โครงงานลูกน้ำยุงลาย

โครงงานวทิ ยาศาสตร์
เรอ่ื งสำรวจและกำจดั ลกู น้ำยงุ ลายในชุมชน

โดย
นางสาวศริ ิลักษ์ ปราศรยั เลขที่5
นางสาวศุภานนั ปญั ญาดี เลขท7่ี

ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี4/2
เสนอ

คุณครูดลฤดี บุญยะรตั น์

โรงเรียนป่าแดดวิทยาคม
อำเภอป่าแดด จังหวัดเชยี งราย
สำนกั งานเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษามธั ยมศึกษาเขต 36

เก่ยี วกับโครงงาน
โครงงานวิทยาศาสตร์

เร่อื ง สำรวจและกำจัดลกู น้ำยุงลายในชมุ ชน
กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์
ผจู้ ัดทำ 1.น.ส.ศิริลกั ษ์ ปราศรัย เลขท่ี5

2.น.ส.ศภุ านนั ปญั ญาดี เลขท่ี7
ครูทปี่ รึกษา 1.คุณครดู ลฤดี บญุ ยะรตั น์
สถานศกึ ษา โรงเรยี นปา่ แดดวทิ ยาคม
ปกี ารศกึ ษา 2563

กติ ตกิ รรมประกาศ

โครงงานเรอ่ื ง สำรวจและกำจัดลูกนำ้ ยุงลายในชุมชน จะสำเรจ็ ลุลว่ งไมไ่ ดถ้ ้าไม่ได้รับการช่วยเหลอื จาก
คุณครูดลฤดี บญุ ยะรัตน์ ทช่ี ว่ ยให้คำปรึกษาช่วยแกไ้ ขปญั หาต่างๆ เกยี่ วกบั โครงงานตลอด ขอบคุณคนในชมุ ชน ท่ี
เอื้อเฟื้อสถานท่ีและ ขอขอบคุณผู้ปกครองที่ให้ความชว่ ยเหลอื ในด้านตา่ งๆและใหก้ ำลังใจตลอดมา

ทา้ ยสุดนี้ผ้จู ัดทำหวังเป็นอย่างย่ิงวา่ โครงงานน้ีจะเปน็ ประโยชน์ต่อการศึกษาโครงงานสำรวจและกำจัด
ลูกนำ้ ยงุ ลายของผู้ท่สี นใจต่อไป

คณะผู้จดั ทำ

หวั ขอ้ โครงงาน : โครงงานสำรวจและกำจัดลกู น้ำยงุ ลายภายในชมุ ชน
ประเภทของโครงงาน : โครงงานวทิ ยาศาสตร์
ผู้เสนอโครงงาน : 1.น.ส.ศริ ลิ กั ษ์ ปราศรัย เลขที่5 ม.4/2

ครูที่ปรึกษาโครงงาน 2.น.ส.ศภุ านนั ปัญญาดี เลขที่7 ม.4/2
ปีการศกึ ษา
: 1.คณุ ครูดลฤดี บญุ ยะรัตน์
: 2563

บทคัดย่อ

ทม่ี าและความสำคญั

ไขเ้ ลือดออก (Dengue Fever) เปน็ โรคตดิ ต่อทเ่ี กิดจากเชอ้ื ไวรัสเดงก่ี (Dengue) ที่แพรส่ ู่ร่างกายคนจาก
การกัดของยุงลายตวั เมยี ซ่งึ ยุงลายทเี่ ปน็ พาหะนำโรคเปน็ ยุงที่ออกหากนิ เฉพาะในตอนกลางวนั ชอบอาศัยอยู่ใน
แถบอากาศร้อนชน้ื จงึ พบได้มากในประเทศเขตร้อนในทวีปเอเชีย แอฟริกา อเมริกากลางและใต้ ตอนเหนือของ
ออสเตรเลยี และตามหมเู่ กาะในมหาสมทุ รแปซิฟิกโดยผ้ปู ว่ ยจะมไี ขส้ ูง มีอาการปว่ ยรนุ แรงกวา่ ไขห้ วัดธรรมดา
หากบางรายมีอาการรุนแรงและไม่ได้รับการรกั ษาท่ีถูกต้องตามเวลาอาการจะรุนแรงถงึ ขั้นเสยี ชวี ติ ได้ จาก
เหตกุ ารณ์ดังกล่าว ทางคณะผู้จดั ทำจึงมีความสนใจท่ีจะทำโครงงานการกำจดั ลกู น้ำยงุ ลายภายในชมุ ชน เพ่ือลด
ปญั หาการแพร่ระบาดของยงุ ลายจนไปถึงการลดจำนวนของผปู้ ว่ ยโรคไข้เลอื ดออกภายในชุมชน

สารบญั

เรอื่ ง หนา้
เก่ียวกบั โครงงาน ก
กติ ตกิ รรมประกาศ ข
บทคดั ยอ่ ค
บทท่ี 1 บทนำ
-ทมี่ าและความสำคัญของโครงงาน 8
-วตั ถปุ ระสงค์ 8
-ขอบเขตการศกึ ษา 8
-ประโยชนท์ ค่ี าดวา่ จะได้รบั 8
บทที่ 2 เอกสารทีเ่ ก่ียวข้อง 9
บทที่ 3 วธิ ีการจดั ทำโครงงาน
-ขน้ั ตอนการทำงาน 18
บทที่ 4 ผลการดำเนนิ งาน
20
-ตารางแสดงผลการดำเนินงาน
บทที่ 5 สรปุ ผลการดาเนินงาน 21
-สรปุ ผลการดำเนินงาน 21
-ขอ้ เสนอแนะ 21
-ประโยชน์ที่ได้รับ

สารบัญ

เรอ่ื ง หนา้
บรรณานุกรรม 22
ภาคผนวก 23

บทท่ี 1
บทนำ

ที่มาและความสำคญั ของโครงงาน
เนอื่ งจากยงุ เปน็ พาหนะนำโรคหลายชนิดท่เี ปน็ อันตรายตอ่ มนุษย์ เชน่ โรคไขเ้ ลอื ดออก ไข้มาลาเรยี โรค

เทา้ ชา้ ง เป็นต้น ผจู้ ัดทำจงึ คดิ ทำโครงงานนขี้ ึ้นมาเพอ่ื สำรวจและกำจดั ลูกนำ้ ยงุ ลายในชมุ ชน เพือ่ ทค่ี นในชมุ ชนจะ
เปน็ ไข้เลือดออกน้อยลงและทำให้ยงุ ลายมจี ำนวนลดลง
วตั ถปุ ระสงค์

