khowarnama

‫کھوارۺ انمہ‬

‫‪1‬‬











‫کھوارۺنامہ‬ ‫اداریہ ۻھترارہ مو ۺؿسونو بوڥیک‬

‫لکیر ۺکاسئے ۺبوژی ۺاسونی ۺوا ۺہوروتے ۺخطِ ۺاستوا ۺناؾ ۺدیونو ۺبیتی ۺشیر۔ہ ۺے‬ ‫موؿ ۺسونو ۺبوڥیک ۻھترارہ ۺرو کناؿ ۺکارہ ۺاوشوئے ۺمگم ومو ۺڥ‬
‫لائناریۺشمالوۺویلٹیۺ‪۲۳‬ۺاوچےۺ تپۺڈگریہۺایۺخورۺلکیروتےۺخ ِط سرطاؿۺ‬ ‫ی‬
‫رینوۺبو کناؿ۔ انکستاؿۺاوچےۺہتکشوؾۺۻوکیرو ۺژاغہۺہےۺلکیروۺٹیکہۺشتکنی۔ۺ‬
‫گرمیوۺوختہۺیورۺنالکلۺہےۺٹیکہۺ ی کئۺبتکشنکو ۺیوروۺڥاخورکوئیۺنوۺبیچئےۺزمینہۺ‬ ‫بوئےۺرےۺکوسۺیقینۺنوۺاوشوئے۔ۺ‪۲۰۱۵‬ۺعیسو کئۺجوؿۺمسریۺگان ۺی‬
‫تنارونیاؿ۔ۺہےۺوجہت کنۺدیتی ۻھوئےۺمزۺہیہۺزمین پیۻۺبنکہچوراؿ۔ۺ‬ ‫اگستۺمسوۺآخرہۺ تیۺموؿۺسونوۺبوڥیکو تجربہ ۻھتراروۺبچت کنۺکی ۺہ‬
‫اسپہۺاسیروۺژاغہۺشمالیۺنصفۺکرہۺپورا ۺز کمۺعلاقہۺشیر‪،‬ۺواۺجنوبیۺنصفۺکراۺ‬ ‫جاؾۺنوۺہوئے۔ۺزومیلیۺژاغہۺب کنکت کن ۺدیتیۺبےۺدرماؿۺبوڥیکنصفاریۺ‬
‫سمندر ۺشیر۔ ۺزمینو ۺخصوصیت ۺہیہ ۺکی ۺہیہ ۺڥا ٔو پیۻ ۺبوئے ۺوا ۺڥا ٔو‬ ‫ز کنادۺآ اندیوۺہوؿۺغاریۺکوریۺپیڅھیتائے۔پوؿ‪،‬ۺسیر‪،‬ژو کناؿۺہوردرۺ‬
‫وا ۺپیکواوغوۺ ان ییۺکا ِرۺدونارہۺہونی۔ۺسین ۺاوچےۺگوؽۺز کنادۺبنککت کنۺسوؾۺ‬
‫اوڥاک ۺبوئےواہے ۺمقابلا ۺاوغ ۺملالہ پیۻ بوئے ۺوا ۺملالہ ۺاوڥا ۺک‬ ‫پرا ٹشۺشیروۺزمینۺچھیا ٔوۺ رفوخینۺپرانیۺوا ۺبوۺ ُدورانتےۺنقصاؿۺتوریتائے ۺ۔‬
‫لپووۻٹۺلھووتٹۺیدوای ۺہچااؿۺؿ انۺاؾۺدوۺرا انخ ۺبؿۺنووۺبڥنکہیچتککنتااوقئطےۺراواۺکؿنۺ تدانورؿ ۺیۺانرزوہ ۺبئ تھےۺنکہووۺننوۺوبۺغلااکننیک۔وۺ‬
‫بوئے۔ۺزمینہۺکیاوتکیۺیورو ڥاخورۺتوریۺپیۻۺبو کانؿۺتھےۺہواۺگرؾۺبیتیۺ‬ ‫پراشوغۺیوۺگیتیۺہوؿۺروبھ کتنت اانی۔ۺا انکوتےۺگیروۺفصل‪،‬ۺلاو ک رییۺپھوردوۺواۺ‬
‫ی‬ ‫رو کانؿۺمحفو ۺظزندگیۺخطروۺسوؾۺڈش ۺوپرانی۔مشکلوۺہےۺوختہۺحکو تم‪،‬ۺنا ۺک‬
‫آرمی‪،‬ۺضلعیۺانتظامیہۺواۺغیرۺسرکاریۺتنظیمۺنویوکوۺکوروؾۺارینیۺمگمۺمکملۺ‬
‫لوڅۺبو کناؿ۔ۺ کئۺزمینہۺہوا ٔوۺدنا ٔوۺکمۺبیکوۺاػۺبحیرہۺعربہ اوڥاکۺہوا اوغاۺ‬ ‫بحالیو ۺراہہ ۺمون ہی ۺ تی ۺ ڈدوک ۺشتکنی۔ ۺموسمی ۺتبدیلیو ۺوجہت کن ۺمحکم ۺہ‬
‫تر یڅی بیتیۺزمینوۺپیۻۺہوا ٔوۺسوؾۺامتکش تتۺبونیاؿ۔ۺہیہۺڈشوۺد کیۺب ۺے‬ ‫موسمیاتۺگیاکۺوختاؿۺسورہۺدیۺۻھترارہموؿۺسونوۺبوڥیکوۺپی ۺش‬
‫درماؿ ۺبوڥیکو ۺانگو کانؿ ۺوا ۺبنکلنھ ااک ۺاوچے ۺبومبوروڥ ۺکوریکوۺ‬
‫گوئی ۺوکوریۺاسور۔‬
‫بوختوناسوۺبو کناؿ ۺ۔‬
‫موؿۺسوؿۺعربیۺزنانوۺلفظۺواۺہوروۺمعنیۺسیزینیۺہوا۔ۺہمیۺہوا ۺموسموۺ ُمۺ‬
‫ۻھتراہۺدیۺموسمۺبدؽۺبیتیۺہواۺخورۺبیکوۺ ت انبیۺز کنادۺبیتیۺشیر۔ۺزمینۺپیۻۺ‬ ‫جوستہ ۺ تناؿ ۺرخو ۺبدؽ ۺکوری ۺای ۺژاغاری ۺای ۺژاغا ۺ تنارونیاؿ۔ ۺسائنسیۺ‬
‫بنککت کنۺہوا ٔوۺد ان ٔوۺکمۺبیکوۺموؿۺسونوۺہواۺ ۺداخلۺ ان ٔوۺگونیاؿ۔ۺگیاکۺوختاؿۺ‬ ‫اصطلاحہۺموسونوۺ ُجۺقسمۺشتکنی گر یڥپوۺموؿۺسوؿۺاوچےۺیومونوۺموؿۺ‬
‫سوؿ۔ۺگر یڥپو ہمیۺہواۺ انکستانوسوؾۺجوستہۺ ہےۺ کن شیروۺعلاقینۺ‬
‫سورا ۺدیۺہمیۺعلاقین ۺموؿۺسونو بوڥیک قدرتیۺآفا تناؿۺسۺ‬ ‫تنابیوۺوختہۺگونیاؿ۔ۺزمینوۺماہراؿۺنالوۺچقہۺزمینوۺ تناؿۺاسقانیوۺبچت کنۺ رفض ۺی‬

‫سا ٔوز ۺبیکو ۺخطرہ ۺشیر۔ ۺای ۺڈالو ۺخیاؽ ۺہیہ ۺکی ۺموؿ ۺسونو ۺبوڥیک‬
‫ۻھترارہۺایۺکماۺساؽۺایغوۺسورہۺکیۺہانیۺادراخین اوۻھیۺاوچےۺکاؿۺ‬

‫لواش ۺ انردونی ۺوا بوڥیکو ۺزورو ۺ پستہ ۺدیکو ۺنو ۺلاکونی۔ ۺضرورتۺ‬
‫ہیہُۺلو ٔوتےۺشیرۺکیۺاسپہۺکیہۺدیۺقدرتی ۺآفاتو ۺنقصانو ۺکم ۺکوریکو ۺبچت کنۺ‬
‫کوششۺکوروسی۔ۺاسپہۺ کغریۺاوچےۺموژایو کردارۺتعمیریۺسوچوۺسوؾۺ‬

‫جو ت ۺسبیتی ۻھترار ۺہکیہۺد ۺیلوٹۺنقصانوۺخطروۺکمۺکوریکوۺبونی۔ۺ‬

‫‪7‬‬

‫کھوارۺ انمہ‬

‫نعتۺشریف‬

‫انا ک تن ہوئے کا لۺ ہورو ایۺ کماؽۺتوۺبیکو‬
‫غور اوچےۺ فکرو دنیاۺ بوردیۺیرۺکھما ۺؽ توۺبیکو‬
‫دنیائیۺسف سوالا ۺؿ ایۺایۺُلوا ہو ٔو جواب‬
‫دنیائی س ۺف لاجواب ای جملہۺسواؽ توۺبیکو‬
‫د ک کیا ٔوۺت ۺہ یرمہۺ ہانیۺ نوۺلےۺ زندگیو خالو‬
‫ہیہ وےۺخاؽ جہانہ زندگیو خاؽۺ ت ۺوبیکو‬
‫نسب ۺو ماؽۺ و ز ۺروۺ طاقتوۺ قصہۺختمۺ ہوئے‬
‫ظالموۺ ظلم ۺو پرو ٹشۺمظلوموۺسوؾۺ ڈاؽ توۺبیکو‬
‫کاکیۺ ہ ۺے راز ۺا تنارور فاش بونیۺزندگیوراز‬
‫دنیا کوۺکیاغۺ جاڥورانغا ۺرحراہاؽۺتوۺبیکو‬
‫تہۺوسیلہ ہوئےۺ غالۺحقۺہمی ۺش ۺانطلوۺسورا‬
‫دڈایوۺ ناک کلاموۺ ایۺ زندہ مثاؽ ت ۺو بیکو‬
‫یوسف ۺوؑچست ۺوپوشیچمو ٹانؿجھ کنتن کککیہۺنوژاؿ‬
‫تہۺبچت کنۺژاؿۺہونیۺپیشۺماللا ۺؿمالؽ توۺبیکو‬
‫ہتےو تخ دوماؿۺحس ۺؔن عشقِۺحقیقت ۺو لواؿ‬
‫ نی ۺسخیاؽۺبوۺشتکنیۺمہۺ نی ۺس خیاؽۺتوۺبیکو‬
‫حسنۺبصر ۺیحسنؔ‬

