สารบัญ จาก ผู้จัดทา ํ
01 02 วารสารออนไลน ฉบับนเลา
่
ี
์
ถงความเปนมาของศาสนา
ึ
ี
ุ
ความเปนมา และความหมายของศาสนาซิกข์ คุรศาสดาในศาสนาซิกข์ ซิกข์ทเปนศาสนาท ี
ประชากรบนโลกนบถอ
ื
ั
ี
้
03 04 นอยทสุด และอธิบายเกยว
ี
ั
ี
กบ ประเพณ วัฒนธรรม
ึ
่
ู
การปฏบัตตน และการบชาของชาวซิกข์ ประเพณ และพิธีกรรม รวมไปถงพิธีกรรมตางๆ
ิ
ิ
ี
ในศาสนาซิกข์
05 ประเพณ และวัฒนธรรม
ี
10 06 พิธีต งชื อเดกทารก นอกจากวารสารออนไลน ์
็
ั
ี
07 พิธี โพกผ้าศรษะครั งแรก
ึ
่
ี
08 พิธีแตงงาน ฉบับนจะเลาถงศาสนาซิกข์
่
ศาสนสถานของศาสนาซิกข์
ี
้
์
ิ
09 พิธีฌาปนกจศพ แลว วารออนไลนฉบับนยัง
11 ห้องโถงพิธีกรรม เลาถงวิถชีวิตในย่านการคา
ี
้
ึ
่
้
ี
ของชาวซิกข์อกดวย
12 13
สถานะภาพของสตรีชาวซิกข์ ภาษา และการแตงกาย
่
- การแตงกายของผู้หญง
่
ิ
- การแตงกายของผู้ชาย
่
15 14 สัญลกษณ 5 ประการ
ั
์
ี
ไทยซิกข์ วิถชีวิตในย่านการคา 18
้
ี
16 ทมาของชมชนพาหุรัด
ุ
17 แผนทพาหุรัด
ี
ชาวซิกข์ในเมืองไทย
19 23
การประกอบอาชีพ ภาพบรรยากาศการลงพืนทภาค
ี
สนาม
20 ร้าน Punjab Sweets &
้
35 บทส่งทาย
restaurant
ิ
้
36 อางอง
21 ร้าน Samosa Corner
ู
37 ผู้บรรยาย และให้ข้อมล
38 ปรัชญาของชาวซิกข์
ชุมชนอินเดีย
ผู้จัดทา
ํ
ี
ในเมืองไทย คณะโบราณคด สาขา
มานษยวิทยา
ุ
ิ
ั
มหาวิทยาลยศลปากร
ิ
ื
เรองราวชาวซกข ์ ความเปนมา และความหมายของศาสนาซิกข์ / 1
ซกข
ิ
- Sikhism -
ี
้
ุ
ศาสนาซิกขเปนศาสนาทใหม่ทสดในหา
์
ี
ั
ุ
ศาสนาหลกของประเทศไทย โดยมีศาสดาครนา
ุ
นักสาหบ เปนปฐมศาสดากอต งงเมือป ค.ศ. 1469
ั
ิ
่
่
็
ิ
ู
(พ.ศ. 2012) ทรงประสตในตาบลเลก ๆ นามวา
ํ
้
“ตลวนด” ในแควนปญจาบตะวนตก (ปจจบันได ้
ั
ั
ี
ั
ุ
ิ
รับการขนานนามวา “นั นกานาสาหบ” เพอ
ื
่
ุ
ู
ิ
ิ
่
ุ
เปนการเทดเกยรตแกครศาสดาอย่ในประเทศ
ี
ี
ปากสถาน)
่
ํ
์
์
ิ
คาวา "ซิกข" หรือ " สกข" เปนศัพทมาจาก
์
ภาษาบาลวา สกขา ซึ งหมายถง ศิษย์ของครผ ู้
ู
่
ึ
ิ
ี
์
่
ิ
้
้
ึ
ศึกษาคนควา เลาเรียนตลอดเวลา (ศาสนาซกขจง
ู
หมายถงศาสนาของครและศิษย์)
ึ
http://oknation.nationtv.tv/blog/lomo/2008/03/30/entry-1
ิ
เรองราวชาวซกข ์
ื
คุรศาสดาในศาสนาซิกข / 2
์
ุ
ุ
ุ
ครศาสดา
ิ
ในศาสนาซกข
ุ
่
ุ
ุ
์
ุ
ึ
ครศาสดาในศาสนาซิกข เรียกวา คร หมายถง
ู้
ิ
ผสลายความมืดมนแห่งอวชานําพาศิษย์สาวกผ ู้
่
ศึกษาไปส่แสงสวางแห่งปญญา และความหลด
ู
ุ
่
ั
ิ
ั
ี
พ้นจากการเวยนวายตายเกด (สงสารวฏ)
ุ
์
ุ
ครศาสดาในศาสนาซิกขในรปของมนุษยมี 10
์
ู
่
ั
์
ุ
ทาน และองคปจจบนมีครศาสดานิรันทรกาลใน
์
ุ
ุ
ุ
ู
รปของพระธรม "คุรชบัด-คุรบานี" (ครศาสดาใน
ุ
ุ
ุ
ี
รปของคมภร์)
ู
ั
์
ื
ํ
ี
ั
ั
ี
ศาสนาซิกขมีคมภร์ทสาคญคอ "พระมหา-
คมภีร์ศรีคุรครันถฺ สาหิบ" ซึ งคาวา ครันถ หรือ
์
ั
ํ
ุ
่
่
ั
ครันถะ ตรงกบภาษาบาลวา คนถะ แปลวา
ี
ั
่
่
ิ
ั
คมภร์ ส่วนคาวา สาหบ แปลวา พระ ดงน น
่
ั
ํ
ี
ั
่
ั
ี
ึ
ครันถฺ สาหบ จงแปลวา พระคมภร์
ิ
้
ซึ งแบ่งออกเปน 2 ส่วน ไดแก ่
่
ิ
ั
1. อาทครันถฺ สาหิบ แปลวา พระคมภร์แรก ศาสดาศรีคร ครันถ สาหิบ
ี
ุ
ุ
ฺ
ี
ํ
ั
์
คมภร์นีศาสดาองคท 5 จดทาข น โดยรวบรวม ครนิรันดร์กาลของซิกข ต งแต ป ค.ศ. 1780 (พ.ศ. 2251 )
ึ
ั
ี
ุ
ุ
ั
่
์
่
่
ุ
์
ุ
คาสอนของครองคกอนๆ ต งแตครนานัก จนถง
ุ
ํ
ั
ุ
ึ
ตวทานเอง รวมท งคาสอนของนักปราชญใน ภายในประกอบดวยบทพระธรรมท งสิ น
้
ั
์
ํ
ั
ั
่
ศาสนาพราหมณ์-ฮนดู คอ รามนันทะ และนก 1,430 หน้า ทเปยมลนไปดวยบทแห่งความรัก
ั
ี
้
้
ิ
ื
์
่
ื
้
ั
ิ
ปราชญในศาสนาอสลาม คอ กาบีร์ อย่ดวย สจธรรม ความเสมอภาคระหวางชายหญง
ิ
ู
ั
ั
กระท งหนทางแห่งความหลดพ้นจากสงสารวฏ
ั
ุ
ี
่
ิ
ี
ี
ั
2. ทสมครันถฺ สาหิบ แปลวา พระคมภร์ท 10 (การเวยนวายตายเกด) โดยภาษาทใช้ในคมภร ์
ี
ั
่
ี
ุ
ั
คมภร์นีครโควนทสงห ศาสดาองคท 10 เปนผ ู้ เรียกวา "ภาษาปญจาบ" เปนภาษาของชาว
ิ
์
ุ
ิ
ี
์
ี
่
จดทาข น โดยการรวบรวมคาสอนของคุรองค ์ พืนเมืองในรัฐปญจาบ(ดนแดนแห่งแม่น าหา
ํ
ุ
ึ
้
ิ
ั
ํ
ั
ี
้
์
ั
่
กอนบางองคและของตวทานเองไวรวมกน สาย) ทางทศตะวนตกเฉยงเหนือของอนเดย
ี
่
ิ
ิ
ั
ิ
ื
ิ
ู
์
ิ
เรองราวชาวซกข ์ การปฏบัต และการบชาของชาวซิกข / 3
การปฏบตตน
ิ
ั
ิ
คนซกข
ิ
ื
ั
ึ
หลกประจําชีวิต หรือศีล คอ ส่วนหนงที ศาสดา
ในศาสนานี ใหศษย์รับสัตย์ปฏญาณเป นหลก
ิ
้
ิ
ั
ปฏบัตประจําชีวิต มี 21 ข้อคอ
ิ
ิ
ื
https://images.app.goo.gl/w1P1wBw8JRXRUVTL6
ข้อปฏบัต ิ ข้อห้าม
ิ
์
ื
้
ั
1. ใหนับถอศาสดาเปนพ่อ 1. หามมิใหซิกขกบซิกขววาทกน
ิ
้
ั
์
้
ื
ี
2. ใหถอวาเมืองปาตลบตร (ปตนาในป จจบัน) 2. หามพูดปด
ุ
ุ
้
่
้
ิ
ิ
ุ
์
ั
ี
ิ
ทโควนทสงหเกด กบเมืองอานันทบร เป นเมือง 3. หามทาผดในกาม โลภ โกรธ หลง
ิ
้
ํ
ิ
้
่
์
ี
ิ
