วิชา ส30222 ศาสนาสากล
1. ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับศาสนา (10 คะแนน) - ความหมายของศาสนา - องค์ประกอบของศาสนา - การแบ่งประเภทของศาสนา 2. ศาสนาที่เกิดในภูมิภาคเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ (20 คะแนน) - ศาสนาโซโรอัสเตอร์ - ศาสนายูดาห์ - คริสต์ศาสนา - ศาสนาอิสลาม สอบกลางภาค (20 คะแนน) 3. ศาสนาที่เกิดในภูมิภาคเอเชียตะวันออก (10 คะแนน) - ศาสนาเต๋า - ศาสนาขงจื๊อ - ศาสนาชินโต 4. ศาสนาที่เกิดในภูมิภาคเอเชียใต้ (20 คะแนน) - ศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู - ศาสนาเชน - พระพุทธศาสนา - ศาสนาสิข สอบปลายภาค (20 คะแนน)
ศาสนาอิสลาม
ศาสนาพุทธ
ศาสนาคริสต์
ศาสนาสิข
Religion / ศาสนาหมายถึงอะไร? ลัทธิหรือ ความเชื่อ อันน าไปสู่การ ปฏิบัติเพื่อให้พ้นทุกข์และพบสุขนิรันดร์
ศาสนาเกิดขึ้นจากเหตุใด? - ความไม่รู้ - ความกลัว - ความต้องการที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ
นักเรียนคิดว่าศาสนามี ประโยชน์อย่างไร?
1 2 3 4 5 ศาสนาเป็ นทพ ี่ง ึ่และเคร ื่องยด ึ เหน ี่ยวทางใจของมนุษย ์ ศาสนาช่วยยกระดับจิตใจ ท าให้เป็ นศาสนิกชนคนดี ศาสนาช่วยสร้างระเบียบความประพฤติของสมาชิกในสังคมให้ปฏิบัติไปในแนวทางเดียวกัน ศาสนาช ่ วยสร ้ างจ ิ ตส าน ึ กในคุณค ่ าของความเป็ นมนุษย ์ ศาสนาเป็ นบ่อเกิดของศิลปวัฒนธรรมของประเทศ ความส าคัญและประโยชน์ของศาสนา 6 ศาสนาเป็ นแหล ่ งผลต ิ ทรัพยากรมนุษย ์ ทม ี่ค ีุณค ่ าให ้ แก ่ สังคม 7 ศาสนาเป็ นมรดกลา ้ค ่ า เป็ นความหวงัและวถ ิี ทางแห ่ งความอย ู่รอดของมนุษยชาต ิ 8 ศาสนาเป็ นพลังใจให้สามารถเผชิญชีวิตด้วยความกล้าหาญ ไม่หวั่นไวต่อโลก 9 ศาสนาเป็ นแหล ่ งกา เน ิ ดจร ิ ยธรรม เพราะมห ี ลกัธรรมทส ี่อนให ้ คนประพฤต ิในแนวทางทถ ีู่กต ้ อง 10 ศาสนาช ่ วยให ้ มนุษย ์ มค ี วามสัมพนัธ ์ อนัดต ี่ อกนั
1 2 3 4 5 ศาสนาสนองความต้องการทางจิตใจของมนุษย์ เช่น สอนให้ท าความดี ละเว้นความชั่ว สอนให้เป็นคนอิสระจาการครอบง าของกิเลาตัณหา โดยใช้สติปัญญาเป็นเครื่องชี้น าทางที่ถูกต้อง ท าให้มนุษย์ปกครองตนเองได้ในทุกสถานที่และทุกเวลา ช่วยให้มนุษย์มีจิตใจที่สะอาด ไม่กล้าท าความชั่วทั้งในที่ลับที่แจ้ง ท าให้มนุษย์ที่ประพฤติปฏิบัติตามย่อมละพ้นจากความทุกข์ ความเดือดร้อน 6 ช่วยให้มนุษย์อยู่ร่วมกันเป็นหมู่คณะ มีความสามัคคี ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน 7 ช่วยส่งเสริมและสร้างสรรค์ให้เกิดผลงานอันทรงคุณค่าในด้านศิลปะและวัฒนธรรม ศาสนามีประโยชน์ต่อสังคมมนุษย์ในลักษณะต่าง ๆ
