การแก้ปัญหาขยะ
จากพอลิเมอร์
นางสาวยุภารัตน์ กองวิเศษ
รหัส 62070506616
ความสำคัญของปัญหา
พอลิเมอร์เป็นวัสดุที่มีการนำมาใช้อย่างแพร่หลายและผลิตภัณฑ์พอลิเมอร์
หลายชนิดเป็นแบบใช้แล้วทิ้ง เช่น ขวดน้ำดื่มแก้วพลาสติกหลอดพลาสติกถุง
พลาสติกกล่องโฟมใส่อาหารซึ่งพอลิเมอร์เหล่านี้เป็นวัสดุสังเคราะห์ที่ส่วนใหญ่ไม่
สามารถย่อยสลายตามธรรมชาติหรือใช้เวลาย่อยสลายนานมากนอกจากนี้ยังมี
รายงานผลการวิจัยว่าอนุภาคพลาสติกขนาดเล็ก (microplastic) ที่ได้จากการย่อย
สลายพอลิเมอร์สามารถถ่ายทอดไปตามโซ่อาหารจนนำเข้าสู่ร่างกายมนุษย์และสัตว์
ซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพได้ขยะพอลิเมอร์จึง เป็นปัญหาที่ควรได้รับการ
แก้ไขอย่างเร่งด่วน
พลาสติกและผลกระทบต่อ
สิ่งแวดล้อม
พลาสติกกลายเป็นปัญหามลพิบที่สำคัญ
เนื่องจากปริมาณการใช้งานที่เพิ่มขึ้นส่งผลให้เกิดขยะ
พลาสติกในปริมาณมากขึ้นตามไปด้วยพลาสติกเป็น
สารที่คงทนต่อการย่อยสลายของจุลินทรีย์ทำให้การ
สลายตัวโดยธรรมชาติเกิดขึ้นได้ช้ามา และพบว่าการ
ย่อยสลายพลาสติกชนิดโพลิเอธิลีนต้องใช้เวลา
มากกว่า100ปี ขยะพลาสติกจึงอาจส่งผลกระทบต่อ
การเสื่อมโทรมของคุณภาพดินและการเสื่อมคุณภาพ
ของน้ำ
แนวทางการลดปัญหา
จากขยะพลาสติก
1 การลดการใช้ (reduce) เช่น การไม่รับถุง
พลาสติกการใช้ถุงผ้าแทนการใช้ถุงพลาสติกการใช้
แก้วน้ำหรือภาชนะใส่อาหารที่นำมาเองการลดการใช้
อาจทำได้โดยการใช้ซ้ำ (reuse) เช่นการใช้แก้วหรือ
ขวดน้ำดื่ มซ้ำการนำยางรถยนต์มาทำกระถางต้นไม้
หรือรองเท้าแตะซึ่งพอลิเมอร์ที่นำมาใช้ซ้ำเหล่านี้ไม่ได้
ผ่านกระบวนการหลอมและแปรรูปการลดการใช้จึง
เป็นการลดปัญหาขยะพลาสติกที่ใช้ต้นทุนต่ำและ
นักเรียนสามารถมีส่วนร่วมได้ง่าย
2 การใช้พอลิเมอร์ที่ย่อยสลายได้ทางชีวภาพ
(biodegradable polymer) เช่นพอลิบิวทิ
ลีนแอดิเพตเทเรฟแทเลต (PBAT) พอลิคาโพรแล็ก
โทน (polycaprolactone, PCL) พอลิแลกติกแอ
ซิด (PLA) พอลิไฮดรอกซีบิวทิเรต
(polyhydroxybutyrate, PHB) ซึ่งเป็นพอลิเอส
เทอร์ที่สายพอลิเมอร์มีแรงยึดเหนี่ยวระหว่างกันน้อย
สามารถเกิดปฏิกิริยาไฮโดรลิซิส
ได้ง่ายทำให้เกิดการย่อยโดยจุลินทรีย์ในธรรมชาติได้
เร็วกว่าพอลิเมอร์สังเคราะห์ทั่วไปนอกจากนี้
