เอกสารประกอบการเรียนพระลอตามไก่

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เรอ่ื ง พระลอตามไก 51

ทา ที่ อธบิ ายการปฏบิ ตั ิ ภาพประกอบ

23. ทา ขนั พระลอ “ขันเรื่อยเฉอื่ ยกอง” สะดงุ ตวั ไดยิน

เร่ือยเฉอ่ื ย เสยี งไก

กอ งหอง “หองวนา” ขยบั ตัวว่งิ หาตน เสียง

วนา ไกแกว “ขันเรื่อยเฉื่อยกอง” กาวหนาเทา

ขวา มือขวาจบี หงายระดับริมฝปาก มอื ซายตั้ง

วงหนา จากนั้นยืดตัวขึ้นปลอยจีบมือขวาเปน

ต้งั วงหนา มอื ซายสง จบี หลงั เอียงซาย

“หองวนา” กาวหนาเทาซาย มือ

ซายจีบหงายระดับริมฝปาก มือขวาตั้งวงหนา

จากน้นั ยดื ตัวขน้ึ ปลอ ยจบี มอื ซา ยเปนตัง้ วงหนา

มอื ขวาสง จีบหลงั เอียงขวา

เอกสารประกอบการเรยี นรำคู เรอ่ื ง พระลอตามไก 52

ทาที่ อธิบายการปฏบิ ัติ ภาพประกอบ

24. ทา พระลอ “ทำทา” ชะเงอ หาไก

ทำทาเยาะ “เยาะเยย” ยนื พกั เทา ขวา มือขวาจับ

เยย พระขรรคระดับวงลาง มือซายสงจีบหลังเอียง

ภูมิ ซาย

“ภูมี” วิ่งเขาหาไก มือขวาชี้ไก มือ

ซา ยจับพระขรรคร ะดับวงลา ง เอียงซา ย

ไกแกว “ทำทา” กาวหนาเทาขวา มือขวา

ควักจีบแลวปลอย มือซายตั้งวงกลาง ลักคอ

ขวา

“เยาะเยย ” กาวหนา เทา ซาย มือซาย

ควักจีบแลวปลอย มือขวาตั้งวงกลาง ลักคอ

ซา ย

“ภูมี” เทาขวากาวหนา มอื ทง้ั สองกำ

นิ้วเคาะ จากนั้นว่ิงซอยเทาเขาหาพระลอ แระ

ทีบเทาซาย แลวตบมอื ผานหนา พระลอ

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เร่อื ง พระลอตามไก 53

ทา ท่ี อธิบายการปฏบิ ตั ิ ภาพประกอบ
26. ทา พระลอ 1. ยืนพักเทาขวา มือขวากำมือเดาะ
ดนตรซี ้ำ นิ้ว มือซายจับพระขรรค ระดับวงลาง เอียง
คำรอ ง ซาย

2. ยนื พักเทา ซาย มือขวาสีตนคอซาย
(ทา โกรธ)

3. ยืนพักเทาขวา มือซายจับสะเอว
มือขวาจับพระขรรคร ะดบั วงลา ง ไมมองไก
ไกแ กว 1. กา วขวา วางสนเทา ซาย มือขวาสง
จีบเปน วงบน มอื ซายสง จีบหลงั เอยี งซา ย

2. ขยับเทาซายกาวหนาเทาขวา มือ
ซายจีบหงายแขนตึง มือขวาเหยียดแขนตึงต้ัง
ปลายนิ้วขึ้น (ย่ำเทาลักษณะนี้อีก 2 ครั้ง โดย
เปล่ียนเทาเปล่ยี นมือ

3. เบี่ยงตัวทางซาย มือขวาจีบหงาย
แขนตึง มือซายเหยียดแขนตึงตั้งปลายนิ้วข้ึน
(ย่ำเทาลักษณะนี้อีก 2 ครั้ง โดยเปลี่ยนเทา
เปลย่ี นมือ

4. กาวหนาเทาขวา มือทั้งสองเดาะ
นิ้วระดับใบหนา จากนั้นวิ่งซอยเทาเขาหา
พระลอ พรอ มกบั เคาะมือไปดวย