ศักด สิทธ ิ 4 หามคบคนทเปนปฏปกษตอศาสนา
ี
ื
้
ั
้
ิ
้
3. ใหยกเลกการถอช นวรรณะ 5. หามคบคนทไม่ส่งเสริมการกูชาต ิ
้
้
ี
้
ื
4. ใหสละชพในสนามรบ 6. หามนิยมใชสแดง เช่น เสอ หมวกแดง
ี
ื
ิ
5. ใหบชาส งศักด สทธ 3 ประการ คอ (อสลามนิกายชอะห์ใชหมวกแดง)
ู
้
้
ิ
ิ
ิ
ิ
ิ
้
ื
ั
(1) สจจะ (พระเจา) ศรี (ธรรม) อกาล (คอความ 7. หามเปลอยศีรษะนอกจากเวลาอาบน า
้
ื
้
้
่
้
ี
เทยงแทของพระเจา) 8. หามเลนการพนัน
ั
ั
้
(2) ศาสโนวาท (คมภร์) 9. หามตดผม โกนผม หนวด ขน เครา
ี
ี
ั
้
้
ุ
(3) ความบริสทธ ิ 10. หามเกยวของกบคนทเบียดเบียนชาตศาสนา
ี
ิ
ั
ั
้
6. มีศีลอนเปนสญลกษณ์ 5 คอ เกศา กุงฆา 11. หามแตงกายหรหราไร้สาระ
ู
ื
ั
่
กจฉา กฤปาน (กริปาน) กรัท (กะระหรือกะทา)
ั
้
ิ
่
ื
์
้
้
ื
้
7. ใหมีชอลงทายวา "สงห (ถอใหกลาหาญดง
ั
ิ
สงโต)
8. ใหฝกขม้า ฟ นดาบ มวยปลา เปนนตย์
ี
ิ
้
ื
ู้
ื
่
ิ
้
ิ
ื
9. ใหถอคตวา ตนเกดมาเพือช่วยเหลอผอน
ื
้
้
้
10. ใหนอบน้อมพระเจา และตอนรับเขาโดยถอ
ํ
เปนเรืองจาเปน
ประเพณ ี
ิ
ิ
ื
เรองราวชาวซกข ์ ประเพณี และพธีกรรม / 4
พิธีกรรม
- Traditions and rituals -
เรืองราวชาวซิกข ์ ประเพณี / 5
Sikh
traditions
ิ
์
- ประเพณีแและวนเฉลมฉลองของชาวซิกข -
ั
้
ี
ั
ั
- วนคลายวนประสูตและวนสิ นชพ ของ
ิ
ั
ั
พระศาสดาท งสิบพระองค ์
ั
ี
ั
ั
้
ุ
์
- วนคลายวนสถาปนาพระมหาคมภรคร ุ
ู้
ิ
ั
ครนถฺ สาหบ เปนพระศาสดาผส่องแสง
ิ
ิ
์
ํ
ั
ั
ั
นาทางของชาวซกขท งมวลช วนรนดร ์
ั
- วนคลายวนสถาปนาของ “คาลซา”
ั
้
ุ
์
ุ
ึ
ิ
์
โดยพระศาสดาครโควนทร สิงห ซ งโดย
ั
ท วไปจะตรงกบวนท ี
ั
ั
ุ
ิ
ั
๑๔ เมษายน ของทกป (วนวสาฆ)
ี
้
ี
- วนคลายวนพลชพของเหลาวรชนชาว
ี
ี
ั
่
ั
ิ
ซกข ์
ั
่
ั
ั
ี
- วนสําคญตางๆทเกยวโยงกบเหตุการณ ์
ี
ี
ั
ทสําคญใน
ประวตศาสตรของชาวซกข ์
์
ิ
ั
ิ
https://images.app.goo.gl/YSEGbpiqbMM6WFsL8
ิ
ิ
เรองราวชาวซกข ์ พธีกรรม / 6
ื
"พิธีกรรม
ี
ทชาวซิกข์ทุกคน
ตองผ่านในช่วงชีวิต"
้
http://oknation.nationtv.tv/blog/lomo/2008/03/30/entry-1
ึ
ศาสนาซิกข์ถอเป นหนงในศาสนาที มีพิธีกรรม คาร่าป รชาด (Kada prashad)
ื
https://www.youtube.com/watch?v=4s8G77GgAF0
์
ั
ที เป นเอกลกษณเฉพาะตว โดยพิธีกรรมที ชาว
ั
ึ
้
ํ
่
ิ
ิ
ั
ซิกข์ตองปฏบัตมีต งแตกาเนิดจนถงตาย เดกชายจะมนามวา “ซิงห์” ตอทาย
่
้
่
็
ี
ี
่
้
่
เดกหญิงจะมนามวา “กอร์” ตอทาย
็
ี
ั
ํ
้
หลงจากทครอบครัวของชาวซิกขไดใหกาเนดบตรธิดา
ุ
ิ
้
์
ํ
ิ
์
ุ
ี
ื
้
ุ
ิ
ญาต พีน้องจะเดนทางไปครทวาราทใกลบ้านของตน เพอ จากนั นจะทาการสวดบท อนันด สาหบ
ิ
ั
ั
ฺ
ั
ั
ี
ประกอบพิธเจริญธรรมขบร้องบทสวดจากพระมหาคมภร ์ อย่างย่อ พร้อมท งสวด “อรดาส”
ี
ิ
ุ
ศาสดาศรีครครันถฺ สาหบ ซึ งถอวาเปนการแสดงความปต ิ (เปนการสวดอธษฐานขอพรจากคร ุ
ุ
ุ
ื
ิ
่
้
ั
ี
ุ
ุ
ุ
่
และเปนการขอบคณครศาสดา เมือสวดจบจะตอดวยการ ศาสดาร่วมกน) เมือเสร็จจากพิธแลว
้
ุ
ิ
ึ
ั
ขอประทานบัญชา “ฮกม” จากครศาสดา โดยศาสนาจารย์ ญาตพีน้องจะลกข นมาแสดงความยินด ี
ุ
ุ
ุ
จะอญเชญ ปรกาส (การเปดอาน) พระมหาคมภรท ี และศาสนจารย์จะแจก “คาร่าปรชาด"
่
ิ
ั
ั
์
ี
ํ
ี
่
์
ั
ั
้
่
ประทบบนบัลลงกในขณะนั น ทานจะสุ่มเป ดอานดานบน (ขนมหวานททาจากแปง น าตาล และ
ั
้
ี
่
ั
่
ํ
ี
ั
ซ้ายมือ จากนั นจงจะประกาศอกษรของคาแรกทไดอาน เนยในอตราส่วนเทากน) ใหแกแขกทมา
ึ
่
้
ุ
ุ
่
ี
ุ
้
จากบัญชาของ คร ศาสดาใหทชมนุมเจริญธรรมรับ ร่วมชมนุมเจริญธรรมทกทาน ซึ งขนม
ุ
ุ
้
ึ
ื
ทราบ บิดามารดากจะน้อมรับไปต งชอบตรของตนตามตว ชนิดนีมีความหมายถงการไดรับพรจาก
็
ั
ุ
ั
ุ
ุ
อกษรทไดรับมานั น จากครศาสดา
ั
้
ี
ิ
ิ
ื
เรองราวชาวซกข ์ พธีกรรม / 7
์
ู
ี
็
ุ
ในขณะทเดกชายชกขยงมอายน้อยอย่ มารดา
ิ
ั
ี
ี
ํ
จะทาความสะอาดเกศาบนศีรษะแลวหวผมม้วน
้
็
ี
็
ื
้
้
ุ
้
เปนจกให้เรยบรอย จากนั นกจะใชผาผนเลก ๆ
พันศีรษะให้รอบเพือปกปองไม่ให้ผมจกหลุด
ุ
ี
ุ
ิ
และไม่ให้ผมสกปรกในขณะบตรชายทออกไปว ง
่
ุ
ุ
เลนตลอดวน เมอบตรชายอายไดประมาณ 10
ื
้
ั
ี
ั
ขวบ จะถอวาอย่ในวยทมความสามารถในการ
่
ู
ื
ี
้
้
โพกผาและรกษาความสะอาดเกศาดวยตนเอง
ั
็
ั
ี
้
้
ได บิดามารดากจะเตรยมพิธีโพกผาศีรษะคร ง
ุ
ิ
่
ี
แรกให้แกบตรชายของตน โดยในจะมการเชญ
ญาตพีน้องและมตรสหายท งหลายมาร่วมพิธี
ั
ิ
ิ
้
ุ
ณ คุรทวารา ใกลบ้าน
ี
เนืองจากเดกผหญงไม่มการโพกผาบนศีรษะ
้
็
ิ
ู้
ู้
ั
จงไม่มพิธีกรรมโพกผาสาหรบผหญง แตใน
ํ
้
ี
ิ
่
ึ
้
ุ
ํ
ี
ปจจบัน มสตรจานวนมากนิยมโพกผาศีรษะ
ี
ุ
ี
ี
ั
้
้
แลวใชผาบางคลมศรษะอกช นหนึ ง เพือรักษา
้
่
้
ี
เกศาให้สะอาด และไม่ตองเสยเวลาในการแตง
ผมตามแบบนิยมในสงคมท วไป
ั
ั
ั
ื
พิธีรบอมฤต (คนเด กา ปาหุล) ถอเปนพิธีท ี
ั
์
ั
สาคญแห่งการเปนชกขทสมบรณ โดยท วไปจะ
์
ี
