ການນໍາໃຊ້ເຕັກນິກການສອນແບບຮ່ວມມືປະສົມປະສານເຂົ້າໃນການອ່ານ ພາສາອັງກິດ ສໍາລັບນັກສຶກສາປີ 1 ຂອງສູນພັດທະນາສີມືແຮງງານ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ

i

ກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌຽຂ຺ໄາ
ເຌກາຌບາໃ ຌ ຑາຘາບຄັ ກຈິ ຘາໍ ຖຍັ ຌກັ ຘກຶ ຘາຎີ 1 ຂບຄຘຌູ

ຑຈັ ຋ະຌາຘຓີ ຾ື ປຄຄາຌ ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ
USING COOPERATIVE INTERGRATED
TECHNIQUES INTO TEACHING–READING
ENGLISH FOR YEAR 1 STUDENTS IN SKILL
DEVELOPMENT CENTER VIENTIANE

CALPITAL

ທ຋ິ ະງາຌຑິ ຌ຺ ຎະຖິຌງາ຿຋ ຘກຶ ຘາຘາຈ
ຘາຂານົກັ ຘຈູ ຾ຖະ ກາຌຘບຌ

ຆໃ ື ຾ຖະ ຌາຓຘະກຌຸ ຌກັ ຘກຶ ຘາ: ຌາຄ ຘທຸ ຌັ ຌີ ຽບບໄື ຘະໜາຌ

ຆໃ ື ຾ຖະ ຌາຓຘະກຌຸ ບາ຅າຌ຋ໃ ີຎຶກຘາ: ຎບ. ຘຌຸ ຼຄ ທຄ຺ ຃າໍ ຅ຌັ

ຆໃ ື ຾ຖະ ຌາຓຘະກຌຸ ຏຆໄູ ທໃ ງບາ຅າຌ຋ໃ ີຎຶກຘາ: ຎ຋. ຃າໍ ຽຓຄີ ຘຍີ ຌຸ ຽປໃ ບື ຄ

ຘກ຺ ຘກຶ ຘາທ຋ິ ະງາຌຑິ ຌ຺ : 2018-2019

FED 0497/19

ii

iii

຃າໍ ຅າຖຶກຍຌຸ ຃ຌຸ

ກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຃ຄັໄ ຌີໄ ຘາໍ ຽຖັຈຖຄ຺ ແຈຈໄ ທໄ ງຈີງບໄ ຌຏ຃ໄູ ຌໄ຺ ຃ທາໄ ແຈປໄ ຍັ ກາຌຆທໃ ງຽນົືບຽຎັຌດາໃ ຄຈີ຅າກ
຋ໃາຌ ຎບ ຘຌຸ ຼຄ ທຄ຺ ຃າໍ ຅ຌັ ຎະ຋າຌ຋ໃ ີຎຶກຘາທິ຋ະງາຌຑິ ຌ຺ ຾ຖະ ຏຆໄູ ທໃ ງ຋ໃ ີຎຶກຘາ ຋ໃາຌ ຎ຋. ຃າໍ
ຽຓຄີ ຘຍີ ຌຸ ຽປບື ຄ ຋ໃ ີແຈກໄ ະຖຌຸ າເນ຃ໄ າໍ ຎຶກຘາ຾ຌະຌາໍ ດາໃ ຄຽບ຺າເ຅ເຘໃ ຾ຖະ ກທຈຘບຍ຾ກແໄ ຂຂໍຍໄ ກ຺ ຏບໃ ຄ
ຉາໃ ຄໂເຌຍຈ຺ ທ຋ິ ະງາຌຑິ ຌ຺ ຽນັົໄຓຌ຾ີໄ ຉຉໃ ຌ຺ໄ ຅ຌ຺ ຅ຍ຺ ແຈເໄ ນ຃ໄ ທາຓຆທໃ ງຽນົືບ ຾ຖະ ຎະກບຍ຃າໍ ຃ຈິ ຃າໍ ຽນັຌ
ຉະນົບຈປບຈ ຋າໃ ຌ ປຘ. ຎບ ບາ຋ິຈບແຸ ຋ ຅ະຉຑຸ ບຌແຆ, ປຘ. ຎບ ຘີຊາຌ ຘຂຸ ະທຄ຺ , ປຘ ຎ຋ ຍທ຺
ຏຌັ ຖືຽຈຈຓຌູ ຘບຌ, ປຘ ຎ຋ ຘຓ຺ ຑບຌ ກຌຸ ຌະທຄ຺ , ປຘ ຎ຋ ທຄ຺ ຾ຘຄຽຈບື ຌ ຎະຆາຘກຸ ຏ຃ໄູ ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຓີ
຃ທາຓຎິຉຆິ ຓ຺ ຆໃ ຌື ຾ຖະ ຆາຍຆຄໄື ເຌ຃ທາຓກະຖຌຸ າຂບຄຑທກ຋າໃ ຌ ຂາໄ ຑະຽ຅ໄ຺າຂໍຘະ຾ຈຄ຃ທາຓຂບຍບກ຺
ຂບຍເ຅ຓາງຄັ ຋າໃ ຌ຋ຄັ ນົາງຽຎັຌດາໃ ຄຘຄູ ຓາຌະ຿ບກາຈຌຈໄີ ທໄ ງ.

ຂໍຂບຍເ຅ຓາງຄັ ຋ໃາຌ ປຘ.ຎບ ບາ຋ິຈບແຸ ຋ ຅ະຉຑຸ ບຌແຆ, ປຘ.ຎບ ຘຊີ າຌ ຘຂຸ ະທຄ຺ , ຋ໃາຌ
ປຘ ຎ຋ ຍທ຺ ຏຌັ ຖືຽຈຈຓຌູ ຘບຌ, ຎບ ຍຌຸ ຆູ ແຆງະຘບຌ ຾ຖະ ຎ຋ ຃າໍ ຽຏີງ ຑິຑກັ ຂະທຄ຺ ຋ໃ ີແຈເໄ ນໄ
຃ທາຓກະຖຌຸ າຽຎັຌຏຆໄູ ຼໃ ທຆາຌກທຈ຾ກຽໄ ຃ໃ ືບຄຓເື ຌກາຌ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ຃ຄັໄ ຌ.ີໄ

ຂໍຂບຍເ຅ຓາງຄັ ຃ະຌະຍໍຈີ, ຃ບູ າ຅າຌ ຃ະຌະຘຶກຘາຘາຈ ຓະນາທິ຋ະງາແຖ຾ນຄໃ ຆາຈ ຋ໃ ີແຈໄ
ຽບ຺າເ຅ເຘຘໃ ຶກຘາບຍ຺ ປຓ຺ ຊາໃ ງ຋ບຈ຃ທາຓປເູໄ ນ຾ໄ ກຏໃ ຘໄູ ຶກຘາແຈປໄ ຼຌປນູໄ ົກັ ກາຌ ຾ຖະ ຋ິຈຘະຈຉີ າໃ ຄໂ
ຽຑໃ ືບຑຈັ ຋ະຌາກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ. ຏຘໄູ ຶກຘາຂໍຎະຉງິ າຌຉຌ຺ ຽບຄທາໃ ຅ະຌາໍ ເຆຍໄ ຈ຺ ປຼຌ ຾ຖະ ຃ທາຓ
ປ຋ູໄ ໃ ີແຈປໄ ຼຌປແູໄ ຎໝຌູ ເຆເໄ ນໄຽກຈີ ຈບກບບກຏຌ຺ ຽຑໃ ືບຎະກບຍຘທໃ ຌເຌກາຌຑຈັ ຋ະຌາຘາໄ ຄຘາຎະຽ຋ຈ
ຆາຈເນຓໄ ຃ີ ທາຓ຅ະຽຖີຌກາໄ ທໜາໄ .

ຂໍຂບຍເ຅ຓາງຄັ ຏບໄູ າໍ ຌທງກາຌ ຾ຖະ ຃ບູ າ຅າຌ ຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄຄາຌ ຑບໄ ຓຈທໄ ງຌກັ ປຼຌ
ຘກຶ ຘາຂະ຾ໜຄຍໍຖິນາຌກາຌຍຌັ ຆຎີ ີ 1 ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຋ໃ ີແຈເໄ ນ຃ໄ ທາຓປທໃ ຓຓື ຾ຖະ ບາໍ ຌທງ຃ທາຓຘະຈທກເຌ
ກາຌຖຄ຺ ຋ຈ຺ ຖບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓື ຾ຖະ ຖຄ຺ ຽກຍັ ກາໍ ຂຓໍໄ ຌູ .

ຂຘໍ ະ຾ຈຄ຃ທາຓຂບຍເ຅ຓາງຄັ ໝຽໃູ ຑໃ ືບຌຌກັ ຘຶກຘາເຌນບໄ ຄປຼຌ ຋ໃ ີເນ຃ໄ ທາຓຽບືໄບຽຒໄືບຽຑໃ ືບ຾ຏເໃ ຌ
ກາຌຆທໃ ງຽນົືບງາຓປາໃ ໍ ປຼຌ.

ຂຘໍ ະ຾ຈຄ຃ທາຓຂບຍເ຅ດາໃ ຄຘຄູ ຓາງຄັ ຃ບຍ຃ທ຺ , ບາໄ ງ, ຽບໄືບງ, ຌບໄ ຄ ຾ຖະ ຽຑໃ ືບຌຓຈິ ຘະນາງ
຋ໃ ີແຈຽໄ ບ຺າເ຅ເຘຆໃ ກຸ ງຆູໄ ທໃ ງຽນົືບ ຾ຖະ ຽຎັຌກາໍ ຖຄັ ເ຅ເຌກາຌຘກຶ ຘາປາໃ ໍ ປຼຌ.

i

ຍຈ຺ ຃ຈັ ນງໍຑໄ າຘາຖາທ

ກາຌ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ຃ຄັໄ ຌຓໄີ ຅ີ ຈຸ ຎະຘຄ຺ 1). ຽຑໃ ືບຘຶກຘາຎະຘຈິ ຋ິຑາຍຍຈ຺ ຘບຌທິຆາຑາຘາບຄັ ກຈິ ຿ຈງ
ກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌິກກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌຑາຘາບຄັ ກິຈຉາຓຽກຌ 80/80
2). ຽຑໃ ືບຘຶກຘາຎະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ຋າຄກາຌປຼຌຑາຘາບຄັ ກຈິ ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ທິ຋ິຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓື
ຎະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ. 3).ຽຑໃ ືບຘກຶ ຘາ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຂບຄຌກັ ຘກຶ ຘາຎີ 1 ເຌຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄ
ຄາຌ, ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ ຉໃ ໍກຍັ ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ກາຌຘບຌ຾ຍຍ
ປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌຑາຘາບຄັ ກຈິ . ກຓຸໃ ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຃ຄັໄ ຌ຾ີໄ ຓຌໃ ຌກັ ຘກຶ ຘາຎີ
1 ຅າໍ ຌທຌ 29 ຃ຌ຺ ຂບຄຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘຓີ ຾ື ປຄຄາຌ, ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ , ນບໄ ຄ 58/1 ຑາກປຼຌ II
ຘກ຺ ປຼຌ 2018-2019 ຆໃ ຄຶ ຾ຓຌໃ ກາຌຽຖືບກ຾ຍຍຽ຅າະ຅ຄ຺ . ຽ຃ໃ ືບຄຓ຋ື ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຃ຄັໄ ຌຎໄີ ະກບຍຓີ
ຍຈ຺ ຘບຌ 4 ຍຈ຺ . 1). ຍຈ຺ ຘບຌ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ
ຑາຘາບຄັ ກຈິ . 2) ຾ຍຍຘຄັ ຽກຈຑຶຈຉິກາໍ ກາຌຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ເຌ຾ຉຖໃ ະຍຈ຺ ຘບຌ. 3). ຍຈ຺ ຋ຈ຺ ຘບຍ຾ຍຍ
ທຈັ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈ຋າຄກາຌປຼຌ຾ຍຍຎາຖະແຌ຋ໃ ີຓ຃ີ າໍ ຉບຍ 4 ຉທ຺ ຽຖືບກ 4). ຾ຍຍຘບຍຊາຓ຃ທາຓຽຑໃ ິຄ
ຑໍເ຅ຉໃ ໍກາຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍຓາຈຉາຘທໃ ຌຎະຽຓຌີ ຃າໃ 5 ຖະຈຍັ . ຘະຊຉິ ິ຋ີເຆເໄ ຌ
ກາຌທຽິ ຃າະຂຓໍໄ ຌູ ຽຑໃ ືບຆບກນາຽຎີຽຆັຌ, ຃າໃ ຘະຽຖງໃ , ຃າໃ ຏຌັ ຎໃຼຌຓາຈຉະຊາຌ.
ຏຌ຺ ກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຑຍ຺ ທາໃ :

1) ຎະຘິຈ຋ິຑາຍຍຈ຺ ຘບຌ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ທິ຋ິຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ
ຑາຘາບຄັ ກິຈຘາໍ ຖຍັ ຌກັ ຘຶກຘາຎີ 1 ຂບຄຘູຌຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄຄາຌ, ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ ຓີ
ຎະຘຈິ ຋ິຑາຍຽ຋ໃ ຺າກຍັ 84.22/87.80 ຆໃ ຄຶ ຘຄຸ ກທາໃ ຽກຌ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ແທໄ 80/80.

2) ຎະຘິຈ຋ິຏຌ຺ ຋າຄກາຌປຼຌຂບຄຌກັ ຘຶກຘາ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌິກທິ຋ິຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓື
ຎະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບໃາຌຑາຘາບຄັ ກິຈຘາໍ ຖຍັ ຌກັ ຘຶກຘາຎີ 1 ຂບຄຘູຌຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄຄາຌ,
ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ , ຓຈີ ຈັ ຆະຌຎີ ະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ຽ຋ໃ ຺າກຍັ (EI) ຾ຓຌໃ 76.17%.

3) ຽຑໃ ືບຘກຶ ຘາ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຂບຄຌກັ ຘຶກຘາຎີ 1 ເຌຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘຓີ ຾ື ປຄຄາຌ, ຌະ຃ບຌນົທຄ
ທຼຄ຅ຌັ ຉໃ ໍກຍັ ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌ

ກາຌບາໃ ຌຑາຘາບຄັ ກຈິ ຓ຃ີ າໃ ຖະຈຍັ ຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ນົາງ ̅: 4.20 S.D=0.67.

ii

Abstract

The Purposes of this research were: 1). To study the efficiency of lesson plans for
English language by using cooperative integrated techniques into teaching-reading English for
year 1 students in the Skills Development Center, Vientiane Capital which based on the
criteria 80/80. 2). to study the index of effectiveness of students’ English learning outcomes
by using cooperative integrated techniques into teaching-reading English. 3). to study the
satisfactions of year 1 students in the Skills Development Center, Vientiane Capital after
learning English by using cooperative integrated techniques into teaching-reading English.
The experiment at groups consisted of 29 year 1 students in the Skills Development Center,
Vientiane Capital, room 58/1, semester 1, 2018-2019. Those experiment at groups were the
purposive samples. The research tools consisted of four lesson plans. 1). The lesson plan
which was used the cooperative integrated techniques into teaching-reading English. 2). The
observation activity form of each lesson plan. 3). The evaluation of learning outcomes test
which was based on 4 multiple choice. The satisfaction of five-point rating scale
questionnaire on teaching-learning management was used for this research. The statistics was
used to find out percentages, mean and standard deviation.
The research results were as follows:

1) The efficiency of lesson plans by using cooperative integrated techniques into
teaching-reading English for year 1 students in the Skills Development Center, Vientiane
Capital was 84.22/87.80 which was higher than the criteria setting by 80/80.

2) The effectiveness index of students’ learning outcomes by using cooperative
integrated techniques into teaching-reading English for year 1 students in the Skills
Development Center, Vientiane Capital, this was better (EI) 76.17%.

3) The satisfactions of year 1 students in the Skills Development Center, Vientiane
Capital, after learning English by using cooperative integrated techniques into teaching-
reading English was at the high level. ̅: 4.20 S.D=0.67.

iii

ຘາຖະຍາຌ

ໜາໄ
຃າໍ ຅າຖຶກຍຌຸ ຃ຌຸ ............................................................................................................................. i
ຍຈ຺ ຃ຈັ ນງໍຑໄ າຘາຖາທ ....................................................................................................................ii
Abstract ....................................................................................................................................iii
ຘາຖະຍາຌ..................................................................................................................................... i
ຘາຖະຍາຌຉາຉະຖາຄ ..................................................................................................................iii
ຘາຖະຍາຌປຍູ .............................................................................................................................. iv
ຑາກ຋ີ 1 ຍຈ຺ ຌາໍ ........................................................................................................................... 5

1.1 ຃ທາຓຽຎັຌຓາ ຾ຖະ ຘະຑາຍຂບຄຍຌັ ນາ.................................................................... 5
1.2 ຃າໍ ຊາຓ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ......................................................................................................... 6
1.3 ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ................................................................................................................... 7
1.4 ຘຓ຺ ຓຈຸ ຊາຌ................................................................................................................ 7
ຑາກ຋ີ 2 ຋ຍ຺ ຋ທຌຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ຂບຍຽຂຈ຾ຌທ຃ຈິ ................................................................. 8
2.1 ຋ຍ຺ ຋ທຌຍຈ຺ ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ທິ຋ະງາຘາຈ຋ໃ ີກຼໃ ທຂບໄ ຄ ................................................................ 8
2.2 ຋ຍ຺ ຋ທຌຍຈ຺ ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ທ຋ິ ະງາຘາຈ຋ໃ ີກຼໃ ທຂບໄ ຄ.............................................................. 47
2.3 ຂບຍຽຂຈ຾ຌທ຃ຈິ ..................................................................................................... 49
2.4 ຌງິ າຓ຃ າຘຍັ ຋ໃ ິເຆເໄ ຌ຋າຄຎະຉຍິ ຈັ ......................................................................... 50
ຑາກ຋ີ 3 ທ຋ິ ີກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ທ຋ິ ະງາຘາຈ ....................................................................................... 51
3.1 ກາຌບບກ຾ຍຍກາຌຘກຶ ຘາ......................................................................................... 51
3.2 ຎະຆາກບຌ ຾ຖະ ກຓຸໃ ຋ຈ຺ ຖບຄ .................................................................................. 52
3.3 ຂຓໍໄ ຌູ , ທ຋ິ ີຽກຍັ ຂຓໍໄ ຌູ ຾ຖະ ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຽກຍັ ຂໍຓໄ ຌູ .......................................... 52
3.4 ກາຌທຽິ ຃າະຂຓໍໄ ຌູ ຾ຖະ ກາຌ຾ຎຏຌ຺ .......................................................................... 57
ຑາກ຋ີ 4 ຏຌ຺ ຂບຄກາຌ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ທ຋ິ ະງາຘາຈ ຾ຖະ ບະຑິຎາງ...................................................... 63
4.1. ຏຌ຺ ຂບຄກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ທ຋ິ ະງາຘາຈ ............................................................................ 63
4.2 ກາຌບະຑິຎາງ .......................................................................................................... 72
ຑາກ຋ີ 5 ຘະນຸົຍ, ຂໍ຅ໄ າໍ ກຈັ ເຌກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຾ຖະ ຂໍ຾ໄ ຌະຌາໍ ......................................................... 76
5.1 ຘະນຸົຍ ...................................................................................................................... 76

i

5.2 ຂໍ຅ໄ າໍ ກຈັ ເຌກາຌຘກຶ ຘາ.............................................................................................. 77
5.3 ຂໍ຾ໄ ຌະຌາໍ ................................................................................................................. 77
ຉາຉະຖາຄຽທຖາ ......................................................................................................................... 79
ຽບກະຘາຌບາໄ ຄບຄີ ....................................................................................................................... 80
ຽບກະຘາຌຆບໄ ຌ຋າໄ ງ ................................................................................................................... 86
ກ. ໜຄັ ຘຘື ະຽໜີຉາໃ ຄໂ ..................................................................................................... 87
ຂ. ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ...................................................................................... 94
຃. ຖາງຆໃ ຏື ຆໄູ ຼໃ ທຆາຌກທຈຘບຍ຃ຌຸ ຌະຑາຍຽ຃ໃ ືບຄຓເື ຌກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ................................. 157
ຄ. ຃າໃ ຈຈັ ຆະຌ຃ີ ທາຓຘບຈ຃ບໃ ຄຂບຄຂໍ຃ໄ າໍ ຊາຓ (IOC)...................................................... 159
຅. ຃າໃ ຃ທາຓຽຆໃ ບື ໝຌັໄ ຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓ.ື ................................................................................. 169
ຎະນທຈັ ຂບຄຏ຃ໄູ ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ............................................................................................................. 173

ii

ຘາຖະຍາຌຉາຉະຖາຄ

ຉາຉະຖາຄ 1: ຿຃ຄຘາໄ ຄນົກັ ຘຈູ ທຆິ າຆຍີ ຘຓີ ຾ື ປຄຄາຌ ຂະ຾ໜຄ ຍໍຖນິ າຌ ຾ຖະ ກາຌຍຌັ ຆີ ຎີ 1
ຂບຄຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄຄາຌ ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ ຓຖີ າງຖະບຼຈຈຄໃ ັ ຌ:ໄີ .............. 46

ຉາຉະຖາຄ 2: ກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍ .................................................................................... 51
ຉາຉະຖາຄ 3: ຏຌ຺ ກາຌທຽິ ຃າະນາຎະຘຈິ ຋ິຑາຍຂບຄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຉຖໃ ະຍຈ຺ (E1) . 64
ຉາຉະຖາຄ 4: ຏຌ຺ ກາຌທຽິ ຃າະຎະຘຈິ ຋ິຑາຍຂບຄຏຌ຺ ກາຌປຼຌ (E2) ............................................ 66
ຉາຉະຖາຄ 5: ຎະຘິຈ຋ິຑາຍຍຈ຺ ຘບຌຂບຄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌ... 68
ຉາຉະຖາຄ 6: ຈຈັ ຆະຌຎີ ະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ກາຌປຼຌຂບຄຌກັ ປຼຌ ............................................................ 68
ຉາຉະຖາຄ 7: ຘຄັ ຖທຓຏຌ຺ ກາຌທຽິ ຃າະ຃ທາຓຽຑີຄຑໍເ຅ເຌ 4 ຈາໄ ຌ............................................... 69
ຉາຉະຖາຄ 8: ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຂບຄຌກັ ປຼຌຉໃ ໍກຍັ ກາຌຘບຌຂບຄ຃ູ ................................................ 70
ຉາຉະຖາຄ 9: ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຂບຄຌກັ ປຼຌຉໃ ໍກຍັ ຈາໄ ຌຂະຍທຌກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ກາຌຘບຌ .................... 71
ຉາຉະຖາຄ 10: ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຂບຄຌກັ ປຼຌຉໃ ໍກຍັ ຈາໄ ຌກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ ................... 71
ຉາຉະຖາຄ 11: ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຂບຄຌກັ ປຼຌຉໃ ໍກຍັ ຈາໄ ຌກາຌທຈັ ຾ຖະ ຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ........................ 72

iii

ຘາຖະຍາຌປຍູ

ປຍູ 1: ຖກັ ຘະຌະຂບຄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຽຌຌັໄ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຘາໍ ຃ຌັ .................................................. 32
ປຍູ 2: ຂບຍຽຂຈຂບຄກາຌ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ .............................................................................................. 49
ປຍູ 3: ຂຌັໄ ຉບຌກາຌຈາໍ ຽຌຌິ ກາຌ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ................................................................................... 62

iv

ຑາກ຋ີ 1

ຍຈ຺ ຌາໍ

1.1 ຃ທາຓຽຎັຌຓາ ຾ຖະ ຘະຑາຍຂບຄຍຌັ ນາ

ຽຎໄ຺າໝາງຖທຓຂບຄ຾ຏຌຑຈັ ຋ະຌາກາຌຘຶກຘາຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄຄາຌ ຾ຓຌໃ ຽຑໃ ືບຘືຍຉໃ ໍຏຌັ
ຂະນງາງຍຌັ ຈາຌະ຿ງຍາງ, ຃າຈໝາງ ຾ຖະ ງຈຸ ຋ະຘາຈຂບຄ຾ຏຌຑຈັ ຋ະຌາກາຌຘຶກຘາ ຑບໄ ຓ຋ຄັ
ຽບ຺າເ຅ເຘໃ ຑຈັ ຋ະຌາຆຍັ ຑະງາກບຌຓະຌຈຸ ເນຓໄ ຃ີ ຌຸ ຘຓ຺ ຍຈັ , ຃ທາຓປ,ູໄ ຃ທາຓຘາຓາຈ, ຘາໍ ຌາຌຄາຌ
຾ຖະ ປ຋ູໄ າຄຈາໄ ຌຑາຘາຉາໃ ຄຎະຽ຋ຈ ຘາຓາຈຘໃ ຘື າຌກຌັ ຽຂໄ຺າເ຅ຽຆໃ ຄິ ເຌຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄ
ຄາຌງຄັ ແຈຓໄ ຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓເຌກາຌ຾ຂຄໃ ຂຌັ ຘີຓ຾ື ປຄຄາຌຖະຈຍັ ບາຆຼໃ ຌ. (ກະຆທຄ຾ປຄຄາຌ ຾ຖະ
ຘະນທຈັ ຈກີ າຌຘຄັ ຃ຓ຺ , 2011, ໜາໄ . 10).

ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌເຌນົາງຘກ຺ ປຼຌຏາໃ ຌຓາ຃ຘູ ບຌ຋ໃ ີຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄຄາຌແຈຌໄ າໍ ເຆໄ
ນົາງທ຋ິ ີຽຂໄ຺າເຌກາຌຘບຌຽຆໃ ັຌ: ກາຌຘບຌ຾ຍຍຍຌັ ງາງ, ກາຌຘບຌ຾ຍຍຘາ຋ິຈ, ກາຌຘບຌ຾ຍຍ຋ຈ຺
ຖບຄ ຾ຉກໃ າຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌເຌທິ຋ີຉາໃ ຄໂ຋ໃ ີກາໃ ທຓາຌຌັໄ ກໃ ໍຍໃ ໍແຈປໄ ຍັ ໜາກຏຌ຺ ຈີຽ຋ໃ ຺າ຋ໃ ີ຃ທຌ
ຽຌໃ ບື ຄ຅າກທາໃ ຃ຘູ ບຌງຄັ ຍໃ ໍຽຂ຺ໄາເ຅ຽຊຄິ ທິ຋ີກາຌຘບຌ຾ຍຍຉາໃ ຄໂຌຈໄີ ຽີ ຋ໃ ຺າ຋ໃ ີ຃ທຌ, ເຌກາຌຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ
ປທໃ ຓກຌັ ຌກັ ປຼຌງຄັ ຂາຈ຋ກັ ຘະກາຌຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ປທໃ ຓກຌັ , ງຄັ ຂາຈກາຌຆທໃ ງຽນົືບກຌັ , ຘະຓາຆິກ
ຑາງເຌກຓຸໃ ງຄັ ຾ຂຄໃ ຂຌັ ກຌັ , ຘະຓາຆກິ ຑາງເຌກຓຸໃ ຍໃ ໍແຈ຾ໄ ຍຄໃ ໜາໄ ຋ໃ ີປຍັ ຏິຈຆບຍຑາງເຌກຓຸໃ ຽປັຈເນກໄ ຈິ
຅ະກາໍ ກຓຸໃ ຍໃ ໍຽຎັຌແຎຉາຓຽຎ຺ໄາ ໝາງຂບຄ຃຋ູ ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ແທໄ ຾ຖະ ກາໍ ຍໃ ໍແຈຽໄ ຊຄິ ຽຌບໄື ເຌກາຌຘບຌຽຆໃ ຄິ ຽຎັຌ
ຘາຽນຈເນໄກາຌຘບຍຽຘັຄ຋ໄາງຑາກປຼຌຍໃ ໍແຈຖໄ ະຈຍັ ຈີຉາຓ຃າຈໝາງ (ຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄຄາຌ
ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ , 2015-2016, ໜາໄ . 6).

ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌ຾ຓຌໃ ຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ເນຌໄ ກັ ປຼຌຓ຋ີ ກັ ຘະກາຌຒຄັ , ຽທໄ຺າ,
ບາໃ ຌ ຾ຖະ ຂຼຌ ຽຎັຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌຽຑໃ ືບເນຽໄ ກຈີ ກາຌປຼຌປູໄ ກາຌ຅ຈັ ກຈິ ກາໍ ເນຘໄ ະຓາຆກິ ເຌກຓຸໃ
ປຍັ ຏິຈຆບຍປທໃ ຓກຌັ ຘຌ຺ ເ຅ກາຌຽປັຈທຼກກຓຸໃ ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄຽຑໃ ືບເນໄທຼກກຓຸໃ ຎະຘຍ຺ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈຽຊຄິ ຅ຈຸ
ໝາງ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ແທເໄ ນແໄ ຈປໄ ຍັ ຖາຄທຌັ , ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈຂບຄກຓຸໃ ຂຌຶໄ ດກໃູ ຍັ ກາຌປຼຌປຂູໄ ບຄ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຽຆໃ ຄິ ຽຌັຌໄ
ເນຘໄ ະຓາຆກິ ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຉບໄ ຄປຍັ ຏິຈຆບຍກາຌປຼຌປປູໄ ທໃ ຓກຌັ ເຌກາຌຽປັຈທຼກຄາຌຉາໃ ຄໂ ເຌກຓຸໃ ຂບຄຉຌ຺
ຽບຄ, ຋ກຸ ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ຓ຿ີ ບກາຈຽ຋ໃ ຺າ຋ຼຓກຌັ ຾ຉ຃ໃ ທາຓປ຃ູໄ ທາຓຘາຓາຈ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ຽກໃ ັຄ, ກາຄ ຾ຖະ
ບບໃ ຌ ຆທໃ ງຽນົືບກຌັ ເນຎໄ ະຘຍ຺ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈຌາໍ ກຌັ , ເນຌໄ ກັ ປຼຌຓຎີ ະຉິຘາໍ ຑຌັ ຋ໃ ີຈຉີ ໃ ໍກຌັ (ບາຖິທຌັ ບຼຓ
ຘະບາຈ, 2553, ໜາໄ . 26).

5

ຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄຄາຌງຄັ ຑຍ຺ ຍຌັ ນາ຋ໃ ີຌກັ ປຼຌງຄັ ຂາຈ຃ທາຓກະຉຖືໄ ືຖຌ຺ໄ ເຌກາຌຆບກ
ປປູໄ າໃ ໍ ປຼຌຑາຘາຉາໃ ຄຎະຽ຋ຈ ຌກັ ປຼຌຍໃ ໍກາໄ ຘະ຾ຈຄບບກ, ຂາຈຂະຍທຌກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ຈິ , ຌກັ ປຼຌງຄັ ຂາຈ
຋ກັ ຘະ຋າຄຈາໄ ຌກາຌບາໃ ຌຑາຘາບຄັ ກຈິ , ກາຌຽທ຺ໄາ, ກາຌຒຄັ , ຾ຖະ ກາຌຂຼຌ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກທາໃ ຌກັ ປຼຌ
ງຄັ ຂາຈຑືໄຌຊາຌ຋າຄຈາໄ ຌກາຌປຼຌປຑູໄ າຘາບຄັ ກຈິ

຅າກກາຌຘກຶ ຘາຂຓໍໄ ຌູ ຅າກກາຌຘບຌ ທຆິ າຑາຘາບຄັ ກຈິ ຘາໍ ຖຍັ ຌກັ ຘຶກຘາຂະ຾ໜຄ ຍໍຖິນາຌ ຾ຖະ
ກາຌຍຌັ ຆີ ຎີ 1 ຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄຄາຌຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ ຋ໃ ີຏາໃ ຌຓາຑຍ຺ ຍຌັ ນາກາຌປຼຌ-ກາຌ
ຘບຌນົາງດໃາຄ ຃ື: ຌກັ ປຼຌງຄັ ຂາຈ຃ທາຓກະຉືຖໄືຖຌ຺ໄ ເຌກາຌປຼຌ, ຂາຈ຋ກັ ຘະຂະຍທຌກາຌ຃ິຈ,
ກາຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ຍໃ ໍຓນີ ົາງທິ຋ີ. ທິ຋ີຘບຌຂບຄ຃຅ູ ະບະ຋ິຍາງຉາຓຽຌບືໄ ເຌຍຈ຺ ປຼຌ ນົື ທິ຋ີກາຌຘບຌ
຾ຍຍຍຌັ ຖະງາງ, ທິ຋ີກາຌຘບຌ຾ຍຍຘາ຋ິຈ, ທ຋ິ ີກາຌຘບຌ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຖບຄ ຆໃ ຄຶ ຘໃຄ຺ ຏຌ຺ ເນຌໄ ກັ ປຼຌຂາຈ
຋ກັ ຘະເຌກາຌຽປັຈທຼກກຓຸໃ ກາຌຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓກຈິ ຅ະກາໍ ເຌນບໄ ຄຓໜີ ໄບງ, ຿ຈງຌກັ ປຼຌ຅ະຽຎັຌຏປໄູ ຍັ
ຽບ຺າ຃ທາຓປຑູໄ ຼຄດໃາຄຈຼທ຅າກ຃ຌູ ກັ ປຼຌຂາຈ຿ບກາຈ຋ໃ ີ຅ະປທໃ ຓກາຌປຼຌປູໄ ຾ຖະ ຓຎີ ະຉິຘາໍ ຑຌັ ຽຆໃ ິຄ
ກຌັ ຾ຖະ ກຌັ ຘໃຄ຺ ຏຌ຺ ເນຌໄ ກັ ປຼຌຂາຈ຋ກັ ຘະ຋າຄຘຄັ ຃ຓ຺ ຋ໃ ີຈີ ຾ຖະ ຑຶຈຉິກາໍ ກາຌຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓ຋າຄ
ຘຄັ ຃ຓ຺ . ຌກັ ປຼຌ຋ໃ ີຽກໃ ຄັ ຅ະ຾ຂຄຂຌັ ກຌັ ຽບຄ ຘທໃ ຌຌກັ ປຼຌ຋ໃ ີບບໃ ຌຓກັ ຅ະຂາຈ຃ທາຓຽບ຺າເ຅ຘໃຄ຺ ຏຌ຺ ຘາໍ
ຽຖັຈເຌກາຌປຼຌ ເຌຖາງທິຆາ ຑາຘາບຄັ ກຈິ ຂບຄຌກັ ປຼຌແຈ຃ໄ ະ຾ຌຌຉາໃ ໍ ກທໃ າຽກຌຓ຅ີ າໍ ຌທຌ 30%
ຂບຄ຅າໍ ຌທຌຌກັ ປຼຌ 109 ຃ຌ຺ (ຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘຓີ ຾ື ປຄຄາຌຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ , 2016-2017).