ผลิตภัณฑ์ที่ย่อยสลายได้ทางธรรมชาติยังอาจใช้พอลิ
เมอร์ธรรมชาติเช่นแป้งเซลลูโลส
แนวทางการลดปัญหาจาก
ขยะพลาสติก
1
3 การรีไซเคิล (recycle) เป็นการแปรรูป
วัสดุที่ใช้แล้วเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่วิธีนี้ใช้ได้
กับพอลิเมอร์เทอร์มอพลาสติกซึ่งสามารถ
นำมาหลอมแล้วขึ้นรูปใหม่ได้โดยต้องมีการ
คัดแยกชนิดของพลาสติกก่อนนำมาหลอม
ดังนั้นจึงมีการกำหนดรหัสที่ระบุชนิดของ
พลาสติกบนผลิตภัณฑ์ที่สามารถนำกลับมา
รีไซเคิลได้เช่น
การใช้พอลิเมอร์ที่ย่อยสลายได้ทาง
ชีวภาพ (biodegradable polymer
1. พอลิเอทธิลีนเทเรฟธาเลท
(PolyethylneTerephthalate, PET หรือ PETE)
เป็นพลาสติกใสที่ใช้ทำขวดบรรจุน้ำดื่ม ขวดน้ำมันพืช
เป็นต้น สามารถนำมารีไซเคิลเป็นเส้นใยสำหรับเสื้อกัน
หนาวพรมและใยสังเคราะห์สำหรับยัดหมอนเป็นต้น
2. พอลิเอธิลีนความหนาแน่นสูง
(High Density Polyethylene, HDPE)
เป็นพลาสติกที่เหนียวและแตกยากค่อนข้างแข็ง แต่ยึดได้
มากทนทานต่อสารเคมีและสามารถขึ้นรูปทรงต่างๆได้
ง่ายสามารถนำมารีไซเคิลเป็นขวดน้ำมันเครื่องท่อลัง
พลาสติกไม้เทียมเป็นต้น
3. พอลิไวนิลคลอไรด์ (Polyvinylchloride, PVC)
ใช้ทำท่อน้ำประปาสายยางใสแผ่นฟิล์มสำหรับห่ออาหาร
สามารถนำมารีไซเคิลเป็นท่อน้ำประปาหรือรางน้ำสำหรับ
การเกษตรกรวยจราจร เฟอร์นิเจอร์ ม้านั่ง พลาสติก ตลับ
เทป เคเบิล แผ่นไม้เทียม เป็นต้น
4. พอลิเอทิลีนความหนาแน่นต่ำ (Low Density
Polyethylene, LDPE)
เป็นพลาสติกที่มีความเหนียวยืดตัวได้มากใช้ทำฟิล์มห่อ
อาหารและห่อของ ถุงใส่ขนมปัง ถุงเย็นสำหรับบรรจุ
อาหารสามารถนำมารีไซเคิลเป็นถุงดำสำหรับใส่ขยะถุงหู
นิ้วถังขยะกระเบื้องปูพื้นเป็นต้น
การใช้พอลิเมอร์ที่ย่อยสลายได้ทาง
ชีวภาพ (biodegradable polymer
5. พอลิโพรพิลีน (Polypropylene, PP)
เป็นพลาสติกที่มีความใสทนทานต่อความร้อนทนต่อสาร
เคมีและน้ำมันใช้ทำภาชนะบรรจุอาหารเช่นกล่องชามจาน
ถังตะกร้ากระบอกใส่น้ำแช่เย็นสามารถนำมารีไซเคิลเป็นก
ล่องแบตเตอรี่ในรถยนต์ชิ้นส่วนรถยนต์เช่นกันชนและ
กรวยสำหรับน้ำมันไฟท้าย ไม้กวาดพลาสติก แปรงเป็นต้น
6. พอลิสไตรีน (Polystyrene, PS)
เป็นพลาสติกที่มีความใสแต่เปราะและแตกง่ายใช้ภาชนะ
