กบั คา่ ขนาดกระแสของเคเบิล เม่ือเดนิ ใต้ดิน

อณุ หภมู ิโดยรอบ ฉนวน
(องศาเซลเซยี ส)
PVC XLPE หรือ EPR
11-15 1.18 1.12
16-20 1.12 1.08
21-25 1.07 1.03
26-30 1.0 1.0
31-35 0.94 0.96
36-40 0.87 0.91
41-45 0.80 0.86
46-50 0.71 0.82
51-55 0.62 0.76
56-60 0.51 0.70
61-65
66-70 - 0.65
71-75 - 0.57
76-80 - 0.49
- 0.41

192 คู่มือการออกแบบระบบไฟฟ้า

บทที่ 5 สายไฟฟา้

ตารางที่ 5.29 (ตารางที่ 5-45 วสท.)
ตวั คณู ปรบั คา่ สำ� หรบั สายเคเบลิเมแื่อกวนาเดงเย่ี ปว็นหกรลอื มุ่ หมลาากยกแวก่าน1ขวนงาจดรแรวงาดงนัเรยี(Uงก0/นั Uแ)นไวมรเ่ ะกดนิ ับ0.6/1 กโิ ลโวลต์ ฝงั ดนิ โดยตรง

ระยะหา่ งระหว่างผวิ ดา้ นนอกเคเบิล แต่ละวงจร (มม.)

จำ� นวนวงจร วางชิดกนั เสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลาง 125 250 500
เคเบิล 1 เสน้
2 0.75 0.80 0.85 0.90 0.90
3 0.65 0.70 0.75 0.80 0.85
4 0.60 0.60 0.70 0.75 0.80
5 0.55 0.55 0.65 0.70 0.80
6 0.50 0.55 0.60 0.70 0.80

คู่มือการออกแบบระบบไฟฟ้า 193

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางที่� 5.30 (ตารางที่� 5-46 วสท.)
ตัวั คูณู ปรับั คร่า่อ้ สยำำท�ห่อรัฝบั งั สดานิ ยโเดคยเบติลิ รแงกเนมเ่ือดี่ว�ยาวงเหปร็นือื กหลลุ่มามยแากกกนวขา่ น1าดวแงรจงรดัวนั า(งUเร0ีย/Uงก)นั ไมแ่เ่นกิวนิ ระ0ด.6บั /1 กิโิ ลโวลต์์

ระยะห่า่ งระหว่่างผิวิ ด้้านนอกท่่อ แต่ล่ ะวงจร (มม.)

จ�ำนวนวงจร วางชิดกัน 250 500 1,000

2 0.85 0.90 0.95 0.95
3 0.75 0.85 0.90 0.95
4 0.70 0.80 0.85 0.90
5 0.65 0.80 0.85 0.90
6 0.60 0.80 0.85 0.90

194 คูม่ อื การออกแบบระบบไฟฟ้า

บทท่ี 5 สายไฟฟา้

ตารางที่� 5.31 (ตารางที่� 5-8 วสท.)
ตวั คณู ปรบั คา่ ขนาดกระแสเนอื่ งจากจำ� นวนสายทนี่ ำ� กระแสในชอ่ งเดนิ สายไฟฟา้ เดยี วกนั มากกวา่ 1 กลมุ่ วงจร

จำ� นวนกลุม่ วงจร ตวั คูณปรบั ค่า
2 0.80
3 0.70
4 0.65
5 0.60
6 0.57
7 0.54
8 0.52
9 0.50
0.45
10 - 12 0.41
13 - 16 0.38
17 - 20

