HET NIEUWSBLAD VAN DE METAAL RECYCLING FEDERATIE nummer 1 | maart 2023 MRF SPREEKT TWEEDE KAMER NIEUWE DYNAMIEK DOOR OVERNAMES ‘NRF: CIRCULAIRE ONTWIKKELINGEN’
2 WWW.JANSENGROUP.COM De wereld is mooi en dat willen we graag zo houden. Voor onszelf. Maar vooral voor de generaties na ons. Vanuit het besef dat we de wereld ‘te leen’ hebben willen wij verantwoordelijk omgaan met kostbare grondstoffen. Dat doen we door duurzaam te recyclen en goed rentmeester te zijn. Benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen? Kijk op: jansengroup.com of bel: 078 - 652 26 33 Van Leeuwenhoekweg 21 3316 AV Dordrecht Nederland T. +31(0)78 - 652 26 33 F. +31 (0)10 - 429 81 08 [email protected] Werken aan de wereld voor de volgende generaties Impact maken voor onze toekomst
3 Op 12 januari jl. hebben we weer fysiek onze nieuwjaarsreceptie kunnen houden en die is heel goed bezocht, door zowel leden van het eerste uur als ook door nieuwe leden. Ik zag ook veel jongeren en dat is voor mij alweer een bewijs dat de MRF ook voor jongeren relevant is. De afgelopen maanden hebben we een flink aantal nieuwe leden en geassocieerde leden mogen verwelkomen. Heel fijn: hoe meer leden, hoe meer slagkracht. En hoe groter de kans dat we aan tafel komen bij onderhandelingen. Dat lukt ons al jaren heel goed, met als voorlopig hoogtepunt onze presentatie aan leden van de Tweede Kamer op 9 februari. Een MRF-delegatie heeft de afgelopen jaren talloze discussies gevoerd met politie en het ministerie over het Digitaal Opkopers Register. De wetswijziging die vervolgens naar de Tweede Kamer werd gestuurd, beviel ons nog steeds niet helemaal. Peter Roest heeft namens de MRF aan de Tweede Kamer uitgelegd hoe het wetsvoorstel beter kan. Lees het verslag in deze Circulaire. Het Planbureau voor de Leefomgeving is HET adviesorgaan van de overheid op het gebied van duurzaamheid. Deze adviseurs concludeerden onlangs dat Nederland nog lang niet circulair genoeg is, maar dat recycling in Nederland goed is georganiseerd. Met deze twee kanttekeningen: meer gerecycled materiaal in nieuwe producten en er is meer aandacht nodig voor duurzaam ontwerpen. De MRF roept dit al jaren, maar nu hoort u het ook eens van een ander. Het is u ongetwijfeld opgevallen dat uw lijfblad steeds dikker en beter gevuld wordt. Deze uitgave is maar liefst 4 pagina’s dikker doordat we veel artikelen hebben, maar ook doordat steeds meer bedrijven willen adverteren. Wilt ook u adverteren, of heeft u suggesties voor een redactioneel onderwerp: meld u bij de redactie. Veel leesplezier! Inhoud Column 3 5 6 8 11 12 17 18 20 22 24 25 26 Column voorzitter Haagse Zaken Kennismaking nieuwe leden De MRF spreekt met de Tweede Kamer over DOR Even bellen met Brussel Nieuwe dynamiek door overnames MRF Feest 22 april 2023 MRF Nieuwjaarsreceptie Interview met Fred Tolenaar NRF: Circulaire ontwikkelingen Samenwerking met AcquiMedia Zelf onderzoek doen na bedrijfsongeval Ex Works - ja of nee? Colofon en Agenda Willeke Ketting, voorzitter MRF
4 NU: Bij HUISKES de stimuleringsregeling E-waste van extra bij aanleveren van printplaten en elektronica afval Bel voor meer info naar 06-51624301 Veerweg 9 5145 NS Waalwijk Nederland T +31 (0)416 67 38 50 W www.huiskes.com METAL & ELECTRONICS RECYCLING € 125,- PER TON
5 Haagse Zaken Februari 2023 Tijdens onze najaarsvergadering stemden de MRF-leden in met een forse contributieverhoging. Penningmeester Piet Knobel en MRF-adviseur Jules Wilhelmus gaven in de vergadering een toelichting waarom deze contributieverhoging nodig is. Meer ondersteunende capaciteit, en meer mogelijkheden om ons van deskundig advies te voorzien. En zo de ontwikkeling naar een proactievere organisatie mogelijk te maken. De (metaal)recyclingsector staat zwaar onder druk. Het aantal uitdagingen voor de branche neemt toe. Niet vreemd in een wereld waar men zich steeds meer beseft dat primaire grondstoffen eindig zijn en - als onderdeel van het geopolitieke spel - de druk toeneemt om de eigen (secundaire) grondstoffenvoorziening veilig te stellen. Daarnaast moet de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen drastisch omlaag, willen onze kleinkinderen nog een toekomst hebben. Metaalrecycling vormt ook hierbij een krachtig wapen. Echter, in plaats van recycling te stimuleren door introductie van specifieke grondstofregelgeving, kiezen overheden voor steeds meer regeldruk op basis van achterhaalde afvalstoffenwetgeving. Terwijl hoogwaardige recycling een deel is van de oplossing, en niet het probleem. Dat is onze strijd. Het aantal thema’s waar we als MRF actief bij zijn betrokken, is gegroeid in de afgelopen jaren. Denk aan de DOR-regelgeving, cashbeleid van banken, of de brandproblematiek. Hans Koning directeur MRF We zorgen dat we als betrouwbare partij aan alle tafels komen. Alleen of in samenwerking met andere organisaties. Het vraagt echter wel dat je meer mensen en middelen nodig hebt. In zijn column afgelopen december vraagt hoofdredacteur Martijn Reintjes van Recycling Magazine Benelux zich af of ‘dat beetje’ contributieverhoging voor de MRF nu echt het verschil gaat maken. Het antwoord is: ‘ja en nee’. Nee, we worden er geen Europese metaalindustrie mee. Die kon een veelvoud van het MRF-jaarbudget steken in haar lobby om de Europese grenzen te laten sluiten voor hoogwaardige metaalrecyclingstromen, via herziening van de EVOA. De contributieverhoging geeft ons echter wel wat meer financiële armslag. Bijvoorbeeld om een rapport te kunnen laten opstellen, en zo met cijfers en andere data onze standpunten te onderbouwen. Om te kunnen investeren in verdergaande samenwerking met andere recyclingorganisaties, opdat onze stem beter wordt gehoord in de politieke discussie. En dat maakt op termijn wel degelijk het verschil…. Het verschil maken Aantal thema’s waar we als MRF actief zijn, is gegroeid
6 Kennismaking nieuwe leden Het familiebedrijf Nicomet Trading is in de jaren vijftig opgericht door Jan Willem Slotboom en de onderneming heeft zich ontwikkeld van de handel in lompen en metalen tot de huidige core business: de handel in metalen halffabricaten, surplus, tweede keus en reststukken die zonder of met weinig bewerking een nieuw en tweede leven krijgen. Op de kade in Vlaardingen liggen diverse partijen halffabricaten roestvaststaal en nikkellegeringen te wachten op transport naar landen als India, Pakistan, Turkije en Egypte. Platen, buizen, flenzen en reststukken staf in Aisi 304, Duplex en Inco 625. Directeur en eigenaar Jeremy: “Wij handelen in metalen die het nog lang niet verdienen gerecycled te worden, omdat ze zeer goed herbruikbaar zijn. We kopen bij productiebedrijven materiaal dat overtollig of licht beschadigd is: buizen, platen, flenzen en fittingen bijvoorbeeld. We bieden een ruime sortering rvs-materiaal maar ook nikkellegeringen en Special Alloys zoals Inconel, Super Duplex en Hastelloy. Nicomet Trading: Hergebruik is altijd beter dan recycling Wij geven een hogere prijs voor het materiaal dan een gemiddelde recycler en hergebruik is natuurlijk altijd duurzamer dan recycling. Het materiaal exporteren wij naar landen buiten de EU. Het krijgt daar een maatwerkbehandeling voordat het wordt ingezet in nieuwe producten. In veel landen buiten de EU wordt licht beschadigd materiaal niet onmiddellijk als tweede keus beschouwd: men klopt de deukjes uit het materiaal en maakt er vervolgens nieuwe producten van. We kopen ook veel in bij recyclers. De internationale handel in herbruikbare metalen is specialistisch werk. Wij hebben een loyaal en royaal internationaal klantenbestand, waardoor we risico’s van de internationale handel kunnen beheersen en we kennen de exportprocedures. Recyclers hebben vaak die kennis niet en beginnen er daarom niet aan. Prima: wij komen het graag ophalen en het levert recyclers meer op dan het materiaal door de shredder te halen.” Vader Willem is verantwoordelijk voor de marketing en is met zoon Joey verantwoordelijk voor de contacten met klanten. Willem: “Nicomet Trading is circulair voordat het woord was uitgevonden en het is een bedrijf van een hechte familie. ” Jules Wilhelmus Willem, Jeremy en Joey Vader Willem en zonen Jeremy en Joey Slotboom weten het zeker: hergebruik van metalen halffabricaten is beter voor het milieu en is winstgevender dan recycling. Niet al het gebruikte metaal en restanten kunnen worden hergebruikt, maar wel veel meer dan men zou vermoeden. Nicomet Trading bewijst dat in de praktijk. Een producent kan overtollig materiaal laten recyclen maar wij geven het product een tweede leven.