຅າກ຃ທາຓຽຎັຌຓາ ຾ຖະ ຍຌັ ນາ຋ໃ ີຑຍ຺ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທເຌຽຍືບໄ ຄຉຌໄ຺ ຾ຖະ ຅າກກາຌຘຶກຘາກາຌປຼຌຈທໄ ງ
ປຍູ ຾ຍຍກາຌປທໃ ຓຓ຾ື ຖທໄ ຏ຃ໄູ ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຽນັຌທາໃ ປຍູ ຾ຍຍກາຌປຼຌຌຓີໄ ຎີ ະຘຈິ ຋ິຑາຍ ຾ຖະ ຘາຓາຈຌາໍ ເຆໄ
ແຈເໄ ຌກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ ຽຑໃ ືບຑຈັ ຋ະຌາຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈເຌກາຌປຼຌຂບຄຌກັ ປຼຌເນຘໄ ຄູ ຂຌຶໄ .
ຈຄໃ ັ ຌຌັໄ , ຏ຃ໄູ ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຽນັຌທາໃ ກາຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓກື ຌັ ຌຌັໄ ຌກັ ປຼຌ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຑາງເຌກຓຸໃ
ແຈຽໄ ປັຈທຼກປທໃ ຓກຌັ ຆທໃ ງຽນົືບກຌັ ດາໃ ຄ຅ຄິ ຅ຄັ ຽຑໃ ືບເນໄກຓຸໃ ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄຎະຘຍ຺ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈຘາຓາຈ຋ໃ ີ຅ະ
ຑຈັ ຋ະຌາກາຌປຼຌປຑູໄ າຘາບຄັ ກິຈຂບຄຏໄປູ ຼຌແຈຽໄ ຎັຌດໃາຄຈີ ຏໄ຃ູ ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຅ໃ ຄິ ຓ຃ີ ທາຓຘຌ຺ ເ຅ຌາໍ ເຆປໄ ຍູ
຾ຍຍກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ ຘາໍ ຖຍັ ຌກັ ຘຶກຘາຎີ 1 ຂບຄຘຌູ
ຑຈັ ຋ະຌາຘຓີ ຾ື ປຄຄາຌ ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ .

1.2 ຃າໍ ຊາຓ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ

1) ຍຈ຺ ຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ ຽຂໄ຺າເຌທິຆາ ຑາຘາບຄັ ກຈິ ຓຎີ ະຘິຈ຋ິຑາຍແຈໄ
ຉາຓຽກຌ 80/80 ນົື ຍໃ ໍ?

2) ກາຌປຼຌຑາຘາບຄັ ກຈິ ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌຽຂ຺ໄາເຌກາຌບາໃ ຌ ຓຎີ ະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ຃ທາຓປຽູໄ ຑໃ ີຓ
ນົື ຍໍ?

6

3) ຌກັ ຘກຶ ຘາຓ຃ີ ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຉໃ ໍກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ
ດເໃູ ຌຖະຈຍັ ເຈ?

1.3 ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺

1). ຽຑໃ ືບຘຶກຘາຎະຘິຈ຋ິຑາຍຍຈ຺ ຘບຌ ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ທ຋ິ ິຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌ
ກາຌບາໃ ຌ ຑາຘາບຄັ ກຈິ ຘາໍ ຖຍັ ຌກັ ຘຶກຘາຎີ 1 ຂບຄຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘຓີ ຾ື ປຄຄາຌ ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ
ຉາຓຽກຌ 80/80

2). ຽຑໃ ືບຘກຶ ຘາຎະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ຋າຄກາຌປຼຌຑາຘາບຄັ ກຈິ ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ທ຋ິ ິຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓ
ຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ ຑາຘາບຄັ ກິຈ ຘາໍ ຖຍັ ຌກັ ຘຶກຘາຎີ 1 ຂບຄຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘີຓ຾ື ປຄຄາຌ
ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ .

3). ຽຑໃ ືບຘຶກຘາ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ເຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ກາຌຘບຌ
຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ ຑາຘາບຄັ ກຈິ ຘາໍ ຖຍັ ຌກັ ຘຶກຘາຎີ 1 ຂບຄຘຌູ ຑຈັ ຋ະຌາຘຓີ ຾ື ປຄ
ຄາຌ ຌະ຃ບຌນົທຄທຼຄ຅ຌັ .

1.4 ຘຓ຺ ຓຈຸ ຊາຌ

1) ຎະຘິຈ຋ິຑາຍຍຈ຺ ຘບຌຑາຘາບຄັ ກຈິ ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺
ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ ຘຄູ ກທາໃ ຽກຌ 80/80.

2) ຎະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ຋າຄກາຌປຼຌຑາຘາບຄັ ກຈິ ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌກິ ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺
ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌຘຄູ ກທາໃ 0.50

1.5 ຏຌ຺ ຃າຈທາໃ ຅ະແຈປໄ ຍັ

1) ແຈຍໄ ຈ຺ ຘບຌຑາຘາບຄັ ກຈິ ຋ໃ ີຓຎີ ະຘຈິ ຋ິຑາຍຘາຓາຈຌາໍ ແຎຑຈັ ຋ະຌາຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈ຋າຄກາຌປຼຌ
຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆຈໄ ທໄ ງປຍູ ຾ຍຍກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ

2) ແຈປໄ ຏູໄ ຌ຺ ກາຌປຼຌຂບຄຌກັ ຘກຶ ຘາ຋ໃ ີຈຂີ ຌຶໄ ຿ຈງກາຌຌາໍ ເຆກໄ າຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌ
ກາຌບາໃ ຌ

3) ແຈປໄ ຃ູໄ ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຂບຄຌກັ ຘກຶ ຘາຉໃ ໍກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ
4ຽຎັຌ຾ຌທ຋າຄຘາໍ ຖຍັ ຏຘໄູ ບຌເຌກາຌຎຍັ ຎຄຸ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌກຼໃ ທກຍັ ຑາຘາບຄັ ກຈິ ເນແໄ ຈຖໄ ະຈຍັ
ຈຂີ ຶ

7

ຑາກ຋ີ 2

຋ຍ຺ ຋ທຌຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ຂບຍຽຂຈ຾ຌທ຃ຈິ

ກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທໄາ຃ຄັໄ ຌີໄຓ໋້ ຅ີ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຽຑໃ ືບຘຶກຘາກາຌຌາໍ ເຆຽໄ ຉັກຌິກກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺
ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ ກາຌ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ແຈຘໄ ກຶ ຘາ຋ິຈຘະຈ,ີ ນົກັ ກາຌ, ຉາໍ ຖາຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ຍຈ຺ ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຋ໃ ີ
ກຼໃ ທຂບໄ ຄຽຑໃ ືບຽຎັຌຑືໄຌຊາຌເຌກາຌຘກຶ ຘາ຃ຄັໄ ຌ:ໄີ

1) ຋ິຈຘະຈກີ າຌປຼຌປູໄ
2) ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ
3) ປຍູ ຾ຍຍຂບຄກາຌປຼຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ ຾ຖະ ກາຌຂຼຌ
4) ບຄ຺ ຎະກບຍຂບຄກາຌປຼຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ
5) ບຄ຺ ຎະກບຍຂບຄຘຌູ ກາຌປຼຌປູໄ
6) ຋ິຈຘະຈກີ າຌຘບຌບາໃ ຌ
7) ຾ຌທ຃ຈິ ກຼໃ ທກຍັ ຑາຘາ ຾ຖະ ກາຌຘໃ ືຘາຌ
8) ຃ທາຓໝາງຂບຄກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘຈິ ຋ິຑາຍ
9) ຃ທາຓໝາງຂບຄຎະຘຈິ ຋ິຏຌ຺
10) ນົກັ ຘຈູ ທຆິ າຆຍີ ຘຓີ ຾ື ປຄຄາຌ

2.1 ຋ຍ຺ ຋ທຌຍຈ຺ ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ທ຋ິ ະງາຘາຈ຋ໃ ີກຼໃ ທຂບໄ ຄ

຋ິຈຘະຈກີ າຌປຼຌປູໄ (Theory of Cooperative or Collaborative Learning)
຋ິຈຘະຌາ ຾ຂຓຓະຌີ (2552, ໜາໄ . 98-106) ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓື ຃ກື າຌປຼຌປຽູໄ ຎັຌກຓຸໃ

ງບໃ ງ຿ຈງຘະຓາຆກິ ກຓຸໃ ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ຎະຓາຌ 3-6 ຃ຌ຺ ຆທໃ ງກຌັ ປຼຌປຽູໄ ຑໃ ືບແຎຘຽູໃ ຎ຺ໄາ
ໝາງຂບຄກຓຸໃ (Johnson and Johnson, 1994, pp. 31-32) ກາໃ ທທາໃ ຎະຉິຘາໍ ຑຌັ ຖະນທາໃ ຄຏປໄູ ຼຌຓີ 3
ຖກັ ຘະຌະ຃:ື

- ຖກັ ຘະຌະ຾ຂຄໃ ຂຌັ ກຌັ ເຌກາຌຘຶກຘາປຼຌປູໄ ຏປໄູ ຼຌ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຅ະຑະງາງາຓປຼຌເນແໄ ຈຈໄ ີ
ກທໃ າ຃ຌ຺ ບໃ ຌື ຽຑໃ ືບເນແໄ ຈ຃ໄ ະ຾ຌຌຈີ ແຈປໄ ຍັ ກາຌງບໄ ຄງໍ ນົື ແຈປໄ ຍັ ກາຌຉບຍ຾຋ຌເຌຖກັ ຘະຌະຉາໃ ຄໂ.

- ຖກັ ຘະຌະຉາໃ ຄ຃ຌ຺ ຉາໃ ຄປຼຌ ຃ື ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຉາໃ ຄກປໍ ຍັ ຏິຈຆບຍໜາໄ ຋ໃ ີຂບຄຉຌ຺ ເນຽໄ ກຈີ ກາຌ
ປຼຌປູໄ ຍໃ ໍງຄຸໃ ກຼໃ ທກຍັ ຃ຌ຺ ບໃ ຌື .

- ຖກັ ຘະຌະປທໃ ຓຓກື ຌັ ຆທໃ ງກຌັ ເຌກາຌປຼຌປ຃ູໄ ື ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຉາໃ ຄກໃປໍ ຍັ ຏິຈຆບຍເຌກາຌປຼຌປູໄ
ຂບຄຉຌ຺ ຾ຖະ ເຌຂະຌະຈຼທກຌັ ກໃຉໍ ບໄ ຄຆທໃ ງເນຘໄ ະຓາຆກິ ຃ຌ຺ ບໃ ຌື ປຼຌປຌູໄ າໍ .

8

1) ບຄ຺ ຎະກບຍຂບຄກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓື
ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓຍື ໃ ໍແຈຓໄ ຃ີ ທາຓໝາງຑຼຄທາໃ ຓກີ າຌ຅ຈັ ເນໄຏປໄູ ຼຌຽຂ຺ໄາກຓຸໃ ຾ຖທໄ ເນໄ

ທຼກຄາຌ ຾ຖະ ຍບກຏປໄູ ຼຌເນຆໄ ທໃ ງກຌັ ຽປັຈທຼກຽ຋ໃ ຺າຌຌັໄ ກາຌປຼຌປ຅ູໄ ະຽຎັຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓແື ຈຉໄ ບໄ ຄຓບີ ຄ຺
ຎະກບຍ຋ໃ ີຘາໍ ຃ຌັ ຃ຍ຺ 5 ຎະກາຌຈຄໃ ັ ຌ:ໄີ

(1) ກາຌຽຑໃ ີຄຑາ ຾ຖະ ຽກບໄື ກຌູ ກຌັ
ກຓຸໃ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓື ຅ະຉບໄ ຄຓ຃ີ ທາຓຽຌັຌໄ ໜກັ ທາໃ ຘະຓາຆກິ ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຓ຃ີ ທາຓຘາໍ

຃ຌັ ຾ຖະ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈຂບຄກຓຸໃ ຾ຓຌໃ ຅ະຂຌຶໄ ກຍັ ຘະຓາຆິກຂບຄ຋ກຸ ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ເຌຂະຌະຈຼທກຌັ
ຘະຓາຆກິ ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຅ະຎະຘຍ຺ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈແຈກໄ ໃຉໍ ໃ ໍຽຓໃບື ກຓຸໃ ຎະຘຍ຺ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈຂບຄ
ຍກຸ ຃ຌ຺ ຾ຖະ ຂບຄກຓຸໃ ຂຌໄຶ ດຈໃູ ທໄ ງກຌັ ຾ຖະ ກຌັ ຈຄໃ ັ ຌຌັໄ ເຌ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຉບໄ ຄປຍັ ຏິຈຆບຍເຌຍຈ຺ ຍາຈໜາໄ
຋ໃ ີຂບຄຉຌ຺ ຾ຖະ ເຌຖກັ ຘະຌະຈຼທກຌັ ກໃ ຆໍ ທໃ ງຽນົືບຘະຓາຆກິ ຃ຌ຺ ບໃ ືຌໂ ຈທໄ ງຽຑໃ ືບຎະ຿ນງຈປທໃ ຓກຌັ
ກາຌ຅ຈັ ກຓຸໃ ຾ຓຌໃ ຽຑໃ ືບຆທໃ ງເນຏໄ ໄປູ ຼຌຓກີ າຌຽຑໃ ິຄຑາຆທໃ ງຽນົືບຽກບືໄ ກຌູ ກຌັ ຌຽໄີ໋້ ປັຈເນໄແຈນໄ ົາງ຋າຄຽຆໃ ັຌ
ກາຌເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓຽີ ຎ຺ໄາໝາງຈຼທກຌັ ນົື ເນຏໄ ປໄູ ຼຌກາໍ ຌຈ຺ ຽຎ຺ໄາໝາງເຌກາຌຽປັຈທຼກກາຌປຼຌປປູໄ ທໃ ຓກຌັ
ກາຌເນຖໄ າຄທຌັ ຉາຓຏຌ຺ ຄາຌຂບຄກຓຸໃ ກາຌເນທໄ ຼກ ນົື ທຈັ ຊຎຸ ະກບຌ຋ໃ ີ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຉບໄ ຄຽປັຈເນປໄ ທໃ ຓກຌັ
ກາຌຓບຍໝາງຍຈ຺ ຍາຈໜາໄ ຋ໃ ີເຌກາຌຽປັຈທຼກປທໃ ຓກຌັ ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ .

(2) ກາຌຎຶກຘານາຖືກຌັ ດາໃ ຄເກຆໄ ຈິ
ກາຌ຋ໃ ີຓຘີ ະຓາຆກິ ເຌກຓຸໃ ຓກີ າຌຽຑໃ ີຄຑາຆທໃ ງຽນົືບຽກບໄື ກຌູ ກຌັ ຽຎັຌຎຈັ ແ຅຋ໃ ີຘໃຄ຺ ຽຘີຓເນໄ

ຏປໄູ ຼຌຓຎີ ະຉິຘາໍ ຑຌັ ຉໃ ໍກຌັ ຾ຖະ ກຌັ ເຌ຋າຄ຋ໃ ີ຅ະຆທໃ ງເນກໄ ຓຸໃ ຍຌັ ຖຽຸ ຎໄ຺າໝາງ ຘະຓາຆິກກຓຸໃ ຅ະຆທໃ ງ
ນທໃ ຄເງ ແທທໄ າຄເ຅ ຘໃຄ຺ ຽຘີຓ ຾ຖະ ຆທໃ ງຽນົືບກຌັ ຾ຖະ ກຌັ ເຌກາຌຽປັຈທຼກຉາໃ ຄໂ ປທໃ ຓກຌັ ຘໃຄ຺ ຏຌ຺
ເນຽໄ ກຈີ ຘາໍ ຑຌັ ຋ະຑາຍ຋ໃ ີຈຉີ ໃ ໍກຌັ .

(3) ຃ທາຓປຍັ ຏິຈຆບຍ຋ໃ ີກທຈຘບຍແຈຂໄ ບຄຘະຓາຆກິ ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺
ຘະຓາຆກິ ເຌກຓຸໃ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ກຸ ຃ຌ຺ ຅ະຉບໄ ຄຓໜີ າໄ ຋ໃ ີປຍັ ຏິຈຆບຍ ຾ຖະ ຑະງາງາຓຽປັຈ

ທຼກ຋ໃ ີແຈປໄ ຍັ ຓບຍໝາງດາໃ ຄຽຉັຓ຃ທາຓຘາຓາຈຍໃ ໍຓເີ ຏ຋ໃ ີ຅ະແຈປໄ ຍັ ຎະ຿ນງຈ຿ຈງຍໃ ໍແຈຽໄ ປັຈໜໄາ຋ໃ ີຂບຄ
ຉຌ຺ ຈຄໃ ັ ຌຌັໄ , ກຓຸໃ ຅ໃ ຄິ ຅າໍ ຽຎັຌຉບໄ ຄຓຖີ ະຍຍ຺ ກາຌກທຈຘບຍຏຌ຺ ຄາຌ຋ຄັ ຋ໃ ີຽຎັຌຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ຾ຖະ ຽຎັຌກຓຸໃ
ທິ຋ີກາຌ຋ໃ ີຘາຓາຈຘໃຄ຺ ຽຘີຓເນ຋ໄ ກຸ ຃ຌ຺ ແຈຽໄ ປັຈໜາໄ ຋ໃ ີຂບຄຉຌ຺ ດາໃ ຄຽຉັຓ຋ໃ ີຓນີ ົາງທິ຋ີຽຆໃ ັຌ ກາຌ຅ຈັ ກຓຸໃ ເນໄ
ຌບໄ ງ ຽຑໃ ືບ຅ະແຈຓໄ ກີ າຌຽບ຺າເ຅ເຘກໃ ຌັ ຾ຖະ ກຌັ ແຈດໄ າໃ ຄ຋ໃທ຺ ຽຊຄິ ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຽຎັຌຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ກາຌ
ຘຓຸໃ ຽບຌີໄ ຆໃ ເື ຌຖາງຄາຌ ຃ຘູ ຄັ ຽກຈຑຶຈຉິກາໍ ຂບຄຏປໄູ ຼຌເຌ຾ຉຖໃ ະກຓຸໃ ກາຌ຅ຈັ ເນກໄ ຓຸໃ ຓຏີ ຘໄູ ຄັ ຽກຈກາຌເນຏໄ ໄູ
ປຼຌຘບຌກຌັ ຾ຖະ ກຌັ ຽຎັຌຉຌ຺ໄ .

9

(4) ກາຌເຆ຋ໄ ກັ ຘະກາຌຎະຉຘິ າໍ ຑຌັ ຖະນທາໃ ຄຍກຸ ຃ຌ຺ ຾ຖະ ຋ກັ ຘະກາຌຽປັຈທຼກຂບຄກຓຸໃ ງບໃ ງ
ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓ຅ື ະຎະຘຍ຺ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈແຈຉໄ ບໄ ຄບາເຘ຋ກັ ຘະ຋ໃ ີຘາໍ ຃ຌັ ນົາງ

ຎະກາຌ ຽຆໃ ັຌ ຋ກັ ຘະ຋າຄຘຄັ ຃ຓ຺ , ຋ກັ ຘະກາຌຎະຉິຘາໍ ຑຌັ ກຍັ ຏບໄູ ໃ ືຌ, ຋ກັ ຘະກາຌຽປັຈທຼກກຓຸໃ , ຋ກັ
ຘະກາຌຘໃ ຘື າຌ ຾ຖະ ຋ກັ ຘະກາຌ຾ກຍໄ ຌັ ນາຂຈັ ຾ງຄໃ ປທໃ ຓ຋ຄັ ກາຌຽ຃຺າຖຍ຺ ງບຓປຍັ ຾ຖະ ແທທໄ າຄເ຅
ກຌັ ຾ຖະ ກຌັ ຃຃ູ ທຌກທຈຘບຍ ຾ຖະ ຐຶກເນ຾ໄ ກຏໃ ປໄູ ຼຌຽຑໃ ືບຆທໃ ງເນຈໄ າໍ ຽຌຌີ ຄາຌແຎແຈໄ

(5) ກາຌທຽິ ຃າະຂະຍທຌກາຌກຓຸໃ
ກຓຸໃ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓ຅ື ະຉບໄ ຄຓກີ າຌທິຽ຃າະນາຂະຍທຌກາຌຽປັຈຂບຄກຓຸໃ ຽຑໃ ືບ

ຆທໃ ງເນກໄ ຓຸໃ ຽກຈີ ກາຌປຼຌປູໄ ຾ຖະ ຎຍັ ຎຄຸ ກາຌຽປັຈທຼກເນຈໄ ຂີ ຌຶໄ ກາຌທຽິ ຃າະນາຂະຍທຌກາຌກຓຸໃ ຃ທຍ
຃ຓຸ ກາຌທິຽ຃າະນາກຼໃ ທກຍັ ທິ຋ີກາຌຽປັຈທຼກຂບຄກຓຸໃ ຑຶຈຉິກາໍ ກຓຸໃ ຂບຄຘະຓາຆິກກຓຸໃ ຾ຖະ ຏຌ຺ ຄາຌ
ຂບຄກຓຸໃ ກາຌທຽິ ຃າະນາກາຌປຼຌປຌູໄ ບໄີ າຈຽປັຈເນ຃ໄ ູ ນົື ຏປໄູ ຼຌ ນົື ຋ຄັ ຘບຄຐາໃ ງ ກາຌທິຽ຃າະຂະຍທຌ
ກາຌກຓຸໃ ຌຽີໄ ຎັຌງຈຸ ຋ະທ຋ິ ີໜໃ ືຄ຋ໃ ີຘໃຄ຺ ຽຘໃ ຓີ ເນຘໄ ະຓາຆກິ ເຌກຓຸໃ ຉຄັໄ ເ຅ຽປັຈທຼກຆທໃ ງກຌັ ຽຑາະປທູໄ າໃ ຅ະແຈປໄ ຍັ
ຂໍຓໄ ຌູ ຎໄບຌກຍັ ຾ຖະ ຆທໃ ງຐຶກ຋ກັ ຘະກາຌປ຃ູໄ ິຈ ຃ືຘາຓາຈ຋ໃ ີ຅ະຎະຽຓຌີ ກາຌ຃ິຈ ຾ຖະ ຑຶຈຉິກາໍ ຂບຄ
ຉຌ຺ ຋ໃ ີແຈຽໄ ປັຈແຎ.

2) ຏຌ຺ ຈຂີ ບຄກາຌປຼຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓື
- ຓ຃ີ ທາຓຑະງາງາຓ຋ໃ ີ຅ະຍຌັ ຖຽຸ ຎໄ຺າໝາງນົາງຂໄຶຌ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓຆື ທໃ ງເນໄຏໄູ

ປຼຌປເູໄ ນຍໄ ຌັ ຖຽຸ ຎໄ຺າຽຎັຌຏຌ຺ ຽປັຈເນຏໄ ຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈ຋າຄກາຌປຼຌຘຄູ ຂຌຶໄ ຾ຖະ ຓຏີ ຌ຺ ຄາຌນົາງຂຌໄຶ ກາຌປຼຌ
ປ຾ູໄ ຍຍງາທຌາຌຓ຾ີ ປຄ຅ຄູ ເ຅ຑາງເຌ ຾ຖະ ຾ປຄ຅ຄູ ເ຅ແຐຘໃ າໍ ຽຖັຈຓກີ າຌເຆຽໄ ທຖາດໃາຄຓຎີ ະຘິຈ຋ິ
ຑາຍ ເຆຽໄ ນຈຏຌ຺ ຈຂີ ຌໄຶ ຾ຖະ ຃ຈິ ດາໃ ຄທ຅ິ າຖະງາຌນົາງຂຌຶໄ

- ຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຑຌັ ຖະນທາໃ ຄຏປໄູ ຼຌຈຂີ ຌຶໄ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓຆື ທໃ ງເນ຃ໄ ຌ຺ ຓຌີ າໍໄ ເ຅ຌກັ
ກຖິ ານົາງຂຌໄຶ ເຘເໃ ຅ເຌຏບໄູ ໃ ຌື ນົາງຂຌຶໄ ຽນັຌ຃ຌຸ ຃າໃ ຂບຄ຃ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄ຃ທາຓນຖາກນົາງ ກາຌຎະຘາຌ
ຘາໍ ຑຌັ ຾ຖະ ກາຌປທໃ ຓກຓຸໃ

- ຓຘີ ຂຸ ະຑາຍ຅ຈິ ຈີຂໄຶຌ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓຆື ທໃ ງເນໄຏປໄູ ຼຌຓຘີ ຂຸ ະຑາຍ຅ຈິ ຈຂີ ຶໄຌ ຓີ
຃ທາຓປ຋ູໄ ໃ ີຈກີ ຼໃ ທກຍັ ຉຌ຺ ຽບຄ ຾ຖະ ຓ຃ີ ທາຓຽຆໃ ືບໜຌັໄ ເຌຉຌ຺ ຽບຄນົາງຂຌຶໄ ຌບກ຅າກຌຌັໄ ງຄັ ຆທໃ ງຑຈັ ຋ະ
ຌາ຋ກັ ຘະ຋າຄຘຄັ ຃ຓ຺ ຾ຖະ ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຎະຽຆຌີ ກຍັ ຃ທາຓ຃ຼຈ ຾ຖະ ຃ທາຓຏຌັ ຾ຎຉາໃ ຄໂ

10

3) ຎະຽຑຈຂບຄກຓຸໃ ກາຌປຼຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓື
ກຓຸໃ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີເຆກໄ ຌັ ດ຿ໃູ ຈງ຋ໃທ຺ ແຎຓີ 3 ຎະຽຑຈ຃ື
(1) ກຓຸໃ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓດື າໃ ຄຽຎັຌ຋າຄກາຌ
ກຓຸໃ ຎະຽຑຈຌີໄ຃ູ຅ຈັ ຂໄຶຌ຿ຈງກາຌທາຄ຾ຏຌ຅ຈັ ຖະຍຼຍຽກຌທິ຋ີກາຌ ຾ຖະ ຽ຋ັກຌິກ

ຉາໃ ຄໂ ຽຑໃ ືບເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈປໄ ທໃ ຓຓກື ຌັ ປຼຌປຘູໄ າຖະຉາໃ ຄໂ ດໃາຄຉໃ ໍຽຌໃ ບື ຄຆໃ ຄຶ ບາຈຽຎັຌນົາງໂຆໃທ຺ ຿ຓຄຉິຈຉໃ ໍ
ກຌັ ນົື ນົາງບາ຋ິຈຉຈິ ຉໃ ໍກຌັ ຅ຌ຺ ກທໃ າຏປໄູ ຼຌຽກຈີ ກາຌປຼຌປູໄ ຾ຖະ ຍຌັ ຖຽຸ ຎ຺ໄາໝາງຉາຓ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺

(2) ກຓຸໃ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓດື າໃ ຄຍໃ ໍຽຎັຌ຋າຄກາຌ
ກຓຸໃ ຎະຽຑຈຌ຃ໄີ ຅ູ ຈັ ຂຌໄຶ ຘະຽຑາະກຈິ ຽຎັຌ຃ຄັໄ ຃າທຓຌັ ຾ຓຌໃ ກາຌຘບຌດໃເູ ຌຎກ຺ ກະຉິບໃ ືຌໂ

຿ຈງຘະຽຑາະກາຌຘບຌ຾ຍຍຍຌັ ຖະງາງ຃ຘູ າຓາຈ຅ຈັ ກຓຸໃ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓຘື ບໃ ຈ຾ຆກຽຂ຺ໄາແຎ
ຽຑໃ ືບຆທໃ ງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓຄຸໃ ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅ ນົື ເຆ຃ໄ ທາຓ຃ຈິ ຽຎັຌຑິຽຘຈເຌຍາຄ຅ຈຸ

(3) ກຓຸໃ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓ຾ື ກແໄ ຂ
ກຓຸໃ ຎະຽຑຈຌຽີໄ ຎັຌກຓຸໃ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຘະຓາຆິກກຓຸໃ ຓຎີ ະຘຍ຺ ກາຌຽປັຈທຼກກາຌປຼຌປປູໄ ທໃ ຓ

ກຌັ ຓາຈຌ຺ ຅ຌ຺ ຽກຈີ ຃ທາຓຘາໍ ຑຌັ ຋ໃ ີ຾ໜຌໄ ຾ຒໄຌ ຘະຓາຆກິ ກຓຸໃ ຓ຃ີ ທາຓຏກູ ຑຌັ ນທໃ ຄເງ ຆທໃ ງຽນົືບຽຆໃ ຄິ ກຌັ
຾ຖະ ກຌັ ດາໃ ຄຉໃ ໍຽຌໃ ບື ຄເຌກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓຓື ກັ ຅ະຓຂີ ະຍທຌກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ຄາຌ຋ໃ ີຉບໄ ຄຽປັຈຽຎັຌຎະ
຅າໍ ຽຆໃ ັຌ ກາຌຂຼຌຖາງຄາຌ ກາຌຘະຽໜີຏຌ຺ ຄາຌກຓຸໃ ກາຌກທຈຏຌ຺ ຄາຌຽຎັຌຉຌໄ຺ ເຌກາຌຽປັຈທຼກ຋ໃ ີ
ຽຎັຌຎະ຅າໍ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທ ຃຃ູ ທຌ຅ຈັ ຖະຍຼຍຂຌັໄ ຉບຌກາຌຽປັຈທຼກ ຐຶກຐຌ຺ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌຈາໍ ຽຌຌີ ທຼກດາໃ ຄຽຎັຌ
ຖະຍຍ຺ ຖະຍຼຍຽຑໃ ືບຆທໃ ງເນທໄ ຼກຽຎັຌແຎດາໃ ຄຓຎີ ະຘຈິ ຋ິຑາຍຂະຍທຌກາຌ຋ໃ ີເຆຈໄ າໍ ຽຌຌີ ກາຌຽຎັຌຎະ຅າໍ
ເຌກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓຌື ຽໄີ ບີໄຌທາໃ (cooperative learning scripts) ຆໃ ຄຶ ປາກຘະຓາຆກິ ກຓຸໃ ຎະຉິຍຈັ
ດາໃ ຄຉໃ ໍຽຌໃ ບື ຄຽຎັຌຽທຖາງາທຌາຌ ຅ະຽກຈີ ຽຎັຌ຋ກັ ຘະ຋ໃ ີຘາໍ ຌາຌເຌ຋ໃ ີຘຈຸ .