ู
ํ
ิ
ั
้
ํ
ุ
่
้
ั
ไม่มขอกาหนดอายข นตาในการเขาพิธีดงกลาว
ั
ี
การรบอมฤตจะกระทาตอหน้าศาสดาศรครรันถ ์
่
ุ
ุ
ั
ํ
ี
้
ี
ิ
ั
ซาฮบ ชาวซิกขทไดรบการบรรพชามาแลวจะ
์
้
ถกคดเลอกมาห้าทาน เรยกวา “ปญจปอาเร่"
ื
่
ู
่
ี
ั
่
โดยหนึ งในห้าทานจะอธิบายพืนฐานและข้อ
่
ิ
ิ
์
ปฏบัตของศาสนาซิกขแกผทประสงคจะรับ
ี
์
ู้
้
ิ
้
ั
ี
อมฤต หลงจากทสมาชกไดแสดงความเขาใจ
็
ั
ํ
่
และยอมรบแลว หนึ งในห้าทานกจะทาการสวด
้
ี
ั
“อรดาส”เพือเตรยมน าอมฤต เมอสวดเสร็จ
ื
้
ี
ิ
สมาชกทร่วมในพิธีจะดมน าอมฤตให้ครบหาครั ง
ื
ั
พรมน าใส่ดวงตาและเกศาห้าคร ง และทกๆ ครั ง
ุ
ี
ั
ื
ทน าอมฤตเหลอ สมาชกทุกคนจะร่วมกนดม
ิ
ื
คนละนิดจนหมด เพือแสดงถงความเปนหนึ ง
ึ
็
เดยว ไม่มการถอช นวรรณะใด ๆ พอเสรจพิธีผู้ท ี
ั
ื
ี
ี
พิธีโพกผ้าศีรษะครั งแรก
์
เขาร่วมจะถอวาเปนชาวซิกขโดยสมบรณ ์ https://web.facebook.com/media/set/?set=a.1032472220174324&type=3&_rdc=1&_rdr
้
ื
่
ู
พธีกรรม / 8
ิ
ิ
เรองราวชาวซกข ์
ื
"ห้ามประพฤตตนผิดลูก
ิ
ื
เมียผู้อน และอย่ร่วมกบ
ู
ั
ผู้อนทไม่ใช่สามีและภรรยา
ี
ื
ั
์
ของตนฉนทสามีภรรยา"
ํ
้
-ขอละเวนจากการกระทาของชาวซิกข- ์
้
https://th.eferrit.com/งานแตงของชาวซิกข์/
่
ุ
์
จดประสงคของพิธีมงคลสมรสตามศาสนวินัย
่
่
ของซิกข์ กลาวว่า การแตงงานไม่ใช่เป นเพียง
่
ู
้
การผกมัดทางดานสังคม แตเป นการหลอมรวม
เอาร่างและจิตของคนท งสองรวมเป นหนึง ดุจ
ั
การรวมเป นหนงของพระผเป นเจ้ากบศษย์ซึ ง
ู้
ั
ิ
ึ
ุ
ุ
เป นจดม่งหมายสูงสุดของซิกข์
ฺ
ี
ั
ฺ
์
พิธีมงคลสมรสของซิกข (อนันต การจ) เปนพิธีทเรียบงาย
่
่
ั
https://th.eferrit.com/พิธีแตงงานและพิธีแตงงานกบชาวซิกข์/
่
็
ุ
ํ
ั
่
ั
โดยท วไปจะกระทาในคุรทวารา แตกไม่ไดบังคบประกอบพิธี
้
ึ
้
่
ื
้
่
ิ
ั
ี
ี
่
ทสถานทตามความเหมาะอน ในพิธีแตงงานจะอญเชญมหา- ตอมาคูบ่าวสาวจะกมลงกราบ แลวยนข นหน้า
ื
์
ั
ุ
ฺ
ิ
ี
์
ี
ั
ี
์
คมภรศาสดาศรคุรครนถ สาหิบ มาเปนองคประธาน ในงาน มหาคมภรศรคุรครนถ สาหิบ ศาสนาจารยจะเร ม
์
ี
ฺ
ั
ุ
ั
่
ึ
์
่
ั
ี
ุ
มงคลสมรส คูบ่าวสาวจะปรากฏตวในทชมนุมเจริญธรรม อานบทสวด "ลาวาน” (ทบรรยายถงความรกของ
่
ี
ั
ี
ั
์
ุ
์
่
ิ
้
ุ
ี
และนั งตอหน้าพระพักตรศาสดาศรคุรครันถ สาหบ โดยทเจา มนุษย-ดจสตร และการพลดพรากจากพระเปน
ี
ฺ
ั
้
ั
ี
ุ
้
์
ี
ิ
บ่าวจะนั งดานขวามอของเจาสาว เมอญาตท งสองฝ ายมาครบ เจา-ดจสาม) สงคตจารยจะขบรองบทสวดและ
้
้
ื
ั
ื
้
ิ
้
ี
กจะเร มพิธี เจาบ่าวจะออกเดนนําหน้าเจาสาวเวยนขวารอบ
ิ
็
ั
ี
์
้
พระมหาคมภรจนครบรอบแลวมากราบพระมหา
พิธีเร มตนจากความยนดเห็นชอบของท งสองฝ าย จากนั น
ั
้
ี
ิ
ิ
ื
ั
ึ
ุ
็
้
์
ี
ี
ั
์
ิ
ศาสนจารยจะเชญคูบ่าวสาว พรอมท งบิดามารดาของท งสอง คมภรอกคร ง เสรจแลวลกข นยนฟ งศาสนาจารย ์
ั
่
ั
้
ี
็
ิ
่
ั
ฝายให้ยนข น และสวดภาวนา “อรดาส” ขอพรและอนุญาต อานบทสวดบททสอง บ่าวสาวกจะออกเดนโดย
ึ
ื
ี
้
ิ
ํ
ั
ี
์
์
จากองคศาสดา สงคตจารยจะขบรองบทสวดขอพรจากพระ เจาบ่าวนําหน้าเดนเวยนขวา โดยกระทาเช่นนีจน
ั
ิ
ี
่
ื
ึ
ั
ั
์
ี
้
ั
่
ี
มหาคมภรศรคุรครน สาหิบ บิดาเจาสาวจะมอบผ้า “ปลลา” ครบ 4 รอบ จงมานั งยงทเดม ถอวาเปนอนเสร็จ
ุ
ั
้
ิ
ั
้
้
ื
่
้
ื
ี
ทมอเจาบ่าว แลวคลองไหลมามอบใส่มอเจาสาว จากนั น พิธี ญาตพีน้องจะเขามาสวมพวงมาลยยินด ี
้
์
สงคตจารยจะสวดบทสวดบรรยายทบิดามอบมือของลกสาว
ั
ู
ี
ี
้
ู
ให้เจาบ่าวดแล
ิ
ิ
เรองราวชาวซกข ์ พธีกรรม/ 9
ื
ชาวซิกข์ยอมรับความตายว่าเป นวิวัฒนาการ
ของธรรมชาต ที มีการเกด แก เจ็บ ตายใน
่
ิ
ิ
ที สุดและเป นของดวงจิตที จะไปรวมเป นหนึง
เดียวกบผู้สร้าง (ธรรมชาต - พระเป นเจ้า)
ั
ิ
ฺ
พิธีฌาปนกจศพ (อนตม ซันสการ) ตามความเชอของซิกข ์
ื
ิ
ิ
์
ั
ี
ิ
ี
ื
ิ
คอ พิธีทกระทาเมอชวตไดจบส นโดยสมบรณ การเผาศพเปน
ื
ํ
ู
์
้
ั
ี
ู้
่
ั
้
ุ
วธีการจดการกบศพไม่วาผตายจะมอายเพียงใด ใหนําร่างมา
ิ
https://punjabupdate.com/ਸੰਗਰੂਰ-ਿਵੱਚ-ਪਿਰਵਾਰ-ਨ-ਨਮ-ਅ.html
ੇ
ํ
อาบน าทาความสะอาดสวมใส่เสอผาทสะอาด และรวมศาสนา
ี
้
ื
ั
ั
้
ั
ู้
์
์
สญลกษณท งห้าประการของซิกขไวกบผตาย ห้ามนําออกจาก
ั
ร่าง แลวนําศพไปวางบนแทน ณ สถานทจะเผา
้
่
ี
ั
ื
้
ํ
ศพจะถกนําไปวางยงแทนไม หรอใส่ในโลง จากนั นจะทา
ู
่
่
้
ิ
ื
ุ
ั
การสวดอรดาส และเคลอนยายศพไปยงเมร ระหวางเดนทาง
ั
จะมการสวดภาวนาบทพระธรรมทสอนถงความเปนไปของ
ึ
ี
ี
ี
ชวตเมอถงเมรให้สวดอธิษฐาน “อรดาส” เพือขออนุญาต
ึ
ุ
ิ
ั
ื
และขอพรจากคุรศาสดากอนการเผา บตรชายคนโต หรือ
่
ุ
ุ
ู้
ู้
ุ
ญาตผใหญ่ของผตายจะเปนคนจดไฟเผาศพ และแขกผทมา
ู้
ี
ิ
ั
ู
ร่วมพิธีจะนั งอย่ห่างๆ และฟ งบทสวดจากสงคตจารย ์
ี
็
ั
ิ
ิ
หลงจากเสรจพิธีเผาศพ ญาต พีน้องจะเดนทางไปศาสนา
ี
ั
ํ
