24 ชั่วโมงในเอเธนส์โบราณ

24 ชั่วโมงในเอเธนส์โบราณ: ชีวิตในหนึ่งวันของผู้คนที่นั่น
24 Hours in Ancient Athens: A Day in the Life of the People who Lived There
ฟิลิป มาทิสซาค: เขียน
ชาครีย์นรทิพย์ - บังอร เสวิกุล: แปล
ราคา 350 บาท
All rights reserved.
Copyright © Philip Matyszak 2019
Thai translation right © 2020 by Gypsy Publishing Co.,Ltd.
© ข้อความในหนังสือเล่มนี้ สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับเพิ่มเติม) พ.ศ. 2558
การคัดลอกส่วนใดๆ ในหนังสือเล่มนี้ไปเผยแพร่ไม่ว่าในรูปแบบใดต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน
ยกเว้นเพื่อการอ้างอิง การวิจารณ์ และประชาสัมพันธ์
ข้อมูลทางบรรณานุกรมของสำานักหอสมุดแห่งชาติ
National Library of Thailand Cataloging in Publication Data
มาทิสซาค, ฟิลิป.
24 ชั่วโมงในเอเธนส์โบราณ: ชีวิตในหนึ่งวันของผู้คนที่นั่น = 24 Hours in Ancient Athens: A Day in the Life
of the People who Lived There.-- กรุงเทพฯ : ยิปซี กรุ๊ป, 2563.
352 หน้า.
1. กรีซ--ภูมิประเทศและการท่องเที่ยว. 2. กรีซ--ความเป็นอยู่และประเพณี. I. ชาครีย์นรทิพย์ เสวิกุล, ผู้แปล.
II. บังอร เสวิกุล, ผู้แปลร่วม. III. ชื่อเรื่อง.
914.95
ISBN 978-616-301-721-5
บรรณาธิการอำานวยการ : คธาวุฒิ เกนุ้ย
บรรณาธิการบริหาร : สุรชัย พิงชัยภูมิ
ผู้ช่วยบรรณาธิการบริหาร : วาสนา ชูรัตน์
บรรณาธิการเล่ม : สินีนาถ เศรษฐพิศาล
กองบรรณาธิการ : คณิตา สุตราม พรรณิกา ครโสภา นันทนา วุฒิ
หัวหน้าฝ่ายพิสูจน์อักษร : สวภัทร เพ็ชรรัตน์
ฝ่ายพิสูจน์อักษร : วนัชพร เขียวชอุ่ม สุธารัตน์ วรรณถาวร
พิสูจน์อักษร : จารุณี นาคสกุล
ปก/รูปเล่ม : Evolution Art
ผู้อำานวยการฝ่ายการตลาด : นุชนันท์ ทักษิณาบัณฑิต
ผู้จัดการฝ่ายการตลาด : ชิตพล จันสด
ผู้จัดการทั่วไป : เวชพงษ์ รัตนมาลี
จัดพิมพ์โดย : บริษัท ยิปซี กรุ๊ป จำากัด เลขที่ 37/145 รามคำาแหง 98
แขวง/เขตสะพานสูง กรุงเทพฯ 10240
โทร. 0 2728 0939 โทรสาร. 0 2728 0939 ต่อ 108
พิมพ์ที่ : บริษัท วิชั่น พรีเพรส จำากัด โทร. 0 2147 3175-6
จัดจำาหน่าย : บริษัท ยิปซี กรุ๊ป จำากัด โทร. 0 2728 0939
www.gypsygroup.net
www.facebook.com/gypsygroup.co.ltd
LINE ID: @gypzy

สนใจสั่งซื้อหนังสือจำานวนมากเพื่อสนับสนุนทางการศึกษา สำานักพิมพ์ลดราคาพิเศษ ติดต่อ โทร. 0 2728 0939

ั
24 ช่วโมงในเอเธนส์โบราณ

ี
ึ
ั
ชีวิตในหน่งวันของผู้คนท่น่น














ฟิลิป มาทิสซาค: เขียน

ชาครีย์นรทิพย์ - บังอร เสวิกุล: แปล

�
คานาสานักพิมพ์
�
�




ห้าร้อยปีก่อนคริสตกาล ถือเป็นยุคทองของเอเธนส์ แม้ไม่ใช่
ื
นครรัฐแห่งนักรบเช่นสปาร์ตา แต่ถ้ากล่าวกันด้วยเร่องศิลปะและ
วิทยาการแล้ว ถือได้ว่าเอเธนส์ไม่เป็นรองใคร เพราะหลังส้นสงคราม
ิ
ั
็
กบสปาร์ตาแล้วกนบเป็นยคเรองปัญญาของเหล่านกคดนกเขยน
ุ
ั
ี
ิ
ื
ั
ั
ศิลปะและวิทยาการสาคัญๆ ท้งหลายล้วนกาเนิดข้นท่เมืองน้ เรียก
ั
ี
ี
ึ
�
�
ั
ได้ว่าเอเธนส์เป็นศูนย์กลางของการเรียนรู้แทบทุกแขนง ท้งปรัชญา
ั
ั
ศิลปะ วรรณคดี คณิตศาสตร์ หรือแม้กระท่งการกีฬา อีกท้งยังเป็น
ช่วงรุ่งเรืองท่สุดในทุกด้าน ผู้คนจากต่างดินแดนและต่างอารยธรรม
ี
ล้วนมุ่งหมายเดินทางมายังเอเธนส์ จะพูดว่าเอเธนส์คืออู่อารยธรรม
ิ
อันทรงอิทธิพล - โดยเฉพาะอย่างย่งต่อโลกตะวันตก - ก็ว่าได้
แต่เป็นทน่าเสียดายว่ายคทองนมีระยะเวลาแค่เพียงช่วงส้นๆ
ี
ั
้
ี
ุ
่
หากมีเคร่องไทม์แมชชีนพาเราย้อนกาลเวลากลับไปได้ก็คงดีไม่น้อย
ื
ั
เพราะความรุ่งเรืองของอารยธรรมต่างๆ เหล่าน้นไม่อาจโดยสารกาล
ั
ี
เวลามาจนถึงยุคน้ให้เราเห็นหรือสัมผัสได้ ท้งสถาปัตยกรรม งานเขียน
ี
ี
ี
ิ
�
บ้างก็ผุพังหรือสูญหาย ส่งท่ทาให้เราได้รับรู้เก่ยวกับยุคทองน้ก็มีเพียง
ี
หลักฐานทางโบราณคดีหรือบันทึกจากเหล่านักประวัติศาสตร์ท่ถูก
่
ถายทอดตอๆ กนมาผานชองทางอนหลากหลาย ทงคาบอกเลา ทางการ
่
่
่
่
ั
้
ั
�
ั
�
ี
ศึกษา หรือสารคดี และการนาเสนอท่เปิดกว้างและเข้าถึงได้ง่าย

ี
�
ึ
�
ึ
สาหรับยุคสมัยน้คือการเล่าผ่านตัวอักษร ซ่งหน่งในจานวนข้อเขียน
เหล่าน้นก็คือหนังสือเล่มน้ท่คุณกาลังถืออยู่ในมือ
ั
ี
�
ี
24 ช่วโมงในเอเธนส์โบราณ เป็นหนังสือเล่มท่ 3 ในชุด
ี
ั
ั
24 Hours in Ancient History (อีกสองเล่มคือ 24 ช่วโมงในโรม
โบราณ และ 24 ชั่วโมงในอียิปต์โบราณ) เขียนโดย ฟิลิป มาทิสซาค
ื
ี
นักประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษ ผู้เช่ยวชาญเร่องกรีก-โรมัน
เราจะได้ใช้เวลา 24 ช่วโมงไปกับชาวเอเธนส์โบราณ 24 คนจาก
ั
ั
ื
หลากชนช้นของสังคม ต้งแต่ทาสสาวไปถึงเหล่านักการปกครอง เร่อง
ั
ของเฮไทรากับนักปรัชญาและผู้คนจากหลายอาชีพ เราจะพบบทบาท
ี
ของตัวละครแตกต่างกันออกไปในแต่ละตอน นอกจากน้พวกเขา
เหล่าน้นจะพาเราเดินลัดเลาะดเมือง เลียบเดินไปตามแนวลอง วอลล์
ู
ั
ิ
ี
จากท่าเรอแห่งเมองพเรอสส่เอเธนส์ เข้าเยยมชมมหาวหารพาร์เธนอน
่
ั
ู
ื
ื
ิ
บนเนนอโครโพลส ดระเบียงจิตรกรรม (Painted Stoa) ในอโกรา
ิ
ู
ิ
ั
ั
ฯลฯ อีกท้งเราจะได้เข้าใจทัศนคติความรู้สึกนึกคิด หรือกระท่งความ
ื
ื
เช่อในเร่องเทพเจ้าของชาวเมืองเอเธนส์ผ่านการสอดส่องดูกิจวัตรใน
แต่ละวันของพวกเขา การสังสรรค์ในทาเวิร์น การถกเถียงทางปัญญา
ของเหล่าผู้แทน หรือความเมามายหลังงานซิมโพเซียม ฯลฯ
การได้สัมผัสประวัติศาสตร์ผ่านจินตนาการและมุมมองของ
ฟิลิป มาทิสซาค นับว่าเป็นการเสพตัวอักษรท่ให้ความเพลิดเพลิน
ี
ื
ไม่น้อย ด้วยกลวิธีสร้างตัวละครและการเล่าเร่องท่คล้ายมีเส้นใยบางๆ
ี
ื
ึ
ื
ซ่อนอยู่ในเร่องเล่าซ่งเช่อมโยงเร่องราวท้ง 24 เร่องเข้าไว้ด้วยกัน
ื
ั
ื
ทาให้การอ่านงานประวัติศาสตร์ไม่ใช่เร่องน่าเบ่ออีกต่อไป และนาท ี
ื
ื
�

�
�
ื
ี
ต่อจากน้ สานักพิมพ์ยิปซีจะทาหน้าท่เป็นเคร่องย้อนเวลาพาท่านกลับ
ี
ึ
ื
ไปยังเอเธนส์โบราณ เม่อห้าร้อยปีก่อนคริสตกาล ซ่งเป็นยุคทองของ
นครรัฐอันเคยเป็นศูนย์กลางของโลก
เท่ยวเอเธนส์โบราณให้สนุกนะครับ
ี
�
สานักพิมพ์ยิปซ ี

คานาผู้แปล
�
�





ื
เม่อพูดถึงกรีกหรือเอเธนส์ ปัจจุบันก็มีข้อมูล บทความและ
หนังสือมากมายท่บอกเล่าถึงประวัติศาสตร์กรีกและเอเธนส์ในแง่มุม
ี
ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นตานานเทพปกรณัมกรีกโบราณและวีรบุรุษผู้กล้าหาญ
�
กับการผจญภัยอันน่าต่นเต้น หรือบันทึกหลักปรัชญาและการเมืองท่ถือ
ื
ี
ได้ว่าเป็นรากฐานส�าคัญของอารยธรรมของโลกตะวันตก
ี
แต่ในหนังสือเล่มน้ ฟิลิป มาทิสซาค ผู้เป็นนักเขียน นัก
่
่
ี
ั
ั
ั
ี
ึ
่
ี
ั
ประวติศาสตร์ผ้เชยวชาญด้านกรก-โรมน ซงมีผลงานทได้รบการยอมรบ
ู
อย่างกว้างขวาง จะพาเรามองเอเธนส์จากมิติภาพกว้าง เจาะลึกลงไปสู่
ี
มิติรากหญ้าของผู้คนธรรมดาๆ ท่ต่างใช้ชีวิตอยู่ในเอเธนส์โบราณในช่วง
ั
เวลา 1 วน ซ่งจะช่วยให้ผู้อ่านได้สัมผัสกับวิถีชีวิตปกติของผู้คนในยุคน้น
ั
ึ
อันครอบคลุมมิติต่างๆ ของชีวิตไม่ว่าจะเป็นครอบครัว การท�าสงคราม
การแพทย์ การสังสรรค์ ศาสนา เศรษฐกิจและการเมือง จนสามารถ
เห็นภาพได้อย่างชัดเจนราวกับได้หลุดเข้าไปร่วมอยู่ในเหตุการณ์
�
ั
ึ
เหล่าน้นด้วยตนเอง ซ่งจะช่วยทาให้เข้าใจแนวคิดและการดาเนินวิถ ี
�
ชีวิตของคนในยุคดังกล่าวได้ดีขึ้น และสะท้อนให้เห็นว่า ไม่ว่าโลกและ
ี
สภาพแวดล้อมจะเปล่ยนไปอย่างไร และเทคโนโลยีจะมีวิวัฒนาการ
ไปมากขนาดไหน แต่ท้ายที่สุดแล้วมนุษย์ก็ยังคงสนใจ ห่วงกังวล และ
ได้รับผลกระทบจากเรื่องเดิมๆ อยู่ไม่เปลี่ยนแปลง

การแปลเหตุการณ์ต่างๆ ที่ปรากฏในหนังสือเล่มนี้ นับเป็นเรื่อง

ี
ั
่
ี
ท่ท้าทายไม่น้อย เพราะครอบคลุมศาสตร์และศิลป์ทหลากหลาย ต้งแต่การ
ปราศรัย การฝึกรบ การถกหลักปรัชญา ไปจนถึงแนวคิดทางวิศวกรรม
การละคร การทูต การทาธุรกิจ จนไปถึงการผ่าตัด อีกท้งน่เป็นการทางาน
ี
ั
�
�
ั
ร่วมกันในฐานะผู้แปลร่วมเป็นคร้งแรกของพวกเราท้งสอง (หลังจากท ี ่
ั
ชาครีย์นรทิพย์ฯ เคยทาแต่หน้าท่นักเขียน/นักแปลเด่ยว และบังอรฯ
�
ี
ี
เคยทาหน้าท่ผู้ตรวจทานต้นฉบับเป็นหลัก) ซ่งในแง่ดีก็คือ การผสาน
ี
ึ
�
พลังความคิด มุมมองและประสบการณ์ที่แตกต่างเพื่อภารกิจนี้
ี
ิ
พวกเราท้งสองรู้สึกเป็นเกียรติอย่างย่งท่ได้รับความไว้วางใจจาก
ั
ี
ิ
�
สานักพิมพ์ยิปซีให้แปลหนังสือเล่มน้ และหวังเป็นอย่างย่งว่าท่านผู้อ่าน
ี
จะมีความสุขและสนุกกับเร่องราวในเล่มเช่นเดียวกับท่พวกเรามีความ
ื
ื
สุขในการถ่ายทอดเร่องราว มุมมองและนัยของฟิลิป มาทิสซาค ออก
มาเป็นภาษาไทย โดยขอขอบคุณคุณวาสนา ชูรัตน์ ที่ให้โอกาสพวกเรา
ได้ท�างานร่วมกันเป็นครั้งแรก และขอขอบคุณคุณสินีนาถ เศรษฐพิศาล
บรรณาธิการเล่ม ท่ได้มีโอกาสร่วมงานกันกับชาครีย์นรทิพย์ฯ เป็น
ี
เล่มท่สามแล้ว และช่วยแนะนาและเติมเต็มให้หนังสือเล่มน้มีความ
ี
ี
�
สมบูรณ์แบบขึ้น และขอขอบพระคุณท่านผู้อ่านทุกท่าน ณ ที่นี้
ี
ี
และ ณ บัดน้ ถึงเวลาแล้ว ท่พวกเราจะขอเชิญทุกท่านร่วมเดินทาง
พร้อมกัน เพื่อไปดูว่า คนเอเธนส์สมัยนั้น มีความเป็นอยู่กันอย่างไร
ด้วยความขอบคุณและความปรารถนาดี
ชาครีย์นรทิพย์ - บังอร เสวิกุล
อังการา – กุมภาพันธ์ 2563

สารบัญ




�
บทนา 13
ช่ ัวโมงท่ ีเจ็ดของรัตติกาล (00.00-01.00)

ความทรงจาของยามเฝ้าวิหาร 16
�
ช่ ัวโมงท่ ีแปดของรัตติกาล (01.00-02.00)

ื
เม่อนางทาสเล่นละคร 35
ช่ ัวโมงท่ ีเก้าของรัตติกาล (02.00-03.00)

เม่อหมอออกรักษานักบวชหญิงอาร์เรฟอรอย 49
ื
ช่ ัวโมงท่ ีสิบของรัตติกาล (03.00-04.00)

ผู้บัญชาการกองเรือออกเดินทาง 62
ช่ ัวโมงท่ ีสิบเอ็ดของรัตติกาล (04.00-05.00)


ทาสขุดเหมืองเร่มงาน 75
ิ
ช่ ัวโมงท่ ีสิบสองของรัตติกาล (05.00-06.00)


ิ
ิ
จิตรกรเคร่องปั้นดินเผาเร่มงานช้นใหม่ 88
ื
ช่ ัวโมงท่ ่ ึ
ีหนงของสุริยกาล (06.00-07.00)
เม่อแม่มดร่ายมนต์ 100
ื
ช่ ัวโมงท่ ีสองของสุริยกาล (07.00-08.00)

ครูฝึกมวยปลาเตรียมการสอน 114
�
้

ช่ ัวโมงท่ ีสามของสุริยกาล (08.00-09.00)


ั
ิ
แม่ค้าปลาเร่มต้งแผง 127
ช่ ัวโมงท่ ่ ี
ีสของสุริยกาล (09.00-10.00)
ผู้มาเยือนช่วยชีวิตคน 141
ช่ ัวโมงท่ ีห้าของสุริยกาล (10.00-11.00)

แม่บ้านระเริงชู้ 156

ช่ ัวโมงท่ ีหกของสุริยกาล (11.00-12.00)

�
�
ทหารม้าสารวจกองกาลัง 170
ช่ ัวโมงท่ ีเจ็ดของสุริยกาล (12.00-13.00)

ี
ท่านผู้แทนพักเท่ยง 184
ช่ ัวโมงท่ ีแปดของสุริยกาล (13.00-14.00)

ิ
ทาสสาวเร่มวิตกกังวล 198
ช่ ัวโมงท่ ีเก้าของสุริยกาล (14.00-15.00)

นักว่งส่งสาส์นมุ่งหน้าสู่สปาร์ตา 210
ิ
ช่ ัวโมงท่ ีสิบของสุริยกาล (15.00-16.00)

พลทหารฮอปไลต์ขุ่นเคือง 223

ช่ ัวโมงท่ ีสิบเอ็ดของสุริยกาล (16.00-17.00)

กัปตันเรือเข้าเทียบท่า 237

ช่ ัวโมงท่ ีสิบสองของสุริยกาล (17.00-18.00)


นักผังเมืองถูกซักฟอก 248
ช่ ัวโมงท่ ่ ึ
ีหนงของรัตติกาล (18.00-19.00)

เฮไทราเตรียมตัว 262
ช่ ัวโมงท่ ีสองของรัตติกาล (19.00-20.00)

ื
ื
พ่อค้ามะเด่อเตรียมส่งสินค้าเถ่อน 275
ช่ ัวโมงท่ ีสามของรัตติกาล (20.00-21.00)

จารชนสปาร์ตาค้นพบขุมทรัพย์ 287

ช่ ัวโมงท่ ่ ี
ีสของรัตติกาล (21.00-22.00)
แขกงานวิวาห์ขับไล่คนเจ้าปัญหา 300

ช่ ัวโมงท่ ีห้าของรัตติกาล (22.00-23.00)

เจ้าสาวเดินทางสู่บ้านใหม่ 314

ช่ ัวโมงท่ ีหกของรัตติกาล (23.00-24.00)