หมายเหตุ 1) ใหใ้ ช้กบั กลุ่มของเคเบลิ ทมี่ รี ูปแบบการเดินสายแบบเดยี วกัน
2) ใหใ้ ชต้ ัวคูณปรบั ค่าเดียวกันส�ำหรับ
- กลุ่มเคเบลิ แกนเด่ียวทัง้ 2,3 และ 4 สาย
- กลุม่ เคเบิลหลายแกน (วงจร 1 เฟส 2 สาย นบั เปน็ 1 กล่มุ วงจร, วงจร 3 สายหรอื 4 สาย นับเป็น 1 กล่มุ วงจร)
3) ถา้ กลมุ่ เคเบลิ ในชอ่ งทางเดนิ สายไฟฟ้าเดียวกบั ประกอบดว้ ยเคเบิล 2 , 3 และ4 แกน ใหน้ ับจำ� นวนเคเบิลท้ังหมดเป็นจำ� นวนกลุ่มวงจร และใหใ้ ช้ตัวคณู ปรบั คา่ เดียว
กับสำ� หรับกลมุ่ เคเบิล 2, 3 และ 4 แกน
4) ถา้ กลมุ่ เคเบลิ ประกอบดว้ ยเคเบลิ แกนเดยี่ วจำ� นวนตวั นำ� กระแส n เสน้ อาจพจิ ารณาเปน็ วงจร 1 เฟส ได้ n/2 วงจร หรอื วงจร 3 เฟส ได้ n/3 วงจร เชน่ วงจร 3 เฟส
จ�ำนวน 2 วงจร และ วงจร 1 เฟส จำ� นวน 2 วงจร ตดิ ตงั้ รวมในช่องเดินสายเดียวกัน ถา้ คดิ เปน็ วงจร 1เฟส จะได้กลุม่ วงจร = (2x3/2)+2=5 จะได้ตวั คณู ปรบั ค่า

ของวงจร 1 เฟส = 0.60 ถ้าคดิ เปน็ วงจร 3 เฟส จะไดก้ ลุ่มวงจร = (2x2/3)+2=3.3 จะได้ตวั คูณปรับค่าของวงจร 3 เฟส =0.68 (คา่ ระหว่าง 3 กบั 4 กลมุ่ วงจร)
5) ถ้ากลุ่มเคเบิลประกอบดว้ ยตัวนำ� ท่ีมอี ุณหภมู ิการใช้งานแตกตา่ งกนั อย่ใู นกลมุ่ เดียวกัน พิกดั กระแสของกลมุ่ ให้คำ� นวณตามเคเบิลท่มี ีพกิ ัดของอณุ หภูมิการใชง้ านต่�ำท่สี ดุ
6) ไมต่ ้องนบั จ�ำนวนกลมุ่ วงจรในชอ่ งเดินสายไฟฟ้าเดยี วกนั ทร่ี แู้ นน่ อนแล้ววา่ มีกระแสโหลดไม่เกนิ รอ้ ยละ 30 (สามสิบ) ของพิกัดกระแส เมือ่ คดิ ตวั คณู ปรบั ค่าทไี่ ดน้ ับรวม
จำ� นวนกลมุ่ วงจรนน้ั ดว้ ยแลว้ เชน่ การเดนิ สายในทอ่ ทป่ี ระกอบดว้ ย กลมุ่ เคเบลิ แกนเดยี่ ว 2 สาย 3 กลมุ่ และกลมุ่ เคเบลิ 4 แกน 4 กลมุ่ ตวั คณู ปรบั คา่ ทพี่ จิ ารณาครง้ั แรกคดิ

จากจำ� นวนกลมุ่ วงจรทง้ั หมด 7 กลุ่ม แต่เมื่อพิจารณาพิกดั กระแสท่ีคิดตัวคูณปรบั คา่ แล้วพบว่ามีกล่มุ เคเบลิ แกนเด่ยี ว 2 สาย 1 กลมุ่ และกลุ่มเคเบิล 4 แกน 2 กลุ่ม
ทีจ่ ่ายโหลด ไมเ่ กินรอ้ ยละ 30 (สามสบิ ) ของพกิ ัดกระแสทีค่ ดิ ตัวคูณปรับค่า ใหพ้ ิจารณาตวั คูณปรับคา่ ใหมจ่ ากกล่มุ วงจรท่ีเหลอื คือ 4 กลุ่มวงจร