5. ผสมเทาขวา มือทั้งสองตบกัน
ระดบั ใบหนา พระลอ แลว แตะจมูกเทาขวา มือ
ซายตั้งวงบน มือขวาจีบหงายชายพก วิ่งวน
ทางขวาหนีพระลอ

เอกสารประกอบการเรยี นรำคู เร่ือง พระลอตามไก 54

ทาที่ อธบิ ายการปฏบิ ตั ิ ภาพประกอบ
27. ทา พระลอ 1. ซอยเทา ว่ิงตามไก มอื ขวาจับพระ
ดนตรี ขรรค ระดับวงลาง มือซายตั้งวงกลาง เอียง
เอื้อน (ตอ) ซาย

2. กนั้ ไก

3. จับพลาด ครั้งที่1 มือซายจับพระ
ขรรคร ะดับวงลา ง มอื ขวา ควา ไก เอียงซา ย จบั
พลาดครงั้ ท่2ี มือขวาจบั พระขรรคระดับวงลาง
มือซาย ควาไก เอียงขวา ครั้งที่3 มือซายจับ
พระขรรคระดับวงลาง มือขวา ควาไก เอียง
ซา ย
ไกแกว 1. ซอยเทาวงิ่ หนพี ระลอ วนจากขวา
มาซาย

2. บินหนพี ระลอ
4. หลบพระลอ ครั้งที่1 ยืนผสมเทา
ขวา มอื ขวาจบี หงายชายพก มือซา ยจบี สงหลัง
เอียงขวา หลบครั้งที2่ ยืนผสมเทา ซา ย มือซาย
จีบหงายชายพก มือขวาจีบสงหลัง เอียงซาย
หลบคร้ังที่3 ยนื ผสมเทา ขวา มือขวาจีบหงาย
ชายพก มือซา ยจีบสง หลงั เอียงขวา จากนั้นยนื
รวมเทามือทั้งสองเหยียดแขนขางลำตัว แลว
กระโดดบนิ หนไี ปทางขวาของเวที

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เรอื่ ง พระลอตามไก 55

สรปุ

พระลอตามไก เปนการแสดงรำคู เปนการแสดงตอนหนึ่งในเรื่องพระลอ ตอนพระลอตามไกบท
พระนิพนธของพระเจาบรมวงศเธอกรมพระนราธิปประพันธพงศ มีองคประกอบของการแสดง
ประกอบดวย ผูแสดง ใชผูแสดง 2 ตัว คือตัวพระลอ ไกแกว เพลงที่ใชประกอบการแสดงพระลอตามไก
ไดแ ก เพลงเชิด เพลงรวั เพลงลาวเจา ซู เพลงเชิดฉิง่ เพลงเชิดจีนตัว 3 เพลงเชิดฉิง่ เพลงกราวรำ และเพลง
เชิด ใชวงดนตรปี พ าทยไมน วม ซง่ึ มอี งคป ระกอบของเคร่ืองดนตรีคือ ขลยุ ระนาดเอก ฆองวงใหญ – เล็ก
ซออู ตะโพน กลองทัด ฉิ่ง ลักษณะการแตงกายตัวพระลอแตงกายดวยชุดยืนเครื่องพระ แดงขริบเขียว
สวมชฎายอดลาว ตัวไกแ กว จะแตง กายโดยการสวมเสือ้ แขนกุดสขี าวลักษณะมีขน กางเกงสขี าวยาวระดับ
ครึ่งนองศีรษะสวมปนจุเหร็จ มีเกี้ยวหัวไก และดอกไมทัด ทารำมีทั้งหมด 63 ทา แบงตามเนื้อเพลง คือ
เพลงเชิด(ออก) 4 ทา เพลงรัว 3 ทา เพลงลาวเจา ซู 24 ทา เพลงเชิดฉิง่ 26 ทา และเพลงกราวรำแลวเชิด
6 ทา ดังไดก ลาวแลวขางตน

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เร่ือง พระลอตามไก 56

คำถามทบทวน

แบบฝก หดั ที่ 1 เรื่อง พระลอตามไก
***************************************************************************
คำชแ้ี จง : ใหน กั เรยี นตอบคำถามและอธิบายตามสิ่งกำหนดใหตอไปน้ี (10 คะแนน)

1. ใหน กั เรยี นสรปุ ประวตั คิ วามเปนมาพระลอตามไกมาพอสังเขป
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
2. ใหน ักเรียนเขียนบทรอ ง พระลอตามไกใหส มบูรณค รบถว น
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................

