กระบี่กระบอง
จัดทำโดย
นางสาวยุภาพร โพธิ์ศรี
คำนำ
กระบี่กระบองเป็นศิ ลปะของไทยแท้ จะเห็นได้ว่าชาติอื่นๆไม่มีการเล่นกระบี่
กระบองกันเลย ซึ่ งเราสันนิษฐานว่าถ้าชาติอื่นๆมีการเล่นกระบี่กระบอง
กันมาก่อน เมื่อสมัยบรรพบุรุษของเราเล่นกันแล้วก็คงจะมีมรดกตกทอด
ถึงในกาลปัจจุบันบ้าง กีฬาประเภทนี้เป็นการต่อสู้ป้องกันตัวของไทยดั้งเดิม
ชนิดหนึ่ง ซึ่ งเราทุกคนควรสนับสนุนและรักษาไว้ให้คงเป็นเอกลักษณ์และมรดก
ของชาติเราสื บไป
ในปัจจุบัน บรรดาผู้เล่าเรียนสำเร็จซึ่ งโดยมากออกไปรับราชการเป็น
ครูพลศึ กษาอยู่ตามจังหวัดต่างๆทั่วประเทศ ได้พยายามนำวิชากระบี่กระบอง
ไปเผยแพร่และเป็นที่สนใจของประชาชนชาวไทยเป็นอย่างมาก จนกระทั่งปัจจุบัน
ได้บรรจุอยู่ในหลักสูตรการเรียนการสอนในโรงเรียนทั่วไป จึงนับว่าศิ ลปะชิ้นนี้
นอกจากจะไม่สูญหายไปจากโลกแล้ว คงเจริญก้าวหน้าเอาไว้อวดหรือแสดง
ถึงความเป็นเจ้าของในวิชาการแขนงนี้ ได้ในอนาคต
ผู้เขียนใคร่ขอขอบพระคุณผู้ที่ ปรากฏนามอยู่ในหนังสื อเล่มนี้ ทุกท่าน
รวมทั้งผู้ที่ช่วยชี้ แนะเสนอแนวความรู้จนทำให้หนังสือเล่มนี้สำเร็จลงได้ด้วยดี
และหวังว่าหนังสื อเล่มนี้ คงจะเป็นประโยขน์ต่อท่านผู้สนใจบ้างบางส่ วน
และถ้ามีส่วนใดบกพร่องหรือไม่สมบูรณ์ในแง่มุมต่างๆ ผู้เขียนขอน้อมรับ
และนำเอาไปปรับปรุงแก้ไขให้สมบูรณ์ในโอกาสต่อไป (รังสฤษฎิ์ บุญชลอ)
สารบัญ
บทที่ 1 บทนำ............................................................................. 4
- ประวัติ......................................................................... 4
- คุณสมบัติของนักกระบี่กระบอง........................................ 6
- ประโยชน์ของการเล่นกระบี่กระบอง................................... 8
บทที่ 2 ทักษะการรำ................................................................... 9
-การขึ้นพรมนั่ง................................................................ 9
-ภาคผนวก..................................................................... 10
-บรรณานุกรม................................................................ 11
บทนำ
ประวัติ
มนุษย์รู้จักการใช้อาวุธมาตั้งแต่ดึกดำบรรพ์ เพราะอาวุธเป็นเครื่องมือ
สำคัญในการใช้แสวงหาอาหารและยังใช้เป็นเครื่องมือสำหรับป้องกันตัว
ที่อาจจะเกิดขึ้นจากสัตว์ร้ายต่างๆ ประวัติดั้งเดิมของอาวุธคงเริ่มจากการใช้
วัตถุที่แข็งแรงตามธรมชาติซึ่ งพอจะหาได้ในท้องถิ่นนั้นๆ จึงแตกต่างกันในด้าน
รูปร่างลักษณะและคุณภาพ ครั้นเมื่อมนุษย์มีความเจริญขึ้น ความคิดความอ่าน
ด้านสติปัญญาก็ค่อยๆแตกฉานขึ้นเป็นลำดับ นอกจากมีความอุตสาหะมานะ
ในอันที่จะดัดแปลงแก้ไขให้มีอาวุธขึ้นใช้นานาชนิดแล้ว ก็ยังได้ปรับปรุงคุณภาพ
ให้สูงขึ้น ทั้งนี้เพื่อได้ใช้ประหัตประหารให้เป็นผลดีสมใจยิ่งขึ้น