�
นักราดาบแสดงความรัก 326
บทส่งท้าย 337

ี
ท่มาของภาพประกอบ 339
ดัชนี 342

หมายเหตุการถอดเสียง
�
ี
ั
การถอดเสียงกรีกในหนังสือเล่มน้ใช้วิธีการถอดคาจากอักษรโรมัน แต่ท้งนี้จะ
คงเสียงตามการออกเสียงของกรีกโบราณร่วมด้วย ดังน้นในบางคาจะมีการออกเสียงท ี ่
�
ั
ต่างออกไปจากตัวเขียนภาษาอังกฤษ โดยอิงจากเสียงของตัวอักษรกรีกร่วมด้วย เช่น ค�า
ว่า Athena (Ἀθηνᾶ) จะถอดเป็น อเธนา อย่างไรก็ดี การถอดเสียงนี้อาจไม่ถูกต้อง
ื
ั
สมบูรณ์หรือตรงตามการออกเสียงของกรีกโบราณทุกประการ เน่องจากบางเสียงน้นเป็น
เสียงควบพยางค์ การถอดแยกเสียงเป็นภาษาไทยจึงค่อนข้างท�าได้ยาก แต่ก็ได้พยายาม
ถอดตามเสยงทใกล้เคยงทสด กระนนแล้ว ไม่อยากให้ผ้อ่านถอเป็นจรงเป็นจงกบการ
ู
ิ
ั
ื
ั
ี
ี
ี
่
ี
้
ั
่
ุ
ออกเสียงกรีกที่ว่ามานี้ เพราะอาจท�าให้อรรถรสที่ควรจะได้จากการอ่านหายไป

�
บทนา








ขอต้อนรับเข้าสู่เอเธนส์ เมื่อ 416 ปีก่อนคริสต์ศักราช เดือนนี้
ี
1
เป็นเดือนเอลาเฟโบลิออน ก่อนหน้าเทศกาลการละครดิโอนีเซียท่ย่ง
ิ
ใหญ่ (ช่วงต้นเดือนเมษายน) ณ เวลาน้ นครเอเธนส์ มีประชากรประมาณ
ี
30,000 คน ซึ่งเป็นอัตราอัจฉริยะเฉลี่ยต่อพื้นที่หนึ่งตารางฟุต มากกว่า
ในห้วงเวลาอื่นใดของประวัติศาสตร์มนุษยชาติ

ในขณะท่นครเอเธนส์กาลังวนเวียนอยู่กับสงครามคร้งสาคัญท ่ ี
ี
�
ั
�
ก�าลังจะเกิดขึ้น อันจะน�ามาซึ่งจุดจบของยุคทองอันเรืองรอง เราจะใช้
เวลา 24 ชั่วโมงอยู่กับสามัญชนชาวเอเธนส์ ซึ่งในบางจังหวะก็อาจจะ
ิ
ี
ื
ไปพานพบกับผู้ย่งใหญ่หรือมีช่อเสียงของมหานครแห่งน้ - ซ่งไม่ได้อยู่ใน
ึ
ฐานะของยอดบุรุษท่มีความรู้ความสามารถอันปราดเปร่อง แต่ในฐานะ
ี
ื
ปุถุชนที่มีความห่วงกังวลเหมือนคนอื่นทั่วไป - เพราะในความจริงแล้ว
อัจฉริยะบุคคลก็ใช้เวลาในการเป็นอัจฉริยะเพียงน้อยนิดเท่านั้น และที่
�
้
จริงแล้ว พวกเขาก็เป็นคนธรรมดาๆ ท่ต้องไปห้องนา ทะเลาะกับคู่สมรส
ี
หรือชื่นชอบการดื่มเหล้ากับเพื่อนๆ ไม่ต่างไปจากเราๆ
ในบันทึกโบราณ เราจะพบเจอกับชาวเอเธนส์ธรรมดาๆ ก็ต่อ
เม่อพวกเขามีปฏิสัมพันธ์กับผู้ที่มีความโดดเด่นเป็นเอกของเอเธนส์
ื
เท่านั้น แต่หนังสือเล่มนี้จะจับสถานการณ์กลับหัวกลับหาง โดยเราจะ



้
1 เดือนเอลาเฟโบลิออน (Elaphebolion) เป็นเดือนตามปฏิทินกรีก นับตังแต่ปลายเดือนมีนาคมถึงกลางเดือน
เมษายน - ผู้แปล

13

24 ช่วโมงในเอเธนส์โบราณ
ั



ี
พบกับอัจฉริยะบุคคลของเอเธนส์ ก็ในยามท่พวกเขามีปฏิสัมพันธ์กับ
ชาวเอเธนส์ธรรมดาๆ ที่ก�าลังใช้ชีวิตตามปกติเท่านั้น

ี
�
ี
ึ
ในบางบทท่หนังสือเล่มน้ไม่ได้เขียนข้นจากการจาลองเหตุการณ์
ทางประวัติศาสตร์ โดยส่วนใหญ่มักจะเป็นข้อความจากบันทึกโบราณ
�
ท่ถูกนามาปรับและนาเสนอใหม่ด้วยมุมมองของสามัญชนชาวเอเธนส์
ี
�
ึ
�
ซ่งหากบทไหนใช้วิธีเขียนแบบน้ ผู้เขียนก็จะให้ข้อมูลกากับเอาว่าจะ
ี
สามารถหาแหล่งข้อมูลต้นฉบับได้จากที่ไหน
ุ
�
การจาลองเหตการณ์ทางประวัตศาสตร์ บางคร้งก็ต้องอาศัยการ
ั
ิ
ี
ั
คาดเดา แต่ท้งหมดก็ต้งอยู่บนสมมุติฐานและข้อมูลจากการวิจัยท่ดีท่สุด
ั
ี
เท่าที่มีอยู่ในปัจจุบัน แต่ละชั่วโมงในหนึ่งวันของชาวเอเธนส์เหล่านี้ ถูก
ื
ออกแบบมาเพ่อให้สามารถสัมผัสได้ - และหากเป็นไปได้ก็จะเป็นไป
่
่
ึ
ี
้
์
�
ตามถอยคาบอกกลาวของชาวเอเธนสเหลาน้เอง - ถงประสบการณของ
์
พวกเขาในการอาศัยอยู่ในเมืองที่อลังการ ไม่เคยหยุดนิ่ง ยอดเยี่ยมแต่
ไร้ซึ่งศีลธรรม ในยุคที่เรืองอ�านาจมากที่สุดแห่งนี้
ี
�
วันน้ ในฤดูใบไม้ผลิ 416 ปีก่อนคริสต์ศักราช เอเธนส์กาลัง
เพลิดเพลินกับความสงบสุขช่วคราวภายหลังจากสงครามเพโลพอนน ี
ั
2
เซียน ระหว่าง 431 - 404 ปีก่อนคริสต์ศักราช ซึ่งสร้างความเสียหาย
ึ
อย่างใหญ่หลวง การยุติการทาสงครามรอบแรกเกิดข้นภายหลังจาก
�
การเจรจาสันติภาพแห่งนิคีอัส เม่อห้าปีก่อนหน้าน้ และแม้จะมีการ
ี
ื
โจมตีจากสปาร์ตาอย่างต่อเนื่อง จนไร่นาและสวนผักผลไม้ของเอเธนส์
�
ึ
ถูกทาลายลง แต่เอเธนส์ก็ผงาดข้นและเข้มแข็งกว่ายุคไหนๆ จนถึง
้
2 สงครามเพโลพอนนีเซียน (Peloponnesian War) เกิดขึนใน 431-404 ปีก่อนคริสตกาล เป็นสงครามระหว่าง
่
้
จักรวรรดิเอเธนส์กับสันนิบาตเพโลพอนนีเซียนทีน�าโดยสปาร์ตา สงครามนีแบ่งออกเป็นสามช่วง สงครามช่วง
้
่
ทีสามซึงเป็นสงครามครังสุดท้ายนันเอเธนส์เป็นฝ่ายแพ้สงคราม - บรรณาธิการ
่
้
14

บทน�ำ




ขนาดที่อัลคีบิอาดีส - จอมวายร้ายแห่งวงการการเมืองเอเธนส์ - ก�าลัง
ึ
พยายามโน้มน้าวให้เอเธนส์พิจารณาการบุกยึดครองซิซิลี ซ่งเป็นปฏิบัต ิ
การที่บ้าบิ่นไม่น้อย
่
่
ี
ั
ุ
่
�
สภาวการณ์ท่ระสาระสายในชวงแห่งการเปลยนผ่านของยคสมย
ี
ี
ิ
ี
ด้วยนวัตกรรมและการเมืองท่ท้าทาย และในช่วงท่ผลงานอันย่งใหญ่
ท่สุดของอารยธรรมตะวันตกกาลังถูกเสริมสร้างข้นด้วยระบบทาสและ
ี
ึ
�
อ�านาจ การกดขี่ของลัทธิจักรพรรดินิยม ชาวเอเธนส์ตาด�าๆ ก็พยายาม
ใช้ชีวิตของพวกเขาในแต่ละวันไปตามปกติ ในช่วงเวลาที่ไม่ปกติเลย
และนี่คือเรื่องราวของพวกเขาเหล่านี้
































15

่
่
ี
ั
ชวโมงทเจ็ดของรัตติกาล
(00.00-01.00)


