สำนวน สุภาษิต หรือคำพังเพย

สำนวน
สภุ ำษติ

คำพงั เพย

เราไดย้ นิ สานวน สุภาษติ หรือคาพงั เพย ในบทสนทน

บ่อยคร้งั ท่เี ราไดย้ ินสานวน สุภาษติ หรือคาพงั เพย ในบท
สนทนา แต่กลบั ไมท่ ราบความหมายแถมเรียกรวมๆ ถอ้ ยคาหรือ
ประโยคเหล่าน้ันว่า สานวนสุภาษิต แทท้ ่จี ริงแลว้ สานวน สุภาษิต
คาพงั เพย น้ันมีลกั ษณะเฉพาะตวั หากแตพ่ ิจารณาให้ดีก็จะพบ
ความแตกตา่ ง เรามาดูความแตกต่างการนาไปใชแ้ ละตวั อยา่ งของ
แตล่ ะประเภทกนั …

สำนวน สุภำษติ
คำพงั เพย หมำยถึง?

ควำมหมำยของสุภำษิตไทย

สุภาษิต หมายถงึ คาพูดท่ีพูดออกมา ไม่ว่าจะเป็นทานอง สานวน
โวหาร ทมี่ คี วามหมายทดี่ ี ส่วนใหญ่คนไทยเราจะหยิบยกคา
สุภาษิตมาเป็นตวั อย่างในการอบรมสง่ั สอนลูกหลาน หรือบางคร้ัง
ใช้แสดงเปรียบเทียบประกอบการสนทนา สุภาษติ แบ่งออกเป็น 2
ประเภท ดงั น้ี

1. คาสุภาษิตประเภททพ่ี ูด อา่ นหรือเขา้ ใจเนื้อความไดท้ นั ที โดย
ไมต่ อ้ งแปลความหมาย

2. คาสุภาษิตประเภทท่พี ดู อ่านหรือฟังแลว้ ตอ้ งนึกตรึกตรอง
ตคี วามหมายเสียก่อนจงึ จะทราบ

ควำมหมำยของสำนวน

สานวน หมายถงึ โวหาร ทานองพดู ถอ้ ยคาทีเ่ รียบเรียง เป็น
ลกั ษณะความหมายเชิงอปุ มาเปรียบเทยี บ ไมแ่ ปลความหมายตาม
ตวั อกั ษร จงึ ฟังแลว้ มกั จะไม่ไดค้ วามหมายของตวั มนั เอง ตอ้ ง
นาไปประกอบกบั เรื่อง หรือเหตุการณ์จึงจะไดค้ วามหมายเป็ นคติ
เตือนใจ เช่นเดยี วกบั คาทเ่ี ป็นสุภาษิต

ควำมหมำยของคำพังเพย

คาพงั เพย หมายถงึ ถอ้ ยคาทีเ่ รียบเรียงข้ึนมาเป็นความหมายกลาง
ๆ คอื ไม่เนน้ การสั่งสอน แต่กแ็ ฝงคติเตอื นใจหรือ ขอ้ คดิ สะกดิ ใจ
ให้นาไปปฏิบตั ไิ ด้ และ เน้ือหาของใจความน้นั ก็ไมจ่ าเป็นวา่
จะตอ้ งเป็นความดี หรือ ความจริงแทแ้ น่นอน เพื่อใหต้ ีความเขา้
กบั เร่ือง มคี วามหมายลึกซ้ึงกว่าสานวน มีลกั ษณะตชิ มหรือแสดง
ความเหน็ ในตวั แต่ยงั ไม่ไดว้ างหลกั ความจริงอนั เทีย่ งแท้ และยงั
ไมเ่ ป็ นคาสอน เช่น กระตา่ ยตนื่ ตมู ทานาบนหลงั คน ถี่ลอด
ตาช้าง ห่างลอดตาเลน็ เสียน้อยเสียยากเสียมากเสียง่าย น้าถึง
ไหนปลาถึงน้ัน เป็นต้น

มำดู สำนวน สุภำษิต คำพงั เพย
พร้อมควำมหมำย

สำนวน สุภำษิต คำพงั เพย หมวด ก.

เกบ็ เบย้ี ใต้ถนุ ร้ำน หมายถึง เกบ็ เล็กผสมน้อย โน่นบา้ งน่ีบา้ ง จน
สาเร็จเป็ นรูปเป็ นร่างข้นึ มา
เกบ็ เลก็ ผสมน้อย หมายถึง เก็บไวท้ ีละเลก็ ละน้อย

เก็บหอมรอมรบิ หมายถงึ เกบ็ รวบรวมไวท้ ลี ะเล็กละน้อย

เกลยี ดตวั กินไข่ เกลยี ดปลำไหลกนิ น้ำแกง หมายถงึ เกลียดตวั เขา
แต่อยากไดผ้ ลประโยชนจ์ ากเขา

เกลือเป็ นหนอน หมายถึง ญาติมติ ร สามีภรรยา บุตรธิดา เพ่ือน
ร่วมงาน หรือคนในบา้ น คดิ คดทรยศ ไสเ้ ป็ นหนอน ก็วา่

เกลือจม้ิ เกลอื หมายถงึ ไม่ยอมเสียเปรียบกัน แกเ้ ผด็ ใหส้ าสมกนั

แกงจืดจงึ รู้คณุ เกลอื หมายถึง จะรู้คา่ ของบางสิ่งก็ต่อเม่ือเดือดร้อน

แกว่งเท้ำหำเสี้ยน หมายถึง ขา้ ไปย่งุ กบั เร่ืองของผอู้ ่ืนจนเกิดเป็ น
เรื่องกลบั มาที่ตวั เอง

แกะดำ หมายถงึ คนท่ที าอะไรผดิ เพอื่ นผิดฝูงในกลุ่มน้ัน ๆ (ใช้
ในทางไม่ด)ี

ใกล้เกลอื กินด่ำง หมายถึง มองขา้ มของดีทอ่ี ยู่ใกลต้ วั ซ่ึงจะเป็ น
ประโยชนแ์ ก่ตน กลบั ไปแสวงหาส่ิงอ่ืนทดี่ ้อยกว่า

ไก่เเก่เเม่ปลำช่อน หมายถึง หญิงคอ่ นขา้ งมีอายุ มมี ารยาและเล่ห์
เหลีย่ มมาก

ไก่เหน็ ตีนงู งเู ห็นนมไก่ หมายถงึ ตา่ งฝ่ายตา่ งรูค้ วามลบั ของกัน
และกนั

ไก่ได้พลอย หมายถึง ได้ส่ิงทมี่ ีคา่ แตไ่ มร่ ูค้ ุณคา่ จึงไม่เกดิ
ประโยชน์แต่อย่างใด

ไก่งำมเพรำะขน คนงำมเพรำะแต่ง หมายถงึ ความสวยงามเกดิ ข้ึน
ไดจ้ ากการปรุงแตง่

ไก่อ่อน หมายถงึ อ่อนหดั , ยงั ไมช่ านาญ

ไกลปื นเท่ียง หมายถึง ไม่รู้อะไรเพราะอยู่ห่างไกลความเจริญ, ไม่
ทนั สมยั เพราะอยู่ไกลจากตวั เมือง

กงกรรมกงเกวยี น หมายถงึ เวรสนองเวร กรรมสนองกรรม ทา
อย่างไรย่อมไดอ้ ยา่ งน้ัน

กบเลือกนำย หมายถงึ ผทู้ ตี่ อ้ งการเปลี่ยนผบู้ งั คบั บญั ชาเรื่อยๆ

กบในกะลำครอบ หมายถึง ผมู้ ีความรู้และประสบการณ์น้อย แต่
สาคญั ตนว่ามคี วามรูม้ าก

