30-SECOND ANCIENT EGYPT อียิปต์โบราณใน 30 วินาที (ปกแข็ง)

30-SECOND

ANCIENT EGYPT



อียิปต์โบราณใน 30 วินาที



30-SECOND


ANCIENT EGYPT


อียิปต์โบราณใน 30 วินาที


The 50 most important
achievements of a timeless
civilization, each explained
in half a minute
ความสำาคัญ 50 อย่างในอารยธรรมอมตะ
อธิบายสั้นๆ เรื่องละครึ่งนาที

บรรณาธิการฉบับภาษาอังกฤษ
ปีเตอร์ เดอร์ มานูเอเลียน
(Peter Der Manuelian)

คณะผู้เขียน
ราเชล อะโรนิน (Rachel Aronin)
มารีอัน อีตัน-เคราส์ (Marianne Eaton-Krauss)
โรนัลด์ เจ. เลโพรฮอน (Ronald J. Leprohon)
ปีเตอร์ เดอร์ มานูเอเลียน (Peter Der Manuelian)
นิโคลัส พิคาร์โด (Nicholas Picardo)
โทมัส ชไนเดอร์ (Thomas Schneider)




ผู้แปล
ชัยจักร ทวยุทธานนท์

30-SECOND ANCIENT EGYPT
: อียิปต์โบราณใน 30 วินาทีี
ปีเตอร์ เดอร์ มานูเอเลียน : บรรณาธิการฉบับภาษาอังกฤษ
ชัยจักร ทวยุทธานนท์ : แปล
ราคา 480 บาท

All right reserved
Copyright © The IvY Press 2014
With the following acknowledgement also both in English and
in the Thai language: “This translation of 30-Second Ancient Egypt
originally published in English in 2014 is published
by arrangement with THE IvY PRESS Limited.”

Thai Translation right © 2017 by Gypsy Publishing Co.,Ltd.
Through Tuttle–Mori Agency Co.,Ltd.
สงวนลิขสิทธิ์ ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์
(ฉบับเพิ่มเติม) พ.ศ. 2558
ข้อมูลทางบรรณานุกรมของสำานักหอสมุดแห่งชาติ
30-SECOND ANCIENT EGYPT :
อียิปต์โบราณใน 30 วินาที. --กรุงเทพฯ :
ยิปซี กรุ๊ป. 2560. 160 หน้า.
I. อียิปต์--ประวัติ II. ชื่อเรื่อง
932
ISBN 978-616-301-632-4


บรรณาธิการอำานวยการ : คธาวุฒิ เกนุ้ย
บรรณาธิการบริหาร : สุรชัย พิงชัยภูมิ
ผู้ช่วยบรรณาธิการบริหาร : วาสนา ชูรัตน์
บรรณาธิการ : ธรรธร วีระสุรีย์
กองบรรณาธิการ : คณิตา สุตราม พรรณิกา ครโสภา ดารียา ครโสภา สวภัทร เพ็ชรรัตน์ วนัชพร เขียวชอุ่ม
เลขากองบรรณาธิการ : อรทัย ดีสวัสดิ์
พิสูจน์อักษร : ชมพร ไชยล้อม
ศิลปกรรม : คีย์ ริชเนสส์
ผู้อำานวยการฝ่ายการตลาด : นุชนันท์ ทักษิณาบัณฑิต
ผู้จัดการฝ่ายการตลาด : ชิตพล จันสด
ผู้จัดการทั่วไป : เวชพงษ์ รัตนมาลี
จัดพิมพ์โดย : บริษัท ยิปซี กรุ๊ป จำากัด
เลขที่ 37/145 รามคำาแหง 98
แขวง/เขตสะพานสูง กรุงเทพฯ 10240
โทร. 0 2728 0939
โทรสาร. 0 2728 0939 ต่อ 108
www.gypsygroup.net

พิมพ์ที่ : บริษัท วิชั่น พรีเพรส จำากัด โทร. 0 2882 9981-2
จัดจำาหน่าย : บริษัท ยิปซี กรุ๊ป จำากัด โทร. 0 2728 0939
www.facebook.com/gypsygroup.co.ltd

สารบัญ 52 การค้นพบครั้งสำาคัญ 114 ศิลปะและวัฒนธรรม
54 ประมวลศัพท์
116 ประมวลศัพท์
56 เฮียราคอนโพลิส 118 ดนตรี
“ที่มั่นหลัก” 120 การเขียน
58 สุสานราชินีเฮเตเฟเรส 122 วรรณกรรม
60 หุ่นจำาลองของเมเคตร์ 124 ประติมากรรมลอยตัว
62 มัมมีกษัตริย์ที่เมืองเดลบาฮารี 126 รามเสสที่ 2
64 เซนวอสเรตที่ 3 128 จิตรกรรมและประติมากรรมนูนตา ่ ำ
66 จดหมายอามาร์นา 130 จุลศิลป์
68 ประติมากรรมราชินีเนเฟอร์ตีติ
70 สุสานทุตอังค์อามุน 132 ชีวิตและสังคม
6 บทนำา 72 กรุคาร์นัก 134 ประมวลศัพท์
136 เด็กและครอบครัว
12 ดินแดนและผู้คน 74 วิทยาศาสตร์ การแพทย์และวิทยาการ 138 เพศและอาชีพ
14 ประมวลศัพท์ 76 ประมวลศัพท์ 140 อาหาร
้
ำ
16 แม่นาไนล์ 78 การแพทย์ 142 ระบบราชการ
18 ทะเลทรายและโอเอซิส 80 เวทมนตร์ 144 กีฬาและการละเล่น
20 กำาเนิดรัฐ 82 การขนส่ง 146 กองทัพ
22 ฟาโรห์ 84 คณิตศาสตร์และดาราศาสตร์ 148 คลีโอพัตรา
24 นาเมอร์ 86 ทุตโมสที่ 3 150 กฎหมาย
26 ราชวงศ์ 88 การทำามัมมี 152 ความรัก
28 เพื่อนบ้านของอียิปต์ 90 เครื่องมือและงานหัตถกรรม
30 ชาติพันธุ์และประชากร 154 ภาคผนวก
92 ความคิดและความเชื่อ 156 รายการอ้างอิง
32 สถาปัตยกรรมและพื้นที่ 94 ประมวลศัพท์ 158 เกี่ยวกับคณะผู้เขียน
34 ประมวลศัพท์ 96 ตำานานการสร้างโลก 160 กิตติกรรมประกาศ
36 การก่อสร้าง 98 เร สุริยเทพ
38 พีระมิด 100 โอซิริสและการฟื้นคืนชีพ
40 วิหาร 102 อาเคนาเตน
42 สเนฟรู 104 อามุน
44 สุสานเอกชน 106 อุปกรณ์การฝังศพ
46 การตั้งถิ่นฐาน 108 คัมภีร์พิธีศพ
48 พระราชวัง 110 ภูมิปัญญา
50 ป้อมปราการ 112 การปล้นสุสาน

บทนำา

ปีเตอร์ เดอร์ มานูเอเลียน







ี
ี
พีระมิด มัมม คิงทุต คลีโอพัตรา และ “รหัส” ล้ลับของ
อักษรเฮียโรกลิฟแห่งอียิปต์ แน่นอนว่าส่งเหล่าน้เป็นภาพลักษณ์ท่ฝังแน่น
ี
ิ
ี
อยู่ในวัฒนธรรมตะวันตกร่วมสมัยซ่งจะนำาเสนอออกมาเป็นอันดับแรกๆ เม่อ
ื
ึ
ื
ิ
มีการกล่าวถึงเร่องราวของอียิปต์โบราณ ลองมองหาอารยธรรมอ่นๆ ท่ย่งใหญ่
ี
ื
ื
แล้วนำามาเปรียบกับพีระมิดเม่อ 4,500 ปีก่อน หรือวิธีการอันน่าต่นใจในการ
ื
เอาชนะความตายและการเน่าเปื่อยด้วยการเก็บรักษาร่างมนุษย์ไว้ได้นับพันปี
ั
อย่างน่าอัศจรรย์ ไม่มีการค้นพบทางโบราณคดีคร้งใดจะย่งใหญ่ไปกว่าสุสาน
ิ
ื
ฟาโรห์ทุตอังค์อามุน (Tutankhamun) ในหุบเขากษัตริย์เม่อ ค.ศ. 1922 และ
คลีโอพัตราผู้มีพรสวรรค์อันหลากหลายนำามาสู่การหักหลังในการเมืองเร่อง
ื
้
ื
ำ
ี
นาและพิชิตดวงใจผู้นำาโรมันถึงสองคน เป็นเร่องราวท่ไม่เคยทำาให้เราหยุด
ี
หลงใหล หรือแม้แต่การท่ชาวอียิปต์ใช้รูปนก วัตถุและท่วงท่าของมนุษย์แทน
ี
คำากริยา คำานามและคำาคุณศัพท์ เป็นส่วนประกอบของภาษาท่ไวยากรณ์
ี
ึ
พัฒนาเต็มท่แล้ว คือตัวอย่างอันน่าทึ่งที่สุดอย่างหน่งของ “งานศิลปะท ี ่
เป็นการเขียนและการเขียนที่เป็นงานศิลปะ”
แต่อียิปต์โบราณและหลักวิชาการด้านอียิปต์วิทยามีหลายสิ่งให้รับรู้มาก
ี
ี
กว่าหัวข้อสำาคัญๆ ท่กล่าวมาข้างต้น คำาถามท่เราอยากรู้น้นไม่เคยส้นสุด ลุ่ม
ิ
ั
ี
ึ
ี
ิ
้
แม่นาไนล์เป็นถ่นกำาเนิดของสังคมท่ซับซ้อนและยืนยาวท่สุดแห่งหน่งใน
ำ
ื
ประวัติศาสตร์มนุษย์ได้อย่างไร รัฐท่ปกครองโดยฟาโรห์ซ่งมีแนวคิดเร่อง
ึ
ี
ระบบกษัตริย์ท่สำาคัญย่งและการบริหารท่ซับซ้อนจนทำาให้ข้าราชการใน
ี
ิ
ี
ปัจจุบันอดท่งไม่ได้น้นมาจากท่ใด เหตุใดชาวนาไม่รู้หนังสือในชนบทห่างไกล
ั
ึ
ี
ท่ไม่เคยเห็นฟาโรห์หรือแม้แต่เมืองหลวงเลยจึงถูกผนวกเข้าสู่ระบบดัง
ี
ประติมากรรมราชินีเนเฟอร์ตีติ
รูปปั้นครึ่งองค์อันงดงามของ กล่าว บทบาทของภูมิประเทศและภูมิอากาศในการกำาหนดความสัมพันธ์ของ
พระนางเนเฟอร์ตีติ มเหสีของ อยิปต์กบรฐเพ่อนบ้านทางทิศใต้ ตะวนตกและตะวนออกเฉียงเหนอเป็น
ื
ี
ื
ั
ั
ั
ั
ฟาโรห์อาเคนาเตน เป็นหนึ่งใน
ึ
ื
ั
ิ
ประติมากรรมที่มีชื่อเสียงที่สุด เช่นไร ระบบการเขียนเกิดข้นได้อย่างไร นับต้งแต่ป้ายและส่งส่อความหมาย
ในสมัยอียิปต์โบราณ (ดูหน้า 68) อย่างง่าย ไปจนถึงคำาสอนว่าด้วยพฤติกรรมทางสังคม บทรำาพึงเชิงปรัชญา
6 g บทนำา

พีระมิดกีซา
สิ่งก่อสร้างขนาดมหึมานี้เป็น
ข้อพิสูจน์ถึงความปราดเปรื่อง
ด้านวิทยาการของชาวอียิปต์โบราณ
พีระมิดที่เห็นคือมหาพีระมิดกีซา
(Giza) ซึ่งเป็นสิ่งมหัศจรรย์ของโลก
สมัยโบราณที่ยังคงหลงเหลืออยู่
เพียงแห่งเดียว (ดูหน้า 38)












