�
ความทรงจาของ
ยามเฝ้าวิหาร







ี
ในนครเอเธนส์มีคนไร้ศาสนาท่ไม่เช่อว่าพระเจ้ามีอยู่จริงเพียง
ื
หยิบมือ ซ่งคนเหล่าน้นอาจเปล่ยนใจหากเพียงได้มีโอกาสสลับท ่ ี
ั
ี
ึ
ี
1
ี
แลกงานกับเพนตาร์คีสชาวเอเลน ในห้วงน้ เขารับหน้าท่เป็นยามกะดึก
ิ
ิ
ี
ั
เฝ้าวิหารพาร์เธนอน วิหารศักด์สิทธ์ท่ต้งอยู่บนเนินใจกลางอโครโพลิส
ื
่
้
ี
ี
ี
ู
ั
ป้อมปราการบนเขาสงชน และในยามเทยงคนเช่นน เพนตาร์คส
ตระหนักดีถึงการมีอยู่ของเทพีองค์ที่ยืนตระหง่านอยู่ด้านหลังของเขา
�
แสงวูบวาบจากตะเกียงนามันส่องให้เงาของเทพีทาบลงตรง
้
�
หน้าเขา และทาให้เงาของหมวกสัมฤทธ์ขยับไหวเล็กน้อย ราวกับว่า
ิ
ี
เทพีอเธนากาลังเอียงคอพินิจพิจารณามนุษย์ตัวน้อยท่อยู่ในอาณาเขต
�
ของพระองค์ เพนตาร์คีสค่อนข้างม่นใจว่า ดวงตาของรูปปั้นเทพีอเธนาท ี ่
ั
ี
สว่างไสวเป็นสีฟ้าใสด่งอัญมณีลาพิส ลาซูล ในยามกลางวันนั้น บัดน้ ได้
ี
ั
2
ั
ี
กลับคืนเป็นสีท่แท้จริง น่นคือ สีเทาโลหะ เหมือนสีท้องฟ้านครเอเธนส์ใน
1 เอเลน (Elean) เป็นค�าเรียกพลเมืองของเอลิส (Elis) อยู่ทางตอนใต้ของกรีซ - ผู้แปล
่
้
2 ลาพิส ลาซูลี (lapis lazuli) อัญมณีสีน�าเงินสดซึงถือเป็นของหายากในสมัยนั้น เป็นหินทีเป็นสัญลักษณ์แห่ง
่
พลังและอ�านาจ - บรรณาธิการ
16

�
ความทรงจาของยามเฝ้าวิหาร



ห้วงเวลาก่อนพระอาทิตย์ข้น ประชาชนขนานนามนางว่า เทพีพระเนตร
ึ
สีเทา นางคือเทพอเธนาผู้ศักดิ์สิทธิ์ ธิดาแห่งเมธา และเทพีแห่งสมรภูมิ

เพนตาร์คีสค่อยๆ หันหลังกลับไปมองจนเห็นเงาของรูปปั้น
ี
้
ื
ึ
�
เทพีสะท้อนในบ่อนามันเล่อมพรายซ่งอยู่ท่ปลายเท้าของนาง และโดย
ึ
�
ื
ไม่จาเป็นต้องแหงนหน้าข้นมองเบ้องบน เพนตาร์คีสรู้ดีว่า รูปปั้นของ
เทพีอเธนาน้นสูงมาก สูงกว่าผู้ชายเก้าเท่า และผิวของนางเป็นสีขาว
ั
ื
่
ี
งาช้าง เรยวแขนซดยนออกมาด้านหน้า ราวกบกาลงหยบยนชยชนะ
ิ
่
�
ั
ั
ั
ื
ี
ั
เป็นรางวัล และความจริงก็เป็นเช่นน้น เพราะเทพีอเธนาได้ย้ายหอก
ื
ี
ทองคาคู่กายมาวางพิงไหล่เพ่อท่เทพีไนกี เทพีบุคลาธิษฐานแห่งชัยชนะ
�
จะสามารถพ�านักพักอยู่บนฝ่ามือของพระองค์
ชัยชนะเป็นสิ่งบอบบาง ซึ่งสามารถจะติดปีกทองค�าและโบยบิน
ี
ั
หายไปได้ในช่วพริบตา ดังน้น จึงนับเป็นเร่องน่าอุ่นใจท่ได้รู้ว่าอเธนา
ั
ื
จะประทับอยู่ท่น่และปกป้องนครของพระองค์ตลอดไป เทพีสวมชุด
ี
ี
เพพลอส ดังสตรีสูงศักด์ของเอเธนส์ ชุดเพพลอสน้ เป็นชุดผ้าท่สวม
ี
ี
ิ
ิ
คล้องลงมาจากไหล่ รัดผ้าคาดบริเวณเอว แล้วปล่อยชายผ้าให้ตกพล้วส ู่
้
ขอเทาอยางสงางาม ชุดเพพลอสของสามัญชนจะเปนผาขนแกะเรียบๆ
้
็
้
่
่
ท่ปราศจากการย้อมสี ในขณะท่เศรษฐินีอาจสวมชุดเพพลอสสีม่วงท ี ่
ี
ี
ทอมาจากผ้าลินิน แต่มีเพียงเทพีอเธนา ธิดาองค์โปรดของมหาเทพซูส
ั
ราชาแห่งทวยเทพและสหายของเหล่าวีรบุรุษเท่าน้นท่สวมชุดเพพลอส
ี
ทองค�าบริสุทธิ์
เพนตาร์คีสก้าวถอยหลังเล็กน้อย เพ่อจะได้มองเห็นพระพักตร์
ื
่
�
ของเทพีได้ชัดเจนข้น ในคาคืนน้พระพักตร์ของอเธนาแลดูเคร่งขรึม
ึ
ี
กว่าปกติ บางทีพระองค์อาจจะหวนนึกย้อนกลับไปถึงวันหน่งกว่าช่ว
ึ
ั
ชีวิตก่อนหน้าน้ ท่พระองค์ได้บังเกิดข้นจากนามือของศิลปินอัจฉริยะ
้
�
ึ
ี
ี
17

ั
24 ช่วโมงในเอเธนส์โบราณ



่
้
เทพีอเธนาผูศักดิ์สิทธิ์จุติจากเศียรของมหาเทพซูส แตสังขารที่พระองค ์
ทรงประทับอยู่นั้นคือประติมากรรมอันน่าทึ่งในวิหารแห่งนี้ ซึ่งสร้างขึ้น
ึ
เพ่อถวายแด่พระองค์แต่ผู้เดียว ซ่งรังสรรค์ข้นโดยฟิดิอัส ประติมากร
ื
ึ
ผู้ย่งใหญ่ไม่เพียงของยุคน้ และในความเห็นท่ค่อนข้างลาเอียงของ
ี
ี
ิ
�
เพนตาร์คีสแล้วเขายังเป็นประติมากรที่ยิ่งใหญ่ที่สุดตลอดกาลด้วย

ประติมากรรมของฟิดิอัส เป็นศิลปะที่งดงามสมบูรณ์แบบที่สุด
เท่าที่มนุษย์เคยเห็นมา
เด โอราตอเร (De Oratore), • 2.9 โดย ซิเซโร 3






ั
ึ
ั
และแม้ว่าจะเกิดเหตุการณ์ต่างๆ ข้นมากมายนับต้งแต่วันน้น
แต่เทพีอเธนายังคงประทับอยู่อย่างโดดเด่นเป็นสง่า กระนั้นประชาชน
ก็เข้าถึงพระองค์ได้ รูปปั้นของพระองค์แลดูยิ่งใหญ่เกรียงไกรในช่วงวัน
ื
แต่กลับดูราวมีชีวิตใต้แสงคบไฟในยามกลางคืน เม่อพระองค์ยืนเฝ้ายาม
เคียงข้างกับเพนตาร์คีสเช่นนี้
ั
ื
เพนตาร์คีสได้มีโอกาสพบกับฟิดิอัสคร้งแรกเม่อเกือบ 17 ปีก่อน
ที่เมืองเอลิส เมืองเล็กๆ ในคาบสมุทรเพโลพอนนีส และแม้ในยามนั้น
เพนตาร์คีสจะยังอ่อนวัยอยู่ แต่ก็มีช่อเสียงไม่น้อยด้านกีฬา และด้วยเหต ุ
ื
น้ เขาจึงได้รับการต้อนรับให้เข้าไปในห้องทางานของฟิดิอัส ประติมากร
ี
�
ระดับปรมาจารย์ ซึ่งฟิดิอัสอธิบายว่า การที่ได้ปั้นประติมากรรมเหมือน



3 เด โอราตอเร (De Oratore หรือ The Orator) เป็นงานรวมบทสนทนาทางการเมืองของซิเซโร (Marcvs
Tvllivs Cicero นักปรัชญาการเมืองชาวโรมันโบราณช่วง 106-43 ปีก่อนคริสตกาล) - บรรณาธิการ


18

ความทรงจาของยามเฝ้าวิหาร
�



ี
ั
ิ
ของเทพีผู้ย่งใหญ่แห่งกรีกน้น ถือเป็นเอกสิทธ์ท่น้อยคนนักจะได้รับ
ิ
ี
ี
เกียรติ และท่เมืองเอลิสน้เองท่ประติมากรเอกจากกรุงเอเธนส์ได้รับการ
ี
ั
ว่าจ้างให้ปั้นผลงานช้นโบแดงของเขา น่นก็คือรูปปั้นของมหาเทพซูส
ิ
ิ
ผู้ย่งใหญ่ ผู้อุปถัมภ์การแข่งขันโอลิมปิก (ซ่งในยุคน้น เมืองเอลิสมีหน้าท ่ ี
ั
ึ
จัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก)
ี
�
ื
ี
เพนตาร์คีสจาได้ว่า ฟิดิอัสเดินวนไปวนมาในพ้นท่ทางานท่เปื้อน
�
ื
ฝุ่นและกลาดเกล่อนไปด้วยเศษตัวอย่างหินอ่อน งา และไม้สนซีดาร์ท ่ ี
หายาก พลางพึมพ�ากับตัวเอง โดยลืมนึกถึงแขกผู้อ่อนวัยว่า “ในห้วง
ิ
ื
�
ี
เวลาท่เขาตัดสินใจเร่องราวอันมีความสาคัญย่ง น่นคือจังหวะท่จะแสดง
ี
ั
ั
ิ
ให้เขาเห็น ความย่งใหญ่ของเขาน้นขึงขังและน่าเกรงขามเป็นอย่างย่ง...
ิ
ใช่แล้ว!” ฟิดิอัสร่ายบทกวีจากอีเลียด 4
บุตรของครอนัสเอ่ยปากกล่าว พลางก้มศีรษะต�่าและขมวดคิ้ว
และผมที่ชโลมน�้ามันของเทพผู้ยิ่งใหญ่
ปรกลงมาจากเศียรศักดิ์สิทธิ์
พลอยให้โอลิมปัสต้องสั่นคลอน 5
“นั่นแหละ โฮเมอร์เขียนไว้อย่างถูกต้องแล้ว เทพซูสจะประทับ
บนบัลลังก์ และข้าจะปั้นพระองค์ดั่งที่ข้าปั้นเทพีอเธนา งามอร่ามด้วย
ทองคาและงาช้าง บนเศียรของพระองค์จะประดับมงกุฎ ไม่สิมงกุฎ
�
ดอกไม้ต่างหาก ข้าจะท�าให้มงกุฎนั้นเป็นดั่งรากของต้นมะกอก เพราะ