กรวดน้ำควำ่ ขัน หมายถึง ตดั ขาดไมข่ อเกย่ี วขอ้ งดว้ ย

กระเชอก้นรัว่ หมายถงึ สุรุ่ยสุร่าย ไมป่ ระหยดั

กระดังงำลนไฟ หมายถงึ หญิงทเี่ คยผา่ นผชู้ ายมาแลว้ ย่อมรูจ้ กั ช้นั
เชิงดกี ว่าผหู้ ญิงท่ยี งั ไมเ่ คยแตง่ งาน

กระดี่ได้น้ำ หมายถึง อาการแสดงความดีใจ หรือตื่นเตน้ จนตวั สัน่

กระดูกขัดมัน หมายถงึ ข้ีเหนียวมากอยา่ งไม่ยอมให้อะไรแก่ใคร
ง่ายๆ

กระต่ำยขำเดียว หมายถึง ยนื กรานไม่ยอมรบั

กระต่ำยตื่นตูม หมายถงึ คนที่แสดงอาการตื่นตกใจงา่ ยโดยไม่ทัน
สารวจให้ถ่องแทก้ ่อน

กระต่ำยหมำยจันทร์ หมายถึง ผชู้ ายหมายปองผหู้ ญงิ ที่มีฐานะ
ดีกวา่

กว่ำถว่ั จะสุกงำกไ็ หม้ หมายถึง ลักษณะของการทางานทมี่ ีความ
ลงั เลใจ ทาใหแ้ กป้ ัญหาไดไ้ ม่ทนั ท่วงที
กัดก้อนเกลือกนิ หมายถงึ ใช้ชีวิตอย่างแรน้ แคน้ มาก

กำในฝูงหงส์ หมายถึง ผทู้ ตี่ ่าตอ้ ยไมม่ ีเกียรติ อยู่ทา่ มกลางเจา้ ขุน
มูลนายสูงศกั ด์ิ
กำฝำก หมายถงึ ผอู้ าศยั เกาะคนอนื่ กิน

ก้ำงขวำงคอ หมายถงึ ผทู้ ขี่ ดั ขวาง ไม่ใหท้ าอะไรได้สะดวก

กำขด้ี ีกว่ำกำตด หมายถงึ ไดบ้ า้ งดกี วา่ ไม่ไดอ้ ะไรเลย

กำป้นั ทบุ ดิน หมายถึง ทาหรือพูดส่งเดชพอใหม้ นั พน้ ตวั

กงิ้ ก่ำได้ทอง หมายถึง คนท่ีได้ลาภยศแลว้ ทะนงตนลมื ฐานะเดมิ

กง่ิ ทองใบหยก หมายถึง เหมาะสมกนั (ใชแ้ ก่หญงิ กบั ชายทจ่ี ะ
แต่งงานกนั )
กนิ ทีล่ ับไขทีแ่ จ้ง หมายถึง เปิดเผยเรื่องที่ทากนั ในที่ลบั

กินน้ำใต้ศอก หมายถึง จาตอ้ งยอมเป็ นรองเขา, ไม่เทียมหน้าเทียม
ตาเท่า

กินบนเรือนขี้บนหลังคำ หมายถงึ เนรคณุ

กนิ ปนู ร้อนท้อง หมายถงึ ทาอาการมีพริ ุธข้ึนเอง, แสดงอาการ
เดือดรอ้ นข้นึ เอง

กินอย่ำงหมู อย่อู ย่ำงหมำ หมายถงึ เละเทะ ไมม่ ีระเบียบ

กนิ อย่กู ับปำก อยำกอย่กู ับท้อง หมายถึง รูด้ ีอยู่แลว้ แสรง้ ทาเป็นไม่
รู้

สำนวนสุภำษติ ไทย หมวด ข.

เข้ำเมืองตำหล่วิ ต้องหล่วิ ตำตำม หมายถงึ ประพฤตติ นให้
เหมาะสมกบั กาลเทศะ

เข้ำกนั เป็ นปี่ เป็ นขลุ่ย หมายถึง ถูกคอกนั , เขา้ กนั ไดด้ ี

เข้ำด้ำยเข้ำเขม็ หมายถงึ คบั ขนั , สาคญั

เข้ำตำจน หมายถงึ หมดทางไป หมดทางทจ่ี ะแกไ้ ข หมดหนทาง
หากนิ .

เข้ำตำมตรอก ออกทำงประตู หมายถงึ การทาตามธรรมเนียม
ประเพณี

เขียนเสือให้วัวกลัว หมายถงึ ทาอยา่ งใดอยา่ งหน่ึงเพ่ือใหอ้ ีกฝ่าย
หน่ึงเสียขวญั หรือเกรงขาม

เข้ียวลำกดิน หมายถงึ มีความสามารถสูง จดั เจน เลห่ เ์ หลย่ี มแพรว
พราว

ไข่ในหิน หมายถึง ของทีต่ อ้ งระมดั ระวงั ทะนุถนอมอย่างย่ิง

ขมนิ้ กับปูน หมายถงึ ชอบวิวาทกนั อย่เู สมอเม่ืออยู่ใกล้กนั , ไม่ถกู
กนั

ขว้ำงงไู ม่พ้นคอ หมายถงึ ทาอะไรแลว้ ผลร้ายกลบั มาสู่ตวั เอง

ขวำนผ่ำซำก หมายถงึ โผงผางไม่เกรงใจใคร

ของหำยตะพำยบำป หมายถงึ ของหายหรือเขา้ ใจวา่ หายแลว้ เทีย่ ว
โทษผูอ้ ่นื

ข้ำงนอกสุกใส ขา้ งในเป็นโพรง หมายถงึ ของทดี่ ภู ายนอกแลว้
สวยงามดีแตแ่ ทจ้ ริงแลว้ ภายในไมด่ ีเลย

ขำยผ้ำเอำหน้ำรอด หมายถงึ ทาให้สาเร็จลุลว่ งไป เพื่อรกั ษา
ช่ือเสียงของตนไว้
ข้ำวแดงแกงร้อน หมายถึง บุญคุณ

ข้ำวใหม่ปลำมัน หมายถึง อะไรทเ่ี ป็ นของใหมก่ ็ถือว่าดี

ขิงกร็ ำข่ำก็แรง หมายถงึ ต่างไม่ยอมลดละกนั
ข่ชี ้ำงจับตก๊ั แตน หมายถงึ ลงทุนมากแต่ไดผ้ ลน้อย

ขีห้ มูรำ ข้ีหมำแห้ง หมายถงึ เรื่องเล็กๆน้อยๆ

สุภำษติ ไทย หมวด ค.

คับที่อย่ไู ด้ คับใจอย่ยู ำก หมายถงึ ที่อยูแ่ มจ้ ะคบั แคบกอ็ ย่ไู ดถ้ า้
สบายใจ แต่ถา้ ลาบากใจแลว้ แมจ้ ะที่อยกู่ วา้ งขวางใหญ่โตก็อยู่
ไม่ได้ ไม่นา่ อยู่
เครำะห์หำมยำมร้ำย หมายถงึ เคราะห์ร้าย

โคแก่ชอบกินหญ้ำอ่อน หมายถงึ ชายสูงอายทุ ช่ี อบผหู้ ญงิ รุ่นสาว
ใครมอื ยำวสำวได้สำวเอำ หมายถึง ตา่ งคนตา่ งฉวยโอกาส
แสวงหาประโยชน์ใส่ตวั โดยไม่คิดถึงคนอน่ื

คนเดียวหัวหำย สองคนเพอ่ื นตำย หมายถงึ เมื่อตอ้ งทาอะไรทีม่ ี
ความเสี่ยง ทาสองคนย่อมดกี วา่ คนเดยี ว

คนดีผีค้มุ หมายถึง คนทาดีย่อมไม่มีภยั

คนล้มอย่ำข้ำม หมายถึง อย่าดูถูกหรือซ้าเติมคนที่พลาดพล้งั เผลอ

คบเดก็ สร้ำงบ้ำน หมายถึง ทางานการอะไรกบั เด็กย่อมไม่เป็ นผล
เพราะยงั ออ่ นประสบการณ์