บทนำา g 7

•
ว่าด้วยธรรมชาติของการมีชีวิต การจารึกชีวประวัติ คาถาในการฝังศพ ตำารา
นรีเวชศาสตร์และบันทึกของศาลในการสอบสวนโจรปล้นสุสานท่ถูกจับตัว • • •
ี
ี
ได้ ส่งใดท่ผลักดันให้ประชาชาติสร้างหมู่วิหารท่ใหญ่กว่านครวาติกัน กษัตริย์ • • •
ิ
ี
แต่ละพระองค์ทุ่มเทให้กับการแสดงความเหนือกว่ากษัตริย์องค์ก่อนด้วย • •
•
ิ
์
ิ
ี
ื
ี
ประตูใหญ่ (pylon) โถงทางเดินท่มีเสาเรียงรายและพ้นท่ศักด์สิทธ ชาวอียิปต์ • •
สร้างสรรค์ท่าทางท่รวมกันระหว่างภาพหน้าตรงและภาพหันข้างอันเป็น •
ี
เอกลักษณ์ท่รวมจุดเด่นท่ดีท่สุดเข้าไว้ด้วยกันจนเกิดเป็นรูปแบบศิลปะท่จดจำา • •
ี
ี
ี
ี
ี
ี
ได้ทันท นับจากโฮรัส (Horus) ฮาพ (Hapi) จนถึงเฮสตัน (Heston) และ • •
ฮอลลีวูด (Hollywood) นี่เป็นเพียงไม่ก่ประเด็นท่คุณจะพบได้ในหนังสือเล่ม
ี
ี
ี
ึ
น ซ่งสรุปและอธิบายในภาพรวมท่เข้าใจได้ง่ายโดยนักอียิปต์วิทยาผู้มีช่อเสียง • • • • • •
ื
ี
้
•
ี
้
ำ
จากทั่วโลก ขณะท่เราเรียนรู้มากข้นเก่ยวกับชีวิตโบราณสองฟากฝั่งแม่นาไนล์
ี
ึ
ปัจจุบันวิชาการด้านอียิปต์วิทยาก็แตกแขนงออกไปโดยใช้วิธีการศึกษาท้ง •
ั
•
ี
จากวิชามานุษยวิทยา โบราณคด ประวัติศาสตร์ ชีววิทยา นิรุกติศาสตร์ • •
ิ
ภาษาศาสตร์ ธรณีวิทยา สถิต ประวัติศาสตร์ศิลปะ มนุษยศาสตร์ดิจิทัลและ • •
สังคมศึกษา เป็นอาทิ
บทและหัวข้อย่อย • • •
แนวทางปัจจุบันในการทำาความเข้าใจอารยธรรมอียิปต์มีแนวโน้มท่จะ • • •
ี
ี
แยกองค์ประกอบต่างๆ ออกเป็นหมวดหมู่ท่คนโบราณไม่เคยรู้จักมาก่อน เช่น • • •
•
อาจจะแยกระหว่างเวทมนต์กับวิทยาศาสตร์ออกจากกัน แยกศาสนาออกจาก • •
ั
รัฐ ซ่งชาวอียิปต์โบราณเรียงร้อยความคิดเหล่าน้นเข้าด้วยกันเป็นโลกทัศน์ •
ึ
หน่งเดียว หนังสือเล่มน้แบ่งออกเป็น 7 บท แต่ละบทบรรจุข้อมูลเป็นประเด็น
ึ
ี
•
เฉพาะ เร่มด้วย ดินแดนและผู้คน ท่ครอบคลุมเน้อหาเก่ยวกับแม่นำาไนล์ ดิน • •
ื
้
ิ
ี
ี
แดนโดยรอบและผู้คน ระบบกษัตริย์และการสืบสันตติวงศ์ จากนั้นเราจะไป
ึ
สู่หัวข้อ สถาปัตยกรรมและพ้นท ซ่งสรุปรูปแบบการก่อสร้างอันหลากหลาย • • •
ี
ื
่
•
ี
ของอียปต์และจุดเด่นของพ้นทและสงก่อสร้างสำาคัญๆ เน่องด้วยประวัต ิ •
ื
ื
ิ
่
ิ
่
ื
ี
ี
ศาสตร์ของอียปต์มีความน่าหลงใหลอย่างท่กล่าว บทถัดไปจึงมเน้อหาเก่ยว
ี
ิ
ภาชนะดินเผา กับ การค้นพบคร้งสำาคัญ รวมถึงมัมม ความล้ลับของฟาโรห์ท่เราไม่เคยคาด •
ี
ี
ั
ี
ชาวอียิปต์โบราณเชี่ยวชาญในวิชา •
ี
ช่างหลายแขนง มีการผลิตเครื่อง ว่าจะได้พบเห็นด้วยตนเอง ขุมทรัพย์ท่เต็มไปด้วยทองคำา งานศิลปะวิจิตร
ิ
เคลือบดินเผาและเครื่องปั้นดินเผา ช้นเอก เอกสารจดหมายเหตุการโต้ตอบระหว่างรัฐ และสุสานกษัตริย์สถาน
อย่างประณีตเพื่อใช้ในชีวิตประจำา
ี
ี
ั
วันและใช้พิธีกรรมต่างๆ ท่แห่งปริศนาและรูปเคารพนับพัน จากน้นเราจะข้ามไปเน้นท่ลักษณะต่างๆ • •
8 g บทนำา
•
•

ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน

•
อเล็กซานเดรีย พื้นที่ต่างๆ ในอียิปต์โบราณ
แผนที่นี้แสดงพื้นที่ส�าคัญๆ สมัย
อะบูโรช อียิปต์โบราณและเมืองสมัยใหม่
อียิปต์ล่าง กิซา • • •
อะบูกูร็อบ • • ไคโร บางแห่ง (เส้นแบ่งเขตแดนท�าขึ้น
อะบูเซอร์ • • ตามสมัยใหม่)
ซัคคารา • ลิสต์
เมมฟิส • เอล-เกอร์ซา คาบสมุทรไซนาย
ดาชูร์ • ไมดุม
• เบนีฮาซัน
• เดล-เบอร์สเชห์
อียิปต์ • เอล-อามาร์นา
• ฮัตนับ
• บาดาริ
• นากาเอ็ด-เดียร์
อะไบดอส •
อียิปต์บน เอล-อัมราห์ • • • ค็อปตอส
•
ลีเบีย เดล-บัลลาส • • ธีบส์
ลักซอร์
นากาดา
เอสนา •
เฮียราคอนโพลิส •
เอ็ดฟู •
• ก็อมออมโบ
้
แก่งนาตกที่ 1 • • อัสวาน
ำ
ฟิเล
อะนิบา • • คาซร์ อิบริม
อะบูซิมเบล •
บูเฮน • คุซทูล ทะเลแดง
มิร์กิสสา • • วาดิฮัลฟา
ชัลฟัก • • กัมไม
•
อูโรนาร์ติ •
ำ
้
เซมนา • • กุมมา แก่งนาตกที่ 2
โซเลบ •
้
ำ
ซูดาน แก่งนาตกที่ 3 แก่งนาตกที่ 4
ำ
้
• เกร์มา
ดอนโกลา • • กาวา
้
ำ
เกเบลบาร์กาล • • นูรี แก่งนาตกที่ 5
้
ำ
แม่นาไนล์
กูร์รู • • เมโรเว
• อัตบารา
ชาด
• เมโร
้
ำ
• เชนดี แม่นาอัตบารา
แก่งนาตกที่ 6
้
ำ
กัสซาลา
คาร์โทม • •
เมืองสมัยใหม่ เอธิโอเปีย
เมืองโบราณ แม่นาบลูไนล์
ำ
้
เส้นพรมแดนสมัยใหม่ แม่นาไวท์ไนล์
้
ำ
บทนำา g 9
• เซนนาร์
จีเบลโมยา •

ในสังคมอียิปต์ ชีวิตและความคิดของคนอาชีพต่างๆ ตามด้วย วิทยาศาสตร์
ี
ึ
การแพทย์และวิทยาการ ซ่งจะนำาเราเข้าสู่โลกของช่าง ขณะท่บทท่ว่าด้วย
ี
ื
ความคิดและความเช่อ จะเปิดเผยศาสนาและพิธีศพของอียิปต์ ส่วนเร่องของ
ื
ประติมากรรม จิตรกรรมและโลกวรรณกรรม อยู่ในบท ศิลปะและวัฒนธรรม
ี
ื
ขณะท่บทสุดท้ายว่าด้วยเร่อง ชีวิตและสังคม จากบทบาทและความสัมพันธ์
ั
ี
ึ
ของครอบครว ถงการเตรยมอาหารและการบรหารระบบราชการ พร้อมกัน
ิ
ี
้
ี
ั
ิ
ี
่
ิ
ั
ั
ิ
ำ
นยงม “ชวประวตพเศษ” ทใหภาพชวตและการงานของเหลาบคคลสาคญใน
้
ี
ุ
ี
่
อียิปต์สมัยโบราณสอดแทรกอยู่ระหว่างบทต่างๆ อีกด้วย
วิธีใช้หนังสือเล่มนี้
ี
ื
ี
ตลอดท้งเล่มแต่ละหัวข้อมีเน้อหาอยู่ท่หน้าซ้าย ขณะท่ภาพประกอบท่คัด
ั
ี
้
้
่
้
่
สรรมาจะอยูที่หนาขวา เนื้อหาหลักจะใหความรูเกี่ยวกับประเด็นนั้นๆ อยาง
ค่อนข้างลึกซ้ง ขอบฝั่งซ้ายเป็นหัวข้อ การสำารวจ 3 วินาท ท่สรุปหัวข้อหลัก
ี
ี
ึ
ี
ไว้ในหน่งประโยค และถัดลงมาเป็นหัวข้อ การขุดค้น 3 นาท ท่ขยายความ
ึ
ี
ิ
หัวข้อหลักด้วยหลักฐานเพ่มเติม เกร็ดเล็กๆ น้อยๆ หรือตัวอย่างพิเศษ ส่วน
ี
ี
ขอบฝั่งขวาเป็นหัวข้อ ประวัติศาสตร์ที่เก่ยวข้อง ท่เป็นการอ้างอิงข้ามไปยัง
ั
ื
ื
เน้อหาหัวข้ออ่นๆ ขณะท่ชีวประวัต 3 วินาทีเป็นรายนามบุคคลท้งในอดีตและ
ี
ิ
ั
ปัจจุบันท่เก่ยวข้องกับประเด็นท่อภิปรายในหัวข้อน้นๆ นอกจากน้ยังมีส่วนท ่ ี
ี
ี
ี
ี
เป็นแหล่งข้อมูลท้ายเล่มซ่งให้คำาแนะนำาท่มีประโยชน์ต่อการศึกษาค้นคว้า
ึ
ี
เพ่มเติม เช่นเดียวกับเว็บไซต์ด้านอียิปต์วิทยาจำานวนหน่ง กล่าวโดยรวม
ึ
ิ
ั
้
หนงสือเล่มนีต้องการเสนอภาพกว้างๆ ของมรดกทางวัฒนธรรมอียิปต์โบราณ
อันหลากหลาย รวมถึงพัฒนาการสำาคัญๆ ด้านอียิปต์วิทยาไปพร้อมกัน
หน้ากากทุตอังค์อามุน
การค้นพบทางโบราณคดีจาก
สมัยอียิปต์โบราณครั้งสำาคัญที่สุด
ครั้งหนึ่ง ได้แก่ การค้นพบสุสาน
ฟาโรห์ทุตอังค์อามุน (ดูหน้า 70)
10 g บทนำา

ลำ�ดับเวล�

รายนามผู้ปกครองอียิปต์โบราณที่นำามาเสนอเป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น เวลาทั้งหมดเป็นการประมาณจนถึง 664 ปีก่อนคริสต์ศักราช

ุ
ุ
ยคก่อนราชวงศ์ ราชอาณาจักรยคกลาง ราชวงศ์ที่ 20 1186-1070
4500-3100 BC 2040-1640 BC รามเสสที่ 3-11 (Ramesses III-XI)
ราชวงศ์ 0 3100-2960 ราชวงศ์ที่ 11 (ช่วงที่ 2) 1184-1070
นาร์เมอร์ (Narmer) 2960 2040-1991
ุ
่
เมนทูโฮเทปที่ 2 (Mentuhotep II) ยคชวงรอยต่อที ่ 3
ุ
ยคราชวงศ์ชวงต้น หลังการรวมอียิปต์ 1070-712 BC
่
2960-2649 BC 2040-2010 ราชวงศ์ที่ 21 1070-945
ราชวงศ์ที่ 1 2960-2770 ราชวงศ์ที่ 12 1991-1783 ราชวงศ์ที่ 22 945-712
ี
ดเจอร์ (Djer) 2926-2880 เซนวอสเรตท่ 1 (Senwosret I) 1971-1926 โชเชงค์ที่ 1 (Shoshenq I) 945-924
ี
ดเจต (Djet) 2880-2873 เซนวอสเรตท่ 3 (Senwosret III) 1878-1841 โอซอร์คอนที่ 2 (Osorkon II) 874-850
เดน (Den) 2873-2859 ราชวงศ์ที่ 13 1783-1640 ราชวงศ์ที่ 23 818-700
ราชวงศ์ที่ 2 2750-2649 ราชวงศ์ที่ 24 724-712
ุ
่
คาเซเคมวี (Khasekhemwy) 2676-2649 ยคชวงรอยต่อที ่ 2
1640-1550 BC
ุ
ราชอาณาจักรเก่า 2649-2100 BC ราชวงศ์ที่ 14 มีฟาโรห์หลายพระองค์ บางที ยคปลาย 760-332 BC
ราชวงศ์ที่ 25 760-660
ราชวงศ์ที่ 3 2649-2575 อาจร่วมสมัยกับราชวงศ์ที่ 13 หรือ 15 ปิเย (Piye) 743-712
โจเซอร์ (Djoser) 2630-2611 ราชวงศ์ที่ 15 (ฮิกซอสใหญ่) ราชวงศ์ที่ 26 664-525
ราชวงศ์ที่ 4 2575-2465 ราชวงศ์ที่ 16 (ฮิกซอสน้อย) ซัมเตกที่ 1 (Psamtik I) 664-610
สเนฟรู (Snefru) 2575-2551 1640-1540 ราชวงศ์ที่ 27 525-404
คูฟู (Khufu) 2551-2528 ราชวงศ์ที่ 17 1640-1550
คาเฟร (Khafre) 2520-2494 ราชวงศ์ที่ 28 522-399
เมนเคอเร (Menkaure) 2490-2472 ราชอาณาจักรใหม่ 1550-1070 BC ราชวงศ์ที่ 29 399-380
ราชวงศ์ที่ 5 2465-2323 ฮาคอร์ (Achoris) 393-380
ไอเซซี (Isesi) 2381-2353 ราชวงศ์ที่ 18 1550-1295 ราชวงศ์ที่ 30 380-332
อูนัส (Unas) 2353-2323 อาโมส (Ahmose) 1550-1525 เนคทาเนโบที่ 2 (Nectanebo II) 360-343
อาเมนโฮเทปที่ 1 (Amenhotep I)
ราชวงศ์ที่ 6 2323-2150 1525-1504
ุ
เตติ (Teti) 2323-2291 ทุตโมสที่ 1 (Thutmose I) 1504-1492 ยคกรีก-โรมัน
เปปิที่ 2 (Pepy II) 2246-2152 ทุตโมสที่ 2 (Thutmose II) 1492-1479 332 BC - 364 AD
ราชวงศ์ที่ 7 (?) 2150-2143 (?) ทุตโมสที่ 3 (Thutmose III) 1479-1425 ราชวงศ์มาเซโดเนีย 332-305
ราชวงศ์ที่ 8 2143-2100 ราชินีฮัตเชปซุต (Hatshepsut) 1473-1458 อเล็กซานเดอร์มหาราช 332-323
อาเมนโฮเทปที่ 2 (Amenhotep II)
1427-1400 ราชวงศ์ปโทเลมี 305-30
ปโทเลมีที่1-15 (Ptolemy I-XV) 305-30
ุ
่
ยคชวงรอยต่อที ่ 1 ทุตโมสที่ 4 (Thutmose IV) 1400-1390 คลีโอพัตราที่ 7 (Cleopatra VII) 51-30
2100-2040 BC อาเมนโฮเทปที่ 3 (Amenhotep III)
1390-1352
ุ
ราชวงศ์ที่ 9 และ 10 อาเมนโฮเทปที่ 4 หรือ อาเคนาเตน ยคโรมัน 30 BC - 364 AD
2100-2040 (Amenhotep IV, Akhenaten) 1352-1336
ราชวงศ์ที่ 11 (ช่วงแรก) ทุตอังค์อามุน (Tutankhamun) 1336-1327 ยคไบแซนไทน์ 364 AD - 476 AD
ุ
2140-2040 อัยย์ (Ay) 1327-1323
เมนทูโฮเทปที่ 2 (Mentuhotep II) โฮเรมเฮป (Horemheb) 1323-1295
ก่อนการรวมอียิปต์ ราชวงศ์ที่ 19 1295-1186
2061-2040 เซติที่ 1 (Seti I) 1294-1279
รามเสสที่ 2 (Ramesses II) 1279-1213
เมอร์เนปทาห์ (Merneptah) 1213-1203
บทนำา g 11