เริ่ มต้นกำเนิดกระบี่ กระของที่ แท้จริงนั้ นไม่ทราบได้แน่ชั ดว่าเริ่ มกันมาตั้ งแต่
ครั้งไหนและใครเป็นผู้คิดค้นขึ้น เพราะไม่สามารถค้นคว้าจากแหล่งใดได้
ทั้ งนี้ อาจจะเป็นเพราะครู บาอาจารย์รุ่นเก่าๆได้เคยเรียนและเคยสอน
แต่ในทางปฏิบัติอย่างเดียวมิได้ห่วงใยในอันที่จะสั่ งสอนในทางทฤษฎีเลย
ฉะนั้นศิ ษย์จึงขาดความรู้ในด้านนี้กันเสียสิ้ น แต่ด้วยเหตุที่ไทยเราเป็นนักรบ
มาตั้งแต่อดีตกาล กระบี่กระบองซึ่ งเป็นเกมการต่อสู้ของนักรบก็น่าจะได้ริเริ่ม
กันเป็นเวลานานแล้วด้วยเหมือนกัน หลักฐานที่พอจะอ้างอิงได้นั้นคาดว่าคงมีแล้ว
ในราชกาลที่ 2 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์เพราะพระองค์ได้ทรงพระราชนิพนธ์ไว้
ในหนังสือเรื่อง "อิเหนา"
ครั้งต่อมาในรัชกาลที่ 3 ท่านสุนทรภู่ได้แต่งเรื่องพระอภัยมณี
ก็ได้มีการกล่าวถึงวิชากระบี่กระบองไว้ในหลายตอนด้วยกัน ต่อมาในรัชกาล
ที่ 4 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดปรานกระบี่กระบอง
เป็นพิเศษ ถึงกับโปรดให้สมเด็จลูกยาเธอหลายพระองค์ทรงหัดกระบี่กระบอง
จนคบกระบวนท่า ทำให้การเล่นกระบี่กระบองเริ่มได้รับความนิยมอย่างยิ่งใหญ่
ในรัชกาลนี้เอง เนื่องจากพระเจ้าอยู่หัวในรัชกาลนี้ทรงโปรดกีฬากระบี่กระบอง
จึงทำให้มีการฝึกวิชากระบี่กระบองกันมากมายหลายคณะและจัดให้มี
การแข่งขันกันอยู่เสมอ ครั้นถึงรัชสมัยในรัชกาลที่ 6 ความนิยมในการเล่น
กระบี่กระบองเริ่มลดลง แต่ก็มีการสืบทอดอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ
ในปีพุทธศั กราช 2460 และ 2462 กระทรวงธรรมการ (ศึ กษาธิการ)
ได้จัดให้มีการแสดงกระบี่กระบองขึ้น ถวายทอดพระเนตรที่สนาม
หน้าสามัคยาจารย์สมาคม ในการแสดงทั้งสองครั้งนี้
ท่านอาจารย์นาค เทพหัสดิน ณ อยุธยา ได้แสดงถวายทั้งสองครั้ง
โดยครั้งแรกแสดง ง้าว ครั้งที่สองแสดง พลอง ในสมัยรัชกาล
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว กระบี่กระบองได้รับความนิยมน้อยลง
แต่มวยได้รับความนิยมมากขึ้ น
ท่านอาจารย์นาค เทพหัสดิน ณ อยุธยา ได้มีโอกาสขึ้นเป็นอาจารย์ใหญ่
ของโรงเรียนพลศึ กษากลาง ท่านได้เริ่มสั่ งสอนนักเรียนพลศึ กษากลาง
ขึ้นเป็นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ.2478 ทดลองสอนอยู่ 1 ปี ได้ผลดีเป็นที่น่าพอใจ
ของท่านผู้ใหญ่จึงได้กำหนดวิชากระบี่กระบองไว้ในหลักสูตรของประโยค
ครูผู้สอนพลศึ กษาเมื่อปี พ.ศ.2479 นับแต่นั้นมาได้มีผู้เล่าเรียนและสำเร็จ
มากขึ้ นเป็นลำดับ
นับตั้ งแต่ประเทศไทยได้เปลี่ ยนแปลงการปกครองมารัฐบาลก็ได้พยายาม
ฟื้ นฟูระเบียบ ประเพณีโดยจัดให้มีการฉลองวันขึ้นปีใหม่ในการนี้ได้จัดให้มี
การเล่นกีฬาพื้นเมืองของไทยด้วยกระบี่กระบองซึ่ งเป็นกีฬาของไทยอยู่แล้ว
จึงได้จัดการเล่นขึ้นเป็นครั้งแรกที่ท้องสนามหลวง เมื่อ พ.ศ.2482
โดยนักเรียนพลศึ กษากลาง มีผู้คนมาชมกันหนาแน่นจนเชือกที่กั้นรอบๆ
สนามขาดและคนดูรุกล้ำเข้าไปจนผู้เล่น เกือบไม่มีที่จะแสดง