7 Er wordt nu hard gewerkt door de medewerkers van Schenk Recycling onder leiding van de drie broers Schenk: Rogier, Steven en Joost. Medewerker en jeugdvriend Daan Grootegoed vertelt: “Opa Schenk is ooit begonnen in Laren, waar hij als voddenboer textiel ophaalde. Later kwam daar de inzameling van metaal en karton bij. De onderneming bleek uiteindelijk te groot voor de dorpskern van Laren en week uit naar Almere, waar het ook plastic ging recyclen. Daar zit het bedrijf sinds de jaren negentig.” Gevraagd naar de kernwaarden van het bedrijf, antwoordt Daan met overtuiging: “Dit bedrijf is in de eerste plaats een familiebedrijf en dat familiegevoel wordt gevoeld door medewerkers en klanten. Persoonlijke benadering, transparantie en afspraken respecteren vinden wij heel belangrijk. Daarnaast: de drie broers en ik schakelen soepel van klussen op kantoor naar werk in de productiehal en in de buitendienst. Wij wisselen pak-met-dasje net zo makkelijk voor een overall. Zo ben ik verantwoordelijk voor de marketing, maar ik doe ook de schaalinkoop. Schenk Recycling B.V.: Een echt familiebedrijf In de regio Almere zijn we grootste inzamelaar van papier, plastic en metalen. We zijn goed in het verbalen van materiaal en vervolgens laten we de verwerking en export over aan onze afnemers: wij zijn dus vooral handelaar. Bedrijven en particulieren in de regio weten ons steeds beter te vinden Zo brengen dagelijks tientallen consumenten hun materiaal. Onze lokale milieustraat verwijst consumenten ook naar ons: ‘bij Schenk krijg je marktconforme prijs voor jouw metalen.’ Geen probleem, maar ik ga ervan uit dat we steeds meer digitale betaalmiddelen kunnen inzetten: contant blijft toch een veiligheidsrisico. Wat mij betreft gaan we als sector het retourpinnen oppakken.” De onderneming Schenk Recycling in Almere heeft 16 medewerkers en groeit gestaag. Schenk zit op deze locatie pas een jaar of 8, maar er wordt nu al gekeken naar extra productieruimte. Dat kan op een nieuwe locatie zijn, maar misschien wordt het bestaande veel te grote kantoorgebouw voor een deel omgebouwd tot productieruimte. Daan: “Wat ons betreft bouwen we onze leidende positie in de regio verder uit. Elke consument en onderneming die van de gebruikte materialen af wil, moet weten dat hier een familiebedrijf opereert die professionele kwaliteit levert.” Jules Wilhelmus Daan Grootegoed Een indrukwekkend kantoor met forse productiehal. Ooit de plek waar de succesvolle tv-series Flodder en Big Brother werden opgenomen. In de hal waar ooit het zwembad en de tuin voor Flodder waren gesitueerd, liggen nu de balen karton en plastic te wachten op verdere verwerking. En af en toe komen er verstokte Flodder-fans langs om de eens roemruchte plek te bekijken. De deur met opdruk ‘Studio B’ is echter het enige tastbare overblijfsel van dit mediaverleden. Laten we als sector het retourpinnen oppakken
8 De MRF spreekt met de Tweede Kamer over DOR De MRF spreekt al een paar jaar met het ministerie van Justitie en Veiligheid en politie over het Digitaal Opkopers Register. Het ministerie van Justitie en Veiligheid maakte destijds een voorstel en nodigde de MRF uit om mee te denken over de praktische aspecten van het voorstel. We waren het natuurlijk snel eens over de noodzaak dat diefstal en heling moeten worden bestreden. Vraag was vervolgens: hoe kunnen we de opname van gebruikte metalen in DOR zo praktisch mogelijk regelen? Een wet moet immers ook uitvoerbaar zijn en kunnen rekenen op draagvlak binnen de sector. Sinds de eerste overleggen met het ministerie heeft het MRF-bestuur de leden geregeld meegenomen in de status van het overleg: wat werkt en wat vinden we acceptabel? Gesteund door de leden ging de MRF-delegatie door met de onderhandelingen. Een belangrijk punt was en is het feit dat metaalschroot geen uniek goed is: er staat geen serienummer op of een ander kenmerk. Bovendien is een specifiek object (zoals een juweel) heel wat anders dan een bulk product (zoals schroot). Dat verschil is heel relevant voor de bewaartermijn: een kistje juwelen kun je een paar dagen bewaren maar bergen schroot niet. Met name de politie stond erop MRF-bestuurslid Peter Roest (COO van Jansen Recycling Group) sprak namens de MRF met leden van de Tweede Kamer Commissie Justitie & Veiligheid over het Digitaal Opkopers Register (DOR). Tijdens een Ronde Tafel legde Peter uit dat we willen helpen om diefstal en heling te bestrijden. Sterker nog: dat doen we al lang, bijvoorbeeld met Actie Koperslag. Het DOR-voorstel krijgt de steun van de MRF, maar niet in deze vorm, omdat het in de praktijk niet uitvoerbaar is. Hij legde uiteraard ook uit hoe het wel kan. dat de bewaartermijnen voor alle producten die in DOR worden opgenomen gelijk zijn: gelijke monniken, gelijke kappen. Lijkt logisch, maar is het dus niet. Op naar de Tweede Kamer Tijdens de onderhandelingen kreeg de MRF een beetje, maar niet volledig haar zin. Er stonden nog steeds verplichtingen in het voorstel die forse lasten met zich meebrengen en die gewoon onuitvoerbaar zijn, zoals de bewaartermijn van vijf dagen. Nadat de onderhandelingen met het ministerie en politie waren afgesloten, stuurde het ministerie het voorstel naar de Tweede Kamer. Er zijn 150 leden van de Tweede Kamer, maar die gaan natuurlijk niet alle voorstellen op alle terreinen bestuderen. Daarom heeft de Kamer diverse Kamercommissies. Daarin zitten de woordvoerders/specialisten van de diverse politieke partijen. De commissie Foto’s: MRF-bestuurder Peter Roest bespreekt met de Kamercommissie Justitie en Veiligheid hoe het DOR wél werkbaar kan zijn