สถานคุรทวารา เพือดาเนินพิธีสวดพระธรรมจากมหาคมภร ์
ุ
อย่างตอเนืองจนจบ (วธีนีจะกระทาทบ้านกได) ภายในสบวน
็
ิ
้
ั
ํ
ี
่
ิ
ุ
แลวแตสะดวก เมอสวดเสรจทางญาตจะมาชมนุมเจริญธรรม
็
่
ื
้
ิ
ุ
่
ี
ั
ั
่
์
ในคุรทวาราซึ ง เรยกวา “วนโปคก” เพือแสดงความอาลยตอ
ผลวงลบ และแสดงความเสยใจตอครอบครัว จะมการกลาว
ี
ี
ู้
ั
่
่
ู้
ี
ุ
สดดแสดงความเคารพตอผทจากไป จากนั นสงคตจารยจะขับ
่
ี
ั
ี
์
ั
รองบทสวดทเหมาะสมจากพระมหาคมภร และมการแจก
์
ี
้
ี
ี
ู้
ุ
ิ
่
https://www.sadamoga.com/node/16930 ขนมหวาน “คาร่าประสาท” แกผมารวมชมนุมเจรญธรรม
ศาสนสถานของศาสนาซิกซ์/10
ศาสนสถานของ
ศาสนาซิกข ์
https://www.rakyimtour.com/travel-info/golden-temple-amritsar-india/
ื
ิ
เรองราวชาวซกข ์ ศาสนสถานของศาสนาซิกซ์/ 11
ศาสนสถาน
ของ
ศาสนาซิกข ์
ุ
“ คุรทวารา”
ั
เปนคาทชาวซิกขเรียกศาสนสถานท วไป
์
ี
ํ
ู
ุ
ึ
หมายถงหนทางหรือประตูททอดไปส่ครศาสดา
ี
ั
ี
ั
ื
์
ส่วนศาสนสถานทมีความเชอมสมพันธกบครศาสดา
ุ
ุ
์
์
ํ
่
่
แตละองคซิกขจะแสดงความเคารพโดยเพิ มคาวา
“ สาหิบ”
ุ
ื
ุ
ี
ุ
ครทวาราคอศาสนสถานทชมนมเจริญธรรม
ุ
ิ
์
ุ
ุ
ิ
่
ประกอบศาสนกจตาง ๆ ของซกขครทวาราของ
์
ซกขเปนศนยกลางของกจกรรมทางธรรมพธ ี
์
ิ
ู
ิ
ิ
ั
ั
ุ
เฉลมฉลองวนสําคญทางศาสนาเช่นวนประสูตคร ุ
ิ
ิ
ั
ุ
ั
ี
ศาสดาทกองควนพลชพของวรชนชกขวนปฐม
ิ
ั
์
ี
์
ี
ั
ุ
ี
ุ
ประกาศของพระมหาคมภร์ศาสดาศรีครครันถ ุ
ื
ิ
สาหบและอน ๆ ท งมวล
ั
การศกษาการพบปะชมนมเจรญธรรมบรรยายธรรมโดย
ุ
ึ
ิ
ุ
ั
้
ั
ี
ั
ี
ศาสนาจารยขบรองบทสวดโดยสงคตจารย(กรตน-การ
์
์
ุ
สวดภาวนาสรรเสรญคณพระเปนเจาโดยใช้เครองดนตร ี
ิ
ื
้
ประกอบ)
ุ
ิ
ื
ี
ี
ุ
ั
ุ
มโรงครวของครศาสดาทศาสนกชนจากทกศาสนาเชอชาต ิ
ั
ั
วรรณะสามารถเขามารบประทาน“อาหารมงสวรต” ฟรทกเวลา
ิ
ี
ุ
้
ั
ิ
ิ
และจดทพกพงของศาสนกชนจากแดนไกลสถานพยาบาลรกษา
ั
ิ
ี
ั
ั
็
ู้
้
ื
คนไขพกผ่อนผเจบปวยทพ งของผยากไรโดยไม่เลอกเชือชาต ิ
ู้
ี
ึ
้
ั
ศาสนาความเชอถอและวรรณะบรการสถานทประกอบพิธีกรรม
ี
ื
ิ
ื
ี
ู
ทางศาสนาและการเฉลมฉลองของหม่คณะจดสถานทบรการ
ิ
ิ
ั
ิ
ิ
บรจาคโลหตโดยชมชนซกซ ์
ิ
ุ
้
ี
หองโถงพธกรรม
ิ
ั
ั
๊
ุ
ุ
้
์
ศาสนาจารยจะน งบนโตะไมขนาดใหญ่ขบรองบทสวดครชบัดจาก
้
พระมหาคมภรศรครครนถสาหบเนองดวยบทสวดครชบัดเกอบ
ุ
ื
ิ
ุ
ุ
ุ
ั
้
ี
ั
ื
ุ
์
ี
ั
ี
์
ํ
้
ุ
้
ท งหมดครศาสดาไดประพนธเปนบทกวรอยกลองสามารถนามา
ั
ื
้
ุ
ุ
ี
้
้
ั
ขบรองโดยใชเครองดนตรประกอบครศาสดาไดประพันธ์ในรป
ู
้
ของทานองบทรองทมขอกาหนดทางจงหวะการดดหบเพลงและ
ํ
ํ
้
ี
ี
ี
ั
ี
้
การใหจงหวะของกลองมอจะเรยกวา“ราฆ”ซึ งมีถง 31 ราฆ
ื
ี
ั
่
ึ
ี
ี
์
ี
่
ี
้
ี
ศาสนาจารยทมความรทางดานนโดยเฉพาะเรยกวา“ราม” คอ
้
ู
ื
่
ี
์
สงคตจารยการขบรองบทสวดเราเรยกวา“กรตน”โดยมากบน
ี
้
ั
ี
ั
ั
แทนน งบรรเลงขบรองจะม 3 ทานดวยกน 2 ทานจะดหบเพลง
ั
ี
่
ั
่
้
ั
้
ี
และ 1 ทานใชน วมอท งสองขางบรรเลงเปนจงหวะตามบทสวดบน
ั
้
ิ
้
่
ั
ื
กลองสองลก
ู
สถานะภาพของสตรีชาวซิกข/ 12
์
ื
เรองราวชาวซกข ์
ิ
สถานะภาพของสตรีชาวซิกข์
บทบาทหนาที่และสิทธิสตรีของชาวซิกข
์
่
ศาสนาซิกขไม่แบ่งแยกเพศ ไม่วาจะ
เปนชายหรือหญิงหรือเพศที ๓ กตาม
็
ี
ั
ํ
ิ
ั
ั
ี
ิ
์
สตรมบทบาทอย่างสาคญย งในสงคมของชาวซกขโดยไดรบ
้
ั
ื
ความเคารพนบถอและยอมรบในทกบทบาทอย่างสงส่งท งใน
ั
ั
ุ
ู
้
ั
ครอบครว ในสงคมการใหกาเนดบตรสาวหรือลกสาวจะไม่ม ี
ู
ั
ุ
ํ
ิ
ั
ี
การถอเปนอปมงคลแตประการใด และไม่มีขนบธรรมเนยม
่
ื
ี
ิ
ิ
้
้
ี
ั
ประเพณ เช่น การเผาหญงหมายพรอมกบศพสามบนกองเพลง
้
เพราะในศาสนาซกขหญงหมายทกคนมสทธิทจะสมรสใหม่ถา
์
ี
ิ
้
ุ
ี
ิ
ิ
์
ั
เปนความประสงคและสมครใจของนาง
ั
ิ
สตรชาวซกขขณะร่วมกจกรรมตาง ๆ จะไดรบการยอมรบสทธ ิ
ิ
่
ั
ี
้
ิ
์
ุ
ั
พระศาสดาคุรอมรทาส ทดเทยมเทยบเทาบรษ รวมถงมเสรภาพท งในดานการแสดง
ี
้
่
ี
ุ
ี
ี
ุ
ั
ึ
ั
ี
ํ
ื
็
ิ
้
ิ
ความคดเหน การชนาทางดานความคด หรอการร่วมประกอบ
ี
์
ิ
ี
ํ
้
่
ึ
ิ
ั
ั
่
พระศาสดาครอมรทาสทานเปนนกปฏรปสงคม ศาสนากจตาง ๆ ซ งสตรชาวซกขสามารถทาไดอย่างเสร เช่น
ู
ุ
ิ
ั
ุ
่
้
ิ
ทานสอนวา สตรมสทธหลดพนได อกท งยง การเขาร่วมพธอมฤต (การบรรพชา) คลายบรษ
ิ
ี
ุ
ี
ุ
่
ี
ั
้
้
ิ
้
ั
ี
ุ
ั
ั
ุ
ี
้
ั
คดคานการคลมหนาของสตร และเผาตวท งเปน
้
เมอสามส นชวตตามคาสอนในศาสนาฮนด ู ในการเรยกรองสนสอดสมรสจากสตรและการหย่ารางถอเปน
ิ
ื
ี
ิ
ี
ิ
ํ
ิ
้
้
ี
ี
ื
ิ
ี
้
้
ของตองหาม รวมถงการทหญงชาวซกขสวมเสอผาทแสดง
้
ิ
ี
ึ
์
ื
ั
สดส่วนของร่างกาย ในลกษณะทย วยวนกเลส กลาวไดวาเปนส ง
ิ
ี
่
ั
้
่
ิ
ั
ไม่เหมาะสมและเสอมเกยรตอย่างย ง
ิ
ิ
ี
ื
ื
เรองราวชาวซกข ์ ภาษาและการแตงกาย / 13
ิ
่
ภาษา ชาวซิกขโดยท วไปจะมีความสามารถพูดอย่างตา 3 ภาษา ิ ู
ั
์
ํ
่
์
1.