4) ກາຌຎະງກຸ ເຆ຋ໄ ິຈຘະຈເີ ຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌກາຌຘບຌ
຃ຘູ າຓາຈຌາໍ ນຖກັ ກາຌຂບຄກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓື ແຎ຅ຈັ ກາຌປຼຌກາຌຘບຌຂບຄຉຌ຺ ແຈໄ

຿ຈງກາຌຑະງາງາຓ຅ຈັ ກຓຸໃ ກາຌປຼຌປເູໄ ນຓໄ ບີ ຄ຺ ຎະກບຍ຃ື 5 ຎະກາຌຈຄໃ ັ ກາໃ ທຂາໄ ຄຉຌ຺ໄ ເຆທໄ ິ຋ີກາຌ
ຽ຋ັກຌກິ ຉາໃ ຄໂ ເຌກາຌຆທໃ ງເນບໄ ຄ຺ ຎະກບຍ຋ຄັ 5 ຘາໍ ຽຖັຈ ຿ຈງ຋ໃທ຺ ແຎກາຌທາໃ ຄ຾ຏຌຍຈ຺ ປຼຌ ຾ຖະ
ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌກາຌຘບຌເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈປໄ ຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓຓື ຎີ ະຽຈໃ ັຌ຋ໃ ີຘາໍ ຃ຌັ ຈຄໃ ັ ຌ:ີໄ

(1) ຈາໄ ຌກາຌທາຄ຾ຏຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌກາຌຘບຌ
- ກາໍ ຌຈ຺ ຅ຈຸ ຓຄຸໃ ໝາງຂບຄຍຈ຺ ປຼຌ຋ຄັໄ ຋າຄຈາໄ ຌ຃ທາຓປູໄ ຾ຖະ ຋ກັ ຘະຂະຍທຌກາຌ
ຉາໃ ຄໂ
- ກາໍ ຌຈ຺ ຂະໜາຈຂບຄກຓຸໃ ກຓຸໃ ຃ທຌຓຂີ ະໜາຈຌບໄ ງ 3-6 ຃ຌ຺ ກຓຸໃ ຂະໜາຈ 4 ຃ຌ຺ ຅ະ
ຽຎັຌຂະໜາຈ຋ໃ ີຽໝາະ຋ໃ ີຘຈຸ

11

- ກາໍ ຌຈ຺ ບຄ຺ ຎະກບຍຂບຄກຓຸໃ ໝາງຽຊຄິ ກາຌ຅ຈັ ຏປໄູ ຼຌຽຂ຺ໄາເຌກຓຸໃ ຆໃ ຄຶ ບາຈ຅ຈັ ຿ຈງກາຌຘຓຸໃ
ນົື ກາຌຽຖືບກເນຽໄ ໝາະກຍັ ທຈັ ຊຎຸ ະຘຄ຺ ຿ຈງ຋ໃທ຺ ແຎກຓຸໃ ຅ະຉບໄ ຄຎະກບຍແຎຈທໄ ງຘະຓາຆກິ ຽ຋ໃ ືບຖະ຃ຌ຺
ເຌຈາໄ ຌຉາໃ ຄໂ ຽຆໃ ັຌ: ຽຑຈ, ຃ທາຓຘາຓາຈ, ຃ທາຓຊະຌຈັ ຽຎັຌຉຌ຺ໄ

- ກາໍ ຌຈ຺ ຍຈ຺ ຍາຈຂບຄຘະຓາຆິກ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ຽຑໃ ືບຆທໃ ງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓຎີ ະຉິຘາໍ ຑຌັ ກຌັ
ດາໃ ຄເກຆໄ ຈິ ຾ຖະ ຓຘີ ທໃ ຌເຌກາຌຽປັຈທຼກ຋ກຸ ດາໃ ຄ຋ໃທ຺ ຽຊຄິ ຃຃ູ ທຌ຅ະຓບຍໝາງຍຈ຺ ຍາຈໜາໄ ຋ໃ ີເຌກາຌ
ຽປັຈທຼກເນ຋ໄ ກຸ ຃ຌ຺ ຾ຖະ ຍຈ຺ ຍາຈໜາໄ ຋ໃ ີຌຌັໄ ໂ ຅ະຉບໄ ຄຽຑໃ ິຄຑາບາເຘ ຾ຖະ ຽກບໄື ກຌູ ກຌັ ຍຈ຺ ຍາຈໜາໄ
຋ໃ ີເຌກາຌຽປັຈທຼກຽຑໃ ືບກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຓ຅ີ າໍ ຌທຌນົາງຈທໄ ງກຌັ ຽຆໃ ັຌ: ຍຈ຺ ຍາຈຏຌໄູ າໍ ກຓຸໃ , ຏຘໄູ ຄັ ຽກຈກາຌ,
ຽຖຂາຽຎັຌຏຘໄູ ະຽໜີຏຌ຺ ຄາຌ ຾ຖະ ຏກໄູ ທຈຘບຍຏຌ຺ ຄາຌຽຎັຌຉຌໄ຺ .

- ຅ຈັ ຘະຊາຌ຋ໃ ີເນໄຽໝາະຘຓ຺ ເຌກາຌຽປັຈຄາຌ ຾ຖະ ກາຌຓຎີ ະຉິຘາໍ ຑຌັ ກຌັ ຃຅ູ າໍ ຽຎັຌ
ຉບໄ ຄ຃ິຈບບກ຾ຍຍເຌກາຌ຅ຈັ ນບໄ ຄປຼຌ ນົື ຘະຊາຌ຋ໃ ີ຋ໃ ີ຅ະເຆເໄ ຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປເູໄ ນຽໄ ຑໃ ືບຽບໄືບບາໍ
ຌທງຘະຈທກຉໃ ໍກາຌຽປັຈທຼກຂບຄກຓຸໃ .

- ຅ຈັ ທຈັ ຘະຈຸ ນົື ທຼກ຋ໃ ີ຅ະເນຏໄ ປໄູ ຼຌຽປັຈ ທຽິ ຃າະຘາຖະທຼກຄາຌ ນົື ທຈັ ຘະຈ຋ຸ ໃ ີ຅ະເນໄ
ຏປໄູ ຼຌແຈປໄ ຼຌປູໄ ຾ຖະ ຅ຈັ ຾ຍຄໃ ຘາຖະ ນົື ທຼກຌຌັໄ ເຌຖກັ ຘະຌະ຋ໃ ີເນຏໄ ປໄູ ຼຌ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຓຘີ ທໃ ຌເຌກາຌ
ຆທໃ ງຽນົືບກຓຸໃ ຾ຖະ ຽຑໃ ີຄຑາກຌັ ເຌກາຌປຼຌປ.ູໄ

(2) ຈາໄ ຌກາຌຘບຌ
຃຃ູ ທຌຓກີ າຌຉຼຓກຓຸໃ ຽຑໃ ືບກາຌປຼຌປປູໄ ທໃ ຓກຌັ ຈຄໃ ັ ຌ:ີໄ
- ບະ຋ິຍາງຆີໄ຾຅ຄໄ ກຼໃ ທກຍັ ທຼກຂບຄກຓຸໃ ຃຃ູ ທຌບະ຋ິຍາງຽຊຄິ ຅ຈຸ ຓຄຸໃ ໝາງຂບຄຍຈ຺ ປຼຌ

ຽນຈຏຌ຺ ເຌກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ຄາຌຉາໃ ຄໂ ຖາງຖະບຼຈຂບຄທຼກ ຾ຖະ ຂຌັໄ ຉບຌເຌກາຌຽປັຈທຼກ.
- ບະ຋ິຍາງຽກຌກາຌຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຄາຌຏປໄູ ຼຌ຅ະຉບໄ ຄຓ຃ີ ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ຉຄ຺ ກຌັ ທາໃ ຃ທາຓຘາໍ

ຽຖັຈຂບຄທຼກດຍໃູ ບໃ ຌເຈທຼກ຋ໃ ີ຃າຈນທຄັ ທາໃ ຓຖີ ກັ ຘະຌະ຾ຍຍເຈຽກຌ຋ໃ ີ຅ະເຆເໄ ຌກາຌທຈັ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈ
ຂບຄທຼກ຃຾ື ຌທເຈ.

- ບະ຋ິຍາງຽຊຄິ ຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຂບຄທຼກ ຾ຖະ ທ຋ິ ີກາຌຂບຄກາຌຽຑໃ ີຄຑາ ຾ຖະ ຽກບືໄ ກຌູ
ກຌັ ຃ບູ ະ຋ິຍາງກຈ຺ ຽກຌ, ຖະຍຼຍ, ກະຉກິ າ, ຍຈ຺ ຍາຈໜາໄ ຋ໃ ີ ຾ຖະ ຂະຍທຌກາຌເນຖໄ າຄທຌັ ນົື
ຎະ຿ນງຈ຋ໃ ີກຓຸໃ ຅ະແຈປໄ ຍັ ເຌກາຌປທໃ ຓຓກື ຌັ ປຼຌປ.ູໄ

- ບະ຋ິຍາງຽຊຄິ ທ຋ິ ີກາຌຆທໃ ງຽນົືບກຌັ ຖະນທາໃ ຄກຓຸໃ .
- ບະ຋ິຍາງຽຊຄິ ຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ທ຋ິ ີກາຌກທຈຘບຍ຃ທາຓປຍັ ຏິຈຆບຍຉໃ ໍໜາໄ ຋ໃ ີ ຋ໃ ີ
຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ແຈປໄ ຍັ ຓບຍໝາງຽຆໃ ັຌ ກາຌຘຓຸໃ ປຼກຆໃ ຏື ຘໄູ ະຽໜີຏຌ຺ ຄາຌ, ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍ, ກາຌກທຈຘບຍ
ຏຌ຺ ຄາຌຽຎັຌຉຌ຺ໄ .

12

- ຆ຾ີໄ ຅ຄໄ ຑຶຈຉກິ າໍ ຋ໃ ີ຃າຈນທຄັ ນາກ຃ຆູ ຾ໄີ ຅ຄໄ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈປໄ ດູໄ າໃ ຄຆຈັ ຽ຅ຌທາໃ ຉບໄ ຄກາຌເນຏໄ ໄູ
ປຼຌຘະ຾ຈຄຑຶຈຉກິ າໍ ຾ຍຍເຈ ຅ະຆທໃ ງເນຏໄ ປໄູ ຼຌປ຃ູໄ ທາຓ຃າຈນທຄັ ຋ໃ ີຓຉີ ໃ ໍຉຌ຺ ຽບຄ ຾ຖະ ຑະງາງາຓ຅ະ
ຘະ຾ຈຄຑຶຈຉກິ າໍ ຌຌັໄ .

(3) ຈາໄ ຌກາຌ຃ທຍ຃ຓຸ ກາໍ ກຍັ ຾ຖະ ກາຌຆທໃ ງຽນົືບກຓຸໃ
- ຽຍໃ ຄິ ຾ງຄເນຘໄ ະຓາຆກິ ກຓຸໃ ຓກີ າຌຎຶກຘານາຖືກຌັ ດາໃ ຄເນຆໄ ຈິ
- ຘຄັ ຽກຈກາຌກາຌ຋າໍ ຄາຌປທໃ ຓກຌັ ຂບຄກຓຸໃ ກທຈຘບຍທາໃ ຘະຓາຆກິ ກຓຸໃ ຓ຃ີ ທາຓຽຂໄ຺າເ຅
ເຌຄາຌ ນົື ຍຈ຺ ຍາຈໜໄາ຋ໃ ີ຋ໃ ີແຈປໄ ຍັ ຓບຍໝາງ ນົື ຍໃ ໍ ຘຄັ ຽກຈຑຶຈຉິກາໍ ຉາໃ ຄໂຂບຄຘະຓາຆິກເນຂໄ ໍຓຌູ
ຎບໄ ຌກຍັ ເນ຾ໄ ປຄຽຘຓີ ຾ຖະ ຍຌັ ຋ຶກຂໍຓໄ ຌູ ຋ໃ ີ຅ະຽຎັຌຎະ຿ນງຈຉໃ ໍກາຌປຼຌປຂູໄ ບຄກຓຸໃ .
- ຽຂໄ຺າແຎຆທໃ ງຽນົືບກຓຸໃ ຉາຓ຃ທາຓຽໜາະຘຓ຺ ຽຑໃ ືບຽຑໃ ີຓຎະຘຈິ ຋ິຑາຍຂບຄທຼກ ຾ຖະ ກາຌ
ຽປັຈທຼກຽຓໃບື ຑຍ຺ ທາໃ ກຓຸໃ ຉບໄ ຄກາຌ຃ທາຓຆທໃ ງຽນົືບ຃ຘູ າຓາຈຽຂໄ຺າແຎຆ຾ີໄ ຅ຄຘບຌຆາໍໄ ນົື ເນ຃ໄ ທາຓຆທໃ ງ
ຽນົືບບໃ ຌື ໂ
- ຘະນຖຍຸ ກາຌປຼຌປ຃ູໄ ທຌເນກໄ ຓຸໃ ຘະນຖຍຸ ຎະຽຈັຌກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີແຈ຅ໄ າກກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍ
ປທໃ ຓຓຽື ຑໃ ືບຆທໃ ງເນກໄ າຌປຼຌປຓູໄ ຃ີ ທາຓຆຈັ ຽ຅ຌຂຌໄຶ .
(4) ຈາໄ ຌກາຌຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຾ຖະ ທຽິ ຃າະນາຂະຍທຌກາຌປຼຌປູໄ
- ຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ກາຌປຼຌປູໄ ຃ູຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ກາຌປຼຌປຂູໄ ບຄຏປໄູ ຼຌ຋ຄັ ຋າຄຈາໄ ຌຎະຖິຓາຌ
຾ຖະ ຃ຌຸ ຌະຑາຍ຿ຈງເຆທໄ ຋ິ ີກາຌ຋ໃ ີຖາກນົາງ ຾ຖະ ຃ທຌເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓເຌກາຌຎະຽຓຌີ
- ທຽິ ຃າະນາຂະຍທຌກາຌ຋າໍ ຄາຌ ຾ຖະ ຂະຍທຌກາຌປຼຌປປູໄ ທໃ ຓກຌັ ຃຃ູ ທຌ຅ຈັ ກາຌ
ເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓຽີ ທຖາເຌກາຌທຽິ ຃າະນາກາຌ຋າໍ ຄາຌຂບຄກຓຸໃ ຾ຖະ ຑຶຈຉິກາໍ ຂບຄຘະຓາຆກິ ກຓຸໃ ຽຑໃ ືບເນກໄ ຓຸໃ
ຓ຿ີ ບກາຈປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີ຅ະຎຍັ ຎຄຸ ຘທໃ ຌຍກ຺ ຏບໃ ຄຂບຄກຓຸໃ ກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ຄາຌເຌຈາໄ ຌຉາໃ ຄໂ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທຽຎັຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ີ
຃຅ູ າໍ ຽຎັຌຉບໄ ຄຽປັຈເຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓ຿ື ຈງ຋ໃທ຺ ແຎຆໃ ືຄ຃຾ູ ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຘາຓາຈ຃ິຈທາຄ຾ຏຌ
ບບກ຾ຍຍກາຌປຼຌກາຌຘບຌຂບຄຉຌ຺ ຿ຈງບາເຘທິ຋ີກາຌ ຾ຖະ ຽ຋ັກຌກິ ຉາໃ ຄໂຽຂໄ຺າຓາຆທໃ ງດໃາຄ
ຖາກນົາງ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ບບກແຎດໃາຄເຈກໃຉໍ າຓ ແຈຓໄ ຌີ ກັ ຘຶກຘາ ຾ຖະ ຌກັ ຃ິຈນົາງ຃ຌ຺ ຋ໃ ີແຈ຃ໄ ຌ຺ໄ ຃ິຈທິ຋ີ
ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓ຋ື ໃ ີຓປີ ຍູ ຾ຍຍ ຖກັ ຘະຌະ ນົື ຂຌັໄ ຉບຌ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ບບກແຎ.
ຘະນຖຍຸ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓ຾ື ຓຌໃ ຽຌັຌໄ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌຆທໃ ງກຌັ ເຌກາຌປຼຌປ຿ູໄ ຈງຓກີ າຌ຅ຈັ
ກຈິ ຅ະກາໍ ຿ຈງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓກີ າຌຽຑໃ ີຄຑາບາເຘກຌັ ເຌກາຌປຼຌປຓູໄ ກີ າຌຎຶກຘານາຖືກຌັ ດາໃ ຄເກຆໄ ຈິ ຓກີ າຌ
ຘາໍ ຑຌັ ກຌັ ຓກີ າຌ຋າໍ ຄາຌປທໃ ຓກຌັ ຽຎັຌກຓຸໃ ຓກີ າຌທຽິ ຃າະນາຂະຍທຌກາຌຂບຄກຓຸໃ ຾ຖະ ຓກີ າຌ຾ຍຄໃ
ໜາໄ ຋ໃ ີປຍັ ຏິຈຆບຍຄາຌປທໃ ຓກຌັ .
+ Teams ຋ີຓໝາງຽຊຄິ ກາຌ຅ຈັ ກຓຸໃ ຂບຄຏປໄູ ຼຌ຋ໃ ີ຅ະຽປັຈທຼກປທໃ ຓກຌັ ກຓຸໃ ຅ະປຼຌປຌູໄ າໍ
ກຌັ ດາໃ ຄຓຎີ ະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ຃ທຌຽຎັຌຈຄໃ ັ ຌ:ີໄ (ບາຖິທຌັ ບຼຓຘະບາຈ, 2553, ໜາໄ . 1,2,14).

13

- ກຓຸໃ ຖະ 4 ຃ຌ຺ ຎະກບຍຈທໄ ງຌກັ ປຼຌ຋ໃ ີຓຏີ ຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈ຋າຄກາຌປຼຌຘຄູ , ຎາຌກາຄຂບໄ ຌ
ຂາໄ ຄຉາໍ , ງິຄຆາງຽ຋ໃ ຺າໂກຌັ ເຌຍາຄກຖໍ ະຌກີ າຌ຅ຈັ ກຓຸໃ ຿ຈງທິ຋ີບໃ ືຌຽຆໃ ັຌ: ເຌກາຌຘກຶ ຘາຽຖິກຘະຽຑາະ
ຽຆໃ ັຌ: ຽປັຈ຿຃ຄຄາຌທິ຋ະງາຘາຈ຃ທຌ຅ຈັ ກຓຸໃ ຽຈັກ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓຘຌ຺ ເ຅຃ືກຌັ ນົື ຅ຈັ ກຓຸໃ ຿ຈງທິ຋ີຘຓຸໃ ຽຓໃບື
ຉບໄ ຄກາຌ຋ຍ຺ ຋ທຌ຃ທາຓປ.ູໄ

- ຅ຈັ ເນຽໄ ຈັກດເໃູ ຌກຓຸໃ ຈຼທກຌັ ຎະຓາຌ 6 ບາ຋ິຈ຾ຖທໄ ຅ຈັ ຎຼໃ ຌກຓຸໃ ເໝໃ
1) Will ໝາງຽຊຄິ ຃ທາຓຓຄຸໄ ໝຌັໄ ຾ຖະ ບຈຸ ຓ຺ ກາຌຂບຄຽຈັກ຋ໃ ີ຅ະປທໃ ຓຄາຌກຌັ ຽຈັກ຅ະ
ຉບໄ ຄຓ຃ີ ທາຓຓຄຸໄ ໜຌັໄ ຋ໃ ີ຅ະປຼຌປູໄ ນົື ຓ຃ີ ທາຓກະຉຖື ືຖຌ຺ໄ ເຌກາຌຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂປທໃ ຓກຌັ ຘໃ ຄິ ຽນໃ ຺ົາຌີໄ
ຉບໄ ຄຘາໄ ຄເນຽໄ ກຈີ ຂຌໄຶ ຾ຖະ ເນ຃ໄ ຄ຺ ແທ຿ໄ ຈງເນຽໄ ປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ນຖາກນົາງ຿ຈງທ຋ິ ີກາຌຉໃ ໍແຎຌ:ີໄ

+Team building ກາຌຘາໄ ຄ຃ທາຓຓຄຸໄ ໝຌັໄ ຂບຄ຋ີຓ຋ໃ ີ຅ະຽປັຈທຼກປທໃ ຓກຌັ
+Class building ກາຌຘາໄ ຄ຃ທາຓຓຄຸໄ ໝຌັໄ ຂບຄຆຌັໄ ປຼຌ຋ໃ ີ຅ະຆທໃ ງກຌັ
2) Management ໝາງຽຊຄິ ກາຌ຅ຈັ ກາຌຽຑໃ ືບເນກໄ ຓຸໃ ຽປັຈທຼກດາໃ ຄຓຎີ ະຘຈິ ຋ິຑາຍ ຖທຓ
ຽຊຄິ ກາຌ຅ຈັ ກາຌຂບຄຏໄຘູ ບຌ ຾ຖະ ກາຌ຅ຈັ ກາຌຂບຄຏໄປູ ຼຌຑາງເຌກຓຸໃ ຏໄຘູ ບຌ຅ະຉບໄ ຄຓກີ າຌ຅ຈັ
ກາຌ຋ໃ ີຈີ ຽຑໃ ືບເນກໄ າຌຽປັຈທຼກກຓຸໃ ຎະຘຍ຺ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈ ຽຆໃ ັຌ: ກາຌ຃ທຍ຃ຓຸ ຽທຖາ, ກາໍ ຌຈ຺ ຘຌັ ງາຌ, ເນໄ
ຌກັ ປຼຌດຈຸ ກຈິ ຅ະກາໍ .
3) Social Skills ຽຎັຌ຋ກັ ຘະເຌກາຌຽປັຈທຼກປທໃ ຓກຌັ ຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຑຌັ ຋ໃ ີຈຉີ ໃ ໍກຌັ ເນໄ
຃ທາຓຆທໃ ງຽນົຶືບກຌັ ເນກໄ າໍ ຖຄັ ເ຅ຆໃ ຄຶ ກຌັ ຾ຖະ ກຌັ ປຍັ ຒຄັ ຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌຆໃ ຄຶ ກຌັ ຾ຖະ ກຌັ .
4) Four Basic Principles ( PIES) ຽຎັຌນົກັ ກາຌຂບຄ Cooperative learning ຆໃ ຄຶ ຅ະ
ຂາຈດາໃ ຄເຈດາໃ ຄໜໃ ຶຄຍໃ ໍແຈແໄ ຈ຾ໄ ກ.ໃ
P = positive interdependence ຏປໄູ ຼຌຉບໄ ຄຆທໃ ງຽນົືບຆໃ ຄຶ ກຌັ ຾ຖະ ກຌັ ຿ຈງຓ຾ີ ຌທ຃ຈິ
຋ໃ ີທາໃ ຽຓໃບືຶ ຽປ຺າແຈປໄ ຍັ ຎະ຿ນງຈ຅າກຽຑໃ ືບຌ ຽຑໃ ືບຌກ຅ໍ ະແຈປໄ ຍັ ຎະ຿ນງຈ຅າກຽປ຺າ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈຂບຄ
ກຓຸໃ ຃຃ື ທາຓຘາໍ ຖຈັ ຂບຄ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ .
I = individual Accountability ງບຓປຍັ ທາໃ ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ຉາໃ ຄໂ ຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈ
຾ຖະ ຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຉໃ ໍກຓຸໃ ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຓຘີ ທໃ ຌເນກໄ າຌຽປັຈທຼກປທໃ ຓກຓຸໃ ຘາໍ ຽຖັຈ.
E = Equal Participation ຋ກຸ ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ຉບໄ ຄເນ຃ໄ ທາຓປທໃ ຓຓື ຾ຖະ ຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓເຌຄາຌ
ຂບຄກຓຸໃ ດາໃ ຄຽ຋ໃ ຺າ຋ຼຓກຌັ .
S = Simultaneous Interaction ຋ກຸ ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ຉບໄ ຄຓກີ າຌຎະຉຘິ າໍ ຑຌັ ກຌັ ຉະນົບຈຽທຖາ຋ໃ ີ
ຽປັຈທຼກເຌກຓຸໃ .
5) Structure ໝາງຽຊຄິ ປຍູ ຾ຍຍຂບຄກຈິ ຅ະກາໍ ເຌກາຌຽປັຈທຼກກຓຸໃ ຆໃ ຄຶ ຓນີ ຖາກນົາງ
຋ຄັ ຌຂໄີ ຌໄຶ ດກໃູ ຍັ ຍຌັ ນາ ນົື ຘະຊາຌະກາຌ຋ໃ ີ຅ະຘກຶ ຘາ.

14

(1) ຂຌັໄ ຉບຌກາຌ຅ຈັ ຂະຍທຌກາຌປຼຌປູໄ
ຏຘໄູ ບຌຉບໄ ຄກຼຓກາຌ 5 ກຈິ ຅ະກາໍ ແຈ຾ໄ ກໃ

1) ຖະຍ຅ຸ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄຍຈ຺ ປຼຌ ຿ຈງກາໍ ຌຈ຺ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຽຎັຌ 2 ຎະຽຑຈ

- ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຽໜາະກຍັ ຖະຈຍັ ຏປໄູ ຼຌ ຾ຖະ ຘບຈ຃ບໃ ຄກຍັ ກາຌປຼຌປູໄ

- ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ກຼໃ ທກຍັ ຋ກັ ຘະກາຌປທໃ ຓຓ຋ື ໃ ີຉບໄ ຄເຆຖໄ ະນທາໃ ຄປຼຌ

2) ຉຈັ ຘຌິ ເ຅ກຼໃ ທກຍັ ກາຌ຅ຍັ ກຓຸໃ ແຈ຾ໄ ກໃ
- ຂະໜາຈຂບຄກຓຸໃ ຎະຓາຌ 3-6 ຃ຌ຺

- ກາຌ຅ຈັ ຏປໄູ ຼຌຽຂໄ຺າກຓຸໃ ເນ຃ໄ ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈຖຈ຺ ຖະກຌັ ນົື ບາຈເຆທໄ ຋ິ ີຘຓຸໃ
- ແຖງະຽທຖາເຌກາຌຽປັຈທຼກຌາໍ ບາຈຽຎັຌ 2-3 ບາ຋ິຈ ນົື ຉະນົບຈກາຌປຼຌ

- ກາຌ຅ຈັ ຆຌັໄ ປຼຌ຋ໃ ີຌຄໃ ັ ຂບຄຏປໄູ ຼຌເຌກຓຸໃ ຃ທຌດເໃູ ກກໄ ຌັ ຑໍ຋ໃ ີ຅ະເຆຘໄ ໃ ຄິ ຂບຄປທໃ ຓກຌັ ຽທ຺ໄາ

ກຌັ ຽຍ຺າໂ ຾ຖະ ຽຍໃ ຄິ ຽນັຌໜາໄ ກຌັ ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຃ທຌ຅ຈັ ຽຎັຌປຍູ ທຄ຺ ກຓ຺

- ຘໃ ກື າຌປຼຌປູໄ ຅າໍ ຽຎັຌຉບໄ ຄຓເີ ນຑໄ ໍຑຼຄຘາໍ ຖຍັ ກາຌຽປັຈທຼກເນຍໄ ຌັ ຖຽຸ ຎໄ຺າໝາງ

- ກາຌຓບຍໝາງໜໄາ຋ໃ ີຂບຄຘະຓາຆິກເຌກຓຸໃ ຽຆໃ ັຌ ຏໄຘູ ະນຖຸຍ, ຏໄກູ ທຈຘບຍ, ຏໄູ

ຍຌັ ຋ຶກ, ຏກໄູ ທຈຄາຌ.

3) ບະ຋ິຍາງກາຌຽປັຈທຼກ ກາຌຓຎີ ະຉິຘາໍ ຑຌັ ຾ຖະ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌປ.ູໄ

- ບະ຋ິຍາງ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ທຼກເນຆໄ ຈັ ຽ຅ຌ ບາຈຉບໄ ຄຘບຌ຃ທາຓ຃ິຈຖທຓງບຈ

ນຖກັ ກາຌ ນົື ທ຋ິ ີກາຌ ຾ຖະ ຉບຍ຃າໍ ຊາຓ ຽຑໃ ືບເນຏໄ ປໄູ ຼຌຌາໍ ແຎເຆເໄ ຌຍຈ຺ ປຼຌ.

- ບະ຋ິຍາງຽຎ຺ໄາໝາງຂບຄກຓຸໃ ຾ຖະ ຃ທາຓ຅າໍ ຽຎັຌຉບໄ ຄປທໃ ຓຓກື ຌັ ຽປັຈທຼກ.

- ຅ຈັ ຿຃ຄຘາໄ ຄເນ຾ໄ ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ແຈປໄ ຼຌປູໄ ຿ຈງຽປັຈກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ນົື ຘຓຸໃ

ຍາຄ຃ຌ຺ ເນຽໄ ຎັຌຉທ຺ ຾຋ຌກຓຸໃ ຘະ຾ຈຄຏຌ຺ ຄາຌ.

- ຅ຈັ ເນຓໄ ກີ າຌປທໃ ຓຓຖື ະນທາໃ ຄກຓຸໃ ຿ຈງຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ເນກໄ ຓຸໃ ຋ໃ ີຽປັຈທຼກຘາໍ ຽຖັຈກບໃ ຌແຎ

ຆທໃ ງກຓຸໃ ບໃ ຌື .

- ບະ຋ິຍາງຽກຌຂບຄ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈ ນົື ຽກຌ຋ໃ ີຏປໄູ ຼຌຊກື ຎະຽຓຌີ ຿ຈງບະ຋ິຍາງເນຏໄ ໄູ

ປຼຌປກູໄ ບໃ ຌຽຖໃ ີຓຍຈ຺ ປຼຌ ກາຌຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຋ໃ ີເຆ຾ໄ ຍຍບຄີ ຽກຌ.

