กลอนดอกสร้อย

กลอนดอกสร้อย รำพึงในป่าช้า

1

แมวเอ๋ยแมวเหมียว. รูปร่างประเปรียวเป็นหนักหนา
ร้องเรียกเหมียวเหมียวเดี๋ยวก็มา
รู้จักเอารักเข้าต่อตั้ง เคล้าแข้งเคล้าขาน่าเอ็นดู
ควรนับว่ามันกตัญญู ค่ำค่ำซ้ำนั่งระวังหนู
พึงดูอย่างไว้ใส่ใจเอย
(นายทัด เปรียญ)

2

กลอนดอกสร้อย

แผนผังกลอนดอกสร้อย

3

กลอนดอกสร้อยฉันทลักษณ์ของกลอน
ดอกสร้อย

นิยมลงท้ายด้วยคำว่า “เอย”

การส่งสัมผัสแบบกลอนสุภาพ

จำนวนคำในวรรคอื่น ๆ อยู่ระหว่าง ๖–๘ คำ

วรรคแรกบังคับ ๔ คำ โดยคำที่ ๒ เป็นคำว่า
“เอ๋ย” และคำแรกซ้ำกับคำที่ ๓

๑ บท มี ๔ บาท

4

กลอนดอกสร้อย กลอนสักวา

๏ ๑ บท มี ๔ บาท ๏ ๑ บท มี ๔ บาท

๏ วรรคแรกบังคับ ๔ คำ โดยคำที่ ๒ ๏ บังคับขึ้นต้นวรรคแรกด้วยคำว่า
เป็นคำว่า “เอ๋ย” และคำแรกซ้ำ “สักวา”
กับคำที่ ๓
๏ จำนวนคำวรรคละ ๘–๙ คำ
๏ จำนวนคำในวรรคอื่น ๆ อยู่ระหว่าง
๖–๘ คำ ๏ ส่งสัมผัสแบบกลอนสุภาพ

๏ ส่งสัมผัสแบบกลอนสุภาพ ๏ จบบทด้วยคำว่า“เอย”

๏ นิยมลงท้ายด้วยคำว่า “เอย”

5

ตัวอย่างกลอนดอกสร้อย

วังเอ๋ยวังเวง หง่างเหง่ง! ย่ำค่ำระฆังขาน
ฝูงวัวควายผ้ายลาทิวากาล ค่อยค่อยผ่านท้องทุ่งมุ่งถิ่นตน
ชาวนาเหนื่อยอ่อนต่างจรกลับ ตะวันลับอับแสงทุกแห่งหน
ทิ้งทุ่งให้มืดมัวทั่วมณฑล และทิ้งตนตูเปลี่ยนอยู่เดียวเอย

ตัวอย่างกลอนสักวา

สักวาดาวจระเข้ก็เหหก ศีรษะตกหันหางขึ้นกลางหาว
เป็นวันแรมแจ่มแจ้งด้วยแสงดาว น้ำค้างพราวปรายโปรยโรยละออง
ลมเรื่อยเรื่อยเฉื่อยฉิวต้องผิวเนื้อ ความหนาวเหลือทานทนกระมลหมอง
สกุณากาดุเหว่าก็เร่าร้อง
ดูแสงทองจับฟ้าขอลาเอย

6

ตัวอย่างการแบ่งวรรคตอนการอ่านกลอนดอกสร้อย

ความเอ๋ย / ความรู้ เป็นเครื่องชู / ชี้ทาง / สว่างไสว
หมดโอกาส / ที่จะชี้ / ต่อนี้ไป ละห่วงใย / อยากรู้ / ลงสู่ดิน
อันความยาก / หากให้ / ไร้ศึกษา ย่นปัญญา / ความรู้ / อยู่แค่ถิ่น
หมดทุกข์ / ขลุกแต่กิจ / คิดหากิน กระแสวิญ / ญาณงัน / เพียงนั้นเอย

7

แบบประเมินการอ่านออกเสียงร้อยกรอง

รายการประเมิน ระดับคะแนน
๔๓๒๑

๑. ท่วงทำนองถูกต้องตามฉันทลักษณ์

๒. ออกเสียงชัดเจนถูกต้องตามอักขรวิธี

๓. การแบ่งวรรคตอนในการอ่าน

๔. ความคล่องแคล่วชัดเจน

๕. การใช้น้ำเสียง ลีลา จังหวะ อารมณ์

รวม

เกณฑ์การประเมิน ๔= ดีมาก ๓ = ดี ๒ = ปานกลาง ๑ = ต้องปรับปรุง

8

สรุปความรู้

! กลอนดอกสร้อย เป็นกลอนที่แต่งขึ้นเพื่อขับร้อง
ซึ่งมีลักษณะรูปแบบเฉพาะตัว คือ วรรคแรก
บังคับ ๔ คำ โดยคำที่ ๒ เป็นคำว่า “เอ๋ย” คำ
แรกซ้ำกับคำที่ ๓ บังคับสัมผัสแบบกลอนสุภาพ
นิยมลงท้ายด้วยคำว่า “เอย” เช่นเดียวกับ
กลอนสักวา

9