g
LAND & PEOPLE


ดินแดนและผู้คน

















































บทนำา g 13

LAND & PEOPLE ดินแดนและผู้คน
ประมวลศัพท์





ึ
ุ
ี
ี
อามน (Amun) เทพสำาคัญท่สุดองค์หน่งของ ราชวงศ์ (dynasty) ลำาดับผู้ปกครองท่มีต้น
ี
อียิปต์โบราณท่บูชากันต้งแต่ยุคแรกๆ อามุนมัก กำาเนิดร่วมกันซึ่งปกติเป็นครอบครัวเดียวกัน
ั
ั
ปรากฏในรูปมนุษย์สวมกระโปรงส้นพับจีบและ
ิ
ึ
ี
สวมขนนกคู่หน่งไว้บนศีรษะ นามเทพองค์น้หมาย ฮกซอส (Hyksos) ในภาษาอียิปต์หมายถึง
ถึง “สิ่งลี้ลับ” ที่สื่อถึงลักษณะหลายๆ ประการใน ผู้ปกครองต่างแดน ชาวฮิกซอสเป็นกลุ่มคนจาก
ี
บุคลิกภาพของพระองค์ เอเชียตะวันตกท่ปกครองตอนเหนือของอียิปต์
ระหว่างช่วงรอยต่อท 2 และได้รับการยอมรับ
่
ี
เอเชียติก (Asiatic) ผู้คนในตะวันออกใกล้ ว่านำาวิทยาการทางทหารแบบใหม่มาสู่อียิปต์เช่น
ี
คำาน้ใช้ระบุถึงชาวต่างชาติหรือศัตรูของอียิปต์ ธนูวัสดุผสม และรถศึกเทียมม้า เป็นต้น
โบราณจากดินแดนแถบซีเรีย-ปาเลสไตน์
้
ำ
นาเอ่อท่วม (inundation) การเอ่อท่วมของ
ี
ั
ิ
ึ
ุ
ี
่
ู
่
้
ำ
คาร์ทูช (cartouche) อกษรเฮียโรกลฟทเป็นรป แม่นาไนล์เป็นประจำาทกปีซ่งจะนำาโคลนเลนทอุดม
ี
ิ
บ่วงล้อมเป็นกรอบสำาหรับพระนามฟาโรห์อยปต์ ด้วยธาตุอาหารและความชุ่มช้นเอาไว้สำาหรบการ
ั
ื
ี
ปรากฏหลักฐานการใช้คร้งแรกในราชวงศ์ท 4 ใน เพาะปลกหลงนำาลด ฤดอาเคต (Akhet) หรอฤดูนา ้ ำ
่
ั
ู
ู
้
็
ื
ั
ู
รัชกาลฟาโรห์สเนฟร (2575-2551 ปีก่อนคริสต์ ไหลบ่าถือเป็นการเริ่มต้นปีของอียิปต์
ิ
ศักราช) บ่วงหมายถึงการไม่ส้นสุดและยังเก่ยว
ี
เน่องกับสัญลักษณ์ของดวงอาทิตย์และเกราะล้อม เคเม็ต (kemet) ภาษาอียิปต์โบราณหมายถึง
ื
รอบดวงอาทิตย์ บริเวณท่ราบลุ่มอันอุดมสมบูรณ์ของแม่นำาไนล์ หรือ
ี
้
“ดินแดนสีดำา”
ี
ดินดอนสามเหล่ยมปากแม่นา (delta) รูปเส้ยว
้
ี
ำ
ั
พระจันทร์อันอุดมสมบูรณ์ท่ปากแม่นาไนล์ อยู่ คช (Kush) อาณาจักรนูเบียโบราณต้งอยู่ทางใต้
ำ
ี
ู
้
ี
่
ำ
้
บริเวณตอนเหนือของอียิปต์ ของแก่งนาตกท 2 ในประเทศซูดานปัจจุบัน เป็น
ที่ประทับของผู้ปกครองในราชวงศ์ที่ 25
เดชเร็ต (deshret) ภาษาอียิปต์โบราณ แปลว่า
ิ
“ดนแดนสแดง” หมายถงแถบทะเลทรายสองฝั่ง ยุคท้าย (Late Period) ประมาณ 760-332 ปี
ี
ึ
ี
่
ื
ั
้
ำ
แม่นาไนล์ ท้งยังเป็นช่อทางการของมงกุฎแดง ก่อนคริสต์ศักราช หรือราชวงศ์ท 25 ถึงช่วงการ
(Red Crown) แห่งอียิปต์ล่างอีกด้วย ปกครองโดยเปอร์เซียช่วงท 2 เป็นช่วงสุดท้ายท ่ ี
่
ี
ั
ี
ึ
ชาวอียิปต์ด้งเดิมได้ปกครองอียิปต์ ซ่งรุ่งเรืองท่สุด
ในยุคสุดท้ายของอารยธรรมอียิปต์
14 g ดินแดนและผู้คน

อียิปต์ล่าง (Lower Egypt) ศัพท์ภูมิรัฐศาสตร์ โครงการก่อสร้างและการทำาสงครามอย่างกว้าง
สำาหรับบริเวณทางเหนือของอียิปต์โบราณรวมไป ขวาง
้
ำ
ถึงดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่นาไนล์ชื่อโบราณคือ
ั
ทา-เมฮ (Ta-mehu “ดินแดนแห่งปาปิรุส”) เทพ ี นูเบีย (Nubia) ดินแดนต้งแต่ตอนใต้ของอียิปต์ไป
ู
งูเห่า หรือ วัดเจ็ต (Wadjet) เป็นเทพผู้พิทักษ์ดิน จนถึงตอนเหนือของซูดาน อียิปต์หาหนทางนำา
ื
แดนดังกล่าว อียิปต์ล่างมีมงกุฎแดงเป็นเคร่อง ทองคำาจำานวนมากจากดินแดนดังกล่าวมาใช้เช่น
ื
หมาย และยังใช้ต้นปาปิรุสและผึ้งเป็นสัญลักษณ์ เดียวกับการนำาเข้าเคร่องหอม ไม้มะเกลือ งาช้าง
สตว์ต่างแดนและคนแคระ ผ่านการค้าขายแลก
ั
มาอัต (maat) แนวคิดอียิปต์โบราณเก่ยวกับสัจจะ เปลี่ยน
ี
ี
ความยุติธรรมและระเบียบจักรวาล ท้งยังมการ
ั
สร้างบุคลาธิษฐานเป็นเทพีรูปมนุษย์ประดับขนนก อาณาจักรเก่า (Old Kingdom) 2649 -
่
ี
ี
ไว้ท่ศีรษะ หรือปรากฏในรูปขนนกเพียงลำาพังก็ม ี ประมาณ 2100 ปีก่อนคริสต์ศักราช ราชวงศ์ท 3-8
ั
ั
ี
ี
ั
ท้งน้เป็นหน้าท่ของกษัตริย์ท่จะต้องปกป้องมาอัต ช่วงเวลาของความม่งค่งทางเศรษฐกิจและเสถียร
ี
ิ
ี
ั
สำาหรับบ้านเมือง ดังน้น ค่านิยมและความชอบ ภาพทางการเมืองท่ถือได้ว่าเป็นจุดเร่มต้นของ
ึ
ั
ธรรมของรัชสมัยจึงข้นอยู่กับว่ากษัตริย์พระองค์น้น โครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ของรัฐอย่าง เช่น
รักษามาอัตไว้ได้ดีเพียงใด พีระมิดขั้นบันไดที่ซัคคาราและมหาพีระมิดกีซา
อาณาจักรกลาง (Middle Kingdom) 2040 ฟาโรห์ (pharaoh) ตำาแหน่งผู้ปกครองอียิปต์
-ประมาณ 1640 ปีก่อนคริสต์ศักราช หรือราชวงศ์ โบราณ, กษัตริย์
ท 11-13 ช่วงเวลาท่เป็นเอกภาพทางการเมือง เกิด
่
ี
ี
ื
ี
ความเฟื่องฟูท้งด้านศิลปะสถาปัตยกรรม วรรณ อียิปต์บน (Upper Egypt) พ้นท่ตอนใต้สุดของ
ั
ั
กรรมและศาสนา ขณะเดียวกันสามัญชนก็เข้าถึง อียิปต์โบราณ ต้งแต่เมืองอัสวานไปจนถึงตอน
ื
ี
ื
ื
สิทธิพิเศษในการทำาศพท่คร้งหน่งเคยเป็นของเช้อ ใต้ของกรุงไคโร ช่อโบราณของพ้นท่ดังกล่าวคอ
ื
ี
ั
ึ
ู
พระวงศ์ และยังเกิดชนชั้นกลางขึ้นมาอีกด้วย ทา-เชมาอ (Ta-Shemau “ดินแดนแห่งต้นอ้อ”)
โดยมีเทพีนกแร้ง เนกเบต (Nekhbet) เป็นเทพ ี
อาณาจักรใหม่ (New Kingdom) 1550 - 1070 ผู้พิทักษ์ดินแดน อียิปต์บนแสดงโดยมงกุฎขาว และ
่
ี
ปีก่อนคริสต์ศักราช หรือราชวงศ์ท 18-20 สมัย สัญลักษณ์ของดินแดนเป็นรูปดอกบัวบานและหญ้า
ี
ิ
จกรวรรดอยปต์ เป็นช่วงเวลาทมการขยายตวของ แห้วหมู
ิ
ั
ี
ั
ี
่
ประมวลศัพท์ g 15

THE NILE


แม่น�้ำไนล์




ื
น่งสงบและราบร่น หรือตีฟองและน่ากลัว
ิ
่
แม่นาไนล์เป็นเส้นเลือดใหญ่สายสำาคัญของชาวอียิปต์
้
ำ
โบราณสำาหรับทุกส่ง ท้งอาหาร การขนส่ง ส่อสาร
ิ
ั
ื
้
่
่
่
ี
ั
่
การสำารวจ 3 วินาที ชลประทานและการปกครอง พลงแหงแมนำาทปรากฏตอ ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
การเอ่อท่วมประจำาทุกปีของแม่นำา เรามีอายุประมาณ 12,000 ปีมาแล้ว ไหลจากทิศใต้ ดูเพิ่มเติม
้
ไนล์และความสามารถหล่อเลี้ยง ไปสู่ทิศเหนือเป็นระยะทางเกือบ 4,200 ไมล์ (6,760 ชาติพันธุ์และประชากร
สังคมและชีวิต ทำาให้ก่อเกิดการ หน้า 30
ี
ี
ื
ี
้
รวมรัฐอียิปต์ขึ้นมาได้ กิโลเมตร) ผ่านพ้นท่หลายประเทศ แม่นำาท่ยาวท่สุดใน การตั้งถิ่นฐาน
ี
ี
โลกสายน้เป็นแม่เหล็กท่ดึงดูดให้บรรพบุรุษของชาว หน้า 46
อียิปต์อพยพมาอยู่ตามชายฝั่งท่ามกลางสภาพอากาศท ี ่
การขุดค้น 3 นาที
ื
ี
ำ
้
ั
มีหนังสือเกี่ยวกับอียิปต์โบราณ เปล่ยนจากชุ่มช้นเป็นแห้งแล้ง แก่งนาตกท้ง 6 แห่ง (นา ้ ำ ข้อความ 30 วินาที
ำ
้
ี
ี
เล่มใดหรือไม่ ที่ไม่กล่าวถึง เช่ยว) ทำาให้แม่นาไหลคดเค้ยวไปทางทิศใต้เข้าสู่นูเบีย ปีเตอร์ เดอร์ มานูเอเลียน
ข้อสังเกตอันชาญฉลาดของ โบราณ แล้ววกข้นเหนือสู่ดินแดนสามเหล่ยมปากแม่นำา ้
ี
ึ
เฮโรโดตุส (Herodotus)
ึ
นักประวัติศาสตร์ในศตวรรษ ซ่งแยกออกเป็น 7 สาขา หากเหลืออยู่ถึงปัจจุบันเพียง
ที่ 5 ก่อนคริสต์ศักราช ที่ว่า 2 สาขา ฝนจากท่ราบสูงเอธิโอเปียทำาให้เกิดนำาเอ่อท่วม
้
ี
“อียิปต์เป็นของขวัญจากแม่นา ้ ำ
ิ
ึ
ั
ื
ไนล์” บางทีอาจดูเป็นความเห็น ประจำาทุกปี (มีเข่อนขวางต้งแต่ทศวรรษ 1960) ซ่งเร่ม
ที่ไม่เหมือนใคร แต่สิ่งใดกันเล่า ต้นในเดือนมิถุนายน และมีช้นดินตะกอนท่นำาพัดพามา
้
ี
ิ
ที่มีส่วนสร้างสังคมอียิปต์มากกว่า
ั
้
ี
ำ
กันระหว่างพีระมิดหรือแม่นา ้ ำ ซ้อนทับกันท่วท่ราบนาท่วมถึง สายธารแห่งชีวิตสายน ี ้
ำ
้
ึ
ไนล์ ในระยะยาวแล้วแม่นาย่อม อาจทำาให้เกิดอันตรายข้นมาได้ทุกทาง ไม่ว่าจะเป็นความ
เป็นคำาตอบที่ใช่อย่างแน่นอน
ำ
้
ี
อดอยากจากการทนามน้อย หรือความเสียหายจากการ
ี
่
ี
้
ท่นาเอ่อท่วมมาก อย่างไรก็ตาม ชาวอียิปต์ยำาเกรงต่อนำา ้
ำ
เอ่อท่วม จึงสร้างบุคลาธิษฐานข้นมาในรูปของเทพร่าง
ึ
ท้วมแห่งความอุดมสมบูรณ์ ผู้มีหน้าอกย้อยนามว่า ฮาปี
(Hapi)
“บทสรรเสริญแม่น�้าไนล์”
กล่าวว่า แม่น�้าสายนี้
เป็นที่มาของอาหาร
การขนส่ง การสื่อสารและ
การปกครอง
16 g ดินแดนและผู้คน



