powerpoint บรรยาย รร.ผส(22 1 63)

การพฒั นารูปแบบ

โรงเรียนผสู้ ูงอายุไทยโดยใชช้ ุมชนเป็ นฐาน

การพฒั นารูปแบบ โรงเรยี นผสู้ ูงอายไุ ทย โดยใชช้ ุมชนเป็ นฐาน

ท่มี าและความสาคญั
วัตถุประสงค์ และ
ประโยชนท์ ีไ่ ด้รบั
ขอบเขต
ของการวจิ ยั
วธิ ีดาเนินการวจิ ัย

ผลการศึกษา

ที่มาและความสาคญั

 โรงเรยี นผูส้ งู อายุในประเทศไทยมี  รปู แบบการส่งเสริม  หนว่ ยงานทมี่ บี ทบาท ไดแ้ ก่ ภาควชิ าการศกึ ษาผู้ใหญ่และการศึกษา
รปู แบบที่หลากหลายขน้ึ อยู่กบั การเรียนร้ตู ลอดชีวติ - ศธ .(สนง.สง่ เสรมิ การศึกษา
หน่วยงานที่จดั ตั้งโรงเรียนผสู้ งู อายุ นอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย) ตลอดชวี ติ คณะศึกษาศาสตร์ มศว.
และสถานทต่ี ัง้ - พม. (กรมกิจการผสู้ ูงอาย)ุ
- อาคารเรยี นเกา่ ของโรงเรียน - สธ. (โรงพยาบาลส่งเสรมิ สุขภาพตาบล) - สรา้ งนวัตกรรมการเรียนรู้ พฒั นากลไก
ท่เี ลกิ กจิ การ - มท. (เทศบาล/อบจ./อบต/ท้องถิน่ ) และสรา้ งองค์ความรู้ในการส่งเสริมศกั ยภาพ
- ต้งั อย่ใู นชมรมผู้สูงอายุ ของผู้สูงอายแุ ละพฒั นาคณุ ภาพชีวติ ผูส้ งู อายุ
ภายในวดั และภายพน้ื ท่ีของชมุ ชน
- กองทุน (สานักงานกองทนุ สนบั สนุน อย่างเปน็ องคร์ วม
การสร้างเสริมสขุ ภาพ / สานักงานหลกั - พฒั นาแกนนาผู้สูงอายุ และผ้ปู ฏบิ ัตงิ าน
ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ)
- สมาคมผูส้ งู อายุแห่งประเทศ ดา้ นผู้สงู อายใุ นพนื้ ทชี่ มุ ชน ให้สามารถพฒั นา
- ชุมชน ระบบการดแู ลและบรหิ ารจัดการดา้ นการเรียนรู้
ตลอดชวี ิตท่เี หมาะสม

วตั ถุประสงค์ และประโยชนท์ ีไ่ ดร้ บั

วตั ถปุ ระสงค์ ประโยชนท์ ไี่ ดร้ บั

เพอื่ สารวจและศึกษาสภาพลักษณะโรงเรียน ประโยชนส์ าหรับผ้สู ูงอายุ
ผู้สงู อายใุ นประเทศไทย
เพื่อวิเคราะหอ์ งคป์ ระกอบและรปู แบบของ - ประยุกต์ใช้ในชวี ิตประจาวัน
โรงเรยี นผสู้ ูงอายทุ ป่ี ระสบความสาเร็จ - มีคุณภาพชวี ิตให้ดีข้นึ ท้ังดา้ นสุขภาพ เศรษฐกจิ และสังคม
เพอื่ ทราบแนวทางการพัฒนารปู แบบโรงเรยี น
ผู้สูงอายุในประเทศไทย ประโยชน์สาหรบั ชมรมผสู้ งู อายุ

- มีฐานข้อมูลโรงเรยี นผู้สงู อายขุ องตนเอง
- ได้เรยี นรรู้ ปู แบบและแนวทางในการพัฒนาของโรงเรยี นผสู้ งู อายทุ ี่