- ກາໍ ຌຈ຺ ຑຶຈຉກິ າໍ ຋ໃ ີຉບໄ ຄກາຌເນຽໄ ກຈີ ຽຆໃ ັຌ ຉບຌຉຌ຺ໄ ຍຈ຺ ປຼຌຉບໄ ຄກາຌເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓຑີ ຶຈຉິ

ກາໍ ຌຄໃ ັ ດເໃູ ຌກຓຸໃ ເຆຘໄ ຼຄຽຍ຺າໂ ນົື ຎໃຼຌກຌັ ຽທ຺ໄາ ນົື ຽປັຈ ຽຓໃບື ກຓຸໃ ຽປັຈໜາໄ ຋ໃ ີແຈຈໄ ຾ີ ຖທໄ ກທຈຘະ຾ຈຄຑຶຈຉິ

ກາໍ ຽຆໃ ັຌ ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ບະ຋ິຍາງທິ຋ີແຈ຃ໄ າໍ ຉບຍ ຾ຖະ ເນຆໄ ທໃ ງຽຆໃ ືບຓ຿ງຄໃ ຘໃ ິຄ຋ໃ ີກາໍ ຖຄັ ປຼຌກຍັ ຘໃ ິຄ຋ໃ ີຽ຃ີງ

ປຼຌແຎ຾ຖທໄ

4) ຽຍໃ ຄິ ຎະຘິຈ຋ິຑາຍຂບຄກາຌຽປັຈທຼກກຓຸໃ ຾ຖະ ຂຈັ ຅ຄໃ ັ ນທະຽຑໃ ືບເນກໄ າຌຆທໃ ງຽນົືບ.
15

- ຽຍໃ ຄິ ຑຶຈຉກິ າໍ ຂບຄຏປໄູ ຼຌ ຿ຈງຘຄັ ຽກຈກາຌຽປັຈທຼກຽຎັຌຍຌັ ນາ຋ໃ ີຽກຈີ ຂຌຶໄ .
- ເນໄ຃ທາຓຆທໃ ງຽນົືບຈາໄ ຌຽຌບໄື ນາ ຿ຈງ຋ຍ຺ ຋ທຌ຃ທາຓ຃ິຈຖທຓງບຈ ຉບຍ຃າໍ ຊາຓ
ຘບຌ຋ກັ ຘະ຋ໃ ີ຅າໍ ຽຎັຌ
+ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓື

1) ຑຈັ ຋ະຌາຘະຉຎິ ຌັ ງາ, ຓ຋ີ ກັ ຘະກາຌ຃ຈິ , ກາຌຘໃ ຘື າຌ, ກາຌ຾ກຎໄ ຌັ ນາ
2) ຋ກັ ຘະ຋າຄຘຄັ ຃ຓ຺ ຽຆໃ ັຌ ກາຌປທໃ ຓຓ,ື ກາຌຆທໃ ງຽນົືບ, ກາຌຎະຉິຘາໍ ຑຌັ ເຌ຋າຄ
ຘາໄ ຄຘຄັ ຃ຓ຺ ຃ທາຓບຈ຺ ຋ຌ຺ ຉໃ ໍ຃ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄ, ປຼຌປເູໄ ຌກາຌຽຑໃ ິຄຑາຏບໄູ ໃ ືຌ, ຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓເຌກາຌຉຈັ ຘິຌ
ເ຅ ຾ຖະ ກາຌຽປັຈທຼກຽຎັຌ຋ີຓ
3) ກາຌຑຈັ ຋ະຌາຉຌ຺ ຽບຄຽຆໃ ັຌ ຃ທຍ຃ຓຸ ຉຌ຺ ຽບຄເຌກາຌປຼຌ, ຽຂ຺ໄາເ຅ຉຌ຺ ຽບຄ, ຽນັຌ
຃ຌຸ ຃າໃ ເຌຉຌ຺ ຽບຄຓ຃ີ ທາຓໜຌັໄ ເ຅
4) ຃ທາຓຽ຋ໃ ຺າ຋ຼຓກຌັ ງບຓປຍັ ທາໃ ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຽ຋ໃ ຺າ຋ຼຓກຌັ ຍໃ ໍທາໃ ຅ະຓ຃ີ ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄເຌ
ຽຖໃ ບື ຄເຈ
+ ກາຌຘາໄ ຄ຃ທາຓຘາໍ ຑຌັ ຑາງເຌກຓຸໃ
ກາຌຘາໄ ຄ຃ທາຓຘາໍ ຑຌັ ຑາງເຌກຓຸໃ ຽຎັຌຘໃ ິຄ຅າໍ ຽຎັຌ຋ໃ ີຏໄຘູ ບຌຉບໄ ຄຐຶກເນຏໄ ປໄູ ຼຌເຆຽໄ ຑໃ ືບ
ເນຽໄ ກຈີ ຎະຉຘິ າໍ ຑຌັ ຋ໃ ີຽໝາະຘຓ຺ ຑາງເຌກຓຸໃ ບຌັ ຅ະຌາໍ ແຎຘ຃ູໃ ທາຓຘາໍ ຽຖັຈເຌກາຌປຼຌປ຋ູໄ ກັ ຘະ຋ໃ ີ຅າໍ ຽຎັຌ
ແຈ຾ໄ ກ:ໃ
1) ຋ກັ ຘະຂະຍທຌກາຌກຓຸໃ ຽຎັຌ຋ກັ ຘະ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌ຅ຈັ ກຓຸໃ ຾ຖະ ຘາໄ ຄຍຌັ ຋ຈັ ຊາຌຂບຄ
ຑຶຈຉກິ າໍ ຋ໃ ີຽໝາະຘຓ຺ ຽຆໃ ັຌ ກາຌຽຂໄ຺າ ນົື ບບກ຅າກກຓຸໃ ເນຓໄ ຘີ ຼຄຌບໄ ງ຋ໃ ີຘຈຸ ກາຌຽປັຈທຼກຄຼຍໂ ຾ຖະ
ທບໃ ຄແທ ກາຌຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ເນ຋ໄ ກຸ ຃ຌ຺ ຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓ ຾ຖະ ກາຌຎະຉຘິ າໍ ຑຌັ ຑາງເຌກຓຸໃ ດາໃ ຄຌຓຸໄ ຌທຌ ຏຘໄູ ບຌ
ຉບໄ ຄຘບຌ຋ກັ ຘະຌຽີ ຑໃ ືບ຃ຄ຺ ຘະຊາຌະຑາຍຆຌັໄ ປຼຌ຋ໃ ີຈີ ຾ຖະ ຽຑໃ ືບເນ຾ໄ ຌເໃ ຅ທາໃ ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຓຽີ ຅ຈຉະຌາ຃ະຉິ
຋ໃ ີຈຉີ ໃ ໍທຼກຂບຄກຓຸໃ
2) ຋ກັ ຘະກາຌ຋າໍ ໜໄາ຋ໃ ີ ຽຎັຌ຋ກັ ຘະກຼໃ ທກຍັ ກາຌ຅ຈັ ກາຌ ຾ຖະ ກາຌເນ຃ໄ ທາຓຑະງາ
ງາຓຂບຄກຓຸໃ ຽປັຈທຼກເນຘໄ າໍ ຽຖັຈ ຾ຖະ ງຄັ ຃ຄ຺ ຘາໍ ຑຌັ ຘະຊາຌະຑາຍ຋ໃ ີຈຉີ ໃ ໍກຌັ ຽຆໃ ັຌ ກາຌຽທ຺ໄາ຅າຘະ
ໜຍັ ຘະໜຌູ ຾ຖະ ງບຓປຍັ ຃ທາຓ຃ິຈຂບຄຘະຓາຆກິ ກາຌຂໍ຃ທາຓຆທໃ ງຽນົືບ, ກາຌຽປັຈຽຖໃ ືບຄເນຆໄ ຈັ
ຽ຅ຌ, ກາຌຂໍບະຌງຸ າຈຉບຍບະ຋ິຍາງ຾຋ຌຏໄບູ ໃ ືຌ, ກາຌ຾ຌະຌາໍ ຃ທາຓ຃ິຈເໝໂໃ ຾ຖະ ກາຌ຅ຄຸ ເ຅
ຽຓໃ ບື ກຓຸໃ ຂາຈ຃ທາຓກະຉືຖືຖຌ຺ໄ ຏໄຘູ ບຌຉໄບຄຘບຌ຋ກັ ຘະຌີໄຽຑໃ ືບເນໄກາຌຎະຉິຘາໍ ຑຌັ ຑາງເຌກຓຸໃ ຓີ
ຎະຘຈິ ຋ິຑາຍ
3) ຋ກັ ຘະກາຌທາຄຖະຍຍ຺ ຽຎັຌ຋ກັ ຘະ຋ໃ ີຆທໃ ງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຽຂ຺ໄາເ຅ຍຈ຺ ປຼຌແຈຈໄ ີ ຽຆໃ ັຌ ກາຌ
ຘຄ຺ ຽຘຓີ ເນຘໄ ະຓາຆິກຘະນຖຍຸ ຂໍຓໄ ຌູ ຘາໍ ຃ຌັ , ກາຌຽຉໃ ີຓຂໍຓໄ ຌູ ຘາໍ ຃ຌັ ຋ໃ ີຓຌັ ຂາຈນາງແຎ, ກາຌ຋ຍ຺ ຋ທຌຂໍໄ

16

ຓຌູ ຘາໍ ຃ຌັ ຾ຖະ ກາຌເຆຽໄ ຋ັກຌກິ ກາຌ຅ຍັ ຎະຽຈໃ ັຌຘາໍ ຃ຌັ ຏຘໄູ ບຌຉບໄ ຄຘບຌ຋ກັ ຘະຌຽີໄ ຑໃ ືບເນ຾ໄ ຌເໃ ຅ທາໃ
ກຓຸໃ ຘາຓາຈຘາໄ ຄ຃ທາຓ຃ຈິ ຋ໃ ີຓ຃ີ ຌຸ ຌະຑາຍ ຾ຖະ ຉຈັ ຘຌິ ເ຅ຊກື ຉບໄ ຄ

4) ຋ກັ ຘະກາຌຘືຍ຃ຌ຺ໄ ຽຎັຌ຋ກັ ຘະ຋ໃ ີຌາໍ ຓາເຆກໄ ະຉຌໄຸ ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຂຈັ ຾ງຄ຋າຄທິຆາກາຌ
ຽຑໃ ືບເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈກໄ ຍັ ແຎ຃ຈິ ຋ຍ຺ ຋ທຌ ຋າໄ ຋າງ຃ທາຓ຃ິຈຏບໄູ ໃ ືຌ ຾ຖະ ຃ຌ຺ໄ ນາຽນຈຏຌ຺ ຽຆໃ ັຌ ກາຌທ຅ິ າຌ
຃ທາຓ຃ິຈຽນັຌຏໄບູ ໃ ືຌ, ກາຌປທູໄ ິ຋ີ຃ຌ຺ໄ ນາກທຈຘບຍຂໍຓໄ ຌູ ຽຑໃ ືບນາ຃າໍ ຉບຍ ຾ຖະ ທິ຋ີ຾ກແໄ ຂຍຌັ ນາ ຾ຖະ
ກາຌ຅ຈັ ຖະຍຍ຺ ຍຌັ ນາ ຏຘໄູ ບຌຉບໄ ຄຘບຌ຋ກັ ຘະຌຆໄີ ໃ ຄຶ ຽຎັຌ຋ກັ ຘະ຋ໃ ີງາກ຋ໃ ີຘຈຸ ຽຑໃ ືບເນຏໄ ປໄູ ຼຌປຼຌປທູໄ ິ຋ີ
ກຼໃ ທຂບໄ ຄກຍັ ຂໍຂໄ ຈັ ຾ງຄ ຾ຖະ ຘໃ ິຄ຋ໃ ີຘາຓາຈຉກ຺ ຖຄ຺ ກຌັ ແຈໄ ຾ຖະ ປທູໄ ິ຋ີກະຉຌໄຸ ຃ທາຓ຃ິຈ ຾ຖະ ຃ທາຓ
ງາກປຂູໄ ບຄກຓຸໃ ເນ຃ໄ ຌໄ຺ ນາຉໃ ໍແຎ຾ຓຌໃ ທາໃ ຅ະແຈຂໄ ຘໍໄ ະນຖຍຸ ຓາ຾ຖທໄ ຃ຄັໄ ໜໃ ຶຄຆໃ ຄຶ ບາຈຍໃ ໍ຾ຓຌໃ ທິ຋ີ຾ກຎໄ ຌັ ນາ຋ໃ ີຈີ
຋ໃ ີຘຈຸ .

5) ຃ທາຓໝາງກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓື
ຖຈັ ຆະກຌັ ທິຖະຉະຌະແຆທຌັ (2559) ຘະນຖຍຸ ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປໝູໄ າງຽຊຄິ ກາຌ

຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌປຘູໄ າໍ ຖຍັ ຏປໄູ ຼຌຉຄັໄ ຾ຉໃ 2 ຃ຌ຺ ຂຌຶໄ ແຎ ນົື ຾ຍຄໃ ຏປໄູ ຼຌບບກຽຎັຌກຓຸໃ ຌບໄ ງໂຉາຓ
຃ທາຓຘາຓາຈຂບຄຏໄປູ ຼຌ ຿ຈງເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈຐໄ ຶກກາຌຽປັຈທຼກຽຎັຌກຓຸໃ ຆທໃ ງຽນົືບຆໃ ຶຄກຌັ ຾ຖະ ກຌັ
ຽຐຶກ຃ທາຓປຍັ ຏິຈຆບຍປທໃ ຓກຌັ ຾ຖະ ເຆ຋ໄ ກັ ຘະຎະຉິຘາໍ ຑຌັ ຖະນທາໃ ຄຍກຸ ຃ຌ຺ ຽຑໃ ືບຽປັຈເນກໄ ຓຸໃ ຎະຘຍ຺
ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈປທໃ ຓກຌັ ຉາຓຽຎໄ຺າໝາງ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ແທ.ໄ

6) ຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຂບຄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປູໄ
ຓະນາທິ຋ະງາແຖຖາຈຆະຑຈັ ຅ຖຸ າຖຄ຺ ກບຌເຌຑະຍະຖຓ຺ ຓະຖາຆາບຎຸ ະຊາໍ (2553,

ໜາໄ . 3) ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຃ູໄ ຽື ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ີຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌປກັ ກາຌປຼຌ ຉຄັໄ ເ຅ປຼຌ ຾ຖະ ຽກຈີ ກາຌປຼຌ
ປຂູໄ ຌຶໄ ກາຌປຼຌຂບຄຏປໄູ ຼຌ຅ະແຎຘ຅ູໃ ຈຸ ໝາງຎາງ຋າຄ຃ື ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈເຌຆທີ ຈິ ນົື ຍໃ ໍຑຼຄ຾ຉຽໃ ຋ໃ ຺າຌຌັໄ
ງບຓຂໄຶຌກຍັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຈີຂບຄຏຘໄູ ບຌ ນົື ຏຘໄູ ບຌ຃ທຌຆທໃ ງກຌັ ນາຏໄຘູ ບຌປ຅ູໄ ກັ ຽຖືບກເຆທໄ ິ຋ີກາຌ
຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຈີ ຾ຖະ ຽໝາະຘຓ຺ ຾ຖທໄ ຅ະຓຏີ ຌ຺ ຈຉີ ໃ ໍກາຌປຼຌປຂູໄ ບຄຏປໄູ ຼຌຈຄໃ ັ ຌ:ີໄ

- ຓ຃ີ ທາຓປູໄ ຾ຖະ ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ເຌຽຌບໄື ນາທຆິ າ ນົື ກຈິ ຅ະກາໍ ຋ໃ ີປຼຌປູໄ
- ຽກຈີ ຋ກັ ຘະ ນົື ຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຌາຌເຌ ຽຌບືໄ ນາທຆິ າ ນົື ກຈິ ຅ະກາໍ ຋ໃ ີປຼຌປູໄ
- ຽກຈີ ຋ຈັ ຘະຌະ຃ະຉ຋ິ ໃ ີຈຉີ ໃ ໍຘໃ ິຄ຋ໃ ີປຼຌ
- ຘາຓາຈຌາໍ ຃ທາຓປ຋ູໄ ໃ ີແຈແໄ ຎຎະງກຸ ເຆເໄ ຌຆທີ ຈິ ຎະ຅າໍ ທຌັ ແຈໄ
- ຘາຓາຈຌາໍ ຃ທາຓປແູໄ ຎຘກຶ ຘານາ຃ທາຓປຽູໄ ຑໃ ີຓຉໃ ຓື ບກີ ແຈໄ
ກາຌ຋ໃ ີຏຘໄູ ບຌ຅ະຘໃຄ຺ ຽຘໃ ຓີ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓ຃ີ ທາຓ຅ະຽຖຌີ ຄບກຄາຓເຌ຋ກຸ ໂຈາໄ ຌ຋າຄຈາໄ ຌ
ປາໃ ຄກາງ, ບາຖຓ຺ , ຘຄັ ຃ຓ຺ ຾ຖະ ຘະຉິຎຌັ ງາຌຌັໄ ກາຌຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ຋ໃ ີຈ຋ີ ໃ ີຘຈຸ ກໃ຃ໍ ກື າຌເນກໄ າຌຘຶກຘາ ຆໃ ຄຶ

17

຅າກ຋ໃ ີກາໃ ທຓາຌຌັໄ ຅ະຽນັຌແຈທໄ າໃ ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປຓູໄ ຃ີ ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ເນກໄ າຌຘຶກຘາ຾ກຏໃ ປໄູ ຼຌຍໃ ໍໜບໄ ງກໃ ໍ
ນົາງ.

7) ປຍູ ຾ຍຍກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຾ູໄ ຍຍປທໃ ຓຓື
ຘທຸ ຌັ ຅ະຽຖີຌ ຋ະຌຈິ (2008) ແຈຘໄ ະນຖຍຸ ກຼໃ ທກຍັ ປຍູ ຾ຍຍກາຌປທໃ ຓຓື
(1) ຃ິຈ ຾ຖະ ຖຓ຺ ກຌັ , ຽຑໃ ືບຌປຼຌ, ຏຈັ ກຌັ ຽທໄ຺າ ຋ຄັ 3 ປຍູ ຾ຍຍຽຎັຌກາຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະ

ກາໍ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຋ໃ ີ຃າໄ ງ຃ືກຌັ ເນຌໄ ກັ ປຼຌ຅ຍັ ຃ກູໃ ຌັ ເຌກາຌຉບຍ຃າໍ ຊາຓ ບະ຋ິຍາງ຾ຖກຎໃຼຌ
຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌກຼໃ ທກຍັ ຎະຽຈໃ ັຌຘະຊາຌະກາຌ ນົື ຋າໍ ຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅຋ໃ ີຽຎັຌ຃ທາຓ຃ຈິ ຖທຓງບຈ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺
ເນ.ໄ

(2) ກຈິ ຅ະກາໍ ຿ຉະກຓຸໃ ຽຎັຌປຍູ ຾ຍຍກາຌຘບຌ຋ໃ ີ຅ຈັ ກຓຸໃ ຌກັ ປຼຌ຋ໃ ີຓ຅ີ າໍ ຌທຌນົາງກທໃ າ
2 ຃ຌ຺ ຂຌໄຶ ແຎ ຽຎີຈ຿ບກາຈເນຌໄ ກັ ປຼຌ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຂຼຌ຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌຂບຄຉຌ຺ ຍບກຽຖໃ ຺າຎະຘຍ຺ ກາຌ຃ທາຓປູໄ
ນົື ຘໃ ຄິ ຋ໃ ີຉຌ຺ ກາໍ ຖຄັ ຘກຶ ຘາ ເນຽໄ ຑໃ ືບຌ຃ຌ຺ ຋ໃ ີດຊໃູ ຈັ ແຎ຿ຈງຍຼໃຄແຎ຋າຄຈາໄ ຌເຈຈາໄ ຌໜໃ ືຄ ຘະຓາຆກິ ຋ກຸ ຃ຌ຺
຅ະເຆຽໄ ທຖາຽ຋ໃ ຺າໂກຌັ ນົື ເກ຃ໄ ຼຄ.

(3) ຃ກູໃ ທຈຘບຍ, ຓຓຸ ຘຌ຺ ຋ະຌາ, ປທໃ ຓກຌັ ຃ິຈຽຎັຌປຍູ ຾ຍຍກາຌຘບຌ຋ໃ ີ຃າໄ ງ຃ືກຌັ
ຽຎັຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌກາຌຘບຌ຋ໃ ີ຾ຍຄໃ ຌກັ ປຼຌບບກຽຎັຌກຓຸໃ ງບໃ ງໂ ເນຆໄ ທໃ ງກຌັ ຉບຍ຃າໍ ຊາຓ ຾ກໄ
຿຅ຈຍຌັ ນາ ນົື ຋າໍ ຾ຍຍຽຐຶກນຈັ ຽຓບື ຘະຓາຆກິ ຋ກຸ ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ງບໃ ງຘາຓາຈຉບຍຍຌັ ນາ ນົື ຾ກ຿ໄ ຅ຈ
ແຈ຾ໄ ຖທໄ ເນ຾ໄ ຖກຎຼໃ ຌກຌັ ກທຈຘບຍ຃າໍ ຉບຍ ຿ຈງກາຌ຅ຍັ ຃ກູໃ ທຈຘບຍ ນົື ຅ຈັ ຓຓຸ ຘຌ຺ ຋ະຌາ.

(4) ກາຌຘາໍ ຑາຈ຾ຍຍຘາຓຂຌັໄ ຉບຌປຍູ ຾ຍຍກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍຌຓໄີ ີ 3
ຂຌັໄ ຉບຌ ຿ຈງ຃ກູ າໍ ກຈ຺ ຃າໍ ຊາຓ ນົື ຎະຽຈັຌ຿຅ຈຍຌັ ນາເນຌໄ ກັ ປຼຌຉບຍ ຓນີ ຖກັ ກາຌຈຄໃ ັ ຌ:ໄີ

- ຌກັ ປຼຌ຅ຍັ ຃ກູໃ ຌັ ຃ຌ຺ ຋ໃ ີ 1 ຽຎັຌຏຘໄູ າໍ ຑາຈ຿ຈງຊາຓ຃າໍ ຊາຓເນ຃ໄ ຌ຺ ຋ໃ ີ 2 ຽຎັຌຏຉໄູ ບຍ
- ຌກັ ປຼຌຎໃຼຌຍຈ຺ ຍາຈກຌັ ຅າກຏຊໄູ າຓຽຎັຌຏຉໄູ ບຍ ຾ຖ ຅າກຏຉໄູ ບຍຽຎັຌຏຊໄູ າຓ
- ຌກັ ປຼຌເຌ຾ຉຖໃ ະກຓຸໃ ງບໃ ງ ຏຈັ ຎຼໃ ຌກຌັ ຽຖໃ ຺າ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ີຉຌ຺ ປ຅ູໄ າກ຃ຂູໃ ບຄຉຌ຺ ເນກໄ ຓຸໃ ປ.ູໄ
(5) ກາຌ຾ຂຄໃ ຂຌັ ຖະນທາໃ ຄກຓຸໃ ຈທໄ ງຽກຓ ກາຌ຾ຍຄໃ ກຓຸໃ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈ ຽຎັຌປຍູ ຾ຍຍກາຌ
຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຃າໄ ງ຃ກື ຌັ ຆໃ ຄື ຓຖີ າງຖະບຼຈຈຄໃ ັ ຌ:ໄີ
- ກາຌຌາໍ ຘະຽໜີຍຈ຺ ປຼຌ
- ກາຌ຅ຈັ ຋ີຓ
- ກາຌ຾ຂຄໃ ຂຌັ , ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍເຆກໄ າຌ຾ຂຄໃ ຂຌັ ຘທໃ ຌເຆກໄ າຌ຋ຈ຺ ຘບຍ
- ກາຌງບຓປຍັ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈຂບຄ຋ີຓ
(6) ຎິຈຘະໜາ຃ທາຓປູໄ (Jigsaw)

18

ຽຎັຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຋ໃ ີ຋ກຸ ກຓຸໃ ຅ະແຈປໄ ຍັ ຓບຍໝາງເນຽໄ ປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ຈຼທ
ກຌັ ຿ຈງ຃ຏູ ຘໄູ ບຌ຅ະ຾ຍຄໃ ຽຌບືໄ ນາຂບຄຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີ຅ະປຼຌບບກຽຎັຌນທ຺ ຂໍງໄ ບໃ ງໂຽ຋ໃ ຺າ຋ໃ ີຓ຅ີ າໍ ຌທຌຘາໍ ຓະຆກິ
຾ຉໃຖະກຓຸໃ ຾ຖະ ຓບຍໝາງເນໄຌກັ ປຼຌ຾ຉໃຖະ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ຃ຌ຺ໄ ຃ທໄາ຃ຌ຺ ຖະນທ຺ ຂໍໄງບໃ ງຽ຋ໃ ຺າ຅າໍ ຌທຌ
ຘະຓາຆິກ຾ຉຖໃ ະກຓຸໃ ຾ຖະ ຓບຍໝາງເນໄຌກັ ປຼຌ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຃ຌ຺ ຖະນທ຺ ຂໍໄງບໃ ງ຿ຈງ
ຌກັ ປຼຌ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຅ະຽຎັຌຏຆໄູ ຼໃ ທຆາຌຘະຽຑາະຽຖໃ ືບຄ ຋ໃ ີຉຌ຺ ແຈປໄ ຍັ ຓບຍ ໝາງ຅າກກຓຸໃ ຘະຓາຆກິ ຉາໃ ຄ
ກຓຸໃ ຋ໃ ີແຈປໄ ຍັ ຓບຍໝາງເນນໄ ທ຺ ຂໍຈໄ ຼທກຌັ ຅ະປທໃ ຓກຌັ ຘກຶ ຘາ ຅າກຌຌັໄ ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຅ະກຍັ ຽຂໄ຺າກຓຸໃ ຽຈຓີ ຂບຄ
ຉຌ຺ ຽຑໃ ືບບະ຋ິຍາງນທ຺ ຂຂໍໄ ບຄຉຌ຺ ຘກຶ ຘາເນຽໄ ຑໃ ືບຌປທໃ ຓກຓຸໃ ຒຄັ

(7) ກາຌຘຍຶ ຘທຌຽຎັຌກຓຸໃ
ຽຎັຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຋ໃ ີຽຌັໄຌຍຌັ ງາກາຈ ກາຌ຋າໍ ຄາຌປທໃ ຓກຌັ ຽຑໃ ືບ

ຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ຃ທາຓ຃ຈິ ຘາໄ ຄຘຌັ ຾ຖະ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີ຅ະຉບໄ ຄຈາໍ ຽຌຌີ ຆທີ ຈິ ດເໃູ ຌຘຄັ ຃ຓ຺ ຎະຆາ຋ິຎະແຉແຈດໄ າໃ ຄຽ
ໜາະຘຓ຺ ຃ືກຍັ ຘະຓາຆກິ ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ຅ະຽຖືບກນທ຺ ຂໍງໄ ບໃ ງ ຾ຖະ ຽຖືບກທ຋ິ ີກາຌຘະ຾ນທຄນາ຃າໍ ຉບຍເຌ
ຽຖໃ ບື ຄຌຌັໄ ໂຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ ນົຄັ ຅າກຌຌັໄ ຘະຓາຆກິ ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຅ະຖາງຄາຌ຃ທາຓກາໄ ທໜາໄ ຾ຖະ ຏຌ຺ ກາຌ
ຽປັຈທຼກເຌກຓຸໃ ຂບຄຉຌ຺ ປູໄ

(8) ກາຌປຼຌປຽູໄ ຎັຌກຓຸໃ ຽຑໃ ືບຆທໃ ງຽນຖບື ຽຑໃ ືບຌຽຎັຌຖາງຍກຸ ຃ຌ຺
ຽຎັຌກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຋ໃ ີຎະຘຓ຺ ຎະຘາຌຖະນທາໃ ຄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓື ຾ຖະ

ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ຽຂໄ຺າຈທໄ ງກຌັ ຽຌັຌໄ ກາຌຘບຌຂບຄ຃ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄຖະນທາໃ ຄຖາງ
ຍກຸ ຃ຌ຺ ຿ຈງເນຌໄ ກັ ປຼຌປຼຌປຈູໄ ທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ ຉາຓ຃ທາຓຘາຓາຈຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ຃ທາຓປທໃ ຓຓຑື າງເຌກຓຸໃ ຓີ
ກາຌ຾ຖກຎໃຼຌຎະຘຍ຺ ກາຌກາຌປຼຌປູໄ ຾ຖະ ຎະຉິຘາໍ ຑຌັ ຋າຄຘຄັ ຃ຓ຺

8) ຖກັ ຘະຌະຂບຄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຈີ
ຓະນາທິ຋ະງາແຖຖາຈຆະຑຈັ ທິ຋ະງາແຖ຅ຖຸ າຖຄ຺ ກບຌເຌຑະຍູຖຓ຺ ຖາຆາບຎຸ ະຊາໍ

(2553, ໜາໄ . 8)
ຏຘໄູ ບຌ຋ີຈ຋ີ ກຸ ຃ຌ຺ ງບໃ ຓຓ຃ີ ທາຓປຍັ ຏິຈຆບຍເຌໜາໄ ຋ໃ ີເຌຈາໄ ຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປູໄ ຾ຖະ

ກາຌບຍ຺ ປຓ຺ ຏປໄູ ຼຌເນຽໄ ຎັຌຘະຓາຆກິ ຋ໃ ີຈຂີ ບຄຆຓຸ ຆຌ຺ ຾ຖະ ຆາຈ. ຈຄໃ ັ ຌຌັໄ , ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຈຉີ ບໄ ຄ
ຓນີ ຖກັ ເຌກາຌງຈຶ ຈຄໃ ັ ຌ:ີໄ

(1) ຘໃຄ຺ ຽຘີຓເນໄຏໄປູ ຼຌແຈເໄ ຆ຃ໄ ທາຓ຃ິຈດໃູຘະຽໜີ຿ຈງກາຌຆກັ ຊາຓ ນົື ເນໄຘະ຾ຈຄ
຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌກຼໃ ທກຍັ ຍຌັ ນາຄາໃ ງໂ ຘາໍ ຖຍັ ຏປໄູ ຼຌເຌຖະຈຍັ ຉາໃ ຄໂ

(2) ຅ະແຈຽໄ ຎັຌກາຌຐິກເນໄຏໄປູ ຼຌ຃ິຈນາຽນຈຏຌ຺ ຃ິຈຎຼຍ຋ຼຍ ຾ຖະ ຃ິຈຑິ຅າຖະຌາ
ຽຊຄິ ຃ທາຓຘາໍ ຑຌັ ຖະນທາໃ ຄຘໃ ຄິ ຉາໃ ຄໂ

19

(3) ຘໃຄ຺ ຽຘີຓເນໄຏໄປູ ຼຌຓຎີ ະຘຍ຺ ກາຌກຄ຺ ເນໄນົາງ຋ໃ ີຘຸຈຈທໄ ງກາຌປຼຌ຿ຈງກາຌກະ຋າໍ

ຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ

(4) ຘໃຄ຺ ຽຘີຓເນຏໄ ປໄູ ຼຌຽປັຈທຼກຽຎັຌກຓຸໃ ຿ຈງຓກີ າຌຎຶກຘານາຖືກຌັ ເຌກຓຸໃ ຾ຍຄໃ ຄາຌກຌັ

ຽປັຈຈທໄ ງ຃ທາຓປທໃ ຓຓກື ຌັ ຾ຖະ ຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ປທໃ ຓກຌັ

(5) ຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌປ຅ູໄ ກັ ຾ກຎໄ ຌັ ນາຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄຉາຓທ຋ິ ີທກິ າຌ຋າຄທ຋ິ ະງາຘາຈ

(6) ຓກິ າຌຎໃຼຌ຾ຎຄທິ຋ີກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປດູໄ ໃູຘະຽໜີຽຑໃ ືບເນໄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປຌູໄ ຌັໄ

ຽກຈີ ຃ທາຓງຶຈງຌຸໃ ໜາໄ ຘຌ຺ ເ຅ ຾ຖະ ຍໃ ໍໜາໄ ຽຍໃ ບື ຿ຈງກາຌຌາໍ ຽບ຺າຽ຋ັກຌກິ ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປຉູໄ າໃ ຄໂຓາ

ຈຈັ ຾ຎຄເຆເໄ ຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປູໄ

(7) ຓກີ າຌຉຼຓກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປແູໄ ທຖໄ ທຄໜາໄ ຽຑໃ ືບ຋ໃ ີຏຘໄູ ບຌ຅ະແຈປໄ ທູໄ າໃ ຘບຌ຾ຍຍເຈ

຾ຈຉໃ າຓຖາໍ ຈຍັ ຂຌັໄ ຾ຖະ ງຄັ ຆທໃ ງເນຏໄ ຘໄູ ບຌຑບໄ ຓ຋ໃ ີ຅ະຘບຌຈທໄ ງ຃ທາຓໝຌັໄ ເ຅

(8) ຽຎີຈ຿ບກາຈເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈຘໄ ະ຾ຈຄ຃ທາຓ຃ິຈຽນັຌຽຑໃ ີຓຽຉີຓ ຾ຖະ ຃ິຈນາຽນຈຏຌ຺

຃ທາຓຽຎັຌຓາຂບຄຘໃ ຄິ ຋ໃ ີປຼຌ ຾ຖະ ຓກີ າຌປຍັ ຒຄັ ຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌຆໃ ຄຶ ກຌັ ຾ຖະ ກຌັ

(9) ຓກີ າຌຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ດໃຉູ ະນົບຈຽທຖາຽຌັຌໄ ກາຌຎະຽຓຌີ ຉາຓຘະຑາຍຉທ຺ ຅ຄິ ຎະຽຓຌີ

ຉາຓ຃ທາຓປ຃ູໄ ທາຓຘາຓາຈຂບຄຏປໄູ ຼຌດາໃ ຄ຾຋ໄ຅ຄິ ຽຑໃ ືບເນ຾ໄ ຌເໃ ຅ທາໃ ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປແູໄ ຈຏໄ ຌ຺ ກຄ຺ ຉາຓ

຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຋ໃ ີທາຄແທໄ ນົື ຍໃ ໍຑຼຄຑໍ

(10) ຓຘີ ືກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປູໄ ຽຑໃ ືບຆທໃ ງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຘຌ຺ ເ຅ ຾ຖະ ຽຂໄ຺າເ຅ຍຈ຺ ປຼຌ ຽຆໃ ັຌ

ຉທ຺ ຅ຄິ , ປຍູ ຑາຍ, ນຌໃຸ ຅າໍ ຖບຄ, ຾ຏຌໃ ຑຓູ , ຃ບຓຑິທຽຉຆີ ທໃ ງຘບຌ, ທິຈ຿ີ ບຊາຌຂໍຓໄ ຌູ ກາຌປຼຌປູໄ ຾ຖະ

ບໃ ຌື ໂ

(11) ຓກີໃ າຌ຅ຄູ ເ຅ເຌຖະນທໃາຄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປູໄຽຆໃ ັ ຌ ກາຌເນໄຖາຄທຌັ , ກາຌ