1.เพ่ือลดจำนวนการเกิดของยงุ
2.เพ่ือลดจำนวนการเกดิ ไขเ้ ลือดออก
3.เพื่อกำจดั ลูกนำ้ ยุงลายในชุมชน
ปัญหา
ชมุ ชนบา้ นสันเจริญ ต.ปา่ แดด อ.ปา่ แดด จ.เชยี งราย มีผทู้ ีป่ ่วยเป็นโรคไข้เลือดออกจำนวนมาก
สมมติฐาน
เมอื่ จำนวนลกู น้ำยงุ ลายในชุมชนลดลงจะทำให้ผู้ปว่ ยโรคไข้เลอื ดออกในชมุ ชนลดลงจากปที ีแ่ ล้ว
ขอบเขตการศึกษา
บ้านสนั เจริญ หมู่3 ตำบลปา่ แดด อำเภอป่าแดด จงั หวัดเชียงราย ตงั้ แตว่ นั ที่27กรกฎาคมถงึ วันที่5
ตุลาคม 2563
ประโยชนท์ ี่คาดว่าจะไดร้ บั
1.ทำให้คนในชุมชนเปน็ ไข้เลอื ดอกนอ้ ยลง
2.ทำให้ยงุ ลายมจี ำนวนลดลง
3.ได้รู้จกั กระบวนการการทำงานเป็นกลุ่ม

บทท่ี2

เอกสารทเี่ ก่ยี วข้อง

ในการศกึ ษาโครงงาน เรื่อง สำรวจและกำจดั ลูกนำ้ ยุงลายภายในชุมชน คณะผู้ศึกษา ไดค้ น้ ควา้ รวบรวม
ข้อมูลจากเอกสารท่เี กย่ี วข้อง และจากเว็บไซดบ์ นเครือข่ายอินเตอร์เน็ต โดยขอนำเสนอตามลำดบั ดงั น้ี

2.1.ยุง

ยุง (mosquito) จดั เป็นแมลงพาหะนำโรคหลายชนดิ อาทิ โรคไขเ้ ลอื ดออก โรคมาลาเลีย โรคเท้าช้าง โรคเด็งกิ
และโรคไขส้ มองอักเสบ ซงึ่ ทำให้เกิดปัญหาสำคัญทางดา้ นสาธารณสขุ ประกอบดว้ ยยงุ ที่สำคญั ได้แก่ ยงุ ลาย
ยงุ กน้ ปลอ่ ง ยุงรำคาญ และยุงเสือ ยงุ เปน็ แมลง 2 ปีก หนวดยาวมีจำนวน 13 ปล้อง เส้นปี และขอบปีกดา้ นทา้ ย
( posterior margin of wing ) ปกคลมุ ดว้ ยเกร็ด ( scales ) ปากเป็น proboscis ยาว

ยุงอยใู่ น family Culicidae ยุงมี 300 species 140 family แบ่งออกเป็น 3 subfamily คอื
1. Anophelinae
2. Culicinae
3. Toxorhynchitinae

วงจรชีวติ
วงจรชีวิตยุงประกอบดว้ ย 4 ระยะ ได้แก่
1. ตวั เต็มวัย ( adult/imago)
ยุงตัวเต็มวยั ทีฟ่ ักออกจากดักแดจ้ ะเอาส่วนหัวออกจากรอยแตกดา้ นหลังของ cephalothorax ใชเ้ วลาการฟักเพียง
2-3 ชัว่ โมง เมื่อออกจากคราบแล้วจะพักตวั ชั่วครู่ใหป้ ีกแห้ง แลว้ จึงบนิ โดยยุงตัวเมยี ทฟ่ี ักตวั แลว้ จะกนิ เลือดภายใน
24 ชว่ั โมง

2. ไข่ยุง ( egg )
ยงุ อาจวางทีละฟอง ( Aedes และ Anopheles) เปน็ แพ หรอื raft ( Culex, Coquilletidia และ Culiseta )
เปน็ กลุ่มคลา้ ยดอกไม้ cluster ( Mansonia ) จำนวนไข่แตล่ ะคร้ัง 51-150 ฟอง จำนวนมากน้อยขึ้นอยู่กับขนาด
และชนดิ ของเลอื ดทีก่ นิ ตลอดชีวิตของยุงจะออกไข่หลายคร้งั ภายใน 2-4 วนั ไข่ของ Anopheles, Culex และ
Mansonia เมอื่ ถงึ เวลา ถ้าไม่แช่น้ำ ตวั ลกู นำ้ ภายในไขจ่ ะตาย แตไ่ ข่ของยุงลาย ตัวอ่อนภายในจะไมต่ าย อยู่ไดเ้ ป็น
ปี เม่อื นำมาแช่น้ำจะฟกั ตัวเป็นลกู นำ้ ได้ ยุงในเขตหนาวออกไข่ 1 คร้งั ไข่จะฟกั ตัวเม่ือหิมะละลาย โดยในเขตรอ้ น
บรเิ วณน้ำท่วม เม่ือยุงออกไข่แล้วจะฟักตัวไม่พรอ้ มกัน โดยสว่ นมากไข่จะฟักตวั ในคราวน้ำทว่ มครง้ั แรก แตไ่ ข่บาง
ฟองจะฟกั ตัวในคราวนำ้ ทว่ มครัง้ ต่อไป

3. ลูกน้ำ ( larva/wrigglers )
ลกู นำ้ มี 4 ระยะ จากการลอกคราบ ( moult, cast, pelt ) 4 ครัง้ กลายเป็นดักแด้ ไม่กินอาหาร ใช้เวลา 1-3
สัปดาห์ ขนึ้ อยกู่ บั อุณหภมู ิของน้ำ อาหาร และชนิดของยุง โดยลกู นำ้ หายใจเอาอากาศเข้าทางรูเปิดที่ท่อปากดูด
(siphon) แต่บางชนดิ หายใจทางผิวหนัง

ลูกนำ้ ยงุ เสอื ใช้ท่อปากดดู เจาะในรากพืชดงึ เอาออกซเิ จนจากพืชมาใช้ สำหรับ gill ไม่ใช้หายใจ แต่ใช้บงั คับ แรงดนั
ของตัวลกู นำ้ โดยเป็นตัวดดู chloride เขา้ ออก ดงั น้นั ยงุ น้ำกร่อยจะมีเหงือกใหญ่