THE DESERT

& THE OASES


ทะเลทรำยและโอเอซิส



ี
ื
ทะเลทรายครอบคลุมพ้นท่ส่วนใหญ่ของ
ี
ิ
อยปต์โบราณ ภมประเทศถกแบ่งโดยทะเลทราย (เดช
ู
ู
ิ
้
เร็ต-deshret “ดินแดนสีแดง”) และแม่นาไนล์กับดินดอน
ำ
การสำารวจ 3 วินาที ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
ี
้
แม่นาไนล์ทำาให้อารยธรรมเจริญ สามเหล่ยมปากแม่นำา (เคเม็ต-kemet “ดินแดนสีดำา”) ดูเพิ่มเติม
้
ำ
้
ำ
ก้าวหน้า แต่ทะเลทรายและ ทะเลทรายตะวันตก (เช่น ทะเลทรายซาฮาราตะวันออก) แม่นาไนล์
โอเอซิสก็มีส่วนอย่างมากในการ หน้า 16
ั
่
้
่
่
ี
ี
ื
กำาหนดขอบเขตความคิดและ มพนทราวสองเทาของทะเลทรายตะวนออก (เชน ทะเล เพื่อนบ้านของอียิปต์
การกระทำาของชาวอียิปต์ ทรายอาหรับ) ขณะท่พ้นท่ท่เหมาะแก่การเพาะปลูกและ หน้า 28
ี
ี
ี
ื
ี
ิ
ั
ั
ต้งถ่นฐานน้นเป็นท่คุ้นเคย มีระเบียบและ “ควบคุมได้”
ิ
ี
การขุดค้น 3 นาที แต่ทะเลทรายกลับให้ส่งท่ไม่เป็นมิตรด้วยสัตว์ป่าดุร้าย
แผนที่อียิปต์โบราณที่เหลืออยู่ และชนเผ่าเร่ร่อนนักปล้นสะดม ยกเว้นทะเลทรายซ่ง ึ ชีวประวัติ 3 วินาที
ชิ้นเดียวเป็นกระดาษปาปิรุส เกอร์ทรูด คาตัน-ทอมป์สัน
ี
ขนาด 5 ฟุต 9 นิ้ว x 1 ฟุต 8 นิ้ว ขนาบข้างหุบเขาท่มีการฝังศพอันเป็นอุดมคติชีวิตนิจ (Gertrude Caton-Thompson)
(1.75 x 0.5 เมตร) จากสมัย นิรันดร์นำาไปสู่ “ตะวันตกอันสวยงาม” ของชีวิตหลัง ค.ศ. 1888-1985
อาณาจักรใหม่ (รามเสสที่ 4) นักโบราณคดีชาวอังกฤษ
ึ
แสดงส่วนหนึ่งของ วาด ฮัมมามัต ความตาย ทะเลทรายก่อรูปอารยธรรมข้นเช่นเดียวกับ อาเหม็ด ฟาครี (Ahmed Fakhry)
ิ
ำ
ั
้
ื
ิ
ั
้
ี
์
ั
ิ
่
ี
ำ
์
้
่
(Wadi Hammamat) เส้นทาง แมนาไนล โดยทาใหเกดพนท่กนชนระหวางอยปตกบรฐ ค.ศ. 1905-1973
สำาคัญสายหนึ่งในทะเลทราย เพ่อนบ้าน ชาวอียิปต์ท่เส่ยงชีวิตเข้าไปในทะเลทรายก ็ นักโบราณคดีชาวอียิปต์และนัก
ี
ี
ื
ตะวันออกไปยังทะเลแดง อียิปต์วิทยา ผู้อำานวยการ
ิ
ุ
ั
่
ื
ื
จุดประสงค์หลักของเส้นทาง เพอแสวงหาวตถดบ การค้าทางไกลหรอการทำาสงคราม สถาบันวิจัยทะเลทราย สำานัก
น่าจะเป็นการแสวงหาทรัพยากร เป็นหลัก แม้ทะเลทรายตะวันตกจะแห้งแล้งและรกร้าง โบราณคดีอียิปต์ ค.ศ. 1944-1950
โดยมีจุดหมายปลายทางอยู่ที่
เหมืองหิน ตลอดจนเหมืองทองคำา ว่างเปล่าเป็นส่วนใหญ่ แต่ก็มีโอเอซิสสำาคัญๆ สลับอยู่
และเหมืองเงิน มีการเน้นจุดเด่น ถึง 5 แห่งท่มีแหล่งนาถาวรขนาดใหญ่เพียงพอสำาหรับ
ี
ำ
้
บนแผ่นดินพร้อมกับสิ่งก่อสร้าง ข้อความ 30 วินาที
ิ
ี
้
ี
ำ
จำานวนหนึ่ง เช่น วิหารแห่งอามุน เลยงดูประชากรจานวนมาก โอเอซสบาฮารยา (Bahariya) นิโคลาส พิคาร์โด
จุดพักขบวนเดินทางและ ดัคลา (Dakhla) ฟาราฟรา (Farafra) คาร์กา (Kharga)
บ่อนา เป็นต้น
ำ
้
และซีวา (Siwa) มีความสำาคัญในฐานะแหล่งผลิตทาง
ี
การเกษตร ส่วนทะเลทรายตะวันออกท่มีทรัพยากรอยู่มาก
เป็นแหล่งวัตถุดิบสำาหรับงานศิลปะและสถาปัตยกรรม
ี
ื
ี
และเส้นทางท่ไปตามพ้นท่กว้างขวางสู่คาบสมุทรไซนาย ทะเลทรายเป็นที่อันตราย
ี
ื
ตะวันตกและทะเลแดง ทำาให้อียิปต์มีพ้นท่ติดกับภูมิภาค แต่ก็เป็นแหล่งที่อุดมไปด้วย
หินและแร่ธาตุ ต่างกันกับแหล่ง
เมโสโปเตเมีย (Mesopotamia) เลแวนต์ (Levant) และ เกษตรกรรมและอารยธรรมที่
ทางใต้คือทวีปแอฟริกา เจริญขึ้นในโอเอซิส
18 g ดินแดนและผู้คน



RISE OF THE STATE


ก�ำเนิดรัฐ





อยิปต์แบ่งโดยภูมศาสตร์ออกเป็นดนดอน
ิ
ี
ิ
ี
สามเหล่ยมปากแม่นาอันเขียวขจีทางตอนเหนือหรือ
้
ำ
อียิปต์ล่าง (Lower Egypt) กับผืนดินแนวแคบๆ ท่เพาะ
ี
ปลูกได้ทางตอนใต้หรืออียิปต์บน (Upper Egypt) ใน
การสำารวจ 3 วินาที ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
ี
ปลายสหัสวรรษที่ 4 ก่อนคริสต์ สมัยก่อนประวัติศาสตร์ มีรัฐเล็กๆ ท่มีผู้ปกครองและ ดูเพิ่มเติม
ศักราช ผู้ปกครองจากทางใต้ วัฒนธรรมของตนเองกระจายอยู่ท่วดินแดน กระท่งส้น นาร์เมอร์
ั
ิ
ั
ำ
ขยายการควบคุมลุ่มแม่นาไนล์ หน้า 24
้
ิ
่
ี
ไปทางเหนือ เกิดเป็นการรวมรัฐ สหัสวรรษท 4 ก่อนคริสต์ศักราช กลุ่มผู้ปกครองท้องถ่น
ครั้งแรกในประวัติศาสตร์ จากอียิปต์ตอนใต้ โดยเฉพาะท่เมืองอะไบดอส (Abydos) เฮียราคอนโพลิส
ี
“ที่มั่นหลัก”
และ เฮียราคอนโพลิส (Hierakonpolis) เร่มต้นความ หน้า 56
ิ
ั
ั
การขุดค้น 3 นาที พยายามคร้งแรกด้วยการรวมรัฐเล็กๆ เหล่าน้นเข้าเป็น
วิธีการอันโหดเหี้ยมที่นาร์เมอร์ อาณาจักรเดียว เร่องราวในตำานานของประวัติศาสตร์
ื
ปฏิบัติต่อศัตรูสะท้อนอยู่ใน ชีวประวัติ 3 วินาที
ี
ความหมายของพระนามที่แปล อียิปต์ยุคแรกๆ เน้นในสิ่งท่คนโบราณต้องการให้ชนรุ่น นาร์เมอร์
ื
ว่า “ปลาดุกคลั่ง” (The Men- หลังเช่อคือ กษัตริย์ทางใต้นามว่า นาร์เมอร์ นำากองทัพ ประมาณปี 2960 BC
acing Catfish) ซึ่งเป็นปลา ฟาโรห์อียิปต์
ึ
ขนาดใหญ่และมีพลังมาก เข้ายึดครองดินแดนทางเหนือ ด้านหน่งของแผ่นหินท ่ ี
ื
ึ
กษัตริย์ลำาดับต่อๆ มาก็ยังใช้ สร้างข้นเพ่อเป็นอนุสรณ์แสดงภาพนาร์เมอร์ทุบศีรษะ
คำาขยายพระนามที่ก้าวร้าวเพื่อ ศัตร อีกด้านหน่งเป็นภาพเดินผ่านศัตรูสองแถวท่ถูกตัด ข้อความ 30 วินาที
ี
ึ
ู
อธิบายรัชสมัยของพระองค์ โรนัลด์ เจ. เลโพรฮอน
ื
กษัตริย์ในราชวงศ์ที่ 1 ทรงเรียก ศีรษะและถูกทำาให้เป็นหมัน บ่งบอกถึงแนวคิดเร่องการ
พระองค์ว่า “นักสู้” “ผู้ขับไล่” เอาชนะด้วยกำาลังทหาร ส่วนโบราณคดีก็เปิดเผยเร่องเล่า
ื
“งูเห่า” และ “ผู้ตัดศีรษะ”
ี
ี
นอกเหนือจากพระนามอื่นๆ ท่ต่างออกไปเก่ยวกับขบวนสินค้าจากตอนใต้เดินทางไป
ขณะที่ภาพการประหารต่อ ทางเหนือในลกษณะของ “จักรวรรดินยมทางวัฒนธรรม”
ั
ิ
สาธารณะยังแสดงถึงระดับการ
ี
ใช้อำานาจอีกด้วย ในท่สุดวัฒนธรรมทางเหนือก็ถูกกลืนด้วยสินค้าและ
ึ
ธรรมเนียมทางใต้ ส่วนอีกทฤษฎีหน่งกล่าวว่าผู้คนทาง
ตอนเหนือเลียนแบบวัตถุทางใต้แต่ไม่จำาเป็นต้องนำาเข้า
มาในวัฒนธรรมของตน แม้จะฝังศพไว้ท่เมืองอะไบดอส
ี
ในอียิปต์บน แต่ผู้ปกครองก็สถาปนาเมืองหลวงแห่งใหม่ ไม่ว่าจะพิชิตด้วยกองทหารหรือ
ื
ี
ี
ข้นท่เมืองเมฟฟิส (Memphis) ในพ้นท่ระหว่างอียิปต์ล่าง ผ่านการค้าขาย อียิปต์บนและ
ึ
และอียิปต์บน อียิปต์ล่างก็รวมเป็นหนึ่งเดียว
และมีเมืองหลวงแห่งใหม่ตั้งขึ้น
ที่เมมฟิส
20 g ดินแดนและผู้คน