ຆຓ຺ ຽຆງີ ກາຌຖຄ຺ ຿຋ຈ, ກາຌຉກັ ຽຉືບຌ, ກາຌເນ຃ໄ ະ຾ຌຌ, ກາຌຘບຍ, ກາຌ຾ຂຄໃ ຂຌັ , ກາຌຉຍ຺ ຓເື ນໄ

ກຼຈ, ຓາເຆຽໄ ຎັຌຘໃ ຄິ ກະຉຌໄຸ ຾ຖະ ຆ຾ໄີ ຌທ຋າຄຽຑໃ ືບເນຏໄ ປໄູ ຼຌຽກຈີ ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅, ຉຄັໄ ເ຅, ຂະນງຌັ ໜໃຌັ

ຑຼຄເຌກາຌປຼຌກາຌຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ນົາງຂຌຶໄ

(12) ຓກີ ິຈ຅ະກາໍ ເນໄຏໄປູ ຼຌຽປັຈນົາງດໃາຄຽຑໃ ືບຘໄາຄ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅ຂບຄຏໄປູ ຼຌ ຾ຖະ

ຆທໃ ງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຘະໜກຸ ຘະໜາຌເຌກາຌປຼຌ

(13) ຘໃຄ຺ ຽຘີຓເນຏໄ ປໄູ ຼຌ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຓ຃ີ ທາຓ຅ະຽຖີຌຄບກຄາຓເຌ຋ກຸ ໂຈາໄ ຌ຋ຄັ ປາໃ ຄກາງ,

ບາຖຓ຺ , ຘຄັ ຃ຓ຺ ຾ຖະ ຘະຉຎິ ຌັ ງາ

(14) ຘໃຄ຺ ຽຘີຓ຃ທາຓຘາໍ ຑຌັ ນົື ກາຌຍຖູ ະຌາກາຌຖະນທາໃ ຄທິຆາ຋ີປຼຌກຍັ ທິຆາບໃ ືຌໂ

ເຌນົກັ ຘຈູ ຽຆໃ ັຌ ກາຌຘບຌຑາຘາກໃຘໍ ບຌເນຘໄ າໍ ຑຌັ ກຌັ ກຍັ ຘຄັ ຃ຓ຺ , ຘກຶ ຘາ, ຘິຖະຎະຘຶກຘາ, ຈຌ຺ ຉີ ຾ຖະ

ບໃ ຌື ໂ

20

(15) ຓກີ າຌຘໄາຄຍຌັ ງາກາຈເຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປູເໄ ນໄຽໝາະ຾ກກໃ າຌປຼຌປູຉໄ າຓ
ຍຈ຺ ປຼຌ຋ໃ ີຘບຌ຋ຄັ ເຌ຾ຄຂໃ ບຄຘໃ ຄິ ຾ທຈຖບໄ ຓ ຾ຖະ ບາຖຓ຺ ຂບຄຏປໄູ ຼຌ

(16) ຘບຌ຾ຍຍຽຌັຌໄ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຘາໍ ຃ຌັ ເຌກາຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂຏປໄູ ຼຌ຅ະຽຎັຌຏຖໄູ ຄ຺
ຎະຉິຍຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂຽບຄ ຏຘໄູ ບຌ຅ະຽຎັຌຑຼຄຏ຃ໄູ ບງເນ຃ໄ ທາຓຆທໃ ງຽນົືບ຾ຌະຌາໍ ເຌກາຌຽປັຈກຈິ
຅ະກາໍ

(17) ຘບຌ຿ຈງຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈເໄ ຆຎໄ ະຘາຈຘາໍ ຑຈັ ຋ຄັ 5 ເນແໄ ຈນໄ ົາງ຋ໃ ີຘຈຸ
(18) ຘບຌຉາຓກຈ຺ ຂບຄກາຌປຼຌປ຿ູໄ ຈງກາຌ຅ຈັ ຍຈ຺ ປຼຌເນໄຽໜາະຘຓ຺ ກຍັ ແທ຃ທາຓ
ຘາຓາຈ ຾ຖະ ຎະຘຍ຺ ກາຌຽຈຓີ ຂບຄຏປໄູ ຼຌ
(19) ຘບຌ຿ຈງຘໃ ຄ຺ ຽຘີຓກາຌຈາໍ ຽຌີຌຆີທິຈຉາຓ຾ຍຍຎະຆາ຋ິຎະແຉ຿ຈງຘາຓາຈ
ຘະ຾ຈຄ຃ທາຓ຃ິຈຽນັຌຉາໃ ຄໂ ຾ຖະ ຐຶກເນຏໄ ປໄູ ຼຌປ຅ູໄ ກັ ປຍັ ຒຄັ ຃ທາຓ຃ິຈຽນັຌຂບຄຏບໄູ ໃ ືຌ ຽຑາະ຃ທາຓ
຃ຈິ ຽນັຌຂບຄຏບໄູ ໃ ຌື ບກີ ຋ຄັ ຽຎິຈ຿ບກາຈເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈຓໄ ກີ າຌທາຄ຾ຏຌຄາຌປທໃ ຓກຍັ ຏຘໄູ ບຌ

2.1.1 ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ
ບາຖທິ ຌັ ບຼຓຘະບາຈ (2553, ໜາໄ . 24,25) ແຈຘໄ ະນຖຍຸ ກຼໃ ທກຍັ ກາຌປຼຌນ-ກາຌຘບຌຽຎັຌປຍູ

຾ຍຍກາຌຘບຌ຾ຍຍຎະຘຓ຺ ຎະຘາຌ຋ໃ ີຓຄຸ ຑຈັ ຋ະຌາຂຌໄຶ ຽຑໃ ືບຘບຌກາຌບາໃ ຌ, ກາຌຂຼຌ ຾ຖະ ກາຌເຆໄ
ຑາຘາ ຿ຈງບາເຘນຖກັ ກາຌກຼໃ ທກຍັ ຖາຄທຌັ ນົື ຽຎໄ຺າໝາງຂບຄກຓຸໃ ຃າໍ ຌໃ ຄຶ ຽຊຄິ ກຓຸໃ ຌບໄ ງ ເນ຃ໄ ທາຓຘາໍ
຃ຌັ ຂບຄກຓຸໃ ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ຎະກບຍຈທໄ ງກຈິ ຅ະກາໍ ນຖກັ 3 ຎະກາຌ຃ື

1) ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌບາໃ ຌ຾ຍຍຂຼຌ
2) ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌຘບຌບາໃ ຌ຾ຍຍ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅
3) ກຈິ ຅ະກາໍ ຍຖູ ະຌາກາຌຑາຘາກຍັ ກາຌຂຼຌ
຿ຈງບຄີ ຾ຉຖໃ ະກຈິ ຅ະກາໍ ຏປໄູ ຼຌ຅ະປຼຌ ຾ຖະ ຏຽໄູ ປັຈທຼກເຌກຓຸໃ ງບໃ ງຂບຄຉຌ຺ ຿ຈງຓຂີ ຌັໄ ຉບຌ
ເຌ ກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ກາຌຈຄໃ ັ ຌີ (slavin, 1995, pp. 104-110).
ຂຌັໄ ຉບຌ
1) ຃຾ູ ຍຄໃ ກຓຸໃ ຏປໄູ ຼຌຉາຓຖາໍ ຈຍັ ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌບາໃ ຌ ຏປໄູ ຼຌເຌ຾ຉຖໃ ະກຓຸໃ ຅ຍັ ຃ູໃ 2 ຃ຌ຺
ນົື 3 ຃ຌ຺ ຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌບາໃ ຌ຾ຍຍປຼຌປທໃ ຓກຌັ ຎະຓາຌ 2-3 ກຓຸໃ ຾ຉຖໃ ະກຓຸໃ ຓຘີ ະຓາຆກິ 6 ຃ຌ຺
2) ກາຌ຅ຍັ ກຓຸໃ ງບໃ ງ ເຌ຾ຉຖໃ ະກຓຸໃ ກາຌບາໃ ຌ ຏປໄູ ຼຌກຓຸໃ ຋ໃ ີ 1-3 ຅ະ຅ຍັ ຃ກູໃ ຌັ ບາໃ ຌ ຋ໃ ີຽນົືບ 1
຃ູໃ ເຌ຾ຉຖໃ ະກຓຸໃ ປຼຌກາຌບາໃ ຌກຍັ ຃ູ ຃ະ຾ຌຌຂບຄ຋ີຓ຅ະແຈ຅ໄ າກກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍ຋ກຸ ຃ຄັໄ ຃ະ຾ຌຌ຅າກ
ກາຌຂຼຌ຅ະຽຎັຌຏຌ຺ ຄາຌຂບຄກຓຸໃ ຋ີຓຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ປທໃ ຓກຌັ ຽຆໃ ັຌ ຂຼຌຖາງຄາຌ ຾ຉຄໃ ຃ທາຓ ຽປັຈ
຾ຍຍຽຐິກນຈັ ຾ຖະ ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍຉາໃ ຄໂ ຾ຖະ ຓກີ າຌເນ຃ໄ ະ຾ຌຌຂບຄ຾ຉຖໃ ະ຋ິຓ ເຌ຋ກຸ ກຈິ ຅ະກາໍ

21

຃ທຌຽຎັຌ຃ະ຾ຌຌຂບຄ຋ີຓ ຋ີຓ຋ໃ ີແຈ຃ໄ ະ຾ຌຌ 90% ຂຌໄຶ ແຎ ຅ະແຈປໄ ຍັ ຎະກາຘະຌງີ ະຍຈັ “ຽຎັຌຆຸຍຽຎີ
຋ີຓ” ນາກແຈ຃ໄ ະ຾ຌຌຉຄັໄ ຾ຉໃ 80-89% ກ຅ໍ ະແຈປໄ ຍັ ຖາຄທຌັ ຖບຄຖຄ຺ ຓາ.

3) ຃ຑູ ຍ຺ ກຓຸໃ ກາຌບາໃ ຌຎະຓາຌທຌັ ຖະ 20 ຌາ຋ີ ຾຅ຄໄ ທຈັ ຊຸຎະຘຄ຺ ເຌກາຌບາໃ ຌ຾ຌະຌາໍ ຃າໍ
ຘຍັ ເໜໃໂ ຋ຍ຺ ຋ທຌຘຍັ ຽກໃ າ຺ ຉໃ ໍ຅າກຌຌັໄ ຃຅ູ ະກາໍ ຌຈ຺ ຾ຖະ ຾ຌະຌາໍ ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌ຾ຖທໄ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌຽປັຈກຈິ
຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂ ຉາຓ຋ໃ ີຏປໄູ ຼຌ຅ຈັ ກຼຓແທເໄ ນໄ ຅າກຌຌັໄ ປຍັ ຆຸຈຽບກະຘາຌຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂ
ເຌກຓຸໃ ງບໃ ງຂບຄຉຌ຺ .

- ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌບາໃ ຌກຍັ ຽຑໃ ືບຌ຃຋ູໃ ີຓ ບາໃ ຌຽຖໃ ືບຄເຌເ຅຅າກຌຌັໄ ຑຈັ ຎໃຼຌກຌັ ບາໃ ຌບບກ
ຘຼຄກຍັ ຽຑໃ ືບຌ຃຋ູໃ ີຓ ນງໍໜໄ າໄ ຉໃ ໍນງໍໜໄ າໄ ຃ຌ຺ ຋ໃ ີຒຄັ ຅ະ຃ບງ຾ກແໄ ຂຽຓໃບື ຽກຈີ ຂໍຏໄ ິຈຏາຈ ຃ດູ າໃ ຄຘຄັ ຽກຈກາຌ
ບາໃ ຌ ຾ຖະ ຆ຾ໄີ ຌະຊາໄ ຏປໄູ ຼຌບາໃ ຌຍໃ ໍຊກື .

- ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌຐຶກແທງາກບຌເຌຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌ ຾ຖະ ຂຼຌຘາໍ ຑຌັ ກຍັ ຏປໄູ ຼຌ຋ໃ ີ຅ະຉບໄ ຄ
ຉບຍ຃າໍ ຊາຓ຋ໃ ີແທເໄ ຌຆຸຈຎະກບຍກາຌຘບຌ຋ໃ ີຊາຓກຼໃ ທກຍັ ແທງາກບຌ຋ໃ ີໃຎະກຈ຺ ເຌຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌ ຽຓໃບື ຏໄູ
ປຼຌບາໃ ຌແຈຽໄ ຃ໃ ຄິ ໜໃ ຶຄ຅ະຊກື ຘໃຄັ ດຈຸ ຾ຖທໄ ເນຖໄ ະຍຉຸ ທ຺ ຖະ຃ບຌເຌຽຖໃ ືບຄ, ຘະຊາຌ຋ໃ ີຘໃ ຄິ ຾ທຈຖບໄ ຓ ຍຌັ ນາ
຋ໃ ີຽກຈີ ຂຌຶໄ ເຌຽຖໃ ືບຄ ຖທຓຽຊຄິ ກາຌ຋າໍ ຌາງທາໃ ຍຌັ ນາ຅ະຽກຈີ ຂຌຶໄ ບີກດາໃ ຄເຈ ຘຈຸ ຋ໄາງ຅ະຽຎັຌ຃າໍ ຊາຓ
ກຼໃ ທກຍັ ຽຖໃ ືບຄ຋ຄັ ໜຈ຺ ຾ຖະ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌຂຼຌຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ີບາໃ ຌຎະຽຓຌີ 2-3 ນງໍໜໄ າໄ ບາຈຂຼຌຽຖໃ ືບຄ຃າໄ ງກຌັ
຾ຉຉໃ ບຌ຅ຍ຺ ຉາໃ ຄກຌັ .

- ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄ຃າໍ ຘຍັ ຏປໄູ ຼຌຑຈັ ກຌັ ບບກຘຼຄເຌ຃ຂູໃ ບຄຉຌ຺
- ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄ຃າໍ ຘຍັ ຏໄປູ ຼຌຉບໄ ຄ຃ຌ຺ໄ ນາ຃ທາຓໝາງຂບຄ຃າໍ ຘຍັ
຅າກ຃າໍ ຘຍັ ຋ຄັ ໜຈ຺ ຋ໃ ີບາໃ ຌ຅າກທຈັ ຅ະຌາຌກຸ ຓ຺ ຾ຖະ ຾ຉຄໃ ຎະ຿ນງກ ຿ຈງເຆ຃ໄ າໍ ຘຍັ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທ
- ກຈິ ຅ະກາໍ ຽຖໃ ຺າຽຖໃ ືບຄນົຄັ ຅າກກາຌບາໃ ຌເນ຾ໄ ຉຖໃ ະ຃ກູໃ ຍັ ແຎຽຖໃ ຺າຽຖໃ ືບຄເຌກຓຸໃ ງບໃ ງຂບຄ
ຉຌ຺ ຽບຄເນໜໄ ຒໃູ ຄັ
- ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌຘະກຈ຺ ຃າໍ ຋ກຸ ຃າໍ ຅ຌ຺ ກທໃ າ຅ະຊກື ຉບໄ ຄໜຈ຺ ຋ກຸ ຃າໍ
4) ນົຄັ ຅າກກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌບາໃ ຌ ຃ຌູ າໍ ບະ຋ິຍາງຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ີບາໃ ຌ ຿ຈງ຃຅ູ ະຽຌັຌໄ ກາຌຐຶກ຋ກັ ຘະ
ຉາໃ ຄໂ ເຌກາຌບາໃ ຌຽຆໃ ັຌ ກາຌ຅ຍັ ຎະຽຈັຌຍຌັ ນາ ກາຌ຃າຈຽຈ຺າຽຎັຌຉຌ຺ໄ
5) ຏປໄູ ຼຌປຍັ ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍກາຌບາໃ ຌຽຑໃ ືບ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ ຏປໄູ ຼຌ຅ະແຈປໄ ຍັ ຃ະ຾ຌຌຽຎັຌ຋ຄັ ຖາງ
ຍກຸ ຃ຌ຺ ຾ຖະ ຽຎັຌ຋ີຓ
6) ຏປໄູ ຼຌ຅ະແຈປໄ ຍັ ກາຌຘບຌ ຾ຖະ ຐືກ຋ກັ ຘະກາຌບາໃ ຌບາ຋ິຈຖະ 1 ຓືໄ ຽຆໃ ັຌ ຋ກັ ຘະກາຌ
຅ຍັ ເ຅຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຋ກັ ຘະກາຌບາໄ ຄບີຄ ຋ກັ ຘະກາຌເຆຽໄ ນຈຏຌ຺ ຽຎັຌຉຌ຺ໄ ຏປໄູ ຼຌ຅ະແຈປໄ ຍັ ຆຸຈກາຌ
ປຼຌ-ກາຌຘບຌ ຆໃ ຄຶ ຏປໄູ ຼຌຘາຓາຈຽຖືບກນທ຺ ຂໍກໄ າຌຂຼຌແຈຉໄ າຓ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅ ຏປໄູ ຼຌ຅ະຆທໃ ງກຌັ ທາຄ
຾ຏຌຂຼຌຽຖໃ ບື ຄ ຾ຖະ ຆທໃ ງກຌັ ກທຈຘບຍ຃ທາຓຊກື ຉບໄ ຄ ຾ຖະ ເຌ຋ໃ ີຘຈຸ ຉຑີ ີຓຏຌ຺ ຄາຌບບກຓາ

22

7) ຏປໄູ ຼຌ຅ະແຈປໄ ຍັ ທຼກຍາໄ ຌເນຽໄ ຖືບກບາໃ ຌໜຄັ ຘື຋ໃ ີຘຌ຺ ເ຅ ຾ຖະ ຂຼຌຖາງຄາຌຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີ
ບາໃ ຌຽຎັຌຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ຿ຈງເນຏໄ ຎໄູ ກ຺ ຃ບຄຆທໃ ງກທຈຘບຍຑຶຈຉິກາໍ ປທໃ ຓກາຌບາໃ ຌຂບຄຏໄປູ ຼຌດໃຽູ ປືບຌ
຿ຈງຓ຾ີ ຍຍຒບຓເນ.ໄ

2.1.2 ປຍູ ຾ຍຍຂບຄກາຌປຼຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ ຾ຖະ ກາຌຂຼຌ
ຆຓ຺ ຑູ ຍຌຸ ບາກາຈ (2559, ໜາໄ . 27,28) ຽຎັຌທິ຋ີກາຌປຼຌ຋ໃ ີຓຄຸໄ ຽຌັຌໄ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈຑໄ ຈັ ຋ະຌາ຋ກັ

ຘະກາຌບາໃ ຌຽຑໃ ືບ຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ ຿ຈງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຘາຓາຈຊາໃ ງ຋ບຈ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ເຌກາຌບາໃ ຌບບກຓາ
ເຌປຍູ ຂບຄກາຌຂຼຌ ຘະນຖຍຸ ຽຎັຌຽຖໃ ືບຄຖາທ຋ໃ ີບາໃ ຌບບກຓາ ຉາຓ຃ທາຓ຃ິຈຽນັຌຂບຄຉຌ຺ ຽບຄ ນົຄັ
຅າກກາຌຽຖໃ ຺າຽຖໃ ືບຄ ຌບກ຅າກຌກໄີ າຌປຼຌ຿ຈງທິ຋ີແບບາຆີ ຽຎັຌກາຌປຼຌປຍູ ຾ຍຍກຓຸໃ ຘາໍ ຑຌັ ຽຎັຌຘໃ ື
ຑຈັ ຋ະຌາກາຌບາໃ ຌແຈດໄ າໃ ຄກທໄ າຄຂທາຄ ຿ຈງຏຘໄູ ບຌ຅ະ຾ຍຄໃ ຏປໄູ ຼຌບບກຽຎັຌກຓຸໃ ຾ຉຖໃ ະກຓຸໃ ຎະກບຍ
ຈທໄ ງຏປໄູ ຼຌ ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌບາໃ ຌຘຄູ ຾ຖະ ຉາໃ ໍ ຏໄຘູ ບຌ຅ະ຅ຈັ ຏປໄູ ຼຌເຌ຾ຉຖໃ ະກຓຸໃ ຽຎັຌ຃ູໃ
ຖະນທາໃ ຄຏປໄູ ຼຌຽກໃ ັຄ ຾ຖະ ຏ຋ໄູ ໃ ີປຼຌບບໃ ຌຆທໃ ງກຌັ ຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌບາໃ ຌ຋ໃ ີ຃ຓູ ບຍໝາງ ນົຄັ ຅າກ຋ໃ ີ
຃ຌູ າໍ ຘະຽໜີຽຌບໄື ນາ຾ຖທໄ ຾ຖະ ເຌຆທຄຘຈຸ ຋ໄາງຂບຄກາຌປຼຌຏປໄູ ຼຌເຌກຓຸໃ ຋ຄັ ໜຈ຺ ຅ະກຍັ ຓາຽປັຈ
ທຼກຆທໃ ງກຌັ ກທຈ຾ກແໄ ຂທຼກຂບຄກຌັ ຾ຖະ ກຌັ ບກີ ຃ຄັໄ ໜໃ ຶຄ ນົຄັ ຅າກ຋ໃ ີປຼຌ຅ຍ຺ ຍຈ຺ ປຼຌ຾ຉຖໃ ະຍຈ຺ ຾ຖທໄ
຅ະຓກີ າຌ຋ຈ຺ ຘບຍຽຎັຌຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ຃ະ຾ຌຌ຅າກກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍກຍັ ຃ະ຾ຌຌ຅າກກາຌຽປັຈທຼກປທໃ ຓກຌັ
ຽຎັຌກຓຸໃ ຅ະຌາໍ ຓາປທໃ ຓຽຎັຌ຃ະ຾ຌຌກຓຸໃ ຽຑໃ ືບຘາໄ ຄ຃ທາຓໜຌັໄ ເ຅ເຌ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈ຋າຄກາຌປຼຌ (ທໍຖະ
ຑຌັ ຘຈິ ຋ິຽຖີຈ, 2527, ໜາໄ . 18) ກາໃ ທຽຊຄິ ກາຌ຅ຈັ ປຍູ ຾ຍຍກາຌປຼຌ ຋ໃ ີຏຘໄູ ບຌ຾ຍຄໃ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌກຓຸໃ ທາໃ
ທ຋ິ ີຈຄໃ ັ ກາໃ ທຌາໍ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈ຾ກຏໄ ປໄູ ຼຌຽຑາະທາໃ .

1) ຘບຌ຾ຍຍຽຑໃ ືບຆທໃ ງຽຑໃ ືບຌ (Peer Teaching) ຽຎັຌກາຌຘບຌ຾ຍຍ຿ຉຉໃ ໍ຿ຉ ຆໃ ຄຶ ຽປັຈເນໄ
ຏປໄູ ຼຌຘຌ຺ ເ຅ ຾ຖະ ຽບ຺າເ຅ເຘຍໃ ຈ຺ ປຼຌນົາງຂຌຶໄ .

2) ຃ະ຾ຌຌຂບຄກຓຸໃ ຃ຘູ ບຌ຃ຈິ ຃ະ຾ຌຌ຋ໃ ີແຈໄ ຈທໄ ງກາຌຌາໍ ຃ະ຾ຌຌ຅າກກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຽຎັຌ
ຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ຂບຄຘະຓາຆກິ ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ເຌກຓຸໃ ຓາຎໃຼຌຽຎັຌ຃ະ຾ຌຌຂບຄກຓຸໃ ຆໃ ຄຶ ຅ະຽປັຈເນຘໄ ະຓາຆກິ ຂບຄ
ກຓຸໃ ຑະງາງາຓຆທໃ ງຽນົືບກຌັ ຽຑໃ ືບເນກໄ ຓຸໃ ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄແຈປໄ ຍັ ຖາຄທຌັ .

3) ຃ະ຾ຌຌຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ຘາຓາຈ຋ໃ ີ຅ະຆທໃ ງເນກໄ ຓຸໃ ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄແຈ຃ໄ ະ຾ຌຌຘະຽຖງໃ ຽຑໃ ີຓຂຌຶໄ
ນົື ຖຈ຺ ຖຄ຺ ແຈຽໄ ຑາະຘະຌຌັໄ ຘະຓາຆກິ ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຅ະຑະງາງາຓຽປັຈເນ຃ໄ ະ຾ຌຌຂບຄຉຌ຺ ດາໃ ຄຽຉັຓ຋ີ

4) ກາຌຽປັຈທຼກຽຎັຌກຓຸໃ ຂບຄຌກັ ປຼຌແຈຓໄ ຿ີ ບກາຈປຼຌປູໄ ກາຌຽປັຈທຼກປທໃ ຓກຌັ ຽຎັຌກຓຸໃ ຅ໃຄຶ
ຽປັຈເນກໄ າຌຽປັຈທຼກຓຎີ ະຘຈິ ຋ິຑາຍ.

5) ຋ກັ ຘະ຋າຄຘຄັ ຃ຓ຺ ຌກັ ປຼຌ຋ກຸ ຃ຌ຺ ແຈຐໄ ຶກ຋ກັ ຘະ຋າຄຘຄັ ຃ຓ຺ ຾ຖະ ກາຌຓຽີ ຑໃ ືບປທໃ ຓ
ຄາຌຆທໃ ງຽປັຈເນຏໄ ປໄູ ທູໄ ຋ິ ີກາຌຽປັຈທຼກປທໃ ຓກຌັ ຆໃ ຄື ຌກັ ປຼຌຘາຓາຈຌາໍ ແຎເຆເໄ ຌກາຌຽປັຈທຼກ຅ຄິ ແຈໄ

23

6) ຃ທາຓຑາກຑຓູ ເ຅ຂບຄຌກັ ປຼຌຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌປຼຌຈປີ ຼຌຽກໃຄັ ຅ະຽກຈີ ຃ທາຓ
ປຘູໄ ກຶ ຑາກຑຓູ ເ຅ທາໃ ຉຌ຺ ຽບຄຓຘີ ທໃ ຌຆທໃ ງຽນົືບຽຑໃ ືບຌ ຓຘີ ທໃ ຌຆທໃ ງຽນົືບຘຄັ ຃ຓ຺ ເຌຆຌັໄ ປຼຌ

7) ກາຌຉບຍ຃າໍ ຊາຓຂບຄ຃ູ ເຌກາຌປຼຌ຾ຍຍ຾ຍຄໃ ກຓຸໃ ຽປັຈເນຌໄ ກັ ປຼຌແຈຆໄ ທໃ ງຽນົືບກຌັ
຅ະຽປັຈເນຌໄ ກັ ປຼຌກາໄ ຋ໃ ີ຅ະຉບຍ ຾ຖະ ກາໄ ຘະ຾ຈຄບບກ ຽຑາະຊາໄ ທາໃ ຉບຍຏິຈກໃຊໍ ກື ທາໃ ຏິຈ຋ຄັ ກຓຸໃ
ຽປັຈເນຌໄ ກັ ປຼຌປຘູໄ ກຶ ທາໃ ຓຘີ ທໃ ຌປຍັ ຏິຈຆບຍປທໃ ຓກຌັ ຽກຈີ ຃ທາຓຘະຌຈິ ຾ໜຌໄ ຾ຖະ ຍໃ ໍບາງຽຓໃບື ຉບຍ
ຏິຈ

ຘະນຖຍຸ ກາຌປຼຌຈທໄ ງທ຋ິ ີຌີໄ ຅ໃຄຶ ຽຎັຌທິ຋ີປຼຌ຋ໃ ີຓຄຸໃ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌ ແຈຑໄ ຈັ ຋ະຌາກາຌບາໃ ຌແຎຑບໄ ຓ
ກຍັ ຽຌັຌໄ ກາຌປຼຌຽຎັຌກຓຸໃ ຈທໄ ງ ຾ຖະ ຽນັຌແຈທໄ າໃ ຽຎັຌກາຌປຼຌ຋ໃ ີ຃າໍ ຌໃ ຄື ຽຊຄີ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຘາໍ ຃ຌັ ຆໃ ຄຶ ຅ະກໍ
ເນໄຽກຈີ ຍຌັ ງາກາຈກາຌປຼຌ຋ໃ ີຈີ ຾ຖະ ຏໄຘູ ບຌຽຎີຈ຿ບກາຈເນໄປຼຌຽຎັຌກຓຸໃ ຽຎັຌ຃ູຌໃ ກັ ປຼຌຓ຃ີ ທຓ
ຘາຓາຈເຌກາຌບາໃ ຌຘຄູ ແຈຆໄ ທໃ ງຽນົືບຌກັ ປຼຌ຋ໃ ີໃຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌບາໃ ຌຉາໃ ໍ ຆທໃ ງເນຓໄ ຃ີ ທາຓ
ຽຂໄ຺າເ຅ເຌກາຌບາໃ ຌ຋ໃ ີຈຂີ ຌໄຶ ຽຑາະຌກັ ປຼຌ຋ີຽກໃ ຄັ ຅ະຽຂ຺ໄາເ຅຃າໍ ຘບຌຂບຄ຃ູ ຾ຖະ ປຍັ ປແູໄ ຈຈໄ ກີ ທໃ າຏ຋ໄູ ໃ ີ
ປຼຌບບໃ ຌ ຌກັ ປຼຌຽກຈີ ຃ທາຓໝຌັໄ ເ຅ເຌກາຌປຼຌກາຌຘະ຾ຈຄບບກ ຽປັຈເນຏໄ ປໄູ ຼຌຽກຈີ ຽ຅ຈຉະຌະ຃ະ
ຉ຋ິີ ໃ ີຈຉີ ໃ ໍກາຌປຼຌ.

+ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ ຾ຖະ ກາຌຂຼຌ
ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌຎະກບຍຈທໄ ງກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌ-ກາຌຘບຌ຿ຈງຽຖໃ ີຓ
຅າກ

1) ຂຌັໄ ຌາໍ ຘະຽໝີຍຈ຺ ປຼຌ
຃ູຽຎັຌຏໄຌູ າໍ ຘະຽໝີຍຈ຺ ປຼຌ ຿ຈງກາຌ຋ຍ຺ ຋ທຌ຃າໍ ຘຍັ ຽກໃ ຺າ ຘບຌ຃າໍ ຘຍັ ເໝໃ຿ຈງຓີ

຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຓຄຸໄ ໜາງຽຑໃ ືບ຋ໃ ີ຅ະເນຌໄ ກັ ປຼຌບາໃ ຌບບກຘຼຄ຃າໍ ຘຍັ ແຈດໄ າໃ ຄຊກື ຉບໄ ຄ ເນຌໄ ກັ ປຼຌປຼຌປ຃ູໄ ທາຓ
ໜາງຂບຄ຃າໍ ຘຍັ ງາກ ຿ຈງກາຌບະ຋ິຍາງ ຾ຖະ ເນ຃ໄ າໍ ຅າໍ ກຈັ ຃ທາຓຽຑໃ ືບ຋ໃ ີ຅ະເນຌໄ ກັ ປຼຌຘາຓາຈ
ຽບ຺າ຃າໍ ຘຍັ ແຎຘາໄ ຄຎະ຿ນງກແຈດໄ ໃາຄຓ຃ີ ທາຓໜາງ ຾ຖະ ຊກື ຉບໄ ຄຉາຓນົກັ ແທງາກບຌນົຄັ ຅າກ຋ໃ ີ຃ູ
ຘບຌ຃າໍ ຘຍັ ຾ຖທໄ ຃຃ູ ທຌ຾ຌະຌາໍ ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີ຅ະເນຌໄ ກັ ປຼຌຽຈ຺າ ນົື ຃າຈກາຌຖທຄໜາໄ ທາໃ ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີ຃຅ູ ະເນໄ
ບາໃ ຌຽຎັຌຽຖໃ ືບຄກຼໃ ທກຍັ ນງຄັ ຿ຈງຽຈ຺າ຅າກ຃າໍ ຘຍັ ຋ໃ ີ຃ຘູ ບຌຽຑໃ ືບຽຎັຌກາຌຽຆໃ ືບຓ຿ງຄຎະຘຍ຺ ກາຌຽຈຓີ
ຽຂໄ຺າກຍັ ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີປຼຌ.