่
่
่
4 อีเลียด (Iliad) มหากาพย์ชินเอกของโฮเมอร์ ซึงเล่าเรืองราวของสงครามกรุงทรอยในช่วงปีทีสิบอันเป็นปีที ่
้
้
สินสุดสงคราม - ผู้แปล
5 Homer, Iliad 1.528 - ผู้เขียน
19

24 ช่วโมงในเอเธนส์โบราณ
ั



เทพีอเธนา เทพแห่งต้นมะกอก จุติมาจากพระนลาฏน้น อันจะเป็นท ี ่
ั
ประดับของมงกุฎดอกไม้

ผู้มีชัยจากกีฬาโอลิมปิกย่อมได้รับชัยชนะ ดังน้น ข้าจะปั้นให้เทพ
ั
ซูสทรงถือเทพไนกีเช่นกัน (ข้าหวังว่าเทพีอเธนาคงไม่ถือสาข้า) และใน
ึ
พระหัตถ์อีกข้างหน่ง เทพซูสจะทรงถือคทา ซ่งข้าจะผลักดันให้คณะ
ึ
ี
กรรมการหางบประมาณให้เพียงพอท่ข้าจะประดับคทาดังกล่าวด้วย
ิ
ื
ิ
เพชรนลจินดาแทบทุกชนด และท่ยอดคทากจะเป็นอย่างอ่นไปไม่ได้
็
ี
นอกเสียจากอินทรี และทองค�า! ฉลองพระองค์ต้องเป็นสีทอง ประดับ
ด้วยลวดลายสัตว์นานาชนิดและดอกไม้นานาพันธุ์ ข้าว่าน่าจะเป็นดอก
ลิลลี่ เพราะดอกลิลลี่แกะสลักออกมาสวยดี”
ี
และดอกลิลล่ก็แกะสลักออกมาสวยจริงๆ 12 ปีหลังจากท ี ่
ั
ิ
ั
ู
ิ
ประตมากรรมมหาเทพซสของฟิดอสได้เปิดตวต่อสาธารณชนแห่ง
ึ
ื
โอลิมเปีย ซ่งตกตะลึงและปลาบปล้มในความงดงามของมัน รูปปั้นมหา
เทพซูสแห่งโอลิมเปียก็กลายเป็นหน่งในส่งมหัศจรรย์ของโลกอันเป็น
ึ
ิ
ท่รู้จักในยุคน้น รวมไปถึงพีระมิดท่ย่งใหญ่แห่งกีซา และสวนลอยแห่ง
ิ
ี
ั
ี
บาบิโลน แต่กระน้น ความจริงก็คือ ชาวเอลิสเป็นหน้บญคุณนครเอเธนส์
ี
ั
ุ
ิ
�
ี
ิ
ไม่น้อยสาหรับผลงานช้นโบแดงน้ แต่ไม่ใช่เป็นหน้บุญคุณในความย่ง
ี
ใหญ่ของเอเธนส์ หากแต่เป็นเอเธนส์ ณ จุดท่เลวร้ายท่สุด ด้วยความ
ี
ี
ี
อิจฉาริษยา การลอบแทงข้างหลัง และนักการเมืองท่พูดจาปลุกปั่น
ประชาชน
20

�
ความทรงจาของยามเฝ้าวิหาร




ี
ดูเหมือนว่า ฟิดิอัสจะเป็นศิลปินคนเดียวท่สามารถสะท้อน
มหาเทพซูสได้อย่างแท้จริง ข้าเดินทางมาชมประติมากรรมของเขาด้วย
ความคาดหวังที่สูงส่ง แต่เขาก็ท�าได้ดีกว่าที่ข้าคาดหวังไว้มากเหลือเกิน

ลูซูส เอมิลิอุส เพาลุส, ผู้พิชิตมาเซดอน,
(L. Aemilius Paullus, conqueror of Macedon)
จาก The Histories • 30.10 โดย พอลีบิอุส (Polybius)




ในยามน้น ฟิดิอัสยังหนุ่มแน่นอยู่ และสงครามเปอร์เซียก็เพ่ง
ั
ิ
ี
ื
จะจบลงไปไม่นาน พ้นท่ของนครเอเธนส์ส่วนใหญ่ยังเป็นซากปรักหัก
ื
พังจากการถูกบุกยึดเม่อ 480 ปีก่อนคริสตกาลโดยกองทัพเปอร์เซียท ี ่
พยายามสร้างความเสียหายแก่มหานครให้มากท่สุด ความเคียดแค้น
ี
่
ของกองทพเปอรเซยพงเปาไปทอโครโพลส ปอมปราการทตงอยบนเขา
ิ
ุ
้
ี
้
่
้
ั
ู
่
ี
่
ี
์
ั
สูงเป็นหลัก เพราะชาวเปอร์เซียซึ่งบูชาไฟ ไม่มีความจ�าเป็นใดที่จะต้อง
ใช้วิหารของเทพีอเธนา จึงได้ท�าลายมันลง
ื
เพริคลีส รัฐบุรุษ นักปราศรัย และนายพลผู้มีช่อเสียงและทรง
ึ
�
อิทธิพลอย่างสูงแห่งนครรัฐเอเธนส์ ได้ก้าวข้นมามีบทนาในระบอบ
ประชาธิปไตยของเอเธนส์ ไม่ใช่เพียงเพราะต�าแหน่งหรือหน้าที่ที่ได้รับ
ั
ผ่านการเลือกต้ง หากแต่เพราะอานุภาพแห่งบุคลิกภาพของเขาล้วนๆ
ั
้
้
ู
และเขากตดสนใจวาอโครโพลสและวหารอเธนาจะตองไดรบการบรณะ
ิ
ั
็
ิ
ิ
่
ข้นใหม่ โดยจะเป็นการรังสรรค์ให้เป็นส่งปลูกสร้างท่ย่งใหญ่กว่าส่งอ่น
ิ
ื
ึ
ิ
ี
ิ
ใดในโลก โดยวิหารแห่งใหม่จะใช้เฉพาะวัสดุชั้นเยี่ยมเท่านั้น ก�าแพงจะ
ี
�
สร้างด้วยหินอ่อนเพนเทลิค ในขณะท่คานหลังคาจะทาจากไม้ซีดาร์
และกระเบื้องชุบทองค�า
21

24 ช่วโมงในเอเธนส์โบราณ
ั





�
สัดส่วนทองคา (The golden ratio)
แบ่งเส้นตรงออกเป็นสองส่วน โดยแบ่งในสัดส่วนของเส้นยาว
หารด้วยเส้นส้น แล้วจะได้สัดส่วนเท่ากับความยาวของเส้นท้งหมด
ั
ั
หารด้วยเส้นท่ยาวกว่า โดยอัตราส่วนระหว่างเส้นท่ยาวกว่ากับเส้นท ี ่
ี
ี
ั
6
ึ
ี
ส้นกว่า คือ 1.618 (เช่นเดียวกับค่าพี [pi] ซ่งเป็นค่าทศนิยมท่มีตัวเลขยาว
ต่อเนื่องกันไม่มีที่สิ้นสุด)
สัดส่วนทองคาน้ ใช้ท้งในงานภาคศิลปกรรมศาสตร์และ
ี
�
ั
ั
วิศวกรรมศาสตร์ น่นหมายถึงภาคสถาปัตยกรรมศาสตร์ ซ่งก็คือการ
ึ
ผสมผสานศิลปกรรมและวิศวกรรม ความยาวและความกว้างของ
พาร์เธนอน เป็นไปตามสูตรสัดส่วนทองค�า ซึ่งก็ไม่เป็นที่น่าแปลกใจนัก
ั
ู
ี
ื
็
ิ
�
้
่
ู
เพราะผ้ทค้นพบสตรสัดส่วนทองคาน กคอฟิดอส โดยในสมการทาง
ี
คณิตศาสตร์ อัตราส่วนดังกล่าวได้รับการนาเสนอด้วยอักษรกรีกว่า
�
ฟี (Φ) อันเป็นอักษรตัวแรกของชื่อฟิดิอัส
ั
�
สาหรับรูปปั้นประดับประดาอ่นๆ น้นจะใช้หินอ่อนจากเกาะ
ื
พารอส ซ่งถือว่าเป็นหินอ่อนเน้องามท่สุดชนิดหน่งของโลกท่รู้กันใน
ี
ี
ึ
ื
ึ
เวลาน้น ประติมากรรมเทพีอเธนาจะเป็นศูนย์กลางของวิหารใจกลาง
ั
�
อโครโพลิส และอโครโพลิสก็คือหัวใจของกรุงเอเธนส์ แต่สาหรับงาน
ั
ิ
ี
ประติมากรรมท่ย่งใหญ่ขนาดน้ ลาพังเพียงหินอ่อนย่อมไม่พอ ดังน้น
ี
�
ิ
ช้นงานจะต้องทาจากงาช้างและทองคาแท้ และในความอลังการของ
�
�
ประติมากรรมเทพีอเธนานั้น ผู้คนจะได้เห็นความยิ่งใหญ่ของเมืองและ
ประชาชนชาวเอเธนส์
6 ค่าพี (pi) เป็นค�าในภาษากรีกของค่าพาย (π) - บรรณาธิการ
22