ภาษาปญจาบี เนืองจากศาสนาซิกขกอกาเนิดในรัฐป ญจาบ
ี
ี
ึ
ั
รวมถงยังเปนภาษาทใช่เขยนในพระมหาคมภร์ ดงนั น การพูด
ี
ั
ี
ี
่
ํ
ิ
็
หรือเขยนภาษาปญจาบีกยังคงเปนส งทจาเป นตอชาวซกข์อย่
ิ
2.
ภาษาทองถ นทกาเนิดหรือภาษาอย่อาศัย เช่น ถาเกดใน
้
ี
ํ
้
ู
ู
้
ประเทศไทยกจะเรียนร้ศึกษาภาษาไทยใหแตกฉาน ิ
็
ื
ิ
้
้
3. ภาษาสากล คอ ภาษาองกฤษ เพราะตองใชในการตดตอ
่
ั
ื
้
ู
ิ
การแตงกายผู้หญง คาขาย สอสาร และเรียนร้เทคโนโลยี
่
ิ
ั
ี
ิ
ื
ิ
เนองจากชาวซกข์ด งเดมเปนชาวอนเดย
ั
ิ
ี
ทเกดในรฐปญจาบเปนส่วนมาก ดงน น
ั
ั
ู้
ิ
ิ
้
ื
ุ
ผหญงชาวซกข์จงแตงกายดวยชดพน
่
ึ
ู
่
ี
เมองปญจาบ เรยกวา “ปญจาบสท”
ี
ื
่
การแตงกายผู้ชาย
่
ั
์
่
การแตงกายของชายซิกขท วไป จะแตง
ื
แบบ "ปญจาบีกุรตา-ปญามา" (เสอและ
กางเกงของชาวซิกข) ์
กุรตา จะเปนเสอแขนยาวสวมใส่ทาง
ื
ศีรษะ ซึ งจะสวมใส่สบาย เพราะมีขนาด
หลวม
ปญามา คอ กางเกงทมีท งแบบรัดขาและ
ั
ื
ี
แบบหลวมตรงเอว ซึ งท งสองแบบนีจะ
ั
ู
้
ื
ร้อยเชอกผกรัดไวในกางเกง ไม่มีการใช ้
ู
็
เขมขด อกท งยังมีกระเปาอย่ขางซ้าย ใน
ี
ั
้
ั
่
้
็
ส่วนของขางขวาจะมีมีดเลมเลกเหน็บไว ้
ทขอบกางเกง
ี
ั
ุ
ํ
ชายชาวซิกขทกคนจะไม่ตดเกศา ทาให ้
์
ตองเกบผมใหหมดโดยการโผกศีรษะ
็
้
้
้
ี
ู
ั
และจะตองมีหวอย่ในผาโผกหว
้
ก า ร
่
แ ต ง ก า ย
ื
เรองราวชาวซกข ์ สัญลกษณ 5 ประการของชาวซิกข / 14
ิ
ั
์
์
ั
ั
สญลกษณ 5 ประการ
์
(5 ก)
เกศา และหนวดเครา
ํ
สัญลกษณ์แห่งการดารงชีพของพระผู้เป นเจา
ั
้
การ่า กงฆะ
ั
สัญลกษณ์แห่งความอดทน สัญลกษณ์ของการรกษาความสะอาดร่างกาย
ั
ั
ั
ถอมตนและสุภาพ เป นเครอง
่
ื
ี
ั
่
เตอนใจวาเขามพนธะผูกพนกบองคศาสดา
ื
ั
ั
์
กาแชร่า กีรปาน
้
สัญลกษณ์แห่งความดงาม สัญลกษณ์ของความกลาหาญ
ั
ั
ี
ภาพจาก: https://medium.com/mistreatment-of-sikhs/who-are-the-sikhs-41767e704834
์
ไทยซิกข / 15
้
ิ
ิ
ไทยซกข
์
ิ
ไทยซกข - วถชวตย่านการคา
ี
ี
ิ
ี
ิ
- วถชวตยานการคา -
ิ
ี
ภาพจาก : https://becommon.co/culture/little-india/#accept
ที มาของชมชน / 16
ุ
ี
ิ
้
ี
ิ
ิ
์
ไทยซกข - วถชวตย่านการคา
พาหุรัด
เมือพูดถงย่านการคาเกาแกในกรงเทพ ตองมี
้
ุ
่
ึ
่
้
ชอของ "พาหรัด" ปรากฏข นมา เปนภาพของราน
ื
ุ
ึ
้
้
่
ี
ั
ี
ขายผาทมีสสนโดดเดนและหลากหลายไปดวย
้
ี
ั
วฒนธรรม ท ง ไทย จน และความเปนภารตะของ
ั
้
ี
้
อนเดย พ่อคาแม่คาทเปนชาวไทยเชอสายอนเดย
ิ
ิ
ี
ี
ื
ี
้
ุ
ี
หรือชาวอนเดย ไดจบจองพืนทส่วนใหญ่ในพาหรัด
ั
ิ
้
ิ
ื
เพือคาขายส งของเครืองใช เสอผา เครืองประดบ
้
ั
้
ี
ิ
ั
ี
ิ
หรืออาหารอนเดยทมีกล นเครืองเทศเปนเอกลกษณ์
่
ส งตางๆเหลานีจงมีความเปนชมชนอนเดยเลกๆ
็
่
ี
ึ
ิ
ุ
ิ
ึ
ิ
เกดข น และเรียกวาเปน
่
"Little India"
ื
ของเมองไทย
ท มาของชุมชน
ี
้
ุ
ิ
้
ี
เมือ 130 ปมาแลว เดมพืนทพาหรัดเคยเปนย่านการคาของ
ุ
ิ
่
้
ํ
ชาวญวณ ตอมาเกดเหตุไฟไหม้ชมชนทาใหชาวญวณย้ายออก
จากพืนท จงกลายเปนพืนทวางกวา 525 ตารางเมตร และหลงจาก
ี
ี
ึ
ั
่
่
ี
ุ
้
ํ
มีการสร้างถนนพาหรัดข น ทาใหเกดการคมนาคมทสะดวกสบาย
ิ
ึ
้
เปนเสนทางทเหมาะแกการคาขายและขนส่งสินคาไดงายมากขึ น
้
้
่
่
ี
้
ี
จงมีชาวแขกจานวนมากเขามาจบจองพืนทเพือคาขายสินคาทนําเข้า
ี
ึ
ั
ํ
้
้
้
ี
่
้
ุ
็
ี
ี
ิ
จากประเทศอนเดย เมือเหนวาย่านพาหรัดเป นพืนทคาขายทมั นคง
้
้
ั
และสร้างรายไดพอดารงชพได จงมีการชกชวนกนใหย้ายถ นฐาน
ี
ํ
ั
้
ิ
ึ
ํ
ิ
ุ
จากประเทศอนเดยมาทามาหากนในย่านพาหรัด เกดเป นชมชนท ี
ิ
ิ
ุ
ี
ี
ึ
มีประชากรขยับขยายมากข นและมีการสร้างอาหารสถานทมากขึ น
และเพือใหพาหรัดเปนย่านเศรษฐกจทตอเนืองกบถนนเจริญกรง จงมีการขดคลองข้ามเมืองใหเชือมกบสําเพ็ง ซึ งเป นย่านการ
้
ุ
ั
ุ
ึ
ุ
้
ี
ั
่
ิ
้
ึ
ั
ื
่
คาของคนจน เกดเปน "สะพานหัน" ข นมา ทาใหถนนพาหรัดและสาเพ็งเชอมตอกน และนําไปสู่ความเจริญร่งเรืองถง
ํ
ํ
ิ
ุ
ึ
้
ี
ุ
ุ
ขดสดในสมัยนั น
ี
ี
ี
้
ิ
ิ
ิ
ไทยซกข - วถชวตย่านการคา แผนที พาหุรัด / 17
์
แผนที พาหุรัด
ิ
ี
ี
ื
์
้
ิ
ไทยซกข - วถชวตย่านการคา ชาวซิกขในเมองไทย / 18
ิ
์
ชาวซิกข ์
ในเมืองไทย
ิ
้
ิ
การมาต งถ นฐานของชาวซกขจากแควนป ญจาบ
์
ั
ี
ั
ึ
ประเทศอนเดย มาถงในประเทศไทยจนจรดถนนพาหุรด
ิ
่
ต งแตสมัยรชกาลท 5 จนในช่วงราวทศวรรษท 2440
ั
ี
ี
ั
ึ
จงเร มมีการปลกสรางอาคารตกแถวรมถนนพาหุรด