ประสบความสาเร็จ

ประโยชน์สาหรบั หน่วยงานต่าง ๆ

- เป็นประโยชน์ตอ่ การกาหนดนโยบายเพ่อื วางแผนยทุ ธศาสตร์ ระดับ
ท้องถ่ินและระดบั ชาติ
- มรี ะบบฐานขอ้ มลู โรงเรยี นผู้สูงอายุของประเทศไทย
- ไดแ้ นวทางในการพฒั นาโรงเรียนผู้สูงอายไุ ปประยกุ ต์ใชใ้ หเ้ ข้ากับบริบท
ของพนื้ ท่ี เพื่อการพฒั นาคณุ ภาพชีวิตของผู้สงู อายุในชุมชน

ขอบเขตของการวิจยั

ดา้ นประชากร ดา้ นผใู้ หข้ อ้ มูล ดา้ นพ้ นื ท่ี

เจา้ หนา้ ทีข่ อง สนง.พมจ. ในจังหวัด 77 จงั หวัด กลมุ่ ผใู้ หข้ ้อมูลหลัก ได้แก่ สารวจโรงเรยี นผู้สงู อายทุ ั่วประเทศ โดยใชเ้ กณฑ์
ผู้สงู อายใุ นชมุ ชน การคัดเลอื กตามองค์ประกอบ 5 ก ได้แก่ กลุ่ม
หนว่ ยงานท่เี กย่ี วขอ้ งและตัวแทนจาก 4 ภาค กรรมการ กตกิ า กจิ กรรม และกองทุน ระบุได้ว่ามี
คือ ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง กลมุ่ ผู้ใหข้ อ้ มลู รอง ได้แก่ โรงเรยี นผสู้ งู อายุจานวน 1,375 แหง่ คอื ภาคเหนือ
และภาคใต้ ไดแ้ ก่ พมจ.,ผส.,กศน.,อบต.,เทศบาล, - คนที่เปน็ สมาชกิ ในชมุ ชน 480 แห่ง ภาคกลาง 275 แหง่ ภาค
อาจารย์มหาวทิ ยาลยั ,ผู้เช่ียวชาญดา้ น ผส.,ชมรม - ผ้ทู ี่ทาหนา้ ทใี่ ห้บรกิ ารผสู้ งู อายใุ นชุมชน ตะวันออกเฉียงเหนือ 464 แหง่ และภาคใต้ 156 แหง่
ผส. และ รร.ผส. จานวน 30 คน - กล่มุ ภาคเี ครอื ขา่ ยท่ที างานเพือ่ ผู้สูงอายุ
ลงพนื้ ท่ีจังหวัดตวั แทนจาก 4 ภาค ไดแ้ ก่
จดั เวทเี สวนาหน่วยงานที่เกยี่ วขอ้ งการจัดการ ภาคเหนอื
โรงเรียนผสู้ งู อาย,ุ ผ้เู ช่ียวชาญ,ผทู้ รงคุณวุฒิด้าน โรงเรียนผู้สงู อายตุ าบลยหุ ว่า
การศกึ ษาฯ และตัวแทนผู้สูงอายุ จานวน 60 คน อาเภอสนั กาแพง จงั หวดั เชียงใหม่

ภาคกลาง
วิทยาลยั ผู้สูงอายจุ ังหวัดพจิ ติ ร
สาขาตาบล อาเภอบางมูลนาก จงั หวัดพิจิตร

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
โรงเรยี นผูส้ ูงอายุเทศบาลเมืองเดชอดุ ม
อาเภอเดชอุดม จงั หวัดอบุ ลราชธานี

