โครงงานสิ่งประดิษฐ์ เรื่อง โคมไฟจากขวดน้้าเหลือใช้ จัดท้าโดย นางสาวกนกวรรณ ศักดิ์แสง เลขที่ 2 นางสาวกัญญ์วรา บุศดา เลขที่ 3 นางสาวชลธิชา สนสี เลขที่ 6 นางสาวชุติมา บุตรสอน เลขที่ 7 นายปลื้มยุทธ มณีเลขที่ 11 นางสาวภัครดา ธรรมโม เลขที่ 14 นางสาวมิยาวดี กลัดงิ้ว เลขที่15 นางสาวยมลพร พลอยทับทิม เลขที่ 16 นางสาวรัญชิดา แซ่เตีย เลขที่18 นางสาวศุภลักษณ์ แสงแจ่ม เลขที่ 20 มัธยมศึกษาปีที่ 5/2 ครูที่ปรึกษา คุณครูจันทกานต์ พลเพชร รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาการศึกษาค้นคว้าและสร้างองค์ความรู้ โรงเรียนมัธยมวัดหนองจอก ส้านักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 2 กรุงเทพมหานคร
สารบัญ เนื้อเรื่อง หน้า กิตติกรรมประกาศ บทคัดย่อ บทที่ 1 บทน า 1 ที่มาและความส าคัญ วัตถุประสงค์ ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2 ขวดพลาสติก ขวดแชมพู หลอดไฟ ขั้วหลอดไฟอเนกประสงค์ บทที่ 3 ขั้นตอนการทดลอง 5 วัสดุ อุปกรณ์ ขั้นตอนการทดลอง บทที่ 4 ผลการทดลอง 8 ผลการทดลอง บทที่ 5 สรุปผลการทดลองและข้อเสนอแนะ 9 สรุปผลการทดลอง ขอเสนอแนะ อ้างอิง
ชื่อโครงงาน โคมไฟจากขวดน้้าเหลือใช้ โครงงานประเภท ประเภทสิ่งประดิษฐ์ คณะผู้จัดท า นางสาวกนกวรรณ ศักดิ์แสง เลขที่ 2 นางสาวกัญญ์วรา บุศดา เลขที่ 3 นางสาวชลธิชา สนสี เลขที่ 6 นางสาวชุติมา บุตรสอน เลขที่ 7 นายปลื้มยุทธ มณี เลขที่ 11 นางสาวภัครดา ธรรมโม เลขที่ 14 นางสาวมิยาวดี กลัดงิ้ว เลขที่15 นางสาวยมลพร พลอยทับทิม เลขที่ 16 นางสาวรัญชิดา แซ่เตีย เลขที่ 18 นางสาวศุภลักษณ์ แสงแจ่ม เลขที่ 20 ครูที่ปรึกษาโครงงาน คุณครูจันทกานต์ พลเพชร ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนมัธยมวัดหนองจอก ส านักงานเขตหนองจอก กรุงเทพมหานคร
บทคัดย่อ โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภทสิ่งประดิษฐ์ เรื่อง โคมไฟจากขวดน้้าเหลือใช้ มีขวดพลาสติก หลอดไฟ ขั้ว หลอดไฟ ไหมพรม ขวดแชมพูมาประดิษฐ์เป็นโคมไฟ การน้าวัสดุอุปกรณ์ส้าหรับการประดิษฐ์ ได้แก่ ขวดพลาสติก หลอดไฟ ขั้วหลอดไฟ ไหมพรม ขวดแชมพู โดยการน้าขวดพลาสติกมาตัดส่วนที่เป็นปากขวดออกเล็กน้อยเพื่อใช้ติดกับขั้วหลอดไฟและตัดเป็นลักษณะโค้ง รอบขวดจากนั้นน้าขวดแชมพูมาตัดให้เป็นแผ่นขนาดกว้างเพื่อน้ามาวาดรูปดอกไม้ตัดตามที่วาดไว้แล้วใช้ไหม พรมร้อยที่ดอกไม้โดยที่ไหมพรมแต่ละเส้นมีความยาวไม่เท่ากัน