คูม่ ือการออกแบบระบบไฟฟา้ 195

196 คู่มอื การออกแบบระบบไฟฟา้

บทท่ี 6
การค�ำนวณหาขนาดสาย

จากเน้ือหาในบทที่ 5 ซ่ึงเป็นการกล่าวถึงสายไฟฟา้ โดยการใช้สายไฟฟ้าเพ่อื เปน็ ตัวน�ำของกระแสในการทจ่ี ะนำ� พลังงานจากท่ีหนงึ่ ไป
อีกทหี่ นง่ึ ซึ่งโดยปกติสายไฟฟา้ ทีใ่ ชจ้ ะมกี ารใช้ชอ่ งเดินสาย (Raceway) เปน็ ตัวน�ำทางของสายไฟฟา้ ทัง้ นเ้ี พราะช่องเดินสายตามนิยามของ
วสท.. จะหมายถงึ ชอ่ งปดิ ซง่ึ ออกแบบเฉพาะสำ� หรบั การเดนิ สายไฟฟา้ หรอื ตวั นำ� ชอ่ งเดนิ สายอาจเปน็ โลหะหรอื วสั ดฉุ นวน ชอ่ งเดนิ สายใตพ้ น้ื
และอนื่ ๆ ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง ดงั นนั้ ในตารางท่ี (5.2 - 5.3) เปน็ การแสดงรปู แบบการตดิ ตงั้ และขอ้ กำ� หนดการใชง้ าน ซง่ึ ชอ่ งเดนิ สายจะแบง่ เปน็ สว่ นๆ
ได้ดงั นี้ คอื
ก) ชอ่ งเดนิ สายทเี่ ปน็ ท่อโลหะหนา, หนาปานกลาง ทอ่ บาง (Rigid Steel conduit : RSC , Intermediate Metallic Conduit :
IMC, Electrical Metallic Tubing : EMT) ซ่งึ ปกตชิ ่องเดนิ สายแบบนี้ ใช้งานได้ทั่วๆไปทงั้ ทแ่ี ห้ง, ชนื้ , เปยี ก ทัง้ นี้การติดตง้ั ตอ้ งให้เหมาะสม
กับสภาพใช้งาน ข้อหา้ มของชอ่ งเดินสายแบบนค้ี ือหา้ มใชเ้ ป็นสายดนิ แต่ตัวท่อจำ� เปน็ ตอ้ งต่อลงดินและหา้ มใชท้ อ่ บางฝงั ดนิ โดยตรง
ข) ช่องเดินสายที่เป็นท่อโลหะอ่อน (Flexible metallic conduit) ปกติใช้เป็นตัวน�ำสายเพื่อเข้าเคร่ืองจักรมอเตอร์, โคม, หรือ
อุปกรณ์ไฟฟ้าทม่ี ีการเคล่ือนไหวส่ันขณะทำ� งาน แต่ยกเว้นไม่สามารถใชใ้ นปลอ่ งลฟิ ท์หา้ มฝังดนิ โดยตรงหรอื ฝังในคอนกรตี โดยตรง
ค) ช่องเดินสายท่เี ปน็ ทอ่ อโลหะแข็ง (Rigid nonmetallic conduit) ทอ่ อโลหะแขง็ ชนดิ นี้ มักจะพบเหน็ ท่วั ๆไปคอื PVC, PE ทอ่
PVC มขี ้อเสยี คอื เมอื่ เกดิ ไฟลกุ ไหม้แลว้ จะมกี า๊ ซท่เี ป็นพิษ แตค่ ุณสมบตั ทิ ีด่ ีคอื ต้านเปลวเพลงิ จงึ มีวิธใี ชท้ เ่ี หมาะสมคือ ฝังใตด้ ินหรือคอนกรีต
เพ่ือไม่ใหแ้ สงแดดส่องถึงทอ่ โดยตรง อนั จะท�ำให้ท่อกรอบได้เมือ่ ใชเ้ ป็นระยะเวลานานๆ ทอ่ PE เป็นท่อที่ไฟลกุ ไหมไ้ ด้ดังน้นั การใช้งานจึงควร
ฝังไวใ้ นคอนกรีต, ฝังใตด้ ิน อีกทงั้ ทนต่อแสงจากดวงอาทติ ย์จงึ เหมาะใชน้ อกอาคารไดด้ ี
ขอ้ หา้ มของชอ่ งเดนิ สายชนดิ นค้ี อื ในบรเิ วณอนั ตรายและบรเิ วณทมี่ อี ณุ หภมู สิ ภาวะแวดลอ้ มสงู กวา่ อณุ หภมู ใิ ชง้ านของทอ่ โดยเฉพาะใน
โรงมหรสพ ไม่ควรใช้ทอ่ ประเภทนี้
ง) ชอ่ งเดนิ สายทเ่ี ปน็ รางเดนิ สาย (wire way) ชอ่ งเดนิ สายประเภทนต้ี ดิ ตงั้ ไดเ้ ฉพาะในทเ่ี ปดิ โลง่ ทส่ี ามารถเขา้ ถงึ เพอ่ื ดแู ลหรอื ตรวจสอบ
ตลอดความยาว ขอ้ หา้ มคอื หา้ มเดนิ ในฝา้ เพดาน พน้ื ทหี่ นา้ ตดั ของตวั นำ� และฉนวนของสายทงั้ หมดรวมกนั แลว้ ตอ้ งไมเ่ กนิ 20% ของพนื้ ทหี่ นา้
ตัดภายในรางเดนิ สายและขนาดรางเดินสายตอ้ งไม่เกนิ 150 x 300 มลิ ลิเมตร
จ) ชอ่ งเดนิ สายทีเ่ ป็นรางเคเบิล (Cable tray) ช่องเดนิ สายชนิดนี้ ใช้ได้ในระบบแรงต�่ำและแรงสงู และถา้ เป็นสายแกนเดียวขนาด
สายตอ้ งไม่นอ้ ยกวา่ 25 ตารางมิลลเิ มตร