บรรจุของใช้ต่างๆหรือโฟมใส่อาหารสามารถนำมารีไซเคิล
เป็นไม้แขวนเสื้อ กล่องวิดีโอ ไม้บรรทัด กระเปาะ
เทอร์โมมิเตอร์ แผงสวิตช์ไฟ ฉนวนความร้อน ถาดใส่ไข่
7. เป็นพลาสติกชนิดอื่น ๆ ไม่ได้มีการระบุชื่อจำเพาะ แต่ไม่ใช่
พลาสติกชนิดใดชนิดหนึ่งใน 6 ชนิดที่ได้กล่าวข้างต้น แต่
เป็นพลาสติกที่นำมาหลอมใหม่ได้
ปัจจุบันมีการนำพลาสติกชีวภาพมาใช้
ประโยชน์หลายด้าน
1. ด้านการแพทย์โดยการนำพลาสติกชีวภาพมาผลิต
เป็นวัสดุทางการแพทย์ เช่นผิวหนังเทียม ไหม
ละลาย อุปกรณ์ประเภทสกรูและแผ่นคามกระดูก
ที่ฝังอยู่ในร่างกายที่สามารถย่อยสลายได้เอง
2. ด้านบรรจุภัณฑ์เพื่อการบริโภคเช่นสารเคลือบ
กระดาษสำหรับห่ออาหารหรือแก้วน้ำชนิดใช้แล้วทิ้งถุง
สำหรับใส่ของถ้วยหรือถาดย่อยสลายได้สำหรับบรรจุ
อาหารสำเร็จรูปและอาหารจานค่วนฟิล์มและถุง
พลาสติกย่อยสลายได้ทางชีวภาพสำหรับใช้ใส่ขยะเศษ
อาหารโฟมเม็ดกันกระแทกเป็นต้น
3. ด้านการเกษตรนิยมนำมาผลิตเป็นแผ่นฟิล์มสำหรับ
คลุมดินและวัสดุสำหรับการเกษตรเช่นแผ่นฟิล์ม
ป้องกันการเติบโตของวัชพืชและรักษาความชื้นใน
ดินรวมทั้งถุงหรือกระถางสำหรับเพาะต้นกล้า
การใช้พลาสติกให้ปลอดภัย
การใช้บรรจุภัณฑ์ที่ทำมาจากพลาสติกจำเป็นต้องมีความ
ระมัดระวังในการใช้งานปลอดภัยเพื่อลดความเสี่ยงของปัญหาสุขภาพ
เนื่ องจากพลาสติกแต่ละชนิดมีคุณสมบัติที่แตกต่างกันเช่นการทนความ
ร้อนการทนต่อสารเคมีข้อควรระวังในการใช้ผลิตภัณฑ์จากพลาสติก
สำหรับอาหาร
1. ไม่ควรนำถุงพลาสติกเย็นมาใส่อาหารร้อนหรือใช้บรรจุอาหารสำหรับนำ
เข้าเตาไมโครเวฟ
2. ไม่ควรนำถุงพลาสติกชนิดถุงหิ้วมาใช้บรรจุอาหารโดยตรง
3. ไม่ควรใช้ภาชนะโฟมบรรจุอาหารร้อนอาหารที่มีน้ำมันและอาหารที่มี
แอลกอฮอล์
4. ไม่ควรนำภาชนะที่ทำจากเมลามีนมาใช้กับเตาไมโครเวฟและสัมผัสของ
ร้อนที่อุณหภูมิสูงเนื่องจากอาจทำให้สารฟอร์มาลดีไฮด์ปนเปื้ อนสู่อาหารได้
5. ไม่ควรใช้ฟิล์มห่ออาหาร (Food Wrap Cling lilna) สัมผัสกับอาหาร
โดยตรงเนื่ องจากที่ความร้อนสูงฟิล์มอาจจะละลายติดกับอาหารที่จะรับ
ประทานได้
เหตุผลที่เลือก
พลาสติกเข้ามามีต่อวิถีชีวิตประจำวันของคนไทยอย่างต่อเนื่อง ยิ่ง
ผู้คนที่หันมาเลือกใช้บริการสั่งซื้อสินค้าออนไลน์และบริการสั่งอาหาร