ใช้ปืนกาวติดไหมพรมที่ขวดพลาสติกตรงส่วน โค้งระยะห่างเท่า ๆ กัน และติดขั้วหลอดไฟกับส่วนปากขวด จากนั้นใส่หลอดไฟและเสียบปลั๊กใช้งานได้ การน้าวัสดุต่าง ๆ มาประดิษฐ์ โคมไฟจากขวดน้้า ซึ่งสามารถน้าไฟใช้งานได้จริง โดยเมื่อเสียบปลั๊กไฟ แล้วสังเกตได้ว่าไฟที่อยู่ในตัวโคมได้ให้แสงสว่างที่สวยงามและยังเป็นการน้าขวดพลาสติกที่เหลือใช้ น้ากลับมา ประดิษฐ์สิ่งที่สร้างมูลค่าให้กับโคมไฟนั้นอีกด้วย
กิตติกรรมประกาศ รายงานการจัดท้าโครงงานวิทยาศาสตร์ฉบับนี้ ส้าเร็จและสมบูรณ์เป็นรูปเล่มด้วยความกรุณาและเอาใจ ใส่เป็นอย่างดี จากคุณครูจันทกานต์ พลเพชร ครูที่ปรึกษาโครงงานที่ได้กรุณาให้ค้าปรึกษาและข้อเสนอแนะ ตลอดทั้งการตรวจแก้ไขรายงานฉบับนี้ให้ส้าเร็จสมบูรณ์ยิ่งขึ้น ทางคณะผู้จัดท้าจึงขอขอบพระคุณเป็นอย่างสูง ไว้ ณ โอกาสนี้ สุดท้ายนี้ผู้จัดท้าหวังเป็นอย่างยิ่งว่าโครงงานนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่มีความสนใจการประดิษฐ์โคมไฟ จากขวดน้้าเหลือใช้ ทางคณะผู้จัดท้าขอน้อมรับค้าเสนอแนะด้วยความพระคุณอย่างยิ่ง คณะผู้จัดท า
1 บทที่ 1 บทน า ที่มาและความส าคัญของโครงงาน ปัญหาขยะในประเทศไทยนับวันยิ่งทวีความรุนแรงขึ้นโดยเฉพาะปัญหาขยะตกค้างในสิ่งแวดล้อม จาก รายงานของกรมควบคุมมลพิษระบุว่าในปี 2563 มีขยะที่ไม่ได้รับการก้าจัดอย่างถูกต้อง ขยะส่วนนี้ก่อให้เกิด ปัญหาตามมาอย่างมาก ทั้งเรื่องการเกิดแหล่งเชื้อโรคสะสม การรั่วไหลของขยะออกสู่ขยะกลายเป็นขยะทะเล หรือแม้กระทั่งการสะสมของไมโครพลาสติกในอาหารทะเลอีกด้วย ดังนั้นการจัดการกับขยะจึงเป็นเรื่องส้าคัญ เราจึงได้คิดค้นประดิษฐ์โคฟไฟจากขวดน้้าที่เหลือใช้ เป็นการ จัดการขยะประเภทขวดพลาสติกที่ได้น้ากลับมาใช้ใหม่ให้เกิดประโยชน์อีกครั้ง และยังเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับ โคมไฟให้มีความสวยงามขึ้นและสามารถน้ามาใช้ได้จริง จากที่ได้กล่าวมานั้น ท้าให้เห็นถึงปัญหา และได้มีความคิดสร้างสรรค์สร้างสิ่งประดิษฐ์โคมไฟจากขวดน้้า เพื่อเป็นการสร้างความตระหนักและความรู้ให้กับผู้ที่มีความสนใจในสิ่งแวดล้อม ให้เห็นความส้าคัญของ สิ่งแวดล้อมมากขึ้น และยังเป็นสื่อการเรียนรู้น้าไปประดิษฐ์และพัฒนาต่อไป วัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาและสร้างนวัตกรรมการเรียนรู้การประดิษฐ์โคมไฟจากขวดพลาสติก 2. เพื่อให้ผู้ที่สนใจตระหนักถึงปัญหาของขยะและการจัดการขยะให้เกิดประโยชน์สูงสุด ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 1. เป็นการน้าวัสดุต่างๆมาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ 2. เป็นการเรียนรู้สิ่งผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในการประดิษฐ์ 3. ท้าให้มีความรู้ ความเข้าใจและสนุกสนานในการเรียนมากขึ้น