คบคนให้ดูหน้ำ ซื้อผ้ำให้ดูเนื้อ หมายถึง จะคบใครให้พจิ ารณา
เสียก่อน เชน่ เดียวกบั จะซ้ือผา้

คบคนพำลพำลพำไปหำผิด คบบัณฑิตบัณฑิตพำไปหำ
ผล หมายถึง คบคนชวั่ ก็ถกู ชกั นาพาไปทาชว่ั คบคนดกี ็จะพากนั
ทาดี

คมในฝัก หมายถงึ มีความรู้ความสามารถแต่เมื่อยงั ไม่ถงึ เวลาก็ไม่
แสดงออกมาใหป้ รากฏ

คลมุ ถุงชน หมายถึง การถูกจบั แต่งงานโดยไม่ไดเ้ ตม็ ใจ

คว่ำบำตร หมายถงึ ไม่ยอมคบคา้ สมาคมดว้ ย

ควำมในอย่ำนำออก ควำมนอกอย่ำนำเข้ำ หมายถงึ ไมน่ าเร่ืองไมด่ ี
ของพรรคพวกไปบอกคนอื่นและไม่รบั เขา้ มาดว้ ย

ควำมพยำยำมอย่ทู ่ีไหน ควำมสำเร็จอย่ทู ่นี ั่น หมายถึง ความสาเร็จ
ยอ่ มเกิดกบั คนที่มคี วามพยายาม

ควำมรู้ท่วมหัวเอำตวั ไม่รอด หมายถึง มคี วามรู้มาก แต่ไมร่ ู้จักใช้
ความรู้ให้เป็ นประโยชน์

ควำมววั ไม่ทันหำยควำมควำยเข้ำมำแทรก หมายถึง มีปัญหาใหม่
เขา้ มาขณะทปี่ ัญหาเดิมยงั แกไ้ มห่ าย

คอเป็ นเอน็ หมายถงึ ข้นึ เสียงเถียงโตอ้ ยา่ งไม่ยอมลดละ, เถียงเก่ง

คอทองแดง หมายถึง ดื่มเหลา้ เกง่ ไม่เมางา่ ยๆ

คำงคกขึ้นวอ หมายถึง คนทมี่ ีฐานะต่าตอ้ ย พอไดด้ ิบไดด้ ีก็มัก
แสดงกิริยาอวดดี ลืมตวั

คำหนังคำเขำ หมายถงึ จบั ไดใ้ นขณะท่ีกาลงั กระทาผดิ หรือพรอ้ ม
กบั ของกลาง

คนื หมำหอน หมายถงึ คืนสุดทา้ ยก่อนมีการเลือกต้งั ซ่ึงจะมีการ
ซื้อเสียงกนั มาก

สำนวน สุภำษิต คำพงั เพย หมวด ฆ.

ฆ้องปำกแตก หมายถงึ ปากโป้ง, เก็บความลบั ไม่อยู่, ชอบนา
ความลบั ของผอู้ ื่นไปโพนทะนา
ฆ่ำไม่ตำยขำยไม่ขำด หมายถงึ ตดั เยื่อใยไมข่ าด
ฆ่ำควำยอย่ำเสียดำยพริก หมายถงึ ทาการใหญไ่ ม่ควรตระหนี่
ฆ่ำช้ำงเอำงำ หมายถงึ ทาลายของใหญ่เพื่อใหไ้ ดข้ องเล็กนอ้ ยซ่ึง
ไมค่ มุ้ คา่ กนั

สุภำษิตคำพงั เพย หมวด ง.

เงยี บเป็ นเป่ ำสำก หมายถงึ ลกั ษณะทีเ่ งยี บสนิท
โง่เง่ำเต่ำต่นุ หมายถึง โงท่ ี่สุด
งมเขม็ ในมหำสมุทร หมายถงึ ทากิจท่สี าเร็จไดย้ าก
งำนหลวงไม่ให้ขำด งำนรำษฎร์ไม่ให้เสีย หมายถึง ทางานไม่
บกพร่องท้งั งานส่วนรวมและส่วนตวั
งูกินหำง หมายถึง เกี่ยวโยงกนั ไปเป็ นทอดๆ

งู ๆ ปลำ ๆ หมายถึง รู้บา้ งเล็กน้อย ไม่ไดร้ ู้จริงในเรื่องน้ัน

สุภำษิตสำนวนไทย หมวด จ.

เจ้ำชู้ประตดู ิน หมายถงึ เจา้ ชู้มาก จีบไดไ้ มเ่ ลือกหน้า
ใจซื่อมือสะอำด หมายถงึ ดารงอยู่ในทางทชี่ อบ ไม่เอนเอียง
ใจดสี ู้เสือ หมายถึง บงั คบั ใจให้กลา้ เมื่อพบอนั ตราย
ใจปลำซิว หมายถึง ใจไม่สู้ ยอมแพง้ ่าย
จระเข้ขวำงคลอง หมายถึง ทาอะไรขดั ขวางผอู้ ่ืน
จับเสือมือเปล่ำ หมายถึง แสวงหาประโยชน์โดยตวั เองไมต่ อ้ ง
ลงทุน
จบั แพะชนแกะ หมายถึง ทาอยา่ งขอไปที ไม่ไดอ้ ยา่ งน้ีก็เอาอย่าง
น้นั เขา้ แทนเพ่ือใหล้ ุลว่ งไป
จับงูข้ำงหำง หมายถึง ทาส่ิงทีเ่ สี่ยงต่ออนั ตราย
จับปลำสองมอื หมายถึง ม่งุ หวงั อยากจะไดท้ เี ดียวพรอ้ มๆ กนั ท้งั
สองอย่าง
จับปูใส่กระด้ง หมายถงึ ซุกซนมาก ยากท่จี ะทาให้อยู่น่ิง ๆ ได้

จุดไต้ตำตอ หมายถงึ พดู หรือทาส่ิงใดสิ่งหน่ึงบงั เอิญไปโดนเจา้
ตวั โดยผพู้ ูดหรือผทู้ าไม่รู้ตวั

เจียมเนื้อเจยี มตัว หมายถงึ รู้จักประมาณตวั

สำนวนไทย หมวด ช.

เชือดคอไก่ให้ลงิ ดู หมายถงึ การลงโทษให้ดเู ป็ นตวั อยา่ ง

แช่งชกั หักกระดูก หมายถึง แชง่ ดา่ มงุ่ ร้ายให้ผู้อน่ื ไดร้ บั อนั ตราย
อยา่ งรา้ ยแรง

ชกั แม่นำ้ ท้งั ห้ำ หมายถงึ พดู จาหวา่ นลอ้ มยกยอบุญคุณเพ่ือขอส่ิงท่ี
ประสงค์

ชักใบให้เรือเสีย หมายถึง พูดหรือทาขวางๆ ให้การสนทนาหรือ
การงานเขวออกนอกเร่ืองไป

ชักนำ้ เข้ำลกึ ชักศึกเข้ำบ้ำน หมายถงึ ชกั นาศตั รูเขา้ บา้ น

ชักหน้ำไม่ถงึ หลัง หมายถึง มรี ายไดไ้ ม่พอกบั รายจา่ ย

ช้ำงเท้ำหน้ำ หมายถึง เป็นหัวหนา้ หรือผูน้ า แลว้ ให้คนอื่นทาตาม
หรือเป็นหัวหนา้ ครอบครวั

ช้ำงตำยท้งั ตวั เอำใบบัวมำปิ ด หมายถงึ ความชว่ั หรือความผดิ
ร้ายแรงทคี่ นรูท้ วั่ กนั แลว้ จะปิดอยา่ งไรก็ไม่มดิ

ชำวนำกับงเู ห่ำ หมายถงึ เล้ยี งไม่เช่อื ง

ช้ำ ๆ ได้พร้ำสองเล่มงำม หมายถงึ คอ่ ยๆคดิ คอ่ ยๆทา แลว้ จะ
สาเร็จผลอย่างดี

ชิงสุกก่อนห่ำม หมายถงึ ทาส่ิงทย่ี งั ไมส่ มควรแกว่ ยั หรือยงั ไม่ถึง
เวลา

ชี้โพรงให้กระรอก หมายถงึ ช้ชี อ่ งทางชวั่ ให้คนไมด่ ี

ชุบมือเปิ บ หมายถึง ฉวยประโยชน์จากคนอื่นโดยทต่ี นเองไม่ได้
ลงทนุ ลงแรง

คำพังเพย หมวด ซ.