4. ดกั แด้ ( pupa/tumblers )
ดกั แด้ประกอบดว้ ยสว่ น cephalothorax และ abdomen มี paddle ทอ่ หายใจอยู่บริเวณอก ไมก่ นิ อาหาร ใช้
เวลา 2-3 วัน กลายเป็นตัวเตม็ วัย

อายขุ ัยของยุง ( Longevity )
ตามปกตยิ ุงตวั ผมู้ ีอายุ 6-7 วัน แต่ถา้ ให้อาหารพวกคารโ์ บไฮเดรตอย่างเพยี งพอ และมคี วามชน้ื สูงจะชีวติ ได้นาน
30 วัน ยุงตวั เมียอาจมชี วี ติ ได้ 4-5 เดือน โดยเฉพาะถ้าจำศีล (hibermation ) โดยยงุ Aedes sticticus Meigen
มชี ีวติ ไดถ้ ึง 104 วัน และ Aedes vexans Meigen มีชวี ติ ได้ถงึ 113 วัน

ลกั ษณะนสิ ัย
แหลง่ เพาะพนั ธ์ุ แบ่งได้ ดงั นี้
1. นำ้ ไหล ได้แก่ ยงุ ก้นปลอ่ ง Anopheles minimus อยู่บริเวณรมิ ลำธาร มีนำ้ ไหลเอื่อย มีตน้ หญา้ ข้ึน
2. นำ้ น่ิง
– มนี ้ำถาวร ได้แก่ ยงุ กน้ ปล่อง และยุง Culicine พวกทไี่ ม่ใช่ Aedes
– มีน้ำอยู่ชว่ั คราว ได้แก่ ยุง Aedes
– น้ำในรูปู แอง่ หนิ บ่อ นำ้ ซับ ได้แก่ Culicine และ Anopheline
3. น้ำในภาชนะรับน้ำจากคนทำข้ึน โพรงไม้ กระบอกไม้ไผ่ โคนก้านกล้วย หรอื สบั ปะรด หรือตน้
Abacca ทเ่ี ก็บน้ำระหว่างตน้ กบั ก้าน (axil) หม้อขา้ วหมอ้ แกงลงิ (pitcher) กลีบดอกไม้ bract, spathes ใบไมร้ ว่ ง
กะลามะพร้าว เปลือกหอย ถ้วย กระป๋อง ยางรถยนต์เกา่ โอ่งนำ้ ยุงพวกน้ี ไดแ้ ก่ Toxorhynchites, Anopheles
subgenus, Kerteszia, Sabethine และยุง Aedes แหลง่ เพาะพันธย์ุ งุ Aedes aegypti ไขใ่ นนำ้ สะอาดในภาชนะ
, ยุง Culex quinquefasciatus วางไข่ ในนำ้ เนา่ มีอินทรีย์สูง, ยุง Mansonia ไข่บนพชื นำ้ เชน่ จอกหูหนู แหน
ผักตบชวา, ยุง Anopheles minimus ไขใ่ นลำธารมนี ำ้ ไหลเออื่ ยๆ ตรงบรเิ วณทม่ี ตี น้ หญา้ อยู่, ยุง Anopheles
sundaicus เพาะพนั ธ์ใุ นนำ้ กร่อย และ ยุง Aedes australis และ Aedes detritus พบในนำ้ ทะเล

การหาอาหาร
ยงุ ตวั ผู้ และยงุ ตวั เมยี กินน้ำหวานจากพชื สว่ นใหญ่เป็นดอกไมห้ รือนำ้ ผ้ึงเพื่อใช้สร้างพลงั งาน สว่ นยงุ Malaya
jacobsoni มวี วิ ฒั นาการมากขึน้ โดยอาศยั อาหารจากปากมด Crematagaster ซ่ึงหากินอยูต่ ามหน่อไมไ้ ผ่ ยงุ พวก
นี้ จะคอยอยูต่ ามเสน้ ทางท่ีมดจะเดนิ กลับลงมาแลว้ ใช้ proboscis ย่ืนเขา้ ไปดูดอาหารจากปากมด ยุงตวั เมีย
โดยทวั่ ไปต้องกนิ เลือด เน่ืองจาก โปรตนี ในเลอื ดมีความสำคัญในการสร้างไข่ และใชเ้ ปน็ พลงั งานเลอื ดนไ้ี ด้จากสัตว์
เลีย้ งลกู ด้วยนม นก สัตวค์ รึ่งบกครงึ่ นำ้ หรอื สตั วเ์ ลื้อยคลาน ยงุ บางพวกไม่กินเลือดก็ออกไข่ได้ เนื่องจาก มีการใช้
อาหารทสี่ ะสมไวใ้ นตวั ในการสร้างไขร่ ุน่ แรก ยงุ พวกน้ี เรียกมี autogeny เช่น ยุง Culex molestus ยงุ Aedes
togoi ในมาเลเซีย และไทย

ยุงกนิ เลอื ดมากกว่านำ้ หนักตวั 1- 1.5 เทา่ น้ำท่ีเปน็ องค์ประกอบในเลือดจะถูกกำจัดออก โดยยงุ Aedes aegypti
จะขบั นำ้ ออกมาทางก้นภายใน 5-15 นาที ประมาณ 1.5 ลูกบาศกม์ ิลลลิ ิตร หรือ 2-3 หยด แรกๆเปน็ กรดยรู กิ
และต่อมาเปน็ นนิ อดรนิ ปฏิกริ ิยาบวก นอกจากนัน้ เป็นเมด็ เลือดแดง สงิ่ ท่ีขับถ่ายน้ีมาจาก Malpighian tubules
สว่ นยุงก้นปลอ่ ง จะมเี ลอื ดออกจากก้นเลย ปริมาณเลือดที่กินเมือ่ คำนวณโดยใชส้ ารรงั สีไอโซโทป Cerium ใสป่ น
ไปในอาหารของยงุ Aedes aegypti ได้ค่าเฉลยี่ 4.2 ลกู บาศกม์ ิลลิเมตร เพม่ิ จากคำนวณตามปกติ 2.5-2.7
ลกู บาศก์มิลลเิ มตร และมีของเหลวถกู ขับออก 1.5 ลกู บาศก์มลิ ลิเมตร สว่ นยุง Culex quiquefasciatus กนิ เลือด
ไก่ได้ 10.2 ลกู บาศกม์ ลิ ลิเมตร ท้งั น้ี อาหารพวกคารโ์ บไฮเดรตถกู ย่อยใน diverticula ส่วนโปรตนี ถกู ย่อยใน mid
gut