2) ຂຌັໄ ກາຌຽຐິກຽປັຈທຼກຽຎັຌ຋ີຓ
ກຈິ ຅ະກາໍ ຌກັ ປຼຌຽປັຈທຼກຽຎັຌ຋ີຓ຅ະຽປັຈຽຓໃບື ຃ຌູ າໍ ຘະຽໝີຍຈ຺ ປຼຌປຼຍປບໄ ງ຾ຖທໄ ຆໃ ຄື

຾ຍຄໃ ບບກຽຎັຌ ຂຌັໄ ຉບຌຈຄໃ ັ ຖຓຸໃ ຌ:ໄີ
(1) ຽຐິກ຿ຈງຓ຃ີ ຃ູ ທຍ຃ຓຸ

24

ນົຄັ ຅າກ຋ໃ ີ຃຋ູ ຍ຺ ຋ທຌ຃າໍ ຘຍັ ຽກໃ າ຺ ຾ຌະຌາໍ ຃າໍ ຘຍັ ເໝໃ ຾ຖະ ຾ຌະຌາໍ ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີ຅ະເນໄ
ບາໃ ຌ຾ຖທໄ ຌກັ ປຼຌ຅ະແຈຽໄ ປັຈກຈິ ຅າໍ ຉາຓຖາໍ ຈຍັ ຂຌັໄ ຉບຌເຌກຓຸໃ ຂບຄຉຌ຺ ຿ຈງຓ຃ີ ຃ູ ທຍ຃ຓຸ ດ.ໃູ

- ບາໃ ຌບບກຘຼຄ຃າໍ ຘຍັ ຌກັ ປຼຌຽຐິກກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄ຃າໍ ຘຍັ ຅າກຖາງກາຌ຃າໍ
ຘຍັ ຋ໃ ີ ຃ູເນໄກຍັ ຃ູໃຂບຄຉຌ຺ ຽບຄຎໃຼຌກຌັ ບໃາຌຆໃທງເນໄຌກັ ປຼຌປຼຌປູໄ຃ທາຓໜາງຂບຄ຃າໍ ຆຍັ ຿ຈງ
ບຈັ ຉະ຿ຌຓຈັ ຾ຖະ ຍໃ ໍຽຎັຌບຎຸ ະຘກັ ເຌກາຌຽຂ຺ໄາເ຅ເຌຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີ຃຅ູ ະເນບໄ າໃ ຌ.

- ຽຐິກນາ຃ທາຓໜາງຂບຄ຃າໍ ຘຍັ ຌກັ ປຼຌເຆ຃ໄ າໍ ຘຍັ ຅າກຖາງກາຌ຃າໍ ຘຍັ ເຌ
ກາຌຽຐິກນາ຃ທາຓໜາງຂບຄ຃າໍ ຘຍັ ຅າກທຈັ ຅ະຌາຌກຸ ຓ຺ ຾ຖທໄ ຂຼຌ຃ທາຓໜາງຂບຄ຃າໍ ຘຍັ ຽຎັຌ຃າໍ ຽທໄ຺າ
ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄ (ນາກຌກັ ປຼຌຽປັຈແຈ)ໄ ຾ຖະ ຘາໄ ຄຎະ຿ນງກ຃າໍ ຘຍັ ຋ໃ ີ຃ເູ ນ.ໄ

- ຘະກຈ຺ ຃າໍ ຌກັ ປຼຌຽຐິກຘະກຈ຺ ຘຍັ ກຍັ ຃ຂູໃ ບຄຉຌ຺ ຽບຄ ນົື ກຍັ ຽຑໃ ືບຌເຌ຋ີຓ ຿ຈງ
ຓ຃ີ ຌ຺ ຍບກ 1 ຃ຌ຺ ເນຘໄ ະຓາຆກິ ເຌກຓຸໃ ຂຼຌ຾ຖທໄ ຎຼໃ ຌກຌັ ກທຈ຅ຌ຺ ກທຈ຅ະຘະກຈ຺ ຃າໍ ແຈຊໄ ກື ຉບໄ ຄ຋ກຸ ຉທ຺

- ກາຌບາໃ ຌເຌເ຅ ນົຄັ ຅າກນາ຃ທາຓໜາງຂບຄ຃າໍ ຘຍັ ຾ຖະ ຘະກຈ຺ ຃າໍ ແຈຊໄ ກື ຋ກຸ
ຉທ຺ ຾ຖທໄ ຌກັ ປຼຌບາໃ ຌຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີ຃ກູ າໍ ຌຈ຺ ເນໄເຌເ຅ກບໃ ຌຽຑໃ ືບຖທຍຖທຓ ຾ຖະ ຋າໍ ຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ຽຖໃ ືບຄ
ກບໃ ຌ຋ໃ ີ຅ະຽຐິກກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄເຌຂຌັໄ ຉໃ ໍແຎກຍັ ຽຑໃ ືບຌ.

- ກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄ ຌກັ ປຼຌຎໃຼຌກຌັ ບາໃ ຌ຃ຌ຺ ຖະນງໍໜໄ າໄ ກຍັ ຃ຂູໃ ບຄຉຌ຺ ນົື ກຍັ ໝໃູ
ປທໃ ຓ຋ີຓ ຽຓໃບື ຏໄເູ ຈບາໃ ຌບບກຘຼຄຍໃ ໍຊກື ກໃ ຆໍ ທໃ ງກຌັ ຾ກແໄ ຂ ຘທໃ ຌ຃ຏູ ຘໄູ ບຌ຅ະຉບໄ ຄຽຍໃ ິຄຌກັ ປຼຌ຋ກຸ ກຓຸໃ
ຽຎັຌກາຌຘຄັ ຽກຈ຃ທາຓຊກື ຉບໄ ຄເຌກາຌບາໃ ຌຂບຄຌກັ ປຼຌ ຊາຆທໃ ງຽນົືຽຓໃບື ຌກັ ປຼຌຓຍີ ຌັ ນາ

- ກາຌ຃ຌໄ຺ ນາ຃າໍ ຉບຍ຅າກຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ີບາໃ ຌ ຌກັ ປຼຌ຾ຉຖໃ ະ຋ີຓ ຆທໃ ງກຌັ ຉບຍ຃າໍ ຊາຓ
຾ຖະ ຾ຉຖໃ ະຉບຌຂບຄຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີ຃ເູ ນບໄ າໃ ຌຎືກຘາ ຾ຖະ ບະຑິຍາງນາ຃າໍ ຉບຍ຋ໃ ີຊກື ຉບໄ ຄກບໃ ຌ຋ໃ ີຌກັ ປຼຌ
຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຅ະຂຼຌ຃າໍ ຉບຍຂບຄຉຌ຺ ຽບຄຘໃຄ຺ ເນ຃ໄ .ູ

- ກາຌຽຖໃ ຺າຽຖໃ ືບຄ ຌກັ ປຼຌເຌ຾ຉຖໃ ະກຓຸໃ ຆທໃ ງກຌັ ຘະນຖຍຸ ຽນຈກາຌ ຿ຈງເຆ຃ໄ າໍ
ຊາຓ຾ຌະ຾ຌທ຋ຄັ ເຌກາຌຽຖໃ ຺າຽຖໃ ບື ຄ

(2) ຂຌັໄ ຉບຌກາຌຽຐິກ຾ຍຍບຈິ ຘະນົະ
ນົຄັ ຅າກ຋ໃ ີຌກັ ປຼຌແຈຽໄ ປັຈທຼກຽຎັຌກຓຸໃ ຿ຈງຓ຃ີ ຃ູ ທຍ຃ຓຸ ຽຍໃ ິຄ຾ງຄຆທໃ ງຽນົືບດໃາຄ

ເກຆໄ ຈິ ຾ຖທໄ ຌກັ ປຼຌງຄັ ຅ະແຈຽໄ ຐິກຽປັຈທຼກຽບຄຉາຓຖາໍ ຑຄັ ຿ຈງກາຌຆທໃ ງກທຈກາຌ຾ກແໄ ຂ຃ທາຓ
ຊກື ຉບໄ ຄເຌກາຌຽປັຈທຼກຂບຄຏໄປູ ທໃ ຓ຋ີຓກບໃ ຌ຋ໃ ີ຅ະຘໃຄ຺ ຃ູ ຌບກ຅າກຌຌີໄ ກັ ປຼຌງຄັ ຘາຓາຈຽຐິກບາໃ ຌ
ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີຉຌ຺ ຽບຄຘຌ຺ ເ຅ແຈຉໄ າຓ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌຌບກນບໄ ຄປຼຌ

(3) ຂຌັໄ ຉບຌກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍ
ນົຄັ ຅າກ຋ໃ ີຌກັ ປຼຌ ປຼຌ຅ຍ຺ ຾ຉຖໃ ະຍຈ຺ ຾ຖທໄ ຃ຏູ ຘໄູ ບຌ຅ະ຋ຈ຺ ຘບຍຌກັ ປຼຌ ກຼໃ ທກຍັ

຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ເຌກາຌບາໃ ຌຽຖໃ ືບຄ ກາຌຘາໄ ຄຎະ຿ນງກ຅າກ຃າໍ ຘຍັ ຋ໃ ີເນໄ ກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄ຃າໍ ຘຍັ ຆໃ ືຄ
25

ເຆຽໄ ທຖາຎະຓາຌ 15-20 ຌາ຋ີ ຿ຈງ຋ຈ຺ ຘບຍຽຎັຌຍກຸ ຃ຌ຺ ຍໃ ໍບະຌງຸ າກເນຆໄ ທໃ ງຽນົືບກຌັ ຃ຏູ ຘໄູ ບຌຉບໄ ຄ
ເນຌໄ ກັ ປຼຌ຾ງກ຿ຉະບບກ຅າກກຓຸໃ ຃ະ຾ຌຌຂບຄກຓຸໃ ຌຂີໄ ຌໄຶ ດໃກູ ຍັ ຃ທາຓຘາຓາຈຂບຄຘະຓາຆິກ ຽຓໃບື
ຌກັ ປຼຌຽປັຈກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຘາໍ ຽຖັຈ຃ຏູ ຘໄູ ບຌ຃ທຌປີຍກທຈ ຾ຖະ ຍບກ຃ະ຾ຌຌຂບຄ຾ຉຖໃ ະ຋ີຓເນ຋ໄ ກຸ
຃ຌ຺ ປນູໄ າກຽຎັຌແຎແຈຽໄ ຑໃ ືບຽຎັຌກາຌກະຉຌໄຸ ຾ຖະ ກາໍ ຖຄັ ເ຅ເນຏໄ ປໄູ ຼຌ

(4) ຂຌັໄ ຃າໍ ຌຄຶ ຽຊຄິ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈຂບຄກຓຸໃ
຋ຌັ ຋ີ຋ໃ ີຏຘໄູ ບຌ຃ຈິ ແຖ຃ໃ ະ຾ຌຌຂບຄຏປໄູ ຼຌ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຾ຖະ ຾ຉຖໃ ະ຋ີຓຘາໍ ຽຖັຈ຾ຖທໄ

຃ທຌ຅ະເນຖໄ າຄທຌັ ກຼຈຉິຍຈັ ນົື ຆຓ຺ ຽຆງີ ເນກໄ ຓຸໃ ຋ໃ ີຓ຃ີ ະ຾ຌຌແຈປໄ ບຈຽກຌ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ແທຽໄ ຑໃ ືບຽຎັຌກາຌຆີໄ
ເນຽໄ ນັຌ຃າໃ ຂບຄກາຌປທໃ ຓຓື ຾ຖະ ຃ທາຓຘາໍ ຽຖັຈເຌ຋ີຓ

2.1.3 ບຄ຺ ຎະກບຍຂບຄກາຌປຼຌ຾ຍຍປທໃ ຓຓຎື ະຘຓ຺ ຎະຘາຌກາຌບາໃ ຌ
ຆຓ຺ ຑູ ຍຌຸ ບາກາຈ (2559, ໜາໄ . 29) ຏປໄູ ຼຌ຅ະແຈກໄ າໍ ຌຈ຺ ກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂ ຽຎັຌ຋ີຓ ຿ຈງຓີ

ບຄ຺ ຎະກບຍ ຈຄໃ ັ ຉໃ ໍແຎຌ:ີໄ ກາຌປຼຌຽຎັຌ຋ີຓ຾ຓຌໃ ຏຘໄູ ບຌ຅ະຽຎັຌຏ຅ໄູ ຈັ ຌກັ ປຼຌຽຂໄ຺າຽຎັຌກຓຸໃ ບາໃ ຌ ກຓຸໃ ຖະ
2 ຃ຌ຺ ຾ຉຊໃ າໄ ຅າໍ ຌທຌຏປໄູ ຼຌ຾ຉຊໃ າໄ ຅າໍ ຌທຌຏປໄູ ຼຌຍໃ ໍຖຄ຺ ຉທ຺ ຽຎັຌ຃ູໃ ກ຅ໍ ຈັ ກຓຸໃ ບາໃ ຌກຓຸໃ ຖະ 3 ຃ຌ຺ ກໃແໍ ຈນໄ ົຄັ
຅າກ຋ໃ ີຏໄຘູ ບຌ຅ຈັ ຏໄປູ ຼຌຽຂໄ຺າຽຎັຌກຓຸໃ ບໃາຌ຾ຖທໄ ຏໄຘູ ບຌ຅ະ຅ຈັ ກຓຸໃ ບໃາຌຽຂໄ຺າຽຎັຌ຋ີຓ ເຌ຾ຉຖໃ ະ຋ີຓ
ຎະກບຍຈທໄ ງຘະຓາຆກິ ຅າກກຓຸໃ ບາໃ ຌ 2 ກຓຸໃ ຘາຓາຆິກເຌ຾ຉຖໃ ະ຋ີຓ຅ະ຅ຍັ ຃ກູໃ ຌັ ຆທໃ ງກຌັ ຽປັຈກຈິ ຅ະ
ກາໍ ຋ໃ ີ຃ກູ າໍ ຌຈ຺ ເນ຅ໄ ຌ຺ ຃ຍ຺

1) ກຈິ ຅ະກາໍ ກຼໃ ທກຍັ ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌຽຎັຌກຈິ ຅ະກາໍ ຋ໃ ີ຃ກູ າໍ ຌຈ຺ ເນຌໄ ກັ ປຼຌຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ນົຄັ
຅າກ຋ໃ ີ຃ແູ ຈຌໄ າໍ ຘະຽໜີຍຈ຺ ປຼຌແຎ຾ຖທໄ ຓາຽປັຈຽຎັຌ ຉທ຺ ດາໃ ຄຂບຄກຈິ ຅ະກາໍ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທແຈ຾ໄ ກໃ

(1) ກຈິ ຅ະກາໍ ກຼໃ ທກຍັ ຐືກ຃າໍ ຘຍັ ຌກໄ ປຼຌ຅ະຉບໄ ຄຐຶກ
- ກາຌນາ຃ທາຓໝາງຂບຄ຃າໍ ຘຍັ ຿ຈງ຃຅ູ ະ຾຅ຄໄ ທຼກເນຌໄ ກັ ປຼຌຽປັຈ຋ໃ ີຓຖີ າງກາຌ຃າໍ ຘຍັ
ງາກ຃າໍ ຘຍັ ເໜໃ຋ໃ ີຌກັ ປຼຌງຄັ ຍໃ ໍຽ຃ີງປຼຌຓາກບໃ ຌເນໄຌກັ ປຼຌ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຌກັ ປຼຌ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຅ະຘະນຖຸຍ
ຍຈ຺ ປຼຌ ຾ຖະ ນາ຃ທາຓໝາງຂບຄ຃າໍ ຘຍັ ເຌທຈັ ຅ະຌາຌກຸ ຓ຺ ຖທຓ຋ຄັ ຘາໄ ຄຎະ຿ນງກ຅າກ຃າໍ ຘຍັ ຋ໃ ີ຃ູ
ກາໍ ຌຈ຺ ເນໄ
- ກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄ຃າໍ ຘຍັ ຿ຈງ຃຅ູ ະ຾຅ກທຼກ຋ໃ ີຓດີ ເໃູ ຌຖາງກາຌ຃າໍ ຘຍັ ເໝໃ ຾ຖະ ຃າໍ
ຆຍັ ງາກເນຌໄ ກັ ປຼຌ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຌກັ ປຼຌ຅ະຉບໄ ຄຐຶກກາຌບບກຘຼຄ຃າໍ ຘຍັ ເນແໄ ຈຊໄ ກື ຉບໄ ຄ ຿ຈງຍໃ ໍຉຈິ ຃ຈັ ກຍັ
຃ຂູໃ ບຄຉຌ຺ ນົື ຅ະບາໃ ຌກຍັ ຽຑໃ ືບປທໃ ຓ຋ີຓກໃແໍ ຈໄ
- ຘະກຈ຺ ຃າໍ ກາຌຐຶກຘະກຈ຺ ຃າໍ ຌກັ ປຼຌບາຈຐຶກກຍັ ຽຑໃ ືບຽຎັຌ຃ູໃ ນົື ຐຶກກຌັ ຽຎັຌ຋ີຓກໃແໍ ຈໄ
຿ຈງເນ຃ໄ ຌ຺ ຌໃ ຄຶ ຽຎັຌຏບໄູ າໃ ຌ ນົື ຍບກ຃າໍ ຽຑໃ ືບຌປທໃ ຓ຋ີຓ ນົື ຃ຂູໃ ບຄຉຌ຺ ຅ະຂຼຌ຃າໍ ຘຍັ ຉາຓ຋ໃ ີຽຑໃ ືບຌຍບກ
຾ຖທໄ ຎຼໃ ຌກຌັ ກທຈຘບຍ ກຈິ ຅ະກາໍ ເຌຂຌັໄ ຌ຋ີໄ ໃ ີຌກັ ປຼຌຘາຓາຈຐຶກແຈ຅ໄ ຌ຺ ຋ຄັ ຂຼຌ຃າໍ ຘຍັ ຍໃ ໍຏິຈຽຖີງ

26

- ກາຌຘບຌບໃາຌຽຑໃ ືບ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅຿ຈງຉຄ຺ ຃ູ຅ະຽຎັຌຏໄຘູ ບຌທິ຋ີກາຌບໃາຌຽຑໃ ືບ຋າໍ
຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ເນໄ຾ກຌໃ ກັ ປຼຌເຌຆຌັໄ ປຼຌຌາໍ ຘະຽໜີຍຈ຺ ປຼຌຽຑໃ ືບ຾ຌະຌາໍ ເນໄຌກັ ປຼຌຘາຓາຈບາໃ ຌນາ
ເ຅຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຽຂ຺ໄາເ຅຃ທາຓຘາໍ ຑຌັ ຽນຈ ຾ຖະ ຏຌ຺ ຽຑໃ ືບ຅ະບາໄ ຄບຄີ ຅າກຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ີບາໃ ຌ

- ກາຌບາໃ ຌຽຎັຌ຃ູໃ ຽຖໃ ຓີ ຈທໄ ງເນຌໄ ກັ ປຼຌບາໃ ຌເຌເ຅ກບໃ ຌ ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຶ ບາໃ ຌບບກຘຼຄກຍັ ຃ູໃ
ຂບຄຉຌ຺ ຿ຈງຑຈັ ກຌັ ບາໃ ຌ຃ຌ຺ ຖະນງໍໜໄ າໄ ຏຒໄູ ຄັ ຉບໄ ຄກທຈ຃ທາຓຏິຈຏາຈ຋ໃ ີບາຈຽກຈີ ຂຌຶໄ ເຌຂະຌະບາໃ ຌ຃ູ
ຎະຽຓຌີ ຌກັ ປຼຌຈທໄ ງກາຌຒຄັ ຾ຖະ ຎະຽຓຌີ ຅າກຂະຌະ຋ໃ ີຌກັ ປຼຌຏຈັ ກຌັ ບາໃ ຌ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄກາຌ຅ຍັ
຃ຏູໃ ຈັ ກຌັ ບໃາຌ ຃ື ເນໄຌກັ ປຼຌຓ຿ີ ບກາຈ຋ຄັ ບາໃ ຌເຌເ຅ ຾ຖະ ບໃາຌບບກຘຼຄ ຽຑໃ ືບຽນຈຏຌ຺ ຃ື ເນໄ
ຌກັ ປຼຌຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈ຾ຎຍຈ຺ ຃ທາຓ ຃ບໃ ຄ຾຃ທໄ ເຌກາຌບາໃ ຌ ຾ຖະ ກາຌ຅ຍັ ເ຅຃ທາຓເຌກາຌບາໃ ຌ

- ກາຌຽຖໃ ຺າຽຖໃ ືບຄ ນົຄັ ຅າກ຋ໃ ີຌກັ ປຼຌບາໃ ຌຽຖໃ ືບຄ຅ຍ຺ ຌກັ ປຼຌ຅ະຉບໄ ຄຆທໃ ງກຌັ ຽຖໃ ຺ າ
ຘະນຖຍຸ ເ຅຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຾ຖະ ຖຼຄຖາໍ ຈຍັ ຽນຈກາຌຂບຄຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌ ຿ຈງກາຌເນໄ຃າໍ ຊາຓຽຑໃ ືບ
ຘະ຾ຈຄ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ເຌກາຌບາໃ ຌ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ກຈິ ຅ະກາໍ ຌ຃ີໄ ື ເນຌໄ ກັ ປຼຌບະ຋ິຍາງຽນຈກາຌດໃາຄນງໍໄ
ຈທໄ ງ຃າໍ ຽທ຺ໄາຂບຄຉຌ຺ ຽຑໃ ືບຆທໃ ງເນຓໄ ຃ີ ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ເຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ີຽກຈີ ຂຌໄຶ ເຌຽຌບໄື ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌນົາງຂຌຶໄ ຽຑໃ ືບ
ຐຶກຖະຌກຶ ຂໍຓໄ ຌູ ຋ໃ ີຘາໍ ຃ຌັ ກາຌຘະນຖຍຸ ຾ຖະ ຊບຈ຃ທາຓປ຋ູໄ ໃ ີແຈ຅ໄ າກກາຌບາໃ ຌ ຆທໃ ງເນຌໄ ກັ ປຼຌຘາໄ ຄ
຃ທາຓຘາໍ ຑຌັ ຖະນທາໃ ຄຂໍຓໄ ຌູ ຋ໃ ີຌາໍ ຘະຽໜີເຌຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌກຍັ ຃ທາຓປຽູໄ ຈຓີ

- ກາຌ຃ຌໄ຺ ນາ຃າໍ ຉບຍກຍັ ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌເຌຖະນທາໃ ຄ຋ໃ ີຌກັ ປຼຌບາໃ ຌຌກັ ປຼຌ຅ະຉບໄ ຄ
ຉບຍ຃າໍ ຊາຓກຼໃ ທກຍັ ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌແຎຈທໄ ງ

- ກາຌຂຼຌກຼໃ ທກຍັ ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌຽຓໃບື ຌກັ ປຼຌບາໃ ຌຽຖໃ ືບຄຆໃ ຄື ຅ະຽຎັຌ຿຃ຄຘາໄ ຄຂໍຂໄ ຼຌ຋ໃ ີຓີ
ບຄ຺ ຎະກບຍຂບຄຽຖໃ ືບຄບຌັ ແຈ຾ໄ ກໃ ຘາກຉທ຺ ຖະ຃ບຌ, ຘະຊາຌ຋ໃ ີ ຾ຖະ ຽທຖາ ຾ຌທຽຖໃ ືບຄຎະກບຍ
ຈທໄ ງຽນຈກາຌ຋ໃ ີຽຎັຌຽນຈເນໄຽຖໃ ືບຄຈາໍ ຽຌີຌແຎ ຾ຖະ ຽຎ຺ໄາໝາງຂບຄຉທ຺ ຖະ຃ບຌ຿຃ຄຽຖໃ ືບຄ ຆໃ ຶຄ
ຎະກບຍຈທໄ ງ຅າໍ ຌທຌຉບຌທາໃ ຽຎັຌຽຖໃ ືບຄຉບຌຈຼທ ນົື ນົາງກທໃ າໜໃ ືຄຉບຌ ຆໃ ຶຄ຅ະບະ຋ິຍາງທາໃ ຉທ຺
ຖະ຃ບຌຓຽີ ຎ຺ໄາໝາງນງໍທໄ າໃ ຾ຌທເຈ ຽປັຈ຾ຌທເຈ຾ຈໃ ຾ຖະ ຓຏີ ຌ຺ ຅າກກາຌກະ຋າໍ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທ຾ຌທເຈ຾ຈໃ
຾ຖະ ຘຈຸ ຋ໄາງ຃ື ກາຌ຾ກຍໄ ຌັ ນາທາໃ ຉທ຺ ຖະ຃ບຌຍຌັ ຖຽຸ ຎ຺ໄາໝາງ ນົື ຍໃ ໍ ຾ຖະ ຽຖໃ ືບຄ຅ຍ຺ ຾ຍຍເຈ ນົຄັ
຅າກບາໃ ຌ຅ຍ຺ ຾ຖທໄ ຌກັ ປຼຌກ຅ໍ ະຂຼຌກຼໃ ທກຍັ ນທ຺ ຂໍຽໄ ຖໃ ືບຄ຋ໃ ີ຃ເູ ນໄບາໃ ຌຉາຓ຾ຌທ຃ິຈຂບຄຉຌ຺ ຆໃ ຄຶ ຉບຌ
຅ຍ຺ ບາຈຍໃ ໍ຃ກື ຍັ ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ີບາໃ ຌກໃແໍ ຈໄ

- ກາຌກທຈຄາຌຈທໄ ງຏປໄູ ທໃ ຓ຋ີຓ ນົຄັ ຅າກ຋ໃ ີຌກັ ປຼຌ຋ກຸ ຃ຌ຺ ແຈຽໄ ປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ເຌຂໍໄ 2 ຌີໄ
຃ຍ຺ ໜຈ຺ ຾ຖໄທ ຃ູຂບຄຉຌ຺ ຅ະຍຌັ ຋ຶກຖຄ຺ ເຌ຾ຍຍຒບຓກາຌຽປັຈທຼກຽຑໃ ືບຽຎັຌກາຌກທຈຘບຍ຃ທາຓ
ປຍັ ຏິຈຆບຍຉໃ ໍທຼກ຋ໃ ີ຃ຓູ ບຍໝາງ

- ກາຌບາໃ ຌຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ ນົື ກາຌບາໃ ຌໜຄັ ຘໃ ຌື ບກຽທຖາ ຊາໄ ນາກຌກັ ປຼຌຉບໄ ຄກາຌບາໃ ຌ
ຽຑໃ ີຓຽຉີຓຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ ກໃ ຘໍ າຓາຈຽປັຈແຈຌໄ ບກນໄບຄປຼຌ ນົື ຃ຏູ ໄຘູ ບຌຓບຍໝາງເນໄຏປໄູ ຼຌບາໃ ຌຽຎັຌ

27

ທຼກຍາໄ ຌຉບຌ຾ຖຄ຋ກຸ ໂ 20 ຌາ຋ໃ ີ຿ຈງຽຖືບກບາໃ ຌໜຄັ ຘໃ ືຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີຉຌ຺ ຽບຄຓກັ ຾ຖໄທເນໄຂຼຌກຼໃ ທກຍັ
ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌ ຾ຖະ ຖາງຄາຌກຈິ ຅ະກາໍ ຘໃຄ຺ ຃ຏູ ຘໄູ ບຌ຋ກຸ ໂ 2 ບາ຋ິຈ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄກຈິ ຅ະກາໍ ຌ຃ໄີ ື

+ ຽຑໃ ືບຑີຓຽທຖາບາໃ ຌເຌເ຅ຂບຄຌກັ ປຼຌ ຅າກຏຌ຺ ກາຌຘຶກຘາຑຍ຺ ທາໃ ກາຌຽຑໃ ີຓຽທຖາເຌ
ກາຌບາໃ ຌເຌເ຅ຂບຄຌກັ ປຼຌຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຑຌັ ກຌັ ດາໃ ຄຘຄູ ກຍັ ກາຌຑຈັ ຋ະຌາກາຌບາໃ ຌ຅ຍັ ເ຅຃ທາຓ

+ ຽຑໃ ືບຘະໜຍັ ຘະໜຌູ ຌກັ ປຼຌເນຽໄ ບ຺າເ຅ເຘກໃ າຌບາໃ ຌ ຋ໃ ີຽຎັຌກຈິ ຅ະກາໍ ບິຈຘະນົະ຿ຈງຏໄູ
ຎກ຺ ຃ບຄ຃ບໃ ງຽຎັຌຏຽໄູ ຍໃ ິຄ຾ງຄຈ຾ູ ຖຆທໃ ງເຌກາຌບາໃ ຌ ຾ຖະ ຃ບໃ ງຘຄ຺ ຽຘີຓຌກັ ປຼຌເນບໄ າໃ ຌດາໃ ຄໜບໄ ງ
ຑາງເຌຽທຖາ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ຌກັ ປຼຌ຅າໍ ຽຎັຌຉບໄ ຄຘໃຄ຺ ທຼກຖາງຄາຌກາຌບາໃ ຌໜຄັ ຘໃ ື຋ກຸ 2 ບາ຋ິຈ ເຏແຈໄ
ບາໃ ຌນົາງກທໃ າ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ຅ະແຈປໄ ຍັ ກາຌຘໃຄ຺ ຽຘີຓເນບໄ າໃ ຌຽຑໃ ີຓຽຉີຓຑບໄ ຓກຍັ ຽຑໃ ີຓທຼກຖາງຄາຌບີກ຅ະແຈໄ
ປຍັ ຃ະ຾ຌຌຂບຄ຋ີຓ

2.1.4 ບຄ຺ ຎະກບຍຂບຄຘຌູ ກາຌປຼຌປູໄ
ຘທຸ ຈິ ຓຌູ ຃າໍ (2545, ໜາໄ . 23,24) ຘຌູ ກາຌປຼຌປຓູໄ ບີ ຄ຺ ຎະກບຍຘາໍ ຃ຌັ 4 ຘທໃ ຌ຃ື
(1) ຆຸຈກາຌຘບຌ ຎະກບຍຈທໄ ງຽຌບືໄ ນາຘາຖະ ຍຈັ ຃າໍ ຘໃຄັ ເຌກາຌ຋າໍ ກຈິ ຅ະກາໍ ທຈັ ຊຸ

ຎະຘຄ຺ ຽ຃ໃ ືບຄຓື ຾ຖະ ຘໃ ືຉາໃ ຄໂ ຋ໃ ີ຅າໍ ຽຎັຌຘາໍ ຖຍັ ກາຌຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ປທໃ ຓ຋ຄັ ກາຌທຈັ ຾ຖະ ຎະຽຓຌີ
ຏຌ຺ ກາຌປຼຌປູໄ

(2) ຘຌູ ກາຌປຼຌ ນົື ຓຓຸ ຃ທາຓປູໄ ນົື ຘະຊາຌ຋ໃ ີຘາໍ ຖຍັ ກຓຸໃ ຏປໄູ ຼຌເຌກາຌຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ
ຉາໃ ຄໂຉາຓ຋ໃ ີຖະຍແຸ ທເໄ ຌຍຈັ ຃າໍ ຘໃຄັ

(3) ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຏ຋ໄູ ໃ ີຽຂ຺ໄາຓາຘຶກຘາ ຾ຖະ ຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ຉາຓ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ແທເໄ ຌຘຌູ ກາຌປຼຌ
ຉາໃ ຄໂ ຅ຌ຺ ຃ຍ຺ ຋ກຸ ຘຌູ ນົື ຃ຍ຺ ຋ກຸ ຽຌບືໄ ນາ

(4) ຏຘໄູ ບຌ ຽຎັຌຏຉໄູ ຼຓຘໃ ື ຾ຖະ ກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂ ຖທຓ຋ຄັ ຓຍີ ຈ຺ ຍາຈເຌກາຌຽຎັຌຏໄກູ າໍ
ກຍັ ນົື ຏໄຎູ ະຘາຌກາຌປຼຌປປູໄ ທໃ ຓ຋ຄັ ກາຌຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ກາຌປຼຌປຂູໄ ບຄຏປໄູ ຼຌ ຅າກບຄ຺ ຎະກບຍຉາໃ ຄໂ
ຂບຄຘຌູ ກາຌປຼຌ຅ະຽນັຌແຈທໄ າໃ ຆຈຸ ກາຌຘບຌຽຎັຌຘທໃ ຌຘາໍ ຃ຌັ ຋ໃ ີຘທໃ ຌເນຏໄ ປໄູ ຼຌຽກຈີ ກາຌປຼຌປແູໄ ຈຈໄ ທໄ ງ
ຉຌ຺ ຽບຄ

+ ຆຸຈກາຌຘບຌ
ຆຸຈກາຌຘບຌ ຽຎັຌຘໃ ືກາຌຘບຌຆະຌຈິ ໜໃ ືຄຆໃ ຄື ຽຎັຌຖກັ ຘະຌະຘໃ ືຎະຘຓ຺ ຋ໃ ີເຆຘໄ ໃ ືຉຄັໄ ຾ຉຘໃ ບຄ

ຆະຌຈິ ຂຌຶໄ ແຎປທໃ ຓກຌັ ຽຑໃ ືບເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈປໄ ຍັ ຃ທາຓປຉູໄ າຓ຋ໃ ີຉບໄ ຄກາຌ຿ຈງບາຈ຅ຈັ ຂຌໄຶ ຘາໍ ຖຍັ ໜທໃ ງກາຌ
ປຼຌຉາຓນທ຺ ຂຽໍໄ ຌບໄື ນາ຾ຖະຎະຘຍ຺ ກາຌຂບຄ຾ຉຖໃ ະໜທໃ ງ຋ໃ ີຉບໄ ຄກາຌ຅ະເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈປໄ ຍັ ຆໃ ຄຶ ບາຈ຅ະແທໄ
ຽຎັຌຆຈຸ ໂ ຍຌັ ຅ດຸ ເໃູ ຌຆບຄ ກບໃ ຄ ນົື ກະຽຎາີ໋້ ກແໍ ຈໄ

28

+ ຎະຽຑຈຂບຄຆຈຸ ກາຌຘບຌ
ຆຸຈກາຌຘບຌ຋ໃ ີຌງິ ຓ຺ ເຆກໄ ຌັ ຓີ 3 ຎະຽຑຈເນງແໃ ຈ຾ໄ ກໃ
- ຆຸຈກາຌຘບຌຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ຏໄປູ ຼຌຘາຓາຈປຼຌປແູໄ ຈຈໄ ທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄຎະກບຍຈທໄ ງຍຈ຺ ປຼຌ

ຘາໍ ຽຖັຈປຍູ ຾ຍຍຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຾ຖະ ທຈັ ຊບຸ ຎຸ ະກບຌກາຌປຼຌ
- ຆຸຈກາຌຘບຌຘາໍ ຖຍັ ຌກັ ປຼຌຽຎັຌກຸຓໃ ງໃບງຆໃ ຶຄ຅ະ຅ຈັ ຎະຘຍ຺ ກາຌຉໃາຄໂເນໄຏໄູປຼຌ

ຎະກບຍກຈິ ຅ະກາໍ ຽຎັຌໜ຃ໃູ ະຌະຉາຓ຃າໍ ຘໃຄັ ຋ໃ ີຎະກຈ຺ ດເໃູ ຌຍຈັ ຃າໍ ຘໃຄັ ຿ຈງ຅ະ຅ຈັ ຽຎັຌຖກັ ຘະຌະຘຌູ ກາຌ
ປຼຌ

- ຆຸຈກາຌຘບຌຎະກບຍຍຌັ ຖະງາງຂບຄ຃ູ ຽຎັຌຆຸຈກາຌຘບຌຘາໍ ຖຍັ ຏໄຘູ ບຌ຋ໃ ີ຅ະເນໄ
ຘບຌຏປໄູ ຼຌຽຎັຌກຓຸໃ ເນງໃ ຓຄຸໃ ເຌກາຌຂະນງາງຽຌບໄື ນາຘາຖະເນຆໄ ຈັ ຽ຅ຌ ຘໃ ື຋ໃ ີເຆຓໄ ນີ ຖາກນົາງປຍູ ຑາຍ
຾ຍຍຽຆໃ ັ ຌ ປູຍຑາຍ, ຾ຏໃຌຑູຓ, ຘະແຖ, ຿຋ຖະ຋ຈັ , ຆີຈີຕບຓ ນົື ກິຈ຅ະກາໍ ຉໃາຄໂ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ແທໄ
ຽຎັຌຉຌໄ຺ .