ซ่ือกินไม่หมด คดกินไม่นำน หมายถงึ ความซื่อสัตย์น้ันกินใช้ไม่มี
วนั หมด มีกนิ ไดเ้ รื่อย ๆ

ซ่ือเหมือนแมวนอนหวด หมายถงึ คนท่ีดูเงยี บ ๆ ไม่มีพิษมีภยั

สำนวนสุภำษิตไทย หมวด ด.

เด็กเลยี้ งแกะ หมายถึง คนชอบพูดโกหกจนไม่มใี ครเชื่อถือ
เดก็ เส้น หมายถงึ คนท่มี ีเส้นสาย มีผู้มีอานาจคอบหนนุ หลงั
เด็ดดอกฟ้ำ หมายถึง การเอาหญงิ ที่ถือวา่ มฐี านะสูงศกั ด์กิ วา่ มาเป็น
ภรรยา
เด็ดบัวไม่ไว้ใย หมายถึง ตดั ขาด, ตดั ญาติขาดมติ รกนั เดด็ ขาด
เดนิ ตำมหลงั ผู้ใหญ่หมำไม่กดั หมายถึง การประพฤตติ าม
แบบอย่างผใู้ หญ่ย่อมปลอดภยั
ได้ทีขี่แพะไล่ หมายถึง ซ้าเติมเมือ่ ผูอ้ น่ื เพลีย่ งพล้าลง
ได้หน้ำได้ตำ หมายถึง ไดเ้ กียรติ, ไดช้ ือ่ เสียง
ได้หน้ำลืมหลัง หมายถงึ หลงๆ ลมื ๆ ไดส้ ิ่งหน่ึงลืมสิ่งหน่ึง
ดำบสองคม หมายถงึ มีท้งั คุณและโทษ, อาจดอี าจเสียก็ได้
ดนิ พอกหำงหมู หมายถงึ งาน/สิ่งต่างๆ ทคี่ งั่ คา้ งพอกพูนข้ึนเรื่อยๆ
ดูช้ำงให้ดูหำง ดูนำงให้ดูแม่ หมายถงึ ให้รู้จกั พิจารณาลกั ษณะ
บคุ คลหรือหญงิ ที่จะเลือกเป็นค่คู รอง

สำนวนสุภำษิตไทย หมวด ต.

เตีย้ อ้มุ ค่อม หมายถึง คนที่มีฐานะต่าตอ้ ยหรือยากจน แตร่ ับภาระ
เล้ยี งดคู นท่ีมีฐานะเช่นตนอีก

ตกกระไดพลอยโจน หมายถึง จาเป็ นทีจ่ ะตอ้ งยอมเขา้ ไปเกี่ยวขอ้ ง
กบั เหตกุ ารณท์ ่ีเกดิ ข้ึนเม่อื ไม่มีทางเล่ียง

ตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้ หมายถึง ตกอยู่ในท่คี บั ขนั อย่างไรก็
ไม่เป็ นอันตราย, ตกอย่ทู ใ่ี ดกไ็ ม่สูญหาย

ตกม้ำตำย หมายถงึ พลาดพล้งั ก่อนจะทาสาเร็จ

ตกล่องปล้องชิ้น หมายถึง ตดั สินใจที่จะร่วมมือ หรือร่วมชวี ติ ดว้ ย

ต่อหน้ำมะพลับ ลับหลังตะโก หมายถึง ต่อหน้าทาเป็นดี แต่พอลบั
หลงั ก็นินทาหรือหาทางทาร้าย

ตกั น้ำใส่กระโหลก ชะโงกดูเงำ หมายถงึ ใหร้ ู้จกั ฐานะของตนและ
เจยี มตวั

ตักน้ำรดหัวตอ หมายถงึ แนะนาพร่าสอนเทา่ ไรก็ไม่ไดผ้ ล

ตักบำตรอย่ำถำมพระ หมายถึง จะให้อะไรแก่ผทู้ ่เี ต็มใจรับอยูแ่ ลว้
ไม่ควรถาม

ตัดไฟแต่ต้นลม หมายถึง ตดั ตน้ เหตุเพ่ือไม่ใหเ้ หตกุ ารณ์ลุกลาม
ต่อไป

ตัดหำงปล่อยวดั หมายถึง ตดั ขาดไม่เกย่ี วขอ้ ง ไม่เอาเป็นธุระอกี
ตอ่ ไป

ตำบอดได้แว่น หมายถงึ คนที่ไดส้ ิ่งซ่ึงไม่เป็นประโยชน์อะไรแก่
ตน

ตำน้ำพริกละลำยแม่น้ำ หมายถงึ ลงทุนไปโดยไดผ้ ลประโยชนไ์ ม่
คมุ้ ทุน

ติเรือท้งั โกลน หมายถงึ ตาหนิสิ่งท่ียงั ทาไม่เสร็จหรือท่ียงั ไม่รู้ว่า
อะไรเป็ นอะไร

ตตี นไปก่อนไข้ หมายถึง เรื่องยงั ไม่เกิดก็ตื่นเตน้ โวยวาย ตโี พยตี
พายเกดิ เหตุ

ตีปลำหน้ำไซ หมายถึง พูดหรือทากิจการของผอู้ ่ืนซ่ึงกาลงั ไป
ดว้ ยดีกลบั เสียไป

ตีวัวกระทบครำด หมายถึง โกรธคนหน่ึงแตท่ าอะไรเขาไม่ได้
ไพล่ไปรังควานอีกคนหน่ึงทเี่ กยี่ วขอ้ ง

สำนวนสุภำษิตไทย หมวด ท.

เทนำ้ เทท่ำ หมายถงึ คลอ่ ง รวดเร็ว ไม่ตดิ ขดั

ทองแท้ย่อมไม่แพ้ไฟ หมายถงึ คนท่ียดึ มน่ั และต้งั มน่ั ในความดี
ไม่มีอะไรมาเปล่ียนได้

ทองแผ่นเดยี วกัน หมายถงึ เกี่ยวดองกนั โดยการแตง่ งาน

ทองไม่รู้ร้อน หมายถงึ เฉยเมย, ไม่กระตอื รือร้น, ไม่สะดงุ้
สะเทอื น

ทำคุณบชู ำโทษโปรดสัตว์ได้บำป หมายถงึ ทาคุณแตก่ ลบั เป็ นโทษ
ทาดแี ต่กลบั เป็นร้าย
ทำดีได้ดที ำช่ัวได้ช่วั หมายถึง คนเราทาอยา่ งไรกจ็ ะไดอ้ ยา่ งน้ัน
ทำนำบนหลังคน หมายถงึ หาผลประโยชน์ใส่ตนโดยขดู รีดผูอ้ น่ื

ทเ่ี ท่ำเเมวด้ินตำย หมายถงึ ทดี่ นิ หรือเนื้อท่ีเลก็ น้อย

ทุบหม้อข้ำว หมายถงึ ตดั อาชีพ, ทาลายอาชีพ

สำนวนสุภำษิตไทย หมวด น.

