ครูเสดมหาสงครามแผ่นดินศักดิ์สิทธิ์

èĀÐùĀÜ×òéèúèśāÐòÿãāø
ëĈśČùöÖúāÓöāðòĈśČôÿïĈðăêŠÜÜāðāéòòâāÐāòèĀÐüŚāè

โลโก สนพ.

์
ครูเสด มหาสงครามแผ2นดินศักดิสิทธิ ์
The Crusades
ภาสพันธ: ปานสีดา: เขียน
ราคา 365 บาท

ข@อมูลทางบรรณานุกรมของสํานักหอสมุดแห2งชาติ
National Library of Thailand Cataloging in Publication Data
ภาสพนธ ปานสดา.
ี
ั
์
๊
่
ี
ู
ุ
ิ
ิ9
ิ9
ิ
ั
ครเสด มหาสงครามแผนดนศกดสทธ = The Crusades.-- กรงเทพฯ : ยิปซ กรุป, 2563.
420 หน้า.
ู
ืC
ืC
1. สงครามครเสด. I. ชอเรอง.
909.07
ISBN 978-616-301-716-1

ิ9
ิ9
ั
ิ
ื
ิ
ี
ั
ั
ิ
่
I
ิ
C
ิ
ิ
ิ
้
©ขอความในหนงสอเลมน สงวนลขสทธตามพระราชบญญตลขสทธ (ฉบบเพมเตม) พ.ศ. 2558
ั
่
I
ี
ั
่
ื
่
่
ุ
้
้
ั
ิ
่
การคดลอกสวนใดๆ ในหนงสอเลมนไปเผยแพรไมวาในรปแบบใดตองไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธกอน
ิ
ิ9
้
ั
่
ู
้
ั
้
ิ
ยกเวนเพอการอางอง การวจารณ และประชาสมพนธ ์
ั
C
์
ิ
ื

้
ิ
ุ
บรรณาธิการอํานวยการ : คธาวฒ เกนุย
ิ
ั
ั
ู
บรรณาธิการบริหาร : สุรชย พงชยภม ิ
ู
ั
@
ผูช2วยบรรณาธิการบริหาร : วาสนา ชรตน์
ุ
ั
ุ
์
ั
บรรณาธิการเล2ม : วนพทธ รกษสดตา
ั
ุ
ิ
ิ
ุ
กองบรรณาธิการ : คณตา สตราม พรรณกา ครโสภา นนทนา วฒิ
ั
หัวหน@าฝIายพิสูจน:อักษร : สวภทร เพชรรตน
็
์
ั
ุ
ั
่
ี
ุ
์
ฝIายพิสูจน:อักษร : วนัชพร เขยวชอม สธารตน วรรณถาวร
ออกแบบปก : Rabbithood Studio
ี
ั
ั
รูปเล2ม : วระวฒน์ ปญญามัง
์
@
ผูอํานวยการฝIายการตลาด : นชนนท ทกษณาบณฑต
ั
ุ
ั
ั
ิ
ิ
ิ
ั
ผูจัดการฝIายการตลาด : ชตพล จนสด
@
ั
ผู@จัดการทั่วไป : เวชพงษ์ รตนมาล ี
ั
ิ
๊
จัดพิมพ:โดย : บรษัท ยิปซ กรุป จํากด เลขท 37/145 รามคาแหง 98
ี
C
ี
ํ
ุ
แขวง/เขตสะพานสง กรงเทพฯ 10240
ู
โทร. 0 2728 0939 โทรสาร. 0 2728 0939 ต่อ 108
ั
ี
ิ
ิ
C
พิมพ:ที ่ : บรษัท วชัน พรเพรส จํากด โทร. 0 2147 3175-6
ี
จัดจําหน2าย : บรษัท ยิปซ กรุป จํากด โทร. 0 2728 0939
ั
ิ
๊
www.gypsygroup.net
www.facebook.com/gypsygroup.co.ltd
Line ID: @gypzy

ึ
สนใจสงซIอหนงสอจานวนมากเพอสนบสนนทางการศกษา สานกพมพลดราคาพเศษ ตดตอ โทร. 0 2728 0939
่
ุ
ิ
์
ั
ื
ั
ิ
ั
ื
ํ
ั
ื
ิ
C
ํ
C

THE CRUSADES


ครเสดิ
ู



มหาสงคราม
ิ
ั
ิ
่
ิ
แผ่นดินศักดิ�สทธิ์� ิ





ภาสพันธ์ ปานสีดา เขียน



ค�าน�าสานักพมพ ์
�
ิ











ุ
ในประวัติศาสติรของมนษยชาติ “สงครามครเสด” คอสงคราม
ิ
ื
ู
ิ
ั
์
ุ
ิ
ิ
ิ
ี
่
่
์
ั
ั
แห่งศรทธาระห่วัางชาวัครสติกับชาวัมสลิม โดยมชนชาติมองโกัลิจากัโลิกั
้
ื
ติะวัันออกัเขารวัมดวัยในชวังทาย ติลิอดระยะเวัลิาเกัอบ 200 ป ในชวัง
ี
่
้
้
่
่
�
ั
ี
่
็
�
่
ื
่
้
็
่
ศติวัรรษท 11-13 แบงเปนสงครามให่ญ่ 9 ครง ถือไดวัาเปนกัารติอส ู ้
ื
�
่
ู
ั
�
แห่งศรทธาทรวัมคนห่ลิากัห่ลิายเชอชาติจากัทวัโลิกัเขาสสมรภมห่าห่น
ำ
ู
ิ
�
้
�
ิ
ั
ี
ั
่
�
ิ
ั
�
ิ
่
ิ
�
�
ู
แยงชง “เยรซาเลิม” ดนแดนศกัดิสทธิของศาสนาทังสามในกัลิุมศาสนา
่
ิ
์
ู
ิ
้
่
ั
แห่่งอบราฮััม อนไดแกั ศาสนายดาย ศาสนาครสติ แลิะศาสนาอสลิาม
ั
่
ื
ั
เน�องจากัในยุคสมัยน�นเป็นชวังท�ศาสนามอิทธิพลิอย่างสูงติ่อ
ี
ี
ึ
ิ
�
ิ
ำ
ั
ชวัติแลิะจติวัญ่ญ่าณของผู้คน จงทาให่ศาสนจกัรเปนสถืาบนทีแขงแกัรง
้
่
็
ู
้
ิ
็
ั
ี
้
ี
ั
ู
้
่
ิ
สามารถืชนากัษติรย ผู้ปกัครองดนแดน ผู้นาแควันถืนติางๆ ให่สงกัาร
�
�
ำ
ำ
ิ
้
ิ
์
�
้
ั
ู
ั
่
ั
่
�
้
่
แมทพ ทห่าร ระดมไพรพลิจบอาวัธเพื�อติอสูในสงครามศาสนาครังแลิวั
ุ
้
์
ี
่
ู
�
ิ
ั
ี
ู
ครังเลิา ทามกัลิางควัามสญ่เสยชวัติ ทรพยสน ทรพยากัรมากัมายที�ถืกั
่
ั
ิ
้
ี
่
้
่
ำ
ทาลิายไป แลิะมบทเรยนติางๆ มากัมายให่คนรุนห่ลิงไดเรยนรู ้
ั
ี
ี
ิ
่
ึ
ิ
ี
์
ั
ั
ภาสพนธ ปานสดา นกัเขยนแลิะนกัวัชากัารอสระ ทุมเทศกัษา
ั
ี
ี
้
่
คนควัา แลิะเรยบเรยงขอมลิอยางเขมขน โดยมงห่วังนาเสนอประวัติ-
้
ิ
้
ู
ี
ำ
ั
้
้
ั
่
ุ
่
ี
�
ศาสติรแห่งควัามขดแยงนให่ลิะเอยดถืถืวัน ชดเจน แลิะแมนยาทสด
์
ำ
ั
้
ี
ุ
�
ี
ี
้
�
่
้
ั
ู
้
ั
�
ี
�
ี
้
ุ
ู
ผู้อานจะไดรบรทมาทไปของสถืานกัารณติางๆ สาเห่ติของกัารรบ
้
์
่
่

ั
�
ั
�
ุ
ำ
่
ู
ิ
�
่
้
่
ในแติลิะครัง บคคลิสาคญ่ทีขบเคลิือนกัารติอสูในแติลิะสมรภม สภาวัะ
ิ
ี
่
ี
กัารเป็นผู้้นาของแติลิะฝ่่ายท�ให่้บทเรียนเป็นกัรณศกัษาในวัถืกัารเมือง
ำ
ู
ึ
ี
ั
ู
�
้
ำ
ั
กัารปกัครอง กัระทงไดรผู้ลิแพ-ชนะในสงครามครูเสดแติลิะครง ทาให่ ้
่
�
้
้
ผู้อานมควัามรในพฒนากัารของศาสนาคริสติแลิะศาสนาอสลิามในยค
ิ
์
ู
ี
ุ
้
ั
ู
้
่
�
�
ู
้
่
ึ
้
�
้
ู
เริมแรกั รวัมถืงเขาใจสงครามครเสดไดอยางถืกัติองมากัยิงขึน
้
ดวัยควัามปรารถืนาด ี
สำำ�นัักพิิมพิยิิปซีี
์

ค�าน�าผู่้เขียน















ั
ั
่
ี
ู
สาห่รบจดเริมตินกัารเขยนห่นงสอ “ครเสด: มห่าสงครามแผู้นดน
ื
ำ
ุ
ิ
้
�
ื
�
ิ
่
�
ิ
ิ
ี
์
่
ั
ิ
ั
�
็
ี
ุ
ุ
ี
ั
ุ
ศกัดสทธ” เลิมนนบวัาเปนอานสงสจากัห่นงสอ “ซอลิาฮัดดน: วัรบรษ
้
ิ
่
�
ุ
ั
ี
้
ิ
�
�
ั
ี
แห่งสงครามศกัดสทธ” โดยแท เพราะห่ลิงจากัทตินฉบบซอลิาฮัดดนฯ
ั
ิ
ผู้านกัารพจารณาจากักัองบรรณาธกัารแลิวั คณสรชย พงชยภม ผู้เปน
็
้
ู
ิ
่
ั
้
ิ
ั
ุ
ิ
ุ
ิ
ู
์
้
ี
ำ
ิ
ึ
้
ิ
�
ั
ื
ี
ิ
บรรณาธกัารบรห่ารสานกัพมพยปซจงไดเสนอให่ผู้มเขยนเรองราวัของ
ิ
่
ั
่
สงครามครูเสดเป็นลิาดบติอไปในทันท ติงแติห่นงสอซอลิาฮัุดดนฯ ยง
ื
ี
�
ี
ำ
ั
ั
ั
้
ำ
ุ
ุ
่
้
่
่
ไมทนวัางแผู้งดวัยซาไป แลิะแนนอนวัาดวัยควัามกัรณาจากัคณสรชย
ุ
ั
�
ั
้
ั
ุ
ั
ู
้
ิ
ื
ั
�
กัอปรกับควัามมนใจวัาผู้มเองมควัามคนเคยห่รอรจกักับประวัติศาสติร ์
ั
ี
่
ั
ั
ู
้
้
ั
ึ
�
ี
ำ
ำ
ึ
้
�
ี
สงครามครเสดในระดบห่นงแลิวั จงทาให่ผู้มไดติกัปากัรบคาทจะเขยน
่
ื
ั
็
ู
ิ
่
์
่
ห่นงสอประวัติศาสติรสงครามครเสดโดยไมลิงเลิ แติกัลิบกัลิายเปนวัา
ั
ั
ั
ื
�
ื
ำ
ี
ึ
เมอผู้มเรมรวับรวัม สงเคราะห่ แลิะเรยบเรยงเนอห่าแลิวั จงทาให่ผู้ม
ั
้
์
�
ิ
ี
้
�
ั
ู
รวัาจดเรมตินของสงครามครเสดนกัลิบมควัามซบซอนแลิะพฒนากัาร
้
่
�
ู
ิ
�
ี
ี
้
ุ
้
ั
ั
�
ิ
ำ
ั
ทยาวันานยงกัวัาทผู้มเคยเขาใจมากันกั เพราะภาพควัามทรงจาของ
้
�
ี
ี
�
่
สงครามครูเสดสาห่รับคนสวันให่ญ่มกัเข้าใจวั่าจุดเร�มติ้นของสงคราม
่
่
ำ
ั
ิ
ุ
ั
ู
็
ั
้
ครเสดมาจากักัารทพระสนติะปาปาผู้ทรงเปนพระประมขศาสนจกัร
ู
�
ี
้
ำ
แห่่งโรมไดปลิกัระดมให่บรรดาปวังชนในยโรปรวับรวัมกัาลิงกัันไปกัอบกัู ้
ุ
้
ั
ุ

ิ
�
ิ
ิ
ิ
ั
ิ
ั
่
ิ
�
ื
ื
ดนแดนศกัดสทธห่รอแผู้นดนปาเลิสไติน์กัลิบคนมาจากัพวักัมุสลิม จน
ื
้
้
กัลิายมาเปนสงครามทีกันเวัลิายาวันานกัวั่าเกัอบสองรอยปทีจบลิงดวัย
ี
�
ิ
็
�
ั
ี
ควัามพ่ายแพ้ของฝ่่ายคริสเติียนในท้ายทสุด จึงทาให่้ภาพลิกัษณ์แห่่งควัาม
�
ำ
็
ี
ู
ี
่
ำ
่
ทรงจาของสงครามครูเสดถืกัมองวัาเปนเพยงแคสงครามศาสนาท�งมงาย
้
ิ
แลิะไรสาระไปโดยปรยาย
ี
ั
้
ื
�
้
่
ี
ื
�
้
แติเมอผู้มไดรบห่นาทให่ทากัารรวับรวัมแลิะเรยบเรยงเรองราวั
ี
�
ำ
ของสงครามครเสดในครงน นอกัจากัจะทาให่ผู้มไดทราบถืงจดเรมติน
ำ
้
�
ู
้
ั
ึ
ิ
ุ
�
ี
้
�
้
์
ี
ิ
่
แห่งควัามขดแยงระห่วัางโลิกัครสติศาสนาแลิะโลิกัอิสลิามอยางลิะเอยด
่
่
ั
ั
ิ
้
้
้
่
่
้
้
ู
ึ
ั
�
ิ
่
มากัยงขนกัวัาเดมแลิวั ผู้มยงไดรวัาติลิอดห่วังเวัลิาแห่งควัามขดแยง
�
ิ
�
ี
่
ั
่
ี
�
่
ื
่
ระห่วัางทงสองฝ่ายทกันเวัลิาอยางยาวันานกัวัาเกัอบสองศติวัรรษนกั ็
�
ี
�
์
ุ
ี
ยังมีเห่ติกัารณติ่างๆ มากัมายทส่งผู้ลิติ่อควัามเปลิ�ยนแปลิงคร�งให่ญ่ ่
ั
ี
ิ
ั
่
�
ทังภายในทวัปยโรปแลิะภมภาคติะวัันออกักัลิางในยคสมยนั�นเปนอยาง
็
ู
ุ
ุ
มากั แลิะแม้วัาสงครามครูเสดจะจบลิงด้วัยควัามพ่ายแพ้ของฝ่ายชาติ ิ
่
่
ครสเติยน แติผู้ลิจากัสงครามครเสดยงกัระทบติอห่นาประวัติศาสติร ์
ิ
ู
่
ิ
ั
่
้
ี
ั
่
ี
�
ี
ิ
่
�
อารยธรรมติะวัันติกัแลิะโลิกัทังโลิกัอยางทีเราไมเคยคาดคดเลิยทเดยวั
ำ
ั
ดังน�น ผู้มจึงติ้องใช้เวัลิา กัาลิังกัายแลิะพลิังใจ ในกัารศกัษา
ึ
่
้
ื
�
ิ
คนควัา แลิะเรยบเรยงเนอห่าในห่นงสอเลิมนมากัยงกัวัาห่นงสอเลิมใดๆ
ี
ี
�
้
่
�
ื
ื
ั
่
ั
ี
ในชวัติกัารเป็นนกัเขยนทผู้านมา เพราะนอกัจากัผู้มจะถือวั่างานเขยน
ี
ิ
ี
�
ื
ั
ี
ี
่
�
้
่
็
ี
�
้
ิ
ี
์
ิ
�
ิ
ั
ำ
ห่นงสอเลิมนเปนโอกัาสทสานกัพมพยปซไดมอบให่ผู้มเรมตินบทบาท
้
ั
ื
ี
ั
�
กัารเป็นนกัเขียนสารคดีอย่างเติ็มติวัแลิวั งานเขียนเลิ่มนยังถือวั่าเป็น
ื
ั
้
ี
ำ
ั
ั
ี
�
้
ภาระใจอนสาคญ่ยงทจะนาเสนอประวัติศาสติร์แห่งควัามขดแยงนให่ ้
ี
ิ
�
�
ำ
ั
ิ
ั
่
ชดเจนแลิะแม่นยาทสดเทาทจะทาได เพอทไมเพยงแติ่จะทาให่ทาน
ี
�
่
�
ื
ั
่
ุ
้
�
ำ
่
ี
ี
้
ำ
ำ
�
ี
ุ
ู
็
่
ผู้อานไดรบรเรองราวัควัามเปนมาของควัามขดแยงห่รอชนวันเห่ติแห่ง
้
ื
�
ั
ั
้
ู
ื
้
่
้
ู
์
สงครามครเสดแลิะสถืานกัารณในชวังสงครามครเสดติลิอดระยะเวัลิา
่
ู