ยุงกนิ เลอื ดคนเรยี กเป็น anthropophilic ถ้ากินเลอื ดสตั ว์เรยี ก zoophilic ยงุ ท่ีมนี สิ ัยกัดคนในบ้านเรียก
endophagic ถา้ กดั คน และสัตว์นอกบ้านเรียก exophagic ยงุ ที่กัดในบ้านหลงั กินเลอื ดแลว้ บางชนิดกพ็ ักอยู่ใน
บา้ น (resting) เพอ่ื รอให้ไขส่ ุกแลว้ จงึ บนิ ออกวางไข่ พวกน้ีเรยี ก endophilic ส่วนยงุ ทีก่ ัดนอกบา้ นจะเกาะพกั
บรเิ วณนอกบา้ นตามใบไม้ ใบหญา้ พงไม้ หรือตามรอยดนิ แยก เรยี กยงุ พวกน้ีวา่ exophilic ส่วนยุงลาย aegypti
ชอบกินเลือดคนก็มีววิ ัฒนาการปรบั นสิ ยั เขา้ มาอยู่อาศยั ใกล้ชิดกบั คน วางไข่ในภาชนะต่างๆที่มนี ำ้ ขงั ซ่งึ สว่ นมาก
เปน็ ภาชนะทม่ี ใี ช้กนั ตามบ้านท่อี ยู่อาศยั และบริเวณรอบรอบบ้าน นสิ ัยของยุงอาจเปลยี่ นแปลงตามสิง่ แวดล้อมท่ี
เปล่ยี นไป ตวั อย่างในกรณยี ุงกน้ ปลอ่ งชนดิ ท่เี ป็นพาหะของไขม้ าลาเรยี ชนิดที่1 ซง่ึ เป็นพวกกัดคนในบ้าน (indoor)
และเม่ือกนิ เลือดแลว้ ยงั เกาะพกั เพ่ือรอให้ไขส่ ุกภายในบ้านเม่ือใชย้ าฆ่าแมลงพ่นในบ้านทำให้ยุงหมดไป มาลาเรยี ก็
หายไป ในระยะน้ี มีการพัฒนาการเกษตรโดยใช้เคร่ืองจักรยานมากขึ้นประชาชนไม่ใช้แรง วัวควายบ้านเมือง
เจรญิ เติบโตเร็วเปน็ เมอื งอุตสาหกรรมมีการขยายเมอื งออกสชู่ นบท ยุงท่ีเป็นพาหะของไข้มาลาเรยี ชนดิ ที่2 เดมิ จะ
พบเฉพาะกบั สัตวน์ อกบา้ น (outdoor) เมอื่ ขาดสตั ว์กห็ ันมากัดคน และกดั ภายในบา้ นในท่ีสุด

เวลาออกหากนิ ของยงุ แต่ละชนิดจะต่างกนั เช่น
– ยุงลาย aegypti และยงุ ลาย albopictus หากินเวลากลางวัน
– ยุงรำคาญ quiauefasciatus หากนิ เวลากลางคืนจนถึงเราราวๆเท่ียงคนื
– ยุงกน้ ปล่อง dirus ออกหากินเวลากลางคนื 21.00-03.00 นาฬิกา ในท่โี ล่ง และ 22.00-04.00 นาฬิกา ในตัว
อาคาร สว่ นยุงกน้ ปล่อง minimus ออกหากนิ ตลอดคนื และยงุ กน้ ปล่อง maculatus ออกหากนิ เวลา 18.00 –
02.00 นาฬิกา
– ยุงเสอื ออกหากินในตอนหวั ค่ำ 1 ชัว่ โมง ( 18.00-19.00 นาฬกิ า) และตอนใกล้รุ่งอีก 1 ช่วั โมง (04.00-05.00
นาฬกิ า) เปน็ crepuscular
– สำหรับ Ma.Africana เชื่อว่าย่งุ อายนุ ้อย และยงุ อายุมาก ออกหากินในเวลาตา่ งกัน

การท่อี ยู่กบั เปน็ จงั หวะหรือระยะ เชอื่ ว่า ยงุ มีวงจรภายในทเี่ ป็นจงั หวะ (endogenous circadian ryhthms) ทำ
หนา้ ท่คี ล้ายนาฬิกาทางสรีระวทิ ยา และถูกกระตุ้นจากภายนอก โดยการเปล่ียนแปลงของแสงจากกลางวันเปน็
กลางคนื ยุงตวั เมยี จะมีความถี่ในการออกหากินสูง และยุงตวั ผู้ก็จะบินจับเป็นกลุม่ (swarming) เพ่ือรอผสมพนั ธุ์

การวางไข่
ยงุ ลายออกไข่มากนอ้ ยเป็นจังหวะใน 24 ชัว่ โมง (thythmical oviposition) โดยอาศัยจงั หวะที่แสงลดนอ้ ยลงใน
ตอนเย็น โดยในวนั ทกี่ ลางวนั ยาวกวา่ กลางคืน และกลางวันส้นั กว่ากลางคนื ถา้ มีแสงตลอดจะออกไขไ่ ม่เปน็ cycle
แต่ถา้ มืดตลอดจะออกไข่เปน็ cycle แสดงวา่ มี endogenous cycle เม่ือถูกแสงคร้ังหน่ึง

ความสามารถในการบิน
ยงุ Haemagogus บนิ ไดไ้ กล 7-10 กิโลเมตร ยุงนำ้ เค็มอาจบินได้ไกล 50 – 65 กิโลเมตร ยงุ Aedes aegypti บิน
ได้ 90 เมตร ยุง Culex quiquefasciatus บนิ ไดไ้ กลกว่าเล็กน้อย และยุงกน้ ปล่องบินได้ 1-2 กิโลเมตร

นิสัยการผสมพนั ธ์ุ
ยงุ ทผ่ี สมพนั ธ์ุ (mate) ในท่ีแคบ เชน่ ในหลอดแกว้ ธรรมดา เรยี กว่า stenogamy ตัวอยา่ งเช่น ยงุ Aedes aegypti
ตัวผู้บินไปหาตวั เมยี ตามเสยี ง ยงุ พวกนี้เล้ียงง่ายในหอ้ งทดลอง พวกทีผ่ สมพนั ธ์ใุ นทก่ี ว้าง เรยี ก eurygamy ตัวผู้
รวมเปน็ กลมุ่ เปน็ swarm แล้วตัวเมียบินเข้าไป เม่ือถูกผสมพันธจุ์ ะหล่นลงมา สว่ นความสำเรจ็ ในการผสมพันธ์ุ
ข้นึ อยูก่ ับความแขง็ แรงของ genitilai male และความสูงของการผสมพันธุ์ ตัวอยา่ งเชน่ ยุง Anopheles dirus ,
An. maculatus, An. Minimus และ Anopheles สว่ นใหญ่ (ยกเวน้ Anopheles stephensi และ An.
balabacensis Perlis from) พวกทีผ่ สมพนั ธใุ์ นทก่ี วา้ ง ถ้าเลีย้ งในหอ้ งทดลองต้องทำการผสมเทยี ม (artificial
mating)