ิ
ิ
้
ึ
ู
ั
่
ื
เพอใชประโยชน์ในกจการตางๆ
้
ิ
ี
ประมาณ 120 กวาป ทแลว แรกอย่ทบรเวณ
่
้
ี
ิ
ู
อาเภอพระนคร ถนนพาหุรด โดยต งถ นฐานกระจายตว
ิ
ั
ั
ั
ํ
ั
ต งแตถนนบ้านหม้อ ยงมีอกส่วนทไปต งรกรากอย่ในจง
่
ี
ั
ู
ั
ี
ั
ื
ั
ี
ํ
ุ
หวดอนๆ เช่น เชยงราย เชยงใหม่ ลาปาง อบลราชธาน ี
ี
ขอนแกน นครราชสมา นครสวรรค ชลบร สงขลา และ
ี
่
์
ุ
ี
้
ี
ิ
์
ภเกต ซ งมาการสรางศาสนสถานซกข มีชือเรยกวา
็
ู
ึ
่
ุ
ี
ุ
"คุรดวาราศรคุรสงห์สภา"
ิ
ั
ํ
่
บคคลท วไปไม่จากดวามีวรรณะใด ความเชือถอใด
ุ
ื
ั
ั
ประเพณีหรือมีสญชาตใด สามารถเขาไปสักการะและ
ิ
้
ทาความเคารพภายในครดราวาได กอนจะเข้าไปใน
้
ุ
ุ
่
ํ
้
ุ
้
้
อาคารครดราวา จาเปนตองถอดรองเทารวมถงถงเทา
ํ
ึ
ุ
ุ
และคลมศีรษะของตน (ในกรณีทไม่ไดเปนชาวซิกข์)
ี
้
ุ
ี
ั
มีพิธกรรม การร่วมชมนุมเจริญธรรม (สงคต) และครัว
ุ
ั
ั
ั
พระศาสดา(บังกต - ครกาลงกร)เพือบริการอาหารสําหรับ
ุ
ั
ุ
ี
ศาสนิกชนทกคนทมาเคารพ เปนการแสดงออกถงความ
ุ
ึ
ั
เสมอภาคและความสมพันธฉนทพีน้อง
์
์
ั
ํ
ู้
ี
ู้
ี
ชาวปญจาบ ี เปนผทพูดภาษาปญจาบีเปนภาษาแม่หรือเป นผทมีกาเนิดในป ญจาบ
่
แตชาวปญจาบีท งหมดไม่ไดนับถอศาสนาซกข์ แม้ป จจบันประชาชน
ั
้
ุ
ื
ิ
ู้
ื
ิ
ส่วนใหญ่ในรัฐปญจาบของอนเดยเปนผนับถอศาสนาซิกข์หรือเป น
ี
(Punjabi) ชาวซิกข ดานความเปนกลมชาตพันธ ชาวซิกข์เป นชาวปญจาบี แต ่
์
้
่
ุ
์
ุ
ิ
ิ
ิ
ู
เมือชาวซิกขมาต งถ นฐานในไทย มีลกหลานถอกาเนิดในแผ่นดนไทย
์
ื
ั
ํ
ํ
ื
จงถอเปนชาวไทยและไดรับสญชาตไทยโดยกาเนิด ทวายังคงนบถอ
ึ
ิ
้
ั
ั
ื
่
์
ุ
ศาสนาซิกขตามบรรพบรษ
ุ
เรียกวา " ชาวไทยซิกข์ "
่
(Thai Sikh)
ี
ี
้
ิ
ิ
ไทยซกข - วถชวตย่านการคา การประกอบอาชีพ / 19
์
ิ
การประกอบอาชีพ
ชาวซิกขระยะเริ มแรกส่วนใหญ่
์
ประกอบกจการคาขาย โดยเฉพาะ
้
ิ
ผานําเขาจากตางประเทศและผลตใน
้
้
่
ิ
้
ประเทศทกชนิด นํามาขายในย่านการคา
ุ
ตลาดพาหรัดและสาเพ็ง ซึ งเปนแหลง
ุ
่
ํ
ั
้
จาหน่ายผาแบบท งราคาส่ง และปลก
ี
ํ
ุ
ี
ใหญ่ทสดในกรงเทพ อกท งยังมีบริการ
ี
ั
ุ
้
่
ื
ตดเย็บเสอผาและเครืองแตงกายตาม
ั
ความตองการ
้
์
่
ในระยะตอมาชาวซิกขบางส่วนเริ ม
ย้ายถ นฐานออกจากย่านพาหรัดไปยังพืนท ี
ุ
ิ
อน อย่างเช่น ในย่านสขมวท
ุ
ิ
ุ
ื
่
ุ
ี
ิ
ุ
ซึ งย่านสขมวท มีนักทองเทยวและ
ํ
่
ิ
์
ชาวตางชาตจานวนมาก ทาใหชาวซิกขเริ ม
ํ
้
ื
ี
็
เหนโอกาสในการประกอบอาชพ นอกเหนอ
ํ
จากการจาหน่ายผา จงเริ มทาธรกจอนๆ เช่น
ํ
ุ
ื
ิ
ึ
้
ี
่
ุ
้
้
ดานโรงแรมและการทองเทยว ดานอตสาห-
ั
้
้
กรรม ดานอสงหาริมทรัพย์ เปนตน
อกท งยังประกอบอาชพอนๆ เช่น แพทย์
ี
ื
ั
ี
ิ
ึ
้
วศกร รวมถงงานดานเทคโนโลยี
"แม้ชาวซิกข์จะย้ายถิ นฐานออกไปจากพาหุรัด
แต่ชาวไทยซิกข์ยังมาที บริเวณพาหุรัดเหมือนเดิม
เพราะย่านพาหุรัดเป นที ตั งของศาสนาสถานคุรุดวารา
และยังเป นศูนย์กลางค้าขายของชาวไทยซิกข์ "
ั
ุ
์
(นกรบ นาคสวรรณ, 2556: 175 - 177)
การประกอบอาชีพ / 2
190
ราน PUNJAB
SWEETS & restaurant
้
ํ
้
เจาของราน คณราเชน คาภร ์
ุ
ี
้
ิ
ี
ี
ิ
ู
์
รานขนมหวานอนเดย สตรชาวซกขทเป ดมาได ้
้
ื
ั
่
มากกวา 40 ป ชอราน punjab sweets ต งชือตาม
ิ
้
แควนปญจาบ ในประเทศอนเดย
ี
์
้
รานขนมหวานปญจาบ ส่วนใหญ่ชาวซกขจะมานั ง
ิ
ั
ิ
ู
ุ
ั
พดคย และน งจบนาชากน
รานขนมหวานปญจาบทน พ่อครวเปนคนอนเดย
ี
้
ี
ี
ั
ิ
้
้
ิ
แท 100% ขนมอนเดยในรานส่วนใหญ่มีส่วนผสม
ี
ี
ื
ี
มาจากนม แปงสาล นาตาล และเครองเทศ ทร้าน
ั
ํ
ั
จะทาขนมวนตอวน
่
้
้
่
่
ี
ขนมหวานทโดดเดนมากในราน ไดแก Gulab
Jamun Ras malai Rasgulla Modak และ Laddu
้
้
่
ขนมท งหาอย่างน ส่วนมากจะนาไปไหวเทพตางๆ
ั
ํ
ี
ิ
แตคนธรรมกสามารถซอกนได ้
่
ื
็
ี
ิ
ขนมหวานอนเดย จะมรสชาตทหวานมากๆ
ี
ิ
ี
แนะนาสาหรบคนทชอบรบประทานขนมทมี
ํ
ํ
ี
ั
ี
ั
ํ
ั
่
ิ
รสชาตหวาน แตสาหรบคนทไม่ชอบทานหวานขอ
ี
็
ํ
ํ
แนะนา Buffi เปนขนมททามาจากนมและเมลด
ี
อลมอลดบด
ั
์
รานขนมหวานปญจาบทนไม่ไดมแคขนมหวาน
้
ี
ี
ี
้
่
ี
ขายอย่างเดยว แตยงมอาหารอนเดยใหไดลองรับ
้
้
ี
่
ิ
ั
ี
ี
้
ประทานกนอกดวย
ั
้
ี
ิ
ิ
ิ
ไทยซกข - วถชวตย่านการคา การประกอบอาชีพ / 21
ี
์
SAMOSA CORNER
ี
่
่
รานซาโมซ่าทเดยวและเกาแกทสดในย่านพาหรัด ตว
ี
้
ี
ุ
ุ
ั
็
ั
ุ
ั
ั
้
้
ึ
รานมขนาดเลก ๆ ซ งต งอย่ตรงหวมมของตลาดใกลกบ