‫‪8‬‬

‫کھوارۺ انمہ‬ ‫مشقولگی مو ٹ ۺشدیہ ۺہکھوار ۺوم ۺزیوراؿ‬

‫دیہہ ۺجو ۺقسمہ ۺسبق ۺشتکنی۔ای ۺسب ۺق‬ ‫ک کبرۺایۺصد کان ۺ ُدنیوۺملکاؿۺایتوۺدیکوۺدنیاۺایۺدیہہۺغیریتائے۔آٹری ایلۺجوۺ‬
‫کفتاننۺجناگ ہیلۺگیتیۺ ۻوۻھوا ځاہ ریکوۺبو ہیۺکارہۺدو کناؿ۔ ٹناسوۺگانیتاؾۺ‬
‫گہاینہی ۺمکیی۔ۺاانیگۺرس کیربقۺیہۺیراہۺ ٔوکریۺ‪ ،‬تلو تیۺبٹپۺوۺمزوناشن ۺیۺہ‬
‫رے ۺچاڑ ۺدوسیاؿ ۺ۔دروسہ ۺاسکولو ۺڈاقاناؿ ۺکی ۺسقاؿ ۺد کی ۺکونیاؿ‪،‬‬
‫سبق ۺرا ٔور ۺ‪،‬تونج ۺن ۺو‬
‫بومی۔تونجیارخلاص ۺبومی۔مون ۺمثاؽۺ‬ ‫نیو کنارکہۺروئےۺہتوعوۺلاڑینیاؿ۔ ۻھترارہۺاػۺروۺ کنیۺقولنڈیہۺبیکوۺتہۺ‬
‫کی ۺایوالی ۺ تنا ۺگرزینو ۺپھیرکی ۺکا ان ۺؿ‬
‫کبخاہوچتےر ۺویگشیتۺکراےو ۺربجہ ۺچیۺنسیہےاتنۺیٔوگکررزیہۺرکاگیرایجراۺؿک ۺاجۺ۔رسکدھأوؤۺواغزرووکیرۺاتؿو۔ؿکب۔چھۺانویاے ۺریۺاونخ ۺگوبرہرۺچ کنمیریےوۺیک ۺیشکۺۺایگنۺارگررز تیناکنیرموۺ تییان ۺۺاگؿرۺریتژزاایمغنیۺہۺوۺ‬ ‫ۺانگر ک ری ۺی‬ ‫ۺک ۺوب ترھوشنیواؿش۔ ۺراوسوئنیے ۺ ت۔نا ۺؿتۺواژۺ ہانیولنؿتے‬ ‫ۺکا ووڥ نو‬ ‫ۺکھوارو‬ ‫ز انؿ‬
‫گرزین ۺوسوؾۺجوست ۺہگیراجۺکارد ٔوۺغوؿ۔‬ ‫ۺبھ کنتتن ۺگ‬ ‫ۺدیکو ۺبچت کن‬ ‫ۺسبق‬ ‫ز اننہ‬
‫ایۺزمانہۺاشوئےۺعیسویۺسنارۺ‪۶۰۰‬ۺساؽۺپرو ٹشۺ کناۺعیسویۺسنارۺ‪۱۰۰۰‬ۺنۺکا‬ ‫غورغور‪،‬گورمن‪،‬کیڥمانمسؿۺکی ۺ ان ک تما ٔو ۺہیرار ۺکیاغ ۺ ک کبر؟ہی ۺہ‬
‫‪۲۰۰۰‬ۺساؽۺپرو ٹشۺہتےۺزما انۺبوؽۺ کنیۺ تنالاؿۺکوریۺ‪،‬اولجہۺکوریۺایۺملکوۺ‬ ‫سواؽۺانوسیۺاسپہۺپرو ٹشۺگو کناؿ۔‬

‫ای ۺقومو ۺ‪،‬ای ۺدیہو ۺسورار ۺموڑ ۺکوری ۺبوغا ٔو ۺاوشونی۔بو ۺرو کناؿ ۺتہذیب ۺو‬ ‫ۻھترارو پولیسو ۺای ۺدانشور ۺآفیسر ۺتفتیش ۺکارد ٔو ۺغوؿ ۺنا ۺر‬
‫‪،‬ثقافت ۺاوچے ۺزنانو ۺہے ۺبوؽ ۺتوبچ کتنتاانی۔سورارموڑ ۺوا ۺ ۺز ک ریو ۺزیۺر‬ ‫گانیتائے۔روئےۺمسہۺبغانیۺ‪،‬توۺکھوارواوچےۺپھکوڑو ۺسارۺخلاصۺُنما ۺبوسۺ‬
‫ارینی۔سنسکرتۺاوچےۺپشاہےۺہےۺزمانہۺتوار وۺراہہۺپرانی۔ہنوؿۺ ک ک ربۺایۺ‬ ‫و ۺاشوق ۺہانجیۺ انئےۺپڥیاسوس۔وڥۺبیت ۺیکوئےۺ ت انروس ۺ؟ہےۺدانشوروۺ‬
‫صد کنا ۺبوؽ ۺ کنی ۺکوس ۺتوبچ کت ینکو ۺو تخ ۺبغائے۔ہورو ۺضرورت ۺ ۺنوۺ‬ ‫ناؾ ۺسید ۺعتکسی ۺولی ۺ اشہ ۺالمعروػ ۺ اشہ ۺجی ۺصاخ۔ہت کس ۺفارسیو ۺبولو ۺٹ‬
‫بہچ کتنت اائے۔تہۺ ُدور ۺیڈانگوۺٹیک ۺہر ک ٹڈییو‪،‬ٹیپۺریکارڈ‪،‬ویۺسیۺآر‪،‬ٹیۺوی‪،‬ۺانٹ ۺر‬
‫ک ٹن ۺلاکھی ۺشیر۔الف ۺب ۺنو ۺژای ۺوا ٔو ۺ ۺڈانگو ۺٹیکہ ۺنیشی ۺانگر کیریۺ‬ ‫عالم‪،‬دیوا ِؿ ۺحافظ‪،‬گلستاؿ‪،‬بوستاؿ‪،‬داستا ِؿ ۺامیر ۺحمزہ ۺاوچے ۺیوسف ۺواۺ‬
‫کو کانؿ۔سنگارکارہۺجمۺبیٹنگۺار ک ریۺراؿ۔نویسۺملاؽۺہوئےۺرےۺیۺو ۺ‬
‫بیکوۺوا ٔوۺراؿۺکیۺہیشۺکیہۺ"پرابلم"ۺنوۺتوۺکھنکوۺتےۺ"وری"کوساؿۺ۔ہنو ۺؿ‬ ‫ذلیخا ۺہوۺشونتوۺ کاند۔مثنویۺہوروۺشونہۺازنار۔گلۺنوازۺخاک ؔیۺمرحوؾۺریتائےۺ‬
‫الف ۺب ۺنو ۺراردو ۺی ۺدی ۺکیڥینی‪ ،‬ٹان ٹانکی‪،‬پھی‪،‬چقار ۺاوچےۺ‬
‫کیۺتوۺفارسیوۺروخڅیکو بوسہ؟شاہۺجیۺگانیۺر ک ریۺکی کو ۺراخڅوماؿ‪،‬ۺمہۺ‬
‫تھرینگوڑوۺژاغہۺٹریکٹر‪،‬ڈرائیور‪،‬تھریشرۺ‪،‬پیٹروؽۺپمپ‪،‬جیرکینۺ‬ ‫شغل‪،‬مہ ۺمشقولگی ۺ‪،‬مہ ۺشوؼ‪ ،‬ۺمہ ۺعمرو ۺمحنت‪ ،‬ۺفارسیو ۺنو ۺ ت ان ۺؿ‬
‫راخڅوؾ۔خاکیؔۺریتائےۺکیۺاواۺکھواروۺنوۺپیڅھوؾ‪،‬مہۺ ت تیۺبپوۺمیرا ‪،‬ۺ‬
‫مہ ۺ ت تی ۺبپو ۺز انؿ‪ ،‬ۺمہ ۺوجودو ۺنڥاؿ‪ ،‬ۺمہ ۺکپالہ ۺ تناج‪ ،‬ۺکھوارو ۺکیۺ‬
‫روخڅیتاؾ ۺاوا ۺوڥ ۺتونج ۺبوؾ ۺک کنچہ ۺکی ۺنہ ۺفہم ۺڅیق ۺغولو ۺموژیۺ‬
‫بےدراک ۺبو کناؿ۔ انؿ ۺ ت تی ۺتوغو ۺمڥکینو ک کلاؿ۔ ۺہنوؿ ۺدنیو ۺمشنٹہۺ‬