ลกั ษณะ
ตัวเตม็ วยั ขนาดเล็ก 3-6 มลิ ลิเมตร ประกอบด้วยสว่ นหวั อก และท้องเห็นได้ชดั เจน
– สว่ นหัว มีขนาดเล็ก มตี าใหญห่ นง่ึ คู่ และหนวดหนึง่ คู่ ซ่ึงยาวมี 14-15
– สว่ นทอ้ งแบง่ ออกเปน็ ปลอ้ งๆ ปลอ้ งยงุ ตวั ผูห้ นวดดก (plumous) แต่ยงุ ตัวเมยี หนวดไม่ดก (pilose) proboscis
ยาว palpi ของ maxilae มี 4-5 ปล้อง ใชแ้ ยกเพศตัวเมีย ยงุ รำคาญ (Culicine) มี palpi สน้ั แตต่ วั ผูม้ ี palpi ยาว
บางตัวปลายมีขนเหมือนไมก้ วาด แต่ palpi ของยงุ ก้นปลอ่ ง (Anopheline) ยาวทงั้ สองเพศ และของเพศผ้ปู ลาย
เปน็ กระบอง (club) เหนอื ตาเป็น vertex (broad decumbent scales) หรือเกล็ดแคบนอน (narrow
decumbent scales) หรือเกล็ดต้งั (erect scales)

สว่ นนอกประกอบด้วย 3 ส่วน คอื prothorax , mesothorax และ metathorax ในสว่ นของ mesothorax จะมี
ปกี 1 คู่ และมสี ่วนทา้ ยของ mesothorax และมี rudimentary wing อกี 1 คู่ ออกจาก metathorax เรียก

haltere มหี น้าท่ีในการทรงตัว และที่สว่ นทา้ ยของ mesothorax จะมสี ว่ นท่แี ยกออกมาเรยี กวา่ scutellum ซึง่ มี
ลกั ษณะแตกต่างกันในระหวา่ งยงุ รำคาญ และยงุ ก้นปล่อง แต่ละส่วนของอกจะมีขาส่วนละ 1 คู่

สว่ นทอ้ ง ปล้องท้องมี 8 ปลอ้ ง ต่อจากปล้องที่ 8 มี paddle อนั ใช้ในการวา่ ยนำ้ เม่ือเอา pupa แผอ่ อกมองจาก
หนา้ ไปหลงั จะเห็น dorsal apotome นอกจากนน้ั จะเห็นส่วนของ mesothoracic wing และสว่ นของ
mesothorax มี trumpet 1 คู่ ไวห้ ายใจ ซงึ่ มลี ักษณะต่างกันในแตล่ ะ genus

ความสำคัญทางการแพทย์
1. พาหะนำโรคมาลาเรีย
ยุงที่เปน็ พาหะนำโรคมาลาเรยี คือ ยุงกน้ ปล่อง แบ่งเปน็
– แถบเอเชยี ใต้ ได้แก่ Anopheles balabacensis และ An. dirus, An. minimus, An. maculatus, An.
sundaicus, An. umbrosus, An. leucosphyrus, An. aconitus, An. annularis, An. barbirostris group
และ hyrcanus group
– บนเกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก ได้แก่ An. punctulatus complex
– ในอนิ เดีย และศรีลังกา ได้แก่ An. culicifacies
– เอเชยี ตะวนั ตก ได้แก่ An. stephensi, An. fluviatillis, An. pulcherrimus
– แอฟริกาใต้ ไดแ้ ก่ An. gambiae complex, An. funestus, An. moucheti, An. nill
– แถบเมดิเตอรเ์ รเนียน ได้แก่ An. labranchiae, An. sacharovi, An. sergenti, An. superpictus, An.
pharoensis
– อเมริกากลาง และใต้ ได้แก่ An. psuedopunctipennis, An. bellator, An. cruzil, An. darlingi, An.
aqusalis, An. albums, An. albitarsis, An. Nuneztovari

2. พาหะนำโรคเท้าชา้ ง
ยุงท่เี ปน็ พาหะนำโรคเท้าชา้ ง Wuchereria bancrofti คอื ยุงลาย และรำคาญ โดยยุงรำคาญ ไดแ้ ก่ Culex
quinquefasciatus ยงุ ลาย ได้แก่ Aedes polynesiensis สว่ นยุงทเ่ี ป็นพาหะนำโรคเทา้ ช้าง ชนดิ Brugia malayi
คือ ยุงก้นปลอ่ ง และยุงเสอื

3. พาหะนำโรคไวรัส
ยงุ ทีเ่ ปน็ พาหะนำโรคไวรัส โดยก่อโรคที่สำคญั คือ ไข้เลือดออก และไข้สมองอักเสบ ประกอบดว้ ยยุงมากกว่า 150
ชนดิ ทีส่ ำคญั ได้แก่ Aedeomyia, Aedes, Anopheles, Culex, Culiseta, Deinnocerites, Eretemapodite,
Limatus, Mansonia, Psorophora, Sabethes, Trichoprosopon, Wyeomyia