ภาคใต้
โรงเรยี นผสู้ ูงอายุเทศบาลตาบลอ่าวลึกใต้
อาเภออา่ วลึกใต้ จงั หวดั กระบี่

วิธีดาเนินการวิจยั

การเก็บรวบรวมขอ้ มูล เครอ่ื งมือทใี่ ช้ การวิเคราะหข์ อ้ มูล

 เกบ็ ข้อมูลด้วยแบบสารวจโดยใชเ้ กณฑก์ ารคัดเลือก  แบบสารวจรูปแบบของโรงเรียน  ขอ้ มูลจากการตอบแบบสารวจใชก้ าร
โรงเรยี นผู้สูงอายตุ ามองคป์ ระกอบ 5 ก ได้แก่ กลมุ่ ผู้สงู อายใุ นแต่ละจงั หวดั วิเคราะหข์ ้อมูลดว้ ยสถติ เิ ชิงบรรยาย และ
ผสู้ ูงอายุ กรรมการ กตกิ า กจิ กรรม และกองทุน  แนวคาถามการสนทนากลุ่มเรอ่ื ง เขยี นรายงานผลเชิงพรรณนา
รูปแบบการเรยี นรูใ้ นโรงเรียนผู้สูงอายุ  ข้อมูลจากการสนทนากลุ่ม และจาก
 การสนทนากลุ่มในพืน้ ท่ี จานวน 4 ภาค ๆ ละ 30 คน ที่ประสบความสาเร็จ เวทีเสวนาใช้การวิเคราะห์เนอ้ื หา โดยการ
 แนวคาถามการเสวนา เพ่อื หา จาแนกถอ้ ยคา ตีความ และสรา้ งขอ้ สรปุ
 การจดั เวทีเสวนา ผทู้ รงคณุ วฒุ ิดา้ นการศึกษาตลอด แนวทางการพัฒนารปู แบบโรงเรยี น แบบอปุ นัย และเขยี นรายงานเชงิ
ชีวติ และด้านผูส้ ูงอายุ และตวั แทนผสู้ งู อายุฝ่าย ผ้สู ูงอายใุ นประเทศไทย พรรณนาตามประเด็นสาคญั เพ่ือตอบ
บริหารในโรงเรยี นเป็นผเู้ ขา้ เสวนา จานวน 60 คน คาถามการวิจยั และตรวจสอบข้อมูลแบบ
สามเส้า

ผลการสารวจและศึกษาสภาพลกั ษณะ แบบสอบถามตอบกลบั มา
จานวน 526ชุด (67 จงั หวัด)
คดิ เปน็ อัตราการตอบกลบั

รอ้ ยละ 38.25

ตอนที่ 1  โรงเรียนผสู้ งู อายใุ นประเทศไทย ก่อต้งั ในชว่ งระยะเวลา 2 ปี ถึง 4 ปี ท่ีผ่านมา ซึง่ ส่วนใหญ่ก่อต้ังในปี พ.ศ. 2560
 โรงเรียนผสู้ งู อายุสว่ นใหญ่มหี นว่ ยงานขององคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่น และโรงพยาบาลสง่ เสรมิ สุขภาพตาบล ในแต่
สภาพลกั ษณะโรงเรยี น
ผ้สู ูงอายุในประเทศไทย ละพ้นื ท่ีเขา้ มาเป็นผู้ดแู ลรับผดิ ชอบทงั้ การมีสว่ นร่วมในการดาเนนิ งาน การให้งบประมาณสนบั สนนุ ในการทา
กจิ กรรมตา่ ง ๆ รวมถึงใหใ้ ชพ้ ้นื ท่ีของหนว่ ยงานของตนสาหรับกอ่ ต้งั โรงเรยี นผูส้ งู อายุ
 โรงเรยี นผ้สู ูงอายสุ ว่ นใหญ่จงึ ก่อตง้ั ในสถานทรี่ าชการ ลกั ษณะเปน็ อาคารชน้ั เดยี วมีห้องเรยี น/หอ้ งกิจกรรม ห้องน้า
และลานเอนกประสงค์ทใี่ ชส้ าหรบั ทากจิ กรรมของคนจานวนมาก เพือ่ ความสะดวกในการทากจิ กรรมและความ
ปลอดภัยของผู้สูงอายุ
 โรงเรยี นผู้สงู อายุใช้พ้ืนทีข่ องหนว่ ยงานราชการท่ดี แู ลรบั ผิดชอบ ซง่ึ มขี นาดความจขุ องอาคารหรอื ห้องเรียนไม่
เพียงพอตอ่ ความต้องการของนักเรยี นผู้สูงอายุ และผลจากการพึ่งพางบประมาณจากหน่วยงานที่รับผดิ ชอบมาก
เกนิ ไป สง่ ผลใหโ้ รงเรยี นผสู้ งู อายุส่วนใหญ่มีการจากดั นักเรยี นผูส้ งู อายุในแตล่ ะรนุ่
 ปจั จบุ นั โรงเรยี นผสู้ งู อายสุ ว่ นใหญก่ าหนดใหม้ ีครใู หญ่ คณะกรรมการ ทีป่ รึกษา และวทิ ยากรจิตอาสาร่วมกนั
ดาเนินงานของโรงเรยี นผ้สู ูงอายใุ ห้มีการขบั เคลอื่ น โดยมีคณะกรรมการหรือแกนนาเป็นผู้กาหนดกติกาและคิดค้น
สตู รการเรียนการสอนทค่ี ดิ คน้ ขน้ึ มาใช้เอง แต่ผ่านการพัฒนาหลักสตู รจากการศึกษาดูงานจากโรงเรยี นผูส้ ูงอายทุ ่ี
เปิดทาการมาก่อนตน หรอื มกี ารปรบั ปรงุ หลักสตู รจากหนว่ ยงานอนื่ ๆ ใหส้ อดคลอ้ งกับสภาพบรบิ ทของนกั เรียน
ผู้สงู อายุ และความสามารถของวิทยากรให้มากท่สี ดุ