ครั้นเมื่อ พ.ศ.2484 ทางราชการมุ่งจะฟื้ นฟูกีฬาประเภทนี้ให้ดียิ่งขึ้น
จึงได้ประกาศขอความร่วมมือให้นักกระบี่กระบองทุกคนได้ไปร่วมแสดง
ถึงสองวันที่ท้องสนามหลวง ประชาชนไปดูกันอย่างหนาแน่น ด้วยการแสดง
เช่นนี้เองจึงทำให้ความนิยมในวิชากระบี่กระบองเกิดขึ้นซึ่ งเป็นสัญลักษณ์
อันน่าปลื้ มใจยิ่ งว่าวิชากระบี่ กระบองของชาวไทยเรามีเพิ่ มขึ้ นในทางปริมาณ
และคุณภาพ (รังสฤษฎิ์ บุญชลอ) หนังสือกระบี่กระบอง พิมพ์วันที่ 13
มกราคม 2558
คุณสมบัติของนักกระบี่กระบอง
การเป็นนักกระบีกระบองที่ดีอาจประมวลได้ ดังนี้
1. ต้องรู้จักฝึกฝนความรู้ความสามารถในเชิงกระบี่กระบอง
ให้เกิดความชำนาญเพิ่ มมากขึ้ น
2. ต้องรู้จักรักษาสุขภาพให้แข็งแรงสมบูรณ์อยู่เสมอ
3. ไม่ซ้ำเติมคู่ต่อสู้เมื่อเขาเกิดเพลี่ยงพล้ำ
4. มีน้ำใจรู้จักการให้อภัย ไม่ผูกใจเจ็บและอาฆาตพยาบาท
5. ไม่คิดใช้เล่ห์กลเพื่อจะนำมาซึ่ งชัยชนะ
6. แสดงออกถึงการฝึกฝนทางด้านมารยาทอันดีงาม
7. มีความกตัญญูรู้คุณต่อผู้มีคุณ (ผู้ฝึกฝน)
8. มองการเล่นเป็นเกมการกีฬาไม่ควรค้านึงถึงผลอย่างจริงจัง
ประโยชน์ของการเล่นกระบี่กระบอง
1. ทางด้านร่างกาย
1.1 ช่วยทำให้มีสมรรถภาพทางด้านร่างกายดี คือ มีความแข็งแรง
มีความอดทน มีความคล่องแคล่วว่องไว และมีกำลังมากขึ้น
1.2 ช่วยให้ระบบต่างๆ ภายในร่างกาย เช่น ระบบไหลเวียนโลหิต
ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ ระบบกล้ามเนื้อ ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2. ด้านจิตใจ
2.1 มีจิตใจกล้าหาญ อดทน หนักแน่น
2.2 มีความเชื่ อมั่นในตนเองเพิ่มมากขึ้น
3. มีทักษะในการต่อสู้ป้องกันตัว
3.1 สามารถหลบหลีกและป้องกันด้วยอาวุธโดยเฉพาะกระบี่กระบองได้
3.2 สามารถหลบหลีกและป้องกันตัวในขณะที่ไม่มีอาวุธอยู่ในมือได้
3.3 สามารถต่อสู้ด้วยมือเปล่าได้
ทักษะการรำ
การขึ้ นพรหมนั่ ง
ท่าเตรียมพร้อม ประณมมือไหว้กระบี่
มือซ้ายจีบ มือขวาจับกระบี่ ยกกระบี่ข้ามศี รษะ
ทักษะการรำ
การขึ้ นพรหมนั่ ง
ตั้ งเข่าขวา เปลี่ยนเท้าขวาเป็นเท้าซ้าย
โล้ตัวไปด้านหน้า รำหน้า
ทักษะการรำ
การขึ้ นพรหมนั่ ง
วาดกระบี่เก็บ ยกเข่าทั้ งสองข้างขึ้ น
หมุนตัวไปด้านหลัง รำข้าง
ทักษะการรำ
การขึ้ นพรหมนั่ ง
วาดกระบี่เก็บ เปลี่ยนเท้าขวาเป็นเท้าซ้าย
โล้ตัวไปข้างหน้า รำหน้า
ทักษะการรำ
การขึ้ นพรหมนั่ ง
วาดกระบี่เก็บ ยกเข่าทั้ งสองข้างขึ้ น
หมุนตัวไปทางด้านขวา รำข้าง
ทักษะการรำ
การขึ้ นพรหมนั่ ง
วาดกระบี่เก็บ เปลี่ยนเท้าขวาเป็นเท้าซ้าย
โล้ตัวไปด้านหน้า รำหน้า
ทักษะการรำ
การขึ้ นพรหมนั่ ง
วาดกระบี่เก็บ ยืนขึ้น เท้านำเท้าตาม
หมุนตัวไปทางด้านหลัง ลากเท้าซ้ายมาชิดเท้าขวา
ทักษะการรำ
การขึ้ นพรหมนั่ ง
เท้าขวายกขึ้ น รำข้าง
วาดกระบี่ พร้อมควนกระบี่ จบท่าคลุมรำ
2 รอบ
ภาคผนวก
QR CODE
ทักษะการรำกระบี่กระบอง
วิดีโอ PowarPoint
ทักษะการขึ้ นพรหมนั่ ง เรื่ องทักษะการขึ้ นพรหมนั่ ง