3.ลกั ษณะการแตงกายและเครื่องแตงกายของพระลอ

.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................

4.ลักษณะการแตง กายและเคร่ืองแตง กายของไกแ กว

.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เร่อื ง พระลอตามไก 57

แบบทดสอบหลังเรียน

กลมุ สาระการเรยี นรศู ลิ ปะ สาระนาฏศิลป ชน้ั มัธยมศึกษาปท ี่ 2

เรอ่ื ง พระลอตามไก เวลา 10 นาที คะแนน 10 คะแนน

**********************************************************************************

คำชี้แจง : ใหนกั เรียนเลือกคำตอบที่ถกู ที่สุดแลวทำเคร่ืองหมาย (×) ลงในกระดาษคำตอบ

1. พระลอตามไกแ สดงในละครใด

ก. ละครดกึ ดำบรรพ

ข. ละครนำ้ เนา

ค.ละครหลวง

ง.ละครพนั ทาง

จ.ละครชาตรี

2.ปเู จา เลือกไกมาหน่งึ ตัวช่อื อะไร

ก. ไกแ จ

ข.ไกแ กว

ค.ไกช น

ง. ไกไ ข

จ. ไกบาน

3. เรื่องพระลอเปนบทพระนพิ นธของใคร

ก. พระเจา บรมวงศเธอกรมพระนราธปิ ประพนั ธพ งศ

ข. สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

ค. สมเด็จพระสงั ฆราช

ง. สมเดจ็ พระมหารัชมงั คลาจารย

จ. ไมม ขี อ ใดที่กลาวมา

4. เรือ่ งพระลอ แสดงครง้ั แรกเมอ่ื พ.ศ. ใด

ก. 2451

ข. 2452

ค. 2453

ง. 2454

จ. 2455

เอกสารประกอบการเรยี นรำคู เรื่อง พระลอตามไก 58

5.ชุดการแสดงพระลอตามไกใ ชวงดนตรปี ระเภทใด
ก.วงปพ าทยไมน วม
ข. วงปพ าทยไมแขง็
ค. วงโยธวาทติ
ง. วงมโหรี
จ. วงดนตรีสากล

6. การแตง กายของพระลอแตง กายแบบใด
ก. ชดุ ชาวบาน
ข. ชดุ ยืนเครอ่ื งพระนาง
ค. ชุดยืนเคร่ืองพระ
ง. ชุดยนื เครื่องนาง
จ. ชดุ ราตรี

7. อาวุธของพระลอคอื อะไร
ก. พระขรรค
ข. งอก
ค. ปน
ง. ขอก. และ ขอค.
จ. ไมม ีขอ ทกี่ ลา วมา

8. ไกแกวสวมเส้ือลกั ษณะใด
ก. เสอ้ื แขนกดุ สีขาวลกั ษณะมขี น
ข. เส้ือแมไกลกั ษณะมขี น
ค. เสอ้ื ผาแฟชนั่ ลกั ษณะสีสัน
ง. เสอื้ ผาตามคานิยมของแตละยคุ ลักษณะตามแนวผสู วมใส
จ. เสอ้ื ผา ยุค 90 ลักษณะเปนลายดอกไม

9. ขอ เทา ของไกแ กวมลี ักษณะเปน แบบใด
ก. ลักษณะเปนเดือยไก
ข. ลกั ษณะเปน หัวไก
ค. ลกั ษณะเปน ปก ไก
ง. ลกั ษณะเปน ขาไก
จ. ขอ ก.และขอข. เทา น้นั