่
้
ื
่
้
่
ี
ี
้
้
่
่
ู
ั
เกัอบสองรอยปอยางลิะเอยดถืี�ถืวันเทานั�น แติยงอยากัจะให่ทานผู้อาน
้
์
ู
้
ี
ั
มควัามรควัามเขาใจในพฒนากัารของโลิกัคริสติศาสนาแลิะอิสลิามใน
ุ
ึ
ู
ิ
ิ
ี
่
ยุคเร�มแรกัได้อย่างถืกัติ้องมากัย�งข�นดวัยเช่นกัน เพราะทกัวัันน�คนสวัน
ั
้
ั
ั
มากัยังคงเข้าใจประวัติิศาสติร์แลิะพัฒนากัารของท�งสองศาสนาผู้ิดไป
ำ
่
ู
ิ
้
มากัจนนาไปสกัารนาเสนอทคลิาดเคลิอน อนสงผู้ลิให่เกัดควัามเขาใจผู้ด
ำ
ั
้
�
ื
ี
่
ิ
�
่
้
ั
ั
ิ
็
ี
�
่
ทลิกัลิามกัลิายเป็นแนวัคดแห่งควัามขัดแยงในสงคมดงเชนทเปนอยใน
่
ู
ี
ุ
�
่
ทกัวัันนีดวัยเชนกััน
�
ุ
้
ุ
ุ
้
ี
�
ุ
�
ี
ในทายทสดนผู้มขอขอบคณบรรดาผู้มอปกัารคณแลิะบรรดา
ุ
้
ี
ู
ุ
�
ำ
มติรสห่ายทไดอยเบองห่ลิงแลิะให่กัารสนบสนนจนทาให่ผู้มสามารถื
ิ
ื
ั
้
�
ั
ี
้
้
ู
่
เรยบเรยงห่นงสอเลิมนี�ไดเสรจสมบรณดงติอไปนี �
้
ี
ู
่
ั
็
ั
์
ื
่
ี
�
ั
ิ
ู
คณสรชย พงชยภม บรรณาธกัารบรห่ารสานกัพมพยปซทยน
ื
ิ
�
ี
ิ
ั
ิ
ุ
ั
ิ
ิ
ุ
ี
์
ำ
้
้
ี
�
ี
โจทยแลิะงานเขยนชนสาคญ่นให่ผู้มไดมโอกัาสในกัารพฒนาฝ่มอแลิะ
ำ
ั
ี
�
ี
ั
ิ
ื
์
�
ั
�
ี
้
้
ทกัษะกัารคนควัาแลิะงานเขยนมากัยิงขึน
ี
ุ
คณทศสภา อมะวัชน ห่รอ “คณพลิ” นกัศกัษาปรญ่ญ่าเอกั ภาค
ั
ุ
ิ
ั
ึ
ื
ุ
ิ
ู
ึ
ึ
ั
ิ
ี
ั
์
วัชาประวัติศาสติร วัทยาลิยบรพคดศกัษาแลิะกัารศกัษาแอฟรกัา
ิ
ิ
ู
ิ
�
ิ
�
ี
มห่าวัทยาลิยลิอนดอน ผู้ซงเปนมติรสห่ายทเรมจากักัารเปนผู้อานทได ้
ิ
�
ึ
่
้
็
ู
�
ู
ิ
็
ั
ี
้
ี
ุ
ิ
ี
ุ
ติดติามงานเขยนของผู้มในเฟซบกัมานานห่ลิายป จนสดทายกัลิายมา
้
�
ั
ู้
้
ั
ิ
ื
ื
�
ั
เปนเพอนผู้ให่กัารสนบสนนบทควัามวัชากัารแลิะห่นงสอประวัติศาสติร ์
ิ
ุ
็
กัารสงครามจากัติ่างประเทศเปนขอมลิในกัารเขยนบทควัามลิงในเพจ
ู
ี
็
้
้
ิ
�
็
ำ
้
ื
ประวัติศาสติร์ฮัาเฮั แลิะได้นามาใชเปนเนอห่าประกัอบในกัารค้นควัา
ั
่
สาห่รบงานเขยนห่นงสอเลิมนีดวัย
�
ื
ำ
ั
ั
ี
้
้
ั
ำ
์
บรรดานองๆ นกัเขยนประจา “เพจประวััติิศาสติรครสติศาสนา-
ิ
์
ี
ั
์
ุ
์
�
ั
่
็
ุ
ื
้
ั
ุ
ทงติะวันติกัแลิะติะวันออกั” อยางคณศภฤกัษ บญ่เพง ห่รอ “นองนอรท”,
คณยศธร ห่าญ่ทวัวัฒนา ห่รอ “นองยศ” แลิะคุณณกัลิกัลิยา
ุ
ั
ี
ั
้
ื
ุ

ิ
้
้
ิ
้
ื
์
เจรญ่ศลิป ห่รอ “นองฟา” ทีไดให่ควัามรูเกัียวักัับประวััติิศาสติร ควัาม
์
�
�
้
้
ั
์
ิ
ี
ื
เชอ วัฒนธรรม แลิะจารีติประเพณในครสติศาสนานกัายติางๆ โดย
่
ิ
�
ิ
์
ั
็
์
เฉพาะประวัติศาสติรของศาสนจักัรโรมันคาทอลิกั ศาสนจักัรออรโธดอกัซ ์
ิ
ิ
่
็
ั
่
ุ
่
ี
ื
�
ั
ติะวันออกั แลิะศาสนจกัรนกัายติะวันออกักัลิมติางๆ ทถือวัาเปน
ั
่
ั
ำ
ั
ั
กัลิมศาสนจกัรสาคญ่ทมบทบาทในโลิกัติะวันติกัแลิะภมภาคติะวันออกั
ี
ู
ิ
�
ี
ั
ุ
้
ั
้
�
ี
้
กัลิาง ณ เวัลิานน จนทาให่ผู้มมควัามรูแลิะควัามเขาใจในประวัติิศาสติร ์
ำ
ั
้
ู
ครสติศาสนาช่วังยคแรกัอย่างลิะเอียดแลิะถืูกัติอง อนนาไปสกัาร
่
ั
ิ
ุ
์
ำ
ี
ิ
ปะติดปะติ่อเรองราวัแลิะพัฒนากัารของทวัีปยโรปแลิะภูมภาคเอเชย
ิ
ื
ุ
�
ติะวันออกักัลิางทจะทาให่เราเขาใจสงครามครเสดไดอยางชดเจนมากั
ั
�
้
ู
ำ
ี
้
้
่
ั
�
่
้
ยิงขึ�นดวัยเชนกััน
่
้
้
ขอให่พระเจาทรงอวัยพรทกัทาน
ุ
ั
ภ�สำพินัธ์์ ป�นัสำด�
ี



สารบัญ







่
ิ
ั
14 ❘ บทที� 1 ในนามแหงแผ่่นดิินศักดิิ�สทธิ์� ิ
44 ❘ บทที� 2 จุุดิเริ�มต้้นแหงการเผ่ชิิญหนา
่
้

่
ั
78 ❘ บทที� 3 เม�อธิ์งกางเขนโบกสะบดิ

110 ❘ บทที� 4 พชิิต้ดิินแดินศักดิิ�สทธิ์�
ั
ิ
ิ
ิ
142 ❘ บทที� 5 อ�านาจุแผ่่ไพศัาล


178 ❘ บทที� 6 หวงเวลาแหงการต้อบโต้้
้
่

216 ❘ บทที� 7 ศักชิิงแผ่่นดิิน
ึ

ึ
256 ❘ บทที� 8 ศักชิี�ชิะต้า

ิ
292 ❘ บทที� 9 สญส�นเจุต้นา
ู

330 ❘ บทที� 10 มหนต้ภััยครั�งใหญ ่
ั


372 ❘ บทที� 11 มรดิกจุากสงคราม


404 ❘ ภาคผนวก



417 ❘ บรรณานกรม
ุ

บทที� 1


ั
ิ
่
ในนามแหงแผ่่นดิินศักดิิ�สทธิ์� ิ













ี
ดังท�ได้ทราบกัันดวั่าสงครามครูเสดระห่วั่างชาวัคริสติ์แลิะชาวั
ี
ี
ั
�
ิ
ั
้
ุ
�
ี
่
มสลิมในชวังศติวัรรษท 11-13 นน มจดมงห่มายห่ลิกัในกัารเขาครอบ
่
ุ
ุ
ิ
ิ
ั
่
ึ
ิ
�
็
�
ิ
ครอง “แผู้นดนศกัดสทธ” (Holy Land) ซงกัคอดนแดนในปาเลิสไติน์
ิ
ื
�
ื
ิ
่
์
ู
ุ
�
ี
ุ
ั
�
(Palestine) ห่รออสราเอลิ (Israel) ในทกัวัันนี อนมศนยกัลิางอยูที “กัรง
ู
่
่
�
ี
เยรซาเลิม” (Jerusalem) โดยควัามสาคญ่ของนครแห่่งนีไมเพยงแติจะได ้
ั
ำ
ี
�
่
่
่
ึ
ุ
�
ชอวัาเปนห่นงในนครทเกัาแกัทสดในโลิกั แติเนองจากักัรงเยรซาเลิม
ื
�
�
ุ
่
็
ู
ื
ี
�
ุ่
ื
�
�
ึ
ั
ิ
ิ
�
ั
ิ
็
�
เปนห่นงในนครศักัดสทธติามควัามเชอของ “กัลิมศาสนาแห่งอบราฮัม”
่
ู
(Abrahamic religions) อนประกัอบดวัยศาสนายดาย (Judaism), ครสติ ์
ิ
้
ั
้
ศาสนา (Christianity) แลิะศาสนาอสลิาม (Islam) อกัดวัย จนทาให่นคร
้
ี
ำ
ิ
ู
ี
ื
ั
่
�
็
่
�
ี
้
์
ื
็
ั
�
แห่งนเปนเมองทไดรบกัารยอมรบวัาเปนศนยกัลิางควัามเชอทางศาสนา
�
ุ
ี
้
มากัทสดในโลิกัติราบจนถืึงทกัวันน ทงนจดเรมตินของกัารท�แควัน
�
ี
ุ
ี
ุ
ั
้
�
ั
ิ
ี
�
�
�
ั
ี
�
ิ
�
ิ
์
้
ั
ิ
็
ิ
ปาเลิสไตินไดกัลิายมาเปนแผู้นดนศกัดสทธของทงสามศาสนามเห่ติ ุ
่
ู
ิ
่
้
่
ี
�
มาจากักัารอพยพเขาสดนแดนแห่งนของชนเผู้าอสราเอลิ (Israelites)
่
ิ
เมอราวั 2000 ปกัอนครสติกัาลิห่รอเมอ 4,000 ปกัอน โดยแผู้นดน
ิ
ิ
ี
�
่
ื
่
ื
ี
ื
่
�
�
ื
้
ิ
อสราเอลิห่รอปาเลิสไตินแติเดมมชอวัา “แควันคานาอน” (Canaan)
่
่
ิ
์
ั
ี
ื
14
�
ั
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �

�
ั
ึ
ิ
ั
ำ
ั
ู
ื
้
่
ซงผู้นาชนเผู้าอสราเอลินาม “อบราม” ห่รอ “อบราฮัม” (Abram / Abraham)
ู
้
ผู้เป็นชาวัเมืองเออร์ (Ur) ในแควั้นเมโสโปเติเมีย (Mesopotamia) ได ้
1
้
่
อพยพครอบครวัแลิะชนเผู้าบรวัารของตินไปยงแควันคานาอนท � ี
ั
ั
ั
ิ
์
์
ื
ั
่
อยูทางติะวัันออกัติามพระบญ่ชาของ “ยาห่เวัห่” (Yahweh) ห่รอ “พระ
์
้
ื
์
ั
ิ
เยโฮัวัาห่” (Jehovah) อบรามห่รออบราฮััมไดรบนมติวัาพระยาห่เวัห่จะ
ิ
ั
ั
่
์
็
ั
้
ิ
่
ั
่
มอบแผู้นดนคานาอนให่เปน “แผู้นดนแห่งพนธสญ่ญ่า” (Promised Land)
ั
่
ิ
้
ั
�
ั
ั
ั
ระห่วัางพระเจากับอบราฮัมแลิะติลิอดชวัพงศพนธทงสนทงปวังของเขา
ุ
�
์
ั
ั
่
ั
์
�
�
ิ
ี
ดวัย แลิะดวัยควัามเช�อนจึงกัลิายเป็นเห่ติุให่้เห่ลิ่าควัามเช�อท�จะสืบเน�อง
้
�
ื
ี
ื
ื
้
ู
้
ั
่
�
ี
ู
่
มาจากัศาสนายดายถืกัเรยกัวัากัลิุมศาสนาแห่่งอบราฮััมดวัยนันเอง
�
เห่รียญ่กัษาปณ์ทีใช้ในเขติกัารปกัครองแควั้นเยฮัุด เมดินาทา (Yehud Medinata) ห่รือแควั้น
้
�
ปาเลิสไติน์ภายใติกัารปกัครองของจักัรวัรรดิเปอร์เซียจากัยุคศติวัรรษที 4 กั่อนคริสติกัาลิ
อันแสดงภาพของพระยาห่์เวัห่ห่รือพระเยโฮัวัาห่์ทีเป็นรูปเป็นร่างเพียงชินเดียวัทีเคยมีมา
์
�
�
�
ั
ั
ห่ลิงจากัทอบราฮััมไดลิงห่ลิกัปกัฐานในดนแดนแห่งให่มนแลิวั
่
ั
่
้
ี
�
�
ี
ั
ิ
้
ื
้
�
ื
ุ
่
่
ื
�
่
ั
่
ู
ั
่
ชนเผู้าอสราเอลิกัยงคงอาศยอยรวัมกับชนเผู้าพนเมองกัลิมอนๆ ไปดวัย
็
ิ
ั
ี
ึ
แติเห่ติทดนแดนแห่งน�มอกัชอห่นงวัาอสราเอลิแลิะปาเลิสไติน์นน
ุ
�
ั
่
ี
ี
่
่
ิ
ิ
ี
�
ื
�
�
ื
ี
ั
เปนกัารเรยกัติามชอให่มของยาโคบ (Jacob) ผู้เปนห่ลิานของอบราฮัม
�
ั
็
็
ู้
่
�
ื
ื
ั
�
ี
เพราะมเรองเลิาวัาเขาเคยปลิาสกับทติสวัรรค จนทาให่ไดรบกัารติงชอวัา
ำ
�
ำ
่
ั
้
ู
้
่
ู
�
ั
้
์
่
1 ห่มายถืงดนแดนในอรกัทกัวัันนี �
ั
ุ
ิ
ึ
ิ
15
�
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ ิ �
ิ

ื
ั
่
“ยสราเอลิ” (Yisrael) ห่รออสราเอลิทีมควัามห่มายติรงติวัวัา “ผู้ติอสูกัับ
ี
�
ิ
ิ
้
้
่
ู
ำ
้
�
่
่
่
พระเจา” (Contends with God) นันเอง แติในสวันของคาวัาปาเลิสไติน ์
�
่
ั
ื
�
ี
ำ
็
ั
ี
นนมทมาห่ลิากัห่ลิายมากั โดยเชอกันวัามาจากัคาวัา “เพเลิเซท” (Peleset)
่
�
้
ิ
ี
็
�
ี
์
้
อนเปนชอทพวักัอยปติใชเรยกับรรดาดนแดนในแถืบรฐใกัลิเคยงกับ
ิ
ี
ั
ั
ื
�
ั
ี
ี
ั
ั
�
อาณาจกัรของตินในแถืบเอเชย จนกัระทงในยคกัารปกัครองของพวักั
ุ
�
ึ
ฟนเชยน (Phoenicians) นันจงปรากัฏนามวัา “ปาไลิสไติน” (Palaistine)
่
ี
ิ
ิ
์
�
ึ
ิ
ึ
็
ี
�
ั
้
ั
้
ี
อนห่มายรวัมถืงดนแดนในซเรยทงห่มดเขาดวัยกันเปนกัารเฉพาะ ซง
ั
ี
พวักักัรกัแลิะโรมนกัเรยกัติามพวักัฟนเชยนไปโดยปรยาย
ี
ิ
็
ั
ิ
ิ
ี
ยคแหงพนธิ์สญญา
ั
่
ุ
ั
ั
ห่ลิงจากัยคของยาโคบ ชาวัอิสราเอลิอพยพออกัจากัแผู้่นดน
ิ
ุ
่
่
ี
คานาอนไปอาศยยงแผู้นดนอยปตินานกัวัา 400 ป แติเมอพวักัเขา
ิ
ั
2
ั
ี
ิ
ั
่
์
ื
�
ไดห่วันคนกัลิบมายงดนแดนนี�อกัครังในยคของ “โมเสส” (Moses) โดย
ั
ิ
�
ุ
้
ั
ื
ี
�
ั
ู
้
โมเสสผู้นียงไดรบ “บญ่ญ่ติิ 10 ประกัาร” (Ten Commandments) พรอม
้
ั
ั
้
ั
ิ
�
2 สาห่รบกัารอพยพเขาไปในแผู้นดนอยปติของชาวัยวันนมปรากัฏอยในชวังทายของพระธรรม
้
์
ำ
้
ั
ี
ี
ิ
ั
่
่
ิ
่
ู
ื
ู
ี
ปฐมกัาลิวั่า เม�อโยเซฟ (Joseph) บติรชายคนท� 11 ของยาโคบถืกัเห่ลิ่าพ�ชายห่ลิอกัขายไป
ี
ุ
ิ
ี
้
็
เปนทาสทแผู้นดนอยปติ แติเนองจากัโยเซฟไดรบควัามไวัวัางใจจากัองคฟาโรห่ให่เปน
้
ั
�
ิ
็
้
์
ื
์
่
์
่
ี
�
ึ
ุ
อุปราชแห่่งแผู้่นดินอยิปติ์ ซ�งประจวับเห่มาะได้เกัิดเห่ติกัารณ์กัันดารอาห่ารคร�งให่ญ่่ใน
ั
ี
ิ
ติะวันออกักัลิาง โยเซฟจึงให่อภยบรรดาพ�ชายแลิะเชญ่ให่พวักัเขาได้อพยพมาอาศัยในแผู้่นดน
้
ิ
ั
ั
้
ี
�
อยปติดวัยกัันนบติังแตินัน
ิ
ี
่
้
�
ั
์
ั
ั
�
็
่
์
อยางไรกัติาม นกัประวัติิศาสติรบางทานไดติควัามในเห่ติกัารณครงนวัานาจะเปนผู้ลิมาจากักัาร
์
่
่
�
ี
็
ุ
้
่
ั
ี
ุ
ั
ี
�
้
่
รกัรานของ “พวักัฮัิกัซอส” (Hyksos) ซงเปนชนเผู้าลิกัลิบจากัเอเชยทไดเขามาปกัครองอียปติ ์
ี
้
ึ
ิ
็
ึ
�
�
ี
�
่
ู
่
ี
ื
ั
�
ิ
�
์
เมอราวั 3,000 ปกัอน ซงในระห่วั่างทพวักัฮัิกัซอสปกัครองอียปติอยนน ชาวัอิสราเอลิกั็อาจ
ึ
์
ิ
่
่
ิ
จะอพยพติามเขาสแผู้นดนอยปติในชวัเวัลิาดงกัลิาวันดวัย แติเมอเห่ลิาวังศกัษติรยแห่งอยปติแท ้
ี
�
ิ
์
ี
ั
่
ี
่
ื
�
ิ
้
ั
�
์
์
่
ู
ั
้
่
ึ
ี
ิ
้
ิ
์
ู
่
ั
ิ
ั
้
้
ู่
สามารถืขบไลิพวักัฮักัซอสออกัไปได้แลิวั ชาวัอสราเอลิทยงคงติกัคางอยในแผู้นดนอยปติจงไดถืกั
ิ
ี
่
�
็
็
ิ
่
็
ั
์
ลิดสถืานะกัลิายเปนพลิเมองชั�นสอง ห่รอกัลิายเปนทาสในแผู้นดนอยปติไปนบติั�งแตินันกัเปนได ้
่
�
ิ
ื
ี
ื
็
16
�
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �
ั