คมู่ ือการออกแบบระบบไฟฟ้า 197

บทท่ี 6 การคำ� นวณหาขนาดสาย

นอกจากนี้�แล้้วช่อ่ งเดินิ สายตามมาตรฐาน วสท. จะมีีชนิิดบััสเวย์์หรือื บััสดักั , การเดินิ สายบนผิิวหรืือสายเกาะผนััง (Surface
Raceway) และอื่�นๆ ซึ่�งช่อ่ งเดิินสายที่�ใช้้บ่อ่ ยๆจะปรากฎในตาราง 5.2 และ5.3 หรือื ตาราง 5.47 และตาราง 5.48 ของ วสท. ซึ่�งลักั ษณะ
ของการติิดตั้�งจะส่่งผลต่อ่ ขนาดกระแสของสายไฟฟ้า้ ที่�เดินิ อยู่�ภายใน
6.1 ) การคำำ�นวณหาขนาดกระแสไฟฟ้้า
ตามขอ้ กำ� หนดของการตดิ ตงั้ ซง่ึ จะใชป้ ฏบิ ตั กิ นั เสมอ คอื การตดิ ตง้ั สายจะตอ้ งคำ� นงึ ถงึ การเกดิ กระแสไมส่ มดลุ เนอ่ื งจากการเหนย่ี วนำ�
ซึ่งการเดนิ สายเม่ือใชส้ ายเคเบิลแกนเดียว สายไลน์และสายนวิ ทรลั ของแต่ละวงจรต้องเดนิ รวมกันเป็นกลุ่ม (ในแต่ละกลมุ่ ประกอบดว้ ยสาย
เสน้ นวิ ทรัล 1 เส้นและสายไลน์เฟสละ 1 เส้น) และสายต้องมดั เข้าดว้ ยกนั เพื่อปอ้ งกนั การเกดิ กระแสไมส่ มดุล เนอ่ื งจากการเหนย่ี วน�ำและ
ป้องกันสายเคเบิลเคล่ือนตัวอยา่ งรนุ แรงเมอ่ื เกดิ กระแสลดั วงจร
ก) กลุ่มวงจร โดยกลุ่มวงจร 1 เฟส 2 สายนับเป็น 1 กลมุ่ วงจร , วงจร 3 เฟส 3 สาย หรอื 4 สายนับเป็น 1 กลุ่มวงจร
จากลักษณะการติดต้ังสายเคเบลิ แกนเดียว วางบนรางเคเบิล เป็นกลุ่มมากกวา่ 1 วงจร ซงึ่ แสดงในตารางท่ี 5.24 จะสามารถ
สรปุ ลกั ษณะของกลมุ่ วงจรไดด้ งั น้ี