‫‪9‬‬







‫کھوارۺ انمہ‬ ‫کدوکر کایۺکش ۺوۺت انکوؿراۺریکۺنبیو۔ن ۺیج۔ۺھمگولمۺوک ۺھ ُدواوررہۺژی ۺولشہۺو ٔو( ۺجبھچتوکلان)ۺۺرسیاہکتوتۺ ینش کتونوؾۺ ۺدجااراڥوؿنۺمیۺکشم ۺلۺو‬
‫بندوبستۺبوئے۔ۺساہتوۺہتوۺسارۺمڥکیۺانگونیۺواۺ ہشےۺ ت انؿۺفرصتوت ۺے‬
‫اچی ۺساہتی ۺپولی ۺتھاسوروکاؿ ۺسوؾ ۺکوری ۺجھولو ۺ ُدورہ ۺالونی ۺوا ۺ ہشے ۺ تناؿۺ‬
‫غوشوتےۺلوڑیۺہتےۺشو ٔوۺکوئے۔عاؾۺنیماروۺمطابقہۺشو ٔوۺ درونگاریۺ ک کبۺر‬ ‫لوڑیۺسا ت ۺہکوست ۺےدوئے۔‬
‫گازار ۺز کاند ۺن ۺوبوئے ۺ۔ ک ک ۺربگا ۺزش ۺو ُجۺ ک ک رۺبہو تسۺبوئے۔ۺف ۺیہوستوت ۺے‬
‫ایۺتھاسوروک څت بوئے۔ۺڅیقۺتھاسوروکۺکیۺاوشونیۺایغارۺ ُبھکۺ‬ ‫شو ک کب‪:‬ۺساہتوۺجھولوۺسارانگیتیۺشوۺلینڈیکوۺبچےۺدیہاۺایۺتجربہۺکارۺعورتوۺ‬
‫مڥکئینوۺبوئےۺواۺکندوریۺوورۺتوؿۺکیۺاوشونیۺ ہشےۺہ تن کتنت ااؿۺاندازوۺ‬
‫ز کاند ۺدی ۺیرو۔ ۺشو ۺتیار ۺکی ۺہوئے ۺجھولا ۺہتے ۺشو ٔو خڅموتے‬ ‫گداانرۺیۺلاشکوھٔوۺیۺدبروونگاترہۺیہو تنی ک ررواۺولاکھڥیۺکڈاوئےنۺ۔کۺوہوئےۺوتاۺساۺدییتیوۺنییمارڥوۺکژاغیاۺسۻایہتخوۺندیۺیۺ‬
‫ۻھیۻھئیر واۺخڅومۺشو ٔوۺ"پھاڑاکیو"ۺجھولوتےۺدیتیۺ ت انؿۺشو ٔوۺگانیۺ‬ ‫داریۺبوتیۺڈانۺکوئےۺ ت انکہۺبوہتاواۺاوشوپھانیۺمو۔ۺنگہۺکیۺاوشوپیتانیۺشوۺ‬
‫انگوئے۔ ۺپھاڑاکی ۺشو ۺکوریکو ۺمردوریوتے ۺر ک ری۔ ۺشو ۺکوریکوۺموژی ۺجھولوۺ‬
‫شوروستوۺکوریکوۺبچےۺہتوتےۺ ٹچۺدیۺانځئینی۔ۺشو ٔوۺپھاڑاکیۺژوۺ کانۺ‬ ‫اوغوڑ کیر ۺ کنا ۺاپ کسکوٹیر۔ ۺنیمارار ۺدرون ۺبیکوت ۺاوغوڑ کی ۺوا ۺاپ کسکورد ۺی‬
‫پچیھسووۺرۺضبکٹلیۺہۺگاوداۺ ۺؾکاوورشوونوۺئبوےۺمگئمۺےاہ۔ۺےۺقجدھیومۺلازگمااناۺشۺؿدو ٔو ۺیۺپپھھااڑڑااککییۺۺونرۻخھوۺاوئوےۺبیۺسٹایۺسسوینری۔ۺیۺ ۺکنا‬ ‫بہچکنکوتےۺاپ کسکوٹیکۺر کیر۔ۺایوالیۺپینڈالو ۺگانیۺہےۺ ُج نڥانان موژیۺ‬
‫بشوہمروۺتتبدنوکہوتتوۺرننکوۺ ۺیبگوکا‪:‬ۺنئشۺیےۺوۺہتویاۺاۺےہرۺشوبویرتٔوۺویۺ ۺناگہدی تنیر کیۺورراا ۺر۔ۺاۺیبتوچنہہتتاۺیۺنمکاک ااہرۺۺہر ۺےاکشوچلواۺیٔۺونجۺو ۺہرابجو ۺؾوصئفےۺۺاۺشوناۺگیگزہ ۺیہۺاشب ۺےوہدیۺ تنگتکیۺزۺنکی ۺمبۺ۔و ٹ رۺہچۺئکاۺکۺانےش۔ۺوۺ‬
‫جہڥرہۺوعئےۺوتی ۺشرالویۺ ۺیشۺتاشنونوۺ تدباۺٹیروازگرۺہئز‪،‬ۺاشاےسروکق۔ۺیوۺیۺہماساوورۺرۺیئ کۺانوۺجیکبۺمھنلچیدۺ ۺاوۺےر ۺانادوتہوتنیا ۺیک ۺرخرر ۺنۺہالشڥشوصۺئقٹۺکلیہۺایبلرنویۺیاگئیوۺر"عےۺچتوو ۺار ۺےتہانی ریٹۺے"ۺوۺؿکشاووسرقوکۺوۺنک ۺیسویدور۔ۺئہریتتی ۺیکننکۺویدت ۺ۔ۺتبیۺو‬ ‫ی‬
‫پھاریۺئیریۺکاسیر۔ۺپھارنسہ ۻیخنیوۺدار کیرۺواۺ کئۺنسہۺشوۺلینڈاکوۺہوستہۺ‬
‫سا ٔوزئینوۺبوئے ۺ۔(بقیہ۔صفحہ‪) ۲۱‬‬
‫دسواہئنتہ ۺے تنا۔ۺشؿوۺۺبلویننڈیاۺوا ۺکپۺرہوےۺتٹوش ۺنوۺشنیومأو ۺرتہۺوچناھیر ۺنابۂوۺچیلکیررنوڈۺبووکنہیۺل۔ ۺیکنۺودریوکوئکےۺی ۺواۺلۻیینڈخونیکۺو‬
‫ووڥکی ایتو ۻوکیروۺپھورۺہےۺساہنتہۺتقریباۺایۺہو تسۺ کناۺایۺموش ۺٹ‬
‫بہچورۺہتوتےۺلینڈوکۺرینوۺبوئے۔ۺلینڈوکوۺشو ت ریاؿۺاڥمارۺکندوریۺکیۺ‬
‫اوشوئےۺتوؿۺانگیاکوۺہتوۺپصفوۺبہکیۺپیراۺکورب کلن ککۺبوئے۔ۺکوریکوۺہوۺایۺپیراۺ‬
‫ُج ۺلینڈوکاؿ ۺبچے ۺحاجتہ ۺگوئے۔ ۺ ت انکہ ۺنگہ ۺکی ۺتونو ۺپینڈالاؿ ۺرن ۺایغوۺ‬

‫اغیوغوؿۺنتوۺۺات انورش کناو ٔونۺایۺچتیھۺبےۺینُیجۺ۔ۺمہخیتہۺلقفۺسپمیہۺنڈشلوا ٔوۺؿشۺگوا تنیرایۺ ُؿجۺارلوۺپیرنۺاۺک ریواریرۺبیۺنکلمن کوژاۺکان۔ۺگایا ٔیۺوۺ‬

‫ۺ ۺاڑماتکئش تنےتیۺنکوا ۺوتبےۺےۺ‬ ‫ۺشو‬ ‫ۺبیکو ۺاچی ۺایغو ۺکی ۺاستعماؽ ۺکورین ۺہوئے‬ ‫پینڈالو ۺکھل‬
‫ۺقسمہ‬ ‫ۺخطر ۺبوئے۔ ۺ ُجرنگہ ۺغونی ۺتوناؿ ۺہیہ‬ ‫حا تخ ۺبیکو‬
‫(نا ٹنامسکی)ۺکور کیۺر ک ریۺیعنیۺہ تنتکنت ااؿۺتناسۺیرا ریۺبوئے۔ۺشو ٔوۺب کنتن ککاارۺ‬