่
ั
้
ิ
ื
�
ั
ั
กับเห่ลิาบทบญ่ญ่ติดานกัฎห่มายแลิะกัารปกัครองอนๆ จากัพระเจาให่ ้
้
�
ี
ึ
มาจดระเบยบชนเผู้าอสราเอลิ แลิะเมอชาวัอสราเอลิอพยพมาจนถืง
ั
ิ
่
ื
ิ
้
่
ื
�
้
ึ
้
่
ู
ิ
ั
ี
้
�
่
แควันคานาอนแลิวัจงพบวัาดนแดนแห่งนไดถืกัชนเผู้าอนเขาครอบ
ั
้
็
่
่
ครองแลิวั ไมวัาจะเปนพวักัคานาอน (Canaanites), อามาเลิค (Amalek)
แลิะโดยเฉพาะพวักัฟลิสเติย (Philistia) แติโมเสสกัไดประกัาศสงคราม
ิ
็
ี
่
้
ิ
�
ั
้
่
่
ั
ั
ิ
้
ี
ทวังคืนดนแดนคานาอันกัลิบคนมาอกัคร�งจากัชนเผู้่าเห่ลิานน ดวัยอางวัา
ื
ั
ี
แผู้่นดินคานาอันน�เป็นมรดกัท�พระเจ้าทรงสญ่ญ่าเอาไวั้กัับอับราฮััม
ี
ั
ี
�
จนกัลิายมาเปนสงครามทจะยดเยือไปอกัห่ลิายศติวัรรษ โดยระห่วัางนน
ี
ื
�
�
็
่
ี
ชาวัอิสราเอลิกัยังคงอยในลิกัษณะของสังคมชนเผู้่า (Tribe) ท�แบ่งออกั
ู
็
่
ั
ื
ิ
�
เปนสบสองเผู้่า (Twelve Tribes of Israel) ทติงชอติามนามบุติรชาย
ี
�
ั
็
�
�
ั
3
ิ
ู
ทงสบสองคนของยาโคบ โดยมีเห่ลิ่าปุโรห่ติเป็นผู้้นาชนเผู้่ามาโดยติลิอด
ำ
ิ
ิ
่
่
ื
ื
ื
ั
�
จนกัระท�งเมอราวั 1100 ปกัอนครสติกัาลิห่รอเมอ 3,100 ปกัอน
ี
�
ี
ี
�
ั
ั
้
ิ
ั
ั
ิ
ึ
์
ิ
ชาวัอสราเอลิจงไดติดสนใจรวัมติวักันทจะสถืาปนากัษติรยของตินเอง
ขนปกัครองวังศวัานอสราเอลิทงปวังอยางเปนทางกัาร โดยมปฐมกัษติรย ์
็
ั
ี
่
�
ิ
ึ
ั
์
ิ
�
ื
ิ
ิ
่
องคแรกัคอ “ซาอลิ” (Saul) แติในเวัลิาไลิเลิียกัันนัน ปโรห่ติแห่่งอสราเอลิ
�
่
ู
ุ
�
์
ั
์
ิ
ิ
์
้
่
ั
่
็
้
ิ
ิ
็
กัไดเจม “ดาวัด” (David) ไวัเปนวัาที�กัษติรยองคติอไปดวัย โดยกัษติรย ์
้
�
ิ
ี
ั
็
ิ
่
�
้
ดาวัดจะทรงกัาวัขนมาเปนกัษติรยนกัรบผู้ยงให่ญ่ทสามารถืรวับรวัม
ิ
ั
์
ึ
ู
้
�
ึ
ุ
�
ิ
้
ดนแดนคานาอันให่เปนห่นงเดยวักันไดสาเรจ แลิะได้สถืาปนาให่้กัรง
็
ำ
ี
ั
็
้
ื
็
ี
ิ
ู
่
่
เยรซาเลิมเปนราชธานแห่งราชอาณาจักัรอสราเอลิเม�อ 1010 ปกัอน
ี
ื
ื
�
ื
ี
ครสติกัาลิห่รือเมอ 3,010 ปกัอน แลิะเม�อพระโอรสของพระองค์คอ
ิ
่
�
ั
่
ิ
ั
�
่
ื
่
�
่
ู
ี
ิ
ี
ื
ิ
3 บรรดาชนเผู้าทงสบสองเผู้าแห่งอสราเอลิมรายชอดงติอไปนคอ รเบน (Reuben), สเมโอน (Simeon),
ั
ู
์
ุ
เลิวั (Levi), ยดาห่ (Judah), อสสาคาร (Issachar), เศบลิน (Zebulun), ดาน (Dan), นฟทาลิ (Naphtali),
์
ี
ี
ิ
ู
กัาด (Gad), อาเชอร์ (Asher), โยเซฟ [Joseph-ติ่อมาจะแยกัเป็น “เอฟราอิม” (Ephraim) แลิะ
ิ
ั
์
“มนสเสห่” (Manasseh)] แลิะเบนยามน (Benjamin)
17
�
ิ
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ ิ �

ั
ิ
็
้
�
์
ิ
์
ั
ื
้
“ซาโลิมอน” (Solomon) ไดขึนเปนกัษติรยสบมาแลิวั กัษติรยซาโลิมอน
�
้
ิ
ทรงมบญ่ชาให่สรางพระวัห่าร (Holy Temple) ขึนมาบนเนนเขาโมรยาห่ ์
ี
ิ
ั
้
ิ
ี
�
ื
่
่
ิ
ิ
ั
ี
(Moriyah Mount) ห่รอทเรยกักันในสมยติอมาวัา “เนนพระวัห่าร”
ั
็
ั
�
ั
ั
(Temple Mount) สาห่รบเปนทีเกับรกัษา “ห่บแห่่งพนธสญ่ญ่า” (Ark of
ี
ำ
ั
็
ั
4
�
ึ
็
่
้
้
Covenant) แลิะนมสกัารบชาพระเจาอยางเปนทางกัาร ซงกัารสราง
ู
ั
ั
ิ
ั
ิ
มห่าวัห่ารในคราวัน�นนับเป็นกัารบ่งบอกัถืึงควัามย�งให่ญ่่แลิะควัามม�งค�ง
ี
ของอาณาจักัรอสราเอลิท�ไดจากักัารครอบครองใจกัลิางของภูมภาค
้
ิ
ิ
ึ
5
ำ
ี
์
้
้
เลิอวัองติ (Levant) ไวัดวัยกัันอกัดวัย เพราะในคาพรรณนาถืงกัารสราง
้
้
ั
่
่
้
ั
�
ุ
้
พระวัห่ารในคราวันนไดบงบอกัวัาบรรดาวัสดกัอสรางลิวันถืกันาเขามา
ู
ำ
ิ
่
้
้
ิ
�
จากัทัวัทังสารทศในดนแดนติะวัันออกักัลิางเลิยทเดยวั
�
ิ
ี
ี
ิ
�
ั
�
ุ
ื
�
้
ครนเมอสนยคของพระเจาซาโลิมอนไปแลิ้วั ราชอาณาจักัร
่
่
ิ
�
ู
่
้
ิ
ื
็
ั
อสราเอลิอนยงให่ญ่กัลิมสลิายลิงดวัยสงครามกัลิางเมองแลิะถืกัแบงแยกั
ั
ู
้
้
้
ุ
่
ื
่
เปนอาณาจกัรเห่นอแลิะใติ แติสดทายแลิวัอาณาจกัรฝ่ายเห่นอจะถืกั
ื
็
ั
ำ
ี
่
ั
้
ี
ี
พวักัอสซเรย (Assyrian Empire) ทาลิายลิางลิงไปในช่วัง 720 ปกัอน
ั
�
ู
้
ี
ั
ุ
่
่
ั
ครสติกัาลิ สวันอาณาจกัรทางใติทยงครองกัรงเยรซาเลิมอยนนจะถืกัพวักั
ิ
ู
�
ู
ื
คาลิเดยน (Chaldean) ห่รอ “จกัรวัรรดบาบโลินให่ม” (Neo–Babylonian
ิ
ี
ั
ิ
่
้
ู
ี
Empire) เขาพชติแลิะทาลิายกัรงเยรซาเลิมจนพนาศเมอ 587 ปกัอน
ิ
ิ
ื
ุ
ิ
่
�
ำ
ครสติกัาลิ จนทาให่แผู้นดนอสราเอลิห่มดสภาพควัามเปนราชอาณาจกัร
ั
ิ
่
ิ
ำ
ิ
็
้
็
ั
ิ
็
ี
ั
�
�
่
่
ั
่
ิ
อยางถืาวัรมานบติงแตินน เพราะแผู้นดนอสราเอลิกักัลิายเปนเพยง
ดนแดนทอยในอาณติ ห่รอเปนเพยงรฐประเทศราชของชนติ่างชาติท ี �
็
ิ
ี
ื
ิ
ั
่
�
ี
ู
ิ
ั
�
ั
ผู้ลิดกันขนมาปกัครองดินแดนในติะวันออกักัลิางเท่านน โดยห่าได้
ั
ึ
�
ั
ั
ั
่
4 ห่บทบรรจแผู้นห่นทเชอกันวัาเปนบญ่ญ่ติ 10 ประกัารทโมเสสสลิกัขนติามพระบญ่ชาของพระเจา ้
ิ
ี
่
�
ั
ี
ั
็
ั
�
ึ
ั
�
ิ
ุ
�
ื
ี
ี
�
ี
ำ
�
ิ
่
ู
้
�
ิ
ั
ิ
ี
ทีภเขาซนาย ห่ลิงจากัทีโมเสสไดนาชาวัอสราเอลิออกัมาจากัแผู้นดนอยปติแลิวั ้
์
้
์
�
ี
ิ
ี
ึ
ึ
ี
5 ห่มายถืงดนแดนซเรย เลิบานอน ปาเลิสไติน เรือยไปจนถืงแห่ลิมซไนดวัย
18
�
ั
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �

�
ี
ื
�
ั
่
ิ
ุ
็
่
่
ิ
ั
ู
่
ห่วันคนสยคแห่งควัามเปนราชอาณาจกัรอสระทยงให่ญ่ดงเชนในยค
ุ
ิ
ราชวังศกัษติรยดาวัดอกัเลิย
ี
์
ั
ิ
์
ิ
ิ
็
อยางไรกัติาม ไมวัาชาวัอสราเอลิห่รอชาวัยวัจะติองเผู้ชญ่กับกัาร
ื
่
ิ
ั
่
้
่
ิ
รกัรานจากัชาวัติ่างชาติมาอย่างยาวันานเพียงใด พวักัเขากั็ยงคงอาศัย
ั
ุ
่
่
ู
อยในดนแดนแห่งพันธสญ่ญ่าแลิะยึดมนอยในควัามเชอดงเดมของตินท� ี
ั
�
ั
�
ู
ั
่
ิ
ิ
ื
�
ั
ี
ื
้
สืบทอดมานับพันปี ดวัยควัามเช�อม�นวั่าพวักัเขาคือประชากัรท�พระเจ้า
ิ
ื
่
่
ิ
้
็
ี
ื
ทรงเลิอกั แลิะแผู้นดนอสราเอลิกัคอแผู้นดนทพระเจาทรงประทานให่ ้
�
ิ
ั
์
พวักัเขายังคงเฝ่้ารอคอยถืึงวันท “พระเมสสิยาห่” (Messiah) จะเสด็จ
ี
�
้
มาเพ�อปลิดปลิ่อยจากักัารปกัครองของชนติ่างชาติิ แลิะดวัยควัามเช�อ
ื
ื
�
ิ
่
�
ิ
ื
ุ
้
ื
่
ี
ุ
�
นเองจงกัลิายเป็นจดเรมตินของกัลิมควัามเชอให่มในกัาลิติ่อมาคอครสติ ์
ึ
ศาสนานันเอง
�
่
้
ยคแหงพระผู่ไถ่่
ุ
แมชาวัอสราเอลิจะสามารถืฟนฟควัามเปนเอกัราชจากัพวักักัรกั
ี
้
ู
ิ
้
�
็
ุ
ไดในยคราชวังศฮััสโมเนยน (House of Hasmonean) ราวัชวังป 110–63
้
่
ี
ี
์
่
กัอนครสติกัาลิ แติอาณาจกัรของพวักัเขากัครอบครองดนแดนแควันใน
้
6
ิ
็
ิ
ั
่
ี
ั
6 ห่ลิงจากัจกัรวัรรดบาบโลินให่มไดลิมสลิายเพราะกัารรกัรานของพวักัเปอร์เซย (Persia) แลิ้วั
ิ
ุ
ิ
้
่
ั
่
์
้
ั
ี
ิ
กัษติรยแห่่งเปอรเซยคอ “พระเจาไซรสมห่าราช” (Cyrus the Great) ไดทรงเขาครอบครองแผู้นดน
ื
้
ั
์
ิ
้
่
่
อสราเอลิสบติอจากัพวักับาบโลิน แติพระองคไดทรงปลิดปลิอยเชลิยชาวัอสราเอลิกัลิบคนส ่ ู
ิ
ั
ื
ิ
้
่
่
์
ื
ิ
�
ิ
ิ
ุ
ึ
แผู้นดนมาติภมเดม กัระทังมาถืงยคของ “พระเจาอเลิกัซานเดอรมห่าราช” (Alexander the Great)
ิ
่
์
็
ุ
้
ู
ิ
ิ
้
ิ
้
ั
้
ู
็
ี
�
ื
ดนแดนอสราเอลิกัถืกัผู้นวักัเขากัับจกัรวัรรดกัรกัไปดวัย แลิะเมื�อครันเกัด “สงครามแห่่งผู้สบทอด”
ู
ิ
ี
์
่
ึ
(Diadochi Wars) ของเห่ลิาขนศกักัรกัห่ลิงกัารสนพระชนมของพระเจาอเลิกัซานเดอรฯ แลิวั แผู้นดน
�
ิ
้
่
์
ั
้
ิ
็
ุ
่
ั
็
ี
ั
ี
่
ู
อสราเอลิกัถืกัแยงชงไปมาระห่วัางอาณาจกัรกัรกั 3 กัลิุม อาณาจกัรปโติเลิม (Ptolemaic Kingdom),
่
ิ
ิ
่
ู
ิ
ิ
ี
ั
อาณาจกัรแอนติิโกันด (Antigonid Kingdom) แลิะจกัรวัรรดเซลิซด (Seleucid Empire) สบติอมา
ื
ั
19
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ � ิ
ิ
�

่
้
ี
ี
�
่
ิ
ั
�
ี
ู
แถืบทราบสงจเดย (Judean Hills) เทานน แติแลิวัในปท 63 กัอนครสติกัาลิ
�
ี
ู
่
ั
ี
ี
ิ
ู
ั
�
ี
้
่
�
ั
ุ
อาณาจกัรอสราเอลิห่รือทเรยกักันในยคนนวัา “แควันจเดย” (Judea)
ิ
กัติ้องติกัเป็นรัฐประเทศของชนติ่างชาติอีกัคร�ง คือพวักัโรมัน (Roman) ท ี �
็
ั
ั
ำ
กัาลิงเรองอานาจในเขติแนวัชายฝ่ังเมดเติอรเรเนยนดานติะวันออกันนเอง
ื
ั
ั
้
ี
ำ
�
�
์
ิ
�
ึ
ิ
ห่ากัถืงกัระนนกัารปกัครองดินแดนอสราเอลิของพวักัโรมัน
ั
้
็
ำ
ึ
กัมิไดนามาซ�งควัามสงบราบคาบแติ่อย่างใด เพราะชาวัอิสราเอลิห่รือ
ิ
ั
�
�
ี
ี
็
ชาวัยวัยงมควัามพยายามทจะกัอกัารกับฏเพอแยกัตินเปนอสระอย ู ่
ิ
่
ื
ั
ี
�
ิ
้
ำ
เนองๆ จนทาให่กัองทพโรมนมควัามพยายามทจะปกัครองดนแดนแห่งน � ี
่
ื
ี
ั
ื
ั
้
ให่มีควัามเข้มงวัดมากัข�นเร�อยๆ แลิะกัอปรกัับในห่วังเวัลิาน�นนับเป็น
้
ึ
ี
่
�
่
่
์
ี
ชวังเวัลิาทพวักัปารเธยน (Parthian Empire) อนเปนชนเผู้าเรรอนจากั
ั
่
็
ิ
ี
่
ิ
ี
ื
้
ิ
ั
เอเชยกัลิางท�ลิงมาสรางจกัรวัรรดบนดนแดนเปอร์เซยห่รออห่รานใน
ี
่
ั
ิ
่
ิ
ู
ุ
ำ
ั
ั
ั
็
ปจจบนกัาลิงแผู้ขยายอทธพลิในติะวันออกักัลิางอยางเติมรปแบบดวัย
้
ุ
้
ู
้
็
้
้
์
ุ
แลิวั จงทาให่แควันจเดยกัลิายเปนจดยทธศาสติรห่รอเมองห่นาดาน
่
ี
ำ
ื
ื
ึ
�
ำ
สาคญ่ทีสดอกัแห่่งห่นึ�งของพวักัโรมนทางติะวัันออกั ซึงกัยิงสงผู้ลิทาให่ ้
ั
่
ุ
ำ
�
็
ี
�
ั
พวักัโรมันติองพยายามควับคมดนแดนแถืบนให่มควัามเขมงวัดแลิะมนคง
ั
้
ี
�
�
ี
ิ
้
ุ
้
่
�
ั
�
้
ี
ี
มากัทสดเทาทจะกัระทำาไดไปดวัย จนกัระท�งเมอสาธารณรัฐโรมนได ้
�
้
ื
ั
ุ
ั
ิ
้
เปลิียนผู้านเขาสูยคแห่่งจกัรวัรรด (Imperium Romanum; Imperial Age)
ุ
่
่
�
ู
้
ุ
้
็
ู
ิ
้
ี
แลิวักัไดเกัดควัามเปลิยนแปลิงครงให่ญ่ในแควันจเดย เมอมบรษผู้ห่นง
ึ
�
้
ุ
ั
ี
่
�
�
ื
�
ี
�
ึ
็
่
ี
่
นามวัา “เยซ” (Jesus) ผู้ซงเปนเพยงชางไมจากัเมองนาซาเรธ (Nazareth)
ู
ู
้
ื
้
ื
้
ู
ไดออกัเดนทางเพ�อประกัาศเทศนาส�งสอนผู้คนท�วัทงดนแดนอสราเอลิ
ั
ิ
้
ั
�
ั
ิ
ิ
�
ึ
ั
้
ั
ถืงเรืองของควัามรกั ควัามเมติติา แลิะกัารอภยโทษบาป พรอมกัันนั�น
กัยงประกัาศวัาตินเปนพระเมสสยาห่ของชาวัอสราเอลิ ห่รอเปน “พระ
็
์
ิ
็
็
่
ั
ื
ิ
ู
์
้
ั
ึ
ิ
้
ครสติ” (Christos) อนห่มายถืง “ผู้ที�ทรงเจมไวั” (The Anointed One) จน
ิ
ทาให่มชาวัยวัห่นมาเลิื�อมใสศรทธาเปนจานวันมากัเลิยทเดยวั
้
ั
ี
ำ
ิ
ำ
ี
ี
็
ั
20
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �
ั
�

ิ
จนกัระทงชวังปสดทายในชวัติของพระเยซู พระองค์ไดเดน
ุ
้
ิ
ี
้
ั
่
�
ี
่
ุ
ทางเขาสกัรงเยรซาเลิมในช่วังเทศกัาลิปัสกัาเพอประกัาศวั่าตินเองคือ
�
ื
ู
ู
้
ั
์
ู
้
ี
ำ
ิ
่
์
์
�
ั
ี
ั
พระเมสสยาห่ผู้มติามคาพยากัรณ แลิะในชวังสปดาห่เดยวักันนนเอง
็
ู
้
ั
ู
็
พระเยซูกัถืกัเห่ลิ่าผู้นาทางศาสนาจับกัมแลิะส่งติวัให่ขาห่ลิวังโรมันเปน
ุ
ำ
้
้
ุ
ู
ู
ี
ิ
�
ิ
ี
ผู้พพากัษาโทษให่้ประห่ารชวัติดวัยกัารติรึงกัางเขนทนอกักัรงเยรซาเลิม
้
้
้
�
ู
�
ในทีสด แลิะแมวัาพระเยซจะถืกัโทษประห่ารอยางโห่ดเห่ี�ยมเชนนัน แติ ่
่
ุ
่
่
ู
้
ู
เห่ลิาอครสาวักั (Apostles) แลิะผู้รบใชใกัลิชดของพระเยซกัลิบมไดห่วัาด
่
ู
้
ิ
ิ
ั
ั
้
้
ั
ั
กัลิวัห่รือห่วั�นเกัรง พวักัเขากัลิับสถืาปนาคริสติจกัรห่รือศาสนจกัร
ั
ั
ั
ั
ิ
ุ
ึ
�
้
่
ู
ื
ี
�
ุ
ี
ุ
่
(Church) แห่งแรกัขนในกัรงเยรซาเลิมทนท โดยมไดมจดมงห่มายเพอ
ี
�
ิ
�
�
ิ
ื
ั
เผู้ยแพรควัามเชอให่มนไปยงจาเพาะชาวัยวัห่รอชาวัอสราเอลิเดมเทานน
่
ื
ิ
ำ
่
ั
่
้
่
ิ
ั
ั
ุ
ห่ากัแติ่ยงมงห่มายไปชาวัติ่างชาติดวัย โดยเห่ลิ่าอครสาวักัในยุคแรกั
่
ิ
ี
�
ู
ื
ั
่
�
�
ั
้
ั
ไดออกัไปประกัาศศาสนาให่มนติามห่วัเมองติางๆ ทวัทงเขติภมภาค
ึ
์
ี
้
�
้
เลิอวัองติ แลิะเขาไปจนถืงอยปติ แลิะจากันนกัขามไปยงทางฝ่ังติะวันติกั
ั
�
ั
7
์
ิ
ั
็
ื
่
้
์
้
ี
ผู้านแควันเอเชยนอยห่รอเอเชยไมเนอร (Asia Minor) คาบสมทรบอลิขาน
8
ี
ุ
่
ุ
็
�
ั
ั
ึ
้
ทางฝ่งยุโรป แลิะเขาไปถืงยงกัรงโรมอันเปนราชธานีของจกัรวัรรดิโรมน
ั
ั
�
ี
่
ึ
ู
ได ภายในเวัลิาไมกัปห่ลิงจากัทพระเยซทรงถืกัติรงกัางเขนไปแลิวั ซง
ั
ู
้
�
ี
้
�
ึ
ี
�
่
ั
ั
่
ในชวังทเห่ลิาอครสาวักัออกัไปประกัาศควัามเชอยงดนแดนติางๆ ทวั
ิ
ั
่
ื
ี
�
�
ิ
ึ
�
ั
ั
�
้
ั
ื
ิ
�
ั
ทงจกัรวัรรดโรมนน พวักัเขาจงไดเรมรวับรวัมเรองราวัพระประวัติ ิ
�
ี
ึ
ึ
ั
ั
ิ
็
ของพระเยซูขนเปนพระวัรสาร (The Gospels) บนทกัประวัติศาสติร์
�
ในครสติจกัร (Historical Book) แลิะจดห่มายฝ่ากั (The Epistles)
ั
ิ
ี
ั
ิ
ึ
ั
ู
์
์
ี
ื
ั
7 เลิอวัองติ์ห่รอลิแวันติ ห่มายถืงภมภาคแถืบแนวัชายฝ่�งทะเลิเมดิเติอรเรเนยนติะวันออกัติ�งแติ ่
ึ
ื
ี
ั
ี
เมองอนติิโอคในซเรยลิงไปจนถืงเขติฉนวันกัาซา (Gaza) ในปาเลิสไติน ์
ื
ี
่
�
ื
ี
้
ึ
ุ
ี
ี
็
ุ
ี
�
ั
�
ึ
ื
�
8 เอเชยไมเนอรห่รอ “เอเชยนอย” ห่มายถืงดนแดนในติรกัทกัวันน ซงกัยงมชอเรยกัอกัชอวัา
ิ
ี
ั
์
ี
ี
“อนาโติเลิย” (Anatolia) ดวัย
้
21
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ ิ �
�
ิ

ื
ั
่
ื
ึ
�
ิ
ทมไปถืงครสติจกัรติางๆ แลิะโดยเฉพาะห่นังสอพยากัรณ์คอ “วัิวัรณ์”
ี
ี
ึ
ี
(Revelation) ซ�งเป็นคัมภร์พยากัรณ์เพียงเลิ่มเดียวัแลิะเลิ่มสุดท้าย
ื
ิ
์
ั
่
�
ุ
ในครสติศาสนาทีกัลิาวัถืงเห่ติกัารณวัันสินโลิกั บรรดาห่นงสอเห่ลิานี�จะ
์
ึ
่
�
ี
ิ
์
ี
ถืกัรวับรวัมให่้เป็นพระคริสติธรรมคัมภรห่รือคัมภร์ไบเบลิ (The Bible)
ู
ี
ั
ี
ื
ซ�งยังมอกัช�อวั่าเป็น “พระคัมภร์ภาคพันธสญ่ญ่าให่ม่” (New Testament)
ึ
ี
ี
็
ู
ี
�
ื
์
�
เพอเปนกัารแบ่งแยกัออกัจากัพระคัมภรของชาวัยิวัในศาสนายูดายทถืกั
็
ยกัขึนวัาเปน “คมภรภาคพนธสญ่ญ่าเดม” (Old Testament) นันเอง
ั
ิ
ั
ั
ี
์
�
�
่
ั
�
ั
่
ั
์
ั
่
ิ
�
ิ
่
้
แมวัาครสติศาสนาจะเผู้ยแพรออกัไปทวัทงจกัรวัรรดโรมนอยาง
ี
ื
็
ั
ิ
ั
�
ำ
็
รวัดเรวั แติควัามเชอนกัมไดเปนทยอมรบมากันกัแลิะยงถืกักัาราบปราบ
ั
็
ู
�
�
ี
้
่
้
้
ู
ู
้
ปรามอยางรนแรงอกัดวัย ซึงนอกัจากัจะถืกัติอติานจากักัลิุมผู้ศรทธาใน
่
�
ั
่
ี
ุ
่
้
ู
ั
ุ
ิ
์
้
ศาสนายดายบนแผู้่นดนอสราเอลิเดิมแลิวั ชาวัคริสติยคแรกัยงติอง
ิ
้
ิ
ุ
เผู้ชญ่กัารปราบปรามจากัทางกัารโรมันดวัย โดยมสาเห่ติมาจากักัารท ี �
ี
ี
ี
ิ
ี
ั
ื
�
�
ั
ครสติศาสนาเปนกัลิมควัามเชอเดยวัในจกัรวัรรดโรมนทมกัารออกั
็
์
่
ุ
ิ
ั
ุ
่
ื
�
ประกัาศแลิะเผู้ยแพร่ศาสนาออกัจากักัลิมห่รอสงคมควัามเชอของตินเอง
ื
�
ุ
่
ื
ื
ั
ั
่
ู
ั
ำ
ี
�
ไปอยางชดเจน แทนทจะจากัดอยในกัลิมควัามเชอของตินเห่มอนกับ
่
ื
�
ื
ั
ื
�
กัลิมควัามเชอของชนชาติอนๆ ในเวัลิานน แลิะเห่นออนใดกัคอกัารท � ี
ิ
�
่
ุ
็
ื
ื
�
้
ู
่
ิ
์
ั
ิ
เห่ลิาครสติชนในยคแรกัไดประกัาศวัาจะไมขอบชาองคจกัรพรรดในฐานะ
ุ
่
่
ึ
ี
ำ
้
่
ู
ื
เทวัราชอกัดวัย จึงทาให่้พวักัโรมันย�งร้สกัห่วัาดระแวังกัับกัลิมควัามเช�อ
ุ
ิ
�
่
ื
่
ี
ิ
่
ำ
ู
�
ให่มนมากัยงกัวัากัลิมควัามเชอใดๆ จนนาไปสกัารปราบปรามชาวัครสติ ์
่
ิ
�
ุ
ุ
�
ในทีสด
์
ำ
ิ
ั
ในขณะเดียวักัับที�ชาวัครสติกัาลิงถืกัพวักัโรมันไลิ่ปราบปรามอยู ่
ู
�
ั
็
่
ั
ี
นน ฝ่ายชาวัอสราเอลิเองกัไดกัอกัารกับฏขนติอติานพวักัโรมนอกัครงใน
�
ั
ิ
ึ
�
่
้
่
้
ั
้
ป ค.ศ. 66 กัองทพโรมนจงไดกัรธาทพเขาสูกัรงเยรซาเลิมแลิะทาลิายลิาง
ุ
ู
้
ั
ั
ี
ำ
่
ึ
้
ี
่
ี
็
ุ
ู
นครแห่่งน�จนย่อยยับในปี ค.ศ. 71 แลิะพวักักับฏกัลิมสุดท้ายกัถืกัทาลิาย
ำ
22
ั
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �
�

ี
�
ิ
ลิ้างจนส�นซากัในศกัทป้อมมาซาดา (Siege of Mazada) ในป ี
ึ
ิ
่
ั
่
้
ี
ิ
ู
้
้
ค.ศ. 73 อนสงผู้ลิให่แควันจเดยแลิะแควันติางๆ ในดนแดนอสราเอลินี �
่
�
สญ่สินควัามเปนรฐนบติั�งแตินันเปนตินมา
�
ั
ั
้
็
็
ู
ู
ั
อยางไรกัติาม แมวัากัารทาลิายกัรงเยรซาเลิมของพวักัโรมน
่
้
ำ
็
ุ
่
ี
์
�
ั
ำ
็
ั
จะเปนกัารทาลิายฐานท�มนห่ลิกัของศาสนายูดายแลิะคริสติศาสนาในยุค
�
้
ี
์
่
�
แรกัลิงไปแลิวั ห่ากัแติสิงทศาสนายดายแลิะครสติศาสนากัลิบแติกัติ่างกััน
ั
ู
ิ
่
ั
ู
ู
ิ
โดยสนเชงกัคอในขณะทศาสนายดายยงคงอยรอดมาไดในห่มผู้อพยพ
�
ี
ู
้
ู
็
่
ิ
�
้
ื
ั
ิ
ื
�
ื
ั
ุ
ั
ห่รอพลิเมองโรมนเชอสายอสราเอลิ ห่รอกัระจดกัระจายไปยงกัลิมชาวั
ื
ื
่
่
ั
�
ื
อสราเอลิทอพยพลิภยสงครามไปทางติะวันออกั แติเนองจากัผู้ลิของ
�
�
ี
ิ
ั
ี
ิ
ิ
ิ
ำ
็
กัารประกัาศครสติศาสนาในยคแรกักัไดทาให่เกัดชมชนชาวัครสติไปทวั
ุ
�
ุ
ั
์
้
้
์
ิ
์
ทังดนแดนติลิอดแนวัชายฝ่ั�งเมดเติอรเรเนยนฝ่ั�งติะวัันออกัแลิวั แลิะแม ้
้
ิ
ี
�
่
่
่
ู
่
ั
ิ
ทางกัารโรมนยงคงใชนโยบายไลิปราบปรามชาวัครสติอยเนองๆ แติเห่ลิา
ื
์
้
ั
ั
้
ู
็
ผู้เชอในยคแรกักัยงคงรกัษาศรทธาของตินเองเอาไวัอยางมนคงแลิะยง
ั
�
ั
ั
�
้
ั
่
ุ
ื
ื
�
ี
เผู้ยแพร่ควัามเชอนติอไป จนทำาให่้พวักัเขาติ้องเผู้ชิญ่กัารขมเห่งท�ยาวั
ี
�
่
่
ี
ี
นานไปอกักัวัา 300 ปเลิยทเดยวั
่
ี
ี
ยคแหงการเปลี�ยนแปลง
ุ
่
่
้
่
ิ
ห่ลิงจากัจกัรวัรรดโรมนดารงควัามย�งให่ญ่มาไดนานกัวัาสอง
ั
ิ
ั
ำ
ั
้
ี
ศติวัรรษ ในป ค.ศ. 300 จกัรวัรรดกัติองเผู้ชญ่กับสงครามกัลิางเมองของ
็
ื
ั
ั
ิ
ิ
ี
�
ั
ิ
�
ึ
ั
ิ
ิ
ุ
่
เห่ลิาจกัรพรรดอกัครง ห่นงในจกัรพรรดเห่ลิานนคอ “คอนสแตินตินส
�
ั
ื
่
ั
�
ที 1” (Constantinus I) ห่รอ “คอนสแตินติินมห่าราช” (Constantine the
ื
้
ั
ี
ี
่
ุ
ี
ิ
Great) พระองคทรงกัรธาทพเขาสูคาบสมทรอติาลิในป ค.ศ. 312 เพื�อ
์
�
ห่มายจะชงบลิลิงกัจากัจกัรพรรดแมกัเซนติิอสที 1 (Maxentius I) ห่นึงใน
�
ุ
ั
ั
์
ั
ิ
ิ
23
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ ิ �
�
ิ

ั
9
�
�
ั
ี
สามจกัรพรรดิทปกัครองจักัรวัรรดิโรมน ณ เวัลิานน แติในระห่วั่างท ี �
่
ั
ึ
ิ
ั
ั
ิ
�
จกัรพรรดคอนสแตินตินทรงยกัทพมาจนถืงรมแมนาไทเบอร (Tiber River)
์
่
ิ
ำ
ั
้
์
็
ิ
ั
ั
ี
์
้
ิ
็
์
้
แลิวั พระองคกัไดรบนมติจากัฟาสวัรรคเปน “สญ่ลิกัษณคโร” (⳩-Chi Rho)
ิ
์
์
็
ั
้
่
ซึงเปนสญ่ลิกัษณในครสติศาสนายคแรกั พรอมวัาทะวัา “In hoc Signo
�
ุ
10
ั
่
ั
้
�
ี
ั
Vinces” ทีแปลิวัา “ดวัยสิ�งนีจกัมชย” (in this, conquer)
�
�
ั
้
ั
ึ
ดงนน จกัรพรรดคอนสแตินตินจงมคาสงให่กัองทพเขยนติรา
ิ
ำ
ี
ิ
ั
ั
ี
ั
�
ี
่
่
่
้
ั
ั
ี
ึ
�
้
ุ
ั
คโรลิงบนโลิทกัอน จนสามารถืมชยชนะครงให่ญ่เห่นอฝ่ายขาศกัไดท � ี
ื
ี
ำ
ิ
ุ
ยทธกัารสะพานมลิเวัยน (The Battle of the Milvian Bridge) แลิะทาให่ ้
ั
�
์
ิ
ี
็
้
์
ึ
่
ิ
พระองคไดปราบดาภเษกัขนเปนจกัรพรรดแติเพยงพระองคเดยวัแห่่ง
ี
ั
ติราสัญ่ลิกัษณ์คีโร
ู
่
ั
ี
่
�
ั
้
ั
้
ี
ิ
ั
ั
9 ผู้ลิจากักัารทจกัรวัรรดิโรมนมขนาดให่ญ่เกัินไป อนสงผู้ลิให่จกัรวัรรดิติองเผู้ชญ่ปญ่ห่ากัารถืกั
ำ
ิ
ุ
่
อนารยชนรกัรานห่รอไมกักัารลิกัฮัอของเห่ลิาขนศกัอยติลิอดเวัลิา จนนาไปสยคแห่งอนาธปไติย
่
ุ
ู
ึ
ู
่
ุ
ื
็
่
ุ
ื
่
ของเห่ลิาขนศกั (Military Anarchy) ในชวังศติวัรรษท 3 มาแลิวั จงทาให่ “จกัรพรรดไดโอคลิีเทยน”
่
้
ึ
่
ิ
ี
ึ
้
ำ
ุ
ั
ี
�
ิ
ั
่
้
(Diocletian) ทรงแกัไขปญ่ห่าดวัยกัารแบงจกัรวัรรดออกัเปน 4 สวัน แลิะแติงติงเห่ลิาจกัรพรรด ิ
่
ั
่
ั
�
ั
้
็
่
้
ึ
ู
ั
่
้
ุ
ี
่
้
ิ
ุ
�
่
ั
ผู้ปกัครองรวัมขนมาพรอมกัน 4 พระองค์ทเรยกัวัา “ยคจติราธปไติย” (Tetrarchy) สงผู้ลิให่จกัรวัรรด ิ
�
ี
่
�
�
ั
ั
ั
ิ
ุ
่
ั
ั
�
ิ
้
ิ
โรมนกัลิบมาสงบสขดงเดมอกัครัง แติเมือสินรชกัาลิของพระองคไปแลิวั เห่ลิาจกัรพรรดทั�งสีกัเปด
ี
์
�
็
ำ
ิ
ฉากัชงอานาจกัันเองอกัครัง �
ี
�
ำ
ั
ี
่
่
ั
์
10 สญ่ลิกัษณคโรนนเปนอกัษรยอของคาวัา XPIΣTOΣ ในภาษากัรีกัทอานวัา “ครสติอส” (Christos)
ั
ั
็
่
ิ
่
�
ี
ั
ึ
อนห่มายถืงพระเยซครสตินันเอง
�
์
ิ
ู
24
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �
�
ั