9 Justitie en Veiligheid is zo’n commissie en die bekijkt het DOR-voorstel. De leden van de commissie kunnen vervolgens besluiten wat ze van het voorstel vinden: zijn we het eens? Hebben we nog vragen aan de minister of willen we eerst nog de sectoren horen die met het voorstel te maken krijgen? Als het laatste het geval is, organiseert de commissie een Ronde Tafel. Zo’n Ronde Tafel is geen vast onderdeel van het parlementaire proces. Daar moet echt een reden voor zijn: onduidelijkheden, lasten en kosten en andere vragen moeten eerst helder worden. Tijdens de Ronde Tafel van 9 februari gaven twee wetenschappers hun visie op het DOR-voorstel. Zij waren ontevreden, omdat ze de doelen van DOR onvoldoende helder vinden; de handhaving ontbreekt en onduidelijk is hoe het voorstel straks wordt geëvalueerd. Vervolgens kwamen vier sectoren aan het woord. Veel meer sectoren hadden hun belangstelling voor deelname kenbaar gemaakt, maar lang niet iedereen mocht aanschuiven. Deze wel dus: de BOVAG, de Kringloopbedrijven, de VACO en de MRF. Verschillende sectoren met specifieke praktische bezwaren die voor ondernemers leiden tot on ‘Beperk DOR tot de contante inkoop van particulieren’ nodige en ongewenste lasten en bovendien de circulaire economie niet bepaald dichterbij brengen. Peter Roest maakte duidelijk dat de MRF al jaren strijdt tegen heling en geen fundamentele bezwaren tegen DOR heeft. Wel zijn er forse praktische bezwaren die DOR in deze vorm onwerkbaar maken. Hij nam de Kamerleden mee in de praktijk van metaalrecycling. Peter: ”Bij Jansen Recycling Group komt dagelijks 100.000 kilo materiaal binnen dat onder DOR zou vallen. Het huidige voorstel zou ons verplichten die enorme bergen materiaal vijf dagen te bewaren. Dat is dus onmogelijk en ondenkbaar.” Uiteraard presenteerde hij hoe DOR voor onze sector wel kan werken: beperk DOR tot de contante inkoop van particulieren. Bedrijfsmatige inkoop is eigenlijk altijd digitaal en dus worden gegevens per definitie vastgelegd. Met dit voorstel worden de administratieve lasten ook nog eens enorm beperkt. Hoe nu verder? De Kamercommissie Justitie en Veiligheid laat de minister weten wat men vindt van het voorstel en wat men gehoord heeft van de wetenschappers en de betrokken sectoren. Ongetwijfeld heeft de Kamer ook een paar kritische vragen. Na beantwoording volgt een debat met de minister. Wordt vervolgd dus. Jules Wilhelmus
10 AD
11 Even bellen met Brussel Wat zijn nu de centrale thema’s in Brussel? De COVID-crisis en de geopolitieke gevolgen van de Russische agressie tegen Oekraïne dwingen regeringen en de EU tot een grondige herziening van hun beleid. De heftige concurrentie - strijd in de westerse wereld maakt dit nog een graadje erger. De Amerikaanse Inflation Reduction Act (IRA) zorgt voor een investering van honderden miljarden dollars in groene industrieën en energievoorziening. Zij combineert dit met protectionistische maatregelen. Voor Amerikaanse bedrijven en producten levert dit enorme voordelen op. De EU is nog steeds bezig met de uitvoering van haar herstel - plan in de lidstaten en heeft niet de middelen om te reageren met een vergelijkbaar pakket. In plaats daarvan reageert de EU met waar ze goed in is: nieuwe wetgeving. Klimaat- en milieubescherming blijven belangrijke doelstel - lingen, maar ‘strategische autonomie’ en ‘onafhankelijkheid’ zijn de nieuwe mantra’s voor de Europese Commissie. Wat zien we daarvan terug? Het meest recente strategische document van de Europese Commissie “A Green Deal Industrial Plan for the Net-Zero Age”, dat zij op 1 februari jl. publiceerde, is een goed voor - beeld van deze verschuiving. De rol van de energie- en grondstoffenvoorziening bij het vergroten van het industriële aandeel in het Europese BBP wordt uitvoerig besproken in dit document. De Commissie vergeet daarbij gemakshalve te vermelden dat dit aandeel de afgelopen twee decennia alleen maar is gedaald. Ook dit rapport getuigt weer van ‘te weinig, te laat’. Iedereen ziet de gevolgen van de sterk geste - gen energieprijzen op de recycling- en energie-intensieve industrieën. Het wordt waarschijnlijk het laatste grote wetgevende initiatief van de Commissie onder Ursula von der Leyen. DG GROW, het directoraat-generaal dat verantwoordelijk is voor de industrie, wordt leidend in dit verduurzamings - traject. Het initiatief wordt 14 maart gepresenteerd, en het zal zeker een aantal voorwaarden bevatten waarmee men de toegang tot kritieke grondstoffen binnen de EU wil veiligstellen. Zowel via mijnbouw als via recycling in Europa. Wat gaat dit voor recyclers betekenen? Het is duidelijk dat de bescherming van vrije en eerlijke handel in grondstoffen niet langer een doel is van de Europese beleidsmakers. Het wordt een instrument dat men kan loslaten om een ander gewenst doel te bereiken. EuRIC zal blijven pleiten voor ongehinderde toegang tot internationale markten voor schroot, oudpapier en bewerkte kunststoffen. Daarnaast moet er een verplichte ‘recycled content’ komen voor nieuwe producten die in Europa worden gemaakt. Alleen zo kunnen we de inzet van gere - cycleerd materiaal voldoende stimuleren. Tot slot worden einde-afval-criteria nog belangrijker dan nu al het geval is. Het enige beleidsterrein dat buiten de nieuwe mantra’s lijkt te blijven, is alle regelgeving rond chemicaliën. Hoewel de REACH-herziening voorlopig is uitgesteld, zetten recyclers hun strijd op EU- en nationaal niveau voort. De voorstellen die er nu liggen, kunnen er namelijk toe leiden dat het gebruik van gerecycled materiaal in producten wordt beperkt. Simpelweg omdat die Reach-wetgeving is geba - seerd op de gevarenclassificatie van stoffen, en niet op de werkelijke risico’s ervan bij de toepassing. Alleen met die risicobenadering kunnen we blijven recyclen… Hans Koning Emmanuel Katrakis, secretaris-generaal van EuRIC Emmanuel Katrakis, secretaris-generaal van de European Recycling Industries Confederation (EuRIC), volgt de dossiers in Brussel op de voet, en is het aanspreekpunt voor de Europese beleidsmakers in Brussel als het gaat om recycling. Het nieuwe grondstoffenbeleid van de EU zal van invloed zijn op de recyclingsector. Maar of dat nu goed nieuws is…?
