โครงงานสิ่งประดิษฐ์ เรื่อง โคมไฟจากขวดน้ำเหลือใช้ จัดทำโดย นางสาวกนกวรรณ ศักดิ์แสง เลขที่ 2 นางสาวกัญญ์วรา บุศดา เลขที่ 3 นางสาวชลธิชา สนสี เลขที่ 6 นางสาวชุติมา บุตรสอน เลขที่ 7 นายปลื้มยุทธ มณีเลขที่ 11 นางสาวภัครดา ธรรมโม เลขที่ 14 นางสาวมิยาวดี กลัดงิ้ว เลขที่15 นางสาวยมลพร พลอยทับทิม เลขที่ 16 นางสาวรัญชิดา แซ่เตีย เลขที่ 18 นางสาวศุภลักษณ์ แสงแจ่ม เลขที่20 มัธยมศึกษาป�ที่ 5/2 ครูที่ปรึกษา คุณครูจันทกานต์ พลเพชร รายงานนี้เป�นส่วนหนึ่งของรายวิชาการศึกษาค้นคว้าและสร้างองค์ความรู้ โรงเรียนมัธยมวัดหนองจอก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 2 กรุงเทพมหานคร
สารบัญ เนื้อเรื่อง หน้า กิตติกรรมประกาศ บทคัดย่อ บทที่ 1 บทนำ 1 ที่มาและความสำคัญ วัตถุประสงค์ ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2 ขวดพลาสติก ขวดแชมพู หลอดไฟ ขั้วหลอดไฟอเนกประสงค์ บทที่ 3 ขั้นตอนการทดลอง 5 วัสดุ อุปกรณ์ ขั้นตอนการทดลอง บทที่ 4 ผลการทดลอง ผลการทดลอง บทที่ 5 สรุปผลการทดลองและข้อเสนอแนะ สรุปผลการทดลอง ข้อเสนอแนะ อ้างอิง
ชื่อโครงงาน โคมไฟจากขวดน้ำเหลือใช้ โครงงานประเภท ประเภทสิ่งประดิษฐ์ คณะผู้จัดทำ นางสาวกนกวรรณ ศักดิ์แสง ม.5/2 เลขที่ 2 นางสาวกัญญ์วรา บุศดา ม.5/2 เลขที่ 3 นางสาวชลธิชา สนสี ม.5/2 เลขที่ 6 นางสาวชุติมา บุตรสอน ม.5/2 เลขที่ 7 นายปลื้มยุทธ มณี ม.5/2 เลขที่ 11 นางสาวภัครดา ธรรมโม ม.5/2 เลขที่ 14 นางสาวมิยาวดี กลัดงิ้ว ม.5/2 เลขที่15 นางสาวยมลพร พลอยทับทิม ม.5/2 เลขที่ 16 นางสาวรัญชิดา แซ่เตีย ม.5/2 เลขที่18 นางสาวศุภลักษณ์ แสงแจ่ม ม.5/2 เลขที่20 ครูที่ปรึกษาโครงงาน คุณครูจันทกานต์ พลเพชร ภาคเรียนที่ 1 ป�การศึกษา 2566 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนมัธยมวัดหนองจอก สำนักงานเขตหนองจอก กรุงเทพมหานคร
บทคัดย่อ โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภทสิ่งประดิษฐ์ เรื่อง โคมไฟจากขวดน้ำเหลือใช้ มีขวดพลาสติก หลอดไฟ ขั้ว หลอดไฟ ไหมพรม ขวดแชมพูมาประดิษฐ์เป�นโคมไฟ การนำวัสดุอุปกรณ์สำหรับการประดิษฐ์ ได้แก่ ขวดพลาสติก หลอดไฟ ขั้วหลอดไฟ ไหมพรม ขวดแชมพู โดยการนำขวดพลาสติกมาตัดส่วนที่เป�นปากขวดออกเล็กน้อยเพื่อใช้ติดกับขั้วหลอดไฟและตัดเป�นลักษณะโค้ง รอบขวดจากนั้นนำขวดแชมพูมาตัดให้เป�นแผ่นขนาดกว้างเพื่อนำมาวาดรูปดอกไม้ตัดตามที่วาดไว้แล้วใช้ไหม พรมร้อยที่ดอกไม้โดยที่ไหมพรมแต่ละเส้นมีความยาวไม่เท่ากัน