2 บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 1. ขวดพลาสติก ลักษณะของขวดพลาสติก ขวด PET หรือ PETE มีชื่อเต็ม ๆ ว่า Polyethylne Terephthalate แต่เรามักจะเรียกกันว่า ขวด PET มีลักษณะเป็นพลาสติกใส แข็ง ทนแรงกระแทกดี ไม่เปราะแตกง่าย ด้วยความโดดเด่นในด้านความใส สะอาด มีน้้าหนักเบา ทนต่อแรงดันอากาศและแรงกระแทกได้ดี ไม่แตกหักง่าย จึงสามารถน้ามารีไซเคิลใช้ งานซ้้าและช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับผลิตภัณฑ์ได้เป็นอย่างดี คุณสมบัติ ขวดเพ็ท (PET) ทนต่อความเป็นกรด จึงมักเห็นว่าขวด pet น้าไปบรรจุน้้าดื่ม น้้าชา น้้าหวานและ น้้าอัดลม ผิวขวดมีสีใส ดูสะอาดตาและถูกสุขลักษณะ เมื่อบรรจุเครื่องดื่มลงไปแล้วเห็นเนื้อในดูสวยงาม น่ารับประทาน รสชาติคงที่ ตามข้อก้าหนดมาตรฐานสากล สะดวก ปลอดภัย ไม่แตกง่าย เหมาะสมตั้งแต่ ขบวนการผลิต การจัดเก็บ และง่ายต่อการขนส่งเช่นกันมีคุณสมบัติการป้องกันการซึมผ่านของสารต่าง ๆ ได้สูงท้าให้สินค้าที่บรรจุเก็บได้นานและไม่ท้าปฏิกิริยาทางเคมีกับสารอื่น ๆ น้้าหนักเบา ท้าให้ประหยัดค่า ขนส่ง ไม่รั่วซึม ไม่เสี่ยงต่อการหก เลอะเทอะ เนื่องจากลักษณะของปากขวดที่เรียบ
3 2. ขั้วหลอดไฟอเนกประสงค์ ลักษณะของขั้วหลอดไฟอเนกประสงค์ ลักษณะของขั้วหลอดแบบนี้ คือ เป็นลักษณะเกลียว ๆ ที่เวลาเราซื้อหลอดไฟ ต้องไปซื้อชนิดแบบที่ เป็นเกลียวเหมือนกัน เพื่อหมุนให้มันเข้ากันได้ ซึ่งในตระกูลของขั้วหลอดแบบเกลียวก็มีย่อยออกไปอีกหลาย ชนิด โดยชนิดที่ใช้กันบ่อย ๆ มีดังนี้ ขั้วแบบเกลียว E14 ตัวนี้ ในวงการช่างไฟมักเรียกกันว่า “ขั้วเล็ก” ส้าหรับขั้วหลอดไฟ E14 นั้นนิยม ใช้กับหลอดรูปทรงจ้าปา หรือทรงกระบอกเล็ก ปิงปอง, หลอดศาลเจ้า, หรือทรงกระบอกเล็ก ขั้วแบบเกลียว E27 คือ หนึ่งในขั้วหลอดที่ฮิตที่สุดในชีวิตประจ้าวัน ตัว E27 เป็นชื่อเรียกขั้วใส่หลอด มีอีกชื่อ คือ tc-tse จะใช้เรียกเกลียวที่หลอด แต่ก็นิยมเรียกกันว่าขั้ว E27 และเจ้าขั้ว E27 นี่ก็ใช้กันเรียกว่า แพร่หลายมากพบในหลอด Compact fluorescence ทั่ว ๆ ไป ขั้วแบบเกลียว E40 มักจะนิยมใช้กับหลอดที่มีก้าลังวัตต์สูง ๆ เพื่อรองรับขนาดของหลอดที่ใหญ่ขึ้นเพื่อ รองรับขนาดของหลอดที่ใหญ่ขึ้นโดยทั่วไปแล้วขั้ว E40 มักใช้กับหลอด High Watt ที่มีก้าลังวัตต์มากกว่า 40w ขึ้นไป