การสารวจโรงเรยี นผสู้ ูงอายทุ ว่ั ประเทศ ตามองคป์ ระกอบ 5 ก ไดแ้ ก่ กลมุ่ กรรมการ กติกา กิจกรรม และกองทนุ
จานวน 1,375 แหง่ คือ ภาคเหนือ 480 แหง่ ภาคกลาง 275 แหง่ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ 464 แหง่ และภาคใต้ 156 แหง่

ผลการวิเคราะห์ องคป์ ระกอบและรูปแบบของโรงเรียน

ผสู้ ูงอายทุ ี่ประสบความสาเร็จ

ตอนที่ 2 ภาคกลาง ภาคใต้ โรงเรยี นผ้สู งู อายเุ ทศบาลตาบลอ่าวลกึ ใต้

ผลการวิเคราะห์ วิทยาลยั ผสู้ ูงอายุจงั หวัดพิจิตร อาเภออ่าวลกึ ใต้ จงั หวัดกระบี่
องค์ประกอบและรูปแบบ สาขาตาบลลาประดา
ของโรงเรียนผู้สงู อายทุ ่ี อาเภอบางมูลนาก จงั หวัดพิจิตร

ประสบความสาเรจ็ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ภาคเหนอื โรงเรียนผู้สงู อายเุ ทศบาลเมืองเดชอุดม
อาเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี
โรงเรยี นผู้สงู อายุตาบลยหุ ว่า
อาเภอสนั กาแพง จังหวดั เชยี งใหม่

ตอนที่ 2 ผลการวเิ คราะหอ์ งคป์ ระกอบและรปู แบบของโรงเรียนผ้สู งู อายทุ ีป่ ระสบความสาเรจ็ (ต่อ)

โรงเรยี นผูส้ งู อายุตาบลยุหว่า อาเภอสนั กาแพง จงั หวดั เชียงใหม่

องคป์ ระกอบ รูปแบบ

โรงเรียนผสู้ งู อายุตาบลยุหว่า

ชมรมผสู้ ูงอายแุ ละ เทศบาล
ชมุ ชนตาบลยหุ วา่ ตาบลยหุ ว่า

ชมรมผู้สงู อายแุ ละ สานกั งานการศึกษา
ชมุ ชนตาบลยหุ ว่า นอกระบบและการศึกษา

ตามอธั ยาศัย

หน่วยงานอ่ืน

รูปแบบชุมชน
จัดการตนเอง

ภาพกิจกรรม

โรงเรียนผ้สู งู อายตุ าบลยุหว่า อาเภอสนั กาแพง จงั หวดั เชยี งใหม่

ตอนที่ 2 ผลการวเิ คราะหอ์ งคป์ ระกอบและรปู แบบของโรงเรียนผู้สูงอายทุ ี่ประสบความสาเรจ็ (ตอ่ )

วทิ ยาลยั ผ้สู ูงอายจุ งั หวดั พิจิตร สาขาตาบลลาประดา อาเภอบางมูลนาก จังหวัดพิจิตร