ใช้ป�นกาวติดไหมพรมที่ขวดพลาสติกตรงส่วน โค้งระยะห่างเท่า ๆ กัน และติดขั้วหลอดไฟกับส่วนปากขวด จากนั้นใส่หลอดไฟและเสียบปลั๊กใช้งานได้ การนำวัสดุต่าง ๆ มาประดิษฐ์ โคมไฟจากขวดน้ำ ซึ่งสามารถนำไฟใช้งานได้จริง โดยเมื่อเสียบปลั๊กไฟ แล้วสังเกตได้ว่าไฟที่อยู่ในตัวโคมได้ให้แสงสว่างที่สวยงามและยังเป�นการนำขวดพลาสติกที่เหลือใช้ นำกลับมา ประดิษฐ์สิ่งที่สร้างมูลค่าให้กับโคมไฟนั้นอีกด้วย
กิตติกรรมประกาศ รายงานการจัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์ฉบับนี้ สำเร็จและสมบูรณ์เป�นรูปเล่มด้วยความกรุณาและเอาใจ ใส่เป�นอย่างดี จากคุณครูจันทกานต์ พลเพชร ครูที่ปรึกษาโครงงานที่ได้กรุณาให้คำปรึกษาและข้อเสนอแนะ ตลอดทั้งการตรวจแก้ไขรายงานฉบับนี้ให้สำเร็จสมบูรณ์ยิ่งขึ้น ทางคณะผู้จัดทำจึงขอขอบพระคุณเป�นอย่างสูง ไว้ ณ โอกาสนี้ สุดท้ายนี้ผู้จัดทำหวังเป�นอย่างยิ่งว่าโครงงานนี้จะเป�นประโยชน์ต่อผู้ที่มีความสนใจการประดิษฐ์โคมไฟ จากขวดน้ำเหลือใช้ ทางคณะผู้จัดทำขอน้อมรับคำเสนอแนะด้วยความพระคุณอย่างยิ่ง คณะผู้จัดทำ
1 บทที่ 1 บทนำ ที่มาและความสำคัญของโครงงาน ป�ญหาขยะในประเทศไทยนับวันยิ่งทวีความรุนแรงขึ้นโดยเฉพาะป�ญหาขยะตกค้างในสิ่งแวดล้อม จาก รายงานของกรมควบคุมมลพิษระบุว่าในป� 2563 มีขยะที่ไม่ได้รับการกำจัดอย่างถูกต้อง ขยะส่วนนี้ก่อให้เกิด ป�ญหาตามมาอย่างมาก ทั้งเรื่องการเกิดแหล่งเชื้อโรคสะสม การรั่วไหลของขยะออกสู่ขยะกลายเป�นขยะทะเล หรือแม้กระทั่งการสะสมของไมโครพลาสติกในอาหารทะเลอีกด้วย ดังนั้นการจัดการกับขยะจึงเป�นเรื่องสำคัญ เราจึงได้คิดค้นประดิษฐ์โคฟไฟจากขวดน้ำที่เหลือใช้ เป�นการ จัดการขยะประเภทขวดพลาสติกที่ได้นำกลับมาใช้ใหม่ให้เกิดประโยชน์อีกครั้ง และยังเป�นการเพิ่มมูลค่าให้กับ โคมไฟให้มีความสวยงามขึ้นและสามารถนำมาใช้ได้จริง จากที่ได้กล่าวมานั้น ทำให้เห็นถึงป�ญหา และได้มีความคิดสร้างสรรค์สร้างสิ่งประดิษฐ์โคมไฟจากขวดน้ำ เพื่อเป�นการสร้างความตระหนักและความรู้ให้กับผู้ที่มีความสนใจในสิ่งแวดล้อม ให้เห็นความสำคัญของ สิ่งแวดล้อมมากขึ้น และยังเป�นสื่อการเรียนรู้นำไปประดิษฐ์และพัฒนาต่อไป วัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาและสร้างนวัตกรรมการเรียนรู้การประดิษฐ์โคมไฟจากขวดพลาสติก 2. เพื่อให้ผู้ที่สนใจตระหนักถึงป�ญหาของขยะและการจัดการขยะให้เกิดประโยชน์สูงสุด ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 1. เป�นการนำวัสดุต่างๆมาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ 2. เป�นการเรียนรู้สิ่งผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในการประดิษฐ์ 3. ทำให้มีความรู้ ความเข้าใจและสนุกสนานในการเรียนมากขึ้น