1) ກາຌປຼຌປປູໄ ທໃ ຓກຌັ ຽຎັຌ຋ີຓ
ກຈິ ຉິງາ ບິຌ຋າ຅ຌັ (2553, ໜາໄ . 14) ຽຎັຌກາຌປຼຌປປູໄ ທໃ ຓກຌັ ຂບຄຘະຓາຆກິ ຽຎັຌກຓຸໃ ເຌ

ບຄ຺ ກບຌ຿ຈງບາເຘ຃ທາຓປ,ູໄ ຃ທາຓຘາຓາຈ, ກາໄ ຘະ຾ຈຄບບກ, ຃ທາຓ຃ິຈຂບຄຘະຓາຆິກເຌກາຌ
຾ຖກຎຼໃ ຌ ຾ຖະ ຑຈັ ຋ະຌາ຃ທາຓຘະນົາຈປບຍປູໄ ຾ຖະ ຃ທາຓຘາຓາຈຂບຄ຋ີຓຽກຈີິ ນົາງ ກທໃ າ຃ທາຓ
ຘາຓາຈຂບຄ຾ຉຖໃ ະຍກຸ ຃ຌ຺ ບຄ຺ ກບຌຂບຄກາຌປຼຌປ຅ູໄ ະຽກຈີ ຂຌໄຶ ແຈຉໄ ໃ ໍຽຓໃບື ກາຌປທໃ ຓຑະຖຄັ ຂບຄກຓຸໃ ຉາໃ ຄໂ
ຑາງເຌບຄ຺ ກບຌປທໃ ຓຉທ຺ ຽຎັຌ຋ີຓຄາຌ຋ໃ ີຓຎີ ະຘິຈ຋ິຑາຍຘຄູ ຘະຓາຆກິ ເຌ຋ີຓຓ຿ີ ບກາຈປຼຌປຘູໄ ໃ ິຄຉາໃ ຄໂ
຿ຈງບາເຘຘໃ ຂື ໍຓໄ ຌູ ຾ຖກຎໃຼຌ຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌ ຾ຖະ ຎະຘຍ຺ ກາຌຆໃ ຄື ກຌັ ຾ຖະ ກຌັ ດາໃ ຄຉໃ ໍຽຌໃ ບື ຄຘະໝາໃ ໍ
ຘະຽໝີ ກາຌປຼຌປຽູໄ ຎັຌ຋ີຓຆທໃ ງເນຘໄ ະຓາຆກິ ເຌບຄ຺ ກບຌແຈຓຎີ ະຘຍ຺ ກາຌກຍັ ຘໃ ິຄຉາໃ ຄໂ ຅າກຓຓຸ ຓບຄ
຋ໃ ີນຖາກນົາງ ຽປັຈເນຂໄ ະນງາງຂບຍຽຂຈຂບຄກາຌປຍັ ປ຋ູໄ ໃ ີຘະນົາຈ ຾ຖະ ຓກີ າຌຑຈັ ຋ະຌາຉຌ຺ ຽບຄ.

+ ຖກັ ຘະຌະຂບຄກຓຸໃ ກາຌປຼຌປຽູໄ ຎັຌ຋ີຓ຋ໃ ີຈີ
ທະຖາຑບຌ ຉະກຌຸ ຘິຖິ (2549, ໜາໄ . 12-14) ແຈຘໄ ະຽໜີຖກັ ຘະຌະຂບຄກາຌຽປັຈທຼກ

ຽຎັຌ຋ີຓ຋ໃ ີຈ຋ີ ຄັ ໜຈ຺ 5 ຎະກາຌແຈ຾ໄ ກໃ
- ຃ທາຓກາໍ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈໜໄາ຋ໃ ີປຍັ ຏິຈຆບຍ຿ຈງກາຌ຾ຍຄໃ ທຼກກຌັ ຽປັຈຉາຓ຃ທາຓປູໄ

຃ທາຓຘາຓາຈຂບຄ຾ຉຖໃ ະຍກຸ ຃ຌ຺ ຓ຃ີ ທາຓຊະຌຈັ ຓ຃ີ ທາຓຆຼໃ ທຆາຌ ຉາຓ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ເຌກາຌ຋າໍ
ຄາຌຽຎັຌກຓຸໃ ນົື ຽຎັຌ຋ີຓຌໄີ ຅າໍ ຽຎັຌຉບໄ ຄກາໍ ຌຈ຺ ໜາໄ ຋ໃ ີ຃ທາຓປຍັ ຏິຈຆບຍຂບຄຘະຓາຆິກເຌກຓຸໃ ເນຆໄ ຈັ
ຽ຅ຌຽຑໃ ືບຎໄບຄກຌັ ຃ທາຓຘຍັ ຘຌ຺ ຎຈັ ຃ທາຓປຍັ ຏິຈຆບຍຽຎັຌ຋ໃ ີງບຓປຍັ ກຌັ ເຌ຋ກຸ ບຄ຺ ກບຌ຋າໍ ຄາຌ຅ະຓີ
ຎະຘຈິ ຋ິຑາຍຘຄູ ຋ໃ ີຘຈຸ ນາກຘະຓາຆິກຂບຄກຓຸໃ ຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓເຌກາຌຘະຽໜີ຃ທາຓ຃ິຈຽນັຌຽຂໄ຺າປທໃ ຓ຾ກໃ
ແຂຍຌັ ນາ ຾ຖະ ບຎຸ ະຘກັ ຏຌ຺ ຈ຋ີ ໃ ີຘຈຸ ປທໃ ຓກຌັ ຉຈັ ຘຌິ ເ຅ເຌຄາຌຂບຄຉຌ຺ .

29

- ຅າໍ ຌທຌຘະຓາຆກິ ເຌ຋ີຓ຅າໍ ຌທຌຑໍຽໝາະຓຏີ ຽໄູ ປັຈກາຌຘຶກຘາຽຊຄິ ຅າໍ ຌທຌ຋ໃ ີຽໜາະຘຓ຺
ຂບຄຘະຓາຆິກ຋ີຓກຓຸໃ ຍໃ ໍ຃ທຌຓນີ ົາງ຅ຌ຺ ຽກຌີ ແຎຽຌໃ ບື ຄ຅າກຂະໜາຈຂບຄກຓຸໃ ຋ໃ ີເນງນໃ ົາງຂຶໄຌຽ຋ໃ ຺າເຈ
຃ທາຓຘາໍ ຑຌັ ຑາງເຌກຓຸໃ ຅ະງໃ ິຄຖຈ຺ ຌບໄ ງຖຄ຺ ນົາງຽ຋ໃ ຺າຌຌັໄ ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ຅ະຓ຋ີ ີຓຄາຌຂບຄຘະຓາຆິກ
ຉຄັໄ ຾ຉໃ 3-7 ຃ຌ຺

- ຓກີ າຌກາໍ ຌຈ຺ ແຖງະຽທຖາ ຓກີ າຌຘຶກຘາ຃ຌໄ຺ ຃ທໄາ຅ຌ຺ ແຈຂໄ ໍໄຘະນຖຸຍທາໃ ຑຶຈຉິກາໍ ເຌ
ກາຌ຋າໍ ຄາຌຂບຄຍກຸ ຃ຌ຺ ຅ະຉບໄ ຄຈໜຸ ຌັໄ ຋າໍ ຄາຌດາໃ ຄຽຉັຓ຋ໃ ີຂຌຶໄ ດກໃູ ຍັ ກາຌກາໍ ຌຈ຺ ແຖງະຽທຖາຂຈີ ຽຘັໄຌຉາງ
ເນຄໄ າຌຘາໍ ຽຖັຈຈຄໃ ັ ຌຌັໄ ເຌກາຌ຋າໍ ຄາຌປທໃ ຓກຌັ ຃ທຌຓກີ າຌກາໍ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈ ນົື ແຖງະຽທຖາເນຆໄ ຈັ
ຽ຅ຌຽຑໃ ືບຽຎັຌກບຍ ນົື ຾ຌທ຋າຄເຌຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ດາໃ ຄຽຎັຌຽຎ຺ໄາໝາງ຋ໃ ີຆຈັ ຽ຅ຌນົາງງໃ ຄິ ຂຌຶໄ .

- ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌ຾ກແໃ ຂຍຌັ ນາ຋ໃ ີຓຎີ ະຘິຈ຋ິຑາຍ຾ຓຌໃ ຓ຃ີ ທາຓກຼໃ ທຂບໄ ຄເຌ຋າຄ
ຍທກກຍັ ກາຌປຼຌປຽູໄ ຎັຌ຋ີຓ ຾ຖະ ຏຌ຺ ຄາຌຂບຄ຋ີຓກາໃ ທ຃ື ກາຌຘາຓາຈ຅ຈັ ກາຌ ຾ກຍໄ ຌັ ນາເຌ຋ີຓ
ແຈຈໄ ີ ກາຌປຼຌປເູໄ ຌ຋ີຓ ຾ຖະ ຏຌ຺ ຄາຌຂບຄ຋ີຓ຅ະຎະຘຍ຺ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈຘຄູ ຽຆໃ ັຌຈຼທກຌັ .

- ກາຌປຼຌປຽູໄ ຎັຌ຋ີຓ ຅ະຆທໃ ງຘະໜຍັ ຘະໜຌູ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓຘາໍ ຑຌັ ຘທໃ ຌຍກຸ ຃ຌ຺ ຽຑໃ ີຓຂຌຶໄ
຾ຖະ ຽຘໃ ຓີ ຂະນງາງ຋ກັ ຘະເຌກາຌ຾ກຍໄ ຌັ ນາ຋ໃ ີຽກຈີ ຂຌຶໄ ຈທໄ ງຽນຈຌີໄ ຘະຓາຆກິ ຑາງເຌກຓຸໃ ຋ໃ ີຽຎັຌຘທໃ ຌ
ໜໃ ຶຄຂບຄ຋ີຓ຅ະຘາໄ ຄ຃ທາຓ຃ຌຸໄ ຽ຃ີງເນຓໄ ຃ີ ທາຓເກຆໄ ິຈຘະໜິຈຘະໜຓ຺ ຉໃ ໍກຌັ ຽຑໃ ືບ຅ະເນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓປກັ
຃ທາຓຏກູ ຑຌັ ຓ຃ີ ທາຓປຘູໄ ກຶ ຽຂໄ຺າເ຅ ຽຎັຌຌາໍໄ ໜໃ ຶຄເ຅ຈຼທກຌັ ບຌັ ຅ະຌາໍ ແຎຘ຃ູໃ ທາຓຘາຓກັ ຃ີ ປທໃ ຓຓປື ທໃ ຓ
ເ຅ເຌກາຌ຋າໍ ຄາຌເນຍໄ ຌັ ຖຉຸ າຓຽຎໄ຺າໝາງຂບຄ຋ີຓຄາຌ.

2) ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຽຌັຌໄ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຘາໍ ຃ຌັ
ຓະນາທິ຋ະງາແຖຖາຈຆະຑຈັ ທິ຋ະງາແຖ຅ຖຸ າຖຄ຺ ກບຌເຌຑະຍຖູ ຓ຺ ຖາຆາບຎຸ ະຊາໍ (2553,

ໜາໄ . 24) ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຽຌຌັໄ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຘາໍ ຃ຌັ ຃ທຌຓຖີ ກັ ຘະຌະຈຄໃ ັ ຉໃ ໍແຎຌ:ີໄ
(1) ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຿ູໄ ຈງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຘາໄ ຄບຄ຺ ຃ທາຓປຈູໄ ທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ ຿ຈງຘຶກຘາ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ

຋ຈ຺ ຖບຄ຾ຖກຎຼໃ ຌປຼຌປູໄ ຾ຖະ ຖຄ຺ ຓຎື ະຉຍິ ຈັ ຅ຄິ ຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ.
(2) ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຽຌຌັໄ ຂະຍທຌກາຌ຃ຈິ ຿ຈງກະຉຌໄຸ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌປ຅ູໄ ກັ ເຆ຃ໄ ທາຓ຃ິຈຘາໄ ຄຘຌັ

຃ຈິ ທຽິ ຃າະ, ຃ຈິ ຘຄັ ຽກຈ, ຃ຈິ ຾ກຍໄ ຌັ ນາ ຾ຖະ ຉຈັ ຘຌິ ເ຅ຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ.
(3) ເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓເຌກາຌປຼຌປດູໄ າໃ ຄ຾຋ໄ຅ຄິ ຿ຈງກາຌປທໃ ຓຘະ຾ຈຄ຃ທາຓ຃ິຈຽນັຌ

ປທໃ ຓບະ຋ິຍາງ ປທໃ ຓກາໍ ຌຈ຺ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌປູໄ ຾ຖະ ປທໃ ຓຌາໍ ຘະຽໜີ຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ.
(4) ເຆຂໄ ະຍທຌກາຌກຓຸໃ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓຎີ ະຉຘິ າໍ ຑຌັ ຋ຄັ ຘະຓາຆກິ ເຌກຓຸໃ ຘະຓາຆກິ ຖະນທາໃ ຄ

ກຓຸໃ ຾ຖະ ຎະຉຘິ າໍ ຑຌັ ກຍັ ຏຘໄູ ບຌ.

30

(5) ຓກີ າຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ຂບຄກາຌປຼຌປດູໄ າໃ ຄນຖາກນົາງຽໜາະຘຓ຺ ກຍັ ຃ທາຓຘາຓາຈ
຾ຖະ ຃ທາຓຽຎັຌແຎແຈຏໄ ປໄູ ຼຌຽຌຌັໄ ຃ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄຖະນທາໃ ຄຍກຸ ຃ຌ຺ ຉບຍຘະໜບຄ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌຂບຄ
ຏປໄູ ຼຌ.

(6) ທຈັ ຾ຖະ ຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຏປໄູ ຼຌຈທໄ ງທ຋ິ ີກາຌ຋ໃ ີນຖາກນົາງ ຉໃ ໍຽຌໃ ບື ຄ຋ຄັ ຈາໄ ຌ຃ທາຓປ,ູໄ
຃ທາຓ຃ຈິ , ຋ກັ ຘະ, ຂະຍທຌກາຌ, ຃ຌຸ ຌະ຋າໍ , ຅າຕງິ ະ຋າໍ , ຃າໃ ຌງິ ຓ຺ ຿ຈງກາຌຎະຽຓຌີ ຉາຓຘະຑາຍ
ຉທ຺ ຅ຄິ ຾ຖະ ກາຌຎະຽຓຌີ ຉຌ຺ ຽບຄ.

(7) ເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈປໄ ຼຌປ຅ູໄ າກ຾ນົຄໃ ປຼຌປູໄ ຋ໃ ີນຖາກນົາງ ຋ຄັໄ ເຌນບໄ ຄປຼຌ ຾ຖະ ຌບກນບໄ ຄ
ປຼຌ຋ຄັໄ ຾ນົຄໃ ປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຽຎັຌຘະຊາຌ຋ໃ ີຍກຸ ຃ຌ຺ ເຆ຾ໄ ນົຄໃ ປຼຌປ຋ູໄ ບໄ ຄຊໃ ຌິ , ຑຓູ ຎຌັ ງາ຋ໄບຄຊໃ ຌິ , ຽ຋ັກ຿ຌ຿ຖດີ
຾ຖະ ຘໃ ຋ີື ໃ ີຽໜາະຘຓ຺ ຓາຎະງກຸ ເຆເໄ ຌກາຌ຅ຈັ ກກາຌປຼຌປ.ູໄ

+ ຉທ຺ ຍໃຄ຺ ຆກີໄ າຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຽຌຌັໄ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຘາໍ ຃ຌັ ຈາໄ ຌຏປໄູ ຼຌ
- ປຼຌປ຅ູໄ າກຎະຘຍ຺ ກາຌ຿ຈງກຄ຺ ຘາໍ ຑຌັ ກຍັ ຘໃ ຄິ ຾ທຈຖບໄ ຓ ຾ຖະ ຑຓູ ຓຎີ ຌັ ງາ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ
- ຽປັຈກຈິ ຅ະກາໍ ຾ຖະ ຾ຖກຎໃຼຌປຼຌປ຅ູໄ າກກຓຸໃ
- ແຈຐໄ ຶກຎະຉຍິ ຈັ ຃ຌໄ຺ ຑຍ຺ ຽຑໃ ືບ຃ທາຓຘາຓາຈ ຾ຖະ ທ຋ິ ີກາຌຂບຄຉຌ຺ ຽບຄ
- ແຈຐໄ ຶກ຾ຌທ຃ຈິ ຘາໄ ຄຘຌັ ຘະ຾ຈຄບບກ ຓຽີ ນຈຏຌ຺
- ແຈຐໄ ຶກ຃ຌໄ຺ ປທຍປທໃ ຓຂໍຓໄ ຌູ ນາ຃າໍ ຉບຍ ຾ກຎໄ ຌັ ນາ ຾ຖະ ຘາໄ ຄ຃ທາຓປຈູໄ ທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ
- ແຈຽໄ ຖືບກ຋າໍ ກຈິ ຅ະກາໍ ຉາຓ຃ທາຓຊະຌຈັ ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅ ດາໃ ຄຓ຃ີ ທາຓຘກຸ
- ແຈຐໄ ຶກຉຌ຺ ຽບຄເນຓໄ ຖີ ະຍຼຍທແິ ຌ ຓ຃ີ ທາຓປຍັ ຏິຈຆບຍເຌກາຌ຋າໍ ຄາຌ
- ແຈຐໄ ຶກກາຌຎະຽຓຌີ ຉຌ຺ ຽບຄຽຑໃ ືບຎຍັ ຎຄຸ ຉຌ຺ ຽບຄ ຾ຖະ ງບຓປຍັ ຏບໄູ ໃ ຌື ຆບກປຼຌປດູໄ າໃ ຄ

ຉໃ ໍຽຌໃ ບື ຄ
ຈາໄ ຌຏຘໄູ ບຌ
- ຓກີ າຌທຽິ ຃າະນານົກັ ຘຈູ ຾ຖະ ຽປັຈ຾ຏຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຽຌຌັໄ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຘາໍ ຃ຌັ
- ຓກີ າຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີນຖາກນົາງ ຾ຖະ ຽຆໃ ບື ຓ຿ງຄກຍັ ຆທີ ຈິ ຅ຄິ
- ຓກີ າຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌຘາໄ ຄ຃ທາຓປແູໄ ຈຈໄ ທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ
- ຓກີ າຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌປູໄ ຋ໃ ີຽຌັຌໄ ຂະຍທຌກາຌ຃ຈິ ຂະຍທຌກາຌກຓຸໃ
- ຏຘໄູ ບຌຽຎິຈ຿ບກາຈເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓເຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປູໄ
- ເຘເໃ ຅ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຖາງຍກຸ ຃ຌ຺ ຽຌຌັໄ ຃ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄຖະນທາໃ ຄຍກຸ ຃ຌ຺
- ເຆຘໄ ໃ ືກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີນຖາກນົາງ ເຆ຾ໄ ນົຄໃ ປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີນຖາກນົາງ
- ທຈັ ຾ຖະ ຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ດາໃ ຄຉໃ ໍຽຌໃ ບື ຄ ຿ຈງກາຌຎະຽຓຌີ ຉາຓຘະຑາຍຉທ຺ ຅ຄິ

31

ຘະນຖຍຸ ກາຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ຋ໃ ີຌຌັໄ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຘາໍ ຃ຌັ ຽຎັຌກຈິ ຅ະກາໍ ຋ໃ ີຏປໄູ ຼຌແຈປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈ
ຘຄູ ຘຈຸ ຅າກກາຌປຼຌແຈຑໄ ຈັ ຋ະຌາ຃ທາຓປູໄ ແຈຌໄ າໍ ເຆ຃ໄ ທາຓປເູໄ ນຽໄ ຎັຌຎະ຿ນງຈເຌຆທີ ິຈ ແຈຓໄ ຃ີ ທາຓ
ຘກຸ ຾ຖະ ຽຑີຈຽຑີຌກຍັ ກາຌປຼຌປຉູໄ ະນຖບຈ຅ຌ຺ ຓ຃ີ ຌຸ ຖກັ ຘະຌະຌເິ ຘ຋ໃ ີຈຄີ າຓຘຄັ ຃ຓ຺ ຎາຈຊະໜາ.

ກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຽຌຌັໄ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຘາໍ ຃ຌັ

ຽຌັຌໄ ຂະຍທຌ
ກາຌ຃ຈິ

ຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓ ຘາໄ ຄບຄ຺ ຃ທາຓປູໄ
ເຌກາຌປຼຌ ຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ

຾ນົຄໃ ປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີ ຌກັ ປຼຌ
ນຖາກນົາງ
ເຆຂໄ ະຍທຌ
ກາຌກຓຸໃ

ທຈັ ຾ຖະຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຈທໄ ງ ກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌປຼຌປູໄ
ທ຋ິ ີກາຌ຋ໃ ີນຖາກນົາງ ນຖາກນົາງ

ປຍູ 1: ຖກັ ຘະຌະຂບຄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປ຋ູໄ ໃ ີຽຌັຌໄ ຏປໄູ ຼຌຽຎັຌຘາໍ ຃ຌັ
຋ໃ ີຓາ: ຓະນາທ຋ິ ະງາແຖຖາຈຆະຑຈັ ທ຋ິ ະງາແຖ຅ຖຸ າຖຄ຺ ກບຌເຌຑະຍຖູ ຓ຺ ຖາຆາບຎຸ ະຊາໍ (2553, ໜາໄ . 25)

1) ນຖກັ ກາຌ຅ຈັ ຎະຘຍ຺ ກາຌກາຌປຼຌປຘູໄ າໍ ຖຍັ ຏປໄູ ຼຌ
ຏຘໄູ ບຌ຅ຄື ຓນີ ຖກັ ຽກຌ຋ໃ ີ຅ະຽຎັຌ຾ຌທ຋າຄເຌກາຌຽຖືບກ຅ຈັ ຎະຘຍ຺ ກາຌກາຌປຼຌປຈູໄ ຄໃ ັ ຌໄີ
(1) ຽຖືບກຎະຘຍ຺ ກາຌ຋ໃ ີຘບໃ ຈ຃ບໃ ຄກຍັ ທຈັ ຊຎຸ ະຘຄ຺ ຂບຄກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປູໄ ນາກຽຎັຌ຋ກັ

ຘະກ຃ໍ ທຌຽຎັຌ຋ກັ ຘະ຋ໃ ີຎະຉຍິ ຈັ ຾ຖທໄ ຏປໄູ ຼຌ຅ະຎຼໃ ຌ຾ຎຄຑຶຈຉກິ າໍ ແຎຉາຓ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຋ໃ ີຉຄັໄ ແທໄ
(2) ຽຖືບກ຋ໃ ີຏປໄູ ຼຌຽຑໃ ີຄຑໍເ຅, ຓທໃ ຌຆໃ ຌື , ໜາໄ ຘຌ຺ ເ຅, ຍໃ ໍຆາໍໄ ຽກໃ າ຺ , ຓຎີ ະ຿ນງຈກາຌຌາໍ ແຎ

ເຆເໄ ຌຆທີ ຈິ ຎະ຅າໍ ທຌັ ຾ຖະ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຽຆໃ ຄິ ຅ະຽຎັຌຏຌ຺ ເນຓໄ ຽີ ຅ຈຉະຌາ຃ະຉ຋ິ ໃ ີຈຉີ ໃ ໍກາຌປຼຌ
(3) ຽຖືບກກິຈ຅ະກາໍ ຋ໃ ີຽໜາະຘຓ຺ ກຍັ ຃ທາຓຘາຓາຈ຋າາຄຈາໄ ຌປາໃ ຄກາງຂບຄຏໄປູ ຼຌ຋ໃ ີ

ຎະຉຍິ ຈັ ແຈໄ ຾ຖະ ຃ທຌ຃າໍ ຌຄື ຽຊຄິ ຎະຘຍ຺ ກາຌຽຈຓີ ຽຑໃ ືບ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ແຈຉໄ ໃ ໍຽຌໃ ບື ຄ
32

(4) ຽຎັຌກຈິ ຅ະກາໍ ຋ໃ ີຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ຅ຈຸ ຓຄຸໃ ໝາງເຌກາຌ຅ຈັ ກາຌປຼຌປແູໄ ຈນໄ ົາງຈາໄ ຌ
(5) ຃າໍ ຌຄື ຽຊຄິ ຃ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄຖະນທາໃ ຄຍກຸ ຃ຌ຺ ຍໃ ໍ຅າໍ ຽຎັຌທາໃ ຏປໄູ ຼຌ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຉບໄ ຄຽປັຈກຈິ ຅ະ
ກາໍ ດາໃ ຄຈຼທກຌັ ໜຈ຺ ຃ທຌຓກີ ຈິ ຅ະກາໍ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌແຈຽໄ ຖບື ກຽປັຈດາໃ ຄນຖາກນົາງ.

2.1.5 ຋ິຈຘະຈກີ າຌຘບຌບາໃ ຌ
ຘະຘິກາຌ ຆ຋ີ ະຌບຓ (2553, ໜາໄ . 29,31,32,) ຋ິຈຘະຈກີ າຌຘບຌບາໃ ຌເຌຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ຓນີ ົາງ຋ິຈ

ຘະຈ຋ີ ໃ ີຘາໍ ຃ຌັ ຃ື ຋ິຈຘະຈ຋ີ າຄຑາຘາຘາຈ ຾ຖະ ຋ິຈຘະຈ຋ີ າຄ຅ຈິ ຉະທິ຋ະງາ ຿ຈງແຈເໄ ນ຃ໄ ທາຓໝາງ
ຂບຄກາຌບາໃ ຌແທທໄ າໃ ກາຌບາໃ ຌ ຃ື ກາຌຘາໄ ຄ຃ທາຓໝາງຖກັ ຘະຌະ຿ຈງຏາໃ ຌຂະຍທຌກາຌ຋າຄ຃ທາຓ
຃ິຈ (ຽຘ຺າທະຖກັ ຖຈັ ຉະທາຖິຌ, 2536, ໜາໄ . 21 ບາໄ ຄເຌ Smith, 1973; Goodman, 1973) ທ຋ິ ີ ຾ຖະ
ຽ຋ັກຌກິ ກາຌຘບຌ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຘບຌບາໃ ຌ ຅ໃ ຄຶ ຅າໍ ຽຎັຌຉໄບຄຑິ຅າຖະຌານຖກັ ກາຌ ຾ຖະ ຋ິຈຘະຈີ
ຈໃຄັ ກາໃ ທ ຽຑໃ ືບກາຌປຼຌປູກໄ າຌບໃາຌ຋ໃ ີຊຶກຉບໄ ຄ ຾ຖະ ຽຎັຌແຎ຿ຈງ຋າໍ ຓະຆາຈຌກັ ຑາຘາຘາຈຽຆໃ ິຄ
຅ຈິ ຉະທິ຋ະງາ ແຈຽໄ ຍໃ ິຄກາຌບາໃ ຌຽຎັຌຑຼຄກາຌຘະ຾ນທຄນາ຃ທາຓໝາງຽຑໃ ືບ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ຖກັ ຘະຌະ
ນົື ຉທ຺ ບກັ ຘບຌຑຼຄດໃາຄຈຼທ຾ຉ຅ໃ ະ຃າໍ ຌຄຶ ຽຊຄິ ນຖກັ ກາຌ຋າຄ຅ຈິ ຉະທິ຋ະງາເຌກາຌປຍັ ປກູໄ າຌບາໃ ຌ
ກາຌຊາໃ ງ຿ບຌ຃ທາຓ຃ິຈຖທຓງບຈ ຾ຖະ ບຄ຺ ຎະກບຍບໃ ືຌ຋ໃ ີຆທໃ ງເຌກາຌບາໃ ຌຘຓ຺ ຍຌູ ຽຆໃ ັຌ ຃ທາຓ
ຘຌ຺ ເ຅ຎະຘຍ຺ ກາຌຽຈຓີ ຾ຖະ ກາຌຘາໍ ຌກຶ ຘໃ ິຄ຋ໃ ີບາໃ ຌ ຅ະຽຌັຌໄ ກາຌຘໃ ື຃ທາຓໝາງຂບຄຓະຌຈຸ ເຌກາຌ
ບາໃ ຌ ຆໃ ຶຄຉບໄ ຄບາເຘຂະຍທຌກາຌຉ຃ີ ທາຓໝາງ຅າກຘຌັ ງາຖກັ ຿ຈງຏາໃ ຌຂະຍທຌກາຌ຋າຄ຃ທາຓ຃ິຈ
ຆທໃ ງຽຆໃ ບື ຓ຿ງຄໃ ຃ທາຓປຖູໄ ະນທາໃ ຄບຄ຺ ຎະກບຍງບໃ ງຂບຄຑາຘາບຄັ ກຈິ ເນຽໄ ຂໄ຺າເ຅ເຌຎະ຿ນງກຌຌັໄ ໂ.

