การเป่าขลุ่ยเพียงออ

การเปา
ข ลุ่ ย เ ะ พี ย ง อ อ

อาจารยพ์ งศพชิ ญ์ แก้วกลุ ธร
อาจารยน์ สิ ติ นนั ทนชั ชาวไรอ่ ้อย
ร า ย วิ ช า ศ 2 3 1 0 2 พื น ฐ า น ศิ ล ป ศึ ก ษ า 6
ชั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ป ที 3 โ ร ง เ รี ย น ส า ธิ ต ม ห า วิ ท ย า ลั ย ศ รี น ค ริ น ท ร วิ โ ร ฒ ป ทุ ม วั น

การเป&าขลุย* เพยี งออ

หลักการปฏิบัตใิ นการเปา/ ขลุย2 เพียงออ

วธิ เี ป'าขล,ุยเพยี งออ

ให$ใช$ริมฝ*ปากด$านบนและล4างจรดลงบนรูปากเป9า จัดเลาขลุ4ยให$ตั้งได$มุมประมาณ ๔๕ องศา กับลำตัวโดยทอดแขนไว$
ข$างลำตวั พองาม(ไมก4 างศอกมากจนเกินไป)เป9าลมให$เหมาะสมไม4เบาและแรงจนเกนิ ไป

ท,านง่ั เปา' ขลย,ุ เพยี งออ

การเล4นเครื่องดนตรีไทยทุกชนิด นักดนตรีต$องสำรวมกิริยามารยาทปฏิบัติให$เรียบร$อย ให$ความเคารพต4อครูบา-
อาจารยT เครื่องดนตรี ผู$ฟWง ตลอดจนนักดนตรีด$วยกันเอง การนั่งเป9าขลุ4ยต$องนั่งตัวตรงเพื่อให$ลมเดินสะดวก ไม4นั่งก$มหน$า
ถ$านั่งกบั พ้ืนควรน่งั พบั เพียบ

ภาพแสดงท4านั่งเป9าขลุ4ยเพยี งออ

ทา, จบั ขล,ุยเพยี งออ

การจับขลุ4ยแบบไทยโดยประเพณีนิยมมาแต4โบราณจะจับเอามือขวาอยู4ข$างบนมือซ$าย(แต4ถ$าจับแบบสากลนิยมจับ
เอามอื ซา$ ยไวด$ $านบนมอื ขวาไว$ดา$ นล4าง) ซงึ่ สันนษิ ฐานวา4 คนส4วนใหญถ4 นดั มือขวามากกวา4 มือซ$าย

เอกสารประกอบการเรียนรรู. ายวชิ าพนื้ ฐานศิลปศึกษา 6 ดนตรไี ทย ม.3 อาจารยDพงศพชิ ญD แกว. กลุ ธร และอาจารยDนิสิตอมรเทพ อะภยั

การเปา& ขลุย* เพยี งออ

วธิ ีจบั ขล,ุยเพยี งออ

มือบนจับเลาขลุ4ย 3 รู ด$วยนิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง อยู4ในลักษณะที่พร$อมจะป`ด-เป`ดรูบังคับเสียง (ซึ่งอยู4ด$านบน
ของเลาขลุ4ย) เรียงลงมาตามลำดับตั้งแต4รูที่อยู4บนสุดถึงรูที่สาม นิ้วหัวแม4มือป`ดรูค้ำด$านหลังไว$ พร$อมทั้งใช$นิ้วก$อยประคอง
ด$านล4างของเลาขลุ4ยไว$ มือล4างจับเลาขลุ4ยส4วนล4าง 4 รู ด$วยนิ้วช้ี นิ้วนาง นิ้วกลาง และนิ้วก$อย เรียงลงมาตามลำดับ
นิ้วหัวแม4มือยันขลุ4ยด$านหลัง จับเลาขลุ4ยให$แขนส4วนปลายทั้งขวา และซ$ายได$ฉากกับเลาขลุ4ยพอประมาณโดยกางข$อศอก
พองาม

ลกั ษณะการวางนว้ิ

ลักษณะการวางนิ้วของมือซ$ายและมือขวา ให$วางลักษณะขวางกับเลาขลุ4ยโดยนิ้วอยู4เหนือรูบังคับเสียงประมาณ
1 เซนติเมตรและใช$นิ้วบริเวณผิวหนังส4วนที่นูนใต$ปลายนิ้ว เปdนส4วนที่ใช$ป`ด-เป`ดรูบังคับเสียง การวางนิ้วเพื่อป`ดรูบังคับเสียง
ตอ$ งพยายามปด` รูให$สนทิ มิฉะน้นั จะทำให$สียงขลย4ุ ท่ีเป9าออกมา ดังผดิ เพ้ยี นโดยเฉพาะเสยี งโด (ด)เปdนเสยี งท่เี ปา9 ยากท่ีสดุ