1 เมมฟิส
2 อะไบดอส
1 3 ธีบส์
4 เฮียราคอนโพลิส












1

















2


3

4

PHARAOH


ฟำโรห์





นึกถึงภาพประธานาธิบด สมเด็จพระสันตะ
ี
ปาปา นายพล รัฐมนตรีและผู้บัญชาการตำารวจ แล้วนำา
ท้งหมดมารวมกันไว้ในบุคคลผู้เดียว คุณก็จะได้ฟาโรห์
ั
ี
ี
การสำารวจ 3 วินาที อียิปต์ คำาน้มีท่มาจากคำาว่า เพอร์อา (peraa) หรือ “บ้าน ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
ั
ึ
อำานาจและการสร้างความชอบ ใหญ่” ซ่งหมายถึงพระราชวังน่นเอง สถาบันกษัตริย์น ี ้ ดูเพิ่มเติม
ธรรมในสังคมอียิปต์ส่งผ่านจาก พัฒนาข้นมาจากช่วงเวลาก่อนท่จะมีราชวงศ์ปกครองใน นาร์เมอร์
ึ
ี
บนสู่ล่าง เพราะฟาโรห์เป็น หน้า 24
ั
ิ
ื
เสมือนสะพานเชื่อมสวรรค์กับ สมัยโบราณ เม่อกลุ่มวัฒนธรรมหลากหลายต้งถ่นฐานอย ู่
โลก เทพกับมนุษย์ ตามแม่นาไนล์และพัฒนาองค์ประกอบของสังคมซับซ้อน ราชวงศ์
ำ
้
หน้า 26
ั
ิ
ิ
์
ึ
ิ
ข้นมา ฟาโรห์เป็นท้งมนุษย์และส่งศักด์สิทธ เป็นผู้ออก สเนฟรู
ำ
ิ
ำ
ุ
ั
การขุดค้น 3 นาที กฎหมาย สร้างวหาร นากองทพทาสงคราม ควบคม หน้า 42
ุ
ในฐานะผู้คาจุนมาอัต (maat - โครงการชลประทานและอำานวยความยตธรรม อย่างไร เซนวอสเรตที่ 3
้
ำ
ิ
ความจริง สัจจะ ความเจริญและ หน้า 64
ี
การสอดประสานกับ ก็ตาม การเป็นท่เคารพบูชา ใช่ว่าจะไม่เคยเกิดการลอบ
ั
ึ
จักรวาล) ฟาโรห์ผู้เรืองอำานาจ สังหารข้น เพียงแต่น่นเป็นการกระทำาตัว “มนุษย์” ไม่ใช่ ทุตโมสที่ 3
รวบรวมทุกประเภทของศาสนา หน้า 86
ั
ื
ี
และรัฐเข้าไว้ด้วยกัน การป้องกัน “สถาบัน” ฟาโรห์น้นเป็นท่จดจำาได้ทันทีจากเคร่องทรง อาเคนาเตน
ั
พรมแดน การจัดการแม่นาไนล์ ท้งมงกุฎ ศิราภรณ์พิเศษ เคราปลอมสำาหรับพิธีกรรม หน้า 102
ำ
้
ที่เอ่อท่วม การบวงสรวงให้ พระนามทเขยนด้วยอกษรเฮยโรกลฟซงอย่ภายในวงรีท ่ ี
ั
ี
ี
่
ู
่
ิ
ี
ึ
เทพเจ้าพอใจและการควบคุม รามเสสที่ 2
เครือข่ายผู้นำาที่ทะเยอทะยาน เรียกว่า คาร์ทูช (Cartouches) และสุสานอันวิจิตรทั้งที่ หน้า 126
จึงไม่ใช่งานง่ายเลย เป็นพระมดหรอห้องทเจาะเข้าไปในหน ฟาโรห์บาง
ิ
ื
ิ
ี
่
ี
ี
ิ
พระองค์เป็นท่รู้จักในฐานะนักสร้างผู้ย่งใหญ่ (ฟาโรห์ ข้อความ 30 วินาที
ี
ู
่
สเนฟรู, คูฟ และอาเมนโฮเทปท 3) บางพระองค์เป็น ปีเตอร์ เดอร์ มานูเอเลียน
ี
่
นักรบ (ทุตโมสท 3, รามเสสท 2) หรือนักการเมืองผู้
่
ี
เฉียบแหลม (อาเมเนมเฮตที่ 1, ซัมติกที่ 1) ทว่าเราแทบ
จะไม่รู้จักบุคลิกภาพส่วนพระองค์เลย ประติมากรรมรูป
ิ
ี
กษัตริย์แทบทุกช้นแสดงรูปแบบลักษณะท่ช่วยให้เรา
จำาแนกภาพลักษณ์ของพระองค์ได้ มีกรณีแปลกๆ อยู่ไม่ ในฐานะผู้ปกครองสูงสุดใน
ี
มากนักท่ผู้หญิงประกาศเป็นฟาโรห์ (นิโตคริส, เซเบกเนฟรู, อียิปต์ ฟาโรห์มีบทบาททั้งทาง
โลกและทางศาสนา ฟาโรห์
ฮัตเซปซุต และคลีโอพัตรา) อียิปต์มักจะเป็นที่จดจ�าได้
ทันทีจากอาภรณ์ที่เป็น
สัญลักษณ์
22 g ดินแดนและผู้คน



24 g ดินแดนและผู้คน

NARMER



นำร์เมอร์



ื
ี
ผู้ปกครองคนแรกเม่อรวมอียิปต์เข้า อียิปต์ท่เมืองอะไบดอส แต่ต่อมางานวิจัยก็แสดงให้
ด้วยกันแล้ว นาร์เมอร์เป็นมากกว่าคนธรรมดา เขาเร่ม เห็นว่าท่จริงแล้วนาร์เมอร์ถูกฝังไว้ในสุสานต่างหาก
ิ
ี
่
ี
้
้
ื
ู
็
่
ั
ั
ั
เปนทรจกเมอ ค.ศ. 1898 เมอนกโบราณคดขดคนวตถ ุ ค.ศ. 1985 คณะนักวิจัยเยอรมันขุดค้นสุสานแห่งน้น
ี
ุ
ื
ั
่
ี
ั
ื
ิ
ี
ี
่
ท่ภาพสลักนูนตำาสองช้นท่ปรากฏช่อของเขาจากสถาน ใหม่อีกคร้งก็ค้นพบรอยผนึกท่ยืนยันว่าตำาแหน่งของ
ี
่
ั
ี
ั
ี
่
ทท่เรยกว่า “ท่มนหลก” เมืองเฮียราคอนโพลิส ด้าน นาร์เมอร์ในฐานะบุคคลแรกในรายนามกษัตริย์ของ
ี
ึ
หน่งของแผ่นหินสำาหรับใช้บดสีเขียนขอบตาซ่งได้รับ ราชวงศ์ท 1 ในตราผนึกดังกล่าว เดิมเข้าใจว่าอักษร
ี
ึ
่
ี
ั
การเก็บรักษาไว้ในสภาพดีน้น นาร์เมอร์อยู่ในรูปคน เฮียโรกลิฟในพระนามกษัตริย์เป็นภาพท่ดูเหมือนปลา
ี
ิ
สวมมงกฎสขาวของอยปตบนกำาลงประหารชวตคนพน ดุกมากกว่าเป็นภาพสัตว์หางยาว สิ่งนี้ทำาให้เกิดความ
ื
ั
์
้
ี
ี
ิ
ุ
ี
เมืองแห่งดินดอนสามเหล่ยมปากแม่นาไนล์ท่กำาลังกลัว สงสัยในการอ่านนามตามธรรมเนียมว่า “นาร์เมอร์”
ี
้
ำ
หัวหด อีกด้านหน่งนาร์เมอร์ซ่งสวมมงกุฎแดงของ (และการแปลความหมายที่ว่า “ปลาดุกคล่ง”) แต่ก็ยัง
ึ
ึ
ั
ี
ื
อียิปต์ล่างกำาลังมองศพท่ถูกตัดศีรษะ 10 ศพ เช่อกัน ไม่มีข้อเสนออื่นมาให้พิจารณา
ึ
ั
ำ
่
มานานวาฉากเหลานเปนการราลกถงชยชนะครงใหญ ่ ไม่ว่าพระนามจะอ่านว่าอย่างไร ก็พบได้บนวัตถ ุ
้
็
่
ี
ั
้
ึ
ู
ู
ั
ของการต่อสู้เพ่อรวมอียิปต์เข้ามาอยู่ใต้การปกครอง หลากหลายนับตงแต่รปสลักลงบาลนหินอาลาบาส
ื
ิ
้
ึ
ึ
ึ
ิ
ของคนผู้เดียวซ่งเกิดข้นราว 3,100 ปีก่อนคริสต์ เตอร์สูง 20 1/2 น้ว (52 เซนติเมตร) ท่เขาสร้างข้น ซ่ง ึ
ี
ั
ศกราช อย่างไรกตาม ปัจจบนนกวชาการเชอว่าภาพ ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ท่พิพิธภัณฑ์นอยเอส (Neues
ั
ื
่
ั
ิ
ุ
็
ี
ทปรากฏบนจานบดสเป็นเหตการณ์การปราบกบฏ Museum) ในกรุงเบอร์ลิน ไปจนถึงเศษเคร่องปั้นดิน
ี
่
ี
ุ
ื
้
ึ
ิ
่
ุ
ึ
ิ
ี
่
ี
หลงการรวมอยปต์แล้วซงเป็นเหตการณ์จรงทเกดขน เผาจากแหล่งขุดค้นในอียิปต์ล่าง ตอนเหนือของคาบ
ิ
ั
ในหนึ่งปีจึงได้ชื่อตามเหตุการณ์นั้น สมทรไซนายและตอนใต้ของดนแดนคานาอน (Ca-
ิ
ั
ุ
วัตถุอีกช้นหน่งจากเฮียราคอนโพลิส เป็นหัวคทา naan) ท่แสดงถึงการติดต่อค้าขายอย่างกว้างขวาง
ิ
ึ
ี
ี
ี
ี
ขนาดใหญ่ท่ใช้ประกอบพิธ มีภาพเหตุการณ์ท่เป็น ของรัฐอียิปต์ยุคแรก
ปริศนาเก่ยวกับนาร์เมอร์คือภาพผู้หญิงแบกเก้าอ้ (อาจ นาร์เมอร์จะเป็นกษัตริย์เมเนสผู้ปกครองท่เป็น
ี
ี
ี
เป็นเทพีหรือหญิงในราชสำานัก) และเชลยศึก มนุษย์คนแรกของอียปต์ตามหลกฐานอียปต์ยุคหลง
ิ
ั
ิ
ั
่
ี
ในคริสต์ศตวรรษท 20 วิลเลียม แมทธิว ฟลิน หรือไม่ ก็ยังเป็นสิ่งที่ต้องหาคำาตอบต่อไป
เดอร์ส เพตร (William Matthew Flinders Petrie)
ี
“บิดา” ของโบราณคดีอียิปต์ แม้เขาจะพบสุสานของ เอ็ม. อีตัน-เคราส์
นาร์เมอร์อยู่ท่ามกลางบรรดากษัตริย์ยุคแรกๆ ของ
นาร์เมอร์ g 25

DYNASTIES


รำชวงศ์





คุณจะจัดการรายนามขนาดยาวของฟาโรห์
ั
นับร้อยพระองค์ท่ปกครองตดต่อกนกว่า 3,000 ปีได้
ี
ิ
อย่างไร คนอียิปต์โบราณเริ่มนับ 1 ใหม่ทุกครั้งที่ฟาโรห์
ื
ึ
การสำารวจ 3 วินาที องค์ใหม่ข้นครองราชย์ โดยนับรัชสมัยว่า “ปี 1” ไปเร่อยๆ ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
ึ
ี
ั
่
ั
ิ
มาเนโธ นักบวชสมัยศตวรรษ ขณะทมีการบนทกรายพระนามและจดหมายเหตุกษตรย์ ดูเพิ่มเติม
ที่ 3 ก่อนคริสต์ศักราช ซึ่งได้ เอาไว้ หลายช้นยังปรากฏอยู่บนผนังสุสานและวิหารต่างๆ กำาเนิดรัฐ
ิ
รับมอบหมายจากฟาโรห์ปโทเลมี หน้า 20
ที่ 1 และปโทเลมีที่ 2 ให้ รวมไปถึงการรับรู้ถึงลำาดับราชสกุลด้วย แต่แนวคิดเรื่อง
เรียบเรียงข้อเขียนชื่อ เอยิพติอากา ราชวงศ์ปรากฏข้นคร้งแรกโดยมาเนโธ (Manetho) ฟาโรห์
ั
ึ
ขึ้นมา เป็นบุคคลแรกที่จัด หน้า 22
ี
หมวดหมู่ราชตระกูลที่ปกครอง นักบวชอียิปต์ในศตวรรษท่ 3 ก่อนคริสต์ศักราช ข้อเขียน นาร์เมอร์
อียิปต์ในประวัติศาสตร์เป็น ประวัติศาสตร์ของเขาช่อ เอยิพติอากา (Aegyptiaca) หน้า 24
ื
ราชวงศ์ต่างๆ
จำาแนกกษัตริย์อียิปต์ออกเป็น 31 ราชวงศ์ (ตระกูลท ่ ี เซนวอสเรตที่ 3
ี
ปกครอง) จากฟาโรห์เมเนสจนถึงกษัตริย์ดาริอุสท่ 3 จาก หน้า 64
การขุดค้น 3 นาที เปอร์เซีย ปัจจุบันนักอียิปต์วิทยายังคงใช้ระบบดังกล่าว
เป็นการยากที่จะรู้ได้ว่าเหตุใด
ี
ื
ี
จึงนับราชวงศ์ที่ 6 เป็นราชวงศ์ อยู่ บางกรณีมีการเปล่ยนราชวงศ์ชัดเจน ขณะท่กรณีอ่นๆ ชีวประวัติ 3 วินาที
ิ
ใหม่ ในเมื่อผู้ปกครองพระองค์แรก เราไม่อาจเข้าใจกระจ่างนักว่าเหตุใดมาเนโธจึงนับการเร่ม มาเนโธ
ี
ของราชวงศ์ก็สืบสายราชตระกูล ประมาณป 323-246 BC
ั
มาจากราชวงศ์ที่ 5 เช่นเดียวกับ ต้นราชวงศ์ใหม่ บางคร้งความผิดพลาดก็อาจไม่ได้มาจาก นักบวชอียิปต์จากเมืองเซเบนไนตอส
ราชวงศ์ที่ 18 ที่เริ่มต้นด้วย เขา เพราะข้อเขียนของมาเนโธปรากฏอยู่ในรูปของ (Sebennytos) ผู้เรียบเรียงหนังสือ
ราชตระกูลของเจ้าชายแห่ง ข้อความที่นักเขียนรุ่นหลังๆ คัดลอกต่อกันมา อย่างเช่น เอยีติอากา ในสมัยฟาโรห์ปโทเลมีที่ 1
ธีบส์ (Thebes) เช่นเดียวกับ และปโทเลมีที่ 2
ราชวงศ์ที่ 17 ปัจจุบันเราให้ โยเซฟุส (Josephus) อัฟริกานุส (Africanus) ซินเซลลุส
ความสำาคัญกับแนวคิดเรื่อง (Syncellus) และยูเซบิอุส (Eusebius) ซึ่งแต่ละคนก็มี
ราชวงศ์มากถึงขั้นที่ ข้อความ 30 วินาที
ี
มี “ราชวงศ์ 0” ซึ่งเป็นช่วงเวลา ผลงานแตกต่างกันไป นอกจากน้นักอียิปต์วิทยายังจัด ปีเตอร์ เดอร์ มานูเอเลียน
ก่อนการเกิดขึ้นของราชวงศ์ที่ 1 ราชวงศ์ต่างๆ ไว้ในช่วงหลักๆ อย่างเช่น ราชอาณาจักรเก่า
ราชอาณาจักรกลางและราชอาณาจักรใหม่ โดยมี “ช่วง
รอยต่อ” (Intermediate periods) คั่นเป็นช่วงๆ ตาม
ู
่
ิ
่
ี
ุ
มาด้วยช่วงสดท้าย (Late Period, ดเพมเติมทหวข้อ
ั
ั
ำ
ลาดบเวลาในประวตศาสตร์ หน้า 11) ศพท์เฉพาะทาง รายพระนามกษัตริย์พร้อม
ั
ิ
ั
เหล่านี้มีหลายคำาที่เป็นการยัดเยียดมุมมอง “จัดตั้ง” ให้ เวลา และในบางกรณีก็มี
เหตุการณ์ส�าคัญในรัชสมัย
แก่เรื่องราวในประวัติศาสตร์อียิปต์ แต่ก็ยากที่จะเปลี่ยน นั้นๆ ได้รับการสลักไว้บนผนัง
แปลงได้ สุสานและวิหารต่างๆ
26 g ดินแดนและผู้คน