4. ทำใหเ้ กิดผิวหนังอักเสบจากการกัด เน่อื งจากอาการแพ้น้ำลาย

ยงุ ชนิดตา่ งๆ
1. ยงุ ลาย (Aedes)
ยุงลายทสี่ ำคญั อย่ใู น subgenus Stegomyia และ Finkaya
1. Subgenus Stegomyia ท่สี ำคญั ไดแ้ ก่ Aedes aegypti, Aedes albopictus, Aedes seatoi, Aedes
vittatus, Aedes scutellaris group
2. Subgenus Finlaya ได้แก่ Aedes poicillius และ Aedes niveus group Aedes harveyi เปน็ ยุงใน Aedes
chrysolineatus group ยุงลาย Aedes aegypti Linnaeus เปน็ พาหะนำโรคจากไวรสั คอื ไข้เหลอื ง (yellow
fever) ไขเ้ ดง็ กี ไขเ้ ลือดออก (Dengue and Dengue hemorrhagic fever) และชกิ นุ กนุ ยา (Chikungunya) พบ
อาศยั อยใู่ นเขตเสน้ รุ้ง 40 องศาท้งั เหนือ และใต้ เป็นยงุ ลายทม่ี ีพ้นื ลำตวั ดำ มีแถบหรือคาดสขี าวหรือขาวเหลอื ง
อกดา้ นบนมลี ายคลา้ ยพณิ ( lyrelike) เสน้ ขาวนอก 2 เส้น โค้ง เสน้ ขาวขนานกัน 2 เสน้ เหมือนเส้นพิณ ขามี
ปลอ้ งขาว ขาหลงั ปลายปล้องสุดท้ายขาวหมด หัวมเี กล็ดกว้างแบนราบ มเี กลด็ เป็นส้อมต้ัง 1 แถวเทา่ น้ัน ยุงลาย
วางไขท่ ลี ะฟองในภาชนะขงั น้ำฝนหรือนำ้ สะอาดตา่ งๆ ตรงระดับนำ้ หรอื บรเิ วณใกลๆ้ ในถังนำ้ ต่มุ นำ้ แจกนั ถว้ ย
รองตู้กบั ขา้ ว กระปอ๋ งต่างๆ กะลามะพรา้ ว ยางรถยนต์ท่ีมนี ้ำขงั หรือซอกก้านกล้วยท่ีมนี ำ้ ขัง และอาจเพาะพันธใ์ุ น
นำ้ กรอ่ ยได้ ไข่ยุงลายมสี ีดำ วางไข่ครั้งละ 140 ฟอง ไข่ฟักตัวภายใน 4 วัน ไขท่ นความแห้งแล้งได้เป็นปี ลูกน้ำมี
siphon สนั้ และดำ ลำตวั ตง้ั เกือบตรง วา่ ยนำ้ คล้ายงเู ลื้อย ไม่ชอบแสง มีชว่ งเติบโต 4 ระยะ เมอ่ื ลูกน้ำอายุ
ประมาณ 9 วัน กจ็ ะเป็นดักแด้ (ประมาณ 4-7 วัน ในอากาศอบอนุ่ ) ดกั แด้มี trumpet เปน็ สามเหล่ียมกว้าง และ
อกี 2-3 วนั เปน็ ยงุ ตวั เต็มวัย หลังจากนั้น 2-3 ชวั่ โมง ผสมพันธกุ์ นิ เลอื ด แลว้ อีก 2-3 วนั วางไขย่ ุงลายชอบกนิ
เลอื ดคน บางครงั้ กนิ เลือดสตั ว์ ออกหากินเวลากลางวนั ถ้ากลางคนื แสงสวา่ งพอกก็ ินเลือดด้วย ยุงลายจะเขา้ กดั คน
ดา้ นมดื หรือมเี งา เขา้ มาทางด้านลา่ งบรเิ วณข้อเทา้ แต่หากนอน มักจะกัดบรเิ วณหู และใบหน้า

2. ยุงกน้ ปล่อง (Anopheline)
ยงุ ก้นปล่องกนิ เลือดแลว้ 4 วันจงึ ออกไข่ ไข่จะตดิ กนั บนผิวน้ำ โดยแมย่ งุ จะลอยตัวบนผิวนำ้ หรอื ปลอ่ ยท้ิงไขล่ งน้ำ
บนิ เรอ่ี ยๆ โดยวางไข่ทีละฟอง ไขใ่ หม่จะมสี ีขาวแลว้ เปลีย่ นเปน็ สีดำ โดยยงุ ก้นปลอ่ ง An. freeborni, An.
punctipennis, An. psuedopunctipennis ออกไข่ได้ 200, 203, 151 ฟองตามลำดับต่อครง้ั และสามารถวางไข่
ไดอ้ ยา่ งนอ้ ย 3 ครงั้ ตลอดชีวติ ไข่ยุงกน้ ปล่องฟกั ตวั เปน็ ตัวภายใน 2 วัน ไขท่ นความแห้งแล้งไดไ้ ม่นาน อาจทนได้ 2
สปั ดาห์ เมอื่ เป็นลูกน้ำใช้เวลาประมาณ 15-16 วนั จึงเปน็ ตัวดกั แด้ ไม่กนิ อาหาร และภายใน 2 วัน จึงเปลย่ี นเป็น
ตวั เต็มวยั นิสัย แตกต่างกนั แลว้ แตล่ ะ species ส่วนใหญ่มักเพาะพันธ์ใุ นป่า ยุงกน้ ปล่องในประเทศไทยมี 2
subgenus คือ Anopheles (150 ชนิด) และ Cellia (160 ชนิด)

3. ยงุ รำคาญ (Culex)
ยงุ ใน genus Culex เป็นพาหะนำโรคเทา้ ช้าง นำเช้ือไวรัสหลายชนดิ และเปน็ พาหะนำโรคมาลาเรยี ในนก ชอบ
ออกหากนิ ในเวลากลางคนื ชอบกินเลือดนก ยงุ genus Culex แยกเปน็ 7 subenus คอื Lutzia, Culex,
Thaiomyia, Culiciomyia, Lophoceraomyia, Mochthogenus Neoculex ยงุ รำคาญท่มี คี วามสำคญั ทาง
การแพทย์ คือ Culex quinquefasciatus เพราะเปน็ พาหะนำโรคเท้าช้าง ไวรัสไข้เลอื ดออก และโรคชกิ ุนกุนย่า
ส่วนยุงรำคาญ Culex tritaeniorhychus, Cx. Gelidus, Cx. Fuscocephala เป็นพาหะโรคไขส้ มองอักเสบ
Japanese encephalitis ยุงรำคาญวางไขเ่ ป็นแพลอยน้ำ 1 แพ แตล่ ะแพมปี ระมาณ 153 ฟอง ไขใ่ นระยะแรกๆมี
สีขาว ภายใน 2-3 ชว่ั โมงกลายเป็นสดี ำ ถา้ กนิ เลือดนกจะวางไข่มากกว่ากินเลอื ดคน ไขฟ่ ักตัวภายใน 1 วนั กวา่ ๆ
ลกู น้ำใช้เวลา 6-8 วัน เป็นดกั แด้ และอีก 40 ชวั่ โมงเป็นยุงตัวเต็มวัย มแี หลง่ เพาะพนั ธ์ุ คือ น้ำเน่า มสี ารอนิ ทรีย์สงู
เช่น ทอ่ นำ้ ท้ิง ท่อระบายน้ำ ขนาดตง้ั แต่ 2-3 ลติ ร ถึง 2-3 ลกู บาศกเ์ มตร อยู่ได้ทง้ั ท่ีร่ม และกลางแดดในภาชนะท่ี
ยงุ ลายไข่ เช่น ยางรถยนต์ท่ีมีน้ำขงั และตุ่มใส่นำ้ เป็นตน้ ยุงรำคาญบนิ ไม่ไกลประมาณ 100 เมตร หลงั จากฟักแล้ว
ภายใน 24-36 ชวั่ โมง ก็จะผสมพนั ธ์ุ แลว้ ออกกนิ เลือดในเวลากลางคนื ถ้าคนน่งั มักกัดใต้หัวเขา่ แต่ถา้ คนนอนจะ
กัดทกุ ส่วน ยงุ รำคาญเกาะพกั ท้ังใน และนอกบ้าน ยุงกดั ท้ังคืน และยงุ แก่มักกดั เลยเทยี่ งคืนแล้ว