2 วงจร กรณี 2 เสน้ /เฟส

3 วงจร กรณี 3 เส้น/เฟส

1 วงจร กรณี 1 เสน้ /เฟส
ในกรณีทต่ี ิดตัง้ ในทอ่ ใช้ตัวน�ำ 5 เส้น/เฟส และเดนิ ท่อ 5 เสน้ เส้นละ 1 วงจร

รปู ท่ี 6.1 แสดงกลมุ่ วงจร โดยกลมุ่ วงจร 1 เฟส 2 สาย นบั เปน็ 1 กลมุ่ วงจร, วงจร 3 เฟส 3 สาย
และวงจร 3 เฟส 4 สาย นบั เปน็ 1 กลมุ่ วงจร

198 คมู่ ือการออกแบบระบบไฟฟา้

บทที่ 6 การคำ� นวณหาขนาดสาย

ข) การก�ำหนดสีของสายไฟหุ้มฉนวน ระบบแรงต�ำ่
เฟส 1 หรือ เฟส A สนี ำ้� ตาล (L-1)
เฟส 2 หรอื เฟส B สดี �ำ (L -2)
เฟส 3 หรอื เฟส C สีเทา (L-3)
นวิ ทรลั สฟี ้า (N)
กราวด(์ ดิน) สเี ขยี วหรอื สเี ขียวแถบเหลืองหรอื สายเปลือย

ค) การหาขนาดกระแสโหลดเพ่ือกำ� หนดขนาดสายไฟ การหาขนาดสายไฟ จะสัมพนั ธ์กบั ขนาดกระแสโหลดและยังมี
คา่ ตวั คณู ปรบั คา่ ขนาดกระแสมาพจิ ารณาประกอบ ซงึ่ คา่ ตวั คณู ปรบั คา่ จะพจิ ารณาจากอณุ หภมู โิ ดยรอบทแ่ี ตกตา่ งจากขอ้ กำ� หนดและคา่ ตวั คณู
ทีเ่ กี่ยวขอ้ งกับกล่มุ วงจร ซงึ่ การหาขนาดสายไฟจะพิจารณาไดด้ งั นี้

ตวั อยา่ งที่ 6.1 หม้อแปลง 3 เฟส 630 kVA 22 kV /400/230 V จงทำ� การคำ� นวณหาขนาดสายท่ใี ชโ้ ดยก�ำหนดใหใ้ ชส้ าย
ก) สายไฟฟา้ ตวั นำ� ทองแดงหุ้มฉนวน XLPE เดนิ บนรางเคเบิลแบบระบายอากาศไม่มีฝาปดิ 1 รางเคเบิล

ข) สายไฟฟา้ ตัวนำ� ทองแดงหุ้มฉนวน XLPE วางบนรางเคเบลิ แบบด้านล่างทึบและมฝี าปิด 1 รางเคเบลิ
ค) สายไฟฟ้าตวั น�ำทองแดงหุม้ ฉนวน XLPE วางบนรางเคเบิลแบบดา้ นล่างทบึ และมฝี าปดิ 2 รางเคเบิลซ้อนกัน
ง) สายไฟฟ้า NYY แกนเดี่ยวร้อยในท่อเดนิ ลอยในอากาศ