ความทรงจาของยามเฝ้าวิหาร
�



ั
ี
ึ
มีการจัดต้งคณะกรรมการท่ประกอบด้วยกรรมการ 3 คน ข้นมา
ควบคุมดูแลการก่อสร้างงานประติมากรรมชิ้นนี้ โดยกรรมการคนหนึ่ง
ื
�
ื
จะรับผิดชอบเร่องการหาแรงงานและการจัดซ้อวัสดุสาหรับการก่อสร้าง
ึ
ส่วนกรรมการอีกคนหน่งรับผิดชอบรายละเอียดด้านสถาปัตยกรรมและ
วิศวกรรม และกรรมการคนท่สามมีหน้าท่รวบรวมรายละเอียดต่างๆ
ี
ี
ึ
ี
ท้งหมดให้ออกมาเป็นผลงานท่งดงามด้วยศิลปะเพียงหน่งเดียว โดย
ั
กรรมการคนที่สามนั้นก็คือตัวฟิดิอัสเอง
�
ไม่มีใครปฏิเสธว่าฟิดิอัสและผู้ร่วมงานของเขาทาหน้าท่ได้อย่าง
ี
ยอดเย่ยม แต่ในชวขณะแห่งความทระนงหลงตน ฟิดอสระเรงไปกบ
ั
ั
่
ี
ั
ิ
ิ
การตามใจตนเองและเอาอกเอาใจเพริคลีสผู้ให้การอุปถัมภ์เขา โดยใน
แผงหินแกะสลักช้นหน่งท่บอกเล่าเร่องราวการทาสงครามระหว่างชาว
ึ
ิ
ี
ื
�
�
ี
เอเธนส์กับชาวอเมซอน ฟิดิอัสแกะสลักรูปตนเองเป็นนักรบท่กาลัง
7
�
้
เขว้ยงหินใส่ศัตรู มิหนาซายังเติมภาพแกะสลักเหมือนของเพริคลีสใน
ี
�
การท�าสงครามกับนักรบอเมซอนด้วย แต่ที่เลวร้ายไปกว่านั้น มีข่าวลือ
ี
ั
ว่าฟิดิอัสได้ชักชวนให้สตรีชนช้นสูงมาเย่ยมชมผลงานของเขาในระหว่าง
ี
ึ
ิ
ั
การแกะสลก ซงแท้จรงแล้วคอข้ออ้างในการเปิดโอกาสให้เพรคลสได้
่
ิ
ื
เกี้ยวพาราสีสตรีเหล่านั้น
ศัตรูของเพริคลีสจึงคิดว่า พวกเขาสามารถทาร้ายเพริคลีส
�
ั
ได้ด้วยการกาจดฟิดอส ดังนน จึงมการโน้มน้าวคนงานของฟิดอส
้
ี
ิ
ิ
ั
ั
�
ั
�
คนหน่งพูดให้การว่าฟิดิอัสลักลอบขโมยทองคาท่จัดสรรไว้สาหรับใช้
�
ี
ึ
เป็นพัสตราภรณ์ของเทพีอเธนา ซ่งทองคาเหล่าน้นก็มีมากมายก่ายกอง
ั
�
ึ
เป็นภูเขาเลากา และในความเป็นจริงแล้ว ประติมากรรมอเธนาแห่ง
่
7 อเมซอน (Amazon) ชนเผ่าในต�านานกรีกโบราณ ซึงกล่าวกันว่าเป็นเผ่านักรบหญิงทีมีพละก�าลังและทักษะ
่
การรบเทียบเทียมชาย - บรรณาธิการ
23

ั
24 ช่วโมงในเอเธนส์โบราณ



วิหารพาร์เธนอน มิได้เป็นแค่เพียงสัญลักษณ์แห่งเกียรติภูมิของนครรัฐ
เอเธนส์เท่านั้น หากแต่ยังท�าหน้าที่เป็นธนาคารกลางของมหานครด้วย

�
ิ
โดยทองคาจากอาภรณ์ของเทพี สามารถแยกช้นส่วนออกมาใช้ในยาม
ื
�
�
ฉุกเฉินเพ่อนาไปใช้จ่ายสาหรับเรือและทหาร - แต่มีข้อแม้ว่า จะต้อง
น�าทองดังกล่าวกลับมาคืนในภายหลัง และโดยแท้แล้ว เคลลา (cella-
ห้องที่จัดวางประติมากรรมนั้น) มีลักษณะพิเศษประการหนึ่งที่ต่างจาก
ห้องรูปแบบเดียวกันในวิหารอ่นๆ เพราะมีการแบ่งสัดส่วนของห้องเป็น
ื
สองส่วน ซึ่งห้องที่สองของวิหารแห่งนี้จะอยู่ด้านหลังรูปปั้นเทพี มีการ
รักษาความปลอดภัยหนาแน่น เพราะเป็นห้องเก็บทองคา เหรียญเงิน
�
และเครื่องบรรณาการจากเมืองขึ้นของอาณาจักรเอเธนส์

เพริคลีสมองการณ์ไกลถึงความสุ่มเส่ยงท่จะเกิดการยักยอก
ี
ี
้
ฉ้อฉล หรอความเป็นไปได้ในการถกตงข้อกล่าวหาเพราะเหตุผลทาง
ื
ั
ู
ั
่
ั
ิ
้
ั
ื
การเมอง ดังนน เขาจึงสงการให้ฟิดอัสออกแบบให้พสตราภรณ์ของ
้
ั
�
ื
�
เทพีอเธนาถอดแยกช้นออกมาช่งนาหนักได้ทุกเม่อในคราวจาเป็น ซ่ง
ึ
ิ
ฟิดิอัสก็ได้ทาตามน้น และสามารถพิสูจน์ได้ว่า ทองคาท้งหมดยังอยู่
�
ั
ั
�
เช่นเดิมไม่มีขาด
“โอ้...” ผู้ช่วยจอมทรยศของฟิดิอัสเอ่ย “ข้าบอกว่าทองคา
�
หรือ? จริงๆ แล้วข้าหมายถึงงาช้างต่างหาก ฟิดิอัสลักลอบขโมยงาช้าง
ี
บางส่วนจากท่ใช้ในการสร้างรูปปั้น” งาช้างถือเป็นส่วนสาคัญของ
�
รูปปั้นที่ไม่สามารถแยกส่วนมาชั่งน�้าหนักได้ และเมื่อฟิดิอัสไม่สามารถ
ิ
พิสูจน์ความบริสุทธ์ของตน เขาจึงถูกตัดสินโทษว่าผิดและถูกจับโยน
เข้าคุกโดยทันที
เพนตาร์คีสไม่เคยรู้ว่าฟิดิอัสออกจากคุกของเอเธนส์และมาถึง
เมืองเอลิสในเพโลพอนนีส และกลายมาเป็นหัวหน้าประติมากรในงาน
24

�
ความทรงจาของยามเฝ้าวิหาร




























�
ฟิดิอัสแสดงแบบจาลองเทพีอเธนา
ช้นงานประติมากรรมมหากาพย์ของเขาต่อคณะกรรมการ
ิ

สร้างรูปปั้นของมหาเทพซูสได้อย่างไร แต่เช่อได้ว่า เพริคลีสอยู่เบ้องหลัง
ื
ื
ี
แผนการน้อย่างแน่นอน เพราะแม้ฟิดอัสจะออกเดนทางอย่างกะทันหน
ิ
ั
ิ
แต่งานก่อสร้างวิหารพาร์เธนอนก็ยังคงต้องดาเนินต่อไป ซ่งน่นหมาย
ั
ึ
�
ความว่า ฟิดิอัสยังเป็นที่ต้องการอยู่ โดยเขาได้ทิ้งลูกศิษย์ลูกหารุ่นใหม่
ี
ึ
ไว้ท่กรุงเอเธนส์ ซ่งต้องเผชิญกับความท้าทายในการสะสางภารกิจท ี ่
อาจารย์ของพวกเขาได้ริเริ่มไว้ให้แล้วเสร็จ
เพนตาร์คีสจ�าได้ว่า ในยุคนั้น มีผู้ส่งสาส์นจากเอเธนส์แวะเวียน
�
ี
เข้ามายังท่ทางานของฟิดิอัสท่เมืองเอลิสไม่ขาดสาย และส่วนใหญ่
ี
ี
่
จะโผล่มาแบบไม่ร้กาลเทศะ และมกจะมคาถามเกยวกบสดส่วนของ
ั
ั
ี
ั
ู
�
รูปปั้นต่างๆ รวมถึงค�าถามที่ว่าจะจัดเรียงรูปปั้นเหล่านั้นอย่างไร จะใช้
ิ
�
ื
หินชนิดไหนมาทาฐานช้นงาน และรายละเอียดปลีกย่อยอ่นๆ นับพัน และ
25