องคป์ ระกอบ รปู แบบ

วิทยาลยั ผ้สู งู อายุ จ.พิจิตร
สาขาตาบลลาประดา

โรงพยาบาลส่งเสริม องค์การบรหิ ารส่วน
สุขภาพ ตาบลลาประดา ตาบลลาประดา

ชุมชนตาบลลาประดาและ องคก์ ารบริหารส่วน
ชมรมผสู้ ูงอายลุ าประดา จงั หวดั พจิ ิตร

โรงพยาบาลส่งเสริม
สุขภาพตาบลลาประดา

รปู แบบบูรณาการ

(ชุมชนจดั การตนเอง
และพงึ่ พาหนว่ ยงานภาครฐั )

ภาพกจิ กรรม

วทิ ยาลยั ผสู้ งู อายุจงั หวดั พจิ ติ ร สาขาตาบลลาประดา อาเภอบางมูลนาก จังหวดั พิจติ ร

ตอนท่ี 2 ผลการวเิ คราะหอ์ งคป์ ระกอบและรปู แบบของโรงเรียนผู้สงู อายุท่ปี ระสบความสาเรจ็ (ตอ่ )

โรงเรียนผสู้ ูงอายเุ ทศบาลเมืองเดชอุดม อาเภอเดชอุดม จงั หวัดอบุ ลราชธานี

องค์ประกอบ รปู แบบ

เกิดการเรยี นรู้ แก้ไขปญั หา โรงเรียนผสู้ งู อายเุ ทศบาล
ดว้ ยตนเอง เมืองเดชอดุ ม

ศนู ย์การศึกษานอก เทศบาลเมือง
ระบบและการศึกษาตาม เดชอดุ ม
อธั ยาศัยอาเภอเดชอดุ ม

ทาประโยชน์ ถา่ ยทอด รูปแบบพึ่งพาหนว่ ยงานภาครัฐ
ตอ่ ชมุ ชน ประสบการณ์
ภมู ิปัญญา (กรณีพเิ ศษ พงึ่ พาแบบบูรณาการระหว่าง
กศน. และ อปท.)

ภาพกจิ กรรม

โรงเรียนผ้สู งู อายเุ ทศบาลเมอื งเดชอดุ ม อาเภอเดชอุดม จงั หวดั อุบลราชธานี

ตอนที่ 2 ผลการวิเคราะหอ์ งคป์ ระกอบและรปู แบบของโรงเรียนผู้สูงอายทุ ี่ประสบความสาเร็จ (ตอ่ )

โรงเรยี นผ้สู งู อายเุ ทศบาลตาบลอ่าวลกึ ใต้ อาเภออ่าวลึกใต้ จังหวดั กระบี่

องคป์ ระกอบ รูปแบบ

การยอมรบั การปฏบิ ตั ใิ น โรงเรยี นผสู้ ูงอายเุ ทศบาล
ยกยอ่ ง ชวี ิตจรงิ ตาบลอ่าวลกึ ใต้

เทศบาลตาบล พัฒนาสงั คมและ
อา่ วลกึ ใต้ ความมนั่ คงของ
มนุษยจ์ ังหวัดกระบี่

กจิ กรรม การพบปะ เทศบาลตาบล ชมรมผู้สงู อายุ
สืบสาน สงั สรรค์ อา่ วลกึ ใต้
ภูมิปญั ญา
ทอ้ งถิ่น

รูปแบบพึง่ พา
หน่วยงานภาครัฐ

ภาพกิจกรรม

โรงเรียนผ้สู งู อายเุ ทศบาลตาบลอ่าวลกึ ใต้ อาเภออา่ วลกึ ใต้ จงั หวดั กระบ่ี

สรุปองคป์ ระกอบ โรงเรียนผสู้ ูงอายุ

โรงเรียนผู้สงู อายุตาบลยหุ วา่ อาเภอสนั กาแพง วิทยาลยั ผสู้ งู อายุจังหวัดพจิ ติ ร สาขาตาบลลาประดา

จงั หวัดเชยี งใหม่ อาเภอบางมลู นาก จังหวัดพิจติ ร

ความรกั /สามัคคี  จัดการตนเอง
 มคี ุณคา่  เกอื้ กูลกัน
 กิจกรรมตอ่ เนอ่ื ง  กระบวนการทางาน
 บริหารท่ดี ี  แลกเปล่ยี น