ในน้ำมีปลำในนำมขี ้ำว หมายถึง ดนิ แดนที่มีความอุดมสมบรู ณ์

นกน้อยในกรงทอง หมายถึง มคี วามเพียบพร้อมแต่ขาดอิสระ

นกสองหวั หมายถึง คนที่ทาตวั ฝกั ใฝ่เขา้ ดว้ ยท้งั 2 ฝ่ายท่ีไมเ่ ป็ น
มติ ร โดยหวงั ประโยชน์เพอื่ ตน

นำ้ ท่วมทุ่ง ผักบ้งุ โหรงเหรง หมายถงึ พดู มากแตไ่ ดเ้ น้ือหาสาระ
น้อย

น้ำพงึ่ เรือเสือพ่ึงป่ ำ หมายถงึ การพ่งึ พาอาศยั กนั , ความสามคั คี

นำยว่ำขขี้ ้ำพลอย หมายถึง พลอยพูดผสมโรงตเิ ตยี นผู้อนื่ ตามนาย
ไปดว้ ย

นำ้ กลงิ้ บนใบบอน หมายถงึ คนใจไม่แนน่ อน กบั กลอก

น้ำข้ึนให้รีบตัก หมายถึง มีโอกาสดคี วรรีบทา

นำ้ ข่นุ ไว้ในน้ำใสไว้นอก หมายถึง แมจ้ ะไม่พอใจก็ยงั แสดงสีหน้า
ยมิ้ แยม้
นำ้ ซึมบ่อทรำย หมายถึง หามาไดเ้ ร่ือยๆ

นำ้ ตำลใกล้มด หมายถงึ ชายหญงิ ทีใ่ กลช้ ิดกนั มากย่อมหา้ มใจ
ไม่ให้รกั กนั ไดย้ าก
นำ้ ท่วมปำก หมายถึง พดู ไมอ่ อกเพราะเกรงจะมีภยั แก่ตนหรือ
ผอู้ ื่น
นำ้ ท่วมหลังเป็ ด หมายถงึ เป็นไปไม่ได้ เป็ นไปไดย้ าก

นำ้ น้อยย่อมแพ้ไฟ หมายถงึ ฝ่ายขา้ งน้อยย่อมแพฝ้ ่ายขา้ งมาก
นำ้ น่ิงไหลลกึ หมายถงึ คนท่ีมที ่าหงิม ๆ มักจะมีความคิดลึกซ้ึง
น้ำผ้ึงหยดเดียว หมายถึง เร่ืองเล็กๆ กท็ าใหม้ ันเป็ นเรื่องใหญ่ได้
นำ้ พึ่งเรือ เสือพึ่งป่ ำ หมายถึง การพ่งึ พาอาศยั กัน, ความสามคั คี

น้ำมำปลำกินมด น้ำลดมดกนิ ปลำ หมายถงึ ทีใครทมี ัน

น้ำร้อนปลำเป็ น น้ำเยน็ ปลำตำย หมายถงึ คาพูดทไ่ี พเราะ
ออ่ นหวาน ซ่ึงถูกใจผฟู้ ัง แต่อาจเป็นโทษเป็ นภยั ได้
น้ำลดตอผุด หมายถงึ เมื่อหมดอานาจ ความชวั่ ท่ที าไวก้ ป็ รากฏ

สำนวนสุภำษิตไทย หมวด บ.

แบไต๋ หมายถึง ตีแผ่ บอกความลบั ให้คนอื่นรู้

บ่นเป็ นหมีกนิ ผง้ึ หมายถึง คนทชี่ อบบ่พึมพาอยูเ่ สมอ เห็นอะไรก็
บ่นไปหมด

บัวใต้น้ำ หมายถงึ ผูท้ ่ีมีความคดิ มดื บอก ขุนไมข่ ้ึน

บัวพ้นน้ำ หมายถงึ ผูท้ ่ีมคี วามคดิ ความอ่านทด่ี ี รู้ดรี ูช้ วั่

บวั ไม่ให้ช้ำ น้ำไม่ให้ขุ่น หมายถึง รู้จกั ผ่อนปรนเขา้ หากนั มิให้
กระทบกระเทือนใจกนั

บ่ำงช่ำงยุ หมายถงึ คนที่ชอบพูดส่อเสียดยยุ งให้เขาแตกกนั

บ้ำนเมืองมีขือ่ มแี ป หมายถึง บา้ นเมอื งหรือประเทศย่อมมี
กฎหมายคมุ้ ครอง

บ้ำนแตกสำแหรกขำด หมายถึง ครอบครัวหรือบา้ นเมอื งต้อง
กระจดั กระจายพลดั พรากกนั

บ้ำหอบฟำง หมายถงึ บา้ สมบตั ิ เห็นอะไรเป็นของมคี า่ จะเอาท้งั น้ั

สำนวนสุภำษิตไทย หมวด ป.

เป็ นป่ี เป็ นขล่ยุ หมายถงึ ถูกคอกนั , เขา้ กนั ไดด้ ี
ปล่อยไก่ หมายถงึ แสดงความโง่ออกมา
ปลำใหญ่กินปลำเลก็ หมายถึง คนหรือผใู้ หญท่ ี่มีอานาจ กดขข่ี ม่
เหงผอู้ ่อนแอหรือผู้น้อย
ปลำหมอตำยเพรำะปำก หมายถึง คนที่พูดพลอ่ ยจนไดร้ บั อนั ตราย
ปลกู เรือนคร่อมตอ หมายถึง กระทาสิ่งซ่ึงลว่ งล้า กา้ วก่ายสิทธิของ
ผอู้ นื่
ปลูกเรือนตำมใจผ้อู ยู่ ผกู อ่ตู ำมใจผ้นู อน หมายถงึ ทาตามความ
พอใจของผทู้ ีจ่ ะไดร้ บั ผลโดยตรง
ปอกกล้วยเข้ำปำก หมายถงึ งา่ ย, สะดวก
ป้นั น้ำเป็ นตัว หมายถงึ สรา้ งเรื่องเท็จใหเ้ หน็ เป็นจริงเป็ นจงั ข้ึนมา
ปำกเป็ นเอกเลขเป็ นโท หมายถึง การพดู จาสาคญั กวา่ วิชาหนงั สือ
ปำกไม่สิ้นกลิน่ นำ้ นม หมายถงึ ยงั เป็ นเด็ก
ปำกตำแย หมายถงึ ปากอยู่ไม่สุข ชอบพดู ชอบฟ้อง

ปำกปรำศรัยน้ำใจเชือดคอ หมายถงึ พูดดีแตใ่ จคิดรา้ ย
ปำกว่ำตำขยิบ หมายถึง พดู อยา่ งหน่ึง แต่ทาอีกอย่างหน่ึง
ปิ ดทองหลงั พระ หมายถงึ ทาความดีแต่ไม่ไดร้ ับการยกย่อง เพราะ
ไม่มีใครเหน็ คณุ ค่า
ปิ ดประตูตแี มว หมายถงึ รังแกคนไม่มที างสู้ และไมม่ ที างหนีรอด
ไปได้

สำนวนสุภำษิตไทย หมวด ผ.

แผลเกา่ หมายถึง ความเจ็บช้าทีฝ่ งั ใจอยไู่ ม่รู้ลืม
ไผล่ ู่ลม หมายถึง โอนออ่ นไปตามสถานการณ์
ผกั ชโี รยหนา้ หมายถึง การทาความดเี พยี งผิวเผิน
ผดั วนั ประกนั พรุ่ง หมายถงึ ขอเลื่อนเวลาออกไปคร้งั แลว้ คร้ังเล่า
ผวั หาบเมียคอน หมายถึง ชว่ ยกนั ทามาหากนิ ท้งั ผวั ท้งั เมีย
ผา้ ข้ีริ้วห่อทอง หมายถงึ คนมงั่ มีแต่แตง่ ตวั ซอมซ่อ
ผไี ม่มศี าล หมายถงึ ไม่มีที่อยู่เป็นหลกั แหล่ง

ผซี ้าด้าพลอย หมายถึง ถูกซ้าเติมเมือ่ พลาดพล้งั ลง หรือเมอ่ื คราว
เคราะห์รา้ ย

ผูห้ ญงิ ยงิ เรือ หมายถงึ ผหู้ ญงิ น่งั อยูห่ ัวเรือ (ในขณะท่ีผูช้ ายพายอยู่
ทา้ ยเรือ) เพ้ียนมาจากคาวา่ ผหู้ ญิงริงเรือ

สำนวนสุภำษิตไทย หมวด ฝ.

