ไข่มุกแท้อันดามัน ของดีจังหวัดภูเก็ต

WELCOME TO PHUKETไข่มุกแท้อันดามัน

ของดี จังหวัดภูเก็ต

WELCOME

TO

PHUKET

จรัาดยทวำิชโาดยกานราจงัดสกาวารคศวศิาณมราู้แสลุขะอมงาคก์การแห่งการเรียนรู้
สมหาขาาวิทกยาารลับยรริหาชารภัทฎรภัูพเก็ยตากรณ์มนุษย์ คณะวิทยาการจัดการ



ไข่มุกแท้อันดามัน

ของดี จังหวัดภูเก็ต

คำนำ

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) นี้ จัดทำขึ้นเพื่อประกอบการเรียนการสอนใน
รายวิชาการจัดการความรู้และองค์การแห่งการเรียนรู้ ผู้จัดทำได้รวบรวมเกี่ยวกับข้อมูล
แหล่งการเรียนรู้อิเล็กทรอนิกส์ เพื่อให้ผู้ที่สนใจเกี่ยวกับไข่มุกแท้อันดามัน

ในหนังสืออิเล็กทรอกนิกส์เล่มนี้ได้กล่าวถึงความรู้ในส่วนของ "ไข่มุกแท้
อันดามันของดีจังหวัดภูเก็ต" ทั้งในความเป็นมาของไข่มุก ไข่มุกสามารถแบ่งออกได้
เป็นกี่ประเภท หลักในการเลือกซื้อไข่มุกให้คุ้มค่า ผลิตภัณฑ์ที่ได้นำไข่มุกมาเป็นส่วน
ประกอบให้มีมูลค่ามากขึ้น และสุดท้ายก็คือความเชื่อของสีไข่มุก

ผู้จัดทำได้เลือกเรื่องนี้ในการจัดทำหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) เนื่องจาก
เป็นเรื่องที่ผู้จัดทำสนใจ เป็นเรื่องที่เกี่ยวของกับ"ไข่มุกแท้อันดามันของดีจังหวัดภูเก็ต"
ผู้จัดทำต้องขอขอบคุณอาจารย์ เดชา สีดูกา ผู้ให้ความรู้และแนวทางการจัดทำหนังสือ
อิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) หวังว่าหนังสือฉบับนี้จะเป็นส่วนหนึ่งของการให้ความรู้เกี่ยว
กับไข่มุกแท้อันดามัน และหวังว่าเกิดประโยชน์แก่ผู้จัดทำ หากมีข้อผิดพลาดในส่วนใด
ผู้จัดทำขอน้อมรับไว้เพียงผู้เดียว และจะกลับมาศึกษาใหม่พร้อมแก้ไขในคราวต่อไป

ศศิณา สุขมาก

สารบัญ หน้า

เรื่อง 1
2
ความเป็นมาไข่มุกแท้อันดามันของดีจังหวัดภูเก็ต 3
ประเภทของไข่มุก

หลักในการเลือกไข่มุก



ขนาดและรูปร่าง

สีสัน 4
ลักษณะเนื้อผิว 6
ความมันวาว 7
ความเชื่อของสีไข่มุก 8
7 เทคนิคดูแลไข่มุก
ผลิตภัณฑ์จากไข่มุก
อ้างอิง



" ไข่มุกอันดามัน สวรรค์เมืองใต้ หาดทรายสีทอง
สองวีรสตรี บารมีหลวงพ่อแช่ม "