ภาพตัวอย4างการวางน้วิ

การที่จะเป9าขลุ4ยได$ดีนั้น พื้นฐานที่ดีเปdนสิ่งสำคัญ ซึ่งสิ่งนั้นก็คือ การเป9าให$เสียงชัดเจน ควบคุมแรงลม และการขยับนิ้ว
ของตนเองให$มีความสัมพันธTกัน ในผู$แรกเริ่มอาจจะต$องใช$เวลาพอสมควรกว4าจะสามารถเป9าในขั้นพื้นฐานได$ดี ทั้งนี้ ผู$เป9าจะต$อง
ใช$ความอดทนในการฝgกฝนตนเอง เพอ่ื ให$เกิดความชำนาญ และสามารถเป9าขลุ4ยได$อย4างไพเราะตามที่ต$องการ

เทคนิคท่ีใช*ในการเป/าขลย3ุ เพียงออ

เมื่อเราหัดเป9าขลุ4ยเพียงออได$คล4องแคล4วในระดับหนึ่งแล$ว การที่จะทำให$เสียงขลุ4ยไพเราะยิ่งขึ้น จำเปdนต$องมีเทคนิค
วิธีการต4าง ๆ เข$ามาทำให$เสียงขลุ4ยเกิดความหลากหลาย ทั้งทางด$านเสียง และจังหวะ เพื่อเปdนการสื่ออารมณTของผู$เป9าขลุ4ย
ให$ออกมาได$อย4างที่ใจต$องการ ซึ่งเทคนิคการเป9าขลุ4ยนี้ มีทั้งเทคนิคที่ง4าย และเทคนิคที่ยาก ทั้งนี้ต$องอาศัยการหมั่นฝgกฝน
ของนักดนตรี ต$องขยนั และมีวนิ ัยในการฝกg ฝน

1. การพรมนิ้ว หรือการเป9าเสียงรัว ทำได$โดยใช$นิ้วเป`ด-ป`ดสลับกันถ่ี ๆ ใช$สอดแทรกเพื่อให$เพลงเกิดเสียงที่มีลักษณะ
เสยี งรวั ทำใหม$ คี วามไพเราะมาก ยิง่ ขนึ้

เอกสารประกอบการเรยี นร.รู ายวิชาพน้ื ฐานศิลปศึกษา 6 ดนตรไี ทย ม.3 อาจารยพD งศพิชญD แกว. กุลธร และอาจารยDนสิ ิตอมรเทพ อะภยั

การเป&าขลยุ* เพียงออ

2. การเป0าสะบัดเสียง คือการเป9าขลุ4ยสามเสียงติดกันแบบรวดเร็ว เพื่อเพิ่มความหลากหลายของลักษณะทำนองเพลง
ในการเป9าขลุ4ย

3. การเป0าเสียงสั่น ต$องบังคับลมให$ออกมาเปdนช4วง ๆ ให$ลมทยอยออกมาถี่ ๆ หรือห4าง ๆ ตามต$องการที่จะทำให$เกิด
เสียงคล$ายคลน่ื ตามอารมณTของเพลง

4. การเป0าเสียงเอื้อน คือการใช$นิ้วค4อย ๆ เป`ดบังคับลมให$เสียงขลุ4ยโรยจากหนักไปเบาหรือจากเบาไปหนักที่เสียงใด
เสยี งหนง่ึ

5. การเป0าเสียงควง (หรือเสียงเลียน) คือการทำเสียงโดยใช$นิ้วต4างกันแต4ได$เสียงเดียวกัน ใช$เพื่อเพ่ิมความหลากหลาย
ในทำนองเพลงท่ีช4วงเสียงนั้นยาว ทำได$โดยการเป9าเสียงตรงก4อน แล$วจึงเป9าเสียงควง และกลับมาเป9าเสียงตรงเมื่อหมดจังหวะ
การเป9าโดยใช$เสียงตรงและเสียงควงนี้จะทำให$เพลงเกิดความไพเราะได$อีกแบบหนึ่ง นอกจากนี้ยังมีประโยชนTอย4างมากในการ
เลือกขลุย4 เพราะขล4ยุ ทดี่ ีเสียงตรงกับเสียงควงต$องเท4ากัน

เทคนิคการเป9าขลุ4ยที่ยกมานี้เปdนเพียงส4วนหนึ่งเท4านั้น ยังคงมีเทคนิคอื่น ๆ อีกจำนวนมากที่มิได$นำมายกตัวอย4าง
ทั้ง 5 เทคนิคข$างต$น เปdนเทคนิคการเป9าขลุ4ยที่ถือได$ว4าเปdนขั้นพื้นฐาน หากผ$ูใดได$เรียนการเป9าขลุ4ยต$องทำได$ เมื่อทำได$ก็จะทำให$
เราสามารถเปา9 ขล4ยุ ได$ไพเราะเสนาะหู

__________________
เอกสารอAางองิ

ราสยิ ศ วงศศ* ลิ ปกุล และ ศิริรัตน* วุฐิสกุล. (2557). ดนตร-ี นาฏศิลป- ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปท8 ี่ 3. กรงุ เทพฯ : บริษัทพฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.)
จำกดั .

นเรนทร* สระหงสท* อง. (2559). การบรรเลงขลAุยเพียงออ. จาก http://pirun.ku.ac.th/~b5411100453/learn.html

เอกสารประกอบการเรยี นรร.ู ายวชิ าพืน้ ฐานศิลปศกึ ษา 6 ดนตรีไทย ม.3 อาจารยDพงศพชิ ญD แก.วกุลธร และอาจารยDนสิ ติ อมรเทพ อะภยั