‫‪13‬‬











‫کھوا ۺر انمہ‬

‫‪19‬‬











‫کھوا ۺر انمہ‬ ‫انائیہ ُج کاغانتے کاغۺلشنٹہ ژاغہ نوۺبوئے‬

‫جوستہۺنقدۺآورۺفصلۺ(کاو ک ریانو)ۺپرپیوۺ‬ ‫قدیمۺروایتوۺمطابقہۺ نمہۺکھوستانیۺکھو ۺحکمراؿۺکاغۺلشنٹہۺژانگہۺشکستۺ‬
‫بیکارۺاچ ۺیمون ہیۺ ت ۺیہیہۺزمی ۺنتنۺنسوۺرواؿۺدر کناہاؿۺسا ۺرا ۺیغولوٹۺٹھورۺ‬
‫موژین ۺانگیتیۺبےۺمحنتۺبےۺطلبۺ‬
‫نکػووۺ کنکچو ٹھرشاایۺوؿۺایسوڅڥرۺی۔کتوپۺینروکککھووو ٔرورۺاسییۺتۺاتمیرروکبوچاڑمیک کھؿۺرروکوۺٔوپۺٹاایلرکوۺقہۺامدتوویۺتڑیۺۻدیاۺنیوکاۺرئابزےۺنےخی‪،‬ۺببدیاایرۺترپیووۺ‪،‬ۺرناسزویۺت توۺناؾۺپۻوؿۺنااگکسائورۺےۺؿۺ‬
‫سفو ۺڥیکاؿ ۺاوچے ۺاستا انؿ ۺٹیپۺ‬ ‫۔وڥسار ک ریاؿۺکیۺہیہۺوفادارۺمیداؿۺ تناؿۺنازہۺلیےۺچاٹیروۺکھوۺحکمران ۺو‬
‫کورونیاؿ ۺ۔مون ۺکاو ک ریو ۺسخاو ت انر ۺی‬ ‫غمہۺشوغۺکوریۺگو کانؿ۔ۺمون ہیۺ تیۺموۺنازہۺپریۺمیرژور کناؿۺبیڑو ٔوۺہوا ۺز‬
‫کڥمیۺ ت انؿۺفائدہۺنوۺگاب کنتنکااؿۺبلکہۺ‬ ‫موۺابگہہۺار کیرۺنہۺکوراۺاڑغانیۺواروۺسازۺ"تہۺمنگئے"ۺ ان ٔونوۺپرۺزورۺہوازۺ‪،‬موٹر ۺو‬
‫ۻاکیروۺکتکشنٹہۺگیتیۺموۺ انزتوۺمیدانیۺکوریکوۺیہۺانگاہۺہوئےۺ۔چوؾۺچوقوتۺ‬
‫مرویوۺہوٹلارۺگانیۺقصہۺخوانیۺنازار ۺو‬
‫ہو ٹٹلۺ تیۺہیہۺسبزیوۺمنفردۺخالوۺسوؾۺجوستہۺدوائیوۺطوراۺدیۺصحتوۺبچت کنۺجمۺ‬ ‫تنا ۺؿ‪ ،‬رہد ۺیدیۺ تیراقوماؿۺ۔۔آ ۺخرکلہۺ تی؟‬
‫جاڥونیاؿۺواۺخصوص ًاۺفالجوۺ کناۺخورۺگرمیوۺلہازیوۺبچت کنۺمونۺبوۺمو ریۺجوڥون ۺو‬ ‫موجودہۺوختہۺسائنسۺ تیرقیۺکوری ۺروئےۺآسمانہۺمزۺاستار کانؿۺدیۺ ت ان ۺؿ‬
‫پونگوۺموڑاۺانگیتیۺآسماؿۺکیڥیکوۺشروعۺکوریۺاسونی۔مگمۺکاغۺلست ٹوۺسوؾۺ‬
‫ببتوھ کتنا کستؿو۔کیاورمویۺنیروۺابوتخھتکتنہۺو ۺش کناوۺبماہۺئخےا پڥڥپوکپوھریریوۺاانوۺیۺکمیۺوشپٹیاۻئکۺیموننۺہناوزائرۺاےۺ رتیھگےۺوۺ‬ ‫جوستہۺجوستہۺرواؿۺدر کناہاریۺایۺکمہۺفٹاری ۺاہیۺنیزیۺایۺبیڑوۺاوغۺ ۺمو ۺن‬
‫زر ت تت ۺانگارو ۺ ۺغوؿ ۺناس ۺبیتی ۺیکدؾ ۺچھوئیدو ۺا اننو ۺسوؾ ۺیوروانو ۺچنکل ۺو‬ ‫تھروڥنی لنکگ کنتن کہۺچاٹیکوۺسعادتۺا تسۺنصیبۺنوۺبیتیۺشیرۺواۺآ ی کئڈہۺد ۺی‬
‫انگوئے۔ۺواۺہیہُۺلوا ۺدیۺکیہۺمبالغہۺ ِِنۺموجودہۺوختہۺبےۺروزگار ۺسند کانفتہۺ‬ ‫اسپہۺبچت کنۺہیہۺکوروؾۺبوختوۺسارۺتیلۺنیز ک ریوۺغوؿۺساراؿۺ۔ۺمگمۺہےۺنا ٔوجوداۺ‬
‫مونۺسوؾۺۻوکیروۺعلاقاریۺ‪،‬خصوصاً ۺمرکریۺژاغہۺبونیارۺروئےۺآسمان ۺی‬
‫نوجواناؿ ۺبوؽ ۺنوکری ۺمڥکی ۺفرغوؿ ۺ تف ۺناکستانی ۺافسر ۺ اشہیاؿۺ‬ ‫کھوٹۺپیداۺبیکوۺسوؾۺمہمیزۺکوریۺمونۺققۺ انزہۺدیتیۺ اننوۺڥیکو غوؿۺہونوۺ‬

‫دفتراؿۺپوۻھوتی کورونیاؿۺواۺہمیشہۺمایوسۺبونیاؿۺ۔ہیتۺکیۺکاو کیراؿۺ‬ ‫خطرار ۺیپنا ۺہگاب کنتنکااؿ۔‬
‫بٹنکمہۺمونۺکاو کیراؿۺصحیحۺطریقاۺجم ۺعکور ۺی ت انؿۺملک ۺہ کنۺایروی ۺوملکہۺکیۺیمیبکم کتنت اان ۺینہۺ‬
‫صرػۺ ت انؿۺلاکھۺپتیۺبونیۺبلکہۺملکوۺبچت کنۺدیۺکافیۺز ِرمبادلہۺضرورۺگوئے ۺ۔‬ ‫آسمانہۺدیۺبوڥیکوۺقطروۺعوضہۺہیہۺپور کیروۺژاغہۺ ت انؿۺدیہوۺرو کانۺؿۺمالاؿۺ‬
‫اگرۺنوجواؿۺ رم کیڈۺمالدارۺبیکوۺخواہشۺکیۺارینیۺہتتن ک تتۺایگاؿۺدانہۺکوڑوچ ۺی‬ ‫بچت کنۺجوشوۺیرداؿۺغیریۺواۺصخۺڅو پاکنۺبچت کنۺمختلفۺشخاؿۺسوؾۺجوستہۺ‬
‫بچت ۺکوری ۺہوستہ ۺکو ۺری ۺکاعلست ٹو ۺڈوکہ ۺا ت انر ۺکی ۺا ۺرینی ۺ ۺتھے ۺآسمانوۺ‬
‫چہاروماریۺچرخۺیوۺخومیۺہ کتنت ااؿۺہوستہۺگوئے۔ۺڈ پۺدوسیۺعربوۺشیخاناؿۺ‬
‫سوؾۺکیۺسودہۺارینیۺتھےۺکروڑۺپتیۺبنککہۺکیہۺشکۺ ِِنۺ۔ہیہۺتجربوۺدودیئرارۺ‬
‫گیتیۺکوریۺروئےۺکروڑۺپتیۺہونیۺمگمۺاسپہۺ"در کناۺنسوۺگوئےۺژاؿۺۻو ۻھوۺ‬

‫تناؿ۔"‬

‫‪25‬‬











‫کھوارۺنامہ‬ ‫بچۺبوسی۔ۺکندوریۺلہازیۺدود کیریۺبونی‪،‬ۺاسپہۺآنتوۺآچیۺساروزہۺبونیۺواۺ‬
‫بواتۺکبسمھااتتننکیوۺۺنو ۺخرٹاد ٔوۺوغائرےیۺ۔کحووارلدیۺا‪،‬ۺروۺہا کت ۺنتا اایۺؿبۺبتھنتتکلنکہوۺۺپگوولواغۺؤغۺادروکایۺنکو ۺوبرییلکایۺ ۺادسلیۺہا کتنتؾااۺآؿۺانکدیاوۺۺ‬ ‫سفاؿۺسارۺجاؾۺکتوروؾۺشاؾۺڥو یاۺہےۺدارۺ تپۺکوریکارۺخلاصۺبوسی۔‬
‫‪،‬کراچیاۺکنتنکااۺ رمدور ک کیۺموژیۺپھاکوڑوۺ‪۴۵‬ۺڈگریوۺزاویہۺکھاکوۺپراشہۺلاکھیۺ‬ ‫اغووچھؿوۺگغنٹیوۺ کاررواغۺؿ ۺباووغاکؿتۺۺبینی ۺدۺگباوننییۺب۔ۺواتڑ کغانت ۺیدراۻ ٔوھتۻراھرتوۺرسالراوجیتااوؿڅۺیھمیویمغیرارا ٔوؿۺۺ‬
‫ا کانضۺنزتاھننکونۺ کٹیکاکۺۺلکایۺکشھری ۺو انعڑۺاورۺیننسیواروو ۺشوڥۺنوس ۺاچرھ کوریۺرکۺیۺسہامی کت ٹیڈنتا اا ۺؿۺچۻقااۺمکحئنتیۺےو ۺاۺچخھبورۺچداھوۺرۺ‬
‫دنیوۺکیہۺدیۺکونا ۺ ِِن۔ ۺا ہی ۺا نایسنؿ ۺحوالو ۺد کان ٔو ۺ ت انؿ ۺچیتا ۺخبار ۺسا ٔوزئ ۺے‬ ‫پنجابیاؿۺٹیرۺدونی۔‬