ู
ี
ี
้
ิ
ี
หางอนเดยเอมโพเรยม คนส่วนใหญ่มกจะมภาพจา คอ
ื
ํ
็
ั
ี
ั
์
ิ
เปนรานรถเขนไซซมนต งตดกาแพง และมคณปายน
ิ
ิ
้
็
ุ
ี
ํ
ื
ุ
ุ
ั
้
คอยป นแปง ห่อไส จบจบ กบคณลงทยืนทอด “ซาโม-
ี
ี
ั
้
้
ี
ุ
่
้
ซ่า” ในกระทะแทบไม่ไดหยด แมวาจะเปนรานสตรท
่
ู
ู
ิ
้
่
ี
ฟดทหนาตาดธรรมดา แตขอบอกเลยวา "รสชาตไม่
ิ
ธรรมดาอย่างทคด"
ี
ซาโมซ่า
ี
้
้
่
ี
ื
อาหารทหนาตาเกอบจะคลายกะหรป บนี มีชือวา
ั
“ซาโมซ่า” ซ งเปนอาหารสายแขกทคนไทยพอร้จก
ู
ึ
ี
้
ุ
กนมาบาง อาจจะเหนขายตามตลาดในชมชนมุสลม
ิ
็
ั
ิ
หรอถาใครเปนสายอาหารอนเดยตวจรง คงจะเคย
ั
้
ิ
ื
ี
ิ
ี
ื
ิ
ี
ไดยนชอเปนอย่างด นคออาหารวางชาวอนเดย โดย
่
้
ี
ื
้
ั
ื
ั
้
ั
ส่วนใหญ่ไสขางในจะเปนมนฝร งผดเครองเทศ เช่น
ั
ี
ื
ิ
็
ู
พรก ยหร่า บางสตรกใส่ถ วลนเตา และผกอน ๆ ลงไป
ั
ั
ในซาโมซ่า
ํ
ุ
่
ั
้
สาหรบซาโมซ่าในราน “Samosa Corner” มีจดเดน
ี
ี
อย่ทแปงบางกรอบกาลงด เพราะทอดใหม่ตลอดท ง
ํ
ั
ู
ั
้
ั
้
วน ส่วนไสขางในเหมาะกบคนชอบมนฝรั ง มีเนือนุ่ม
ั
ั
็
ํ
็
ี
้
่
แมจะมรสเผดนากจรง แตตองยอมรบวา เปนรส
้
ั
่
ิ
เครองเทศออน ๆ ละมนล น ผดกบตนหอม ผกชี แตก
่
้
ั
ุ
ื
ั
ั
ิ
่
ตางจากรานอน ๆ ทไสขางในจะมความซบซ้อนของ
ี
้
ี
ื
้
ั
้
ี
ี
ั
เครองเทศกวานมาก นอกจากนยงมนาจ มมะขาม
ื
่
ี
ิ
ี
ี
ิ
ั
เปยก เพ มความเปรยวหวานกาลงด
ํ
์
ิ
ไทยซกข - วถชวตย่านการคา การประกอบอาชีพ / 22
ิ
ิ
้
ี
ี
SAMOSA CORNER
ติ กก ี
้
ี
นอกจากเมนูขายดทสุดอย่างซาโมซ่าแลว ยังมี
ี
ี
ี
ิ
ั
เมนูรองทรสชาตดไม่แพ้กนอย่าง “ต กก” (Tikki)
ิ
ี
มันฝรั งบดอดกอนกลมขนาดกลาง ๆ แตช นหนา
ั
่
ิ
้
อดไส้แน่น ตวไส้เปนมันฝรั งบดเนือเนียนกบเครือง
ั
ั
ั
ี
เทศทมีรสเผ็ดนําโดดขึ นมา
พาโกร่า
ุ
ั
“พาโกร่า” (Pakora) ถ วบดผสมผักบ้งบด
็
ั
ู
ั
้
ป นเปนกอนเลก ๆ คนไทยร้จกกนในชือของ
บาเยีย แตตวนีจะมีผักผสมหลากหลายกวา
่
ั
่
มีเนือสัมผัสทนุ่มกวาและกอนใหญ่กวาบาเยีย
ี
่
่
้
ั
ิ
ั
่
ท วไป ส่วนรสชาตจะไม่เผ็ดเทาไร ท งสองตวน ี
ั
ั
ิ
กนกบน าจ มมะขามตวเดม รสชาตเข้ากบน าจ ม
ิ
ั
ั
ิ
ิ
ิ
ทุกอย่างจริง ๆ
ื
ื
ี
ภาพบรรยากาศการลงพนทภาคสนาม การลงพนที /23
ไทยซิกข์ในย่านพาหุรัด
ภาพบรรยากาศ
การลงพื นท ี
ํ
้
ํ
ี
ี
ผู้จัดทาใช้เวลา 2 วันในการ วันท 2 ผู้จัดทาไดลงพืนทใน
ู
ี
ี
ุ
ั
ั
ลงพืนทรวบรวมข้อมลเกยวกบ ส่วนของตววัดซิกข์ในชมชน
ี
ั
ู
ชาวไทยซิกข์ ทอาศยอย่ในย่าน พาหุรัด เพือทจะรวบรวม และ
ี
พาหุรัด เกบข้อมลในส่วนของศาสนาซิก
ู
็
ข์ พิธีกรรมทางศาสนา
ี
ํ
่
ี
ี
วันท 1 ผู้จัดทาลงพืนทในส่วน วัฒนธรรม และประเพณตางๆ
ึ
ั
ของตวตลาดพาหุรัด เพือทจะ รวมไปถงกฎ และข้อห้ามของ
ี
ี
ู
ั
เกบข้อมลเกยวกบการใช้ชีวิต ศาสนาซิกข์
็
้
ของชาวไทยซิกข์ในย่านการคา
ู
็
ว่าพวกเขาน นทาอาชีพอะไร และ ในการเข้าไปเกบข้อมลในวัดซิกข์
ํ
ั
ู
ี
ี
ี
้
ย้ายเข้ามาอย่ในทชมชนแห่งนได ้ แห่งนตองขอขอบคุณ
ุ
อย่างไร
ี
"คุณราชันย์ เศรษฐีใจด"
ู
ี
ทมาเปนผู้บรรยาย และให้ข้อมล
ั ํ
กบผู้จัดทา
ื
ี
ื
ภาพบรรยากาศการลงพนทภาคสนาม การลงพนที / 24
ภาพบรรยากาศการลงพื นท ี
ี
้
ึ
่
่
"เมอเดินเขามาในยานพาหุรัด จะมีซอยตรอกเล็กๆ ซงในสวนนจะเปน
็
ื
สวนของชาวไทยซิกขโดยเฉพาะ"
"เดินตรงเขามาในซอยเรอย ๆ จะเห็นไดวาท้งสองขางทางในซอยนจะมีแตรานคาของชาวซิกขและชาวฮินด ู
ื
่
ั
ี
้
ื
โดยรานคาจะมีการขายของที่ไมแตกตางกันมากนก สวนใหญจะเปนรานขายผา เครองบูชาเทพเจา(ฮินดู)
ั
็
่
รานขายขนมหวานตางๆ และรานอาหารมังสาวิรัส"
ื
ี
ภาพบรรยากาศการลงพนทภาคสนาม การลงพนที /25
ื
ื
่
"รานขนมหวานที่มีชอที่สุด คือ ราน PUNJAB SWEETS & restaurant
ั
ื
้
ื
โดยเปนรานขนมหวานสไตลอินเดียสูตรของชาวปญจาบที่ใหญที่สุดในยานพาหุรัด ขนมหวานสวนใหญจะถูกซอเพอเอา
่
็
ิ
ั
ไวไหวเทพเจา(ฮินดู) แตคนท่วไปก็สามารถรับประทานไดเชนเดียวกัน ซงขนมรานนขายช้นละ 15 บาทเทาน้น"
่
ั
ึ
ี
้
"ในราน PUNJAB SWEETS & restaurant ไมไดมีแคขนมหวานอยางเดียว
แตยังมีอาหารอินเดียที่เปนอาหารมังสาวิรัสใหไดลองรับประทานกันอีกดวย"
็
ื
ี
ื
ภาพบรรยากาศการลงพนทภาคสนาม การลงพนที /27
่
ื
"เมอเดินจนมาถึงสุดตรอก และเดินไปตามทางเทาเรียบถนนใหญก็พบกับวัดซิกข
ิ
ิ
ั
ในยานพาหุรัด คนท่วไปสามารถเขาไปในตัววัดได วัดจะเปดทุกวัน วันจันทร-ศุกร เปด 8:00-10:00 น.