ฝนตกไม่ท่วั ฟ้ำ หมายถงึ แจกจา่ ยของไมท่ วั่ ถึงกนั

ฝนตกขีห้ มไู หล หมายถึง พลอยเหลวไหลไปดว้ ยกัน

ฝนทัง่ ให้เป็ นเข็ม หมายถงึ เพียรพยายามสุดความสามารถจนกวา่
จะสาเร็จผล

ฝนสั่งฟ้ำ ปลำส่ังหนอง หมายถงึ ทาการอนั ใดทเ่ี ป็นส่ิงสาคญั เพื่อ
ไวอ้ าลยั ก่อนจากไป

ฝำกปลำย่ำงไว้กับแมว หมายถงึ ไวว้ างใจคนทไี่ มค่ วรไวว้ างใจ

สุภำษติ คำพังเพย หมวด พ.

แพ้เป็ นพระ ชนะเป็ นมำร หมายถงึ การยอมแพท้ าให้เร่ืองสงบ
การไม่ยอมแพท้ าให้เรื่องไม่สงบ

แพะรับบำป หมายถึง คนทรี่ ับเคราะหก์ รรมแทนผูอ้ น่ื

พลกิ หน้ำมือเป็ นหลังมอื หมายถงึ เปลี่ยนแปลงหรือทาให้ผดิ ไป
จากเดิมอย่างตรงกนั ขา้ ม
พำยเรือให้โจรน่ัง หมายถงึ การใหค้ วามสนบั สนนุ คนไม่ดี

พำยเรือในอ่ำง หมายถึง คดิ ทา หรือพดู วกวนกลบั ไปกลบั มา
พำยเรือทวนน้ำ หมายถงึ ทาดว้ ยความยากลาบาก

พูดไปสองไพเบี้ย น่ิงเสียตำลงึ ทอง หมายถงึ พดู ไปไม่มีประโยชน์
นิ่งเสียดีกวา่

สุภำษิตคำพงั เพย หมวด ฟ.

ไฟลนก้น หมายถึง ตอ้ งทาอย่างรีบเร่ง เพราะเวลากระช้นั เขา้ มา
ฟงั ไม่ได้ศัพท์ จับเอำมำกระเดียด หมายถงึ ฟังไมไ่ ดค้ วามแจ่มชดั
แลว้ เอาไปพูดตอ่ หรือทาผิดๆพลาดๆ
ฟังหูไว้หู หมายถึง รับฟังไวแ้ ตไ่ ม่เชอ่ื ท้งั หมด
ฟังหูซ้ำย ทะลหุ ูขวำ หมายถงึ คนทไ่ี ม่ย่อมจะฟังใคร พูดไปคง
เปล่าประโยชน์

ฟ้ำหลังฝน หมายถงึ สิ่งดีงาม สบายใจ เม่ือผา่ นพน้ ปัญหาใหญ่
ฟำงเส้นสุดท้ำย หมายถึง มูลเหตหุ รือประเด็นหลงั สุดซ่ึงก่อใหเ้ กิด
เร่ืองแตกหัก
ฟื้ นฝอยหำตะเข็บ หมายถึง การร้ือเอาเรื่องเก่าๆท่แี ลว้ ไปแลว้ มา
พูดข้ึนให้เป็ นท่สี ะเทือนใจ

สุภำษติ คำพังเพย หมวด ม.

แมวเก้ำชีวติ หมายถงึ ผ่านความเป็ นความตายมาหลายคร้ังแตก่ ย็ งั
รอดมาได้
แมวไม่อย่หู นูร่ำเริง หมายถงึ เม่ือผูใ้ หญ่หรือผดู้ แู ลไม่อยู่ เด็ก ๆ ก็
มกั ไม่มีระเบียบ ทาตวั กนั ตามสบาย
แมวนอนหวด หมายถงึ ดูซื่อ เชื่อง ไม่มีพิษมีภยั แต่ความจริงแลว้
กลบั ซ่อนความร้ายกาจไวภ้ ายใน
แมวเฝ้ำปลำย่ำง หมายถึง การฝากให้ผู้อื่นเฝ้าส่ิงของท่ีเขาตอ้ งการ
อยแู่ ลว้ ย่อมทาให้สูญเสีย

แม่ศรเี รือน หมายถงึ แมบ่ า้ นแม่เรือน ผหู้ ญงิ ท่เี กง่ งานบา้ นงาน
เรือน

ไม้เบอ่ื ไม้เมำ หมายถึง ขดั กันตะพึดเพราะใจโกรธกันมากอ่ น

ไม่เป็ นโล้เป็ นพำย หมายถงึ ไมไ่ ดเ้ รื่องไดร้ าว, ไม่เป็นหลักเป็น
ฐาน, หาความแนน่ อนไม่ได้

ไม่เอำถ่ำน หมายถึง ไมเ่ ป็ นเรื่อง, ไมไ่ ดค้ วาม, ทาอะไรไม่ถูกเรื่อง

ไม้ใกล้ฝงั่ หมายถึง แก่ใกลจ้ ะตาย

ไม่ได้ด้วยเลห์เอำด้วยกล ไม่ได้ด้วยมนต์เอำด้วยคำถำ หมายถงึ ทา
ทุกอย่างเพ่ือใหไ้ ดด้ งั ใจ

ไม้ซกี งดั ไม้ซุง หมายถงึ คนผูม้ ฐี านะต่าไปคดั คา้ นหรือไปก่อความ
กบั ผู้มอี านาจสูงกว่า

ไม่ดูตำม้ำตำเรือ หมายถงึ ไม่พจิ ารณาให้รอบคอบ, ไม่ระมดั ระวงั

ไม้อ่อนดัดง่ำย ไม้เเก่ดดั ยำก หมายถงึ อบรมสัง่ สอนเดก็ ให้เด็ก
ประพฤติดีไดง้ า่ ยกวา่ ส่งั สอนผู้ใหญ่

มดแดงแฝงพวงมะม่วง หมายถึง ชายที่ปองรักหญงิ บา้ นใกลห้ รือ
ทอี่ ย่ใู กล้กนั

มะกอกสำมตะกร้ำปำไม่ถูก หมายถงึ พดู จาตลบตะแลงพลิกแพลง
ไปมาจนจบั คาพดู ไม่ทนั

มะนำวไม่มนี ้ำ หมายถึง คาพูดท่ีไม่ไพเราะ พดู หว้ นๆ

มะพร้ำวตนื่ ดก หมายถึง เห่อหรือตื่นเตน้ ในส่ิงทต่ี นไม่เคยมจี น
เกินพอดี

มัดมอื ชก หมายถึง บงั คบั หรือใชว้ ิธีการใด ๆ ให้อีกฝ่ายหน่ึงตกอยู่
ในอานาจแลว้ จดั การเอาตามใจชอบ

ม้ำดดี กระโหลก หมายถงึ มีกิริยากระโดกกระเดกลุกลนหรือไม่
เรียบร้อย มกั ใช้กบั ผหู้ ญงิ

ม้ำมืด หมายถึง คแู่ ข่งท่อี ยู่เหนือความคาดหมาย ไมอ่ ยู่ในสายตา
ของใครมากอ่ น

มือไม่พำยเอำเท้ำรำนำ้ หมายถึง ไม่ช่วยแลว้ ยงั ขดั ขวางการทางาน
ของผอู้ ่ืน

มอื ถอื สำก ปำกถือศลี หมายถงึ แสดงตวั ว่าเป็นคนมีศีลธรรม แต่
กลบั ประพฤติชว่ั

สุภำษติ คำพงั เพย หมวด ย.