‫خوراؿۺمتایرۺکوریک ۺادیۺکیہۺعارۺمحسو ۺسنوۺبوئےۺ۔‬ ‫ممکنہۺخطراتۺۻھتراروتۺگیاگۺزماناۺبوۺبوۺناواہچۺکورماؿۺخطراتۺػنکچیۺ‬
‫ی‬
‫‪-----||-----‬‬
‫گونیاؿ۔ۺبوۺرو کناؿۺخیاؽۺہایہۺکیۺرا ٔولیارۺموڑیۺاساکۺمخلوؼۺہا کئۺگیت ۺی‬
‫) بقیہ ۺ۔کھ ۺوثقافت(‬ ‫اسپہۺملکوۺثقافتوۺسوراۺا ریۺاندازۺبونی۔ ۻھتراریغر کیۺہمتکنت ااؿۺزمیناؿۺ‬
‫سوراۺخورۺکوسۺقبضہۺکوریۺۻھترار یانۺ ت اننتےۺنوکرۺکونی۔ۺۻھتراری‬
‫شوقوۺموژاۺسوئیکوتےۺماد کیریۺکور کیۺر کیر۔ۺگیرواؿۺاوچےۺاواناؿۺپھوریۺ‬ ‫کھاہلیۺساتورۺ تیمۺمحنتۺکور کیۺنوۺژانینی وغیرہۺوغیرہ۔ۺخورۺقسمہۺرو کنا ۺؿ‬
‫اچیۺعتکشنتیۺکورونوۺبوئے۔ۺگیروانوۺسوئیکوۺخاصۺڈ ک ریائنۺشیرۺہوروتےۺچشمۺِ‬ ‫یلغارۺ‪،‬ۺاسپہۺوسا ی ائؿۺسوراۺہتکنت ااؿۺقبضہۺواۺماحولیاتوۺایراتۺ تناؿۺژاغاۺمگمۺا تۺس‬
‫بلةۺر کیر۔ۺسوئیک ۺوپھاڑاکیۺتنہاۺبوئےۺہتوۺسواکوتےۺدیت ۺیتھےۺشوقوۺگانیۺانگونی۔ۺ‬ ‫سفاؿۺسارۺلوٹۺخطرہۺاسپاۺ تناؿۺسارۺشیر۔ۺکوریکوکیۺاسپہۺجیپوۺ رخٹاؤۺ ٹ کٹرا ٔو اۺ‬
‫ہیہۺزماناۺہیہۺمشہورۺکھاسۺبوۺکمۺبہچنککتکنۺکھواروۺہتےۺالفاظۺدیۺکمۺبہچاا ٔوۺ‬ ‫وأُدوریۺو ک ریینوتۺبوتۺکیۺنوۺبیتیۺاژیلیوۺسکولوۺتۺبستہۺگانیکوۺوسہۺنوبیتیۺ‬
‫گونیاؿۺکیاغۺکیۺمونۺمتعلقہۺاوشونی۔ۺاسپہۺنوغۺنسلۺہےۺ انماؿۺووڥ تناؿۺنوۺ‬
‫کونی۔ ۺمثلا ۺسیریل‪ ،‬ۺژوغور‪ ،‬ۺۻھومیک‪ ،‬ۺکھا ی ک تئ ۺد کی‪ ،‬ۺبتکنچن کک ۺ‪،‬‬ ‫چی ۺدی ۺاسپہ ۺامریکو ۺخارجہ ۺنالیسیو ۺسورا‪ ،‬ۺچینو ۺصدرو ۺممکنہ ۺدورہ ۺناکستان ۺو‬
‫دومیک‪ ،‬ۺڈو ٹڈی کی‪ ،‬ۺداپی‪ ،‬ۺ کپرونو‪ ،‬ۺمورکیچ‪ ،‬ۺوراڷون‪ ،‬ۺلینڈوک‪ ،‬ۺپٹاسکی‪،‬ۺ‬ ‫ایرا تناؿ ۺسورا ۺ‪ ،‬ۺ انکستانو ۺسیاستو ۺوا ۺخارجہ ۺ انلیسیو ۺمناشتنتہ ۺسٹاک ۺایکسچینجوۺ‬
‫ۻیخنی‪ ،‬ۺسا تہ‪ ،‬ۺپھاڑاکی‪ ،‬ۺقدما‪ ،‬ۺرغزا‪ ،‬ۺتونونو‪ ،‬ۺوورونو‪ ،‬ۺپینڈاؽ‪ ،‬ۺپھانی‪،‬ۺ‬ ‫اوشتنکوۺاوچےۺخومیکوۺسوراۺواۺخلائیۺمخلوقاؿۺزمینوۺگنکوۺناراۺوا ۺامریکوۺخلائیۺ‬
‫تھاسوروک‪ ،‬ۺڅھاتور‪ ،‬ۺتھنا ٔو‪ ،‬ۺبہتوؿ‪ ،‬ۺچا رخی ۺگردوؿ‪ ،‬ۺچا رخو ۺاو ٹیڈور‪،‬ۺ‬ ‫اواد ۺاسرفوۺامرؿیۺخسوار ۺاتۺبیک ۺوۺمناوراۺضواۺوہیع ۺراۺبکایلنوۺان ۺیۺلاسۺاق ٔووازمی ۺثےقۺہا کتفنتتااو ۺحؿۺمگلاہن‪،‬یۺۺگہلوتبلےۺاب یتکیرشینکشوۺنناۺروااۺ‬
‫چیرمیک‪ ،‬ۺگیوی ۺوا وموڥ قسمو ۺبو ۺالفاظ ۺاستعماؽ ۺنو ۺب کنکت کن ۺدیتی ۺالفاظ‬ ‫ۻھتراریۺژورگ کنتنکااؿۺپونگوۺچالا کناؿۺسوراۺہوروۺمضرۺایرا ت انؿۺسوراۺ تنا ۺؿ‬
‫عالمانہۺرایوۺگانیۺایۺبوۺمتا ریۺکوراکۺسیرۺحاصلۺتبصرہۺکوریکارۺبسۺنو تنا ۺؿ‬
‫روخڅونوۺبیتیۺشتکن ۺیو ۺاہیہۺاسپہۺبچ ۺےا ۺیلمحہۺفکریہۺدی۔‬
‫گوسی۔ۺدیہوۺروئےۺایۺدیہاۺشیروۺایۺپھولوکۺدوکانوۺن الۺنیشیۺدوکانداروۺ‬
‫گاہکاؿۺسوراۺتبصرہۺکوراؤۺایۺگاؿۺپھولوکۺگاہکاؿۺہ تنی کرراۺگن ککاارۺنیزینیۺواۺ‬
‫حوالداروۺبتستنکوقاػۺۻھور یانسوراۺدوکانوۺساماننۺایۺبھتتنکوۺواؾۺگانی‪،‬ۺ‬