4. ยงุ เสือ Mansonia และ ยุง Coquilleidia
ยงุ เสือ มลี ักษณะพิเศษที่ลูกน้ำ และดกั แด้ใชอ้ อกซิเจนจากพชื น้ำ โดยลูกน้ำมีท่อหายใจแหลมเป็นกรวย (conical)
ซ่งึ ลกั ษณะพิเศษ พบเฉพาะในยงุ เสือ ไม่พบในลูกนำ้ ยงุ อนื่ ยกเวน้ Ficalbia ยงุ เสือเดมิ มี 2 subgenus คือ
1. subgenus Mansonoides ปจั จุบันเป็น (genus Mansonia) เป็นยงุ นำโรคเทา้ ช้างบรูเกีย มาลาไย เกร็ดปกี
กวา้ ง ลายปกี จากเกลด็ ขาวออกไม่ symmetry กนั
2. subgenus Conquillettdia ปัจจบุ นั เป็น genus แล้ว เปน็ ยุงชอบกดั นก เกลด็ ปีกแข็ง ช่อื พอ้ งของ Mansonia
คอื Taeniorthynchus

ในแอฟริกา และอเมรกิ าใต้ยงุ genus Mansonia หลงั จากกินเลือด 4 วันแลว้ ลูกน้ำในระยะนวี้ า่ ยน้ำ และหายใจ
จากผิวนำ้ จากนน้ั ใชท้ อ่ หายใจแทรกรากพืชน้ำเพอื่ หายใจเอาออกซิเจน และเกาะติดกับรากพชื หรอื ลำต้นพืชนำ้

ยงุ เสอื จะมแี หลง่ เพาะพนั ธต์ุ ่างกนั เช่น ยงุ เสือ Mn. uniformis, Mn. idiana, Mn. annulifera, Cq.crassipes
ชอบ open swamp Mn. annulata ชอบชายป่า สว่ นยงุ เสือ Mn. bonneae, Mn. dives และ Cq.
nigrosignata ชอบ swamp forest สว่ น Cq. ochracea เพาะพนั ธ์ุในทุกแห่ง Mn. Annulifera ที่ Kerala
เท่าน้ันที่เกาะพกั ในบา้ น biting cycle เรม่ิ ทันทหี ลังพระอาทติ ยต์ กดนิ มี peak ใหญ่ หัวค่ำ และ peak เลก็ ก่อน
สวา่ ง Mn. dives กัดทั้งระดบั พ้ืนดิน และบนที่สงู 50 ฟุต เทา่ ๆ กัน Mn. dives และ Mn. bonneae บนิ กระจาย
ไปในรัศมี 3 กโิ ลเมตร ถา้ ในที่โล่งแจง้ ยุง Mansonia บนิ ได้ไมเ่ กนิ 500 เมตร ความสำคัญทางการแพทย์ คือ เปน็
พาหะนำเช้ือไวรัส และโรคเท้าชา้ งชนิดบรเู กยี มาลาไย

5. ยงุ ยักษ์ (Toxorhynchites)
ยุงยกั ษ์ หรอื Elephant mosquito หรือ megarhine อยู่ใน subfamily Toxorhynchites มเี พียง 1 genus คอื
Toxorhynchites ลำตวั มีสสี ันสวยงาม โดย proboscis สว่ นโคนใหญป่ ลายแหลมเล็กอ่อน งอเข้าหาลำตวั ดูคลา้ ย
เป็นตะขอ กัดดูดเลือดไม่ได้ จะกินแตน่ ้ำหวาน

ยงุ ยักษ์ไขเ่ ปน็ ฟองเดี่ยวๆ โดยบนิ เรย่ี ผิวน้ำแล้วปล่อยไข่ลงน้ำ ไข่มีลักษณะเหมือนไขไ่ ก่ มักชอบไขเ่ วลาบ่าย ชอบไข่
ในแหล่งน้ำเล็กๆ เชน่ ลำไม้ไผ่ท่ถี กู ตดั และมีนำ้ ขงั โพรงไม้ กะลามะพรา้ ว ยางรถยนต์เก่าๆ และในพืชท่ีมีน้ำขัง
ลกู น้ำกินส่ิงมีชีวิต เป็น predator กินสตั ว์อ่ืนหรอื cannibalism (กินกนั เอง) โดยลอยน่ิงรอจงั หวะใหล้ ูกนำ้ ว่าย
ผ่านมา แลว้ จึงแวง้ กัด สามารถกนิ ลูกนำ้ ยงุ ลาย 195 ตัวได้ภายใน 12 วนั ลูกน้ำทนอดอาหารได้ดี

บทที่ 3
วิธกี ารจดั ทำโครงงาน

ขนั้ ตอนการดำเนนิ งาน
1.ออกแบบกำหนดหัวขอ้ เรื่องทีจ่ ะศึกษา
2.ตง้ั วตั ถปุ ระสงค์และสมมุตฐิ าน
3.ออกแบบวธิ ีการและบันทึกผล
4.ลงพนื้ ท่ีเพ่ือสำรวจ
5.บนั ทกึ ผลการสำรวจ
6.สรปุ ผลการสำรวจ
7.ทำรูปเล่มและอบี คุ๊
8.นำเสนอ
อปุ กรณ์
-ทรายอะเบท
วธิ กี ารจดั ทำโครงงาน
1.ลงพนื้ ทส่ี ำรวจบริเวณทมี่ นี ้ำขงั ในชมุ ชน
2.ตรวจสอบที่มนี ้ำขังในชุมชาหาลูกน้ำยุงลาย
3.กำจัดลูกน้ำยุงลายโดยการควำ่ น้ำขงั ทม่ี ีลกู น้ำยุงลายอยู่
4.นำทรายอะเบทไปใสใ่ นน้ำขัง เชน่ ขาตกู้ บั ขา้ ว หรือนำปลาหางนกยงู ไปใสใ่ นนำ้ ขงั 2-3ตัวเพื่อใหป้ ลาหางนกยงู ไป
กินลูกน้ำยงุ ลาย
5.แจกแบบสอบถามความพึงพอใจหลงั การกำจัดลูกน้ำยุงลายในชมุ ชน โดยนบั จากวนั ที่กำจัด1สัปดาห์