�
้
ั
ี
้
ุ
ั
ั
ั
ิ
�
จกัรวัรรดฝ่งติะวันติกัไดในทสด แลิะดวัยผู้ลิจากัชยชนะในคราวันน
�
ั
ิ
่
ำ
ิ
ิ
ั
ั
้
จกัรพรรดคอนสแตินตินทรงดารวัาพระองคทรงไดรบชยชนะมาเพราะ
ั
์
้
ไดรบกัารอวัยพรโดยพระเจาของพวักัครสเติยน (Christian) ห่รอชาวั
ี
้
ั
ื
ิ
์
่
ิ
ึ
ี
ิ
11
ครสติชน พระองคจงออกัประกัาศ “พระราชกัฤษฎกัาแห่งมลิาน” (Edict
์
ั
ี
ำ
ิ
้
of Milan) ในป ค.ศ. 313 เพื�อประกัาศยอมรบให่ครสติศาสนาดารงอยู ่
ิ
่
้
้
ู
ั
้
่
ั
ในจกัรวัรรดโรมนไดอยางถืกัติองติามกัฎห่มาย แลิะดวัยผู้ลิแห่งกัารยอมรับ
ั
ั
่
ุ
ิ
็
็
�
ี
์
ั
�
ื
้
ครสติศาสนาในจกัรวัรรดโรมนนกัถือวัายงเปนจดเรมตินของกัารฟนฟ ู
�
ิ
้
ิ
ิ
้
ั
แควั้นจูเดียห่รือแผู้่นดินอิสราเอลิเดิมให่กัลิายมาเป็นดินแดนศกัดสิทธ ิ �
�
้
ของครสติศาสนาดวัยเชนกััน เพราะ “พระนางเฮัเลินา” (Empress He-
่
ิ
์
่
ั
ั
็
ู
ิ
ี
ี
ื
้
lena) ผู้ทรงเปนพระจกัรพรรดนพนปห่ลิวัง (Augusta Imperatrix) ห่รอ
ั
ื
พระชนนีเจ้าของจกัรพรรดิคอนสแตินติินฯ น�นทรงเป็นคริสติชนท�เลิ�อมใส
ี
ั
่
ั
่
ในศาสนาอยางแรงกัลิามาติงแติกัอนทพระโอรสของพระนางจะขนครอง
�
�
ี
�
ึ
่
้
ั
ิ
ั
ื
�
์
ิ
ราชยเปนจกัรพรรดแลิวั แลิะเมอจกัรพรรดคอนสแตินตินฯ ทรงออกั
ิ
็
้
�
ิ
กัฎห่มายคมครองครสติศาสนาอยางเปนทางกัารแลิวันน พระนางจงได ้
ึ
้
ั
็
่
้
ุ
์
ี
ั
็
ุ
ู
้
ื
�
เสดจออกัประพาสเพอไปแสวังบญ่ยงแควันจเดยในป ค.ศ. 326–328
ี
�
�
ี
ั
่
้
ี
ั
�
�
ั
ื
ี
เพอห่วังจะไปสกักัาระบรรดาสถืานทติางๆ ทเกัยวัของกับพระเยซแลิะ
ู
้
่
ึ
ิ
�
ุ
ื
เห่ลิาอครสาวักัในยคแรกั พระนางเฮัเลินาทรงสรางวัห่ารห่รอโบสถืขน
์
่
ั
บนสถืานทเห่ลิานนเพอถืวัายเปนศาสนบชา ห่รอแมแติมกัารคนพบ
�
ู
ี
็
ี
ั
�
�
ื
้
่
่
้
ื
�
้
ุ
�
�
ั
็
ำ
้
ศาสนวััติถืทีสาคญ่อยาง “ไมกัางเขนเทียงแท” (True Cross) ทีเชือวัาเปน
�
่
่
ี
�
์
่
ู
ู
้
ิ
ั
ี
้
้
ึ
ไมกัางเขนทใชติรงพระเยซครสติในเยรซาเลิมอกัดวัย อนสงผู้ลิให่บรรดา
้
�
ั
็
ื
ั
�
ี
่
ี
�
ุ
ั
ิ
เมองติางๆ อนเปนทติงของศาสนจกัรในยคแรกัทครอบคลิมดนแดนใน
ุ
ิ
ี
่
11 คาวัาครสเติยน มาจากัภาษากัรกัวัา “ครสเติยนอส” (Χριστιανός; Christianos)
ำ
ิ
ี
ี
่
ั
่
ึ
์
�
็
ั
ิ
ู
่
้
ี
ิ
อนมควัามห่มายวัา “ผู้ติดติามพระครสติ” ซงเปนคาทถืกับญ่ญ่ติเรยกัใชโดยชาวัโรมนในชวัง
้
ั
ี
ิ
�
ำ
ี
ั
ู
ศติวัรรษแรกั
25
ิ
�
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ � ิ

ั
์
่
�
ู
ิ
ั
ฝ่งเอเชยอยางนครเยรซาเลิมในปาเลิสไติน, นครอนติโอค (Antioch)
ี
ึ
ี
ั
้
์
ในซเรย ห่รอแมแติในนครอเลิกัซานเดรย (Alexandria) ในอยปติจงไดรบ
็
้
ี
ื
ี
ิ
่
ี
ิ
ั
ิ
์
็
กัารสถืาปนาให่้เปนดนแดนห่รอห่วัเมองสาคญ่ทางครสติศาสนาไปด้วัย
ำ
ื
ื
ั
ิ
ซงแนวัคิดนจะพฒนากัลิายมาเป็น “แผู้่นดนศกัดสทธ” ของคริสติศาสนา
ั
�
ี
�
�
ั
�
ิ
ึ
ิ
ิ
์
ในกัาลิติอมานันเอง
่
�
นอกัจากันนในห่วังเวัลิาแห่งกัารยอมรบในครสติศาสนานกัยง
้
ั
ิ
์
่
ั
�
็
ั
ี
�
ี
่
้
�
ั
่
�
ิ
ั
ถือวัาอยในห่วังเวัลิาเปลิยนผู้านครงสาคญ่ของจกัรวัรรดโรมนดวัยเชน
ั
้
ู
่
ำ
่
ื
ั
้
ี
ี
�
ิ
ั
ั
ั
ั
ิ
เดยวักัน เพราะห่ลิงจากัทจกัรพรรดคอนสแตินตินฯ ไดทรงยอมรบใน
ี
ึ
์
ครสติศาสนาแลิะรวัมจักัรวัรรดิโรมนกัลิบมาเป็นห่นงเดยวักันแลิ้วั พระ
ั
ิ
�
ั
ั
ั
่
ี
ั
ั
ิ
้
องคกัลิบทรงติดสนพระทยทจะสรางเมองห่ลิวังให่มทางดานติะวันออกั
์
ื
้
ั
�
ของจกัรวัรรด โดยในป ค.ศ. 330 จกัรพรรดคอนสแตินตินฯ ไดทรง
ั
ี
้
ิ
ิ
ั
ิ
่
เลิอกั “นครไบแซนติิอม” (Byzantium) ซึงเปนเมองทาเกัาของพวักักัรกั
ื
ุ
ื
่
็
�
ี
ู
่
ี
12
�
�
ื
ทอยบนแห่ลิมคาบสมทรทยนบนทะเลิโปรปอนทส (Propontis Sea)
�
ุ
ิ
ี
ื
่
่
ู
่
ทอยระห่วัางทวัปยโรปแลิะเอเชย ในชอให่มวัา “คอนสแตินติโนโปลิส”
ิ
ี
�
ิ
ี
�
ุ
่
ี
่
ิ
ุ
ิ
�
ี
ื
ื
�
้
ู
ั
ั
(Konstantinopolis) ห่รอทจะรจกักันในชอวัา “กัรงคอนสแตินติโนเปลิ”
(Constantinople) นั�นเอง
ิ
สาห่รบสาเห่ติททาให่จกัรพรรดคอนสแตินตินฯ ทรงติดสนพระทย
ั
ิ
้
ั
ั
ุ
�
ำ
ำ
ี
ิ
ั
ยายราชธานนัน นอกัจากัปญ่ห่าควัามเสือมโทรมของคาบสมทรอติาลิที �
ี
�
�
ุ
ิ
้
ี
ั
ื
ติองเผู้ชญ่สงครามกัลิางเมองมาอยางยาวันาน แลิะโดยเฉพาะกัรงโรมที �
้
ุ
ิ
่
ั
ิ
ั
ั
ั
ั
้
่
ี
้
ขยายติวัไปมากัจนไมอาจจะขยบขยายไดอกัแลิวั จกัรวัรรดโรมนยงติอง
้
�
ู
�
ี
ิ
ำ
ั
เผู้ชญ่ปญ่ห่ากัารรุกัรานของพวักักัอธ (Goth) ทพยายามจะข้ามแม่นาดานบ
้
เขามายงฝ่ังจกัรวัรรด แลิะโดยเฉพาะกัารอบติิของจกัรวัรรดเปอรเซยให่ม ่
ั
ี
ิ
�
ั
ั
ิ
ุ
์
ั
์
ู
ั
ิ
12 ในปจจบนนีคอ “ทะเลิมารมารา” (Marmara Sea) ที�อยูระห่วัางนครอสตินบลิในติรกั ี
่
ั
่
�
ั
ุ
ุ
ื
26
�
ั
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �

ื
ี
้
ั
ิ
�
ู
ี
ั
(Neo-Persian Empire) ห่รอทรจกักันในนาม “จกัรวัรรดแซสซาเนยน”
ั
ื
(Sassanian Empire) ติามชอนามของราชวังศแซสซานดส (Sassanids
ิ
์
�
์
ุ
ื
่
ู
Dynasty) ทพยายามเขาคกัคามชายแดนในติะวันออกักัลิางอยเนองๆ จง
ั
ึ
้
ี
�
้
ั
�
ิ
ั
้
ี
ิ
ทาให่จกัรพรรดคอนสแตินตินฯ ทรงติัดสนพระทยทจะยายราชธานีมายง
ำ
ั
ิ
�
ั
ั
ึ
ั
้
ื
ำ
�
ุ
ดนแดนฝ่งติะวันออกัเพอให่สามารถืทากัารรบศกัจากัทางยโรปติะวันออกั
ั
ิ
ู
่
ั
�
แลิะติะวันออกักัลิางไดงายยงกัวัาอยในคาบสมทรอติาลิ แลิะนอกัจากันน
้
ุ
ิ
�
ี
่
่
ั
ิ
ั
้
ิ
�
็
ั
ึ
่
ั
แลิวักัารสถืาปนาราชธานีขนในแผู้นดนติะวันออกัน�นยงเปนประโยชน ์
ิ
ี
ในด้านเศรษฐกัิจดวัย เพราะวั่าดนแดนในเอเชยติะวันออกักัลิางแลิะ
ั
้
่
็
่
ั
�
ำ
ิ
ี
ี
แอฟรกัาเห่นอนนถือวัาเปนแห่ลิงทรพยากัรแลิะเสบยงสาคญ่ทห่ลิอเลิยง
่
�
ี
ั
ื
ั
ื
�
ื
�
่
้
ี
ั
ิ
ี
่
์
ั
ั
�
ุ
่
ั
โลิกัของโรมนมาติงแติยคสาธารณรฐแลิวัเชนกัน โดยเฉพาะอยปติทถือวัา
ั
ู
ู
�
ำ
เป็นแห่ลิ่งอ่ข้าวัอ่นาของโรมันมาติ�งแติยุคสาธารณรัฐ ห่รือแม้แติ่แควั้น
่
็
์
�
ี
ี
ซเรยแลิะปาเลิสไตินทีแมจะไดชือวัาเปนเขติแนวัชายแดนติะวัันออกั แติ ่
้
่
�
้
ื
ี
็
ื
กัยังถือวั่าเป็นจุดยุทธศาสติร์ทางกัารค้าท�เช�อมเส้นทางกัารค้าแลิะ
ั
่
่
ั
ำ
้
่
ิ
เศรษฐกัจระห่วัางโลิกัติะวันติกัแลิะติะวันออกัทสาคญ่อกัดวัย ซงเทากับวัา
ี
ึ
ั
�
�
ั
ี
ั
ุ
ำ
ื
�
ิ
ั
กัารสถืาปนากัรงคอนสแตินติโนเปลินมเงอนไขสาคญ่มาจากักัารปรบติวั
ั
ิ
�
ี
ี
ั
ิ
�
ของจกัรวัรรดเพอให่เห่มาะสมติอควัามเปลิยนแปลิงครงให่ญ่ในภมภาค
�
ู
่
ั
ื
�
่
้
ี
ิ
ยโรปติะวัันออกักัลิางแลิะติะวัันออกักัลิางนันเอง
�
ุ
้
ั
้
แมกัระนนดเห่มอนวัาจกัรวัรรดโรมนจะไดโอกัาสติงห่ลิกัห่รอ
�
ั
ิ
่
ู
ื
ั
ั
ื
ั
�
ั
�
�
ำ
ึ
่
�
ี
ี
ฐานอานาจให่ม่อกัครงห่นง แติจากักัารสร้างราชธานีแห่งให่ม่นกัจะ
็
่
่
สงผู้ลิติออนาคติของจกัรวัรรดโรมนแลิะศาสนจกัรในครสติศาสนาดวัย
์
้
ั
ิ
ั
ั
ิ
่
ั
้
ั
เชนกััน เพราะห่ลิงจากัสินรชสมยของจกัรพรรดคอนสแตินติินฯ ไปแลิวั
่
ิ
�
ั
ั
ี
ี
จกัรวัรรดโรมนจะเขาสยคกัารปกัครองทมจกัรพรรดครองบลิลิงกัพรอม
์
่
ู
ุ
�
้
้
ั
ั
ิ
ิ
ั
ั
ั
่
ั
กันสองพระองค โดยจกัรพรรดพระองคห่นงครองราชยทกัรงโรม สวัน
�
์
ี
ิ
ั
�
์
ึ
ุ
์
ั
ี
�
�
ิ
ุ
่
ี
อกัพระองค์ครองราชย์ทกัรงคอนสแตินติโนเปิลิ แลิะแม้วัาในระห่วั่างนน

27
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ � ิ
�
ิ

ู
ิ
ี
�
ั
้
ุ
ี
“จกัรพรรดธโอโดซอสที 1 มห่าราช” (Theodosius I the Great) ผู้ครอง
ั
ั
่
ิ
ั
บลิลิงกัแห่งกัรงคอนสแตินติโนเปลิจะทรงรวัมกับจกัรพรรดแห่งติะวันติกั
่
ิ
ุ
ั
์
ั
ิ
่
ิ
ี
ประกัาศ “พระราชกัฤษฎกัาแห่่งเธสะโลินกัา” (Edict of Thessalonica)
็
์
ี
ิ
้
ในป ค.ศ. 380 เพอประกัาศให่ครสติศาสนากัลิายเปนศาสนาประจา
�
ำ
ื
ิ
้
ั
ั
์
ุ
ิ
ิ
่
ั
ุ
ี
ี
จกัรวัรรดโดยสมบรณ แติสดทายแลิวัจกัรพรรดธโอโดซอสจะทรงติดสน
ู
้
ั
ั
ิ
์
ุ
้
พระทยยกัทพเขาชงบลิลิงกักัรงโรมในป ค.ศ. 392 แลิะไดขนครองอานาจ
ี
ั
ำ
้
ึ
�
ั
ั
ี
�
�
็
�
เปนจกัรพรรดเพยงห่นึงเดยวัของโรมนอกัครังในทีสด
ิ
ุ
ี
ี
ั
ำ
่
์
อยางไรกัติาม แมวัาครสติศาสนาจะกัลิายมาเปนศาสนาประจา
่
้
็
็
ิ
้
ิ
็
่
ื
ิ
่
์
ั
็
ั
้
็
ั
ิ
จกัรวัรรดโรมนแลิวักัติาม แติชาวัครสติกัยงมไดเปนพลิเมองโดยสวันให่ญ่่
็
ั
้
ิ
ื
ำ
์
ของรฐ แลิะองคกัรทางศาสนาห่รอศาสนจักัรกัยงมไดมบทบาทห่รออานาจ
ื
ี
ั
ั
ั
ื
ั
ำ
ั
มากันกั เพราะนอกัจากัราชสานกัโรมนจะยังคงให่อสระกับชนพนเมองใน
ิ
้
ื
�
ั
ิ
ื
์
ั
้
กัารนบถืือควัามเชือดังเดมของตินเองสบติอไปแลิวั องคจกัรพรรดโรมน
่
ั
�
�
ิ
ิ
์
คงพระราชอานาจในฐานะ “ปอนติิเฟกัซ แมกัซมส” (Pontifex Maximus)
ุ
ำ
ื
็
ิ
ห่รอกัคอ “พระประมุขในทางธรรม” ติามจารีติเดม เพียงเปลิ�ยนจากัฐานะ
ี
ื
ี
“เทวัราชา” (God King) ติามคติิบชาเทพโอลิิมเปยน (Olympian Gods)
ู
ู
ั
ั
กัลิายมาเป็น “ประมุขแห่่งศาสนจกัรท�งปวัง” (Head of Church) ผู้้ซ�งเป็น
ึ
ิ
ิ
์
ำ
่
้
ติวัแทนแห่งพระราชอานาจของพระเจาบนผู้นพภพในทางครสติศาสนา
ั
ื
ื
ั
ั
ั
ึ
่
ิ
จงทาให่บรรดาบชอป (Bishop) ห่รอเห่ลิาสงฆราชาแห่่งศาสนจกัรทงห่ลิาย
ำ
�
้
้
ี
ยงคงมสถืานภาพเปน “ขารบใช” ห่รอมสถืานะเปนรองจากัองคจกัรพรรด ิ
็
ั
ี
์
ั
็
้
ั
ื
ในทางธรรมดวัยนั�นเอง
้
ุ
ี
�
ี
่
ุ
่
ี
ห่ากัแติในทสดแลิวัจกัรพรรดธโอโดซอสกัทรงติระห่นกัดวัา
ั
ี
ั
็
้
ิ
�
ิ
ั
ี
ั
ั
่
จกัรวัรรดโรมนนนกัวัางให่ญ่จนเกัินกัวัาจะปกัครองด้วัยจกัรพรรดเพยง
้
่
ิ
ั
ั
์
ึ
์
ิ
ั
์
องคเดยวัจากักัรงโรม พระองคจงทรงติดสนพระทยทีจะแบงบลิลิงกัแห่่ง
ุ
ี
ั
�
่
ั
่
ู
ั
ี
จกัรวัรรดิออกัเป็นสองฝ่่ายให่้กัับรัชทายาทท�เห่ลิืออยของพระองค์เป็น
28
�
ั
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �

่
์
�
่
ิ
ั
�
ทางกัารกัอนจะสินพระชนมในป ค.ศ. 395 โดยกัารแบงจกัรวัรรดนีจะใช ้
ี
ิ
ี
�
ี
ั
ู
ี
่
ิ
ุ
่
ทะเลิเอเดรยติกั (Adriatic Sea) ทอยระห่วัางคาบสมทรอติาลิกับคาบสมทร
ุ
�
ั
่
่
�
บอลิขาน (Balkans) เป็นพนทแบงเขติแดน โดย “จักัรวัรรดิติะวันติกั”
ื
ี
ื
�
ิ
ิ
ุ
(Western Empire) ครองดนแดนในยโรปติะวัันติกัแลิะแอฟรกัาเห่นอฝ่ัง
ุ
�
ติะวัันติกัทังห่มด โดยมศนยกัลิางอยู่ทีกัรงโรมอนเปนราชธานเดม สวัน
์
ี
�
ู
่
ั
็
ี
ิ
“จกัรวัรรดติะวันออกั” (Eastern Empire) ซงมศนยกัลิางอยทกัรงคอนสแติน-
ู
�
ุ
ั
่
ี
ั
ึ
์
�
ี
ู
ิ
ิ
ติิโนเปลิ จะครองดินแดนแถืบคาบสมุทรบอลิข่าน เอเชียไมเนอร ์
เอเชียติะวัันออกักัลิาง แลิะแอฟรกัาเห่นือฝ่�งติะวัันออกัท�งห่มด ซ�งแมวั่า
ั
ึ
้
ิ
ั
็
ั
ำ
่
ั
่
�
ี
ิ
่
กัารแบงจกัรวัรรดออกัเปนสองสวันนจะติดปญ่ห่ากัารชิงอานาจระห่วัาง
ั
่
จกัรพรรดิลิงได แติกัลิบสงผู้ลิร้ายติอเสถืียรภาพของจักัรวัรรดิแลิะ
่
ั
้
่
ั
ั
้
่
่
ศาสนจกัรในภายภาคห่นาอยางรนแรงดวัยเชนกัน เพราะจกัรวัรรด ิ
ุ
ั
ั
้
�
ิ
ั
ี
ติะวัันออกัได้ครอบครองดินแดนทอุดมสมบรณ์แลิะม�งคงย�งกัวั่าจกัรวัรรด ิ
ู
ั
ั
�
ำ
ิ
ั
ิ
ั
ึ
ั
์
้
ั
ำ
ติะวันติกั จงทาให่อานาจแห่งองคจกัรพรรดแลิะจกัรวัรรดติะวันออกัม ี
่
ั
�
่
ิ
ื
็
ี
ั
ควัามมนคงแลิะแขงแกัรงสบมา ในขณะทจกัรวัรรดติะวันติกัเปนดนแดน
�
ั
็
ิ
�
์
้
่
ั
่
ั
ี
�
ั
ั
ี
�
ั
ั
ทไมไดมควัามม�งคงแลิะอุดมสมบูรณเทากับจกัรวัรรดิติะวันออกั ทง
้
ยงติองเผู้ชญ่ปญ่ห่ากัารรกัรานจากัอนารยชนเยอรมานค (Germanic
ิ
ิ
ั
ั
์
ุ
่
tribe) กัลิุมติางๆ จากัดนแดนเยอรมาเนย (Germania) ติลิอดชวังปลิาย
ิ
่
ี
์
่
ู
ื
ี
ศติวัรรษที 4-5 จงทาให่จกัรวัรรดติะวัันติกัเริมสญ่เสยดนแดนทางเห่นอ
ิ
้
�
�
ึ
ั
ิ
ำ
ึ
�
�
ั
ี
ื
ั
�
ิ
ให่กับพวักัอนารยชนมากัยงขนเรอยๆ ราชสานกัติะวันติกัจงติดสนใจทจะ
ิ
�
ึ
้
ั
ั
ำ
่
�
ั
ยายเมองห่ลิวังขนไปยงกัรงราเวันนา (Ravenna) ทอยทางติอนเห่นอของ
ี
ึ
�
ื
ู
้
ุ
ื
็
ื
ั
ื
ิ
ี
ั
ี
ึ
ื
อติาลิในป ค.ศ. 402 เพ�อเปนฐานบญ่ชากัารในกัารทำาศกัรบมอห่รอ
้
ำ
ุ
่
ติอบโติกัารรกัรานของเห่ลิาอนารยชน โดยไดมอบอานาจกัารปกัครอง
้
่
ั
้
ุ
ื
่
กัรงโรมให่ติกัอยูกัับ “สงฆราชแห่่งโรม” (Bishop of Rome) ห่รอกัลิาวัได ้
ี
ุ
็
้
ั
ั
ุ
่
ั
ำ
ั
วัากัารยายราชธานของราชสานกัติะวันติกัไปยงกัรงราเวันนานบเปนจด
29
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ � ิ
ิ
�

ั
ี
�
�
เริมตินในกัารมอานาจทางโลิกัของศาสนจกัรแห่่งโรมนันเอง
้
ำ
่
ั
นอกัจากัน�นแลิวั นอกัจากักัารแบ่งจกัรวัรรดิเป็นสองสวันนย่อม
ั
ี
�
้
ั
ั
ี
จะมผู้ลิติออานาจกัารปกัครองของราชสำานกัโรมนทงสองฝ่ายแลิ้วั
ำ
่
่
�
ั
่
ั
่
ู
ี
่
ี
ั
่
ั
แติยงสงผู้ลิติอรปแบบจารติประเพณของศาสนจกัรดวัยเชนกัน เพราะ
้
์
�
ี
ั
ในขณะทจกัรวัรรดติะวัันติกัอันเป็นศูนยกัลิางด�งเดิมของจกัรวัรรดิได้ใช ้
ิ
ั
ั
ภาษาลิะติินเปนภาษาราชกัารมาอยางชานาน สวันจกัรวัรรดติะวัันออกั
่
ิ
็
้
ั
่
ี
ี
ั
์
�
่
ิ
ทไดครอบครองดนแดนติงแติคาบสมทรบอลิขาน เอเชยไมเนอร ซเรย
ี
้
�
่
ี
ุ
ี
็
ี
ั
์
ิ
ี
ั
ึ
�
์
ปาเลิสไติน แลิะไปจนถืงอยปตินนกัลิบมภาษากัรกัเปนภาษาราชกัารท � ี
ู
้
่
ึ
่
้
่
้
ำ
่
สองมาอยางชานานกัอนกัารเขามาของพวักัโรมันอยกัอนแลิวั จงทาให่ ้
ิ
ิ
�
ี
์
�
ั
ี
ุ
สงคมครสติศาสนาในยคเรมแรกัทธรรมประเพณแลิะภาษาทางศาสนา
่
่
ื
สองกัลิุมให่ญ่่คอกัลิุมจารติติะวัันติกัห่รอ “จารติลิะติิน” (Latin Rite) แลิะ
ื
ี
ี
กัลิุมจารติติะวัันออกัห่รอ “จารติกัรกั” (Greek Rite) แลิะเมื�อมกัารแบง
ื
ี
ี
ี
่
ี
่
ำ
็
ิ
�
�
ี
็
้
ั
่
จกัรวัรรดิอยางเปนทางกัารเชนนกัยงทาให่ศาสนจกัรถืกัแบงออกัเปน
่
ั
ู
็
่
ิ
่
ั
็
่
ู
ิ
สองฝ่ายชดเจน โดยศาสนจกัรแห่งโรมเปนศนยกัลิางแห่ง “นกัายลิะติน”
์
่
ั
่
�
ี
(Latin Church) อนห่มายถืงศาสนจกัรทใชภาษาแลิะประเพณอยางลิะติน
ี
้
ึ
ั
ั
ิ
ิ
แลิะศาสนจกัรแห่่งคอนสแตินติิโนเปลิท�เป็นศูนยกัลิางแห่่ง “นกัาย
ี
ิ
์
ั
�
ติะวันออกั” (Eastern Church) ทห่มายถืงศาสนจกัรทใชภาษาแลิะ
ี
�
ั
ึ
ี
ั
้
ึ
ี
่
�
ั
ี
�
ี
ั
จารติประเพณในแบบวัฒนธรรมกัรกันนเอง ซงกัารแบงศาสนจกัรออกั
ั
่
ุ
้
็
�
เปนสองฝ่ายนกัจะกัลิายเปนจดเรมตินของชนวันเห่ติแห่งควัามราวัฉาน
็
ี
้
็
ุ
ิ
�
่
ำ
ิ
ทีจะกััดกัรอนโลิกัครสติศาสนาอยางชาๆ จนนาไปสูกัารแบงนกัายอยาง
่
้
ิ
่
่
่
์
�
่
็
้
้
ี
้
ี
ี
เปนทางกัารในอกั 600 ปขางห่นาอกัดวัย
ั
จวับจนกัระท�งศติวัรรษท� 5 ภัยคกัคามจากัอนารยชนย�งทวัีควัาม
ิ
ี
ุ
�
ั
�
รนแรงมากัยิงขึนเมือ “อติติิลิาแห่่งฮััน” (Attila the Hun) ผู้นาชนเผู้าฮััน 13
�
ุ
ู
่
ำ
้
่
�
ำ
่
้
้
ิ
้
ไดยกัทพขามแมนาดานบเขาปลินสะดมชนเผู้าเยอรมานคกัลิมติางๆ แลิะ
ุ
์
ู
่
่
้
ั
30
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �
ั
�

ยังรวัมถืึงดินแดนในจกัรวัรรดิโรมันติะวัันติกัแลิะติะวัันออกัอย่างรุนแรง
ั
ิ
ุ
ั
ั
ุ
ี
ี
ั
แลิะเมื�ออติติิลิาติดสนใจยกัทพบกัคาบสมทรอติาลิโดยติรงป ค.ศ. 452
ิ
ี
ั
ิ
ั
�
ี
“จกัรพรรดวัาเลินติเนยนท 3” (Valentinian III) กัลิบทรงวัางแผู้นท�จะเติรยม
ี
ิ
ี
ี
ั
ุ
ิ
ั
�
ิ
ี
ี
ั
�
่
กัารเสดจลิภยไปยงกัรงคอนสแตินติโนเปลิ แติ “พระสงฆราชลิโอท 1”
็
ี
ิ
(Leo I) กัลิบอาสาทจะเดนทางไปพร้อมคณะบาทห่ลิวังแลิะกัองกัำาลิง
�
ั
ั
ำ
จานวันห่น�งเพ�อไปเจรจากัับอติติลิาดวัยตินเอง ซ�งปรากัฏวั่าพระสังฆราช
ั
ิ
ึ
ื
้
ึ
ิ
ั
้
ลิโอสามารถืเจรจาให่อติติลิายอมถือยทพไปแติโดยด โดยผู้ลิของกัาร
ั
ี
่
ี
�
�
่
่
ี
ั
็
ึ
ำ
ั
่
�
เจรจาในคราวันนไมเพยงแติจะเปนสญ่ญ่าณทบงบอกัถืงควัามติกัติาของ
ี
่
ั
จกัรพรรดโรมนติะวันติกัอยางถืงขดสดเทานน แติยงเปนกัารบงบอกัวัา
ั
็
ุ
ี
ั
ึ
�
่
ั
่
่
่
ิ
ั
ภาพสีฝุ่่นแสดงภาพเห่ติกัารณ์พระสังฆราชห่รือพระสันติะปาปาแลิะเห่ลิ่าพระราชาคณะเสด็จมา
ุ
ห่้ามทัพของอัติติลิาแห่่งเผู้่าฮััน [ผู้ลิงานของราฟาเอลิ (Raphael) จากัปี ค.ศ. 1514]
ิ
้
ั
้
ิ
ี
�
่
ั
็
13 ชนเผู้าฮััน (Hun) เปนอนารยชนจากัเอเชยกัลิาง ไดยกัทพเขามาสถืาปนาจกัรวัรรดของตินขึนใน
่
ุ
์
แถืบทราบลิมแมนาโวัลิกัาของยเครน จากันนจงขยายอทธพลิเขามาครอบครองดนแดนเยอรมาเนย
ี
�
ี
ิ
ำ
ึ
้
�
ั
ิ
ู
�
่
ิ
้
�
ุ
่
็
ั
้
ในชวังปลิายศติวัรรษที 4 จนกัลิายมาเปนตินเห่ติให่อนารยชนเยอรมานคกัลิุมติางๆ พากัันยกัทพ
่
ิ
์
้
่
เขารกัรานจกัรวัรรดโรมน เพราะติองกัารห่นกัารโจมติของพวักัฮัันนีเอง
ี
้
ั
�
ั
้
ิ
ุ
ี
31
�
ิ
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ ิ �

ำ
ี
ู
พระสังฆราชแห่่งกัรุงโรมจะกั้าวัข�นมาเป็นผู้้มอานาจทางโลิกัแลิะทางธรรม
ึ
่
ั
ู
้
์
่
�
ี
็
ำ
โดยสมบรณแลิวั จนกัลิายมาเปนทมาแห่งติาแห่นง “พระสนติะปาปา”
�
่
(Pope) ในกัาลิติอมานันเอง
ู
�
ึ
้
่
้
อยางไรกัติาม แมวัาศาสนจกัรจะกัาวัขนมาเปนผู้ปกัครอง
็
่
็
ั
้
้
ั
้
กัรงโรมแลิะสามารถืปกัป้องคาบสมุทรอติาลิจากัทัพฮันเอาไวัได แติ ่
ิ
ุ
ี
�
ั
คลินกัารรุกัรานของอนารยชนกั็ยังมีอยู่ติ่อมาเรื�อยๆ จนกัระท�งกัองทัพ
ื
ั
้
ออสโติรกัอธ (Ostrogoth) ไดยกัทพเขากัรงราเวันนาแลิะจดกัารเนรเทศ
ุ
ั
้
ุ
ื
่
ุ
ุ
ู
จกัรพรรดแห่งโรมองคสดทายคอ “โรมลิส ออกัสติส” (Romulus Augustus)
ิ
้
์
ั
ุ
ี
ุ
์
ิ
ั
ั
ลิงจากับลิลิงกัในป ค.ศ. 476 จงกัลิายมาเปนกัารปดฉากัยคแห่่งจกัรวัรรด ิ
็
ึ
ั
ำ
�
่
ิ
�
ุ
ื
้
ั
้
ติะวัันติกัทียนยงมากักัวัาห่าศติวัรรษลิงในทีสด แลิะทาให่จกัรพรรดแห่่ง
ั
ิ
คอนสแตินติโนเปลิผู้ครองจกัรวัรรดโรมนติะวันออกัห่รอทจะถืกัเรยกัใน
ั
ั
ี
ิ
ื
�
ี
ู
ิ
ู
้
ั
่
14
กัาลิติอมาวัา “จกัรวัรรดไบแซนไทน” (Byzantine Empire) กัลิายมาเปน
์
็
ิ
่
ี
ิ
้
ู
่
ำ
ั
ื
ิ
็
ั
่
ผู้สบทอดติาแห่นงแลิะสทธธรรมในควัามเปนจกัรพรรดโรมนแติเพยง
ิ
ี
ี
ี
ี
ผู้เดยวัไปอกั 977 ปเลิยทเดยวั
้
ู
ี
่
่
ำ
ั
สาห่รบในชวังเวัลิาระยะแรกัแห่งกัารปกัครองของจักัรวัรรดิ
้
ไบแซนไทนนัน ราชสานกัแห่่งคอนสแตินติิโนเปลิไดเปดฉากัทาสงคราม
�
ิ
ั
์
ำ
ิ
ำ
ั
ั
ั
�
ี
้
ู
ั
ั
ั
ิ
กัลิบมากัอบกัดนแดนทางฝ่งติะวันติกัอกัครง โดยเฉพาะในรชสมยของ
�
ั
ิ
ี
จกัรพรรรดจัสติิเนียนท� 1 (Justinian I) พระองค์ทรงส่งกัองทัพเข้ามา
้
ุ
ั
ิ
้
กัอบกัูดนแดนในคาบสมทรอติาลิกัลิบคนมาได แลิะยงสามารถืบกัไปยด
ั
ึ
ื
ุ
ี
ิ
ี
ี
ิ
ิ
แอฟรกัาเห่นอแลิะดนแดนทางติอนใติของแห่ลิมไอบเรย (Iberian Penin-
ื
้
ั
ิ
ั
้
็
ุ
ั
ั
ี
ั
ั
14 ในควัามเป็นจรงแลิวัชาวัยโรปติะวันติกักั็ยงคงเรยกัจกัรวัรรดิโรมนติะวันออกัวั่าเปนจกัรวัรรดิ
ั
ื
ั
ั
ิ
โรมนสบมาโดยติลิอด แติ่ครนเมอจกัรวัรรดิโรมนติะวันออกัถืึงกัาลิลิ่มสลิายไปแลิ้วั นกัวัชากัาร
ั
ั
ื
�
�
ั
ั
ื
ี
ชาวัยุโรปในชวังศติวัรรษท� 16 จึงไดบญ่ญ่ัติช�อจกัรวัรรดิโรมันติะวัันออกัวั่าไบแซนไทน์เพ�อแบ่งแยกั
ื
้
ั
่
ิ
ั
�
ออกัจากัจกัรวัรรดโรมนติะวัันติกันันเอง
ิ
ั
32
ั
�
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �

ื
ิ
่
ั
ี
้
้
่
ั
sula) กัลิบคนมาจากัพวักัอนารยชนไดอกัดวัย แติวัาจกัรวัรรดไบแซนไทน ์
็
่
ี
ิ
ี
�
่
ั
กัไมสามารถืแผู้่ขยายอำานาจในดินแดนติะวันติกัมากัไปย�งกัวัานอกั
ิ
ุ
้
ั
เพราะจกัรวัรรดยงคงติองเผู้ชญ่ห่นากับกัารคกัคามของพวักัเปอรเซย
ิ
์
ั
ี
้
ั
สบติอมาดวัยเชนกัน แลิะเนืองจากัพวักัเปอรเซยยงคงพยายามแผู้ขยาย
์
ี
่
ั
ื
�
้
่
ั
่
้
ั
ี
อทธพลิเขามาในดินแดนแถืบเอเชยไมเนอร์แลิะเอเชยติะวันออกักัลิาง
ี
ิ
ิ
ั
่
่
ี
�
ฝ่งติะวันติกัมาติ�งแติชวังศติวัรรษท� 4 จนกัลิายมาเป็นกัารทำาสงคราม
ั
ั
ื
ยืดเย�อท�จะกัินเวัลิานานนับศติวัรรษ โดยเฉพาะในรัชสมัยของ “จกัรพรรด ิ
ี
ั
ู
้
�
ุ
์
ึ
ี
ี
เฮัราคลิอส” (Heraclius) นน พวักัเปอรเซยจะสามารถืเขายดนครเยรซาเลิม
ั
ี
ึ
ิ
์
้
ี
ี
ไดในป ค.ศ. 614 แลิะติามมาด้วัยกัารยดครองอยปติในป ค.ศ. 617-618
�
ิ
ิ
ซึ�งนับเป็นควัามสญ่เสียครั�งให่ญ่่ทีสุดเท่าทีจกัรวัรรดติะวัันออกัเคยเผู้ชญ่
�
ั
ู
ี
ี
มาเลิยทเดยวั
ี
้
ู
ี
ิ
ุ
�
ั
ิ
ี
่
แมวัาจกัรพรรดเฮัราคลิอสจะสามารถืกัอบกัดนแดนทเสยไปแลิะ
้
�
ั
้
่
ี
ื
�
ั
ี
ั
ี
ขบไลิพวักัเปอรเซยกัลิบไปในอกั 10 ปให่ห่ลิง แติผู้ลิจากัสงครามทยดเยอ
์
่
ื
ี
ี
ี
่
ิ
ระห่วัางห่ลิายสบปกัลิายเปนกัารบนทอนเสถืยรภาพของแติลิะฝ่ายลิง
่
�
็
่
ั
้
ิ
อยางมากั จนกัลิายมาเปนกัารเปดทางให่พวักัอาห่รบ (Arab) ทอาศยอย ู ่
�
่
ั
ี
็
ั
่
่
็
ี
่
่
ี
ในแห่ลิมอาระเบย (Arabian Peninsula) ซึงเปนเพยงกัลิุมชนเผู้าเรรอนที �
�
ั
้
็
นบถือเทพเจาแห่งทะเลิทรายแลิะทองฟา กัาลิงจะถืกัรวับรวัมกัันเปน
้
่
้
ื
ั
ำ
ู
ื
�
ี
ู
ี
้
่
ี
ึ
�
�
ห่นงเดยวัภายใติควัามเชอให่มทมรากัฐานมาจากัทงศาสนายดายแลิะ
�
ั
�
่
์
�
ี
�
ิ
ิ
ครสติศาสนา โดยควัามเชือนีมชือวัา “ศาสนาอสลิาม”
่
ุ
ยคแหงประชิาชิาต้ใหม ่
ิ
�
้
ำ
สาห่รบจดเรมตินของศาสนาอสลิามนเกัดขนในชวังศติวัรรษท 7
ี
�
ิ
ุ
ั
�
ิ
่
ี
�
ึ
ิ
ู
ี
ี
้
ิ
่
็
จากัผู้นาชาวัอาห่รบทมนามวัา “มฮัมห่มด” (Muhammad) ผู้เดมทเคยเปน
ู
ำ
้
ั
ั
ู
ี
ั
�
33
�
ิ
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ � ิ

์
ิ
้
ั
ิ
่
้
ั
่
ู
้
พอคาแห่งนครมกักัะฮั (Mecca) ไดประกัาศวัาตินไดรบนมติจากั “เทวัทติ
่
้
ี
ู
็
้
15
้
ิ
ู
ื
็
่
ญ่บรลิ” ให่เปน “เราะซลิ” ห่รอเปนผู้เผู้ยพระวัจนะจากัพระเจามาสูมวัลิ
ื
ิ
ั
์
ี
�
ั
็
ั
�
ั
มนษยอกัครง โดยห่ลิกัศรทธาของศาสนาอสลิามนนกัคอนอกัจากั
ุ
ึ
ุ
่
ื
ั
้
ู
้
ควัามเช�อในพระเจ้าผู้้สูงสุดเพียงห่น�งเดียวัแลิวั ศาสดามูฮัมห่มัดไดมงเน้น
ื
ในเรองของควัามมเมติติาธรรม ควัามสติยซอ ห่ลิกัขนติธรรม เรอยไป
�
์
ั
ื
ิ
ี
�
ื
ั
ั
�
ิ
�
จนถืงเรองกัารจัดระเบียบสงคมในทุกัระดบ แลิะเห่นือสงอนใดคือกัาร
ั
�
ื
�
ื
ั
ึ
ำ
ยอมรบในเห่ลิาผู้เผู้ยพระวัจนะ บคคลิสาคญ่ทางศาสนา ศาสดาของ
้
ู
ุ
่
ั
ั
็
ิ
์
ื
�
ี
้
ศาสนายดายแลิะครสติศาสนาเขามาเปนศาสดาห่รอ “นบ” ในควัามเชือ
ู
ี
ี
่
ั
ิ
้
ให่มนดวัย ดงปรากัฏนามเปนภาษาอาห่รบ เชน อบรอฮัม (Ibrahim)
ั
�
็
่
ุ
กัคออบราฮัม, มซา (Musa) กัคอโมเสส, ดาวัด (Da’ud) กัคอกัษติรยดาวัด,
็
ื
็
ิ
ั
ื
ิ
ื
ั
ู
็
ั
์
16
์
ั
ิ
็
ุ
็
ื
ื
สไลิมาน (Suleiman) กัคอกัษติรยซาโลิมอน แลิะอีซา (Isa) กัคอพระเยซู
้
ี
้
่
�
ั
ู
่
ื
้
่
�
ี
วัาลิวันแติเปน “นบ” ห่รอศาสนทติทพระเจาสงมาบนโลิกักัอนห่นานน
่
็
้
�
ิ
แลิวัทังสิน ซึงนบไดวัากัารวัางรากัฐานของศาสนาอสลิามนีมใชเพยงแค ่
่
�
่
ี
ั
�
�
้
ิ
ั
่
ั
่
ี
ึ
้
กัารสรางศรทธาให่มทเปนห่นงเดยวักัันในสงคมอาห่รบ ห่ากัแติถืือวัา
ี
ั
�
่
็
�
�
�
ั
ี
เปนห่นงในกัารวัางรากัฐานสงคมให่มในดนแดนอาระเบยนเลิยกัวัาได ้
่
ี
ึ
็
็
่
ิ
้
้
่
แลิะดวัยกัารกัลิาวัอางในฐานะผู้สบทอดควัามชอบธรรมแห่งศรทธาจากั
้
ู
ื
ั
่
์
ิ
ู
ู
ุ
้
ศาสนายดายแลิะครสติศาสนาดวัยแลิวั กัยงสงผู้ลิให่กัรงเยรซาเลิม
็
้
้
ั
่
์
ห่รอทเรยกัในภาษาอาห่รบวัา “อลิกัดส” (al-Quds) กัลิายเปนนครศกัดสทธ ิ �
่
ี
ั
�
ื
ั
ุ
ี
ิ
ิ
�
ั
็
่
้
ิ
ี
ิ
ิ
ู
ั
แห่่งแรกัของศาสนาอสลิามไปดวัย เพราะศาสดามฮััมห่มดเคยมนมติวัา
�
�
่
ิ
์
้
ตินไดขึนไปสูสรวังสวัรรค ณ บรเวัณเนนเขาพระวัห่ารอนเปนสถืานทีติัง
�
็
ิ
ิ
ั
ี
ู
ึ
15 ห่มายถืงทติสวัรรคกัาเบรยลิทางคติิยดายแลิะครสติ ์
ู
ิ
์
็
ู
ู
่
์
ิ
่
็
ี
่
ั
16 อยางไรกัติาม ในกัลิุมชาวัครสติอาห่รบกัจะเรยกันามของพระเยซวัา “ยาซ” (Yasu) เพื�อเปนกัาร
็
เลิียงนามของนบอซาห่รอพระเยซในคติิอสลิาม
ื
ู
ิ
ี
�
ี
34
ั
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �
�

ี
้
�
ิ
ิ
ู
่
้
ึ
ำ
้
ของพระมห่าวัห่ารของพวักัยวัทไดถืกัทาลิายไปแลิวั จงสงผู้ลิให่ศาสดา
มฮัมห่มดเคยสงสอนให่เห่ลิาสาวักัทาลิะห่มาดดวัยกัารห่นห่นาลิงกัราบ
้
ั
ั
่
้
ั
�
้
ู
ั
ำ
้
ี
่
ไปทางเยรซาเลิมมากัอนอกัดวัย
ู
่
อยางไรกัติาม ในกัารออกัประกัาศสงสอนประชาชนถืงควัาม
ึ
�
ั
็
ี
ั
�
ั
�
ู
ื
์
่
เชอให่มน ศาสดามฮัมห่มดถืกัติอติานจากัสงคมในนครมกักัะฮัอย ู ่
ั
่
ู
ั
้
้
ู
ื
่
ิ
ติลิอดเวัลิา จนเปนเห่ติให่ทานแลิะเห่ลิาผู้ศรทธาห่รอชาวัมสลิม (Muslim)
่
ุ
ุ
็
ั
้
่
�
้
ั
ั
กัลิมแรกัจาติองอพยพลิภยไปยงนครมะดนะห่ (Madinah) ในป ค.ศ. 622
ุ
ำ
ี
ี
ี
์
ั
่
�
ั
ซงในระห่วัางเวัลิาแห่งกัารลิภยนนเอง ทานติองเผู้ชญ่กับกัองกัาลิงของ
�
้
ั
ั
ิ
ึ
�
่
่
ำ
ี
่
ิ
ำ
ู
้
ึ
้
ู
่
่
้
ี
ผู้ติอติานจากัทวัทงแผู้นดนอาระเบยอยติลิอดเวัลิา จงทาให่ศาสดา
�
ั
�
ั
้
้
่
่
ุ
มฮัมห่มดแลิะเห่ลิาสาวักัติองจบอาวัธลิกัขนสชนเผู้าติางๆ เปนเวัลิานาน
ั
ุ
ู
ึ
�
็
ั
ั
ู
่
ี
้
ำ
ถืง 7 ปจนสามารถืสรางฐานอานาจแลิะไดรบกัารยอมรบจากับรรดาชน
ั
ั
ึ
้
ิ
้
ั
เผู้ารอบดานนครมะดนะห่โดยมนคงไดสาเรจ ทานจงไดติดสนใจรวับรวัม
่
่
็
ึ
้
ำ
้
�
์
ั
ี
ี
ี
�
ิ
้
ผู้คนแลิะยกัทพกัลิบมาแยงชงนครมกักัะฮักัลิบคนมาในทสด แลิะไดมกัาร
ั
ั
ั
ุ
ู
ื
้
่
์
ั
ั
ุ
้
ิ
ำ
ุ
�
ั
ี
่
ปรบแกัธรรมเนยมกัารทาลิะห่มาดจากัเดมทเคยห่นมงห่นาไปทางกัรง
้
ี
ั
้
�
ี
เยรูซาเลิมให่ห่ันมาทางมกักัะฮั์แทนในทสุด อันเป็นกัารบ่งบอกัวั่านคร
�
ั
�
ั
ิ
ี
ิ
์
์
มกักัะฮัคือศูนยกัลิางกัารปกัครองแลิะยังเป็นนครศกัดสิทธท�พระเจ้าได ้
ุ
ั
้
ทรงประทานให่กัับชาวัมสลิิมอาห่รบแลิวั
้
ั
ั
ห่ลิงจากัปกัครองนครมักักัะฮัแลิะรวับรวัมชนเผู้่าทวัทงแห่ลิม
�
ั
์
�
ั
ู
อาระเบยทีเห่ลิออยูทังห่มดไดเพยง 3 ป ศาสดามฮััมห่มดกัสินชพในวััย
ี
่
�
ื
็
�
้
�
ี
ี
ี
่
ึ
62 ป โดยไดมอบมรดกัแห่งควัามเปนปกัแผู้นให่กับแห่ลิมอาระเบย
ี
่
ี
้
็
้
ั
็
้
พรอมกับกัารสถืาปนาศาสนาให่มอยางศาสนาอสลิามให่กัลิายมาเปน
ิ
้
่
่
ั
่
�
ึ
�
้
ี
�
ุ
ึ
ี
�
ื
ิ
ี
�
ห่นงในศาสนาท�จะกัาวัขนมาเป็นห่นงในควัามเชอทยงให่ญ่ทสดในโลิกั
�
ึ
�
ี
ึ
้
้
ั
ในกัาลิติ่อมาดวัยเชนกัน เพราะเห่ลิ่าสาวักัแลิะขุนศกัอาวัโสทลิวันแติ ่
�
ุ
่
ำ
้
เปนเห่ลิาผู้รบใชใกัลิชดของทานศาสดาจะทากัารคดเลิอกัแลิะแติงติงผู้นา
ู
�
ั
็
่
่
ิ
ำ
ื
ั
้
ั
ู
้
้
่
35
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ � ิ
�
ิ

ี
ี
่
ื
�
์
ื
ทีเรยกัวัา “คอลิิฟะห่” (Khalifah) ห่รอ “คอลิิฟ” (Caliph) ห่รอทีเรยกัใน
�
็
ุ
้
้
ู
้
ำ
ู
่
�
ภาษาไทยวัา “กัาห่ลิิบ” จากับรรดาสาวักัผู้อาวัโสให่ขึนเปนผู้นาปกัครอง
แผู้นดนอาห่รบแลิะศาสนาอสลิามสบติอมา โดยเห่ลิากัาห่ลิบในยค
ุ
ื
ิ
ิ
17
่
ั
่
ิ
่
็
ั
ี
็
ี
ุ
แรกันจะกัลิายมาเปนผู้พลิกัโฉมของรฐมสลิมอาห่รบทเคยเปนเพยง
ิ
้
�
ั
�
ู
ี
ิ
�
ั
้
่
ั
่
็
อาณาจกัรชนเผู้าเรรอนให่กัลิายมาเปน “รฐกัาห่ลิิบ” (Caliphate) ทีทรง
่
ิ
ำ
็
อานาจ โดยเฉพาะในยคของกัาห่ลิบอสมาน ผู้เปนกัาห่ลิบองคท 3
�
ุ
ี
ุ
ู
้
ิ
์
ั
ิ
ุ
ิ
ิ
�
ิ
่
ั
ั
ั
�
�
ั
นนจะสงกัองทพมสลิมออกัไปพชติดนแดนทวัทงติะวันออกักัลิางแลิะ
่
ิ
ื
ิ
้
ี
็
์
ี
แอฟรกัาเห่นอ ไมวัาจะเปนกัารชวังชงแควันซเรย ปาเลิสไติน แลิะ
่
่
ี
็
ั
ั
ิ
์
อยปติมาจากัจักัรวัรรดิไบแซนไทน์ จากัน�นกัผู้นวักัแควั้นอลิ-ญ่าซีรอห่ ์
ั
่
ำ
ั
ั
่
ู
ื
ิ
ั
้
(Al-Jazira) ห่รออรกั (Iraq) ในปจจบน จนนาไปสกัารโคนลิมจกัรวัรรด ิ
ุ
�
ี
์
ี
ู
ั
ิ
่
แซสซานดของพวักัเปอรเซยทปกัครองภมภาคติะวันออกักัลิางมาอยาง
ิ
�
่
ั
ื
ุ
้
ยาวันานกัวัา 400 ปลิงในทีสด อนสงผู้ลิให่รฐกัาห่ลิิบกัลิายเปนเห่มอน
็
ั
ี
่
�
ี
�
ั
ั
ั
ั
ิ
ู
้
�
ิ
�
ิ
จกัรวัรรดอนยงให่ญ่ทปกัครองทวัทงภมภาคติะวันออกักัลิางโดยใชเวัลิา
ั
่
ั
ิ
ั
ื
ิ
�
ึ
ี
ั
่
ี
่
�
ั
ำ
็
เพยง 29 ปเทานน ซงนบเปนกัารอบติของรฐห่รอชาติมห่าอานาจให่มของ
ุ
ี
โลิกัโบราณทใชเวัลิาอันรวัดเรวัอยางทไมเคยมีปรากัฏมากัอนนบแติ ่
้
ั
่
�
ี
�
่
็
่
้
็
ื
ิ
ั
ี
ุ
ยคกัารอบติจกัรวัรรดิกัรกัของพระเจาอเลิกัซานเดอร์มห่าราชเมอเกัอบ
ั
ุ
ื
�
่
ั
พนปกัอนห่นานันเลิยทเดยวั
ี
�
้
ี
ี
แนนอนวัาในกัารพชติดนแดนอนกัวัางให่ญ่ไพศาลิเชนนน
่
่
ิ
�
้
่
ั
่
ิ
ิ
ั
ิ
ุ
กัองทพมสลิมยอมไดเขาปกัครองดนแดนของกัลิมศาสนกัติางๆ ไมวัาจะ
่
่
ุ
ิ
่
่
ิ
่
้
ั
้
้
็
ู
้
่
�
้
ื
ู
ำ
17 คาวัาคอลิิฟะห่ห่รอกัาห่ลิิบนันแปลิวัา “ผู้สบทอด” (Succorer) ห่รอ “ผู้ปกัครอง” (Ruler) กัได โดย
่
ื
์
ื
ู
ื
่
่
ี
�
ุ
ั
ิ
ุ
เห่ลิากัาห่ลิิบในยคเริมแรกัของศาสนาอสลิามนั�นมอยู 4 ทานคอ อบบกัร (Abu Bakr), อมร (Umar),
่
ั
อสมาน (Uthman) แลิะอาลิ (Ali) ซึงลิวันแติมฐานะเปนทงสห่าย ขารบใช แลิะญ่าติิใกัลิชดขององค ์
้
ั
ั
ิ
้
�
ี
้
่
ี
้
ุ
�
็
�
ิ
่
�
ศาสดามาแติเดมทังสิน
ั
18 ศาสนาโซโรอสเติอรมควัามเชือในพระเจาเพยงองคเดยวัทีชือวัา “อห่รามาสดา” (Ahura Mazda)
์
์
ี
้
�
ี
�
่
ี
�
ุ
ู
ุ
แลิะถืกัจดวัาเปนศาสนาในกัลิุ่มเอกัเทวันยม (Monotheism) ที�เกัาแกัที�สดในโลิกัอกัดวัย
ั
่
ิ
้
่
็
่
ี
36
�
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �
ั