12 Nieuwe dynamiek door overnames Professioneler en efficiënter Van een overnamegolf lijkt nog geen sprake, maar de sector liet het afgelopen jaar tot driemaal toe een opmerkelijke krachtenbundeling zien, van regionale tot Europese schaal. Wat zijn de trends achter deze dynamiek? De hoofdpersonen vertellen. Met de overname begin december van de Bossche IJzer- en Metaalhandel Van Erp kreeg Raak Metals er zijn zesde vestiging bij. Het bedrijf uit Tilburg ziet zijn marktpositie verder uitgebreid. “We dekken nu Brabant helemaal af, evenals een stuk Zeeland en Gelderland. Ook in Noord-Limburg hebben we klanten”, vertelt operationeel/financieel directeur Will van Aerle. Samen met algemeen directeur Maarten van Raak stippelde Van Aerle vijf jaar geleden een groeistrategie uit. De twee gingen langs bij metaalrecyclers in andere delen van het land om hen te interesseren voor ‘Veel bedrijven redden het niet meer in hun eentje’
13 een krachtenbundeling. “Ze reageerden vaak positief. Er zijn veel familiebedrijven in onze sector. Sommige eigenaren hadden geen opvolger”, zegt Van Aerle. “Kinderen voelen zich niet meer automatisch geroepen om het stokje van hun ouders over te nemen. Ook zien bedrijven de wereld veranderen. Ze moeten kostenefficiënter en duurzaam werken, wat nieuwe investeringen in technologie vergt. De werkdruk neemt toe. Veel bedrijven redden het niet meer in hun eentje. Het druppelde trouwens snel door in de markt dat wij op zoek zijn naar overnamekandidaten. Niet dat we snel tevreden zijn. We willen de nummer 1 in de regio hebben. Bedrijven moeten hun zaakjes goed op orde hebben en netjes werken, en ze moeten goed aansluiten bij ons bedrijf.” Schaalvergroting Zo breidde Raak uit met de aankoop van Martens Metaal in Elst in 2018, het Bredase Stolwerk in 2020, in najaar 2021 Knobel in Roosendaal en eind 2022 Van Erp in Den Bosch. Vorig jaar verwerkte het bedrijf 150 duizend ton. De aankoop van Martens bracht naast de metaalrecycling ook de demontage van transformatoren, stroomkabels en gietijzeren gasbuizen binnen de bedrijfsactiviteiten. De schaalvergroting biedt Raak enorm veel kansen, aldus Quote Quote Quote Van Aerle. “We kunnen optimalisatieslagen maken. Je kunt je mensen inzetten waar de pieken zijn. We hebben de verkoop gecentraliseerd, dus we staan krachtiger tegenover onze afnemers. Dat geldt ook voor de kostenkant. Een aantal nieuwe kranen hebben we goedkoper kunnen aanschaffen en we hebben voor alle werven een gunstiger energiecontract weten af te sluiten. Nu we meerdere locaties hebben, kunnen we ook veel slimmer omgaan met transportbewegingen. Op alle terreinen is er synergie.” Raak wil het familiekarakter van de overgenomen bedrijven zoveel mogelijk behouden. Van Aerle: “Ook de naam veranderen we niet. We zien dat de eigenaren daar enorm aan hechten. Doorgaans heeft zo’n bedrijf al tientallen jaren een uitstekende naam. Aan die bekendheid moet je niet tornen. Dat is beslist een van de succesfactoren achter onze groei. Ook behouden de vestigingen een grote mate van autonomie, omdat we willen dat ze flexibel kunnen schakelen naar de regionale vraag. Al zijn we groter gegroeid, naar de klant toe blijven we een platte organisatie.” De metaalrecyclingsector is beslist in beweging, vindt Van Aerle, “maar het gaat mij te ver om te spreken van een overnamegolf. Vooralsnog zie ik geen andere metaalrecyclers doen wat wij doen.” Professionalisering Voor Piet Knobel, voormalig directeur van een van de door Raak overgenomen bedrijven, zijn veranderingen in de sector onvermijdelijk. “In onze branche is een proces naar meer professionalisering aan de gang. Dat is nodig. Traditioneel aangestuurde bedrijven gaan het niet redden. Er is een bepaalde omvang nodig om dingen voor elkaar te krijgen. Veel bedrijven gaan zich specialiseren, bijvoorbeeld in de In december kreeg Raak Metals er zijn zesde vestiging bij (Foto: Raak Metals) Schaalvergroting maakt optimalisatieslagen mogelijk (Foto: Stolwerk)
14 verwerking van e-scrap, om zich zo te onderscheiden van hun concurrenten. Het gaat niet meer alleen om tonnages. Als je niet in deze ontwikkeling mee kunt gaan, hou je het misschien nog eventjes vol maar je bedrijf is ten dode opgeschreven.” Zelf kon Knobel niet de noodzakelijke investeringen opbrengen, en zo kwam het bedrijf bij Raak terecht. Om de groei van Raak te ondersteunen werkt het bedrijf samen met private investeringsmaatschappij Gilde. “Wat ons aansprak in Raak”, vertelt senior-partner Eschwin Hetzenauer van Gilde Equity Management, “is dat het bedrijf goede ideeën heeft over de toekomst van de sector. Het is een meer dan honderd jaar oude industrie. In elke stad of dorp zit van origine wel een schroothandel. Als je deze bedrijfstak nu opnieuw op zou moeten zetten, zou je dat heel anders aanpakken: professioneler en efficiënter. Wij zien dat bedrijven als Raak vooruitstrevend zijn en volgende stappen willen zetten. Het bedrijf wil meer voor zijn klanten betekenen. Afnemers willen niet alleen een leuke prijs, ze willen inzicht in hun CO2-uitstoot en de hoeveelheid afval die ze produceren, omdat ook hún klanten dat willen weten”, verwijst hij naar het door Raak ontwikkelde portal, waar klanten tonnages en prijzen en ook bespaarde CO2 in kunnen zien. “Aan zo’n wens kun je geen gehoor geven als je onvoldoende schaalgrootte hebt. Als je over meerdere bedrijven en medewerkers beschikt, kun je meer doen aan duurzaamheid, circulariteit en alles wat daarbij komt kijken. Wij denken dat het daarheen gaat. Zo’n ontwikkeling is voor ons interessant, want wij kunnen wat toevoegen. We werken veel met familiebedrijven die voor een dergelijke opgave staan.” Hetzenauer bespeurt nog een evidente reden waarom consolidatie in de sector onafwendbaar is: de geopolitieke ontwikkelingen hebben de nadruk gelegd op het belang van het regionaal inkopen van grondstoffen. Metaalschroot uit de regio wordt daarmee steeds belangrijker voor grote smelters om leveringszekerheid van grondstoffen te waarborgen. “Bedrijven die samengaan kunnen hierin krachtiger optreden. Voor grote smelterijen is het gewenst dat ze met partijen zaken kunnen doen die een zekere schaalgrootte hebben.” Batterijen In september vorig jaar nam Huiskes Metal & Electronics Recycling batterijenrecycler Van Peperzeel in Lelystad over. Beide bedrijven zijn van origine actief in de metaalrecycling. Huiskes is zich sterk op e-waste gaan richten, terwijl Van Peperzeel zich tot marktleider in de inzameling en recycling van lithiumbatterijen heeft ontwikkeld. Directeur Dirk Huiskes ziet de stroom batterijen die zijn bedrijf in Waalwijk verwerkt, gestaag toenemen. “Dat zal alleen maar meer worden. Over niet al te lange tijd komen er grote aantallen accu’s van elektrische auto’s, scooters en fietsen op de markt, en een deel ervan is niet geschikt voor hergebruik. Voor ons is dit een veelbelovende markt. We willen geen standaardhandelaar en -inzamelaar meer zijn, maar ons verdiepen en het verwerken van dit soort deelstromen tot in de puntjes beheersen.” Johan van Peperzeel, de éminence grise van de batterijrecycling in ons land, schat dat er rond 2035 in Kostenefficiënter en duurzaam werken vergt nieuwe investeringen in technologie (Foto: Van Erp) Verwerking van e-scrap bij Huiskes; met de overname van Van Peperzeel wil het bedrijf zich verder specialiseren (Foto: Huiskes)