ยกเค้ำ หมายถึง ขโมยทรัพย์สินไปจนหมด
ยกธงขำว หมายถึง ยอมแพ้
ยกภเู ขำออกจำกอก หมายถงึ โล่งอก หมดวติ กกงั วล
ย้อมแมวขำย หมายถงึ การตกแต่งคนหรือของที่ไม่ดโี ดยมเี จตนา
จะหลอกลวงใหผ้ ู้อนื่ เช่ือว่าดี
ยิงปื นนัดเดยี วได้นกสองตวั หมายถงึ การทาอยา่ งเดยี วแตไ่ ดผ้ ล 2
อยา่ ง
ยื่นหมูยื่นแมว หมายถงึ แลกเปล่ียนของของแต่ละฝ่ายในเวลา
เดียวกนั
ยุให้รำ ตำให้ร่วั หมายถึง ยุใหแ้ ตกกนั ทาใหผ้ ิดใจกนั
ยุงไม่ให้ไต่ ไรไม่ให้ตอม หมายถงึ ทะนุถนอมเล้ียงดูอย่างดี
ย่งุ เหมือนยุงตกี ัน หมายถงึ ยงุ่ เหยงิ สบั สนปนเปกนั
ยุแยงตะแคงรัว่ หมายถึง พดู ใหท้ ้งั สองฝ่ายแตกคอกัน

สุภำษิตคำพงั เพย หมวด ร.

เรือล่มในหนอง หมายถงึ คนในเครือญาตแิ ต่งงานกนั ทาใหท้ รพั ย์
มรดกไม่ตกไปอย่กู บั ผอู้ ื่น

รกั ดีหำมจ่วั รกั ชว่ั หำมเสำ หมายถงึ ใฝ่ดีจะมีความสุขความเจริญ
ใฝ่ชว่ั จะไดร้ บั ความลาบาก

รักวัวให้ผูกรักลกู ให้ตี หมายถงึ รกั สิ่งใดก็ตอ้ งระวงั ส่ิงน้นั ให้ดี อยา่
ปล่อยตามใจ

รำไม่ดโี ทษป่ี โทษกลอง หมายถึง ทาไมด่ หี รือทาผิดแลว้ ไม่รับผิด
กลบั โทษผูอ้ น่ื

รีดเลือดกบั ปู หมายถงึ เคยี่ วเข็ญหรือบบี บงั คบั เอากบั ผทู้ ่ีไม่มจี ะให้

รู้ไว้ใช่ว่ำ ใส่บ่ำแบกหำม หมายถงึ เรียนรูไ้ วไ้ มห่ นักเรี่ยวหนักแรง
หรือเสียหายอะไร

รู้หลบเป็ นปี ก รู้หลีกเป็ นหำง หมายถงึ รู้จกั เอาตวั รอดหรือปรับตวั
ให้เขา้ กบั เหตกุ ารณ์

สุภำษติ คำพงั เพย หมวด ล.

เล่นกบั หมำหมำเลยี ปำก หมายถึง ลดตวั ลงไปหรือวางตัวไม่
เหมาะสมจงึ ถูกลามปาม

เลือดข้นกว่ำน้ำ หมายถงึ ญาตพิ ่ีน้องยอ่ มดกี ว่าคนอื่น

ลงเรือลำเดียวกัน หมายถึง ทางานร่วมกนั ร่วมรบั ผลการกระทา
ดว้ ยกนั

ล้วงคองเู ห่ำ หมายถึง บงั อาจลกั ขโมยหรือล่อลวงเอาทรพั ยส์ ิน
เป็นตน้ จากผทู้ นี่ า่ เกรงขาม

ลำงเนื้อชอบลำงยำ หมายถึง ของส่ิงเดียวกนั บางคนอาจชอบ แต่
บางคนอาจจะไมช่ อบ

ลูกไก่ในกำมอื หมายถงึ อยู่ในอานาจเหนือกว่าจะทาอย่างไรกไ็ ด้

ลกู ไม้หล่นไม่ไกลต้น หมายถงึ ลูกย่อมไม่แตกต่างจากพ่อแมม่ าก
นกั

สุภำษติ คำพงั เพย หมวด ว.

วันพระไม่ได้มีหนเดียว หมายถึง คร้ังน้ีแพ้ คร้งั หนา้ จะแกต้ วั หรือ
แกแ้ คน้

ววั เคยขำ ม้ำเคยข่ี หมายถึง คนที่เคยคนุ้ กนั มาอย่างดี รู้ใจกัน

ววั แก่กินหญ้ำอ่อน หมายถงึ ชายแก่ท่ีมีภรรยาสาวคราวลกู คราว
หลาน

วัวลมื ตีน หมายถึง ลืมกาพดื ตนเอง

วัวสันหลงั หวะ หมายถึง คนท่ีมีความผิดตดิ ตวั ทาใหค้ อย
หวาดระแวง

ววั หำยล้อมคอก หมายถึง การคดิ หาทางแกไ้ ขหรือป้องกนั
ภายหลงั จากไดเ้ กดิ ความเสียหายข้นึ แลว้
วำนรได้แก้ว หมายถึง ผูท้ ่ีไม่รูค้ ณุ คา่ ของส่ิงมคี า่ ที่ไดม้ าหรือท่ีมอี ยู่

สุภำษิตคำพังเพย หมวด ส.

เส้นผมบังภูเขำ หมายถงึ เรื่องง่ายๆ แตค่ ิดไม่ออก

เสน่ห์ปลำยจวัก หมายถงึ เสน่หท์ ่เี กดิ จากฝี มือปรุงอาหารใหโ้ อชา

เสียน้อยเสียยำก เสียมำกเสียง่ำย หมายถงึ เสียเพียงเล็กน้อยไม่
ยอมเสีย ปลอ่ ยให้ลุกลามจนตอ้ งเสียมาก

เสี้ยมเขำควำยให้ชนกัน หมายถึง ยุยงใหเ้ ขาเกดิ วิวาทบาดหมางกนั

เสือตดิ จ่ัน หมายถึง อาการท่ีเดินงุ่นงา่ น วนไปวนมา

เสือสิ้นลำย หมายถงึ คนท่ีหมดสภาพ ต่อสู้ใครไม่ได้ คนแก่ที่
ช่วยเหลือตวั เองลาบากแลว้

สมภำรกินไก่วดั หมายถึง ผชู้ ายทีเ่ ป็ นหวั หนา้ มีอะไรกบั ผหู้ ญิงท่ี
เป็ นลูกน้อง

สร้ำงวิมำนในอำกำศ หมายถงึ ฝันหรือหวงั ในสิ่งทีไ่ ม่สามารถจะ
เป็ นความจริงได้

สำวไส้ให้กำกิน หมายถึง นาความลบั ใดของตนนาไปบอกผู้อ่นื

สิน้ ไร้ไม้ตอก หมายถงึ ขดั สนหรือลาบากถึงทีส่ ุด

สิบปำกว่ำไม่เท่ำตำเห็น หมายถึง ไดย้ ินได้ฟังมาก็สู้เหน็ ดว้ ยตา
ตนเองไมไ่ ด้

สีซอให้ควำยฟัง หมายถึง คนโง่เง่าหรือปัญญาทึบ สอนเทา่ ไหร่ก็
ไมไ่ ดเ้ รื่อง

สี่ตีนยังรู้พลำด นกั ปรำชญ์ยังรู้พล้งั หมายถึง ผูร้ ู้ ผูเ้ ชี่ยวชาญกย็ งั
พลาดพล้งั ได้

สุกเอำเผำกนิ หมายถึง ทาอะไรแบบลวกๆ ชุย่ ๆ พอให้ผา่ นไป

สุภำษิตคำพงั เพย หมวด ห.