ี
18
์
็
ั
ี
ั
์
ื
�
ั
เปนพวักัเปอรเซยทนบถือโซโรอสเติอร (Zoroastrianism) , มนดาอ ี
ี
ั
(Mandaeism) ห่รือท�พวักัมุสลิิมเรียกัวั่า “ศอบอ์” ซ�งอาศัยกัระจายติวั
ิ
ึ
ิ
ั
19
่
อยในแถืบทางติอนเห่นือของอรกั ห่รือแม้แติกัลิมชาวัฮัินดู, พุทธ
ู
่
่
ุ
ิ
ศาสนกัชน แลิะพวักัทบูชาเทพท้องถื�นกัลิมติ่างๆ ท�อาศัยอยในแถืบ
่
ู
ิ
่
ุ
�
ี
ี
ุ
ั
์
ึ
่
ิ
ิ
เอเชยกัลิาง แลิะแนนอนยอมรวัมถืงชาวัครสติในนกัายติะวันออกักัลิม
่
ี
่
ั
ั
�
่
ั
ติ่างๆ ท�อาศัยอย่ทวัท�งซีเรีย ปาเลิสไติน์ แลิะอยิปติ์มาติ�งแติยุคจกัรวัรรด ิ
ู
ี
ั
ี
้
์
่
ไบแซนไทนอกัดวัย แติวั่ารัฐกัาห่ลิิบกัห่าไดทากัารบังคับให่้ชนติ่าง
้
20
็
ี
ำ
ี
�
ั
ื
่
่
ศาสนาเห่ลิ่านมานบถือศาสนาอิสลิามด้วัยแติอยางใดไม่ แลิะยังคงให่้
ี
่
ี
�
ิ
ชนติางศาสนาเห่ลิานมเสรภาพในกัารนับถือศาสนาดงเดมของตินเอง ห่รอ
ี
ื
ื
�
ั
่
ิ
้
่
้
้
ิ
ิ
ั
แมแติให่ชาวัครสติจากัดนแดนทางติะวันติกัยังคงสามารถืเดนทางมาคา
์
ขายห่รอแสวังบญ่ (Christian pilgrimage) ในดนแดนศกัดิสทธิแลิะอยปติ ์
�
ิ
ิ
ั
ุ
�
ี
ื
ิ
ุ
สบติอไปได้ จงทาให่้ชาวัมสลิมในยุคห่ลิงเรยกัขานยุคแห่งกัารปกัครอง
ั
ี
ิ
ำ
่
ื
่
ึ
ี
ของเห่ลิ่ากัาห่ลิิบในยุคแรกัน�วั่า “อลิ-คอลิิฟะห่์ อลิ-รอชิดีน” (Al-
ั
ั
ิ
ื
Khalifah Ar-Rashidah) ห่รอ “รอชดนกัาห่ลิบ” (Rashidun Caliphate)
ุ
ิ
้
ู
�
�
ั
ึ
่
�
ทีแปลิวัา “รฐกัาห่ลิิบผู้ทรงธรรม” เพือแสดงถืงควัามยิงให่ญ่่แลิะควัามม ี
เมติติาธรรมของเห่ลิากัาห่ลิิบในยคแรกันันเอง
�
่
ุ
ู
็
์
ี
ี
ุ
ั
�
ั
้
่
้
ู
19 ศาสนามนดาอมควัามเชือวัายอห่นผู้ให่บพติิศมา (John the Baptist) เปนศาสดาสงสด แลิะยง
ั
ุ
ั
ู
ี
�
ี
ั
์
้
ู
มบรรดาผู้เผู้ยพระวัจนะในศาสนายดายในยคเริมแรกัอยางอดม, โนอาห่ แลิะอบราฮััมอกัดวัย
้
่
ิ
ิ
์
์
ิ
่
ั
ิ
ี
�
ื
20 นอกัจากัศาสนจกัรแห่งคอนสแตินติโนเปลิทถือวัาเปนศนยกัลิางของครสติศาสนานกัาย
็
่
ู
ุ
ั
ี
ั
็
่
ั
่
ิ
ื
่
ุ
ติะวันออกัแลิ้วั กัยงมกัลิมศาสนจักัรจารีติติะวันออกักัลิมอนๆ อกั เชน ศาสนจักัรคอปติกั
ี
�
ี
์
(Coptic Church) แห่งอียปติ, ศาสนจักัรอาร์เมเนยน (Armenian Church), ศาสนจักัรซเรยกั
ี
ี
ิ
่
่
ี
์
้
�
์
็
ออรโธดอกัซ (Syriac Orthodox Church) แห่งซเรย โดยบรรดาศาสนจกัรยอยเห่ลิานลิวันแติ ่
่
ั
ี
ี
่
้
�
ั
ี
์
ั
�
ิ
ึ
มจารติประเพณี ใชภาษาท้องถืนของตินเองเป็นห่ลิกั แลิะมิไดขนติรงติ่อองคจกัรพรรดิแลิะ
ี
้
สงฆราชแห่่งคอนสแตินติิโนเปลิแติอยางใด
่
ิ
ั
่
37
�
ิ
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ ิ �

ุ
ยคแหงสญญากาศั
่
ุ
็
่
ุ
้
ั
ิ
ี
้
อยางไรกัติาม แมพวักัมสลิิมจะยงคงให่สทธแลิะเสรภาพในกัาร
ิ
ื
่
นับถือศาสนากัับชนพ�นเมืองกัลิมติ่างๆ แลิะอนญ่าติให่้ชาวัคริสติ์จากั
ุ
ุ
ื
ุ
ิ
้
่
ี
้
ิ
ุ
ยโรปเขามาแสวังบญ่ในดนแดนปาเลิสไติน์แลิะอยปติติอไปได แติผู้ลิจากั
่
์
�
่
ิ
ขาวัคราวัเรืองกัารทาศกัระห่วัางจกัรวัรรดไบแซนไทนกัับพวักัอาห่รบนัน
่
์
ั
ึ
ำ
�
ั
์
่
่
ั
ิ
ิ
้
ทาให่เห่ลิาชาวัครสติในดนแดนติะวันติกัเกัดควัามห่วัาดระแวังจนไมกัลิา
ำ
ิ
้
ุ
ี
เดนทางไปแสวังบญ่ยงดนแดนศกัดสทธอยางคบคงเชนในอดติอกั แลิะ
�
ิ
ิ
ั
�
ั
ิ
ิ
่
ั
ั
่
ิ
ี
�
ำ
�
ั
้
้
�
ื
ึ
่
เนองจากัควัามห่างไกัลิระห่วั่างทงสองดินแดนด้วัยแลิวัจงทาให่กัารรับร ู้
ึ
�
ิ
�
สถืานกัารณในติะวันออกักัลิางเปนไปอยางลิาชามากัยงขน จนทาให่กัาร
ำ
่
่
้
์
้
ั
็
ิ
ิ
ุ
�
�
ิ
ื
เดนทางเพ�อแสวังบุญ่ยงดนแดนศกัดสทธห่รอกัรงเยรซาเลิมเรมเสอม
ิ
ั
�
ั
ื
�
ิ
ิ
ื
ู
ั
่
็
ี
ิ
ื
ั
้
�
ั
ถือยลิงไปมากั แลิะเนองจากัศาสนจกัรแห่งโรมในเวัลิานนกัยงมไดมพลิง
�
ั
�
ี
่
ึ
ิ
้
อานาจอะไรทจะบญ่ชากัารให่เห่ลิาชนชาติติางๆ ห่นมาทาศกัติอติาน
่
ำ
ั
ั
่
้
ำ
้
กัารปกัครองพวักัมสลิิมในติะวัันออกักัลิางไดแติอยางใดเชนกััน เพราะ
่
่
่
ุ
เห่ลิาอนารยชนทปกัครองดนแดนสวันให่ญ่ของยโรปอยในเวัลิานนเปน
็
่
ุ
ิ
่
่
�
�
ี
ู
ั
่
็
่
ื
้
็
�
ี
ั
ู
พวักันอกัรติ (Paganism) ทียงคงบชาเทพทองถืิ�นของติน ห่รอไมกัเปน
ิ
ิ
้
ิ
�
ี
่
�
ี
่
กัลิุมครสติชนนอกัรติทีเรยกัวัา “นกัายเอเรยน” (Arianism) ทีมไดศรทธา
ั
ี
ั
ุ
ั
ในห่ลิกักัารแห่่งพระติรเอกัานภาพ (The Trinity) อยางศาสนจกัรแห่่งโรม
่
ี
้
่
แลิะคอนสแตินติโนเปลิแติอยางใด ดวัยแลิวั จงทาให่ศาสนจกัรแห่งโรม
้
ิ
่
ำ
่
้
ึ
ิ
ั
21
�
21 เนองจากัครสติศาสนากัลิมห่ลิกัคอนกัายโรมนคาทอลิกั, ออรโธดอกัซ (แลิะรวัมถืงพวักั
ื
ิ
์
ึ
์
ุ
่
็
ั
ื
์
ิ
ิ
ั
ั
�
ี
ุ
้
ื
์
่
ื
ี
โปรเติสแตินติในภายห่ลิง) มควัามเชอวัาพระเจาทรงมสภาวัะเปนติรเอกัานภาพ คอพระ
็
ี
ุ
ั
ั
ิ
้
ึ
ิ
ิ
บิดา พระบติร แลิะพระจติห่รือพระวัญ่ญ่าณบรสุทธ� ซ�งพระเป็นเจ้าท�งสามสถืานะน�นลิวัน
ิ
็
ั
ี
มควัามเทาเทยมกัน แติกัลิมนกัายเอเรยนนนกัลิบมควัามเชอวัาสถืานภาพของควัามเปน
ี
ั
�
ั
ี
่
ุ
่
่
ื
่
ิ
�
ี
ุ
่
พระติรีเอกัานุภาพน�นไม่เท่าเทียมกััน โดยมีพระบิดาสูงสุด แลิะพระบติรอยรองลิงมาแลิะไม่ได ้
ู
ั
่
ี
ิ
เทาเทยมกัับพระบดา
38
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �
�
ั

ุ
้
ู
ิ
้
่
้
่
ั
ยงคงติองอยภายใติกัารคมครองจากัจักัรพรรดิแห่งคอนสแตินติโนเปิลิ
ุ
้
่
ุ
ี
่
่
ั
ื
ู
่
แลิะติองห่าทางยนห่ยดอยในทวัปยโรปทามกัลิางเห่ลิาอนารยชนกัลิม
ติางๆ ติอไปอยางไมอาจเลิียงได ้
�
่
่
่
่
ั
ั
่
็
่
อยางไรกัติาม ในระห่วัางที�ศาสนจกัรแห่่งโรมยงคงออนแอแลิะ
่
ิ
ุ
้
อยภายใติกัารคมครองจากัจกัรพรรดติะวันออกันน สงฆราชแห่งโรมแลิะ
ั
�
้
ั
่
ั
ั
่
ู
่
็
ิ
ิ
ุ
เห่ลิาบาทห่ลิวังในนกัายลิะตินกัยงคงมงมนทจะธารงแลิะเผู้ยแพรห่ลิกั
ั
�
ี
�
ั
ำ
่
ั
่
ศรทธาของตินติ่อไป จนสามารถืโน้มนาวัให่เห่ลิาอนารยชนกัลิมติางๆ
ุ
้
่
ั
่
่
้
ั
ห่นมาเขารติในครสติศาสนามากัขนเรอยๆ ไมวัาจะเปนพวักัวัสกัอธ
่
่
ิ
้
�
ิ
ึ
็
ื
ี
์
ิ
�
ิ
ี
ั
ี
(Visigoth) ทีปกัครองดนแดนในแห่ลิมไอบเรยห่รอสเปนในปจจบน พวักั
ื
ั
�
ุ
ี
ิ
ออสโติรกัอธ (Ostrogoth) ทอยในคาบสมทรอติาลิแลิะบอลิขานทางเห่นอ
�
ู
่
ุ
่
ี
ื
่
ู
พวักัลิอมบาร์ด (Lombard) ท�อยในยุโรปติอนกัลิาง แลิะพวักัแซกัซอน
ี
(Saxon) ท�ไดข�นไปปกัครองเกัาะบรติาเนียห่รือเกัาะอังกัฤษในทกัวัันน ี �
ึ
ี
ิ
้
ุ
ี
่
ี
็
แติกัไมมกัารเขารติของอนารยชนกัลิมใดจะสรางควัามเปลิยนแปลิงครง ั �
้
้
�
ี
่
่
ุ
ิ
ู
ให่ญ่่ให่้กัับคริสติ์ศาสนานกัายลิะติินแลิะภมิภาคยุโรปติะวัันติกัเช่นกัาร
ี
์
ั
้
เขารติของพวักัแฟรงกั (Franks) อาณาจกัรอนารยชนเชือสายเยอรมนที �
ั
�
�
�
�
�
ำ
ทรงอานาจทีสดในยโรปติะวัันติกั ณ เวัลิานัน เมือ “พระเจาโคลิวัสที 1”
ิ
ุ
ุ
้
ั
(Clovis I) ทรงติดสนพระทยห่นมาเขารติในนกัายลิะติินเมือป ค.ศ. 508
ิ
ิ
ั
ี
ั
�
ี
้
ุ
ำ
้
้
ึ
ั
ิ
จงทาให่ครสติศาสนานกัายลิะตินไดรบกัารคมครองจากัราชสานกัแฟรงกั ์
ำ
ิ
ิ
์
้
ั
ุ
ั
ั
้
�
ั
่
�
�
่
แลิะสนับสนนให่มกัารเผู้ยแพรห่ลิกัศรทธาให่มนออกัไปทวัทงอาณาจักัร
ี
ี
ั
�
อยางเติมที จนกัระทังลิถืงรชสมยของ “พระเจาชารเลิอมาญ่” (Charle-
ุ
ั
�
็
ั
ึ
่
์
้
ั
ั
้
�
์
ึ
้
้
magne) ผู้ยิงให่ญ่่แลิวั พระองคจงไดรบกัารสถืาปนาจากัพระสนติะปาปา
ู
�
็
ลิโอท 3 (Leo III) ให่ขนเปนจกัรพรรดโรมน (Romanum Imperator;
ึ
้
�
ี
ี
ั
ิ
ั
ี
่
ุ
�
่
์
Roman Emperor) พระองคให่ม ณ กัรงโรมในป ค.ศ. 800 ซึงไมเพยง
ี
็
ั
แติจะเปนกัารฟนฟติาแห่นงจกัรพรรดแห่งโรมนติะวันติกัให่ห่วันคนมาอกั
ี
่
ั
่
ิ
ำ
้
ั
่
ื
้
�
ู
39
ครููเสด มหาสงครามแผ่่นดิินศัักดิิสทธิ์ ิ �
ิ
�

�
ั
่
ั
�
ั
็
�
่
ครงห่นงในรอบ 300 ปเทานน แติยงเปนกัารประกัาศวัาศาสนจักัรแห่งโรม
่
ี
่
ึ
ี
้
ิ
้
�
ึ
ุ
ิ
ั
ั
้
ำ
ิ
ห่รอนกัายลิะตินไดกัาวัขนมามอานาจในยโรปพรอมกับจกัรพรรดชาวั
ื
่
ำ
ั
ั
ำ
็
แฟรงกัดวัยเชนกััน แลิะราชสานกัเยอรมนกัมอบอานาจกัารปกัครองใน
้
์
ี
่
ู
ดนแดนติอนกัลิางของอติาลิให่กับพระสนติะปาปา อนนาไปสกัาร
ิ
ิ
ำ
ั
้
ั
ั
่
้
่
ั
ั
สถืาปนา “รฐพระสนติะปาปา” (Papal States) ในกัาลิติอมาดวัยเชนกััน
ู
ิ
ในขณะท�ครสติศาสนานกัายลิะตินกัาลิงจะไดรบกัารฟนฟแลิะ
้
ำ
ั
ิ
้
�
ั
ี
ิ
์
ั
่
�
ำ
ื
ี
ั
�
ุ
ั
ี
ั
็
�
็
่
เผู้ยแพรไปทวัทงยโรปนเองกัเปนชวังเวัลิาเดยวักันกับกัารเรองอานาจ
ี
�
ิ
�
ั
้
้
ุ
ี
ำ
ี
ุ
ื
ึ
ุ
ั
ของพวักัมสลิมทกัาลิงจะขามรกัคบมายงทวัปยโรปจากัอกัดานห่นงของ
ั
ทวัปแอฟริกัา จนนำาไปสกัารปะทะกันคร�งแรกัระห่วั่างโลิกัอิสลิามแลิะ
ู
่
ั
ี
ั
โลิกัครสเติยนฝ่งติะวันติกัด้วัยเชนกัน ซงในกัารปะทะคร�งนจะกัลิายมา
ี
ิ
ั
�
ั
่
�
ี
ึ
ั
�
ิ
เปนจดเรมตินของกัารบมเพาะควัามห่วัาดกัลิวัแลิะควัามปรารถืนาของ
็
ุ
้
�
่
ั
�
ิ
ี
็
้
้
ิ
�
โลิกัครสเติยนทีห่มายจะเอาชนะศาสนาอสลิามให่ไดโดยเดดขาดนันเอง
40
�
ั
ในนามแห่่งแผ่่นดิินศักดิิสิิทธิ์ิ �