4 3. หลอดไฟ ลักษณะของหลอดไฟ หลอดไฟ เป็นอุปกรณ์ที่ใช้เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นแสงสว่างให้เราสามารถมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ได้ซึ่ง โธมัส เอดิสัน เป็นผู้ประดิษฐ์หลอดไฟเป็นครั้งแรก โดยใช้คาร์บอนเส้นเล็ก ๆ เป็นไส้หลอดและได้มีการพัฒนา เรื่อยมาเป็นล้าดับ กระแสไฟฟ้าไหลผ่านไส้หลอดซึ่งมีความต้านทานสูง พลังงานไฟฟ้าจะเปลี่ยนเป็นพลังงาน ความร้อน ท้าให้ไส้หลอดร้อนจัดจนเปล่งแสงออกมาได้ การเปลี่ยนพลังงานเป็นดังนี้ พลังงานไฟฟ้า >>>พลังงานความร้อน >>>พลังงานแสง 4. ขวดแชมพู ลักษณะของขวดแชมพู ขวด HDPE มีชื่อเต็มว่า High Density Polyethylene มีลักษณะพิเศษเป็นพลาสติกที่เหนียว แข็งแรง และแตกยาก สามารถขึ้นรูปทรงต่าง ๆ ได้ง่าย แต่คุณสมบัติการยืดหยุ่นค่อนข้างน้อย คุณสมบัติที่ทนทานต่อ สารเคมีเกือบทุกรูปแบบ ท้าให้ขวด HDPE มักจะน้ามาเป็นขวดบรรจุภัณฑ์ของน้้ายาท้าความสะอาด ยาสระ ผม ขวดนม ขวดน้้า สามารถน้ามารีไซเคิลเป็น ขวดน้้ามันเครื่อง ท่อ ลังพลาสติก ไม้เทียม สร้างประโยชน์อื่น ๆ ได้อย่างเต็มที่
5 บทที่ 3 ขั้นตอนการทดลอง วัสดุ อุปกรณ์ 1. ขวดพลาสติก 6. ปืนกาว 2. ขวดแชมพู 7. ไหมพรม 3. หลอดไฟ 8. มีดคัตเตอร์ 4. หลอดไฟ 9. กรรไกร 5. ขั้วหลอดไฟอเนกประสงค์ ขั้นตอนการประดิษฐ์โคมไฟจากขวดน้ า มีดังนี้ 1. ศึกษาและรวบรวมข้อมูลคุณสมบัติของขวดพลาสติกต่าง ๆ 2. จัดหา จัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์ส้าหรับการประดิษฐ์ 3.ประดิษฐ์โคมไฟจากขวดน้้า ตามขั้นตอนดังนี้ 3.1 ตัดขวดแชมพูให้มีลักษณะที่กว้างพอที่จะวาดรูปดอกไม้ได้ 1 ขวดจะได้ทั้งหมด 2 แผ่น 3.2 ใช้ปากกาวาดรูปดอกไม้ให้สวยงาม ขนาดเท่า ๆ กันและวาดตกแต่งเล็กน้อย
6 3.3 ตัดขวดแชมพูตามรูปที่วาดไว้ด้วยกรรไกร 3.4 ตัดขวดพลาสติกให้เป็นลักษณะโค้งรอบ ๆ ขวดให้เท่ากันและตัดบริเวณปากขวดเพื่อใช้ติดกับขั้ว หลอดไฟ 3.5 น้าดอกไม้ที่ได้วาดและตัดไว้มารอยด้วยไหมพรมที่มีความยาวแตกต่างกันและมัดให้แน่น 3.6 น้าขวดพลาสติกที่ตัดไว้มาติดกับขั้วหลอดไฟ โดยติดกับส่วนปากขวดที่ตัดไว้กับขั้วหลอดไฟ