2 บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 1. ขวดพลาสติก ลักษณะของขวดพลาสติก ขวด PET หรือ PETE มีชื่อเต็ม ๆ ว่า Polyethylne Terephthalate แต่เรามักจะเรียกกันว่า ขวด PET มีลักษณะเป�นพลาสติกใส แข็ง ทนแรงกระแทกดี ไม่เปราะแตกง่าย ด้วยความโดดเด่นในด้านความใส สะอาด มีน้ำหนักเบา ทนต่อแรงดันอากาศและแรงกระแทกได้ดี ไม่แตกหักง่าย จึงสามารถนำมารีไซเคิลใช้ งานซ้ำและช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับผลิตภัณฑ์ได้เป�นอย่างดี คุณสมบัติ ขวดเพ็ท (PET) ทนต่อความเป�นกรด จึงมักเห็นว่าขวด pet นำไปบรรจุน้ำดื่ม น้ำชา น้ำหวานและ น้ำอัดลม ผิวขวดมีสีใส ดูสะอาดตาและถูกสุขลักษณะ เมื่อบรรจุเครื่องดื่มลงไปแล้วเห็นเนื้อในดูสวยงาม น่ารับประทาน รสชาติคงที่ ตามข้อกำหนดมาตรฐานสากล สะดวก ปลอดภัย ไม่แตกง่าย เหมาะสมตั้งแต่ ขบวนการผลิต การจัดเก็บ และง่ายต่อการขนส่งเช่นกันมีคุณสมบัติการป้องกันการซึมผ่านของสารต่าง ๆ ได้สูงทำให้สินค้าที่บรรจุเก็บได้นานและไม่ทำปฏิกิริยาทางเคมีกับสารอื่น ๆ น้ำหนักเบา ทำให้ประหยัดค่า ขนส่ง ไม่รั่วซึม ไม่เสี่ยงต่อการหก เลอะเทอะ เนื่องจากลักษณะของปากขวดที่เรียบ
3 2. ขั้วหลอดไฟอเนกประสงค์ ลักษณะของขั้วหลอดไฟอเนกประสงค์ ลักษณะของขั้วหลอดแบบนี้ คือ เป�นลักษณะเกลียว ๆ ที่เวลาเราซื้อหลอดไฟ ต้องไปซื้อชนิดแบบที่ เป�นเกลียวเหมือนกัน เพื่อหมุนให้มันเข้ากันได้ ซึ่งในตระกูลของขั้วหลอดแบบเกลียวก็มีย่อยออกไปอีกหลาย ชนิด โดยชนิดที่ใช้กันบ่อย ๆ มีดังนี้ ขั้วแบบเกลียว E14 ตัวนี้ ในวงการช่างไฟมักเรียกกันว่า “ขั้วเล็ก” สำหรับขั้วหลอดไฟ E14 นั้นนิยม ใช้กับหลอดรูปทรงจำปา หรือทรงกระบอกเล็ก ป�งปอง, หลอดศาลเจ้า, หรือทรงกระบอกเล็ก ขั้วแบบเกลียว E27 คือ หนึ่งในขั้วหลอดที่ฮิตที่สุดในชีวิตประจำวัน ตัว E27 เป�นชื่อเรียกขั้วใส่หลอด มีอีกชื่อ คือ tc-tse จะใช้เรียกเกลียวที่หลอด แต่ก็นิยมเรียกกันว่าขั้ว E27 และเจ้าขั้ว E27 นี่ก็ใช้กันเรียกว่า แพร่หลายมากพบในหลอด Compact fluorescence ทั่ว ๆ ไป ขั้วแบบเกลียว E40 มักจะนิยมใช้กับหลอดที่มีกำลังวัตต์สูง ๆ เพื่อรองรับขนาดของหลอดที่ใหญ่ขึ้นเพื่อ รองรับขนาดของหลอดที่ใหญ่ขึ้นโดยทั่วไปแล้วขั้ว E40 มักใช้กับหลอด High Watt ที่มีกำลังวัตต์มากกว่า 40w ขึ้นไป
