ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต

มาจากศัพท์กรีกโบราณ 2 คา

bios logos หมายถึง วชิ า
หมายถงึ สง่ิ มชี วี ติ หรอื การศกึ ษาอย่างมเี หตผุ ล

ethology Zoology Botany
Physiology Microbiology
Anatomy endocrinology
Parasitology
Entomology

Genetics Cell biology

Evolution Embryology

Environmental
science

สาขาต่างๆของชวี วิทยา

บทท่ี 1 ธรรมชาตขิ องส่งิ มชี วี ติ

M. 4/2 11 Nov. 2014



cloning

GMOs

✓ GMOs (genetically modified organisms) คอื ส่งิ มชี ีวติ ทม่ี กี ารตดั และตอ่
ยีนดว้ ยเทคนิคพนั ธวุ ิศวกรรม (genetic engineering) ทาให้มีลกั ษณะพันธุกรรม
ตามต้องการ
✓ ตวั อย่างเชน่ นายีน(geneทนความหนาวเย็นจากปลาขว้ั โลกผสมกับมะเขือเทศ
เพื่อใหม้ ะเขือเทศปลกู ในที่ทอี่ ากาศหนาวเย็นได้

พนั ธศุ าสตร์และเทคโนโลยีทาง DNA
Genetic Engineering

DNA cloning



Biological Pest Control

Biological Pest Control

EM (effective microorganism)

ชีววทิ ยากับการดารงชวี ิตในด้านต่างๆ

✓ การพฒั นาเทคนคิ ทางดา้ น DNA
✓ Polymerase Chain Reaction หรอื (PCR) เปน็ เทคนคิ สาหรับเพมิ่ ปริมาณ
ดเี อน็ เอโดยอาศัยหลักการ DNA Replication
✓ เป็นการสงั เคราะห์สาย DNA สายใหม่ จาก DNA ต้นแบบในหลอดทดลอง
ภายในระยะเวลาอนั สนั้ และไดด้ ีเอน็ เอสายใหมเ่ กดิ ขน้ึ เปน็ ล้านเทา่

การโคลนยีนในหลอดทดลองโดยอาศัยเทคนิค PCR

✓เทคนิคทีใ่ ช้ในปจั จบุ นั จะอาศยั เครือ่ งมือที่เรียกว่า thermocycler
ซึ่งเป็นเครื่องควบคุมอุณหภูมิให้ปรับเปลีย่ นตามกาหนดเวลาที่ต้ังไว้

การโคลนยีนในหลอดทดลองโดยอาศยั เทคนิค PCR

❖ ประโยชน์ของ PCR

✓ ใชใ้ นการศึกษาเชิงวิวัฒนาการของสิ่งมชี ีวติ ที่สูญพันธุไ์ ปแลว้ โดยอาศยั DNA
จากซากสิง่ มชี ีวติ ที่ตายไปแล้ว

การโคลนยีนในหลอดทดลองโดยอาศยั เทคนิค PCR

❖ ประโยชนข์ อง PCR

✓ ตรวจสอบ DNA จากตวั อ่อนในครรภเ์ พือ่ ดคู วามผิดปกติทางพันธกุ รรม

การโคลนยีนในหลอดทดลองโดยอาศยั เทคนิค PCR

❖ ประโยชน์ของ PCR

✓ตรวจสอบ DNA ปรมิ าณนอ้ ยที่ตดิ อยูต่ ามคราบเลือด เนือ้ เยื่อ น้าอสจุ ิทีพ่ บใน
อาชญากรรมตา่ งๆ

การวิเคราะห์ DNA

✓ Automated sequence
คอื เครอ่ื งมอื ทีใ่ ชใ้ นการหา
ลาดบั นิวคลีโอไทด์ โดยใช้
gel electropholysis
รว่ มกบั การใช้คอมพิวเตอร์
เพื่อแปลผล

