กายภาพบำบัดในผู้ป่วยโรคใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีก

เสน้ ประสาทค่ทู ่ี 7

จดั ทาโดย
งานเวชศาสตรฟ์ ้ื นฟู
สถาบนั มะเร็งแห่งชาติ
โทร. 02-202- 6800 ตอ่ 1602

โรคใบหนา้ เบ้ียวครง่ึ ซีก

(Bell’s palsy)

โรคใบหนา้ เบ้ียวครึ่งซีก (Bell’s palsy) หมายถึงอาการท่ีกลา้ มเนื้อใบหนา้ คร่ึงซีก
เกิดการอ่อนแรง ทาใหห้ ลบั ตาไดไ้ มส่ นิท มมุ ปากตก และขยับใบหนา้ ซีกนน้ั ไม่ไดโ้ ดยเกิดจาก
ความผิดปกติของเสน้ ประสาทสมองเสน้ ที่ 7 พบในช่วงระหว่าง 13-34 รายต่อประชากร
100,000 รายต่อปี พบว่ามีความเสี่ยงเพ่ิมขึ้น ถึง 3 เท่า ในผทู้ ี่มีโรคประจาตัวความดัน
โลหิตสงู

พบว่า ผปู้ ่ วยรอ้ ยละ 80-85 จะมีการหายของโรคเองไดอ้ ย่างสมบรู ณ์ ระยะเวลา
ประมาณ 2-3 สปั ดาห์ จนถึง 2 เดอื น ผปู้ ่ วยบางราย 10 ถึง 15%

มอี าการบ่งชข้ี องการพยากรณโ์ รคแยล่ ง ไดแ้ ก่
1. รายท่ีมีอาการอัมพาตกลา้ มเนื้อชนิดรนุ แรง จนไม่สามารถขยับกลา้ มเนื้อใบหนา้ ได้

เลย
2. รายท่ีมโี รคประจาตวั อนั ไดแ้ ก่ เบาหวาน โรคความดนั โลหิตสงู ร่วมดว้ ย

ลกั ษณะอาการ

ผปู้ ่ วย Bell’s palsy จะมอี าการใบหนา้ เบ้ียวครึ่งซีกอยา่ งเฉยี บพลนั
อาการทพ่ี บบ่อย ไดแ้ ก่ คิ้วตกลง เปลือกตาตกลง ปิ ดตาไมส่ นทิ รอยย่นขา้ งจมกู หายไป มมุ

ปาก

การรกั ษาทางการแพทย์

การรกั ษาทางยา จะใหไ้ ดผ้ ลดตี อ้ งกระทาโดยเร็วที่สดุ เทา่ ทจ่ี ะเป็ นไดใ้ นกลมุ่ สเตยี รอยด์
และไปตามแพทยน์ ดั ทกุ ครงั้

xxx ผปู้ ่ วยกลม่ ุ น้ีไมค่ วรซ้ือยาทานเอง xxx

การรกั ษาโดยการผา่ ตดั

เชน่ ผา่ ตดั แกไ้ ขหนงั ตาที่ปิ ดไมส่ นทิ การตอ่ และเล้ยี งเสน้ ประสาทสมอง
เพ่ือนามาใชท้ ดแทนเสน้ ประสาทสมองคทู่ ่ี 7

การรกั ษาทางกายภาพบาบดั

1. การใชแ้ ผน่ ความรอ้ นไฟฟ้ าประคบบริเวณใบหนา้ ขา้ งทอี่ อ่ นแรง เพื่อกระตนุ้ การ
ไหลเวยี นโลหิต
2. การกระตนุ้ ไฟฟ้ าเพอ่ื ชะลอการฝ่ อลีบของกลา้ มเนอื้ ใบหนา้ ทอี่ ่อนแรงไมใ่ หฝ้ ่ อลบี เล็กลง
3. การออกกาลงั กายกลา้ มเน้ือใบหนา้ เพอื่ ฟื้ นฟูกาลงั กลา้ มเนอ้ื ในขณะทีร่ อการฟื้ นตวั
ของเสน้ ประสาท

ทา่ ออกกาลงั กายกลา้ มเนอ้ื ใบหนา้

ใหผ้ ปู้ ่ วยออกกาลงั หนา้ กระจกเพื่อคอยดกู ารเคลื่อนไหวของกลา้ มเนอ้ื ใบหนา้
เริ่มแรกใหใ้ ชม้ ือชว่ ยในการออกกาลงั กาย ถา้ เร่ิมเห็นการเคล่ือนไหวมากขน้ึ ค่อยๆ
ลดการชว่ ยลง

ทา่ ที่ 1 : ขมวดคิว้ ทา่ ท่ี 2 : หลบั ตาปี๋

ขมวดคว้ิ คา้ งไว้ 6 วนิ าที หลบั ตาป๋ี คา้ งไว้ 6 วนิ าที
รอบละ 10 ครงั้ รอบละ 10 ครงั้

ทา่ ท่ี 3 : ทาตาโต ทา่ ที่ 4 : ทา่ ยน่ จมกู

หทาตาโตคา้ งไว้ 6 วินาที ยน่ จมกู คา้ งไว้ 6 วินาที
รอบละ 10 ครง้ั รอบละ 10 ครง้ั

ทา่ ออกกาลงั กายกลา้ มเนอื้ ใบหนา้

ทา่ ท่ี 5: จมกู บาน ทา่ ที่ 6 : ปากจู๋

จมกู บานคา้ งไว้ 6 วนิ าที ทาปากจคู๋ า้ งไว้ 6 วนิ าที
รอบละ 10 ครง้ั รอบละ 10 ครง้ั

\

ทา่ ที่ 7 : ยิ้มไมเ่ ห็นฟัน ทา่ ที่ 8 : ย้ิมกวา้ งเห็นฟัน

ยิ้มไมเ่ ห็นฟันคา้ งไว้ 6 วินาที ยม้ิ กวา้ งเห็นฟันคา้ งไว้ 6 วนิ าที
รอบละ 10 ครงั้ รอบละ 10 ครง้ั

บนั ทึกการออกกาลงั กาย

วนั ที ทา่ ที่ทาได้ ซา้ ย ขวา
1234

วนั แรกของการฝึ ก
5678
1234

สปั ดาห์ ท่ี 1
5678
1234

สปั ดาห์ ที่ 2
5678
1234

สปั ดาห์ ที่ 3
5678
1234

สปั ดาห์ ที่ 4
5678

เพ่ิมการไหลเวียนเลอื ด
เพมิ่ ความยดื หย่นุ
ลดการตงึ รง้ั ของแผล
เพ่ิมความแขง็ แรงกลา้ มเนอ้ื ใบหนา้