‫‪31‬‬

‫کھوا ۺرنامہ‬ ‫مہۺک ۺاغ ۺذڈاکٹرۺفیضیۺصاحبوۺنامہ‬

‫ڈاکٹ ۺرصاخ!کھوارۺزنانہ ہی ۺہاول ۺوآؿۺ‬ ‫محترؾۺڈاکٹ ۺرعنا ک تیۺاللہۺفیضیۺصاخ!‬
‫لائ ۺنا انپیکلوۺپیڈی ۺونیز ک ۺیم ۺہزندگیوۺایۺ‬ ‫اسلا ۺؾعلیکم! امیدۺشی ۺرکہۺخیر ۺوسوراۺبوس۔‬
‫ارما ۺؿاوشوئےۺواۺمہۺہےۺارمان ۺودڈاون ۺد‬
‫ۺوبکک کنتن ک ٹڈد ۺکنا‬ ‫افاواوۺت ٹیڈتیشےۺنہوی ُۺہالشو ٔتوۺردایکتو ۺیۺسخوورا ۺاشکھؿوۺابرومۺاز انؿۺنکہ ۺیاۺاواانۺپیککلھوواپریۺاڈک کانیۺڈیعمنییۺاۺکوھوچارے‬
‫قدوس‬ ‫ۺوبکک کنتن ک ٹڈدنکۺا‬
‫پورہ ار کیر۔ہنوؿۺکھوارہ ہیہۺوبکک کنتن ک ٹدڈ کناۺپسہۺ‬ ‫سا ٔوزیکہۺکامیابۺہو تناؾۺواۺکھواروۺکمپیوٹروۺزناؿۺغیرئیکوۺبچےۺایۺمعمول ۺی‬
‫غوؿۺکھواروۺمحسناؿۺپرو ٹشۺشیر۔ۺمہۺذاتیۺکوضسااؿۺسوراۺکیہۺکھوۺقوؾۺ تناؿۺ‬ ‫کوششوۺآغازوۺکوریۺہےۺمنصوناۺکامیابۺہو ت انؾ۔ۺکھوارۺز اننوۺبچےۺکوروؾۺ‬
‫ُدورہۺنیشیۺانٹر ک ٹٹاۺ تناؿۺژاغوۺنارا‪،‬ۺزناناؿۺناراۺالغرضۺہرۺموضوعاۺضمون ان ۺؿ‬ ‫کوریکوۺحوالا ۺتو ۺمہ ۺبچے ۺ تناؿ ۺای ۺکاغذا ہیہ ۺپیش ۺگوئیو ۺکوری ۺاسیتا ٔو ۺکی‪،‬‬
‫نلیووپڑکیسککووۺ‪،‬ۺوااۺپالو ریڈئۺیککووۺربیوکنوی‪ ،‬ۺ۔ڈا ٔاوواۺؿکۺھلووۺقڈ ۺوکموورۺیبکچو ۺےواا ۺ ت انیۺبؿیۺضنۺاملواقنو انامؿیۺۺ توانبکک کنؿتۺ ُندک ٹوڈدرکانۺہجۺانیرش ۺۺیی‬ ‫"کھواروۺتےۺدڈ تمۺکوریکوۺبچےۺمہۺموژاۺدڈبہۺشیر"۔ توۺمہۺشوروستوۺ‬
‫کوریۺبوۺز کنادۺخوشانیۺمحسوسۺکوماؿۺامیدۺشیرۺکہۺمہۺسارۺزنکادۺخوشانیۺتت ۺے‬ ‫اروۺواۺتہۺپیشۺگوئیوۺخوشپوۺڑو یپۺنیزیکوۺبچت کنۺاواۺہتےۺانوسۺکوروؾۺشروعۺ‬
‫حاصلۺبیتیۺشیرۺواۺتہۺغوؿۺنہۺصرػ ۻھتراروبلکہۺبینۺالاقوامیۺشخصیتوۺ‬ ‫اریتاؾۺواۺہنوۺؿۺ ت انؿۺقدرداؿۺمحسنۺڈاکٹرۺعنا ک تیۺاللہۺفیضیۺصاحبوۺدعاؿۺ‬
‫قلمار ۺی ک کبر ۺوا ۺیلفظۺمہۺبچ ۺےایۺکھوروۺرۺروپی ۺوساریۺدیۺز کان ۺدشیر۔‬ ‫ریکتہۺ ت انؿۺمشنہۺکامیابۺہو تناؾ۔اواۺاولوۺا انپیکلوپیڈ کناۺکھوارۺوبکک کنتن ک ٹدڈ کانۺنام ۺو‬
‫ڈاکٹرۺصاخ!روئےۺمتےۺرینیاؿۺکہۺہی ۺہدیوانہۺواۺ تناؿۺبت کس ااؿۺکھوارۺزنانوۺ‬ ‫سوراۺجاریۺکوریۺ تناؿۺایۺمعمولیۺ ڈدمتوۺتہۺپرو ٹشۺلاکھوماؿۺکہۺتوۺکھواروۺ‬
‫روتۺئےڈد ۺمستہمۺ ۺرتور تناےۺنفایلۺتتوۺکتوی ۺربمپوہۺ ۺپوخرلی ۺچۺبکٹوھتکناکسکؿۺووراۺومتےکۺ ۺہخیتاہۺندی ۺو تنانۺدؿ ۺیۺزدنودنیگایو ۺؿپۺھکاہۺۺر‬ ‫خورۺپرو ٹ ۺشالیک ۺوبچ ۺے ت انؿۺمشوراؿۺک ۺیپرا ٔوۺتہۺساریۺبوۺمینہۺدارۺبوؾ۔‬
‫دوساؿ۔ۺمتےۺھیہۺُلو ٔۺودیۺدونیاؿۺکہۺتو ۺ تناؿۺبت کس ااؿۺۻھترار یان ت ریقیوۺ‬
‫پونہۺپولوغ ز اننوۺبچےۺضائعۺنوۺکاردوا ۺتہۺکراچن کہۺبنگلہۺبت کستکنیۺرینیاؿ۔‬ ‫ی‬
‫ڈاکٹرۺصاخۺمہۺبنگلوۺضرورتۺ ِِن۔ۺمہۺسا ٔوز کیروۺبنگلوۺسوراۺمہۺیریکارۺاچ ۺی‬ ‫ڈاکٹرۺصاخ! ‪۲۵‬ۺجنوریۺ‪۲۰۱۱‬عیسو کئۺکھوارۺزنانہۺایۺبینۺالاقوامیۺ‬
‫خورۺروئےۺقبضہۺکونیۺواۺمہۺ تناؿۺزنانوتےۺدڈمتوۺسوراۺقبضہۺکوریکوۺنوبونی۔‬ ‫آؿۺلائنۺا انپیکلوپیڈیوۺاخراءۺکوریکوۺکھواروۺایۺلوٹۺاد کیۺجتکن کتنتہۺتت ۺے‬
‫ تیمۺمہۺُلوۺواۺاواۺ رییکہۺ تی ۺ تناؿۺزنانوۺ ت ریقیوۺبچےۺکوروؾۺکوؾۺ تناؿۺزنانہۺ‬
‫انلیفزاظؾۺاواۺکؿ ۺیکاتاغۺدب ۺیۺسکا ٔیوۺزمیہۺمۺوواسۺ ۺہتۺنایرؿو ۺوۺزیراننواو ۺخئتےۺماوباۺیتناکوۺننتوۺلےۺابکنگولہۺؾس۔ۺا ت ٔناوزیؿۺکازرۺانپنارۺاوخبا ٹرۺۺش‬ ‫کندوریۺخو اشنیۺحاصلۺہوئےۺواۺمونۺبچےۺتوۺکیہۺکیہۺشعباۺاسپہۺسوؾۺقلمیۺ‬
‫تعاوؿۺکوریکوۺبوسۺتہۺتعاونوۺبچےۺخا ٔوسونوۺکوماؿ۔ۺاسپہۺہرۺقسمہۺکھوارۺخب ۺر‬
‫دیۺضرورت‪،‬ۺشاعریۺدی‪،‬ۺکالمۺدیۺواۺقدیمۺمخطوطا تناؿۺکمپیوٹراۺمحفوظۺ‬
‫کوری ۺاصل ۺمخطوطا ت انؿ ۺاچی ۺدیونو ۺبوئے ۺوا ۺکا ۺاسپہ ۺسوؾ ۺبے غیر ۺلالچاۺ‬
‫کوروؾ ۺکی ۺار کیر ۺہتوتے ۺاسپہ ۺملکی ۺاوچے ۺبین ۺالاقوامی ۺاعزازا تناؿ ۺ ۺبچےۺ‬

‫سفارشوۺدیۺکوسی۔‬

‫‪32‬‬

‫کھوا ۺر انمہ‬ ‫تناؿۺزنانوۺ تیرقیوۺبچے ۺکوروؾۺکوؾۺواۺکھوارۂُلوۺدوؾ‪،‬ۺکھوارہۺنیو ک کیۺواۺکھوا ۺر‬
‫ڈاکٹرفیضیۺصاخۺتہۺبوۺوختوۺگانیتاؾۺامیدۺکوماؿۺکیۺ تناؿۺ رہدیوۺمتےۺملاؽۺنوۺ‬
‫ریم۔‬
‫کوروس۔‬ ‫ڈاکٹرۺصاخ!اواۺتہۺسارۺہیہۺامیدوۺکوماؿۺکیۺتوۺدیۺ ت انؿۺز اننوۺہیہۺاناپیکلوۺ‬
‫تہۺخیر ۺومڥکاک‬ ‫پیڈیوۺ ت ریقیوۺبچےۺکوروؾۺکوروسۺواۺ ت انؿۺ ت تیۺبپوۺوارہ ۺکالم‪،‬ۺضمونؿۺ کناۺخبرۺ‬
‫رحم ۺتعز کیۺرچترال ۺیعالم ۺیایوار ۺڈ کنافتہ‬ ‫نیو ک کی۔ اواۺکھواروۺخورۺادیباناؿۺساریۺمایوسۺبیتیۺاسوؾۺواۺصرفیۺتہۺ‬
‫ساریۺہیہۺامیدوۺکوماؿۺکہۺتوۺ تناؿۺخوشۺزناؿۺکھوارہۺکیاغۺنیویشیۺ ت انؿۺ‬
‫(بقیہ۔یرقیۺمقناطیسیۺلہ ۺرواۺماحول ۺوسور ۺہایر)‬ ‫کھواروتےۺ تیرقیۺدوسۺواۺک کنچہۺکیۺپرو ٹشۺمہۺشوروستوۺکوریۺاسیتا ٔو ہتےۺ‬
‫دی ۺسواؽ ۺہیہ ۺپیداۺبو کناؿ ۺکی ۺاسپہ ۺہ کتنتااؿ ۺاستعمالو پیڅھوسیا ۺوا ۺدڈ ک ۺیڈ‬ ‫قسمہۺتہۺراہنمائیوۺضرورتۺشیرۺواۺمہۺہیہۺپیغاموۺ رہۺہتے ۻھترار یوۺسوؾۺ‬
‫َدوروۺٹیکنالوجیارۺفائدہۺنوۺگا ک کنا؟ۺاسپہۺدڈ کیڈۺ َدوروۺٹیکنالوجیارۺضرورۺفائدہۺ‬ ‫ت انػ کنراخۺوغیرےیۺک کاییۺاسؿۺپہ۔ۺۺکنوہۺسبتاھرت کیۺسپۺیمسہۺنڥوۺکمیڥکوۺکچیاسؽۺایانۺتسۺواگۺونہۺئکوےۺسوااۺرنہۺیۺاشڈداتہئارےۺۺ‬
‫گا کنیۺواۺیرقیۺمقناطیسیۺلہراؿۺمفیدۺاستعمالوۺدیۺنوۺپیڅھوسی‪،‬ۺمگمۺہ کتنتااؿۺ‬
‫استعماؽ ۺکوریکو ۺصحیح ۺطریقو ۺۻیۻھوسی۔ ۺہتکنتااؿ ۺمفید ۺطریقا ۺاستعمالوۺ‬ ‫اسپہۺکوسۺپھانہۺمحتاجۺکورار۔ ہرۺایۺسبقۺراردوۺکمپیوٹرۺاستعماؽۺکوراکۺ‬
‫ۻیۻھیکوۺبچےۺسفا انرۺنستۺاسپہۺہ کتنت ااؿۺ تناؿۺصحتوۺسوراۺشوؾۺا ریوۺناراۺ‬ ‫زناؿۺدو تسۺواۺادبۺدو تسۺشخصیا تنانتے ہیہۺگزارشۺکی ایۺکھوارۺ‬
‫معلوماتۺگانکی۔ۺمعلوماتۺگانیکوۺواۺہتکنت ااؿۺجمۺاستعمالوۺۻیۻھیکوۺبچت کنۺ‬
‫اسپہۺہتکنتااؿۺ انراۺمطالعہۺکوروسی‪،‬ۺ کناۺوڥۺرو کانؿۺ ُمۺمشقولگیۺکوروسیۺکیۺ‬ ‫لفظ‪ ،‬ۺای ۺکھوار ۺضمونؿ‪ ،‬ۺای ۺکھوارا ۺنماکینۺُلو‪ ،‬ۺای ۺکھوار ۺشعر‪ ،‬ۺای ۺکھوارۺ‬
‫ہا ت ک تٹانتےۺہمیۺلہراؿۺ انراۺمعلوماتۺشیر۔ہمیۺیرقیۺمقناطیسیۺلہراؿۺاسپہۺ‬ ‫شیلوغۺ کناۺخورۺکیہۺضمونؿۺکہۺ ہشے‪Inpage‬ۺفارمتکنٹہۺ کانۺورلڈۺڈاکو ک ٹمۺ کناۺ‬
‫صحتوۺواۺاسپہۺماحولوۺسوراۺکیہۺقسمہۺا ریۺبو کناؿۺواۺہتکنت ااؿۺ تبثۺاستعماؽۺکیہۺطریق ۺا‬ ‫مزرہۺیسعااۺ ٔوہ تنزتک کنتریااوۺکؿۺھکواھورۺاکرۺییبوونریۺڈکاۺونیڈواۺ ککن کو ریروۺناٹۺئکوےۺارسپیۺہۺچکھھاوا رۺپاۺککویڈسمیۺیووۺاۺسکایہۺفضمٹۺوون کیروۺؿۺ‬
‫کورین ۺبوئے ۺہے ۺ انرا ۺتفصیلو ۺسورا ۺسلسلہ ۺوار ۺضمونؿ ۺکھوار ۺ انماجاریۺ‬ ‫دیۺکہۺایۺدفعہۺکھوارۺوبکک کنتن ک ٹدڈ کانۺچھا پۺہوئے ہتوغوۺاسپہۺاجاز تناریۺغیرۺکاۺ‬
‫بوع کت ینکو ۺدی ۺنو ۺبوئے ۺوا ۺانٹر ک ٹن ۺبہچور۔ ۺکا ۺکی ۺبو ۺز کاند ۺکھوار ۺآرٹیکلۺ‬
‫بہچونیۺ ۺ۔‬ ‫نیوپ کستکنتاائے ہتوعوتےۺاسپہۺایوارڈۺدیۺدیکوۺاعلانوۺکوسیاؿۺواۺہیہۺایۺبینۺ‬