ั
24 ช่วโมงในเอเธนส์โบราณ



ื
ื
เม่อเวลาผ่านไป การได้รับฟังเร่องราวของโครงการตลอดช่วงพัฒนาการ
ิ
�
ั
ข้นต้น ทาให้เพนตาร์คีสเร่มหมกมุ่นกับวิหารพาร์เธนอนไม่น้อยไปกว่า
ฟิดิอัสเลย เขาจะต้องได้เห็นส่งก่อสร้างอันย่งใหญ่และรูปปั้นเทพีอเธนา
ิ
ิ
ื
ิ
ึ
ี
ท่อลังการ ซ่งเกือบเป็นต้นเหตุทาให้อาจารย์ของเขาส้นช่อด้วยตาของ
�
ตัวเอง นอกจากน้น เขายังประดังประเดไปด้วยความฉงนสนเท่ห์ว่า
ั
ี
รายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ มากมายท่เขาได้รับฟังมาน้น ในภาพแห่งความ
ั
เป็นจริงแล้วจะออกมามีหน้าตาเช่นไร
ั
ฟิดอสจาใจอนญาตให้ลกศษย์ของเขาออกเดนทางไป แต่กด้วย
ิ
ิ
ุ
ิ
ู
็
�
ความลังเลใจอย่างมาก เพราะในห้วงที่ผ่านมา พวกเขาทั้งสองได้กลาย
เป็นคู่รักกันแล้ว และในเวลาต่อมา เพนตาร์คีสก็พบว่าฟิดิอัสได้ทาผิดซา
�
้
�
ิ
้
ิ
ื
ื
สองเพอสนองกเลสของตนในการสรางช้นงานมหาเทพซูส เหมอนครงท ่ ี
ั
้
่
ึ
ได้เกิดข้นกับการสร้างเทพีอเธนา เพราะเด็กหนุ่มผู้รับรางวัลตรงฐานชิ้น
งานนั้นเป็นภาพแกะรูปของเพนตาร์คีส
�
แล้วเราจะกล่าวถึงนครเอเธนส์อย่างไรดีเล่า สาหรับชายหนุ่มจาก
บ้านนอกอย่างเพนตาร์คีสนั้น นครเอเธนส์รุ่งโรจน์เสียเหลือเกิน มันน่า
ต่นตาต่นใจท่ต้องเดินฝ่าฝูงชนในอโกรา และได้ยินบทสนทนาในสาเนียง
ื
ี
ื
�
8
�
ั
ของท้งชาวซีราคิวส์ และชาวเปอร์เซีย ผสมผสานกับการพึมพาอย่าง
9
ู
ี
่
ป่าเถ่อนของทาสชาวเธรซทแทบเปลือยเปล่า ทเมืองเอลสน้นผ้คนเข้า
ั
ื
ิ
ี
่
นอนแทบจะทันทีท่พระอาทิตย์ตกดิน แต่ในกรุงเอเธนส์กลับยังมีการ
ี
่
ั
ั
ื
�
่
สังสรรค์ท่ามกลางแสงจากคบไฟต้งแต่ยาคายันดึกด่นค่อนคืน มีท้ง
�
ั
ี
นักแสดงตามท้องถนนและนกกายกรรมท่จัดการแสดงของตน ขณะ
8 อโกรา (Agora) - พืนทีสาธารณะใจกลางเมือง - ผู้แปล
้
่
9 ซีราคิวส์ (Syracuse) เป็นเมืองเก่าแก่ในสมัยกรีกโบราณ อยู่ในทะเลไอโอเนียน เป็นเมืองทีเต็มไปด้วย
่
้
ประวัติศาสตร์กรีกทังด้านวัฒนธรรม สถาปัตยกรรม - บรรณาธิการ
26

�
ความทรงจาของยามเฝ้าวิหาร



ั
เดียวกันเหล่านักปรัชญาน่งถกกันถึงความหมายของความจริงตาม
โถงทางเดินที่รายล้อมด้วยเสาหินที่ห่างกันเพียงไม่กี่หลา





อับราฮัม ซูส ลินคอล์น

ส�าหรับผู้ที่สนใจใคร่รู้ว่า รูปปั้นเทพซูสมีหน้าตาเช่นไร ก็ควรที่
จะไปเยี่ยมชมวิหารสไตล์กรีกที่มีอยู่มากมายในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. (ชาว

ั
ี
ี
ุ
ุ
ี
ู
อเมริกนรุ่นบกเบิกร้และเข้าใจกรกยคคลาสสิคดีทเดียว) ท่อนุสาวรีย์
ั
ลินคอล์นเมโมเรียล (The Lincoln Memorial) มีท้งงานแกะสลักฝาผนัง
เสาหินอ่อนแบบดอริก (Doric) และรูปปั้นประธานาธิบดีลินคอล์น
ซ่งน่งอยู่บนเก้าอ้ราวกับเป็นบัลลังก์ในท่วงท่าเหมือนเทพซูสท่ลอกแบบ
ี
ึ
ั
ี
มาอย่างจงใจ (แต่ด้วยความสูงราว 6 เมตรเพียงเล็กน้อย ท�าให้รูปปั้น
ของประธานาธิบดีลินคอล์นมีขนาดเล็กกว่ารูปปั้นเทพซูสจากฝีมือของ
ฟิดิอัสคร่งหน่ง) และแน่นอนว่า อาคารท่ประทับของรูปปั้นประธานาธิบด ี
ี
ึ
ึ
�
ี
ลินคอล์นนั้นมีความใกล้เคียงกับอัตราส่วนทองคาของฟิดิอัส ท่ 57.8 คูณ
36.1 เมตร)
กลุ่มผู้ใช้ภาษามือ (sign language) บางคนเชื่อว่า ประติมากร
ผู้สร้างรูปปั้นของประธานาธิบดีลินคอล์นก็มีความคล้ายคลึงกับฟิดิอัส
ิ
ไม่น้อย ท่ไม่สามารถห้ามใจตนเองให้แฝงข้อความลับลงในช้นงานได้
ี
เพราะนิ้วของประธานาธิบดีลินคอล์นที่นั่งอยู่นั้น ว่ากันว่า ส่งสัญญาณ
ึ
“เอ.แอล.” (A. L.) ในภาษามือ ซ่งเป็นไปได้ว่า เป็นการส่งสารถึง
บุตรชายที่หูหนวก







27

ั
24 ช่วโมงในเอเธนส์โบราณ



เพนตาร์คีสเช่อว่าเขากลายเป็นชาวเอเธนส์ทันทีท่เรือของเขา
ื
ี
ั
เทียบท่าเมืองพิเรอัส ท่าเรือของนครเอเธนส์น้นแน่นหนาไปด้วยเรือ
มากมาย ต้งแต่เรือหาปลาลาเล็กๆ ไปจนถึงเรือพ่อค้าล�ามหึมา และ
�
ั
10
เรือตรีรีม ที่ดูราวกับฉลามซึ่งเคลื่อนกายเข้าสู่ด้านในของท่าเรืออย่าง
ปราดเปรียว ชายหนุ่มแทบไม่สามารถละสายตาจากความคึกคักเบ้อง
ื
หน้าและบรรยากาศยุ่งเหยิงที่เต็มไปด้วยความมุ่งมั่น
ต่อมา เขาถึงเข้าใจว่า น่นไม่ได้เป็นอารมณ์ความรู้สึกท่เกิดข้น
ึ
ั
ี
เฉพาะกับท่าเรือพิเรอัสเท่าน้น แต่มันเป็นบรรยากาศของนครเอเธนส์
ั
ื
ื
�
ทงเมอง ประชาชนของเมองเอเธนส์อาจไม่ร้ว่าเมองของพวกเขากาลง
ื
้
ั
ั
ู
จะพัฒนาไปในทิศทางใด หรือจะมุ่งไปถึงจุดหมายปลายทางอย่างไร
แต่ที่แน่ๆ เมืองของพวกเขาจะต้องไปถึงเป้าหมายอย่างรวดเร็วรุดหน้า
และน�าสมัยกว่าที่ชาวเมืองอื่นๆ เคยรู้จักมาแน่นอน มันเป็นห้วงเวลาที่
อะไรๆ ก็ดูจะเป็นไปได้เสียทุกอย่าง
11
เพนตาร์คีสเช่าห้องพักด้านบนของทาเวิร์น เล็กๆ ของฟานาโกรา
และเดเมทริออส ใกล้ๆ วิหารแห่งมหาเทพซูส บนเส้นทางที่อยู่ระหว่าง
ท่าเรือพิเรอัสกับนครเอเธนส์ ในช่วงกลางวัน เขาจะเดินวนเวียนอยู่
รอบๆ อโครโพลิส สนทนาวิสาสะแลกเปล่ยนเร่องราวของฟิดิอัส
ี
ื
เพ่อทาความรู้จักกับเหล่าประติมากร จิตรกรและช่างสลักหินท่รวม
ี
ื
�
ี
กลุ่มกันอยู่บริเวณน้น และในระหว่างท่ช่างฝีมือลงมือทางานน้น ส่ง
�
ิ
ั
ั
ี
ี
ี
ึ
ก่อสร้างท่งดงามท่สุดในโลกก็กาลังก่อตัวข้นต่อหน้าต่อตาเขา เช่นน้แล้ว
�
เพนตาร์คีสจะจากกรุงเอเธนส์ไปได้อย่างไร
10 เรือตรีรีม (trireme) เรือกรีกสมัยโบราณ มีรูปทรงเรียว - ผู้แปล
่
่
่
11 ทาเวิร์น (tavern) สถานทีบริการขายเครืองดืมและอาหารคล้ายๆ โรงเตียม เป็นสถานทีใช้พบปะสังสรรค์
่
๊
แต่ไม่มีบริการทีพัก ในบางท้องถิ่นทาเวิร์นอาจรวมทีพักไว้ด้วย ความหมายเดิมของทาเวิร์นในภาษากรีกนัน
่
้
่
หมายถึงเพิงริมทาง - บรรณาธิการ
28