15 ‘In onze branche is een proces naar meer professionalisering aan de gang. Dat is nodig’ Europa een recyclingcapaciteit van circa één miljoen ton nodig zal zijn. Dat blijkt uit de prognoses van Europese batterij-recyclingassociatie EBRA, waar Van Peperzeel voorzitter van is. “Dat is een gigantische stijging. Op dit moment wordt er in Europa jaarlijks maar 50 duizend ton aan lithiumaccu’s gerecycled.” Binnen een jaar of vijf, voorspelt Van Peperzeel, zal in Europa een groot aantal recyclingfabrieken in bedrijf zijn. De technologie om uit accu’s materialen als kobalt, nikkel, koper, lithium en grafiet terug te winnen is al beschikbaar. Zelf werkt het bedrijf aan een procedé om lithium te winnen uit de ‘black mass’ van geshredderde batterijen. De eerste proeven zijn gestart, eind 2024 zou de technologie operationeel moeten zijn. “Dan moeten we ook klaar zijn, want vanaf 2025 komen de eerste grote volumes aan lithiumaccu’s aan het eind van hun levensduur. Als de proef mislukt, niet getreurd, dan kopen we bestaande technologie in. Maar eind volgend jaar moet er wel iets staan. De uitdaging is ook in ons land grootschalig lithiumaccu’s te gaan recyclen.” Nieuwe technologie speelt een hoofdrol in de nieuwe plannen, stelt Huiskes. “Lange tijd waren er in onze sector weinig technische ontwikkelingen. De laatste jaren is het opeens heel hard gegaan. We zijn een inhaalslag aan het maken. De scheidingstechnologie wordt steeds beter.” Volgens Van Peperzeel is het samengaan met Huiskes de perfecte match. Zelf leidt hij het bedrijf nog tot maart 2024, samen met dochter Senna als general manager, en blijft hij daarna als adviseur actief. “De kinderen wilden het bedrijf niet volledig overnemen. We hebben nu een hele goede oplossing gevonden, waardoor de continuïteit van de onderneming is veiliggesteld. En ik weet me verzekerd van veel jongere en energieke mensen die deze kar kunnen trekken.” ArcelorMittal Een spraakmakende ontwikkeling is de overname eind vorig jaar van Riwald door ArcelorMittal. Het bedrijf van de familie Huzink verwerkt op zijn werven in Almelo en Beverwijk jaarlijks 370 duizend ton schroot, van elektrische apparatuur tot treinstellen en vliegtuigen. Het Britse staalconcern is al langer actief met aankopen in verschillende Europese landen. Vorig jaar werden metaalrecyclers in Schotland en Duitsland overgenomen. Kort na Riwald volgde de aankoop van het Poolse Zlomex. In totaal zijn de vier aanwinsten goed voor jaarlijks 1,5 miljoen ton schroot. ArcelorMittal kiest nadrukkelijk voor recyclers die hebben geïnvesteerd in nieuwe machines en er een moderne en schone bedrijfsvoering op na houden, weet Riwald-directeur Gert Huzink. “We Huiskes en Van Peperzeel mikken op de veelbelovende markt van lithium-ion accu’s uit elektrische auto’s (Foto: Huiskes)
16 begonnen tien jaar geleden al te investeren in hightech metaalrecycling voor een maximale terugwinning van grondstoffen. Dat is niet alleen duurzaam, maar levert ook een hoogwaardige schrootkwaliteit op. Sindsdien zijn we in duurzaamheid blijven investeren, onder meer in elektrische machines. Onze inspanningen wekten de interesse van ArcelorMittal.” Het staalbedrijf heeft verschillende redenen om zich buiten de eigen tak van sport - de ijzersmelterij - te begeven. Het wil zijn gigantische CO2-uitstoot omlaag brengen en daar heeft het secundaire grondstoffen voor nodig. Door metaalrecyclers over te nemen verzekert ArcelorMittal zich van voldoende aanvoer. De toenemende grondstoffenschaarste speelt voor de Britten ook zeker mee, beaamt Huzink. “Circulariteit wordt steeds belangrijker.” Huzink verwacht dat er meer overnames gaan plaatsvinden. “Ik ben daarvan overtuigd, zeker in Europa. Of andere ijzersmelterijen mee zullen gaan, weet ik niet. Elk bedrijf maakt daarin zijn eigen keuzes en moet er zelf voor zorgen dat het bestaansrecht heeft. Voor het ene bedrijf is dat een overname, terwijl de ander zelfstandig blijft en op de bestaande manier verder gaat.” De verkoop was geen gemakkelijke beslissing. In het bedrijf zit ruim dertig jaar ziel en zaligheid van de familie Huzink. “Het belangrijkst is dat het bedrijf blijft voortbestaan, we hebben vijftig werknemers in dienst; iedereen kan blijven. Het is een enorme waardering dat ook onze naam doorgezet wordt. We hebben immers een prima reputatie. Voor ons is dit een goede stap naar de toekomst. We zijn een gezond bedrijf en er zit nog veel potentie in de markt. We kunnen nog veel verder groeien.” Pieter van den Brand ‘We willen geen standaard-handelaar en -inzamelaar meer zijn, maar ons verdiepen.’ Met de overname van Riwald en andere metaalrecyclers verzekert ArceloMittal zich van voldoende schroot (Foto: Riwald)
17 Welcome to The Roaring Twenties DRESSCODE* Even terug blikken op The Roaring Twenties. Denk aan The Great Gatsby, Netflix’ Peaky Blinders of nog recenter de film Babylon. Daar naar kijkende denk je aan dames in een mooie flapperdress, met bijbehorende korte bob en sigaret met verlengstuk (niet aansteken!). En de heren in een prachtig single-breasted krijtstreeppak compleet met gleufhoed of de newsboy cap! Een periode van groot optimisme en heel veel plezier: de Eerste Wereldoorlog was toen al historie en de beurs zou pas in 1929 klappen. *Niet verplicht Locatie Hotel New York, The Basement. Koninginnenhoofd 1, Rotterdam Programma Wij ontvangen u graag vanaf 18.30 uur, waarna we van start zullen gaan met een heerlijk aperitief. Gedurende de avond zal er voor voldoende entertainment worden gezorgd waarbij het onmogelijk is om stil te blijven staan! Tegen 01.00 uur zal het feest eindigen. Hierna is er nog de mogelijkheid om voor eigen rekening aan de bar van Hotel New York na te borrelen. Na 4 jaar is het dan eindelijk weer zover, hét MRF Feest is back! Op zaterdag 22 april 2023 organiseert MRF haar fantastische 2-jaarlijks Feest voor MRF leden. Dit jaar zal Hotel New York, The Basement te Rotterdam het decor vormen voor dit spektakel en in het teken staan van The Roaring Twenties! MRF Feest 22 april 2023 Overnachten Ook hier heeft de MRF over nagedacht, u kunt namelijk een hotelkamer boeken op dezelfde locatie. Indien u wilt overnachten: neem contact op met het MRF-secretariaat. Maar houd er rekening mee: VOL=VOL Aanmelden Meld u nu aan voor het MRF feest via de QR-code in de afbeelding of via de MRF Nieuwsbrief. Kosten voor deelname aan het Feest bedragen € 175,- p.p. excl. btw. Sponsoren De MRF heeft sponsoren nodig om van het Feest een spektakel te maken. Als u interesse heeft om te sponsoren kunt u via [email protected] contact met ons opnemen. Laten wij ons 22 april onderdompelen in een bruisende ondergrondse club, met lekkere hapjes, geweldige acts, gezelligheid and have a roaring good time!
18 Leden informeren leden Wilt u iets delen met uw collega’s? Dat kan. Mail met de redactie. Deze keer: Een advies van Ruud Bestman, BSF Expediteurs EXW of voluit Ex Works en in de markt ook wel afgehaald genoemd, is van oudsher misschien wel de meest gebruikte leveringsvoorwaarde uit de incoterms in deze handel. Wat veel (ver)kopers zich niet realiseren is dat deze leveringsvoorwaarde tot juridische problemen kan leiden, zeker als het gaat om export buiten de EU. Bij een EU grensoverschrijdend afvaltransport val je onder de EVOA wetgeving en eist dat een exporteur van de goederen in hetzelfde land geadresseerd en geregistreerd moet zijn als de leverancier. Wanneer de vereiste aangifte tot uitvoer gedaan wordt, kan dat dus alleen door of op naam van een bedrijf met een adres in dezelfde lidstaat als het laadadres en met een geldig VIHB, BTW en EORI nummer. Deze partij moet een ‘groene lijst’ contract, bijlage VII en factuur op te maken. Wanneer aan partijen in bijvoorbeeld Turkije of India verkocht wordt. maar ook wanneer dit bijvoorbeeld een handelshuis in Dubai of USA betreft, is het dus raadzaam om niet EXW te verkopen.. Het advies is om in deze gevallen FCA te verkopen, deze term is vrijwel gelijk maar verplicht u tot medewerking aan de export aangifte, u treedt dan in naam op als exporteur. Wanneer u echter niet wenst op te treden als exporteur dient u zich te beperken tot kopers en/of bestemmingen binnen de Europese Unie. Ex Works - Ja of Nee? Mogelijk klinkt u dit onnodig ingewikkeld in de oren. Het optreden als exporteur is feitelijk slechts een formaliteit die door uw douane-expediteur, in uw naam, uitgevoerd kan worden. Ruud Bestman BSF Expediteurs is beschikbaar voor nader advies.