‫الاقوامی ۺایوارڈ ۺشیر ۺوا ۺہیہ ۺایوارڈو ۺہتے ۺزنانو ۺخوشداراک ۺنیویشاکاؿۺ‬
‫ڈدما تناؿۺاعترافہۺوبکک کنتن ک ٹدڈ کناۺفاو ٹڈییشنۺاوچےۺکھوارۺاکیڈمیۺدیکوۺاعلانوۺکور ۺی‬
‫اسونی۔ۺامیدۺشیرۺکہۺپسہۺہےۺایوارڈوۺحاصلۺکورومیۺواۺ تناؿۺقلمیۺتعاونوۺ‬

‫کھوا ۺراکیڈم ۺیاوچ ۺےوبکک کنتن ک ٹڈد کناۺفاو ٹیڈیشن ۺوسو ۺؾجار ۺیلاکھومی۔‬

‫‪33‬‬







‫کھوارۺ انمہ‬ ‫اوا عاشق تہۺتھانو تہۺکوری او ک ۺیرپعہنو‬

‫مشہور ۺ ان ٔونو ۺ"اوا ۺعاشق ۺتہ ۺتھانو ۺتہۺ‬ ‫قدرتیۺڥئیلیوۺسوراۺسومئیروۺسرزمینۺاو کیرۺفصلوۺاوچےۺپیداواروۺلحاظہۺ‬
‫کوریۺاو کیرۺپعھنو"ۺہنوؿۺ َدورہۺدیۺ رہ‬ ‫اگرہےۺ رہونیۺذرخیزۺنوۺمگمۺزندگیوۺمختلفۺشعباۺما رہۺواۺلائقۺروئےۺپیداۺکوریکوۺ‬
‫څیق ۺسو ۺلو ٹناؿ ۺز اننہ ۺورد ۺشیر ۺ۔‬
‫حوالاۺبوۺذرخیزۺشیر۔ۺمختلفۺدوراؿۺسوراۺہیہ ۻھوتیوۺناردئیروۺقابۺ‬
‫ۻھترارو ۺکندوری ۺفنکاراؿ ۺہےۺ‬ ‫روئے ۺمختلف ۺشعبا ۺ انؾ ۺنیزی ۺاسونی۔ۺہے ۺتماؾ ۺشخصیا ت انؿ ۺ ک رغیۺ ک رغیۺ‬
‫انناش ٔوئنےوۺۺا ت انسوؿنۺ تیۺانمگؿۺرۺہطوۺرہزنگہۺوۺشنیوۺرتوینبۺچکنیوےۺراسیۺونی۔ۺہےۺبچےۺاسپہۺہےۺفنکارا انؿۺب ۺو‬
‫ذکرو ۺکوریکو ۺہمی ۺکاغذ ۺاجازت ۺنو ۺدونی۔ ۺاو کیرو ۺهروڥ ۺنویوکو ۺرو کناؿۺ‬
‫ رکیوۺاداۺکوروسیاؿ۔افسوسوۺُلوۺہیہۺکیۺایۺفنکارۺسلطاؿۺمرادۺکہۺہوۺتعلقۺ‬ ‫موژی ۺای ۺناؾ ۺمحّ ڈم ۺولی ۺمرحومو ۺدی ۺشیر‪ ،‬ۺکہ ۺ ہشے ۺ ت انؿ ۺوخ یتہ ۺکھوارۺ‬
‫ککورریمۺی ۺآ انانشدوئۺ ُے ۺامۺسشویررۺہ۔ ۺت ککوسۺنسا ۺنابتۺچملحنکمقدۺووۺلخیۺوخراو ۺؿناۺممہرۺحکوورموکۺیناۺ ٔومنوہۺۺخخیوارۺلکہ ۺوبو ۺسلۺونام ۺہٹۺ‬ ‫شعرو اشعریہۺا ۺیلوٹۺنا ۺؾاوشوئے۔ۺمحم ۺدولیۺ‪۱۸۷۰‬ۺعیسویوۺ دہا ک ۺئ ریوؾۺ‬
‫ااووواشکغیروشہ ۺنییػۺ کبن۔ۺوخ ۺرڅہدوییتراقیتیئااےرئ۔ےۺیا۔ ۺ تڥناناکؿؿاۺۺستر ۺتتااھواؿرۺچۺا انے ۺیشاۺتیپسنھکتووولروتغاےۺڑکۺگۺ توژارت ٔوویۺۺببؾیۺپاکووۺرۺسوکایرجۺرہوۺاتۺتکوبوۺن ۺمہتد ۺایبتری ۺبتۺۺڥوۺ‬
‫ناانصافی ۺواۺ معاػۺکوریکوۺبڥۺنو۔محمدۺولیۺخاؿۺجواؿۺبیتیۺہتےۺوختوۺکچاۺ‬ ‫پیداۺار کیر۔ۺکیاوتکیۺشوؿۺڥاۺہونیۺعشقۺوۺمچتنتہۺگرفتارۺہوئے۔ۺہوروۺ ُ ۺم‬
‫سانکاۺؾ ٔوپٹیہدۺ ۺااورردکیۺرویۺاۺغہیوچوۺئبن کےلک۔ۺۺہ ت تان ریقؿۺ ۺیتکیوزریۺ ۺیامویجچ ۺرمےۺقػرقل ۺرمہتکنووۺئکوےتھۺ۔وہگت ہوۺیلۺمسوکاژ ٔوعتٹکہۺشدن ٹیۺیۺژجا ٔمۺوۺ‬ ‫بت کس ااواۺایۺکماۺیررگاؿۺہنتشےۺدیۺزندہۺاسونی‪،‬۔ہ تن کتنت ااؿۺریکوۺمطابقہۺمحمدۺول ۺی‬
‫محژامندۺگارضؿۺاۺ انخارانۺوہۺ تنرکتینتکااوۺنمتطےۺابققصہۺہۺہکوشےرۺاکیاوکۺتیکرویۺاچئھٹےیۺ۔ُۺدہوترہےۺۺگویخاتٔووۺ ۺجاسوۺتپاہلئواےۺانمخؿۺتمحلمدفۺۺ‬ ‫خاؿۺکیاوتۺکورا ۺکانوۺموڑاۺنیشیۺکیۺستھارۺنا ی کشا ٔو ۺاستائےۺبوئیکراؿۺسورا ۺ‬
‫عتکسی ۺاوچے ۺدانیار ۺبیگو ۺ ُم ۺہتو ۺبو ۺبتکشن کک ۺروپکھ ۺیروائے۔‬ ‫پتدغچنیۺ ۺوہتسوۺوسرتۺاھماتر ۺےوۺپشرایرئین ۺےوۺاکیۺاریۺنایۺوماک ۺایلرۺاواہشئےۺسےت۔ۺھہاتۺرو انسو ی کؾاشواۺبات کس ۺیاابوئکۺایکۺیۺاوانلناۺوہئییۺہۺُگلیوت ٔویۺۺ‬
‫ستھاروۺگوض کنکہۺبت کستکنت اائے۔ستھاروۺمہار ت انرۺعلاوہۺ ہشےۺ تناؿۺػشقوۺوجہت کنۺ‬
‫(بقیہ۔صفح ۺہ‪)۱۷‬‬ ‫دیتی ۺدی ۺبو ۺمشہور ۺیروائے۔ ۺکیاوتکی ۺ تناؿ ۺخوش ۺملگی کرری ۺحضرت ۺشا ۺہ‬
‫مرحوموۺ ُمۺجو تسۺبیتیۺستھارۺ ان ی کشا ٔوۺکیۺکو وکیتۺاػۺنیساکۺیروائ ۺے‬