ตวั อย่างตารางแบบสอบถามความพงึ พอใจหลงั การกำจัดลกู นำ้ ยงุ ลาย

ที่ ความพึงพอใจหลงั การกำจดั ลกู นำ้ ยงุ ลายในชุมชน ระดับความพงึ พอใจ

54 3 2 1

1 จำนวนลูกนำ้ ยุงลายภายในบ้านลดลง ระดับ 4 มคี วามพงึ พอใจ มาก
2 ผปู้ ว่ ยโรคไข้เลือดออกในชุมชนลดลง
3 ยุงลายมีจำนวนลดลง
4 คา่ ใชจ้ ่ายในการซ้ือยากันยงุ ลดลง
5 ได้ความรูใ้ นการกำจัดลกู ลายยุงลายภายในหมบู่ า้ น
6 ลดการแพร่ของยุงลาย
7 ลดการทว่ มขงั ของน้ำในหม่บู ้าน
8 ลดการระบาดของโรคไข้เลอื ดออก
9 ชมุ ชนดูสะอาดตาขึ้นเพราะไม่มีนำ้ ขัง
10 ไดร้ จู้ กั การปอ้ งกัน การแพร่ระบาดของยุงลาย
11 ได้กำจัดแหลง่ เพาะพนั ธ์ขุ องยุงลาย
12 ได้รู้จกั การใชท้ รายอะเบท
13 ได้รจู้ ักการปอ้ งกันตวั จากยงุ ลาย
14 ลดการแพร่เชื้อจากยุงสู่คนในชมุ ชน
15 ได้ความร้เู ก่ีวกับโรคไขเ้ ลือกออก
ระดบั 5 มีความพงึ พอใจ มากท่ีสุด

ระดับ 3 มคี วามพึงพอใจ ปานกลาง ระดบั 2 มคี วามพึงพอใจ น้อย

ระดับ 1 มีความพงึ พอใจ ปรับปรงุ

บทท่ี4
ผลการดำเนินงาน

กรณุ าขดี เครื่องหมาย  ลงในชอ่ งท่ีท่านเหน็ ว่าตรงกบั ความคิดเหน็ ของท่านมากท่สี ุดเพียงชอ่ งเดยี ว

ที่ ความพึงพอใจหลงั การกำจดั ลูกน้ำยงุ ลายในชุมชน ระดบั ความพึงพอใจ
4 32
5 1 เฉลี่ย
5 40
1 จำนวนลูกน้ำยงุ ลายภายในบ้านลดลง 31 9 40 0 77.5%
2 ผปู้ ว่ ยโรคไข้เลอื ดออกในชมุ ชนลดลง 27 7 50 0 67.5%
3 ยุงลายมจี ำนวนลดลง 28 13 3 0 0 70%
4 ค่าใชจ้ ่ายในการซอ้ื ยากนั ยุงลดลง 24 16 1 0 0 60%
5 ได้ความรใู้ นการกำจดั ลูกลายยุงลายภายในหมูบ่ ้าน 23 17 5 0 0 57.5%
6 ลดการแพร่ของยุงลาย 18 15 7 1 0 45%
7 ลดการทว่ มขังของนำ้ ในหมู่บ้าน 17 18 4 0 0 42.5%
8 ลดการระบาดของโรคไข้เลอื ดออก 18 20 3 0 0 45%
9 ชมุ ชนดสู ะอาดตาข้นึ เพราะไม่มนี ้ำขงั 17 21 6 0 0 50%
10 ไดร้ จู้ ักการปอ้ งกนั การแพร่ระบาดของยงุ ลาย 13 20 5 0 0 52.5%
11 ไดก้ ำจดั แหล่งเพาะพันธ์ขุ องยุงลาย 15 15 14 1 0 50%
12 ได้รู้จกั การใช้ทรายอะเบท 10 22 7 0 0 37.5%
13 ไดร้ ้จู ักการป้องกันตวั จากยงุ ลาย 11 19 5 0 0 55%
14 ลดการแพร่เชื้อจากยงุ สู่คนในชมุ ชน 16 17 5 0 0 47.5%
15 ได้ความร้เู กีว่ กบั โรคไขเ้ ลือกออก 18 0 45%

บทที่5
สรุปผลการดำเนนิ งาน

สรปุ ผล
จากการสำรวจพบว่าบรเิ วณชุมชนบา้ นสนั เจริญ อ.ป่าแดด มีจำนวนลกู น้ำยุงลายในชมุ ชนลดลงทำให้

จำนวนยุงลายในชุมชนนั้นลดลงตามดว้ ยและทำใหม้ ีผ้ปู ่วยโรคไข้เลือดออกภายในชุมชนลดลงจากปีที่ผา่ นมาดงั นน้ั
จังเป็นไปตามสมมตฐิ านทต่ี ังไว้
ข้อเสนอแนะ

1.ควรมีการสำรวจใหล้ ะเอยี ดขนึ้
2.ควรศึกษาข้อมูลให้ละเอยี ดมากวา่ น้ี
ประโยชน์
1.ได้เรียนร้กู ารกำจัดยงุ ลาย
2.ไดท้ ราบถงึ ตน้ เหตุของโรคไขเ้ ลือดออก
3.ทำให้ผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกลดลง

บรรณานกุ รรม

วงจรชีวติ ยงุ
http://www.pro-team2010.com/index.php?lay=show&ac=article&Ntype=1
ยงุ
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%87
ชนดิ ของยงุ
https://sites.google.com/site/it10chanita/hnwy-thi2
โรคไขเ้ ลอื ดออก
https://www.bangpakok1.com/care_blog/view/30

ภาคผนวก

ลงพื้นท่กี ำจดั ลูกนำ้ ยุงลายตามที่ท่ีมนี ้ำขงั

ตอนกรอกแบบประเมนิ ความพงึ พอใจ