EGYPT’S NEIGHBORS



เพื่อนบ้ำนของอียิปต์



ในอุดมคติแบบอียิปต์คือดินแดนแห่ง

วัฒนธรรมและระเบียบ ขณะท่ต่างแดนเป็นตัวแทนของ
ี
ความวุ่นวาย ข้อเขียนและภาพต่างๆ มักกล่าวถึงชนชาต ิ
ี
อีก 3 กลุ่มท่อยู่รอบๆ อียิปต์ คือ ชาวลีเบีย (Libyans)
การสำารวจ 3 วินาที ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
ทำาเลที่ตั้งของอียิปต์ซึ่งอยู่ อยู่ทางตะวันตก ชาวนูเบีย (Nubians) อยู่ทางใต้ และ ดูเพิ่มเติม
ระหว่างภูมิภาคเลแวนต์ทาง ชาวเอเชียติก (Asiatics) อยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือ ทะเลทรายและโอเอซิส
ตะวันออกเฉียงเหนือ อาณาจักร หน้า 18
ื
ี
ลีเบียและซูดานในแอฟริกาทาง นอกจากน้ยังมีการพูดภาษาอ่นในบริเวณพรมแดน ชาติพันธุ์และประชากร
ตะวันตกและทางตอนใต้ ซึ่งได้ ได้แก่ ภาษาถ่นในตระกูลเซมิติกในคาบสมุทรไซนายและ หน้า 30
ิ
รับประโยชน์จากรัฐเพื่อนบ้าน
เหล่านั้นทั้งทางเศรษฐกิจและ ปาเลสไตน์ ภาษาลีเบีย (ต้นแบบของภาษาเบอร์เบอร์
วัฒนธรรม ปัจจุบัน) มีใช้ทางตะวันตกของดินดอนสามเหล่ยมปาก ชีวประวัติ 3 วินาที
ี
้
้
แม่นำาไนล์และบริเวณลุ่มแม่นำา รวมไปถึงภาษานิโล- โวล์ฟกัง เฮล์ก (Wolfgang Helck)
การขุดค้น 3 นาที ซาฮารา (Nilo-Saharanic) และภาษาคูช (Kushitic) ใน ค.ศ. 1914-1993
ี
ชาวอียิปต์ปรับปรุงนวัตกรรม ตอนใต้ การอพยพจากดินแดนเหล่าน้สู่อียิปต์เกิดข้นบ่อย นักอียิปต์วิทยาชาวเยอรมัน ผู้เสนอ
ึ
จำานวนมากจากวัฒนธรรมเพื่อน และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง
ั
ั
้
ิ
บ้าน โดยเฉพาะในด้านวิทยาการ คร้งและนำาไปสู่การตงถ่นฐานของชาวนูเบีย (เช่นวัฒนธรรม อียิปต์กับเพื่อนบ้าน
ี
การทหาร การผลิตสิ่งทอ งาน แพนเกรฟ) ชาวปาเลสไตน์ (ท่ปกครองอาณาจักรฮิกซอส
ฝีมือ ศาสนา วรรณกรรมและ
ภาษา ในทางกลับกัน วัฒนธรรม ระหว่างปี 1650-1530 ก่อนคริสต์ศักราช) และชาวลีเบีย ข้อความ 30 วินาที
ี
ี
อียิปต์ก็ถ่ายทอดสู่นูเบียและ (ท่ปกครองรัฐเล็กๆ หลายแห่งในแถบดินดอนสามเหล่ยม โทมัส ชไนเดอร์
ปาเลสไตน์ซึ่งศิลปวัตถุและรูป ปากแม่นาในยุคสมัยลีเบีย) ระหว่างสหสวรรษท 2 ก่อน
ำ
่
้
ี
ั
เคารพ แสดงให้เห็นว่าวัฒนธรรม
ั
เหล่านี้ได้รับการปรับให้เป็นไป คริสต์ศักราช อียิปต์ต้งนูเบีย (คูช) ทางตอนใต้ของแก่ง
ตามกระบวนการทำาให้เป็น นาตกแห่งแรกของแม่นาไนล์เป็นอาณานิคม อีกท้งยัง
ำ
้
้
ั
ำ
อียิปต์
ทำาให้ปาเลสไตน์ (ท่ประกอบด้วยระบบนครรัฐคานาอัน
ี
จำานวนมาก) เป็นหัวเมืองจักรวรรดิในช่วงราชอาณาจักร
ื
ใหม่อีกด้วย เม่ออียิปต์สูญเสียอาณานิคมภายนอกราว
ปี 1070 ก่อนคริสต์ศักราช รัฐเอกเทศต่างๆ ก็เกิดข้นใน การอพยพของชาวลีเบีย
ึ
ชาวนูเบียและชาวเอเชียติก
ปาเลสไตน์และจักรวรรดิคูชในซูดาน อียิปต์ได้ประโยชน์ น�าความก้าวหน้าทาง
ั
จากเพ่อนบ้านเหล่าน้ไม่เฉพาะทางเศรษฐกิจเท่าน้น แต่ วิทยาการ เศรษฐกิจและ
ื
ี
ยังมีในทางวัฒนธรรมอีกด้วย และในทางกลับกัน อารย วัฒนธรรมมาสู่อียิปต์ ขณะ
เดียวกันคนเหล่านั้นก็ปรับตัว
ธรรมเหล่าน้นก็เป็นกระบวนการทำาให้เกิดเป็นอียิปต์ด้วย ให้เข้ากับวัฒนธรรมแบบ
ั
เช่นกัน อียิปต์ด้วย
28 g ดินแดนและผู้คน



ETHNICITY &

POPULATION


ชำติพันธุ์และประชำกร



นักวิชาการตะวันตกมักจะสันนิษฐานว่าการ

ี
ึ
เกิดข้นของอารยธรรมอียิปต์มาจากประชากรท่ไม่ใช่ชาว
ั
ั
ิ
แอฟรกนและกไม่ใช่ชนผวขาวด้วย จนกระทงครสต์
ิ
็
่
ิ
การสำารวจ 3 วินาที ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
ี
ี
่
ื
ประชากรอียิปต์โบราณเป็นชาว ศตวรรษท 20 เม่อการศึกษาค้นคว้ามุ่งเน้นไปท่แนวคิด ดูเพิ่มเติม
แอฟริกันโดยกำาเนิด และมีความ ท่ว่าชาวแอฟริกันเป็นศูนย์กลาง ก็มีความเห็นว่าชาว เพื่อนบ้านของอียิปต์
ี
สืบเน่องระหว่างประชากรโบราณ หน้า 28
ื
กับประชากรปัจจุบัน แม้จะมี อียิปต์โบราณเป็นชาวแอฟริกันผิวดำาด้วยเช่นกัน ความ
การอ้างแนวคิดสมัยใหม่ที่เห็น เห็นน้ไม่ได้รับการสนับสนุน ชีววิทยาประชากรสมัยใหม่
ี
ตรงข้ามก็ตาม
ี
จึงเข้ามาแทนท่แนวคิดในการจำาแนกกลุ่มชาติพันธุ์ทาง ชีวประวัติ 3 วินาที
วิลเลียม แมทธิว ฟลินเดอร์ส เพตรี
วัฒนธรรม ด้วยการทำาความเข้าใจประชากรอย่างมีพลวัต ค.ศ. 1853-1942
การขุดค้น 3 นาที จากลกษณะเด่นททบซ้อนกนซงค่อยๆ เปลยนแปลง ผู้ก่อตั้งวิชาอียิปต์วิทยาและผู้ตั้ง
ี
ั
ั
่
ั
ี
่
่
ึ
ปฏิสัมพันธ์ระหว่างกลุ่ม สมมติฐานเรื่อง “ชนชาติกษัตริย์” ที่
ื
ประชากรที่แตกต่างกันเป็นสิ่งที่ ลักษณะทางกายภาพจากการเคล่อนย้ายข้ามพรมแดน เกี่ยวข้องกับการเกิดขึ้นของอียิปต์
เห็นได้บ่อยตามพรมแดนอียิปต์ ทางภูมิศาสตร์ การศึกษาทางมานุษยวิทยาของประชากร
ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดเกิดขึ้นที่ มาร์ติน เบอร์นัล (Martin Bernal)
ี
เมืองอาวาริส (Avaris, อียิปต์โบราณแสดงให้เห็นถึงต้นกำาเนิดท่เป็นแอฟริกัน ท้ง ั ค.ศ. 1937-2013
ี
่
ื
ปัจจุบันคือเมืองเทเลลดาบา ยังเน้นความสำาคัญของความสืบเน่องทเข้าใจได้ระหว่าง ผู้เขียนหนังสือ อะเธนาด�า
Tell el-Daba) ที่ก่อตั้งขึ้นเป็น (Black Athena) ซึ่งเป็นข้อเขียน
เมืองหน้าด่านแห่งแรกทางตะวัน ประชากรโบราณกับชาวอียิปต์ปัจจุบันอีกด้วย ตลอด สำาคัญของแนวคิดที่ถือชาวแอฟริกัน
ำ
้
ออกของแม่นาสาขาเปลูซิแอก ระยะเวลาในประวัติศาสตร์ อียิปต์มีการอพยพอย่างต่อ เป็นศูนย์กลาง
้
ำ
(Pelusiac) ของแม่นาไนล์ เน่อง และกลุ่มชาติพันธุ์กลุ่มอ่นๆ ก็ไม่เคยปรากฏใน มันเฟรด บีตัก (Manfred Bietak)
ื
ื
ทางตะวันออกของดินดอน ค.ศ. 1940 -
่
่
็
่
้
ำ
้
สามเหลี่ยมปากแม่นา ในสมัย ลักษณะสงผลเสียหายแตอยางใด และมักจะเปนผลดาน นักอียิปต์วิทยาชาวออสเตรียน ผู้ขุด
ปลายราชวงศ์ที่ 12 ผู้อพยพจาก ดีนับแต่สมัยราชอาณาจักรใหม่เป็นต้นไป จึงเป็นการยาก ค้นเมืองโบราณอาวาริส/เทเลลดาบา
ปาเลสไตน์เข้ามาตั้งถิ่นฐานใน
ี
ั
นามของรัฐ เมืองแห่งนี้จึงปรากฏ ท่จะประมาณจำานวนประชากรท้งหมดของอียิปต์ใน
ทั้งลักษณะทางวัฒนธรรมอียิปต์ แต่ละช่วงเวลา กระน้นก็มีการประมาณจำานวนคร่าวๆ ใน
ั
และปาเลสไตน์เคียงคู่กัน ข้อความ 30 วินาที
ี
่
โดยเฉพาะลักษณะทาง สมัยราชอาณาจักรใหม่อยู่ท 4 ล้านคน นครเมมฟิสใน โทมัส ชไนเดอร์
สถาปัตยกรรมปาเลสไตน์ การฝัง สมัยรุ่งเรืองท่สุดมีประชากรประมาณ 150,000 คน เมือง
ี
ศพลา และการฝังศพในชุมชน
ใหญ่อย่างธีบส์ อามาร์นา และเฮลิโอโพลิสมีประมาณ ผู้อพยพปรับเปลี่ยนวัฒนธรรม
50,000 คน ขณะท่เมืองศูนย์กลางมีประมาณ 5,000 คน กับประชากรกลุ่มใหญ่กว่าอย่าง
ี
แต่ผู้คนท่อาศัยอยู่ในชนบทตามหมู่บ้านเล็กๆ อยู่ในหลัก รวดเร็ว ชาวอียิปต์สมัยใหม่มี
ี
ร้อยเท่านั้น ลักษณะทางชาติพันธุ์ร่วมกัน
กับบรรพบุรุษของตน
30 g ดินแดนและผู้คน