‫تھے ۺکندوری ۺگھنٹہ ۺنموتی ۺکوسی ۺبوغاک ۺیروائے۔ ۺکورار ۺگوسیاؿ ۺکوئیۺ‬
‫بیسیاؿۺرےۺکیہۺہوشہۺنوۺگیتیۺوختوۺتیرئیروۺیروائے۔ۺ ہشےۺ ت انؿۺوختوۺبوۺجمۺ‬
‫اشعرۺدیۺیروائےۺمگمۺبدقسمتتنکوۺسوراۺکوراۺکاغذوۺ ُیرزاۺمحفوظۺنوۺبنککت کنۺدیتیۺ‬

‫ہتوۺشاعریۺتقریباۺپورا ۺکیۺنوۺزنکادۺحصاۺروخڅونو بیتیۺشیر۔ۺالبتہۺہتوۺایۺ‬

‫‪37‬‬

‫کھوا ۺرنامہ‬ ‫اشتٹنکفنۺآرکووے" ۺا ریۺ انکۺرو کناؿۺسوتۺعاد ت انؿ"ۺ انمینۺکتابہۺ رم کیۺڈ‬
‫پرو ٹ ۺشب ۺیوموڥ نیویشراؿ۔‬
‫اخلاقی ۺاقدارو ۺتعلیم ۺہیہ ۺکہ ۺپر ۺایرۺ‬
‫زندگی ۺشاخڅئیکو ۺای ۺکمہ ۺاصوؽۺ‬ ‫" ۺآوا ۺ ۺ"ا اننی ۺذہنوووڥکوریکو ۺ" ۺحوالا ۺ ۺ ۺ تناؿ ۺبتچقنکقو ۺسوؾ ۺجوست ۺہ‬
‫شتکنی ۺواۺروئےۺصحیحۺکامیابیۺواۺہمیشہۺ‬ ‫جوستہ‪۱۷۷۶‬ءۺگانیۺمون ہیۺ تیۺامریکاۺکامیابیوۺموضوعہ ۺپرو ٹشۺگیروۺادب ۺو‬
‫خو اشؿ ۺہاؽ ۺ ۺہتے ۺبٹنکمہ ۺبونی ۺکیاوتکیۺ‬ ‫ندفسییۺابتوۺوۺکمووڑوضوؾۺعماۺطکانلدعہۺوکروریۺاہ ٔاۺوۺاکتواشتابۺؾۺو ۺ۔اۺاضمناونونۺ تیرؿۺقر ۺیی‪،‬تاتناؾۺ ۺؿکناۺہت انتکنتااؿۺسؿۺوسؾۺرمسددۺرواۺیۺمجشاہیویروۺۺر‬
‫گانیتاؾ ۺ۔کامیاب ۺزندگی ۺشاخڅئیکو ۺ ۺ انریہ ۺآزاد ۺوا ۺ روہری ۺرو کناؿۺ‬
‫ہیت ۺہمی ۺاصولاؿ ۺتن ۺبنیادیۺ‬
‫کردارہ ۺدریکو ۺبیتانی ۺ۔مگم ۺاولانو ۺلوٹ ۺژانگار ۺاچی ۺکامیابیو ۺبنادی ۺ"تصوروۺ‬ ‫خیالا ۺتمہۺازیۺرہونی۔‬
‫رخ"ۺاخلاقیۺاقدارارۺ کنیۺ"شخصیۺاخلاقیاتو"ۺویڥکی بغائے۔کامیابیوۺ‬ ‫ۺبوغدو ۺسالاؿ ۺموژی ۺ تناؿ ۺسوؾ ۺکوروؾ ۺکوراک ۺرو کانؿ ۺزندگیو ۺوا ۺ تناؿۺ‬
‫موژیۺتعلقا تناؿ‪،‬ۺہ کتنتااؿۺمشکلا تناؿ ۺواۺ ت انؿۺژاو ٔوۺسلسلاۺبیاؿ ۺکاردوۺتجربوۺ‬
‫تصورۺشخصیتۺ‪،‬شہرت‪،‬ر ّویو‪،‬ا اننیۺطرزۺعملوۺواۺہتوۺہوستوۺہنرۺاوچےۺفنہۺ‬ ‫پرو ٹشۺلاکھیۺبوغدوۺجوۺشورۺسالہۺمحیطۺکامیابیوۺسوراۺنیو ک ک ریو ۺادبۺمتےۺبوۺ‬
‫ۻوک ۺیػنکچیۺہائے۔‬ ‫ز کاندۺمددۺار کیر۔ۺہیہۺادبۺسماجیۺتصورا تناؿۺووڥۺکور کیۺواۺمس ی ائؿۺتی ۺز‬
‫حلۺکوریکوۺسوراۺزورۺدو کانؿۺمگمۺموڑاۺبہچی ک ررو ۺواۺز کاندہۺکوڑوؾۺمس یئاؿۺتےۺ‬
‫ہ ۺےبٹنکم ۺہشخصیۺاخلاقیاتۺبنیادۺ ۺیطور ۺاجوۺراہۺاختیارۺار کیۺر۔ۺایۺعاؾۺتعلقات ۺوجمۺ‬
‫کوریکو ۺتکنیک‪ ،‬ۺجو ٔو ۺ تبث ۺ ۺذہنی ۺرویہ( ‪Positive Mental‬‬ ‫ہی ۺشکیہۺعلاجۺہےۺادبوۺدستہۺ ِِن۔‬

‫)‪Attitute:PMA‬ۺ۔‬ ‫اہقدےۺاریرخؿۺل تاانفہۺؿۺکاہمیےۺاپبریا ۺونوۺ َد ۺتوبنریاوۺادۺدجابۺاڥخولاراقیۺنۺاق۔دارنتےۺبوۺا تیمۺدو کانؿۺواۺہ ۺے‬

‫تہہیۺہۺتفیرلقسیفو ۺوۺپتاغظتکہناو ۺرۺکموونئےڥۺ"ق‪ ،‬ۺسم"ہۺمرفتوالاخ ۺٹؿۺودر ۺبیۺیاکسو ۺپہۺژاػغ کنا ۺچخیۺوانگشاو کناؿ ۺؿمو۔مخثیلۺ ًاۺک"ی ۺتہہۺور ٔووۺیتہۺہۺ‬ ‫کرداروۺاخلاقیاتہ(‪ )Character Ethic‬ۺ رفوسکیۺگاری‪،‬عاخری‪ ،‬رفضوۺ‬
‫دوستاؿۺزنکادہۺبونی"۔واۺا اننوۺکامیابۺبیکاۺہتوۺسوچۺواۺتوۺپ کقتکنوۺکردارۺب ۺو‬ ‫ہوڥ ۺکور کی‪،‬اعتداؽ ۺیعنی ۺ ریایری‪،‬خرأت ۺیعنیۺ‬

‫ز کاندہۺشیر۔‬ ‫بہادری‪،‬انصاػ‪،‬محنت ۺیو ۺاکس ۺرنفسیۺ اش لۺشتکنی۔‬
‫شخصیۺاخلاقیاتوۺ ُج ٔوۺپہلوۺاۺچالاکیۺاوچےۺدھوکہۺاسپہۺػنکچیۺگیا ٔوۺاشونیۺ۔ہیہۺ‬
‫پکطہولررویۺمقارہۺوچؿنکناۺگک ۺیوؿ ۺدرلوچیسۺپریۺوگڥاۺئنطۺیےتۺرانخیوقؿۺہرمۺۺاقرساوتع کناصمادؿاۺؽۺ ۺؿۺػکحوکناچرییۺصکجہ ۺملۺۺمکگجویباورأوۺرٔۺواۺاکوووششرواونٔونۺیۺایوشا۔ ۺوخنیو ۺرۺکرہ ۺوہکناتؿۺےۺ‬
‫ہم کتنت ااؿۺلوڑیۺمتےۺاحساسۺہوئےۺاواۺاوچےۺمہۺاڷغاؽۺسا ٹیڈراۺغیرۺشعوریۺ‬
‫طورا ۺ تناؿ ۺژا ٔو ٔوۻیۻھئیکو ۺبچت کن ۺہے ۺشخصی ۺاخلاقیاتو ۺآزما ٔو ۺکورا ٔوۺ‬
‫اوشتاؾ۔۔کیاوتکیۺاو ۺاشخصیۺاخلاقیا ۺتاوچےۺکرداروۺموژیۺفرق ۺوکوڑومیہۺ‬

‫ُدونی ووڥ ار ت ان ۺؾ۔ۺ(بقیہ۔صفحہۺ‪)۲۵‬‬

‫‪38‬‬

‫ممبرسۺفارؾ(کھوارۺ انمہۺسالانہۺرکنیت)‬

‫پس ۺہ"کھوا ۺرناموۺ" ُدورہۺ ۺنیشیۺحاص ۺلکور کیۺکی مڥکیمیان تھ ۺےہیہۺرسیدوۺبٹنتنیےۺ تیروئےشورۺ(‪)300/-‬ۺروپیہۺمنیۺ‬
‫آرڈروۺسو ۺؾہیہۺپتہۺکوری انځئیکو بومی۔ دفترۺقشقاارۺمیرۺپلازہۺپرانوۺپ ۺیآئ ۺیا ۺےچوک ۻھترار‬
‫ایۺمیل‪[email protected] :‬‬
‫انؾ‪:‬ۺ‬

‫پتہ‪:‬‬

‫فوؿ‪:‬‬

‫مونائلۺ‪:‬ۺ‬

‫ایۺمیل‪:‬ۺ‬

‫‪Mother-tongue Initiatives for Education and Research (MIER) Chitral‬‬
‫‪www.khowarchitral.com/ Facebook/MIERChitral‬‬
‫)‪(0303-8989515)-(0346-9183598‬‬

‫‪A‬‬