VOLDOET JOUW BEDRIJF AAN WET-& REGELGEVING VOOR ELEKTRISCH AFVAL? MARINE INSPECTION AND LOGISTICS INTERNATIONAL ROTTERDAM INTERNATIONAL AND INDEPENDENT INSPECTION COMPANY WWW.MIL-INTERNATIONAL.NL SPECIALIZED IN STEEL SCRAP • DRI & HBI • METALS & MINERALS • MARINE SURVEYS
20 Fred Tolenaar Trader in hart en nieren Fred was jarenlang een prominent handelaar in metalen en dat betekent in de praktijk: de aankoop van een partij om die vervolgens zo snel mogelijk door te verkopen met een maximale marge. Vaak een ongewisse transactie, omdat er van alles mis kan gaan. Prijs- en valutarisico’s moeten zo professioneel mogelijk worden ingeschat en vaak werden risico’s afgedekt, op de termijnmarkt bijvoorbeeld. Om succesvol metaalhandelaar te zijn en te blijven moet je dus een brede en diepgaande kennis hebben van materialen, markten en mensen. Bovendien moet je een naam en reputatie opbouwen binnen de sector en de financiële markt. Handel moet je ook worden gegund. Om een gesprek met een metaalhandelaar op gang te krijgen hoef je hem (of haar) maar te vragen naar een spraakmakende transactie. Fred Tolenaar heeft een indrukwekkende staat van dienst als internationaal handelaar en heeft zijn sporen verdiend binnen de MRF en haar voorlopers. Niet voor niets is Fred vanwege zijn vele verdiensten voor de sector al jaren geleden benoemd tot erelid van de MRF. Vanuit zijn Rotterdamse appartement kijkt hij uit op de Erasmusbrug en de cruise terminal. En in dat appartement heeft hij de afgelopen maanden gewerkt aan een boekje over zijn loopbaan binnen de sector maar ook over zijn persoonlijke ontwikkelingen. Zijn boekje (Een dubbeltje werd een kwartje) werd tijdens de MRF Nieuwjaarsreceptie uitgereikt. De titel doet vermoeden dat zijn loopbaan vooral plaatsvond in het guldentijdperk en dat klopt. Fred is al jaren met pensioen; volgt onze sector en de MRF op afstand, maar wil graag zijn ervaring en avonturen delen, in het boekje en in een mooi gesprek aan de Maas. Fred vertelt met genoegen over een succesvolle deal: “In 1970 werkte ik in Australië bij een blokgieterij. Op een bloedhete dag reed ik op de Pacific Highway en reed langs de onderneming Hard Metals, die 6 ton tungsten powder (Wolfram poeder) uit Europa had ontvangen. Nat geworden en niet goed meer in te zetten in de productie; Hard Metal wilde het wel verkopen aan mij. Vervolgens heb ik snel een materiaalcheck laten uitvoeren. Mijn baas verdiende 30.000 pond aan de deal. Dat was 300.000 in guldens. Dat smaakte naar meer!” Fred heeft zich jarenlang ingezet voor diverse werkgevers om zich uiteindelijk als zelfstandige te vestigen. Zijn bedrijf Holland Brookside Metals richtte zich vooral op de koperhandel. Zou Fred het vak van metaalhandelaar aanbevelen aan nieuwkomers in de sector? Fred: “Je kunt binnen onze sector kiezen uit diverse specialiteiten. Kijk wat het beste bij je past. In al die jaren heb ik me de complexe internationale handel eigen gemaakt. Ik heb een netwerk opgebouwd en goed de internationale ontwikkelingen gevolgd, zoals de mijnbouw in Afrika en de wisselende koperbehoefte van bijvoorbeeld China en Rusland. Het klinkt nu vreemd -of juist nu weer actueel- dat je tot 1996 een exportvergunning nodig had om koperscrap buiten de EU te kunnen exporteren. Men was bang dat er voor de Europese industrie onvoldoende koper beschikbaar zou zijn. De MRF mocht jaarlijks 2000 ton verdelen onder de leden. Onvoorstelbaar, maar zo ging het echt.” Goede boterham verdienen “Ik heb overigens nooit de ambitie gehad om een werf te starten en te runnen: dat ligt mij niet; te veel gedoe. Ik heb daarom vrij snel besloten trader te worden, met al zijn ingewikkelde aspecten, risico’s en kansen. Traden ging me goed af, hoewel ik zeker ook een paar tegenvallers moest incasseren. Sporadisch twijfelden mijn vrouw en ik of we nog in ons huis konden blijven wonen. Zo ver is het nooit Een klassieke metaalhandelaar vertelt uit eigen werk
21 gekomen, want ik kon altijd wel terugvallen op mijn reserves. Dat geldt voor veel metaalhandelaren, omdat je altijd bezig bent voldoende reserves op te bouwen. Tenzij je failliet gaat, heb je uiteindelijk een flink vermogen. Ik heb altijd een goede boterham kunnen verdienen, waar we nu nog altijd van genieten.” Overdracht van kennis is essentieel Fred is lang en intensief actief geweest binnen de MRF en haar voorlopers, in diverse commissies en besturen. “Voor mij is overdracht van kennis altijd een belangrijk thema geweest. Zo hebben we binnen de MRF diverse opleidingen opgezet, zoals de training over radioactiviteit en het gebruik van geigertellers, maar ook over een intern milieuzorgsysteem. Heel belangrijk, want dat waren volslagen nieuwe ontwikkelingen binnen ons vak. Binnen de MRF en met onze internationale zusterorganisaties hebben we vaak gesproken over een brede opleiding, waarin aspecten zoals ‘Een interne MRFopleiding voor jongeren is belangrijk’ metaalkennis, de LME, verzekeringen, regelgeving en juridische zaken aan bod komen. Zo’n brede opleiding is nooit van de grond gekomen; misschien wel omdat vakgenoten soms van mening zijn dat je verworven kennis niet zomaar moet weggeven. Als we deze redenering op de hele samenleving zouden toepassen, zouden we nu nog in berenvellen rondlopen. Is het nu echt zo bedreigend om beginnende vakgenoten bijvoorbeeld dit uit te leggen: ijzer, nikkel en chroom zijn magnetisch, maar als je ze samenvoegt krijg je RVS en dat is niet magnetisch! Ik heb met genoegen gelezen dat er inmiddels een Young Metal Masters bestaat. Het lijkt mij dat we voor onze MRFjongeren zo’n interne opleiding kunnen en moeten opzetten. Destijds werden er overigens wel veel interne seminars en bedrijfsbezoeken georganiseerd. Voor Kamerleden, provinciale bestuurders en ambtenaren hebben we de Tours de Branche bedacht: in een bus langs een aantal MRF-bedrijven om kennis over onze sector op te krikken. Ook in deze tijden zijn dat zeer nuttige activiteiten. ” Het boekje ‘Een dubbeltje werd een kwartje’ is voor MRF-leden gratis te bestellen via het MRF-secretariaat, [email protected] Jules Wilhelmus