1 2 3 4 ท าความเข้าใจถึงหลักการที่แต่ละศาสนาก าหนดไว้ หลักธรรมและความเชื่อของศาสนาแต่ละศาสนานั้นแตกต่างกัน จึงควรยอมรับและเคารพในแนวทางต่างๆ ที่แต่ละศาสนาบัญญัติไว้ เมื่ออยู่ในศาสนสถานของศาสนาต่าง ๆ ควรปฏิบัติตามกฎระเบียบที่ศาสนสถานก าหนดไว้ เมื่อมีโอกาสได้เข้าร่วมในศาสนพิธีของศาสนาต่าง ๆ ควรแต่งกายและปฏิบัติตนให้ถูกต้องตามหลักของศาสนานั้น ๆ 5 ไม่ควรวิจารณ์หรือเอ่ยนามศาสดา ของแต่ละศาสนาเพราะอาจท าให้เกิดความเข้าใจผิด 6 ขณะสนทนากับศาสนิกชนหรือบุคคลในศาสนาต่าง ๆ ควรใช้ถ้อยค าสุภาพ 7 ไม่ควรน ารูปภาพ สัญลักษณ์ หรือรูปเคารพของทุกศาสนาไปใช้ในสถานที่ที่ไม่เหมาะสม การปฏิบัติตนอย่างเหมาะสมเพื่อขจัดความขัดแย้ง และเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข
องค์ประกอบ ของศาสนา 1. ศาสดา 4. ศาสนสถาน 5. สัญลักษณ์ 3. นักบวช 2. คัมภีร์ศาสนา
ศาสดา ผู้ก่อตั้งและประกาศศาสนาหรือความเชื่อของลัทธินั้น พระพุทธเจ้า ศาสดาของพระพุทธศาสนา พระเยซู นบีมุฮัมมัด ศาสดาของศาสนาคริสต์ ศาสดาของศาสนาอิสลาม
คัมภัร์ศาสนา / ศาสนธรรม ค าสอน ซึ่งเป็นหลักความเชื่อเพื่อเป็นแนวทางให้ผู้นับถือได้ปฏิบัติตาม พระพุทธศาสนา พระไตรปิฎก ศาสนาอิสลาม ศาสนาคริสต์ คัมภีร์อัลกุรอาน คัมภีร์ไบเบิล
นักบวช / ศาสนบุคคล ผู้สืบทอดศาสนา ทุกศาสนาจะมีผู้สืบทอดศาสนาในการสั่งสอนศาสนิกชน พระพุทธศาสนามีพระภิกษุสงฆ์ ศาสนาพราหมณ์ - ฮินดูมีพราหมณ์
ศาสนสถาน เพื่อการประกอบพิธีกรรมหรือการเผยแผ่ค าสอนทางศาสนา พระพุทธศาสนา วัด ศาสนาคริสต์ โบสถ์ ศาสนาอิสลาม มัสยิด
สัญลักษณ์ / ศาสนวัตถุ สัญลักษณ์หรือเป็นเครื่องหมายของศาสนา เสมาธรรมจักร สัญลักษณ์ของพระพุทธศาสนา ไม้กางเขน สัญลักษณ์ของศาสนาคริสต์
ศาสนพิธี ศาสนาย่อมมีพิธีกรรมซึ่งเมื่อศาสนิกชนได้ปฏิบัติตาม ย่อมจะได้รับความสงบสุขความเจริญ การอุปสมบท ตามคติของพระพุทธศาสนา การรับศีลล้างบาป การท าละหมาด ตามคติของศาสนาคริสต์ ตามคติของศาสนาอิสลาม
เทวนิยม อเทวนิยม ศาสนาที่เชื่อว่ามีพระเป็นเจ้าเป็นผู้สร้าง โลกและควบคุมดูแลสิ่งต่าง ๆ ศาสนา ประเภทนี้มีทั้งที่เชื่อในพระเป็นเจ้าองค์ เดียว และหลายองค์ ศาสนาที่ไม่เชื่อว่าพระเป็นเจ้าสร้างโลก และให้คุณให้โทษ แต่เชื่อว่าสิ่งต่างๆ ล้วนเกิดขึ้นและเปลี่ยนแปลงไปเองตาม กระบวนการทางธรรมชาติ ศาสนา ประเภทนี้ เช่น พระพุทธศาสนา • ศาสนาที่เชื่อในพระเป็นเจ้าองค์เดียว • ศาสนาที่เชื่อในพระเจ้าหลายองค์ ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู
ประเภทของศาสนา เทวนิยม “พระเจ้าผู้สร้างเป็นผู้ลิขิต ชีวิตคน” - พราหมณ์-ฮินดู - คริสต์ - อิสลาม อเทวนิยม “กรรมเป็นผู้ลิขิตชีวิต” - พุทธ - เชน
ประเภทของศาสนา พหุเทวนิยม “นับถือพระเจ้าหลายองค์” ชินโต พราหมณ์-ฮินดู เอกเทวนิยม “นับถือพระเจ้าองค์เดียว” ยูดาห์คริสต์ อิสลาม สิข “เชื่อในเรื่องของกรรม” พุทธ เชน ขงจื๊อ เทวนิยม อเทวนิยม
ประเภทของศาสนา กลุ่มมองโกล เอเชียตะวันออก - เต๋า - ขงจื๊อ - ชินโต กลุ่มอารยัน เอเชียใต้ - พราหมณ์-ฮินดู - เชน - พุทธ - สิข กลุ่มเซมิติก ตะวันตกเฉียงใต้ - โซโรอัสเตอร์ - ยูดาห์ - คริสต์ - อิสลาม
วิชา ส30222 ศาสนาสากล
นักเรียนคิดว่าในโลกของเรา มีผู้นับถือศาสนาใดมากที่สุด ?
ศาสนาที่เกิดใน ภูมิภาคเอเชียตะวันตกเฉียงใต้
ศาสนาโซโรอัสต อร์ ศาสนายูดาห์ คริส ์ศาสนา ศาสนาอิสลาม
ศาสนาโซโรอัสเตอร์
▪ เป็นศาสนาส าคัญของชาวเปอร์เซีย โบราณ(อิหร่านในปัจจุบัน) ▪ เก่าแก่ที่สุดในภูมิภาคตะวันตกเฉียง ใต้ ▪ มีอิทธิพลต่อพัฒนาการของ ศาสนา ยูดาห์และคริสต์ศาสนา ▪ มีประชาชนน้อยมากที่ยังนับถืออยู่ (2แสนคน) ศาสนาโซโรอ ัสต อร ์
ศาสดา ของศาสนาโซโรอัสเตอร์คือโซโรอัสเตอร์(Zoroaster) ศาสดา
เชื่อว่ามีเทพเจ้า 2 องค์คือ ▪ เทพเจ้าแห่งความดีมีนามว่า เทพเจ้าอหุระมาซดา (Ahura Mazda) มีแสงสว่าง เป็นเครื่องหมาย ทรงสร้างแต่สิ่งดีงาม เช่น ความสวยงาม ความอุดมสมบูรณ์ ความสุข และความสมหวัง เป็นต้น ▪ เทพเจ้าแห่งความชั่ว มีนามว่า พญามารอังคระไมนุย (Angra Mainyu) มีความมืด เป็นเครื่องหมาย สร้างแต่สิ่งที่ชั่ว หรือไม่ดีทั้งหลาย เช่น ความอัปลักษณ์ ความอด อยาก ความทุกข์ และความผิดหวัง เป็นต้น
สังเกตเห็นความเป็นไปของโลกทั้งสองด้าน อันได้แก่ กลางวันและกลางคืน ความมืดและความสว่าง ความดีและความชั่ว ไม่มีอ านาจใดเปลี่ยนความชั่วให้เป็นความดีได้ ดังความดีเปลี่ยนกลับเป็นความชั่วไม่ได้
คัมภีร์ อเวสตะ(Avesta) เป็นคัมภีร์ศาสนาโซโรอัสเตอร์ แปลว่า ความรู้ แบ่งออกเป็น 5 หมวด หรือ คัมภีร์ 5 เล่ม เดิมจารึกไว้บนหนังโคพับแผ่น บ้างจารึกไว้บนเขาโค จ านวน 1,200 เขา