วันเสาร-อาทิตย เปด 9:00-11:00 น."
ิ
ึ
"เดินเขามาในวัดจะพบกับโถงทางเดินที่เชอมตอเขาไปในตัววัดอีกทีหนง"
ื
่
่
ี
ื
ภาพบรรยากาศการลงพนทภาคสนาม การลงพนที /28
ื
ั
"เมอเดินเขามาภายในตัววัดช้นแรก จะพบกับสถาปตยกรรมอินเดียที่สวยงาม"
ั
ื
่
"และรูปวาดวัดทองคํา (Golden Temple of Amritsar)"
ื
ี
ภาพบรรยากาศการลงพนทภาคสนาม การลงพนที /29
ื
ั
ึ
้
"กอนที่จะเขามาภายในตัววัด หรือขนไปทําพิธีทางศาสนาในช้นถัดไป จะตอง
ั
ั
ถอดรองเทาและถุงเทาใหเรียบรอยกอน โดยรองเทาจะถูกเก็บไวที่ช้นวางรองเทาช้นลางสุดของตัววัด
่
ึ
ั
และจะมีผูที่คอยเก็บรองเทาใหกับผูที่มาเยือน ซงผูที่คอยเก็บรองเทาตามศาสนาซิกขน้นถือวา
ั
่
็
่
็
เปนผูที่จะไดรับบุญอันสูงสุด ช้นวางรองเทาจะแยกเปนสองฝงคือฝงผูหญิงและผูชาย"
ั
ั
"เดินเขามาในโถงทางเดินของตัววัด จะพบกับหองสมุดขนาดเล็กที่เอาไวเก็บ
หนงสือเกี่ยวกับศาสนาซิกข และขายสินคาทางศาสนาตาง ๆ ท้งกําไลเหล็ก ผาคลุมพระคัมภีร เปนตน"
็
ั
ั
ี
ื
ื
ภาพบรรยากาศการลงพนทภาคสนาม การลงพนที /30
็
ั
"ช้นที่สอง เปนช้นโรงทานที่จัดเตรียมอาหารใหแกชาวซิกขที่มาทําพิธีทางศาสนา
ั
ซงบุคคลที่ไมใชชาวซิกข หรือผูยากจน ก็สามารถมารับประทานอาหารที่โรงทานแหงนได"
้
ี
่
ึ
"เราสามารถตักอาหารจากถาดไดเอง แตจะตองตักในปริมาณที่พอด ี
เมอตักอาหารไปแลวจะตองรับประทานใหหมด"
่
ื
ื
ื
ี
ภาพบรรยากาศการลงพนทภาคสนาม การลงพนที /32
"เมอทําพิธีเสร็จ จะมีขนมที่ชอวาคาราปรชาดมาแจกใหผูที่มารวมพิธีกรรมไดรับประทาน
ื
่
ื
่
ั
ิ
ี
้
ซงขนมชนดน หมายถึง การไดรับพรจากคุรุศาสดา"
่
ึ
ิ
็
ั
"ช้นที่ 6 เปนช้นเก็บพระคัมภีรของศาสนาซิกข บรรยากาศในหองจะแตกตางจากขางนอกโดยส้นเชิง
ั
เพราะในหองเก็บพระคัมภีรจะเงียบสงบ และเย็นสบาย"
ี
ื
ื
ภาพบรรยากาศการลงพนทภาคสนาม การลงพนที /33
็
"นอกจากหองเก็บพระคัมภีรเปนที่เอาไวเก็บพระคัมภีรแลว ชาวซิกขสวนใหญยังสามารถ
ี
้
เขามาน่งสมาธิ หรืออานพระคัมภีรในหองนไดอีกดวย"
ั
ั
"ช้นที่ 6 นอกจากจะมีหองที่เอาไวเก็บพระคัมภีรแลว ยังมีหองที่เอาไวทําพิธีกรรม
สําหรับคนที่อยากไดความเปนสวนตัว หรือทําพิธีกรรมทางศาสนากับคนในครอบครัว"
็
ี
ื
ื
ภาพบรรยากาศการลงพนทภาคสนาม การลงพนที /34
้
ี
ั
"หองสุดทายของช้นหก คือ หองเก็บพระคัมภีรเชนเดียวกัน แตหองนชาวซิกขสามารถ
ยืมพระคัมภีรกลับไปบูชา หรืออานที่บานได"
ั
"ช้นเก็บพระคัมภีร"
้
ิ
อางอง อางอง/36
ิ
้
อ้างอิง
ี
สุเทพ สุริยาอมฤทธิ (2557). วิถแห่งซิกข์ What is Sikhism, พิมพ์ครั งท 6. กรุงเทพมหานคร: ม.ป.พ
ี
ุ
ี
ศรีคุรสิงห์สภา. (ม.ป.ป). วิถแห่งชาวซิกข์. ม.ป.ท. ม.ป.พ
Purplelightstudio (2559). รปภาพพิธีโพกศรษะ. https://www.facebook.com/media/set/?
ู
ี
set=a.1032472220174324&type=3&_rdc=2&_rdr
ํ
ี
Sukhmandir Khalsa. การแตงงานของชาวซิกข์ และสิ งทไม่ควรทา.
่
https://th.eferrit.com/การแตงงานของชาวซิกข์แ/
่
Sukhmandir Khalsa. พิธีแตงงาน และพิธีแตงงานกบชาวซิกข์. https://th.eferrit.com/พิธีแตงงานและพิธีแตง/
่
ั
่
่
่
ิ
วิกพีเดีย สารานกรมเสรี. ตราสัญลักษณศาสนาซิกข์. https://th.wikipedia.org/wiki/ศาสนาซิกข์
์
ุ
ี
ิ
ิ
มหาวิทยาลัยไทย. หลักปฏบัตของศาสนาซิกข์. https://inin2539.wordpress.com/ภาคเรียนท2-56/หลักปฏบัต ิ
ิ
ของศาสนาซิก/
ธนาคารจิตอาสา. รปวัดซิกข์ในหนาท 11. https://www.jitarsabank.com/job/detail/5878
ู
ี
้
ั
ั
ี
นกรบ นาคสุวรรณ . (2560). อตลักษณชาวไทยซิกส์ : การแสดงตวตนในสังคม . วารสารวิทยาลัยดุสิตธาน , 11 (ฉบับ
์
ั
์
พิเศษ) , 377-390 .
ุ
ั
อภรัฐ คาวัง . (2554). ชาวซิกส์ในสยามและล้านนาว่าด้วยเรืองประวัตศาสตร์การต งชมชน ศาสนา และการคา . วารสาร
้
ํ
ิ
ิ
คณะมนษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน , 28 (2) , 67-91
ุ
่
Wongnai. Samosa Corner แผงขายซาโมซ่าเกาแกย่านพาหุรัด.
่
่
https://www.wongnai.com/news/samosa-corner
33 | TRIPMAG
ู
้
ู
้
้
ผบรรยาย และใหขอมล ผู้ให้ขอมล/37
ู้
ผู้บรรยาย
และให้ข้อมูล
คุณราชันย เศรษฐีใจด ี
ี
ื
์
ิ
ชมชนอนเดยในเมองไทย ปรัชญาของชาวซิกข/38
ุ
" None is my enemy
all human beings are my friends. "