g
ARCHITECTURE & SITES


สถาปัตยกรรมและพื้นที่

















































บทนำา g 33

ARCHITECTURE & SITES
สถาปัตยกรรมและพื้นที่
ประมวลศัพท์





ี
เบย์ (bay) เคร่องมือสำารวจอย่างง่ายๆ ทำาจาก มาสตาบา (mastaba) คำาภาษาอาหรับท่ใช้เรียก
ื
ั
ี
ทางต้นปาล์ม บางทีอาจใช้เล็งแนวอย่างท่ใช้ใน ม้าน่งท่ต้งไว้ด้านนอกเรือนในหมู่บ้านอียิปต์สมัย
ั
ี
กล้องวัดมุมสมัยใหม่ ใหม่ นักอียิปต์วิทยาใช้คำาน้เพ่ออธิบายถึงโครงสร้าง
ี
ื
ั
ี
ส่วนบนของสุสานโบราณของชนช้นนำาท่ไม่ใช่ราช
ห้องบรรจศพ (burial chamber) ห้องหน่งใน ตระกูลท่สร้างเลียนแบบรูปร่างของม้าน่งดังกล่าว
ั
ึ
ุ
ี
ึ
สุสานซ่งปกติอยู่ใต้ดินเป็นท่บรรจุมัมมีและข้าวของ (หลังคาสี่เหลี่ยมผืนผ้า ผนังด้านนอกลาดเอียง)
ี
ของผู้ตาย ได้รับการออกแบบให้ปิดตายหลังฝังศพ
ี
แล้ว เมอร์เค็ต (merkhet) เคร่องมือสำารวจท่ใช้จับ
ื
ระดับเพ่อรักษาแนวเส้นให้เสมอกัน จำาเป็นต้องม ี
ื
ั
ิ
ึ
ี
คิวบิต (cubit) หน่วยการวดท่ได้จากความยาว ลูกด่งพร้อมแขนรูปตัว L ซ่งตรึงไว้กับด้ามท่อยู่ใน
ี
ิ
จากศอกไปจนถึงปลายน้วกลาง ในอียิปต์หน่วยวัด แนวเดียวกับไม้ง่าม ลูกด่งอาจห้อยลงมาจากแขน
ิ
มาตรฐานยุคแรกท่สุดคือ คิวบิตหลวง (royal แนวดิ่งสั้นๆ ก็ได้
ี
cubit) ที่ยาวประมาณ 20 นิ้ว (52.5 เซนติเมตร)
ี
วิหารฝังศพ (mortuary temple) วิหารท่อุทิศ
กลุ่มอาคารฝังศพ (funeral complex) เรียก ให้เป็นอนุสรณ์ถึงฟาโรห์ผู้สวรรคตและรัชกาลของ
ึ
อีกอย่างหน่งว่า กลุ่มอาคารเก็บศพ ประกอบด้วย ฟาโรห์องค์ปัจจุบัน (มักจะเป็นโอรส) ผู้สร้างหรือ
อนุสรณ์สถานท่สร้างข้นเน่องในพิธีฝังศพฟาโรห์ สานต่อการก่อสร้างให้เสร็จ
ึ
ี
ื
ี
ื
ี
กลุ่มอาคารฝังศพท่มีช่อเสียงมากท่สุดแห่งหน่ง ึ
ื
ั
คือ พีระมิดข้นบันไดของฟาโรห์โจเซอร์ (ราชวงศ์ ห้องถวายเคร่องบูชา (offering chamber)
ี
ที่ 3) บางทีเรียกว่าห้องประกอบพิธี ท่ให้ผู้คนเข้าไป
ื
ประกอบพิธีกรรม (มักจะอยู่บนพ้นดิน) ตลอดจน
ี
ิ
ี
เฮบ-เซด (heb-sed) เทศกาลเฉลิมฉลองการ ถวายอาหารและเครองดมตามธรรมเนยมพธศพได ้
ื
่
่
ื
ครองราชย์ 30 ปีของกษัตริย์ (มีการยกเว้นอยู่บ้าง)
ั
ี
จากน้นจะเฉลิมฉลองทุกๆ 3 ปี การเฉลิมฉลองน้ม ี ประตูใหญ่ (pylon) ประตูขนาดใหญ่ขนาบข้าง
ื
ความหมายเพ่อฟื้นพละกำาลังและความเข้มแข็งให้ ทางเข้าวิหารอียิปต์ ประกอบด้วยหอคอยสูงสอง
ี
ิ
แก่กษัตริย์พร้อมการจัดร้วกระบวน พิธีกรรมและ ด้านท่สร้างติดกับฐานประตูทางเข้า ประตูใหญ่เป็น
ของถวายอันวิจิตรงดงาม องค์ประกอบเชิงสัญลักษณ์ท่สำาคัญของสถาปัตย
ี
กรรมวิหารเพราะเป็นตัวแทนของขอบฟ้า (อาเค็ต-
akhet) ที่มีดวงอาทิตย์ขึ้นมา
34 g สถาปัตยกรรมและพื้นที่

ี
ี
เมืองพีระมิด (pyramid town) ท่พักของ พระมิดตามคตินยม (traditional pyramid)
ิ
ี
ี
่
ิ
นักบวชและคนท่รับผิดชอบการสร้างพีระมิดและ ในราชวงศ์ท 4 ชาวอียิปต์เร่มสร้างพีระมิดจริงๆ ท ี ่
ั
ึ
ิ
ึ
การประกอบพิธีกรรมแด่กษัตริย์ผู้สวรรคต ซึ่งเริ่ม เรียบทุกด้านข้นมา ความพยายามคร้งแรกเร่มข้นท ี ่
ขึ้นในช่วงราชอาณาจักรเก่า ประกอบด้วยบ้านพัก เมืองไมดุม (Meidum) และเมืองดาชูร์ (Dahshur)
โรงนอนคนงาน โรงเก็บวัสดุอุปกรณ์ ยุ้งฉาง โรง ในรัชกาลฟาโรห์สเนฟร และต่อมานำาไปสู่การ
ู
ทำางาน สวนและศูนย์บริหารงาน ก่อสร้างมหาพีระมิดแห่งกีซา
สุสานหินตัด (rock-cut tomb) นับแต่สมัยราช ทูมูล (tumuli) เรียกอีกอย่างหน่งว่าเนินฝังศพ
ี
ึ
อาณาจักรเก่าเป็นต้นมา มีการสร้างสุสานด้วยการ เป็นกองดิน ทรายหรือหินท่สร้างเป็นท่หมายของ
ี
ี
เจาะเข้าไปในหินซ่งปกติอยู่ริมเชิงเขา เป็นทางเลือก หลุมศพ
ึ
ด้วยราคาที่ถูกกว่ามาสตาบา
หุบเขากษัตริย์ (valley of the Kings) ต้งอยู่
ั
ำ
้
พระนคร (royal city) ท่ประทับของฟาโรห์และ บนชายฝั่งตะวันตกของแม่นาไนล์ ตรงข้ามกับเมือง
ี
ุ
ึ
การบริหารส่วนกลางซ่งปกติก็คือเมืองหลวงของ ลักซอร์ (Luxor) ในปัจจุบน มีสสานจำานวนมาก
ั
ั
ประเทศน่นเอง ประกอบด้วยพระราชวัง วิหาร สร้างถวายแด่ฟาโรห์ในราชอาณาจักรใหม่ทางด้าน
ี
อาคารบริหารงาน คลังเก็บวัสดุอุปกรณ์ โรงทหาร ตะวันตกของยอดเขาท่มีรูปร่างเหมือนพีระมิด
ิ
ี
ยุ้งฉาง ท่พักของข้าราชสำานักและข้าราชการระดับ ธรรมชาต มีการค้นพบสุสานแล้วราว 63 แห่ง ส่วน
ั
ำ
ื
ี
้
ู
ิ
ี
สง เช่นเดียวกับพนท่รอบนอกเมองสาหรบคนท ่ ี ใหญ่ถูกปล้นไปในสมัยโบราณ ขณะท่ส่งของใน
ื
ไม่ใช่ราชตระกูล พิธีศพท่ยังหลงเหลืออยู่มากท่สุดพบในสุสานอัน
ี
ี
มีชื่อเสียงของฟาโรห์ทุตอังค์อามุน
พีระมิดข้นบันได (step pyramid) พีระมิดยุค
ั
ี
ี
ั
แรกท่สุดเป็นพีระมิดข้นบันได โครงสร้างทาง หุบเขาราชิน (valley of the Queens) สถาน
ี
สถาปัตยกรรมท่ใช้แท่นราบหรือเป็นข้นลดหล่น ท่ฝังพระศพมเหสีของฟาโรห์ในราชวงศ์ท 18-20
่
ี
ี
ั
ั
ี
ื
้
จากพ้นข้นไป อิมโฮเทป (Imhotep) สถาปนิกใน บนชายฝั่งตะวันตกของแม่นำาไนล์ท่เมืองธีบส์
ึ
ั
ี
ี
ราชวงศ์ท 3 เป็นผู้ออกแบบพีระมิดข้นบันไดท่ม ี บรรดาพระศพเจ้าชาย เจ้าหญิงและสมาชิกในราช
่
ี
ี
ื
ี
ช่อเสียงและมีขนาดใหญ่ท่สุดแห่งแรกท่เมือง ตระกูลก็ได้รับการฝังไว้ท่น่เคียงข้างพระราชินีเช่น
ี
ซัคคารา (Saqqara) ใช้เป็นสุสานของฟาโรห์โจเซอร์ กัน สุสานท่น่าต่นใจท่สุดเป็นของพระราชินีเนเฟอร์
ื
ี
ี
ตารี (Nefertari) มเหสีของฟาโรห์รามเสสที่ 2
ประมวลศัพท์ g 35

CONSTRUCTION


กำรก่อสร้ำง





พีระมิด สุสานและวิหารอียิปต์ยังคงยืน
ุ
ตระหง่านเป็นสดยอดของวศวกรรมโบราณทน่าเกรง
ิ
่
ี
ขาม และก่อให้เกิดคำาถามมากมายว่าวิทยาการก่อนสมัย
ั
ิ
ึ
การสำารวจ 3 วินาที ใหม่สร้างส่งเหล่าน้นข้นได้อย่างไร แต่สถาปัตยกรรม ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
การก่อสร้างของอียิปต์โบราณ อียิปต์ส่วนใหญ่กลับสร้างด้วยอิฐและปูนปลาสเตอร์ ดูเพิ่มเติม
เป็นประจักษ์พยานที่หลงเหลือ อิฐเป็นส่งท่ผลิตและจัดการได้ง่ายเพราะใช้ดินโคลนท่ม ี พีระมิด
ี
ี
ิ
อยู่ เพื่อยืนยันถึงเป้าหมายของ หน้า 38
้
ความคิด แรงงานจากแขน ขา มากมายในแม่นำาไนล์และแดดร้อนสำาหรับตากดินให้แห้ง
และหลัง ที่จัดการอย่างดีเพื่อ หินปูน หินทรายและหินแกรนิตก็มีการขุดเหมืองอยู่ท่วไป วิหาร
ั
หน้า 40
สร้างสิ่งเหล่านั้นขึ้นมา
เพ่อใช้เป็นวัสดุก่อสร้างสำาหรับโครงสร้างขนาดใหญ่ การ สุสานเอกชน
ื
ึ
ี
ึ
สกัดข้นรูปก้อนหินทำาท่เหมืองก่อนจะขนส่งซ่งมีราย หน้า 44
การขุดค้น 3 นาที ละเอียดปลีกย่อยมาสู่พ้นท่ก่อสร้าง ช่างก่อสร้างอียิปต์
ื
ี
การตัดหินเพื่อใช้ในการก่อสร้าง
ื
ึ
ื
ี
ก็เป็นกระบวนการทำาลายใน ใช้เคร่องมือพ้นๆ อย่างดีเย่ยมซ่งประกอบด้วย ไม้วัด ชีวประวัติ 3 วินาที
ิ
ตัวเอง ใช้วิธีง่ายๆ ด้วยการ (หน่วยเป็นคิวบิต หรือประมาณ 20 1/2 น้ว หรือ 0.525 ลุดวิก บอร์ชาร์ดต์
“ตัดมุม” ซึ่งเป็นความหมาย (Ludwig Borchardt)
ื
ตรงตัว คือการตัดหินจากอนุสรณ์ เมตร พร้อมหน่วยย่อย) และเมอร์เค็ต (เคร่องมือสำาหรับ ค.ศ. 1863-1938
ี
สถานของกษัตริย์พระองค์ก่อน การวัดแนวดาราศาสตร์) ท่ล้วนให้ความแม่นยำาอย่างน่า นักอียิปต์วิทยาชาวเยอรมัน
มาใช้ในสิ่งก่อสร้าง พวกเขาไม่คิด
ื
ึ
ว่าการกระทำาเช่นนี้เป็นการ ประหลาดใจ ซ่งมักจะคลาดเคล่อนจากระดับหรือเส้น อเล็กซานเดอร์ บาดาวี
ั
ิ
ทำาลายสมบัติของชาติ แต่เห็นว่า ตรงสมบูรณ์แบบไปน้อยกว่าหรือเท่ากับ 1 น้วเท่าน้น แม้ (Alexander Badawy)
เป็นการผสานอดีตเข้ากับยุคสมัย จะแตกต่างกันแต่ว่าโครงการก่อสร้างก็มีส่งท่ร่วมกัน ค.ศ. 1913-1986
ิ
ี
ของตน เรียกว่าการก่อสร้างบน สถาปนิกและนักโบราณคดีชาว
้
ำ
ี
ู่
ื
รากฐานของบรรพชน พวกเขา อย เช่นทางลาดท่ช่วยให้เคล่อนก้อนหินนาหนักหลายตัน อียิปต์
รักษาความสืบเนื่องของระบบ ให้สูงข้นท่ดูจะทำาไม่ได้หากไม่มีปั้นจ่น ทางลาดเหล่าน้ถูก ดีเตอร์ อาร์โนลด์ (Dieter Arnold)
ึ
ี
ี
ั
กษัตริย์อียิปต์ให้สอดคล้องกับ ค.ศ. 1936 -
ื
ขนบทางสถาปัตยกรรม ร้อออกหลังการก่อสร้างเสร็จสมบูรณ์แล้ว เหลือหลักฐาน นักอียิปต์วิทยาชาวเยอรมัน
ี
ิ
ี
ทางโบราณคดีเพียงไม่ก่ช้นในสถานท่ก่อสร้างพีระมิดและ ภัณฑารักษ์พิพิธภัณฑ์ศิลปะแห่ง
วิหาร มหานคร (Metropolitan)
ข้อความ 30 วินาที
นิโคลัส พิคาร์โด
กลุ่มช่างสร้างอาคารหินที่น่าตื่นใจ
ซึ่งยังคงหลงเหลืออยู่ในปัจจุบัน
แต่อาคารส่วนใหญ่สร้างจากอิฐ
36 g สถาปัตยกรรมและพื้นที่