1. ยัสนะ เป็นหมวดแรกที่มีความเก่าแก่และส าคัญมากที่สุด ประกอบด้วยคาถา 17 คาถา เขียนโดยโซโรอัสเตอร์เป็นเรื่องการบูชาไฟและเทพเจ้าอาหุรามัสตา 2. วิสเปเรท เป็นหมวดว่าด้วยบทสวดบวงสรวงและอ้อนวอนเทพเจ้าต่างๆ ใช้อยู่กับยัสนะ 3. เวนทิทัท เป็นหมวดว่าด้วย - เรื่องโลกและจักรวาล - การท าสงครามระหว่างเทพเจ้าแห่งความมืดกับเทพเจ้าแสงสว่าง - การตกนรกและการขึ้นสวรรค์ - ระเบียบพิธีกรรมของนักบวช - ประวัติศาสตร์ของโลกและวิญญาณ
4. ยัษฎส์เป็นหมวดที่ว่าบทกวี ส าหรับสวดบูชาและสรรเสริญทูตสวรรค์ จ านวน 21 องค์ และวีรบุรุษ แห่งศาสนาโซโรอัสเตอร์ 5. โขรทะ - อเวสตะ เป็นหมวดที่ว่าด้วยข้อความย่อคัมภีร์อเวสตะใช้เป็นคู่มือส าหรับศาสนิกโซโรอัสเตอร์ ใช้สวดมนต์ประจ าวัน
นิกาย นิกายของศาสนาโซโรอัสเตอร์มี 2 นิกาย คือ ชหันชหิส กับ กัทมิส แต่ความหมายและ ค าอธิบายของสองนิกายนี้ยังไม่แจ่มชัด นิกายกัทมิส(Kadmis) น่าจะถือคัมภีร์ เมนอกิ ขรัท เป็นส าคัญ นิกายชหันชหิส (Shahanshahis) ถือคัมภีร์ ชะยิต -เน – ชะจิต เป็นส าคัญ
หลักธรรม “การด ารงไว้ซึ่งชีวิตและการต่อสู้กับสิ่งชั่วร้าย” ชีวิตภายหลังความตายถูกก าหนดขึ้นจากความสมดุลระหว่างความดีกับความ ชั่วที่ผู้นั้นได้กระท าขณะมีชีวิตอยู่ รวมทั้งการใช้วาจาและความคิด มีวิธีการอยู่ 2 อย่างในการลบล้างความชั่วนั้น คือ การสารภาพบาป และไม่กลับมาท าอีก
โซโรอัสเตอร์สอนว่าการกระท าดี แบ่งออกเป็น 3 ประการ 1. การคิดดี 2. การพูดดี 3. การกระท าดี การท าความดีสูงสุด
ในคัมภีร์อเวสตะ กล่าวถึงหน้าที่ของมนุษย์ มี 3 ประการ ต่อไปนี้ 1. ท าศัตรูให้เป็นมิตร 2. ท าคนชั่วให้เป็นคนดี 3. ท าคนโง่ให้เป็นคนฉลาด
จุดหมายปลายทางในศาสนาโซโรอัสเตอร์นั้น อยู่ที่ตายไปแล้วขึ้นสวรรค์อยู่กับพระอหุระ มาซดะชั่วนิรันดร ส่วนวิธีปฏิบัติเพื่อเข้าถึงจุดหมายสูงสุด โดยการประพฤติกาย วาจา ใจ ให้ บริสุทธิ์และบูชาพระอหุระ มาซดะด้วยความภักดี ด้วยเหตุนี้การเกิดมาเป็นมนุษย์ในโลกนี้จึงมีเพียงครั้งเดียว
ชีวิตหลังความตาย วิญญาณต้องข้ามสะพาน “สะพานแห่งการแก้แค้น” หรือ “สะพานชินวัต” (Chinvat) ▪ วิญญาณที่ท าความดีไว้มากจะเดินได้สะดวกไปสู่ สวรรค์อยู่กับพระอหุระมาซดะ ▪ วิญญาณที่ท าความชั่วไว้มากจะเดินด้วยความ ยากล าบาก และตกนรกอยู่กับอหริมัน จนกว่าจะรู้สึก ส านึกตัว กลัวความชั่ว ไม่กล้าท าผิด
พิธีกรรม พิธีปฏิญาณตนเข้านับถือศาสนาโซโรอัสเตอร์ ▪ เมื่ออายุครบ 7 ปี(ในอินเดีย) กับ 10 ปี(ในอิหร่าน) ▪ จะได้รับเสื้อและกฤชซึ่งใช้เป็นเครื่องประดับกายตลอดชีวิต