โรงเรยี นผู้สงู อายุเทศบาลเมืองเดชอดุ ม โรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตาบลอ่าวลึกใต้

อาเภอเดชอดุ ม จังหวัดอุบลราชธานี อาเภออ่าวลึกใต้ จังหวดั กระบ่ี

 แก้ไขปญั หา  แกไ้ ขปญั หา
 ถ่ายทอด  ถา่ ยทอด
 ทาประโยชน์  ทาประโยชน์
 การเรียนรู้  การเรยี นรู้

สรุป รูปแบบโรงเรยี นผสู้ ูงอายุ 3 รูปแบบ

ชุมชนจัดการตนเอง พึ่งพาหน่วยงานดูแล แบบบูรณาการ(ผสมผสาน)

 ผู้สูงอายรุ วมกลุ่มจดั กิจกรรมในชมุ ชนของ  โรงเรียนผ้สู ูงอายทุ ม่ี กี ารจดั กจิ กรรมโดยงานของ  โรงเรยี นผสู้ งู อายุที่มกี ารจดั การกนั เอง
ตนเอง ภาครัฐท่ีร่วมมือกับชมรมผู้สงู อายหุ รอื ผสู้ ูงอายุในพื้นที่ มีการดาเนินงานจัดกจิ กรรมตา่ ง ๆ จน
 กจิ กรรมเน้นความต้องการของผสู้ งู อายุ โดยมีหน่วยงานจาก ส่วนกลาง สว่ นภูมิภาค และท้องถ่ิน ไดร้ บั ความรว่ มมอื จากหน่วยงานภายนอก
เปน็ หลกั ไม่เนน้ วิชาการ  มีการไปศึกษาดูงานยังต่างพืน้ ท่ีและนาแนวคดิ เขา้ มารว่ มบรหิ าร
 มรี ูปแบบการบรหิ ารจดั การทคี่ รอบคลุม กลับมาปรับปรงุ กจิ กรรมใหม้ แี บบแผน  หน่วยงานทเ่ี ขา้ มาดูแลมกี ารร่วม
และมกี ารแบง่ งานกันทา ทาให้สามารถ  มีการปรบั ปรงุ หลักสตู รใหเ้ หมาะสมกบั บริบทของ กาหนดหลกั สตู รและงบประมาณรวมท้งั
ดาเนนิ งานขับเคลือ่ นตอ่ ไปได้ พ้นื ทแ่ี ละนกั เรยี นผ้สู ูงอายุ การรายงานผลการดาเนินงานทุก
 รบั การสนบั สนุนดา้ นงบประมาณและการ  หนว่ ยงานทดี่ ูแลและสนับสนุนงบประมาณมอี านาจ ปงี บประมาณ
จัดกจิ กรรมตามความตอ้ งการของนกั เรยี น ในการกาหนดแนวทางการดาเนนิ งานและกจิ กรรมเพ่ือให้  การดาเนินงานให้สทิ ธิ์ของคนในพ้นื ท่ี
ผ้สู ูงอายุ ตรงตามโครงการของหนว่ ยงานทีด่ ูแล ที่ดาเนนิ งาน แตต่ อ้ งจดั กจิ กรรมตาม
รายละเอียดของหลักสตู รทีก่ าหนดไว้

โรงเรยี นผ้สู ูงอายตุ าบลยุหวา่ โรงเรยี นผสู้ ูงอายุเทศบาลเมอื งเดชอดุ ม วิทยาลยั ผ้สู ูงอายุจังหวดั พิจติ ร
โรงเรยี นผสู้ งู อายเุ ทศบาลตาบลอา่ วลึกใต้ สาขาตาบลลาประดา

แนวทางการพัฒนารปู แบบโรงเรยี นผสู้ ูงอายใุ นประเทศไทย

ตอนที่ 3  แนวคดิ ของการดาเนนิ งานโรงเรียนผ้สู ูงอายุทีค่ วรจะเปน็
 ความเหมาะสมของรูปแบบโรงเรียนผ้สู ูงอายุโดยใชช้ ุมชนเป็นฐานของประเทศไทย
แนวทางการพฒั นา  แนวทางการพฒั นาโรงเรยี นผูส้ ูงอายุ
รูปแบบโรงเรยี นผสู้ งู อายุ  แนวทางการพฒั นารูปแบบโรงเรียนผู้สูงอายุ
 แนวทางการพัฒนารูปแบบโรงเรยี นผู้สงู อายโุ ดยใช้ชมุ ชนเปน็ ฐานของประเทศไทย
ในประเทศไทย