7 3.7 ติดไหมพรมที่รอยดอกไม้ไว้มาติดกับส่วนโค้งของขวดให้ระยะห่างเท่า ๆ กันตามความยาวที่ตัดไว้ และใส่หลอดไฟ 3.8 จากนั้นเสียบปลั๊กน้าโคมไฟไปทดสอบแล้วใช้งานได้
8 บทที่ 4 ผลการทดลอง โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภทสิ่งประดิษฐ์โคมไฟจากขวดน้ำเหลือใช้เป�นการนำวัสดุอุปกรณ์สำหรับ การประดิษฐ์ คือ ขวดพลาสติก หลอดไฟ ขั้วหลอดไฟ ไหมพรม ขวดแชมพูจากนั้นนำขวดพลาสติกมาตัดส่วน ที่เป�นปากขวดออกเล็กน้อยเพื่อใช้ติดกับขั้วหลอดไฟ และตัดเป�นลักษณะโค้งรอบๆขวด ใช้สีทาตกแต่งและรอ ให้แห้ง นำขวดแชมพูมาตัดให้เป�นแผ่นขนาดกว้างเพื่อใช้วาดรูปดอกไม้ ตัดตามที่วาดไว้แล้วใช้ไหมพรมรอยที่ ดอกไม้ ดอกละเส้นความยาวที่ต่างกัน ใช้ป�นกาวติดไหมพรมที่ขวดพลาสติกตรงส่วนโค้งระยะห่างเท่าๆกัน และติดขั้วหลอดไฟกับส่วนปากขวด จากนั้นใส่หลอดไฟและเสียบปลั๊กใช้งานได้
9 บทที่ 5 สรุปผลการทดลอง สรุปผลการทดลอง โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภทสิ่งประดิษฐ์ โคมไฟจากขวดน้ำเหลือใช้เป�นการนำวัสดุอุปกรณ์สำหรับ การประดิษฐ์ คือ ขวดพลาสติก หลอดไฟ ขั้วหลอดไฟ ไหมพรม ขวดแชมพูมาประดิษฐ์โคมไฟอเนกประสงค์ ซึ่งสามารถใช้งานได้จริง เมื่อเสียบปลั๊กและเป�ด-ป�ดสวิตซ์วงจรไฟฟ้าก็จะทำงาน โดยเมื่อเป�ดสวิตซ์ไฟก็จะเป�ด และเมื่อป�ดสวิตซ์ไฟก็จะทำการป�ด ประโยชน์ที่ได้รับจากโครงงาน 1. ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ 2. ฝ�กความคิดสร้างสรรค์ 3. ฝ�กการทำงานเป�นทีม 4. การรู้จักการวางแผน 5. ฝ�กสมาธิ 6. การได้ประสานงานกับเพื่อน 7. การที่ได้นำของที่เหลือใช้มาเพิ่มประโยชน์ และมูลค่า ป�ญหาในการดำเนินงาน 1. การเลือกใช้ขวดที่สีทึบเกินไป ทำให้แสงไฟไม่สามารถลอดผ่านได้ 2. รูปทรงขวดทำให้ลำบากในการตัด
10 การแก้ไขป�ญหา 1. เปลี่ยนมาใช้ขวดที่ใส และแสงไฟสามารถลอดผ่านได้ 2. อาจจะเลือกใช้ขวดที่มีความยืดหยุ่นและแข็งแรงทนทาน เพื่อง่ายในการตัดและการใช้งานจริง ข้อเสนอแนะ 1. ควรระมัดระวังในการตัดสายไฟหรือตัดขวดพลาสติก เพราะอาจบาดมือ 2. อาจจะใช้วัสดุอื่นในการประดิษฐ์โคมไฟก็ได้ 3. ควรระมัดระวังในการใช้ป�นกาว เพราะอาจเกิดอันตรายได้
อ้างอิง https://www.smeleader.com/ https://www.thaischool.in.th/_files_school/83100155/workstudent/83100155_1_20 121127-102422.pdf https://www.scribd.com/document/660628362
ภาคผนวก สารบัญภาพ วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ ขวดแชมพู ขวดพลาสติก คัตเตอร์ หลอดไฟ สีใช้ในการตกแต่ง