ความเป็นมา

ภูเก็ตเป็นเกาะใหญ่ที่สุดของประเทศไทย ตั้งอยู่ห่าง จากกรุงเทพฯ 862 กม. เป็นเกาะเดียว
ที่มีฐานะเป็น จังหวัด คำว่าภูเก็ตมาจาก "ภูเก็จ" ซึ่งมีความหมายว่าภูเขา แก้ว ได้รับสมญานามว่า
มุกงามของไทย เป็นเกาะที่มีชื่อ เสียงมาแต่โบราณ เคยเป็นดินแดนแห่งเศรษฐีเหมืองแร่ดีบุก มี
แร่ดีบุกมากที่สุดในประเทศไทย ซึ่งการขุดแร่ดีบุกที่ภูเก็ต มีประวัติความเป็นมากว่า 500 ปีแล้ว
นอกจากนี้ยังมีการ ปลูกยางพารา ทำสวนมะพร้าว สวนผลไม้ และทำการ ประมง ในตัวเมืองภูเก็ต
ยังสามารถพบตึกสมัยเก่าแบบยุโรปที่ยังคงได้รับการอนุรักษ์ไว้ ภูเก็ตเป็นเกาะที่สวยงาม มีชาย
ทะเลและขุนเขาที่เหมาะแก่การท่องเที่ยวเป็นอย่างยิ่ง มีเกาะบริวารรายรอบถึง 39 เกาะ มีพื้นที่ 543
ตรกม. เล็ก ที่สุดในภาคใต้ มีอาณาเขตเขตติดต่อกับพังงาทางด้านทิศเหนือที่ช่องปากพระซึ่งกว้าง
ประมาณ 490 เมตร มีสะพานสาร สินเชื่อมระหว่างท่าฉัตรชัยของภูเก็ตกับท่านุ่นของพังงายาว 660
เมตร

ภูเก็ตได้ชื่อว่าเป็นแหล่งสำคัญในการผลิตไข่มุกน้ำเค็มของประเทศไทย เนื่องจาก
มีลักษณะภูมิประเทศเป็นเกาะที่ตั้งอยู่ท่ามกลางสภาพแวดล้อมทางทะเลที่มีความอุดม
สมบูรณ์ ทำให้ประชาชนบางส่วนในพื้นที่มีการทำฟาร์มมุก และพัฒนาคุณภาพของไข่มุก
มาอย่างยาวนาน จนเกิดเป็น “ไข่มุกอันดามัน” ซึ่งถือเป็นอัญมณีล้ำค่าแห่งเกาะภูเก็ตที่
มีชื่อเสียงเลื่องลือไปทั่วโลกถึงความงดงามและความมีคุณค่า

ไข่มุกแท้อันดามัน ของดีจังหวัดภุเก็ต - 1 -

ไข่มุกเป็นสัญลักษณ์ของความบริสุทธิ์ ไร้เดียงสา ในสมัยก่อนนั้นไข่มุกถือว่าเป็น
ของที่มีค่าอย่างมากเหมาะสำหรับเฉพาะ ผูุ้คนชนชั้นสูงเท่านั้น

ชาวฮินดูได้มีความเชื่อว่า ไข่มุกนั้นเป็นอัญมณีแห่งความมั่งคั่ง สมบูรณ์ นอกจาก
นั้นไข่มุกยังนำมาใช้รักษาโรคได้ด้วย โดยชาวจีนมีเชื่อว่า หากนำไข่มุกมาบดให้เป็นผง
และรับประทานนนั้นสามารถขจัดสารพิษออกจากตับได้ และยังบำรุงผิวหนังได้อีกด้วย

ประเภทของไข่มุก

ไข่มุกอันดามัน สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท
ไข่มุกทะเลน้ำจืด (Fresh water pearl)
ไข่มุกน้ำเค็ม (Sea water pearl)