การพิสูจน์ความสัมพนั ธท์ างสายเลือด

การพิสูจน์ความสัมพนั ธท์ างสายเลือด

การตรวจทาง DNA เพือ่ หาผู้กระทาผิด

ชวี วิทยากับการดารงชีวิตในด้านตา่ งๆ

▪ การผลิตสาหร่ายสไปรูไลนาซง่ึ ให้โปรตนี สงู
▪ การศึกษาทางด้านพชื สมุนไพรนามาผลิตเป็นยารกั ษาโรค

บทท่ี 1 ธรรมชาติของส่งิ มชี วี ติ



จรรยาบรรณในการใชส้ ัตวท์ ดลอง

สานักงานคณะกรรมการการวจิ ัยแห่งชาติ กาหนดจรรยาบรรณการใช้
สัตว์เพอ่ื งานวจิ ัย งานสอน งานทดสอบ และงานผลิตชวี วัตถุไวด้ งั น้ี
1. ผใู้ ชส้ ตั วต์ ้องตระหนักถงึ คุณค่าของชวี ติ สัตว์
2. ผูใ้ ชส้ ตั วต์ ้องตระหนกั ถึงความแมน่ ยาของผลงานโดยใชส้ ตั ว์จานวนนอ้ ย
ทสี่ ุด
3. การใช้สตั วป์ า่ ต้องไมข่ ดั ต่อกฎหมายและนโยบายการอนรุ กั ษ์ปา่
4. ผู้ใชส้ ัตวต์ ้องตระหนกั วา่ สัตวเ์ ป็นสิ่งมชี วี ิตเชน่ เดยี วกับมนุษย์

5. ผูใ้ ช้สตั ว์ตอ้ งบันทึกการปฏิบัตติ ่อสตั ว์ไว้เป็นหลักฐานอย่าง
ครบถ้วน

อาวธุ ชีวภาพ (Biological Weapons)

Anthrax เปน็ เช้ือแบคทเี รยี ทเ่ี ป็นรูปแท่ง ทาให้เกิดโรคในสตั ว์ส่วนใหญเ่ ปน็ สัตวก์ นิ
หญ้า เชน่ โค กระบอื และตดิ ตอ่ มาถงึ คน

เชอ้ื แบคทีเรีย แบซลิ ลสั แอนทราซสิ ( Bacillus anthracis )

อาวธุ ชีวภาพ (Biological Weapons)

▪ Smallpox หรอื ไข้ทรพิษ (ฝีดาษ) เปน็
โรคติดตอ่ ร้ายแรงที่เกิดจาก poxvirus
▪ ลกั ษณะเฉพาะคือมีผ่นื ข้ึนตามตัว และมีอาการ
ทว่ั ไปรนุ แรง
▪ ระบาดในประเทศ อินเดยี บังคลาเทศ
ปากีสถานและเอธโิ อเปียเมอื่ ปี พ.ศ 2519
▪ ประเทศไทยมกี ารบนั ทกึ ไวว้ ่าระบาดครง้ั
สุดท้ายปี 2504 องคก์ ารอนามัยโลกไดเ้ ลิกฉีด
วัคซนี ต้ังแต่ปี ค.ศ 1970

อาวธุ ชวี ภาพ (Biological Weapons)

▪ Botulism เป็นแบคทีเรยี รปู แทง่ เช้ือน้ีเปน็ เชื้อทพ่ี บไดบ้ อ่ ยในดิน เปน็ แบคทเี รียท่ี
เจริญได้ดใี นที่ทีป่ ราศจากออกซเิ จน และสรา้ งสปอร์ได้
▪ สามารถสรา้ งสารพษิ ทมี่ ีผลต่อระบบประสาททาใหเ้ กิดอัมพาตของกลา้ มเนือ้ สว่ น
ต่างๆ รวมท้ังกลา้ มเนื้อหัวใจ
▪ อาจทาใหต้ ายได้ พบว่าเพยี ง 1 กรมั ทาให้คนตายได้ถึง 1.5 ลา้ นคน

C. botulinum
spores are often
found on the
surfaces of fruits
and vegetables
and in seafood.

Clostridium botulinum

บทท่ี 1 ธรรมชาติของส่งิ มชี วี ติ