22 NRF: Circulaire ontwikkelingen Uit de brand We kennen helaas allemaal voorbeelden van branden bij recyclingbedrijven die zijn begonnen door een beschadigde lithiumbatterij. Niet alleen metaalrecyclers, maar verwerkers van alle afvalstromen zijn op hun hoede voor dit risico. Het NRF is daarom al enige tijd, samen met andere brancheverenigingen in onze sector (VA, BRBS, NVRD en TLN), in gesprek met Stichting Batterijen en Stichting OPEN, met als doel de risico’s op batterijbranden bij afval- en recyclingbedrijven terug te dringen. Het is niet altijd even makkelijk om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Waar we elkaar in ieder geval wel in kunnen vinden, is dat (apparaten met daarin) lithiumbatterijen altijd gescheiden moeten worden ingeleverd. In onze sector voorkomen we daarmee branden. Producenten zijn hier alleen al bij gebaat om hun wettelijke inzamel- en recyclingdoelstellingen te behalen. Binnenkort start daarom een gezamenlijke communicatiecampagne richting consumenten en bedrijfsmatige gebruikers van lithiumbatterijen. Naast de gebruikelijke boodschap dat batterijen gescheiden moeten worden ingeleverd, zal deze campagne ook bewustwording creëren over het brandrisico De wet- en regelgeving die van invloed is op de recyclingsector is op vele fronten in ontwikkeling. Er is dan ook veel gebeurd vanuit het Nationaal Recycling Forum (NRF) de afgelopen periode. De problematiek van branden is besproken met verzekeraars en producenten, we zijn druk bezig om ervoor te zorgen dat de herziening van de EVOA geen exportrestricties met zich meebrengt voor hoogwaardige recyclingstromen, en we hebben een reactie ingediend op de internetconsultatie in het kader van het Circulair Materialenplan. wanneer lithiumbatterij niet op de juiste wijze worden weggegooid. Het creëren van bewustwording over dit risico moet er aan bijdragen dat gebruikers hun batterijen vaker gescheiden gaan inleveren. Een vervelende consequentie van het brandrisico in onze sector, is dat het steeds lastiger wordt om verzekerd te zijn. Het Verbond Verzekeraars heeft daarom in januari een bijeenkomst georganiseerd met deelnemers uit zowel de recyclingsector als uit de verzekeringswereld, met als doel de verzekerbaarheid in de sector te verbeteren. Het Verbond is immers van mening dat onze sector, die een wezenlijke bijdrage levert aan de transitie naar een circulaire economie en aan de energietransitie, verzekerbaar moet blijven. De uitwisseling tussen vertegenwoordigers uit de recyclingbranche en uit de verzekeringswereld heeft tot meer begrip voor elkaars situatie geleid. De zorg van de snelle toename in de hoeveelheid lithiumbatterijen waarmee recyclers worden geconfronteerd is goed op de kaart gezet. Er zijn
23 verschillende vervolgacties afgesproken, zoals het opzetten van een risk grading model dat recht doet aan de werkelijke risico’s die een onderneming loopt, in plaats van meteen een rode vlag wanneer een bedrijf actief is in de recycling. Ook wordt gekeken of er een database kan worden opgezet voor (bijna) incidenten en wordt het maatschappelijk debat opgestart over het terugdringen van ongewenste toepassingen van lithiumbatterijen. Export van hoogwaardige recyclingstromen De EVOA (de regels omtrent grensoverschrijdend afvaltransport) gaat worden herzien. De Europese Commissie heeft hiertoe een voorstel gedaan, met daarin een aantal voorschriften die de export van recyclingstromen naar landen buiten de EU serieus zou belemmeren. Afgelopen periode was het Europees Parlement aan zet om een standpunt in te nemen ten aanzien van het voorstel van de Europese Commissie. Het NRF heeft daarom contact gezocht met alle Nederlandse Europarlementariërs die zich met milieuzaken bezighouden en met enkele van hen ook gesprekken gevoerd. Het resultaat hiervan is niet zaligmakend voor onze sector – ook het Parlement kan de exportbeperkingen in grote lijnen onderschrijven. Wel is erger voorkomen. Vanuit met name de metaalindustrie is een harde lobby gevoerd om nog veel meer beperkingen op te leggen aan de export naar landen buiten de EU. Dat is gelukkig niet in het standpunt van het Parlement terechtgekomen. Momenteel is de Europese Raad aan zet om een standpunt in te nemen. We richten onze pijlen nu dan ook op het Nederlandse ministerie; zij bepaalt immers de inbreng van Nederland in de Raad. Voor wat betreft de metalen benadrukken wij richting het ministerie de noodzaak van export naar derde landen. Wat moet er immers anders Een EVOA zonder exportrestricties is cruciaal voor Europa Samen met de verenigingen voor hergebruik en recycling van oudpapier & karton (FNOI), kunststof (NRK Recycling) en textiel (VHT), heeft de MRF het Nationaal Recycling Forum (NRF) opgericht. In het NRF worden de gezamenlijke thema’s van de recyclingbranche opgepakt. Het NRF vertegenwoordigt daarmee het sectorbelang van de Nederlandse recyclingbranche. Nationaal Recycling Forum gebeuren met de 20 miljoen ton aan metalen die jaarlijks méér wordt ingezameld in Europa dan dat er verwerkingscapaciteit is? Internetconsultatie Circulair Materialenplan Tot eind januari liep de internetconsultatie over de naamswijziging van het ‘Landelijk Afvalbeheerplan’ naar het ‘Circulair Materialenplan’. Het NRF is een van de partijen die een reactie heeft ingediend op deze consultatie. De overgang naar een Circulair Materialenplan is positief. Sturen op circulariteit vraagt immers veel meer dan alleen reguleren in de afvalfase, waartoe een afvalbeheerplan zich beperkt. Het Circulair Materialenplan biedt in potentie de ruimte om ook te sturen op het ontwerp (design for recycling), het gebruik van gerecyclede grondstoffen te stimuleren, en bij de inzameling van recyclingstromen de kwaliteit centraal te zetten. Wel is het dan ook zaak dat de overgang van een afvalbeheerplan naar een Circulair Materialenplan niet alleen bij een naamswijziging blijft, maar dat er ook echt werk wordt gemaakt van beleid dat op stappen eerder in de keten ingrijpt. Als NRF hebben we in onze consultatiereactie het belang hiervan onderstreept. Lennert Vermaat, Nationaal Recycling Forum
24 Samenwerking met MRF past goed bij ons - Uitgeverij AcquiMedia BV “Die samenwerking past ons prima”, meent Henk van der Brugge, oprichter van AcquiMedia, dat zich sinds 2005 heeft gespecialiseerd in het uitgeven van vak-media. “We richten ons op maatschappelijk belangrijke sectoren en onderwerpen. Naast ‘Circulaire’ geven we nog 6 vak-titels uit, gericht op sectoren als infrastructuur, industrie, watermanagement/-technologie, de private woningsector, facilitair management/huisvesting in de Zorg. Een wat vreemde eend in de bijt is Jachtbouw Nederland, het vakblad voor de Nederlandse jachtbouwsector”. AcquiMedia verwierf haar titels door de jaren heen. Sommige zijn eigendom geworden, bijvoorbeeld verworven uit een faillissement of verkregen via een uitgever, die met de exploitatie vast dreigde te lopen. Andere titels geeft AcquiMedia in opdracht van de huidige eigenaren uit, zoals ook het geval is bij ‘Circulaire’. AcquiMedia is gespecialiseerd in het exploiteren van vak-media. Bij de andere titels gold dat die economisch hervormd moesten worden. “Dat speelt bij Circulaire geenszins”, merkt Van der Brugge op. “De reden dat de MRF voor Circulaire een uitgeefpartner zocht, is om continuïteit van het blad te kunnen blijven garanderen. Circulaire speelt tenslotte een belangrijke rol in de zichtbaarheid en de marketing van de vereniging. Het steeds weer zoeken naar en schrijven van artikelen legde ook steeds meer druk op de bestuursleden, die het in hun eigen rol natuurlijk al druk genoeg hebben”. In het voorjaar 2022 wees de MRF AcquiMedia aan als uitgeefpartner voor ‘Circulaire’. Namens de uitgeverij zijn uitgever Henk van der Brugge en bladmanager en vormgeefster Robin Dommisse verantwoordelijk voor ‘Circulaire’. In overleg is besloten om Circulaire ook verder uit te gaan bouwen. Vorig jaar is de omvang van het blad al verdubbeld en dit komende jaar zal het blad nog verder groeien. “Standaard bestond een editie meestal uit 12 pagina’s, inmiddels is de standaard al naar 24 pagina’s gegroeid en komend jaar gaan enkele edities zelfs naar 32 pagina’s, vertelt Robin Dommisse. Zij is vanuit de uitgeverij als bladmanager verantwoordelijk voor de coördinatie, maar ook voor de vormgeving van ‘Circulaire’. Het toelaten van een beperkt aantal advertenties is daarbij ook een bewuste keuze. Om de groei te kunnen financieren is natuurlijk de advertentieomzet van belang. Maar ook is het belangrijk te tonen dat de MRF een vereniging van actieve bedrijven is. Met advertenties wint het blad aan beeld en toont het duidelijk aan dat de MRF een vereniging is van actieve metaalrecyclingbedrijven. Henk van der Brugge (uitgever) en Robin Dommisse (bladmanager MRF en vormgever)