และไข่มุกทั้ง 2ประเภทนั้น สามารถแยกเป็นประเภทได้อีก คือ

ไข่มุกธรรมชาติ ไข่มุกเลี้ยง

เกิดจากความบังเอิญของธรรมชาติ วิธีการเกิดของไข่มุกนั้นก็จะคล้ายๆกับ
จากการที่เม็ดทรายหรือเปลือกหอยชิ้นเล็กๆ ไข่มุกธรรมชาติ แต่ต่างกันตรงที่มนุษย์ผู้ทำ
ได้เข้าไปในตัวหอยมุก ทำให้ตัวหอยเกิด ไม่ใช้ธรรมชาติ โดยจะนำเอานิวเคลียส(แกน
ความระคายเคือง จึงต้องขับสารในตัวออก ของไข่มุก) ใส่เข้าไปในตัวหอยโดยไม่ต้อง
มาเคลือบสิ่งที่แปลกปลอมเล่านั้น สารที่ รอให้อะไรหลุดเข้าไปตามธรรมชาติ แล้วนำ
หอยขับออกมานั้นมีชื่อว่า "น้ำมุก" ประกอบ เอาลงทะเล หลังจากนั้นหอยก็จะขับน้ำมุก
ด้วยแคลเซียมคาร์บอเนต น้ำมุก ที่ถูกขับ ออกมาหุ้มนิวเคลียสนั้นเป็นประจำ ชั้นน้ำ
ออกมาเคลือบสิ่งแปลกปลอมอย่างต่อเนื่อง มุกก็จะหนาขึ้นเรื่อยๆ เป็นพันๆชั้น ทำให้
เป็นเวลานานๆนั้น สิ่งที่ถูกเคลือบก็จะยิ่ง ไข่มุกนั้นมีผิวเป็นประกายสุกใสแต่ความ
เพิ่มความแวววาว งดงาม มากยิ่งขึ้นเรื่อยๆ หนาของผิวมุกนั้นจะต้องไม่ต่ำกว่า 0.4 ม.ม.
ตามกาลเวลาและความหนาของชั้นน้ำมุก จึงจะมีคุณภาพที่ใช้ได้ ซึ่งเวลาในการเลี้ยง
นั้นจะอยู่ที่ประมาณปีครึ่งขึ้นไปเป็นอย่าง
น้อย

ไข่มุกแท้อันดามัน ของดีจังหวัดภุเก็ต - 2 -

หลักในการเลือกไข่มุก

การเลือกซื้อมุกนั้นผู้ซื้อต้องทราบก่อนว่าเราต้องการซื้อมุกชนิดอะไร เนื่องจากมุกแต่ละชนิดมี
ลักษณะเฉพาะที่แตกต่างกันไป การเลือกซื้อมุกควรดูมุกด้วยแสงธรรมชาติเพื่อให้เห็นความวาวตาม
ความจริง และพื้นหลังของวัสดุที่รองมุกควรเป็นสีขาว โดยการเลือกมีหลักดังนี้

ขนาด
ขนาด ของมุกจะขึ้นอยู่กับชนิดของมุก มุกน้ำจืดจะมีขนาดตั้งเเต่ 3 – 10 มิลลิเมตร มุกอะโก
ยาหรือมุกญี่ปุ่นจะมีขนาดตั้งเเต่ 6 – 9 มิลลิเมตร มุกจากทะเลใต้เเละมุกดำจะมีขนาดใหญ่ที่สุดคือ
ตั้งแต่ 9 – 13 มิลลิเมตร
ความวาว
ความเงาที่เกิดจากแสงสะท้อนบนผิวของมุกที่สามารถสังเกตเห็นได้ด้วยตาเปล่า มุกที่มีความ
วาวมากก็จะมีความสวยงามและมูลค่ามากขึ้นด้วย
สีมุก
จะประกอบไปด้วยสีพื้นของมุกและสีรองของมุก(Overtone) หรือสีที่มองเห็นเวลามุกสะท้อ
นกับเเสงเช่นเมื่อมองด้วยตาเปล่าจะเห็นมุกเป็นสีขาว เเต่เมื่อนำมาดูด้วยแสงมุกอาจจะมีสีชมพูส่วน
ใหญ่มุกจะมีสีขาว ครีม เหลือง ชมพู เงินเเละดำ
สีมุกใดจะเป็นที่นิยมนั้นก็ขึ้นอยู่กับชนิดของมุกด้วยเช่นมุกญี่ปุ่น จะนิยมมุกสีขาวอมชมพูอ่อน รองลง
มาคือสีขาวและครีม, มุกทะเลใต้ จะนิยมสีขาวหรือทอง และมุกตาฮิติหรือมุกดำ จะนิยมสีเทาดำถึง
ดำ และมีovertone เป็นสีเขียวที่รู้จักกันดีในนามสี Peacock
ความสมบูรณ์ของผิวมุก
ในการเลี้ยงหอยมุกบางครั้งอาจจะมีจุด
ตำหนิได้ มุกที่ดีที่สุดต้องมีผิวเรียบสนิท
สม่ำเสมอ ซึ่งราคาของมุกจะแปรเปลี่ยนตาม
ความสมบูรณ์ของผิว