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เรื่อง พระลอตามไก 59

10. หวงั ไกไกตวั งาม ............................................................. วรรคตอ ไปคอื อะไร
ก. พี่เล้ยี งตามจอมราช
ข. กลา แกลว กายสิทธ์ิฤทธผิ์ ีสิง
ค. วนเวียนหลบเวงิ้ เซงิ พฤกษา
ง. เหยา ไยไย ใกลก ระชน้ั
จ. ทำทาเยาะเยยภมู ี

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เรื่อง พระลอตามไก 60

กระดาษคำตอบ

โรงเรยี น......................................................................ปการศกึ ษา...........................
ชอ่ื ..........................................................................ช้ัน...................เลขท.ี่ ...............
กลมุ สาระการเรียนร.ู ....................วนั ที.่ .............เดือน...................พ.ศ..................

ขอ ก ข ค ง จ ขอ ก ข ค ง จ
16
27
38
49
5 10

ประเมนิ ผล
เตม็

ได

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เรอ่ื ง พระลอตามไก 61

บรรณานุกรม

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เร่อื ง พระลอตามไก 62

บรรณานุกรม

ดุษฎี ซงั ตู. (2560). กระบวนทารำพระลอตามไก (The Artfulness of Dancing Gestures of
Phlai Chumphon Taeng Tua). สบื คนเมื่อ 2565, กมุ ภาพนั ธ :5 จาก
https://identity.bsru.ac.th/archives/1299

กรมศลิ ปากร. (2551) ทะเบยี นข้อมลู : วพิ ิธทศั นา ชุดระบาํ รํา ฟ้อน เล่ม 3. กรุงเทพมหานคร:
อมรินทร์พริ้นตง้ิ แอนดพ์ บั ลิชชิ่งจาํ กดั (มหาชน).

ธนิต อยโู่ พธ์ิ. (2494). อธบิ ายนาฏศิลป์ ไทย. พระนคร: โรงพมิ พพ์ ระจนั ทร์.
ธานิต ศาลากิจ. (2549. มิถนุ ายน 12). นาฏศิลปิ น7 กองการสังคตี กรมศลิ ปากร. สัมภาษณ์
ธีรวฒั น์ ช่างสาน. (2552). นาฏยประดิษฐ์. นครศรีธรรมราช: มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั

นครศรีธรรมราช.
ปี๊ บ คงลายทอง. (2537). เพลงป่ี ฉุยฉาย: การวเิ คราะห์ทางดนตรีวิทยาและภาพสะท้อน

แห่งความงาม วทิ ยานิพนธป์ ริญญาศิลปะศาสตร์มหาบณั ฑิต สาขาวิชาวฒั นธรรมศกึ ษา
แขนงวิชาวฒั นธรรมดนตรี บณั ฑิตวทิ ยาลยั มหาวิทยาลยั มหิดล.
มนตรี ตราโมท และวิเชียร กลุ ตณั ท.์ (2523). ฟังและเข้าใจเพลงไทย. พิมพใ์ นงาน
พระราชทานเพลิงศพขุนทรงสุขภาพ (นายแพทยท์ รง บุณยะรัตเวช) เม่ือวนั ท่ี 29
พฤศจิกายน 2523. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพไ์ ทยเขษม.
รติวรรณ กลั ยาณมติ ร. (2550. ตุลาคม 10). ผูเ้ ช่ียวชาญนาฏศลิ ป์ ไทย วิทยาลยั นาฏศลิ ป์ กรุงเทพ
สถาบนั บณั ฑิตพฒั นศลิ ป์ กระทรวงวฒั นธรรม. สัมภาษณ์.
เรวดี สายาคม. (2550. ตุลาคม 10). ผเู้ ชี่ยวชาญนาฏศิลป์ ไทย วิทยาลยั นาฏศลิ ป์ กรุงเทพ สถาบนั
บณั ฑิตพฒั นศลิ ป์ กระทรวงวฒั นธรรม. สมั ภาษณ์.