25 Zelf onderzoek doen na een bedrijfsongeval Het blijvend hoge aantal arbeidsongevallen gaf aanleiding om te kijken of een andere aanpak van onderzoek naar arbeidsongevallen een beter leereffect bij werkgevers zou hebben. Dit met als doel de preventie van arbeidsongevallen te optimaliseren. Wat is een arbeidsongeval? Volgens de Arbeidsomstandighedenwet is een arbeidsongeval een gebeurtenis op het werk of in werktijd die (vrijwel) onmiddellijk leidt tot blijvend letsel (lichamelijk/ psychisch), opname in het ziekenhuis of tot de dood. Arbeidsongevallen moeten volgens de Arbeidsomstandighedenwet direct aan de Arbeidsinspectie worden gemeld. Als pas later blijkt dat er sprake is van een ziekenhuisopname of van blijvend letsel dat in verband kan worden gebracht met het arbeidsongeval, moet de werkgever dan alsnog het ongeval direct melden. Ongevalsonderzoek Wanneer in een bedrijf een arbeidsongeval plaatsvindt, zal de Arbeidsinspectie vanaf 1 januari 2023 het bedrijf meestal vragen om dit ongeval zelf te onderzoeken. Men moet in dat geval een werkgeversrapportage inclusief verbeterplan opstellen. Het onderzoek moet antwoord geven op de vragen hoe het ongeval heeft kunnen gebeuren en wat de achterliggende oorzaken van het arbeidsongeval zijn. In het verbeterplan beschrijft het bedrijf vervolgens welke maatregelen er worden genomen om de veiligheid in het bedrijf te verbeteren en herhaling van het ongeval te voorkomen. Per 1 januari 2023 hanteert de Nederlandse Arbeidsinspectie een nieuwe werkwijze, conform de zogenoemde gedifferentieerde aanpak ongevalsonderzoek (GAO). Bij een arbeidsongeval zal de werkgever worden verzocht om zelf een ongevalsonderzoek in zijn bedrijf uit te voeren. Gerda Kerkhof De Arbeidsinspectie beoordeelt de werkgeversrapportage en het verbeterplan. Bij afkeuring krijgt de werkgever de gelegenheid om dit te corrigeren. Wanneer de rapportage en het verbeterplan voldoende zijn, dan wordt het onderzoek afgesloten. Tijdens een mogelijke vervolginspectie controleert de Arbeidsinspectie of de werkgever de acties en maatregelen uit het verbeterplan heeft uitgevoerd. Wanneer dat niet het geval is, zal de Arbeidsinspectie handhaven. Wanneer sprake is van een dodelijk ongeval of een ongeval met een kind (15 jaar en jonger) of jeugdige (16- en 17-jarigen), wordt het ongeval altijd door een inspecteur van de Arbeidsinspectie onderzocht. Wijze van ongevalsonderzoek en rapportage door het bedrijf De werkgever mag zelf weten hoe het onderzoek wordt uitgevoerd en op welke manier er aan de Arbeidsinspectie wordt gerapporteerd. Wel moet een aantal punten worden onderzocht en beschreven. Meer informatie hierover vindt u in de handreiking onder ‘Documenten ongevalsonderzoek’ op www.nlarbeidsinspectie.nl Zelfinspectie ongevalsonderzoek Er is een handige tool beschikbaar op www.zelfinspectie. nl/ongevalsonderzoek. Hiermee controleert u eenvoudig of alle onderzoekstappen zijn doorlopen en in uw rapportage en verbeterplan de juiste dingen zijn opgenomen. U krijgt na elke stap een lijst met verbeterpunten. Wanneer alle stappen zijn afgerond heeft, u een handig overzicht met al uw verbeterpunten. Het is aan te raden om deze tool door te nemen; zo krijgt u een goed beeld wat er van u wordt verwacht als er gevraagd wordt om zelf een ongevalsonderzoek uit te voeren.
26 Colofon Circulaire Vakblad van de Metaal Recycling Federatie Circulaire verschijnt 6 x per jaar Uitgever AcquiMedia Amstelwijckweg 15, 3316 BB Dordrecht Henk van der Brugge 0184-481041, [email protected] Redactie Jules Wilhelmus Carla Richmond Hans Koning Advertentieverkoop Henk van der Brugge 0184-481041 [email protected] Circulaire is een uitgave van de Metaal Recycling Federatie. Acquimedia heeft in nauwe samenwerking met de redactie van MRF deze uitgave van Circulaire samengesteld. De redactie en de uitgever zijn zich bewust van hun verantoordelijkheid aangaande inhoud en vormgeving van deze uitgave. Desalniettemin aanvaarden zij geen aansprakelijkheid voor eventueel in deze uitgave voorkomende onjuistheden. Reproductie van artikelen of delen van artikelen uit dit blad, op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na voorafgaande toestemming van de uitgever. www.mrf.nl Bladmanager en vormgeving Robin Dommisse 0184-481049 [email protected] 1 juni Keulen 22 juni Locatie n.t.b. 22 april Rotterdam 9 juni Locatie n.t.b. Datum volgt nog Locatie n.t.b. MRF Trefdag MRF ALV MRF Feest MRF YMM bijeenkomst MRF Golfdag Agenda 2023 Save the date MRF trapt nieuw jaar af Dat was voorzitter Willeke Ketting natuurlijk ook opgevallen en ze was er blij mee: “De MRF is ook relevant voor de nieuwe generatie”. Die relevantie benadrukte ze met een paar sprekende voorbeelden: de samenwerking in het Nationaal Recycling Forum wordt steeds beter en die vooruitgang willen we vasthouden. Samen Sterk en daarom krijgt de NRF meer budget in 2023. Ook kunnen we ons eindelijk weer in een onvervalst MRF jaarfeest storten. Meldt u zich aan: zie ook de aankondiging op de pagina hiervoor (pagina 17). Op het gebied van de belangenbehartiging moet absoluut wordt gemeld dat de MRF in de Tweede Kamer heeft gepresenteerd wat we slecht vinden van het DOR voorstel en hoe het beter kan. Deelname aan zo’n Ronde Tafel in het hart van de democratie is een echt een sterk staaltje belangenbehartiging. Natuurlijk wenste Willeke de ruim 100 aanwezigen aanwezigen een prachtig 2023. Jules Wilhelmus Het weer was niet best, maar de sfeer was meer dan uitstekend op de MRFnieuwjaarsreceptie. Het kon weer: de persoonlijke ontmoeting en het zakelijke gesprek live in een beach club in het midden van het land in Down Under Nieuwegein. Opvallend: onder de bezoekers van de receptie waren ook veel jonge leden.
vanpeltrecycling.nl Wij zijn gecertificeerd WEEELABEX CONFORMITY & VERIFICATION Specialist in printplaten en elektronica Opkoper van speciale metalen Sociale werkplaats voor ICT demontage Wij sorteren printplaten en elektronica kosteloos in wel 40 verschillende soorten. Zo weet u dat u de beste prijs krijgt voor uw materialen Klompenmakerstraat 10 2984 BB Ridderkerk Tel. +31 (0)85 48 943 30 [email protected] +31 6 8298 1715 Waarom van Pelt Recycling? Ter ondersteuning van uw inkoop hebben wij een unieke en eenvoudige methode, waarmee u zelf elektronica en printplaten kunt inkopen en sorteren. Met onze documentatie en productvideo’s koopt u dit materiaal met de juiste kennis en marges in. Sortering en uitbetaling binnen 5 werkdagen Zelf brengen of door ons laten afhalen