ไข่มุกแท้อันดามัน ของดีจังหวัดภุเก็ต - 3 -

ความเชื่อของไข่มุกแต่ละสี

1) ไข่มุกสีขาว 2) ไข่มุกสีดำ
ไข่มุกสีขาวสุดคลาสสิก ที่เป็นสีอมตะ ไข่มุกสีดำ (บางทีอาจจะไม่ออกมาดำสนิท
มีความไปในโทนสีเทานิดๆ) เป็นอีกหนึ่งสี
ยอดฮิตตลอดกาลและเหมาะสำหรับทุก ของไข่มุกที่มีความระยิบระยับและสีสันที่น่า
โอกาส ไข่มุกสีขาวนี้ มักจะมาจากหอยมุก ค้นหาให้กับผู้สวมใส่ได้เป็นอย่างดี มักจะ
พันธุ์ Akoya และ White South Sea (ใน เป็นไข่มุกตาฮิติและไข่มุกคอร์เตซ (ที่มา
บางครั้งไข่มุกตาฮิติก็สามารถให้ไข่มุกสีขาว จากธรรมชาติแท้) ส่วนไข่มุกสีดำจากแหล่ง
ได้เช่นกัน) โดยไข่มุก White South Sea อื่น มักจะผ่านกระบวนการขั้นตอนบางอย่าง
มีค่าและหรูหราที่สุด ในขณะที่ Akoya ได้ เพื่อให้ได้สีเหล่านั้น
รับความนิยมมากที่สุด ความเชื่อ : ไข่มุกสีดำ เป็นเสมือนตัวแทน
ความเชื่อ : ไข่มุกสีขาว เป็นเสมือนตัวแทน ของความมีอิสระ แข็งแกร่ง และร่ำรวย ช่วย
ของความเป็นเลิศ ในอุดมคติ และไร้เดียง ให้เครื่องประดับดูมีความร่วมสมัย และ
สา ใช้เพื่อเป็นสัญลักษณ์ สำหรับการเริ่มต้น สะท้อนรสนิยมได้เป็นอย่างดี
ใหม่ในทางที่ดี จึงมักจะใช้เป็นเครื่องประดับ
ในวันสำคัญ อย่างวันแต่งงาน ไข่มุกแท้อันดามัน ของดีจังหวัดภุเก็ต - 4 -

3) ไข่มุกสีเหลืองทอง 4) ไข่มุกสีชมพู
ไข่มุกสีเหลืองทอง หรือ ไข่มุก Golden ไข่มุกสีชมพู หรือ Conch Pearl เป็นสีที่
Southsea เป็นหนึ่งในไข่มุกนำโชค หายาก ค่อนข้างได้รับความนิยมในหมู่ผู้หญิง เพราะ
ที่มีมูลค่าสูง ไม่ได้ใช้แค่เพื่อเป็นเครื่อง สีมีความน่ารัก น่าครอบครอง มักจะได้
ประดับ แต่ยังใช้เพื่อเก็งกำไร มาจากหอย ไข่มุกสีนี้มาจากหอยน้ำจืด และประเทศจีน
Pinctada maxima ต้องใช้เวลากว่า 5-8 เป็นหลัก ที่ผ่านมาในหลายครั้ง มักจะเกิด
ปี กว่าจะได้มุกนี้ 1 เม็ด จากกระบวนการขั้นตอนทางอุตสาหกรรม
ความเชื่อ : ไข่มุกสีเหลืองทอง ก็เหมือนกับ โดยฝีมือมนุษย์
สิ่งที่มีสีทองทั่วไปคือ แสดงถึงความมั่งคั่ง ความเชื่อ : ไข่มุกสีชมพู เป็นเสมือนตัวแทน
ร่ำรวย เชื่อว่า ผู้ที่ได้ครอบครองจะประสบ ของความสำเร็จ ชื่อเสียง ความรักสุขสมหวัง
ความสำเร็จ รุ่งโรจน์ในชีวิต และความภักดี มักจะถูกนำไปเป็นตัวเลือก
สำหรับการให้เป็นของขวัญ