เอกสารประกอบการเรยี นรำคู เรอ่ื ง พระลอตามไก 63

ภาคผนวก

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เรอื่ ง พระลอตามไก 64

ภาคผนวก ก.
เฉลยแบบฝก หัดท่1ี
คำชแ้ี จง นักเรยี นตอบคำถามตอไปนี้ใหถูกตอ ง

1.ใหนักเรยี นสรปุ ประวัติความเปนมาพระลอตามไกมาพอสังเขป
ตอบ พระลอตามไก เปนการแสดงตอนหนึ่งในเรื่องพระลอ บทพระนิพนธของพระเจาบรมวงศ

เธอกรมพระนราธปิ ประพันธพงศ กลาวถึงปเู จา สมงิ พรายไดใ ชผีลงสิงไกแ กว เพือ่ ใหไ ปลอพระลอราชาแหง
เมืองแมนสรวง ใหเดินทางไปพบพระเพือ่ นพระแพง พระธดิ าผูเลอโฉมของเมืองสรอง การรำชุดนี้ แสดงให
เห็นลีลาทาเยื้องยางกรีดกรายหลบหนีไลของไกแกวกับพระลอดวยทวงทีที่งดงามตามแบบฉบับของ
นาฏศิลปไทย

2. ใหน ักเรยี นเขียนบทรอ ง พระลอตามไกใ หสมบูรณค รบถว น

ตอบ ทา ว ธ ผาดเห็นไกตระการ ภูบาลบานหฤทัย

งามพอใจพอตามิทันทาธารธำรง ทรงมกุฏภูษาสรรพ

จับพชิ ยั อาวธุ ราชพล บัดดลธรุกไล

หวงั ไดไกตัวงาม พีเ่ ล้ยี งตามจอมราช

คร้ันคลาดไกห ยุดทา เห็น ธ ชา ไกขนั เรยี ก

ไกกะเหวยี กตาดู ครนั้ ภูธระจะทนั ไกค อ ยผนั คอ ยผาย

ระราย ระราย สา ยตีนเดนิ ดำเนนิ หงสยกยา ง

ครน้ั เหน็ หา งไกห ยุด ครั้นจะสุดแดนปา

คร้ันจะผา แดนบาน ไกแ กลง ครา นมารยา

เห็นไกชา ธ กส็ าว ทางยดื ยาวยน ส้นั

เหยา ไยไย ใกลกระชัน้ ไกแ กลง ไกแ กลง กระเจิงโผ

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เร่อื ง พระลอตามไก 65

3.ลักษณะการแตงกายและเครื่องแตงกายของพระลอ
ตอบ

4.ลักษณะการแตง กายและเครอ่ื งแตง กายของไกแกว
ตอบ

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เรอ่ื ง พระลอตามไก 66

เฉลยแบบทดสอบกอ นเรยี น/หลงั เรยี น

แบบทดสอบกอ นเรยี น แบบทดสอบหลังเรยี น

ขอ ก ข ค ง จ ขอ ก ข ค ง จ

1× 1×

2 × 2×

3× 3×

4 ×4 ×

5 × 5×

6× 6×

7× 7×

8× 8×

9× 9×

10 × 10 ×

เอกสารประกอบการเรยี นรำคู เรอ่ื ง พระลอตามไก 67

ภาคผนวก ข.
ประวตั ิผูเ ขยี น

ประวตั สิ ว นตวั

ช่ือ นางสาวนลิ รตั น ผลบุญ ชื่อเลน บิว เกดิ เมื่อวนั ท่ี ๒ เมษายน ๒๕๔๕ บานเลขท่ี ๑๕ หมู ๓
ตำบลปาขาด อำเภอสงิ หนคร จังหวดั สงขลา ๙๐๓๓๐ ติดตอทาง Facebook : นิลรตั น ผลบญุ เบอรโ ทร :
๐๙๕-๐๙๖-๘๒๓๙

ประวตั กิ ารศึกษา

กำลงั ศึกษาระดบั ชน้ั ปรญิ ญาตรี ปท ี่ ๒ รหัสนักศึกษา ๖๓๑๑๑๒๐๐๐๘ สาขานาฏศลิ ป
คณะครศุ าสตร มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏนครศรธี รรมราช

เอกสารประกอบการเรียนรำคู เรื่อง พระลอตามไก 68