การดูแล
ทางกายภาพบาบดั
ใน ผู้ป่ วยมะเร็งเต้านม
งานเวชศาสตร์ฟื้ นฟู
กล่มุ งานเวชศาสตร์ประคบั ประคอง
ตอนท่ี 2 ภาวะข้อไหล่ตดิ
ภายหลงั การผ่าตดั เต้านม
ภาวะข้อไหล่ตดิ
สาเหตุของขอ้ ไหล่ติด
ในปัจจุบนั ยงั ไม่ทราบสาเหตุท่ีแน่ชดั
แต่จากการศึกษาทางพยาธิสรีรวทิ ยา
พบการอกั เสบของเยอ่ื หุม้ ขอ้
และมีการหนาตวั ของเยอื่ หุม้ ขอ้ เป็นพงั ผืดตามมา
ทาใหเ้ คลื่อนไหวขอ้ ไดน้ อ้ ยลง
อาการของไหล่ติด สามารถแบ่งได้ท้งั หมด 3 ระยะ
ระยะที่ 1 : ระยะปวด ระยะนีม้ กั นาน 2 เดือน ถึง 9 เดือน
มอี าการปวดไหล่มาก เคลื่อนไหวข้อไหล่ได้น้อยลง
ระยะท่ี 2 : ระยะข้อตดิ ระยะนีม้ ักนาน 4 เดือน ถงึ 12 เดือน
dgf
มอี าการปวดไหล่น้อยลง เคลื่อนไหวข้อไหล่ได้ลาบากมากขนึ้
ระยะท่ี 3 : ระยะฟื้ นตวั ระยะนีม้ กั นาน 5 เดือน ถงึ 2 ปี
อาการปวดทุเลาลง เคล่ือนไหวข้อไหล่ได้ดมี ากขนึ้
ระยะปวด
ผปู้ ่ วยจะรู้สึกวา่ อาการปวดค่อยๆเป็นมากข้ึน
ปวดเมื่อมีการเคล่ือนไหว
ปวดมากตอนกลางคืนจนรบกวนการนอน
การเคลื่อนไหวของขอ้ จะค่อยๆลดลง
ระยะน้ีมกั นาน 2 เดือน ถึง 9 เดือน
ระยะข้อตดิ
อาการปวดจากระยะแรกเริ่มลดลง
การเคลื่อนไหวขอ้ ไหล่ในทุกทิศทาง ลดลงชดั เจน
ส่งผลต่อกิจวตั รประจาวนั อยา่ งมาก เช่น เอ้ือมหยบิ
ของจากที่สูงลาบาก หวีผมไดย้ าก ฯลฯ
ระยะน้ีมกั นาน 4 เดือน ถึง 12 เดือน
ระยะฟื้ นตัว
อาการปวดลดลง
การเคล่ือนไหวขอ้ ไหล่เร่ิมดีข้ึน
ทากิจวตั รประจาวนั ไดด้ ีข้ึน
ระยะมกั นาน 5 เดือน ถึง 2 ปี
ภาวะข้อไหล่ตดิ ในผู้ป่ วยหลงั ผ่าตดั เต้านมเกดิ จาก
ปวดแผลผา่ ตดั
ไม่กลา้ เคลื่อนไหวแขน
กลวั แผลผา่ ตดั ฉีก
ไม่หากผู้ป่ วย บริหารข้อไหล่
ยกแขนได้ไม่สุด
ภาวะข้อไหล่ตดิ
คาแนะนาในการบริหารข้อไหล่
สาหรับผู้ป่ วยทเี่ ข้ารับการผ่าตดั มะเร็งเต้านม
เริ่มบริหารข้อไหล่ทนั ทีภายหลงั การผ่าตัดครบ 24 ชั่วโมง
การบริหารในแต่ละท่าควรทาในจงั หวะทชี่ ้า นุ่มนวล
และเคลื่อนไหวในจุดทเ่ี จบ็ ตงึ พอทนได้
การบริหารแต่ละท่า ค้างไว้ 10 วนิ าที /คร้ัง ควรเริ่มทาทีละน้อยคร้ัง
( 3 – 5 คร้ัง ) หากไม่มอี าการปวดมากขนึ้ ให้เพมิ่ จานวนคร้ัง
สูงสุดไม่เกนิ 10 คร้ัง
ท่าบริหารทุกท่า ทา 3 รอบต่อวนั (เช้า / กลางวนั / เยน็ )
หยุดหากมอี าการดงั ต่อไปนีใ้ ห้ บริหารข้อไหล่
มีไข้
ปวดแผลผ่าตดั Scale 10 / 10
แพทย์ผ่าตดั ให้ งดการเคล่ือนไหวข้อไหล่
ภายหลงั การผ่าตัดครบ 24 ช่ัวโมง
เริ่มออกกาลงั กายท่าไต่ฝาผนัง
ภายหลงั การผ่าตัดครบ 3 วนั
สามารถออกกาลงั กายได้
เท่าทไ่ี ม่มอี าการปวดตึง
ควรบริหารข้อไหล่เป็ นประจาอย่าง
ต่อเน่ือง เพ่ือป้องกนั
ภาวะข้อไหล่ติด
ท่าบริหารป้องกนั ข้อไหล่ติด
ในผู้ป่ วยผ่าตดั เต้านม
หากมีข้อสงสัยสามารถสอบถามเพมิ่ เติมได้ที่
งานเวชศาสตร์ฟื้ นฟู สถาบันมะเร็งแห่งชาติ
กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
โทร.02-202-6800 ต่อ 1602
จัดทาโดย
งานเวชศาสตร์ฟื้ นฟู