6) ไข่มุกสีช็อกโกแลต
5) ไข่มุกสีม่วง ไข่มุกสีช็อกโกแลต หรือสีน้ำตาล เป็นไข่มุก
ไข่มุกสีม่วง เป็นไข่มุกอีกสีที่ค่อนข้างได้รับ ที่คนส่วนใหญ่ตามหา และได้รับความนิยม
ความนิยม เนื่องจากหน้าตาคล้ายกับไข่มุก อย่างมาก โดยเฉพาะในโลกของแฟชั่น
สีชมพู มักจะได้ไข่มุกสีนี้มาจากหอยมุกน้ำ เพราะใส่แล้วดูหรูหราและน่าค้นหา มักจะหา
จืดหรือกระบวนการขั้นตอนทาง ไข่มุกสีเหล่านี้ ได้จากไข่มุกตาฮิติ ตาม
อุตสาหกรรมโดยฝีมือมนุษย์ ธรรมชาติ หรือ ไข่มุกหอยน้ำจืด ที่ถูกนำไป
ความเชื่อ : ไข่มุกสีม่วง ช่วยสะท้อนความน่า ผ่านกระบวนการขั้นตอน เพื่อย้อมสี
หลงใหล ดูแล้วมีสเน่ห์ เชื่อว่า ผู้สวมใส่คือผู้ ความเชื่อ : ไข่มุกสีช็อกโกแลต หรือน้ำตาล
มีภูมิปัญญา และความเฉลียวฉลาด เหมาะ เป็นเสมือนตัวแทนของความสามัคคี และ
กับผู้ที่มีอาชีพเกี่ยวกับการเรียนการสอน ความไว้วางใจ เชื่อว่า ผู้ครอบครองจะมี
ฯลฯ บริวารและความสัมพันธ์กับคนรอบข้างดี

ไข่มุกแท้อันดามัน ของดีจังหวัดภุเก็ต - 5 -

7) ไข่มุกสีฟ้า
ไข่มุกสีฟ้า ที่เป็นแล้วเย็นใจ สบายตา ค่อนข้างหายาก มักจะได้มาจากหอยนางรมในน้ำเค็ม โดย
เฉพาะจากทะเลใต้ เชื่อว่า ไข่มุกสีนี้เกิดจากการที่หอยมุก มีความผิดปกติภายใน เช่น ระบบเผา
ผลาญผิดปกติ ฯลฯ แต่ในปัจจุบันเองก็มีการย้อมสี/ใช้กระบวนการต่างๆ มาทำให้ไข่มุกกลายเป็นสี
ฟ้า-สีน้ำเงินได้แล้ว
ความเชื่อ : ไข่มุกสีฟ้า แสดงถึงความเงียบสงบ ไว้วางใจ และความมั่นใจ เชื่อว่า จะช่วยให้ผู้สวมใส่
มีความกล้า แข็งแกร่ง และชีวิตสงบ ปราศจากอุปสรรค

สีไข่มุก มีให้เลือกหลากหลายสี หลากหลายความเชื่อ
ไม่ว่าจะเป็นการเสริมดวงประจำเดือนเกิด เสริมโชค
ชะตา แสดงถึงความร่ำรวย สุดท้ายแล้วนอกจากการ
เลือกสีไข่มุก ให้เหมาะกับความต้องการ และการใช้
งานของคุณจะเป็นสิ่งสำคัญแล้ว การเลือกตามความ
เงางาม ขนาด และงบประมาณก็ยังคงเป็นเรื่องที่
สำคัญไม่แพ้กัน

7 เทคนิคการดูแลไข่มุก

ควรหยิบเครื่องประดับมุกมาสวมใส่บ่่อยๆ
ไม่ควรใช้สารซักฟอกในการทำความสะอาดไข่มุก
งดการใช้แปรงหรือผ้าหยาบเช็ดไข่มุก
ไม่ฉีดน้ำหอมหรือสเปรย์โดนเครื่องประดับมุก
ไม่สมเครื่องประดับมุกขณะอาบน้ำ
ทำความสะอาดไข่มุกทุกครั้งหลังใช้
เก็บไข่มุกให้ถูกวิธี