4 3. หลอดไฟ ลักษณะของหลอดไฟ หลอดไฟ เป�นอุปกรณ์ที่ใช้เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป�นแสงสว่างให้เราสามารถมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ได้ซึ่ง โธมัส เอดิสัน เป�นผู้ประดิษฐ์หลอดไฟเป�นครั้งแรก โดยใช้คาร์บอนเส้นเล็ก ๆ เป�นไส้หลอดและได้มีการพัฒนา เรื่อยมาเป�นลำดับ กระแสไฟฟ้าไหลผ่านไส้หลอดซึ่งมีความต้านทานสูง พลังงานไฟฟ้าจะเปลี่ยนเป�นพลังงาน ความร้อน ทำให้ไส้หลอดร้อนจัดจนเปล่งแสงออกมาได้ การเปลี่ยนพลังงานเป�นดังนี้ พลังงานไฟฟ้า >>>พลังงานความร้อน >>>พลังงานแสง 4. ขวดแชมพู ลักษณะของขวดแชมพู ขวด HDPE มีชื่อเต็มว่า High Density Polyethylene มีลักษณะพิเศษเป�นพลาสติกที่เหนียว แข็งแรง และแตกยาก สามารถขึ้นรูปทรงต่าง ๆ ได้ง่าย แต่คุณสมบัติการยืดหยุ่นค่อนข้างน้อย คุณสมบัติที่ทนทานต่อ สารเคมีเกือบทุกรูปแบบ ทำให้ขวด HDPE มักจะนำมาเป�นขวดบรรจุภัณฑ์ของน้ำยาทำความสะอาด ยาสระ ผม ขวดนม ขวดน้ำ สามารถนำมารีไซเคิลเป�น ขวดน้ำมันเครื่อง ท่อ ลังพลาสติก ไม้เทียม สร้างประโยชน์อื่น ๆ ได้อย่างเต็มที่
5 บทที่ 3 ขั้นตอนการทดลอง วัสดุ อุปกรณ์ 1. ขวดพลาสติก 6. ป�นกาว 2. ขวดแชมพู 7. ไหมพรม 3. หลอดไฟ 8. มีดคัตเตอร์ 4. หลอดไฟ 9. กรรไกร 5. ขั้วหลอดไฟอเนกประสงค์ ขั้นตอนการประดิษฐ์โคมไฟจากขวดน้ำ มีดังนี้ 1. ศึกษาและรวบรวมข้อมูลคุณสมบัติของขวดพลาสติกต่าง ๆ 2. จัดหา จัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์สำหรับการประดิษฐ์ 3.ประดิษฐ์โคมไฟจากขวดน้ำ ตามขั้นตอนดังนี้ 3.1 ตัดขวดแชมพูให้มีลักษณะที่กว้างพอที่จะวาดรูปดอกไม้ได้ 1 ขวดจะได้ทั้งหมด 2 แผ่น 3.2 ใช้ปากกาวาดรูปดอกไม้ให้สวยงาม ขนาดเท่า ๆ กันและวาดตกแต่งเล็กน้อย
6 3.3 ตัดขวดแชมพูตามรูปที่วาดไว้ด้วยกรรไกร 3.4 ตัดขวดพลาสติกให้เป�นลักษณะโค้งรอบ ๆ ขวดให้เท่ากันและตัดบริเวณปากขวดเพื่อใช้ติดกับขั้ว หลอดไฟ 3.5 นำดอกไม้ที่ได้วาดและตัดไว้มารอยด้วยไหมพรมที่มีความยาวแตกต่างกันและมัดให้แน่น 3.6 นำขวดพลาสติกที่ตัดไว้มาติดกับขั้วหลอดไฟ โดยติดกับส่วนปากขวดที่ตัดไว้กับขั้วหลอดไฟ
7 3.7 ติดไหมพรมที่รอยดอกไม้ไว้มาติดกับส่วนโค้งของขวดให้ระยะห่างเท่า ๆ กันตามความยาวที่ตัดไว้ และใส่หลอดไฟ 3.8 จากนั้นเสียปลั๊กนำโคมไฟไปทดสอบแล้วใช้งานได้