สรุปผลและอภิปรายผล

การสารวจและศึกษาสภาพลักษณะโรงเรียนผู้สูงอายใุ นประเทศไทย จานวน 526 แหง่
ลกั ษณะโรงเรยี นผูส้ ูงอายุ

 กอ่ ต้ังในปีพ.ศ. 2560 โดยมหี นว่ ยงาน  การจดั ตั้งโรงเรยี นผู้สูงอายุนยิ มก่อตั้งในสถานทรี่ าชการ โดยการ
อปท. ทเ่ี ป็นผู้รบั ผิดชอบดแู ลเปน็ สว่ น นาเอาพน้ื ทข่ี องหนว่ ยงานท่รี ับผิดชอบบางสว่ นมาจัดสรรพนื้ ท่ี
ใหญ่ รองลงมา คือ โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สาหรบั จัดกจิ กรรมในช้นั แรก
สขุ ภาพตาบล

 ลกั ษณะอาคารเป็นชนั้ เดียวประกอบไปดว้ ยห้องเรียน ห้องน้า  การทางานรว่ มกบั เครือขา่ ยอ่นื เช่น ชมรมผสู้ ูงอายุ สานักงาน
ลานเอนกประสงค์ให้เหมาะสมกับการใช้งานของผูส้ ูงอายุ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั วดั ทหาร ตารวจ
และภาคเอกชนเขา้ มารว่ มเปน็ ส่วนหนึง่ ในการสนบั สนนุ การ
 ส่วนใหญ่อยู่ในช่วงอายุอยปู่ ระมาณ 60 ถงึ 69 ปี สาเรจ็ การศกึ ษา ดาเนินงาน
ในระดบั ประถมศกึ ษาเปน็ หลกั มีสถานะรายไดท้ างครอบครัวอยู่ใน
ระดบั พอ่ อยู่พอกิน  โรงเรยี นผสู้ ูงอายุท้ังประเทศมจี านวนนักเรยี น
ผสู้ ูงอายเุ พศหญิงมากกว่านักเรียนผูส้ งู อายุ
เพศชาย 3 เท่า

สรุปผลและอภิปรายผล (ตอ่ )

การสารวจและศกึ ษาสภาพลักษณะโรงเรยี นผูส้ ูงอายุในประเทศไทย จานวน 526 แห่ง
การบริหารจดั การ

 คุณลักษณะของนักเรยี นผูส้ งู อายุส่วนใหญ่มีจิตใจเบิกบาน แจม่ ใส  การจดั ตง้ั คณะกรรมการบรหิ ารงาน
แข็งแรงและช่วยเหลอื ตนเองได้ และเขา้ ร่วมกจิ กรรมกบั โรงเรยี น ประกอบดว้ ย ครูใหญ่หรือผู้อานวยการโรงเรียน
ผูส้ งู อายุเป็นประจา เปน็ ผู้ทีม่ ีความสามารถดแู ลตนเองได้ พร้อมทงั้ ผสู้ ูงอายุ และมคี ณะกรรมหรือแกนนาในการ
เปน็ ผูท้ บี่ าเพ็ญประโยชน์ตอ่ สังคมสว่ นรวมได้ ขบั เคล่ือนจากเจา้ หน้าหน่วยงานทร่ี ับผิดชอบ
รวมถึงมที ่ีปรกึ ษาและวิทยากรจติ อาสาทร่ี ่วม
ดาเนินงานภายในโรงเรียนผู้สูงอายุ