PYRAMIDS


พีระมิด





ี
ึ
ื
เม่อนึกถึงอียิปต์โบราณ มีส่งท่เกิดข้นมาใน
ิ
ึ
ความคิดได้ก่อนพีระมิดซ่งเป็นภูเขาหินท่มนุษย์สร้างข้น
ี
ึ
่
หรอไม สงกอสรางขนาดใหญนทาหนาทเบองตน (แตไม ่
่
้
ิ
ี
่
ื
่
ำ
้
ี
่
้
ื
้
่
้
ั
่
ี
ำ
จาเพาะ) เป็นสถานทฝังศพของหลวงอนเป็นผลของ
การสำารวจ 3 วินาที ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
ื
ในฐานะส่วนหนึ่งของเครือข่าย โครงการระดับชาติเพ่อรับประกันชีวิตหลังความตายอัน ดูเพิ่มเติม
สิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่เพื่อการ สมบูรณ์แบบของฟาโรห์ผู้เพ่งสวรรคต และยังเพ่ม การก่อสร้าง
ิ
ิ
ฝังศพของฟาโรห์แต่ละ หน้า 36
ี
พระองค์ พีระมิดช่วยกำาหนด ระเบียบให้แก่ประชาชาติด้วย ชาวอียิปต์ท่ถูกเกณฑ์มา สุสานเอกชน
การจำาแนกสถานะทางสังคมและ (ไม่ใช่ทาสชาวฮิบรู) สร้างเครือข่ายส่งก่อสร้างอันซับซ้อน หน้า 44
ิ
การจัดการโครงการของระบบ
ี
ราชการในสมัยราชอาณาจักรเก่า ท่ประกอบด้วยพีระมิด วิหาร ถนนยกสูงทอดตัวยาวไป อุปกรณ์การฝังศพ
ยังวิหารในหุบเขาและพีระมิดบริวาร และ/หรือ พีระมิด หน้า 106
ี
ราชิน ท่มีขนาดเล็กกว่า พีระมิดจึงเป็นท้งบันไดสู่สวรรค์
ั
ี
การขุดค้น 3 นาที
ึ
ี
ี
ื
ี
ที่เมืองกีซา หินปูนสีขาวเนื้อ และท่พักนิรันดร์ พีระมิดท่มีช่อเสียงท่กีซาสร้างข้นใน ชีวประวัติ 3 วินาที
ิ
ั
ี
่
ละเอียดถูกตัดเป็นก้อนๆ ที่ครั้ง ราชวงศ์ท 4 อนเป็นผลมาจากการทดลองหลายปี เนน สเนฟรู
หนึ่งเคยใช้คลุมพีระมิดไว้ถูก ครองราชย์ 2575-2551 BC
ี
ี
เคลื่อนย้ายออกไปสร้างกรุงไคโร (tumali) ก่อด้วยอิฐและมาสตาบารูปส่เหล่ยมขยายออก ฟาโรห์พระองค์แรกของราชวงศ์
ี
ั
ั
ในสมัยกลาง เหลืออยู่เพียงที่ยอด เป็นพีระมิดข้นบันได (ฟาโรห์โจเซอร์ท่ซัคคารา) จากน้น ที่ 4 สร้างพีระมิดสี่แห่ง โดยที่สาม
พีระมิดฟาโรห์คาเฟร (สร้างขึ้น จึงปรับไปเป็นรูปแบบพีระมิดตามขนบท่รู้จักกัน (ฟาโรห์ แห่งมีขนาดใหญ่มาก (ที่เมืองไมดุม
ี
เป็นอันดับที่สอง) การตกแต่ง และเมืองดาชูร์)
ึ
ี
ดังกล่าวพบได้ทั่วไปในพีระมิด สเนฟรูท่เมืองไมดุม เมืองดาชูร์) ก่อนจะพัฒนาข้นสูงสุด
สมัยราชอาณาจักรเก่าจนกระทั่ง ท่กีซาในรัชสมัยของฟาโรห์คูฟู, คาเฟร และเมนเกอเร คูฟู
ี
รัชกาลฟาโรห์อูนัส กษัตริย์ ครองราชย์ 2551-2528 BC
ี
ิ
ึ
ั
พระองค์สุดท้ายของราชวงศ์ที่ 5 ท้งน้มหาพีระมิดของฟาโรห์คูฟูซ่งเป็นส่งมหัศจรรย์จาก ฟาโรห์พระองค์ที่ 2 ของราชวงศ์
ยังมีคัมภีร์พีระมิด (Pyramid โลกโบราณเพียงส่งเดียวท่ยังเหลืออยู่ถึงปัจจุบันน้นม ี ที่ 4 เป็นโอรสของสเนฟรู และเป็น
ิ
ั
ี
Texts) ซ่งเป็นมนต์ท่ให้คำาแนะนำา ผู้สร้างมหาพีระมิดกีซา
ึ
ี
ื
แก่กษัตริย์ในการเดินทางสู่โลก ความสูงเม่อแรกสร้าง 481 ฟุต (146.5 เมตร) ถึงจะไม่ม ี อิมโฮเทป
่
ี
หลังความตาย ปรากฏเป็นครั้ง การพบพีระมิดหลังสมัยราชวงศ์ท 17 เป็นต้นมา แต่ม ี สมัยฟาโรห์โจเซอร์ ระหว่าง
แรกที่เมืองซัคคารา ป 2630-2611 BC
ี
ั
ี
ั
พระมดขนาดเล็กสร้างประดบไว้ตามสสานของชนช้นสง ู เชื่อกันว่าเป็นสถาปนิกของฟาโรห์
ุ
ิ
ี
ี
ท่ธีบส์ในสมัยราชอาณาจักรใหม่ ขณะท่ราชสำานักนูเบีย โจเซอร์ (ยังไม่พบสุสาน)
ก็รับรูปแบบดังกล่าวไปด้วย ท่จริงแล้วพีระมิดในนูเบีย
ี
ึ
(ราว 255 แห่ง) มากกว่าในอียิปต์ (ซ่งมีอยู่ราว 118 ข้อความ 30 วินาที
แห่ง) ด้วยซา ้ ำ ปีเตอร์ เดอร์ มานูเอเลียน
ชาวอียิปต์ประสบความส�าเร็จใน
การสร้างพีระมิดตามรูปแบบที่
38 g สถาปัตยกรรมและพื้นที่ พบเห็นกัน หลังจากการทดลอง
เพียงไม่กี่ชั่วคนเท่านั้น



TEMPLES


วิหำร





เมืองในอียิปต์ส่วนมากมีวิหารหน่งแห่งหรือ
ึ
้
ั
ี
่
มากกว่านนทสร้างอุทศถวายแด่เทพองค์สาคญๆ วหาร
ิ
ำ
ั
ิ
ิ
ั
ื
ี
ทำาให้พ้นท่แห่งน้นเป็นสัญลักษณ์ของการเร่มต้นจักรวาล
ิ
ี
และเป็นท่ประดิษฐานรูปเคารพของลัทธิพิธีศักด์สิทธ ิ ์
การสำารวจ 3 วินาที ประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง
ึ
ื
วิหารเป็นศูนย์รวมสำาคัญทาง ซ่งจะมีนักบวชถวายเคร่องสังเวยและตกแต่งประดับ ดูเพิ่มเติม
ศาสนา เศรษฐกิจและโครงสร้าง ประดาในพิธีกรรมประจำาวัน ท้งยังเชิญรูปเคารพเหล่าน้น พีระมิด
ั
ั
สังคมอียิปต์โบราณ เป็นสถานที่ หน้า 38
ิ
ิ
ี
ื
สำาหรับการประกอบ ไปยังสถานท่ศักด์สิทธ์อ่นๆ ในช่วงเทศกาลเฉลิมฉลอง เฮียราคอนโพลิส
พิธีกรรม การกระจายข่าวสาร ต่างๆ วิหารท่ใหญ่ท่สุดและดำารงอยู่มานานท่สุด ได้แก่ “ที่มั่นหลัก”
ี
ี
ี
ทางการเมืองและการแบ่งสรรปัน หน้า 56
่
ี
ื
ิ
้
ึ
ิ
ส่วนทางเศรษฐกิจ วหารแห่งอามุน ทเมองคาร์นัก (Karnak) เร่มสร้างขนใน
สมัยราชอาณาจกรกลาง สร้างแท่นบูชา ประตูใหญ่และ กรุคาร์นัก
ั
หน้า 72
ิ
ื
โถงประดับเสาเพ่มเติมในอีก 2,000 ปีต่อมา เคร่อง
การขุดค้น 3 นาที เวทมนตร์
ี
ี
พีระมิดขั้นบันไดในสมัยราชวงศ์ สังเวย (มักจะเป็นอาหารท่ปลูกบนท่ดินของวิหารหรือ หน้า 80
ึ
ี
ิ
ที่ 3 ของฟาโรห์โจเซอร์ที่เมือง ส่งของท่ผลิตข้นในโรงงานของวิหารเอง) จะนำาถวายไว้
ซัคคารา ถือเป็นการปรากฏขึ้น แด่เทพแล้วจึงแจกจ่ายให้แก่นักบวชและคนงานอ่นๆ เป็น
ื
เป็นครั้งแรกของสถาปัตยกรรม ชีวประวัติ 3 วินาที
ี
หินขนาดใหญ่และเป็นต้นแบบ ค่าตอบแทนในการประกอบพิธ วิหารเป็นส่วนสำาคัญของ อิมโฮเทป
ของพีระมิด/หมู่วิหารฝังศพ เศรษฐกิจชาต เพราะมีพ้นท่การเกษตรขนาดใหญ่และฝูง สมัยฟาโรห์โจเซอร์ ระหว่าง
ื
ี
ิ
ต่างๆ ในเวลาต่อมา อย่างเช่น ป 2630-2611 BC
ี
สิ่งก่อสร้างที่มีชื่อเสียงที่เมือง สัตว์เป็นของตนเอง ขณะเดียวกันก็มีการจ้างงานคนงาน นักบวชในสมัยราชวงศ์ที่ 3
กีซา เป็นต้น วิหารฝังศพซึ่งเรียก นบพนเพอปลกธญพชและผลตขาวของตางๆ มอาลกษณ ์ เป็นวิศวกรและสถาปนิก
่
ี
้
ิ
ั
่
ู
ื
ั
ั
ั
ื
กันว่า “คฤหาสน์พันปี” ซึ่งอุทิศ ผู้ออกแบบพีระมิดขั้นบันได
ี
ั
ให้เป็นที่บูชานิรันดร์กาลใน และเจ้าหน้าท่บันทึก มีการแจกจ่ายผลิตภัณฑ์เหล่าน้น ของฟาโรห์โจเซอร์
ี
่
ี
ิ
ลัทธิพิธีบูชาฟาโรห์ผู้ล่วงลับ นอกจากนยงมนกบวชทรบผดชอบการประกอบพธกรรม
ี
ั
ั
ิ
ี
ั
้
ซึ่งได้รับการรับการสถาปนา
เป็นเทพเจ้า ยังคงมีการสร้าง รายวัน กษัตริย์ในฐานะนักบวชสูงสุดของเทพทุกองค์
ี
ต่อมาในสมัยราชอาณาจักร มีหน้าท่จัดเตรียมออกกฎระเบียบและขยายวิหาร อุทิศ ข้อความ 30 วินาที
ใหม่ ปกติจะอยู่บนฝั่งตะวันตก ราเชล อะโรนิน
ี
ื
ี
ิ
อันศักดิ์สิทธิ์ของเมืองธีบส์ ท่ดิน ทาสและส่งของท่ได้จากการทำาสงคราม เม่อทำา
ให้เหล่าเทพพอใจ กษัตริย์ก็จะสามารถรักษาระเบียบ
ั
ั
ั
่
จกรวาล (มาอต) รกษาความมนคงของราชบัลลังก์และ วิหารอียิปต์โบราณเป็นหมู่อาคาร
ั
ประเทศไว้ได้ อันประณีตซับซ้อน สร้างขึ้นเพื่อ
จุดประสงค์ทางเศรษฐกิจและ
การเมือง รวมทั้งใช้ประกอบ
พิธีกรรมทางศาสนา
40 g สถาปัตยกรรมและพื้นที่