วิธที ำ� ขนาดกระแสด้านปฐมภมู ิ
I FL(HV) = 630
3x22 A

= 16.53 A
ขนาดกระแสด้านทตุ ยิ ภูมิ
I FL(LV) = 630 x 103
3 x 230
= 913 A
เลือกจากขนาด CB = 1000 AT
1000 AF
(ขนาด CB เป็น็ ไปตาม วสท. ตารางที่� 6-5. กำำ�หนดให้้ขนาด CB ด้า้ นไฟออกขนาดปรัับต้อ้ งสููงสุุด125%)

คู่มือการออกแบบระบบไฟฟ้า 199

บทที่ 6 การค�ำนวณหาขนาดสาย

ก) สายไฟฟ้าตัวนำ� ทองแดงหุ้มฉนวน XLPE เดนิ บนรางเคเบลิ แบบระบายอากาศไมม่ ฝี าปิด 1 รางเคเบลิ
กรณเี ดิน 3 เสน้ /เฟส และในรางเคเบลิ มี 3 กลมุ่ วงจรในตารางที่ 5.24 ค่าตวั คูณปรบั ค่าจะมคี ่า 0.87

ขนาดกระแส = 1000/(3x0.87)
= 383.14 A
ในตารางที่ 5.16 จะเลอื กขนาดสาย 150 ตารางมิลลิเมตร (มขี นาดกระแส 422 A)
ในกรณีทอ่ี ณุ หภูมิโดยรอบมคี า่ 46 องศาเซลเซยี ส จะต้องพจิ ารณาตารางท่ี 5.27 ค่าตัวคูณปรบั ค่าอุณหภมู ิจะมคี ่า 0.9

ขนาดกระแส = 1000/(3x0.87x0.9)
= 425.7 A
จะเลอื กขนาดสาย 185 ตารางมิลลิเมตร (มีขนาดกระแส 485 A)

ข) สายเคเบิลตัวน�ำทองแดงหุ้มฉนวน XLPE เดินบนรางเคเบลิ ด้านลา่ งทบึ และมีฝาปิด 1 รางเคเบิล
กรณเี ดิน 2 เสน้ /เฟส และในรางเคเบลิ มี 2 กลุ่มวงจรในตารางท่ี 5.17 (ก) ตัวคูณปรบั ค่ากลุ่มวงจรมคี า่ 0.8
ขนาดกระแส = 1000 /(2x0.8)
= 625 A
ดังนนั้ ในตารางที่ 5.17 เลอื กขนาดสาย 500 ตารางมลิ ลเิ มตร (มขี นาดกระแส 606 A)
สายขนาด 500 ตารางมลิ ลิเมตรไม่นยิ มทจ่ี ะใช้ในการตดิ ตงั้ จงึ เลอื กเปน็ กรณีเดนิ 3 เสน้ / เฟส ในรางเคเบิล จงึ มี 3 กลมุ่ วงจร
ตาราง 5.17 คา่ ตัวคณู ปรบั ค่ากลมุ่ วงจรจะมีค่า 0.7
ขนาดกระแส = 1000/(3x0.7)
= 476.2 A

ตารางท่ี 5.17 เลือกขนาดสาย 400 ตารางมลิ ลิเมตร (มขี นาดกระแส 531 A)
แตก่ ารที่ใช้สายขนาด 400 ตารางมิลลิเมตรอาจทำ� ให้การท�ำงานไม่ง่ายนกั ซง่ึ ถ้าปรับเปน็ 4 เส้น / เฟส จะดีกว่า ดังนน้ั

ขนาดกระแส = 1000/(4X0.65)
= 384.6 A

ตารางท่ี 5.17 เลือกขนาดสาย 240 ตารางมิลลเิ มตร (มีขนาดกระแส 410 A)

200 ค่มู อื การออกแบบระบบไฟฟา้