ทำให้แนวโน้มการใช้พลาสติกเพิ่มขึ้น ก่อให้เกิดขยะพลาสติกโดยเฉพาะ
จากบรรจุภัณฑ์พลาสติกใส่อาหารและเครื่องดื่มชนิดต่าง ๆ ซึ่งทั้ง
กระบวนการผลิตและการกำจัดขยะพลาสติกยังปล่อยมลพิษสู่พื้นดิน
อากาศ และแหล่งน้ำ ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของของผู้คนและสิ่ง
แวดล้อม ขยะพลาสติกเป็นวัสดุที่ใช้ระยะเวลาในหลุมฝังกลบนานถึง 450
ปี จึงจะย่อยสลายหมด รวมถึงมีขยะพลาสติกถูกส่งเข้าสู่กระบวนการ
จัดการอย่างถูกวิธีเพียง 19% เท่านั้น
กลุ่มเป้าหมาย คือ นักเรียนใน
โรงเรียน เพราะจะได้รู้วิธีการจัดการ
ขยะพลาสติกในครัวเรือนด้วยตัวเอง
ก่อนนำผลิตภัณฑ์ไปรีไซเคิล แล้วนำ
ไปปฎิบัติใช้ที่บ้านของตัวเองและ
สามารถไปสอนวิธีการจัดการขยะ
พลาสติกให้กับคนที่บ้านได้จัดการ
ขยะได้ถูกวิธี
กิจกรรมที่สนใจ
ให้ความรู้เกี่ยวกับการจัดการขยะพลาสติกใน
ครัวเรือนด้วยตัวเองก่อนนำผลิตภัณฑ์ไป
รีไซเคิล
จำทำโปรเตอร์ แผ่นผับ ใบปลิวเกี่ยวกับ
การจัดการขยะพลาสติกในครัวเรือนด้วย
ตัวเองก่อนนำผลิตภัณฑ์ไปรีไซเคิล
จัดทำโครงการ การจัดการขยะพลาสติก
ภายในโรงเรียนด้วยตัวเองก่อนนำ
ผลิตภัณฑ์ไปรีไซเคิล
ผลลัพธ์ที่ได้จากการเรียนรู้
ได้เรียนรู้วิธีการจัดการขยะพลาสติกในครัว
เรือนด้วยตัวเองก่อนนำผลิตภัณฑ์ไปรีไซเคิล
หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ความพอประมาณ แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง
การคัดแยกขยะเป็นการคัดแยกโดยเริ่มต้นที่ ความมีเหตุผล
นักเรียนเป็นหลักและใช้โรงเรียนเป็นสถานที่
ดำเนินการเพื่อให้นักเรียนเกิดความเข้าใจในการ การคัดแยกขยะเพื่อหาวิธีในการจัดการ
คัดแยกขยะแต่การใช้สถานที่หรือใช้พื้นที่ที่มีอยู่ กับขยะที่ถูกต้องและเป็นแบบอย่างในการ
ให้เหมาะสมกับกิจกรรมไม่ให้เกิดความเดือดร้อน
คัดแยกขยะให้กับครอบครัว ชุมชนและ
หรือกระทบต่อผู้อื่ นงานอื่ นๆ สังคม เพื่อนำขยะบางส่วนไปขายเพิ่มราย
มีภูมิคุ้มกันที่ดี ได้หรือขยะบางชนิดสามารถนำมา
หมุนเวียนกลับมาใช้ใหม่ได้
การคัดแยกขยะเป็นวิธีการอย่างหนึ่งที่
สามารถสร้างสภาวะที่สมดุลของสิ่ง
แวดล้อมและสงวนทรัพยากรธรรมชาติ
ป้องกันมลภาวะ
Thank
you
13 GALLERY Issue. 1