�
ความทรงจาของยามเฝ้าวิหาร



ในช่วงบ่ายแก่ๆ และช่วงคา เพนตาร์คีสจะทางานหาเงินเก็บ ด้วย
�
่
�
การช่วยงานในทาเวิร์น และในเวลาระหว่างงาน เขาจะบอกเล่าฝากฝัง
ให้กับใครก็ตามท่ใส่ใจจะฟังได้รับรู้ถึงทิวทัศน์และความงดงามของ
ี
ื
ี
ั
วิหารพาร์เธนอน และเขาก็ได้พบกับผู้ฟังท่ยินดีจะรับฟังเขาทุกเม่อ น่นก ็
คือเซเลนไดน์ ลูกสาวเจ้าของทาเวิร์น เซเลนไดน์เป็นชื่อของดอกไม้ป่า
12
ี
ื
สีเหลือง และเพนตาร์คีสก็พบว่าหญิงสาวผู้น้ งดงามสมช่อไม่แพ้ดอกไม้
ป่าเลยทีเดียว
และในท่สุดเซเลนไดน์ก็กลายเป็นท่รู้จักอย่างเป็นทางการว่า
ี
ี
“เซเลนไดน์ภรรยาของเพนตาร์คีสชาวเอเลนผู้มาจากเมืองเอลิส” และ
ี
ิ
เพนตาร์คีสก็เร่มเรียนรู้ด้านธุรกิจเก่ยวกับการบริหารจัดการทาเวิร์น
จากแม่ยายของเขา
เพนตาร์คีสได้กลายเป็นชาวเอเธนส์ แต่หากจะพูดให้ถูกแล้วเขา

ี
13
เป็นชาวเมทิค เสียมากกว่า เพราะหนทางเดียวท่จะเป็นชาวเอเธนส์
�
อย่างเต็มตัวได้ก็คือต้องถือกาเนิดในนครเอเธนส์ มีพ่อแม่เป็นชาวเอเธนส์
ี
ั
เหมอนดงทมวลกล่าวเอาไว้ว่า “แมวไม่สามารถกลายเป็นหมาไปได้
ื
ี
ี
่
ฉันใด เฉกเช่นเจ้าจะกลายเป็นชาวเอเธนส์ไม่ได้ฉันนั้น”
อย่างไรก็ดี การเป็นชาวเมทิคก็ถือว่าใกล้เคียงกับการเป็น
�
ชาวเอเธนส์มากท่สุดเท่าท่จะเป็นไปได้ คาว่าเมทิค ย่อมาจากคาว่า
�
ี
ี
“เมโทอิคอส” (metoikos) ซ่งมีความหมายตรงตัวว่า “ผู้เปล่ยนถ่น
ึ
ิ
ี
พ�านักพักพิง” และแม้ว่านครรัฐเอเธนส์จะปกป้องสัญชาติของการเป็น
ชาวเอเธนส์อย่างเข้มงวด แต่กระน้น เอเธนส์ก็ขาดชาวเมทิคไม่ได้ ม ี
ั
12 ชือดอกไม้ดังกล่าวออกเสียงตามการสะกดจากตัวอักษรภาษาอังกฤษคือ เซเลนไดน์ (Celandine) ค�านีมี ้
่
รากศัพท์มาจากค�ากรีกว่า χελιδών (เคลิดอน-chelidon) แปลว่านกนางแอ่น - บรรณาธิการ
่
์
13 คนต่างรัฐทีเข้ามาอาศัยอยู่ในเอเธนส์ ไม่มีสิทธิเป็นพลเมืองเอเธนส์ ซึงเปรียบได้กับสถานะของคนต่างด้าว -
่
ผู้แปล
29

ั
24 ช่วโมงในเอเธนส์โบราณ



ชาวเมทิคนับหมื่นๆ คน - ทั้งพ่อค้า เสมียน บาทหลวง นักเดินเรือ และ
แน่นอนว่าก็มีเจ้าของทาเวิร์นด้วย

ชาวเอเธนส์ที่มีสายเลือดเป็นชาวเอเธนส์โดยก�าเนิด มักดูแคลน
ผู้พานักจากต่างถ่น แต่ในทางกลับกันชาวเมทิคเหล่าน้ก็ดูแคลนชาว
�
ี
ิ
เอเธนส์ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน เพราะส่วนใหญ่แล้ว ชาวเมทิคจะมีฐานะ
�
�
รารวยกว่าชาวเอเธนส์จอมดูแคลน ชาวเอเธนส์จานวนมากเป็นเกษตรกร
่
ี
ส่วนชาวต่างชาติถูกห้ามไม่ให้เป็นเจ้าของท่ดิน ซ่งหากเพียงชาวเอเธนส์
ึ
ั
ั
ั
ได้รบรู้ว่าชาวเมทิคเย้ยหยนพวกเขาลบหลังบ่อยขนาดไหนว่าเป็นพวก
“เมล็ดหญ้า” ชาวเอเธนส์อาจจะลดความเย่อหยิ่งลงก็เป็นได้
ี
ชาวเมทิคคือจักรกลท่ขับเคล่อนเศรษฐกิจของเอเธนส์ และเงิน
ื
ภาษีของพวกเขาคือส่งท่ช่วยเสริมพลานุภาพให้กับกองเรือตรีรีมของ
ิ
ี
ี
เอเธนส์ท่ประกาศศักดาเกรียงไกรในท้องทะเล (ชาวเมทิคจ่ายภาษ ี
มากเป็นพิเศษเพื่อแลกกับสิทธิ์ที่จะพ�านักอยู่ในกรุงเอเธนส์) และโดยที่
�
เพนตาร์คีสผู้ช่วยดูแลทาเวิร์นได้เงินจากการทางานในเอเธนส์มากกว่า
ี
รายได้จากการเป็นเจ้าของท่ดินเล็กๆ ในเมืองเอลิส เพนตาร์คีสจึง
�
ี
่
ยอมรบสภาพอนตาต้อยในมหานครโดยไม่เสยใจแม้แต่น้อย และ ณ
ั
ั
ตอนนั้น เขามีลูกชายที่แข็งแรงและลูกสาวที่สุขภาพดี ทั้งยังงดงาม แต่
ั
ี
ื
ลูกๆ ของเขาก็เป็นชาวเมทิคด้วย ท้งๆ ท่พวกเขาไม่เคยรู้จักบ้านหลังอ่น
เนื่องจากเกิดและโตในกรุงเอเธนส์
การเป็นชาวเมทิคทาให้เพนตาร์คีสไม่สามารถเข้าร่วมการประชุม
�
สภาพลเมือง (อันเป็นสิทธ์ท่สตรีและทาสถูกสงวนไว้เช่นเดียวกับชาว
ิ
ี
ต่างด้าว) และเขาก็ไม่สามารถท�าหน้าที่ลูกขุนได้ แต่ที่แน่ๆ เขาสามารถ
่
ื
้
้
้
็
้
ี
ุ
่
�
ี
ิ
ี
ทจะดาเนนคดในศาลของกรงเอเธนสได และเมอเรวๆ น เขาไดฟองรอง
้
์
และชนะคดี จากการยื่นฟ้องผู้ประกอบการรายหนึ่งที่หลอกขายน�้าส้ม
30

�
ความทรงจาของยามเฝ้าวิหาร



สายชูให้เขาหลายถัง โดยหลอกว่าเป็นเหล้าองุ่น เพนตาร์คีสยังจดจา
�
ื
ื
ื
สีหน้าเหยเกของคณะลูกขุนเม่อพวกเขาเวียนกันชิมเคร่องด่มเจ้าปัญหา
ได้ติดตา และท้ายที่สุด ศาลก็ตัดสินให้เขาได้รับเงินคืนทั้งหมด รวมถึง
ได้รับเงินสินไหมทดแทนด้วย
แม้เพนตาร์คีสจะไม่สามารถเข้าร่วมการประชุมสภาพลเมืองได้

แต่เขากลับได้รับผลกระทบจากกฎหมายต่างๆ ชาวเมทิคต้องรับราชการ
ในกองทัพแห่งนครรัฐเอเธนส์ และฝึกรบอย่างหนักหน่วงไม่น้อยไปกว่า

์
์
่
ื
ี
ื
้
็
ุ
่
�
ี
่
ื
พลเมองชาวเอเธนสคนอนๆ เพนตารคสรารวยพอทจะซอชดเกราะเปน
ของตัวเอง ซึ่งประกอบไปด้วยเสื้อเกราะและอาวุธต่างๆ อาทิ หอกและ
14
ึ
โล่ อันทาให้เขาเป็นฮอปไลต์ อย่างเต็มตัว ซ่งทาให้เขาเป็นนักรบชั้นสูง
�
�
ของกรุงเอเธนส์ และหากเอเธนส์จะต้องท�าสงคราม เขาเอง - ไม่ว่าจะ
สมัครใจหรือไม่ก็ตาม - ก็จะต้องออกรบเคียงบ่าเคียงไหล่กับชายฉกรรจ์
อื่นๆ ที่มีสิทธิ์ลงคะแนนเสียงเลือกที่จะออกรบ
ระหว่างสงครามกับสปาร์ตา เพนตาร์คีสประจาการอยู่ท่เมือง
�
ี
เธรซทาให้เขารอดพ้นจากเง้อมมือของโรคระบาดซ่งคร่าชีวิตผู้คนในนคร
ึ
�
ื
เอเธนส์เป็นจ�านวนมาก เซเลนไดน์ยอดรักของเขาก็เป็นหนึ่งในนั้นด้วย
(ในช่วงท่เขาไม่อยู่ ทาเวิร์นของพวกเขาได้รับการดูแลโดยฟานาโกรา
ี
- แม่ยายของเขา ซึ่งดูเหมือนว่าเธอเป็นหญิงเหนือมนุษย์ที่ไม่มีอะไรมา
ท�าร้ายได้เลย) และบัดนี้ เพนตาร์คีสผู้แม้จะเป็นชาวเมทิค แต่ก็นับเป็น
บ่าวท่ไว้ใจได้ของนครเอเธนส์ จึงไม่มีใครคลางแคลงใจในความจงรัก
ี
�
ภักดีของเขาหรือสมรรถภาพทางกายของเขาในการทาหน้าท่รับใช้
ี
มหานครในฐานะทหารเฝ้าอโครโพลิส ถึงขนาดได้เฝ้ายามถึงบริเวณ
่
14 ฮอปไลต์ (hoplite) คือทหารติดอาวุธของนครรัฐกรีกโบราณ ทหารเหล่านีส่วนใหญ่เป็นพลเมืองทีสามารถ
้
หาซือชุดเกราะและอาวุธส�าริดได้เอง - ผู้แปล
้
31