 การกาหนดกตกิ าของตนมาเรียนโดยใสช่ ดุ ประจาโรงเรยี นผ้สู ูงอายุ  การจัดการเรยี นการสอนหน่งึ ครงั้ /สปั ดาห์ ในทกุ วนั ศุกร์
และเข้าเรียนอย่างสมา่ เสมอ รวมถงึ กาหนดหลกั สตู รประจาโรงเรียน มุ่งเน้นการจดั กจิ กรรมประเภทสง่ เสริมสุขภาพร่างกาย อารมณ์
ผสู้ ูงอายขุ องตนเองผา่ นการรับหลกั สูตรจากกรมกจิ การผสู้ ูงอายุ จติ ใจ และสังคมของผสู้ งู อายุเป็นหลกั รวมถึงกิจกรรม
สานักงานอนามัย และจากมหาวทิ ยาลยั ตา่ ง ๆ ท่ีเข้ามามีส่วนร่วมใน นนั ทนาการ
การจัดทาหลกั สตู รสาหรับโรงเรียนผสู้ งู อายุ
 ช่องทางในการบริหารจัดการ มีทง้ั เงนิ ทนุ จากหนว่ ยงาน
ภาครฐั รับผิดชอบดูแลโดรงตรง และการไดร้ บั บริจาค เพอื่ ให้
โรงเรียนผ้สู งู อายุสามารถดาเนินงานได้อย่างต่อเนื่อง

การพฒั นารูปแบบโรงเรียนผสู้ ูงอายใุ นประเทศไทย

สรา้ งชุมชนให้เข้มแข็ง เพอ่ื พัฒนา
 เสริมศักยภาพให้ผู้สงู อายุเขม้ แข็ง

ต้องพฒั นาหลกั สตู รใหเ้ นน้ ตามความตอ้ งการ เป้าหมายของโรงเรียนคือ ต้องการใหผ้ ูส้ งู อายุ
ของผูเ้ รยี นโดย ใหส้ อดคล้องกบั นโยบายของประเทศ 
สขุ ภาพดี มคี ณุ ค่า พ่งึ พาตนเองให้มรี ายได้ มศี ักดศิ์ รี
 มวี ิถชี ีวติ พอเพียง และพร้อมอยู่ในสงั คมอยา่ งมีความสุข

เน้นเรื่องทักษะ ให้สามารถจดั การตนเองได้  ควรมกี ารหาทุนพึง่ พาตนเองโดยการสร้างรายได้
ปรบั ปรงุ หลกั สูตรใหม่ใหม้ คี วามทนั สมัย ร่วมบริจาคทนุ สนบั สนนุ ในการดาเนนิ งาน
 และการหาตลาดจาหนา่ ยสนิ ค้าสาหรับผสู้ งู อายุ
ดึงภาคเี ครือขา่ ยในการบริหารหลักสูตร  รวมทั้งสรา้ งอตั ลกั ษณ์ของสนิ ค้าในพน้ื ท่ี
เพือ่ สง่ เสริมให้ผ้สู ูงอายเุ ขา้ มาใชป้ ระโยชน์

จากศนู ย์ในการทากิจกรรม  มีการจดั หาผูส้ งู อายมุ าเป็นปราชญ์ เพอ่ื ถา่ ยทอด
องค์ความรใู้ หก้ บั ผสู้ งู อายุ เพื่อสร้างความภาคภมู ใิ จ
แก่ผู้สูงอายุ

ขอ้ เสนอแนะ

ข้อจากัด ข้อเสนอแนะ

ระยะเวลาการวจิ ยั ไมส่ อดคล้องกบั ขนาดของ ควรมกี ารศกึ ษาในระยะยาวและตอ่ เนอื่ ง เน่อื ง
การวจิ ัย เนือ่ งดว้ ยเป็นการวิจัยระดบั ประเทศ ดว้ ยโรงเรียนผสู้ ูงอายุมีการเกิดขึ้นทุกปี และบาง
ส่งผลใหข้ นาดประชากรมจี านวนทมี่ ากตาม แหง่ ยกเลิกโครงการผสู้ ูงอายไุ ปแล้ว จึงควรมีการ
ปรบั ปรงุ ฐานข้อมูลในทุกปี
การเขา้ ถึงผู้ใหข้ ้อมลู ท่ไี มไ่ ดค้ รบถว้ น
เนื่องมาจากมกี ารจัดต้ังโรงเรยี นผู้สูงอายุเพม่ิ ขนึ้ ใน
ทุกปี เจา้ หน้าที่ทร่ี วบรวมขอ้ มูลประจาจงั หวดั จึงมี
ขอ้ มูลไม่ครบถ้วน