ไข่มุกแท้อันดามัน ของดีจังหวัดภุเก็ต - 6 -

ผลิตภัณฑ์จากไข่มุก

ไข่มุกนับเป็นอัญมณีที่ได้รับความนิยมจากผู้บริโภคทุกช่วงวัย เพราะเป็นอัญมณีที่มีเสน่ห์ใน
ตัวเองมีความอ่อนหวาน อบอุ่นและหรูหรา โดยเฉพาะผู้หญิงที่นิยมใช้เครื่องประดับจากไข่มุกใน
โอกาสต่างๆ และในชชีวิตประจำวัน เนื่องจากเครื่องประดับจากไข่มุกสามารถนำมาใช้งานได้ง่ายกว่า
เครื่องประดับชนิดอื่นๆ และสามารถใช้ได้กับผู้บริโภคที่มีบุคลิกหลากหลาย ทังควสมสูง สีผิว สีผม
และรูปร่างที่แตกต่าง ก็สามารถเลือกใช้เครื่องประดับไข่มุกเหมาะกับตนเองได้ ดังนั้นความนิยมใน
การใช้ไข่มุกเป้นเครื่องประดับจึงคงมีให้เห็นอยู่ แม้ว่าจะผ่านมานานกี่ยุคสมัยก็ตาม

นอกจากนี้ไข่มุกถือเป็นหนึ่งวัตถุดิบจากธรรมชาติที่นิยมนำมาใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอาง
เพื่อประทินผิวผิวพรรณตั้งแต่สมัยอดีตกาลต่อเนื่องมาจนถึงวันนี้ ไข่มุกธรรมชาติประกอบด้วยวิตามิน
สารอาหาร และแร่ธาตุสำคัญหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นแคลเซียม แมกนีเซียม สังกะสี สตรอนเทียม
ทองแดง และซิลีเซียม รวมไปถึงกรดอะมิโนจำเป็นนานาชนิด แร่ธาตุเหล่านั้นมีความสำคัญแก่
ร่างกายของคนเรามาก นอกจากนีี้ในผงไข่มุกยังมีอะมิโนบางชนิดที่ผิวหนังไม่สามารถผลิตขึ้นมาได้
เองประโยชน์ของสารจากผงไข่มุกในด้านการบำรุงผิว

สำหรับไข่มุกอันดามันที่ผลิตได้จากภูเก็ต โดยส่วนมากแล้วจะนิยมนำมาแปรรูปเป็นเครื่อง
ประดับจำพวก ต่างหู สร้อยคอ สร้อยข้อมือ แหวนและเข็มกลัดซึ่งมีความหลากหลาย สำหรับขายให้
แก่ผู้บริโภคที่มีทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ประกอบกับในปัจจุบันได้มีการนำวัตถุดิบที่เหลือจากการ
ทำฟาร์มหอยมุก อาทิ เปลือกหอยมุกมาต่อยอดประดิศฐ์เป็นเครื่องมือเครื่องใช้ เครื่องตกแต่งบ้าน
เรือน และของที่ระลึกเพื่อให้เกิดรายได้แก่คนในพื้นที่มากยิ่งขึ้น

ไข่มุกแท้อันดามัน ของดีจังหวัดภุเก็ต - 7 -

อ้างอิง

THTI Insight.[2564].ความเป็นมาไข่มุกแท้อันดามันของดีจังหวัดภูเก็ต.(วันที่9 กันยายน 2564).
https://www.thaitextile.org/th/insign/detail.350.1.0.html.

AMORN.[2564].ประเภทของไข่มุก.(วันที่9 กันยายน 2564).https://www.phuketpearl.com.
ANANTA.[2564].หลักในการเลือกไข่มุก.(วันที่9กันยายน 2564). https://anantajewelry.com.
ORUWN jewelry.[2564].7เทคนิคดูแลไข่มุก.(วันที่9 กันยายน 2564).

https://crownjewelryofficial.com/how-to-clean-pearl.
ORUWN jewelry.[2564].ความเชื่อของไข่มุกแต่ละสี.(วันที่9 กันยายน 2564).

https://crownjewelryofficial.com/how-to-clean-pearl.
Phuket E-MAGAZINE.[2564].ผลิตภัณฑ์จากไข่มุก.(วันที่9 กันยายน 2564).

https://www.phuketemagazine.com.

ไข่มุกแท้อันดามัน ของดีจังหวัดภุเก็ต - 8 -

ไข่มุกแท้อันดามัน

ของดี จังหวัดภูเก็ต