หำยเข้ำกลีบเมฆ หมายถงึ หายไปอยา่ งไรร้ ่องรอย

เห็นกงจักรเป็ นดอกบัว หมายถงึ การเหน็ ผิดเป็นชอบ หรือเหน็ สิ่ง
ท่ไี ม่ถูกตอ้ งว่าเป็ นส่ิงท่ีถกู ต้อง

เห็นขีด้ ีกว่ำไส้ หมายถึง เหน็ คนอื่นดกี วา่ ญาตพิ น่ี ้อง

เห็นช้ำงข้ีขตี้ ำมช้ำง หมายถึง การกระทาตนเย่ียงผอู้ ่ืนทีม่ ีฐานะ
และความพรอ้ มมากกวา่

เหยียบเรือสองแคม หมายถงึ ทาทเี ขา้ ดว้ ยท้งั 2 ฝ่าย อยู่กบั ฝ่ายไหน
กเ็ ห็นดว้ ยหรือแสดงท่าทเี ขา้ ขา้ งฝ่ายน้ัน

เหยยี บขไี้ ก่ไม่ฝ่ อ หมายถงึ คนเหยาะแหยะ ทาอะไรไมจ่ ริงจงั ไม่
ทมุ่ เท

ให้ทุกข์แก่ท่ำน ทุกข์น้นั ถึงตัว หมายถงึ ทาใหค้ นอ่ืนเดือดร้อน แต่
ผลกลบั ยอ้ นมาทาใหต้ วั เองเดอื ดรอ้ นไปดว้ ย

หน้ำไหว้หลังหลอก หมายถงึ คนที่มีพฤตกิ รรมต่อหน้าเราอย่าง
หน่ึง แตล่ บั หลงั กลบั ทาอีกอยา่ งหน่ึง

หน้ำส่ิวหน้ำขวำน หมายถึง อยใู่ นระยะอันตราย หรือในเหตุการณ์
วิกฤต

หนเี สือปะจระเข้ หมายถงึ การทห่ี นีอนั ตรายหรือส่ิงเลวร้ายอย่าง
หน่ึง แต่กลบั เจออันตรายอีกอนั หน่ึง

หนูตกถงั ข้ำวสำร หมายถึง ชายท่ฐี านะไม่คอ่ ยดี แตง่ งานกับหญิง
ท่ีร่ารวย

หมองูตำยเพรำะงู หมายถงึ ชานาญอะไรมกั ไดร้ บั ภยั จากหน้าที่
น้ัน

หมำเห่ำใบตองแห้ง หมายถงึ พวกปากไว ไมท่ ันรูอ้ ะไรก็พดู ไป
ก่อน

หมำกัดอย่ำกัดตอบ หมายถึง อยา่ ลดตวั ลงไปตอ่ สู้หรือต่อปากตอ่
คากบั คนพาลหรือคนท่ีมศี ักด์ติ า่ กวา่

หมูไปไก่มำ หมายถงึ ถอ้ ยทีถอ้ ยอาศยั ตอบแทนกัน, ให้ส่ิงของ
แลกเปลย่ี นหรือตอบแทนกัน

หมใู นอวย หมายถงึ ส่ิงท่ีอยใู่ นกามอื หรืออกี นัยหน่ึงหมายถงึ สิ่งท่ี
ตกเป็นของของเราอยา่ งแนน่ อน

หมจู ะหำมอย่ำเอำคำนเข้ำมำสอด หมายถงึ การทเ่ี ขา้ ไปขดั ขวาง
ผลประโยชนท์ ี่ผูอ้ ื่นกาลงั จะสาเร็จอยแู่ ลว้

หลังสู้ฟ้ำ หน้ำสู้ดนิ หมายถึง การตรากตราทางานหนัก ไม่ย่อทอ้

หวังน้ำบ่อหน้ำ หมายถึง ของท่ีไดแ้ น่นอนแลว้ ไม่เอา กลบั ไป
คาดหวงั กบั สิ่งที่ยงั มาไม่ถึง

หวำนเป็ นลมขมเป็ นยำ หมายถงึ คาหวานทาใหเ้ หลิง คาเตอื นมัก
ทาใหไ้ ดส้ ติ

หวำนนอกขมใน หมายถงึ แสดงให้เหน็ วา่ ดีแต่ภายนอก แตภ่ ายใน
ใจกลบั ตรงขา้ ม

หว่ำนพืชหวังผล หมายถึง ให้ผลประโยชนแ์ ก่ผู้อ่ืนเพ่ือหวงั
ผลตอบแทน

หอกข้ำงแคร่ หมายถงึ คนใกลช้ ดิ ท่อี าจคิดร้ายไดท้ กุ เวลา

หกั ด้ำมพร้ำด้วยเข่ำ หมายถงึ หกั โหมเอาดว้ ยกาลงั ใช้อานาจ
บงั คบั เอา

หัวเดียวกระเทียมลีบ หมายถงึ การอย่คู นเดยี ว ไม่มีเพื่อนฝูงพวก
พอ้ ง

หวั มงกฏุ ท้ำยมังกร หมายถงึ ไมเ่ ขา้ กนั ไม่กลมกลืน

หวั ล้ำนได้หวี หมายถงึ ผทู้ ี่ไดส้ ่ิงซ่ึงไม่เป็นประโยชนแ์ ก่ตน
หำเหำใส่หัว หมายถงึ หาเร่ืองเดอื ดร้อนให้ตนเอง

หุงข้ำวประชดหมำ ปิ้งปลำประชดแมว หมายถึง ทาประชดหรือ
แดกดนั

สุภำษิตไทย หมวด อ.

เออออห่อหมก หมายถงึ เหน็ ดว้ ยหรือพลอยเห็นตามไปดว้ ย

เอำใจเขำมำใส่ใจเรำ หมายถงึ รู้จกั คดิ ถึงใจคนอ่ืน เห็นใจคนอ่นื

เอำพมิ เสนไปแลกกับเกลือ หมายถึง อย่าเอาความดไี ปแลกความ
ชวั่
เอำมะพร้ำวห้ำวมำขำยสวน หมายถึง คนทีร่ ูเ้ ทา่ ไม่ถงึ การณ์หรือ
โงเ่ ขลา

เอำหูไปนำเอำตำไปไร่ หมายถงึ แสรง้ ทาเป็ นไม่รู้ไมเ่ ห็น ไม่รับรู้
ในสิ่งทีเ่ กดิ ข้ึน

อดเปรีย้ วไว้กินหวำน หมายถงึ อดใจไวก้ ่อนเพราะหวงั สิ่งท่ีดกี ว่า
ขา้ งหนา้

อย่ำไว้ใจทำง อย่ำวำงใจคน จะจนใจเอง หมายถึง อยา่ เช่อื ใจผูใ้ ด
ง่ายเกนิ ไป

อย่บู ้ำนท่ำนอย่ำนิ่งดูดำย ป้นั วัวป้นั ควำยให้ลกู ท่ำนเล่น หมายถึง
อย่บู า้ นผูอ้ ่นื ไม่ควรทาตวั เป็นคนอย่เู ฉยๆ ควรช่วยเหลืองานใน
บา้ นเทา่ ทีจ่ ะทาได้

อ้อยเข้ำปำกช้ำง หมายถงึ ส่ิงหรือประโยชน์ทตี่ กอยู่ในมอื แลว้ ยอ่ ม
ไดค้ ืนยาก

อฐั ยำยซื้อขนมยำย หมายถึง ไดร้ ับทรัพยส์ ินเงินทองจากบคุ คล
หน่ึงแลว้ นากลบั ไปให้หรือซื้อของจากคนน้ัน

อำบน้ำร้อนมำก่อน หมายถงึ เกิดกอ่ นจงึ มปี ระสบการณ์มากกวา่

อ้ำปำกกเ็ ห็นลนิ้ ไก่ หมายถึง รูเ้ ทา่ ทนั คาพูดท่ีพดู ออกมา

บรรณำนกุ รม

Yuwadee. (2562).สานวน สุภาษติ คาพงั เพย พรอ้ มความหมาย.
( คน้ เมอ่ื 8 สิงหาคม 2565). เขา้ ถงึ ไดจ้ าก https://

. Teen. mthai.com/education/176913.html

จดั ทาโดย
นางสาวสุชาดา ภคู งสด

รหสั นักศกึ ษา
643110010217
สาขาวิชาภาษาไทย คณะครุศาสตร์
มหาวิทยาลยั ราชภฏั มหาสารคาม