1) ນົກັ ກາຌ ຾ຖະ ຂຌັໄ ຉບຌເຌກາຌຘບຌບາໃ ຌ
Harris;& Sipay (1979, ໜາໄ . 141-142) ກາໃ ທທາໃ ເຌກາຌຘບຌບາໃ ຌຌຌັໄ ຃ຏູ ຘໄູ ບຌ຃ທຌດຶຈ

ນົກັ ກາຌຈຄໃ ັ ຉໃ ໍແຎຌ:ໄີ
(1) ກາຌຘບຌບາໃ ຌຉບໄ ຄຑະງາງາຓຘາໄ ຄກຈິ ຅ະກາໍ ຋ໃ ີຘະໜກຸ ຘະໜາຌ
(2) ກາຌຘບຌ຋ໃ ີຽຎັຌຖະຍຍ຺ ຌຌັໄ ຉບໄ ຄເນກໄ າຌບາໃ ຌ ຋ໃ ີຘະຽຑາະຽ຅າະ຅ຄ຺ ດາໃ ຄເຈດໃາຄໜໃ ຶຄ

ຽຆໃ ັຌຖະຈຍັ ຎະຊຓ຺ ຘກຶ ຘາຐຶກບາໃ ຌຽຑໃ ືບຑຈັ ຋ະຌາຈາໄ ຌ຃າໍ ຘຍັ ຋ກັ ຘະກາຌ຃ຌໄ຺ ນາ຃ທາຓໝາງຽຎັຌຉຌໄ຺ .
(3) ກຈິ ຅ະກາໍ ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຘບຌຉບໄ ຄຽຎິຈ຿ບກາຈເນຓໄ ກີ ຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂດາໃ ຄຑບໄ ຓກຌັ ຽຆໃ ັຌ

ຐຶກບາໃ ຌບບກຘຼຄນົາງຑໍກຍັ ກາຌບາໃ ຌເຌເ຅ ກາຌຐຶກຏປໄູ ຼຌບາໃ ຌຈທໄ ງຉທ຺ ຃ກູ ຍັ ກາຌຏປໄູ ຼຌບາໃ ຌຈທໄ ງ
ຉຌ຺ ຽບຄຓຽີ ຋ໃ ຺າໂກຌັ

(4) ຍຈ຺ ປຼຌ ຾ຖະ ກິຈ຅ະກາໍ ຉໄບຄຘະໜບຄ຃ທາຓ຾ຉກຉໃາຄຖະນທໃາຄຍຸກ຃ຌ຺ ຽຑາະ
຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຓຑີ ືໄຌຊາຌ຃ທາຓຘາຓາຈ຋ໃ ີຍໃ ໍ຃ກື ຌັ

33

(5) ຉບໄ ຄເນໄ຃ທາຓຽບາເ຅ເຘຉໃ ໍຏໄປູ ຼຌ຋ໃ ີຓຍີ ຌັ ນາ ຉບໄ ຄເນໄຽທຖາ ຾ຖະ ຆທໃ ງຑຈັ ຋ະຌາ
ກາຌບາໃ ຌຂບຄຏປໄູ ຼຌຽນໃ ຺ົາຌຌັໄ

(6) ຃ທຌຓ຾ີ ຏຌຄາຌຽຑໃ ືບຘະໜຍັ ຘະໜຌູ ກາຌບາໃ ຌຂບຄຏປໄູ ຼຌ ຉຄັໄ ຾ຉຖໃ ະຈຍັ ບະຌຍຸ າຌ຅ຌ຺
ຽຊຄິ ຖະຈຍັ ຓຎໍ າງ

Williams (1986, p. 374) ຘະຽໜີຽຌາະຖະຈຍັ ຂຌັໄ ຉບຌເຌກາຌຘບຌບາໃ ຌແທໄ 3 ຂຌັໄ ຉບຌ
ຈຄໃ ັ ຌ:ໄີ

(1) ຂຌັໄ ກບໃ ຌກາຌຘບຌບາໃ ຌ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄຂຌັໄ ຉບຌຌ຃ີໄ ື
- ຽຑໃ ືບຽຽຌະຌາໍ ຾ຖະ ກະຉຌໄຸ ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅ນທ຺ ຽຖໃ ືບຄ
- ຽຑໃ ືບຘກັ ຅ຄູ ເນຏໄ ປໄູ ຼຌຘຌ຺ ເ຅ເຌກາຌປຼຌຈທໄ ງກາຌເນຽໄ ນຈຏຌ຺ ຘາໍ ຖຍັ ກາຌບາໃ ຌ
- ຽຑໃ ືບກຼຓຉທ຺ ເຌຈາໄ ຌຑາຘາເນ຾ໄ ກຏໃ ປໄູ ຼຌກບໃ ຌ຅ະບາໃ ຌຽຌບໄື ຽຖໃ ືບຄ
(2) ຂຌັໄ ກາຌບາໃ ຌ ຂຌັໄ ຉບຌຌຽໄີ ຌັຌໄ ຽຖໃ ບື ຄຽຌບືໄ ຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີ຅ະບາໃ ຌ຿ຈງຓ຅ີ ຈຸ ຓຄຸໄ ໝາງຈຄໃ ັ ຌ:ໄີ
- ຽຑໃ ືບຆທໃ ງຏປໄູ ຼຌແຈຽໄ ຂ຺ໄາເ຅຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄກາຌປຼຌ
- ຽຑໃ ືບຆທໃ ງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຽຂໄ຺າເ຅຿຃ຄຘາໄ ຄຂບຄກາຌຂຼຌ ນົື ຽຌບືໄ ຃ທາຓ຋ໃ ີ຅ະບາໃ ຌ
- ຽຑໃ ືບຆທໃ ງຂະນງາງຽຌບືໄ ຃ທາຓຂບຄຽຖໃ ບື ຄເນຆໄ ຈັ ຽ຅ຌ
(3) ຂຌັໄ ນົຄັ ກາຌບາໃ ຌ ຓ຅ີ ຈຸ ຓຄຸ ໝາງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈຈຄໃ ັ ຌໄີ
- ຘາຓາຈຊາໃ ງ຿ບຌ຃ທາຓປູໄ ຃ທາຓ຃ຈິ ເຌຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌແຎ຾ຖທໄ
- ຘາຓາຈຽຆໃ ບື ຓ຿ງຄໃ ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ີບາໃ ຌຽຂ຺ໄາກຍັ ຃ທາຓປູໄ ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅ ນົື ຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌຂບຄ
ຏປໄູ ຼຌແຈໄ
ຘະນຖຍຸ ແຈທໄ າໃ ນົກັ ກາຌຘບຌບາໃ ຌຌຌັໄ ຅ະຉບໄ ຄຎະກບຍແຎຈທໄ ງ ກາຌເນຏໄ ປໄູ ຼຌຐຶກຐຌ຺
ກາຌບາໃ ຌຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ ກາຌຌາໍ ຘະຽໜີຍຈ຺ ບາໃ ຌ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓໝາງ ຾ຖະ ຋າໍ ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅ຉໃ ໍຏປໄູ ຼຌຖທຓ
຋ຄັ ຎະຘຍ຺ ກາຌຂບຄຏປໄູ ຼຌ຾ຉຖໃ ະ຃ຌ຺ ຅ະຆທໃ ງເນຏໄ ປໄູ ຼຌບາໃ ຌຽຖໃ ືບຄຉາໃ ຄໂຈງີ ໃ ິຄຂຌໄຶ ຌບກ຅າກຌທີໄ ຋ິ ີກາຌ
ຘບຌ ຾ຖະ ຍຌັ ງາກາຈເຌກາຌປຼຌກາຌຘບຌ຋ໃ ີຈ຅ີ ະຽປັຈເນຏໄ ປໄູ ຼຌຽກຈີ ກາຌປຼຌປແູໄ ຈນໄ ົາງຂຌຶໄ
2) ຑາຘາ ຾ຖະ ຃ທາຓໝາງ
ຑາຘາ຋ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌຘໃ ືຘາຌເຌ຾ຉຖໃ ະຘຄັ ຃ຓ຺ ນົື ຆຓ຺ ຘຌ຺ ຅ະຓ຃ີ ທາຓໝາງ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ແຎ
ຉາຓຘະຑາຍ຾ທຈຖບໄ ຓຂບຄຘະຊາຌະກາຌຉາໃ ຄໂ ທຈັ ຋ະຌະ຋າໍ ຘຄັ ຃ຓ຺ ຾ຖະ ຋າໍ ຓະຆາຈ຾ຉຽໃ ຎັຌ
ຽຎໄ຺າ ໝາງຘາໍ ຃ຌັ ເຌກາຌຘໃ ຘື າຌ຃ກື ຌັ ກຍັ ຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ຂບຄຽຌບືໄ ນາ ຋ໃ ີຉບໄ ຄກາຌຉຈິ ຉໃ ໍ ຿ຈງເຆຑໄ າຘາ
ຽຎັຌຘໃ ຍື ໃ ໍທາໃ ຅ະຽຎັຌກາຌຒຄັ , ກາຌຽທ຺ໄາ, ກາຌບາໃ ຌ ຾ຖະ ກາຌຂຼຌ.
3) ຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຾ຖະ ຎະ຿ນງຈຂບຄກາຌບາໃ ຌ ຾ຓຌໃ ຾ຉຑໃ າຘາກກຶ ນົື ຑາຘາກາງຉາໃ ຄກໃຓໍ ີ
຅ຈຸ ຓຄຸໄ ໝາງບຌັ ຈຼທກຌັ ຃ື຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ຽຌືໄບນາ ຈໃຄັ ຌຌັໄ , ຅ໃ ຄຶ ຽຎັຌນທ຺ ເ຅ຘາໍ ຃ຌັ ຂບຄກາຌເຆຑໄ າຘາ

34

ກາຌບາໃ ຌຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຾ຖະ ຅າໍ ຽຎັຌ຾ກຏໃ ປໄູ ຼຌນົາງຽຑາະຌບກ຅າກ຅ະຽຎັຌຑໄືຌຊາຌເຌກາຌ຋ໃ ີ຅ະ
ປຼຌປທູໄ ິຆາຉາໃ ຄໂ ກາຌບາໃ ຌງຄັ ຽຎັຌຽ຃ໃ ືບຄຘະຘຓ຺ ຃ທາຓປທູໄ ິ຋ະງາກາຌ ຾ຖະ ຾ຌທ຃ິຈຉາໃ ຄໂແຈຽໄ ຎັຌ
ດາໃ ຄຈ.ີ

ກຌັ ງາ ງທຌຓາແຖ (2539, ໜາໄ . 8) ແຈຘໄ ະນຖຍຸ ຃ຌຸ ຃າໃ ຾ຖະ ຎະ຿ນງຈ຋ໃ ີແຈ຅ໄ າກກາຌ
ບາໃ ຌແທຈໄ ຄໃ ັ ຌີໄ

(1) ຆທໃ ງເນຽໄ ຂໄ຺າເ຅ຆທີ ຈິ ນົາງຂຌໄຶ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກເຌຆທິ ຈິ ຅ຄິ ຽປ຺າຍໃ ໍຘາຓາຈຑຍ຺ ຃ທາຓຽຎັຌ຅ຄິ
ຂບຄຆີທິຈຓະຌຈຸ ແຈ຋ໄ ຄັ ໜຈ຺ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄບາເຘກາຌບາໃ ຌ຅າກຎະຘຍ຺ ກາຌຂບຄຏໄບູ ໃ ືຌ຋ໃ ີຊາໃ ງ຋ບຈບບກຓາ
ຽຎັຌຉທ຺ ບກັ ຘບຌ ຾ຖະ ໜຄັ ຘ.ື

(2) ຆທໃ ງເນໄຽຎັຌຏປໄູ ບຍປູໄ ຽຎັຌ຃ຌ຺ ຋ຌັ ຘະແໜ ຋ຌັ ຽນຈກາຌ ຽຑາະໜຄັ ຘໃ ື຅ະຍຌັ ຋ຶກ
ຽຖໃ ືບຄຖາທຂບຄບາຈີຈ ຎະ຅ຍຸ ຌັ ຍາຄຽຖໃ ືບຄງຄັ ຋າໍ ຌາງຽນຈກາຌເຌບາຌາ຃ຈ຺ ຈໃຄັ ຓ຃ີ າໍ ກາໃ ທທໃາ
ທຌັ ຌະ຃ະຈີ ນົື ທຌັ ຌະກາໍ ຎຼຍ຋ຼຍ຃ກື ະ຅ກ຺ ຋ໃ ີຘະ຋ບໄ ຌຑາຍຂບຄຘຄັ ຃ຓ຺ ຾ຉຖໃ ະຘະແໝເນຽໄ ປ຺າບາໃ ຌ ແຈໄ
ປຼຌປທູໄ າໃ ຃ຌ຺ ເຌຘະແໝຌຓີໄ ທີ ຋ິ ີຆທີ ຈິ ຾ຖະ ຃ທຌຽຎັຌດຉໃູ ະນຖບຈປບຈຽ຃຺າຌຍັ ຋າໍ ຌຼຓປຈິ ຃ບຄຎະຽຑຌ.ີ

(3) ຆທໃ ງເນຽໄ ຎັຌຏຘໄູ ະຖຼທຘະນຖາຈເຌກາຌ຿ຉຉໄ ບຍ ນົື ຘາຽນຈຘະໜຍັ ຘະໜຌູ ຆໃ ຄຶ ແຈໄ
ຓາ຅າກ຋ໃ ີຓ຃ີ ທາຓປຼຌປກູໄ ທໄ າຄຂທາຄ຿ຈງກາຌບາໃ ຌຌຌັໄ ຽບຄ.

(4) ຆທໃ ງເນຽໄ ຎັຌຏຓໄູ ຃ີ ທາຓ຃ຈິ ກທໄ າຄແກຓຽີ ນຈຏຌ຺ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກໜຄັ ຘຘື ທໃ ຌເນງແໃ ຈຍໄ ຌັ ຋ຶກ
຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌຂບຄຏຂໄູ ຼຌແທໄ ຆໃ ຄຶ ຅ະຆທໃ ງຂະນງາງ຃ທາຓ຃ິຈຂບຄຽປ຺າເນກໄ ທໄ າຄຂທາຄງໃ ິຄຂຌຶໄ ຽປັຈເນໄ
ຽຎັຌ຃ຌ຺ ຓຽີ ນຈຏຌ຺ ຋ໃ ີຈ.ີ

(5) ຽຎັຌກາຌເຆຽໄ ທຖາທາໃ ຄເນໄຽຎັຌຎະ຿ນງຈ ຽປັຈເນໄຽກີຈ຃ທາຓຘະຌຸກຘະໜາຌ
ຽຑີຈຽຑີຌ

(6) ຆທໃ ງຑຈັ ຋ະຌາຉຌ຺ ຽບຄ ຾ຖະ ຘຄັ ຃ຓ຺ ເນຈໄ ີຂຌຶໄ ຽຎັຌກາໃ ທໂກາຌບາໃ ຌຽປັຈເນຽໄ ຎັຌ
຃ຌ຺ ຋ຌັ ຿ຖກ຋ຌັ ຽນຈກາຌປຽູໄ ຊຄິ ຃ທາຓຎໃຼຌ຾ຎຄຉາໃ ຄໂ ຋ໃ ີຽກຈີ ຂຌຶໄ ຾ຖະ ຘາຓາຈຎຍັ ຉທ຺ ແຈຈໄ ຘີ າຓາຈ
ຽນັຌຘະຊາຌະກາຌເໝໂໃ ແຈຈໄ ທໄ ງ຃ທາຓໝຌັໄ ເ຅.

(7) ຽຎັຌກາຌຘະໜບຄ຃ທາຓງາກປງູໄ າກຽນັຌຂບຄຓະຌຈຸ ຽປັຈເນແໄ ຈປໄ ເູໄ ຌຘໃ ິຄ຋ໃ ີງາກປູໄ
຋ຄັ ງຄັ ຆທໃ ງງກ຺ ຖະຈຍັ ຃ທາຓ຃ຈິ ຅ຈິ ເ຅ ຑຓູ ຎີ ຌັ ງາເນຘໄ ຄູ ຂຌໄຶ .

(8) ຽຎັຌ຋າຄ຋ໃ ີຆທໃ ງ ຑຈັ ຋ະຌາ຋ກັ ຘະຑາຘາເນໄຈີຂຶໄຌ ກາຌບາໃ ຌຽປັຈເນໄຓ຃ີ ທາຓປູໄ
ປບຍປຓູໄ ຂີ ໍຓໄ ຌູ ຉາໃ ຄໂນົາງ ງບຓຓຘີ ທໃ ຌຑຈັ ຋ະຌາ຋ກັ ຘະກາຌຂຼຌ ກາຌຽທ຺ໄາເນຈໄ ຂີ ຌຶໄ .

(9) ຽປັຈເນຏໄ ບໄູ າໃ ຌຽກຈີ ຃ທາຓ຃ິຈຖິຽຖໃ ີຓຘາໄ ຄຘຌັ ຋ຄັ ງຄັ ຘໃຄ຺ ຽຘີຓຍກຸ ຃ະຖິກກະຑາຍເນໄ
ຽຎັຌຏຓໄູ ຃ີ ທາຓຘາຓາຈຑຍ຺ ຘະຊາຌະກາຌເໝໂໃ ແຈຈໄ ທໄ ງ຃ທາຓໝຌັໄ ເ຅.

35

(10) ຆທໃ ງຈຶຄຈູຈ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅ ຽປ຺າຘາຓາຈຽຖືບກກາຌບາໃ ຌໜຄັ ຘື຋ໃ ີຽໜາະຘຓ຺ ກຍັ
ບາຖຓ຺ ຾ຖະ ຖຈ຺ ຘະຌງິ ຓ຺ ຂບຄຽປ຺າແຈໄ ຽປັຈເນແໄ ຈປໄ ຍັ ຃ທາຓຘກຸ ຾ຖະ ຽຎັຌຽ຃ໃ ືບຄຓຽື ປັຈເນຽໄ ປ຺າຑໍເ຅
຿ຖກ຋ໃ ີບາເຘດຌໃູ .ໄີ

4) ກາຌບາໃ ຌຑາຘາບຄັ ກຈິ
ຑຕະແຆ ຾ກທໄ ຎະຽຘິຈ (2017, ໜາໄ . 21-23) ກາຌບາໃ ຌ຃ືຂະຍທຌກາຌບາໃ ຌ຋າຄຘະໜບຄ຋ໃ ີ

຅ະ຾ຎຘຌັ ງາຖກັ ຉາໃ ຄໂ ຋ໃ ີຽປ຺າຽຍໃ ິຄຽນັຌແຈຽໄ ຂ຺ໄາເ຅ເຌຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌແຈໄ ຽຆໃ ິຄຘາຓາຈຌາໍ ແຎຘກູໃ າຌ຃ິຈ
຾ຖະ ຽກຈີ ຃ທາຓປເູໄ ຌຘໃ ິຄ຋ໃ ີບາໃ ຌ ຌບກ຅າກຌຌັໄ ຌາໍ ແຎຉີ຃ທາຓໝາງ຅າກກຓຸໃ ຃າໍ ຾ຖະ ຎະ຿ນງກ຋ໃ ີ
ບາໃ ຌແຈໄ ກບໃ ຌ຋ໃ ີ຅ະຽກຈີ ຽຎັຌ຃ທາຓ຃ິຈຂບຄຉຌ຺ ຽບຄ ຿ຈງກາຌ຅ຈັ ກາຌບາໃ ຌ຋ໃ ີຽຎັຌຂະຍທຌກາຌ 4
ຖະຈຍັ ຃:ື ຂຌັໄ ຋ໃ ີ 1 ກາຌປຍັ ປ,ູໄ ຂຌັໄ ຋ີ 2 ຃ທາຓ຃ຈິ ຖທຓງບຈ, ຂຌັໄ ຋ໃ ີ 3 ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ ຾ຖະ ຂຌັໄ ຋ໃ ີ
4 ກາຌຌາໍ ຽບ຺າ຃ທາຓປເູໄ ໝ຋ໃ ໃ ີແຈແໄ ຎຎະຘຓ຺ ຎະຘາຌກຍັ ຃ທາຓປ຋ູໄ ໃ ີຓດີ ຾ໃູ ຖທໄ .

ຘະນຖຍຸ ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ເຌກາຌບາໃ ຌ຃ື ຃ທາຓຘາຓາຈ຋ໃ ີຽປ຺າ຅ະຽຂ຺ໄາເ຅ເຌ຃າໍ ຘຍັ ຋ໃ ີຏຂໄູ ຼຌ
ເຆໄ ຾ຖະ ປ຾ູໄ ຍຍ຿຃ຄໄ ຘາໄ ຄຂບຄຎະ຿ນງກ ຽຆໃ ີຄຽປັຈເນໄຽປ຺າຽຂ຺ໄາເ຅ຽຖໃ ືບຄຌຌັໄ ຿ຈງເຆກໄ າຌຘະນຖຸຍ
ເ຅຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຾ຖະ ຉີ຃ທາຓໝາງ຅າກຘໃ ິຄ຋ໃ ີບາໃ ຌແຈໄ ຌບກ຅າກຌຌັໄ , ງຄັ ປຽູໄ ຊຄິ ກາຌເຆຑໄ າຘາຘາໍ
ຌທຌຂບຄຏຂໄູ ຼຌແຈ຿ໄ ຈງບາເຘຎະຘຍ຺ ກາຌຽກໃ າ຺ ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄຓາຆທໃ ງເຌກາຌຘາໄ ຄ຃ທາຓໝາງເໝເໃ ຌຘໃ ຄິ
຋ໃ ີບາໃ ຌ

5) ຖະຈຍັ ຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ເຌກາຌບາໃ ຌ
ຘະນຖຍຸ ແຈທໄ າໃ ກາຌບາໃ ຌ, ຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ເຌຂະຍທຌກາຌບາໃ ຌ, ຖະຈຍັ ຂບຄກາຌບາໃ ຌ

຾ຖະ ບຄ຺ ຎະກບຍຂບຄກາຌບາໃ ຌຽຑໃ ືບ຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ກຼໃ ທກຍັ ຃ທາຓປຈູໄ າໄ ຌຑາຘາ຃ທາຓປຈູໄ າໄ ຌຽຌບໄື ເຌ
຾ຖະ ຃ທາຓປຈູໄ າໄ ຌ຿຃ຄຘາໄ ຄຂບຄຍຈ຺ ບາໃ ຌຘາຓາຈຌາໍ ຽບ຺າ຋ິຈຘະຈີຈໃຄັ ກາໃ ທຓາ຅າໍ ຾ຌກແຈຽໄ ຎັຌນົາງ
ຖະຈຍັ ຆໃ ຶຄຖະຈຍັ ຃ທາຓຘາຓາຈຂບຄ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ເຌກາຌບາໃ ຌຂບຄ຾ຉຖໃ ະຍຸກ຃ຌ຺ ຆໃ ຶຄ຾ຌຌໃ ບຌຓຌັ
ງບໃ ຓຓ຃ີ ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ຂຌໄຶ ດກໃູ ຍັ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຾ຖະ ຃ທາຓຘາຓາຈຂບຄກາຌບາໃ ຌ.

6) ຃ທາຓໝາງຂບຄກາຌຘບຌ຾ຍຍຓຄຸໃ ຎະຘຍ຺ ກາຌຑາຘາ
ຘະນຖຍຸ ແຈທໄ າໃ ກາຌຘບຌ຾ຍຍຓຄຸໃ ຎະຘຍ຺ ກາຌຑາຘາຽຎັຌກາຌຘບຌຽຑໃ ືບເນຏໄ ໄປູ ຼຌແຈຓໄ ີ

ຘທໃ ຌປທໃ ຓ ຾ຖະ ແຈປໄ ຍັ ຎະຘຍ຺ ກາຌຉຄ຺ ເຌກາຌເຆຑໄ າຘາ຋ຄັ ກາຌຒຄັ , ກາຌຽທໄ຺າ, ກາຌບາໃ ຌ ຾ຖະ
ກາຌຂຼຌ ຑຈັ ຋ະຌາຑາຘາຂບຄຏປໄູ ຼຌເຌກາຌປຼຌປຉູໄ າຓ຋າໍ ຓະຆາຈ ຆໃ ຄຶ ຃າໍ ໜໃ ຶຄຽຊຄິ ຃ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄ
ຂບຄຏປໄູ ຼຌຽປັຈເນຏໄ ປໄູ ຼຌ ຘາຓາຈເຆຑໄ າຘາຽຑໃ ືບຘໃ ືຘາຌເຌຆທີ ິຈຎະ຅າໍ ທຌັ ແຈດໄ າໃ ຄຊກຶ ຉບໄ ຄ ຾ຖະ ຽໜາະ
ຘຓ຺ .

36

7) ຅ຈຸ ຓຄຸໃ ໝາງຂບຄກາຌບາໃ ຌ
ກະຆທຄຘກຶ ຘາ຋ິກາຌ (ຎະຽ຋ຈແ຋) (2556) ແຈເໄ ນ຃ໄ ທາຓໝາງຂບຄກາຌບາໃ ຌທາໃ :
- ບາໃ ຌຽຑໃ ືບ຃ທາຓປູໄ ແຈ຾ໄ ກໃ ກາຌບາໃ ຌ຅າກໜຄັ ຘໃ ື ຉາໍ ຖາ຋າຄທິຆາກາຌ ຘາຖະ຃ະຈີ

຋າຄທຆິ າກາຌ ກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຎະຽຑຈຉາໃ ຄໂ ນົື ກາຌບາໃ ຌຏາໃ ຌຘໃ ຽື ບຽຖັກ຿຋ຕຌກິ ຃ທຌບາໃ ຌດາໃ ຄນຖາກ
ນົາງ ຽຑາະ຃ທາຓປເູໄ ຌທຆິ າໜໃ ຶຄ ບາຈຌາໍ ແຎຆທໃ ງຽຘຓີ ເຌບກີ ທຆິ າໜໃ ຶຄແຈໄ

- ບາໃ ຌຽຑໃ ືບ຃ທາຓຍຌັ ຽ຋ີຄແຈ຾ໄ ກກໃ າຌບາໃ ຌ຅າກໜຄັ ຘຎື ະຽຑຈຘາຘະ຃ະຈ຋ີ ໃບຄ຋ຼໃ ທຌະທະ
ຌງິ າງ, ຽຖໃ ືບຄຘຌັໄ , ຽຖໃ ືບຄ຾ຎ, ກາຌຉຌູ , ຍຈ຺ ຎະຑຌັ , ຍຈ຺ ຽຑຄ, ຅ະຽຎັຌກາຌບາໃ ຌຽຑໃ ືບ຃ທາຓຍຌັ ຽ຋ີຄ
຾ຉຏໃ ບໄູ າໃ ຌຌ຅ະແຈ຃ໄ ທາຓປ຋ູໄ ໃ ີຘບຈ຾ຆກດເໃູ ຌຽຖໃ ືບໃ ຄບກີ ຈທໄ ງ

- ບາໃ ຌຽຑໃ ືບປຂູໄ າໃ ທຘາຖະ຃ທາຓ຃ຈິ ແຈ຾ໄ ກໃ ກາຌບາໃ ຌໜຄັ ຘຎື ະຽຑຈຍຈ຺ ຃ທາຓ ຍຈ຺ ທ຅ິ າຌ
ຂາໃ ທ ຖາງຄາຌກາຌຎະຆຸຓ ຊາໄ ຅ະເນໄຽກຈີ ຎະ຿ນງຈດໃາຄ຾຋ໄ຅ຄິ ຉບໄ ຄຽຖືບກບາໃ ຌເນນໄ ຖາກນົາງ ຍໃ ໍ
ຽ຅າະ຅ຄ຺ ບາໃ ຌຽຑາະຘໃ ື຋ໃ ີຌາໍ ຓາຘະຽໝີຉຄ຺ ກຍັ ຃ທາຓ຃ິຈຂບຄຉຌ຺ ຽຑາະ຅ະຽປັຈເນແໄ ຈຓໄ ຓຸ ຓບຄກທາໄ ຄຂທາຄ
ຂຌຶໄ ຆທໃ ງເນຓໄ ຽີ ນຈຏຌ຺ ບໃ ຌື ໂ ຓາຎະກບຍກາຌທຽິ ຃າະແຈນໄ ົາງຓຓຸ ຓບຄນົາງຂຌຶໄ

- ບາໃ ຌຽຑໃ ືບ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຘະຽຑາະ຋າຄ຾ຉຖໃ ະ຃ຄັໄ ແຈ຾ໄ ກກໃ າຌບາໃ ຌ຋ໃ ີຍໃ ໍແຈຽໄ ຅າະ຅ຄ຺ ຾ຉຽໃ ຎັຌ
ກາຌບາໃ ຌເຌຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີຉຌ຺ ຘຌ຺ ເ຅ ນົື ງາກປຽູໄ ຆໃ ັຌ ກາຌບາໃ ຌຎະກາຈຉາໃ ຄໂ ກາຌບາໃ ຌ຿຃ຘະຌາ, ຾ຏຌ
ຑຍັ , ຎະຆາຘາໍ ຑຌັ , ຘະນຖາກດາ, ຂາໃ ທຘຄັ ຃ຓ຺ , ຂາໃ ທຍຌັ ຽ຋ີຄ, ຂາໃ ທກຖິ າ, ກາຌບາໃ ຌ຋ໃ ີຓກັ ບາໃ ຌເຆໄ
ຽທຖາຍໃ ໍຈຌ຺ , ຘທໃ ຌເນງຽໃ ຎັຌກາຌບໃາຌຽຑໃ ືບເນໄແຈ຃ໄ ທາຓປູໄ ຾ຖະ ຌາໍ ແຎເຆໄ ນົື ຌາໍ ແຎຽຎັຌນທ຺ ຂໍໄ
ຘຌ຺ ຋ະຌາ ຽຆໃ ບື ຓ຿ງຄກາຌບາໃ ຌຘກູໃ າຌທິຽ຃າະ ຾ຖະ ຃ິຈທຽິ ຃າະ ຍາຄ຃ຄັໄ ກໃບໍ າໃ ຌຽຑໃ ືບເຆຽໄ ທຖາທາໃ ຄເນໄ
ຽກຈີ ຎະ຿ນງຈ

8) ຋ິຈຘະຈກີ ຼໃ ທກຍັ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅
ບາໍ ແຑ ຖາໍ ຈທຌ (2555, ໜາໄ . 12) ແຈຘໄ ະຽໝີ຾ຌທ຃ິຈ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ ທາໃ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅

ຽຎັຌ຃ທາຓປຽູໄ ຎັຌ຃ທາຓປຘູໄ ຶກຘບຄ຾ຍຍຂບຄຓະຌຈຸ ຃ື ຃ທາຓປຘູໄ ກຶ ຋າຄຍທກ ຾ຖະ ຋າຄ຃ທາຓປຘູໄ ຶກ
຋າຄຖຍ຺ ຃ທາຓປຘູໄ ຶກ຋າຄຍທກຽຎັຌ຃ທາຓປຘູໄ ຶກ຋ໃ ີຽກີຈຂຶໄຌ຾ຖທໄ ຅ະຽກຈີ ເນໄ຃ທາຓຘຸກ ຃ທາຓຘຸກຌີໄ
ຽຎັຌ຃ທາຓປຘູໄ ຶກ຋ໃ ີ຾ຉກຉາໃ ຄ຅າກ຃ທາຓປຘູໄ ຶກ຋າຄຍທກບໃ ືຌໂ ກາໃ ທ຃ື ຽຎັຌ຃ທາຓປຘູໄ ຶກ຋ໃ ີຓຖິ ະຍຍ຺ ງບໄ ຌ
ກຍັ ຃ທາຓຘກຸ ຘາຓາຈ຋າໍ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓປຘູໄ ຶກ຋າຄຍທກຽຑໃ ີຓຂຌຶໄ ແຈບໄ ກີ . ຈຄໃ ັ ຌຌັໄ , ຅ະຽນັຌແຈທໄ າໃ ຃ທາຓ
ຘກຸ ຽຎັຌ຃ທາຓປຘູໄ ຶກ຋ໃ ີຘະນຖຍັ ຘຍັ ຆບໄ ຌ຃ທາຓຘຸກຌ຅ີໄ ະຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ໍຍກຸ ຃ຌ຺ ນົາງກທໃ າ຃ທາຓປຘູໄ ຶກເຌ຋າຄ
ຍທກບໃ ຌື ໂ.

ທແິ ຆ ທຄ຺ ເນງໃ (2531, ໜາໄ . 21) ກາໃ ທທາໃ ຾ຌທ຃ຈິ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ ຓຘີ ທໃ ຌກຼໃ ທຂບໄ ຄກຍັ
຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌຂບຄຓະຌຈຸ ກາໃ ທ຃ື ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅຅ະຽກຈີ ຂຌຶໄ ແຈກໄ ຉໍ ໃ ໍຽຓໃບື ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌຂບຄຓະຌຈຸ
ແຈປໄ ຍັ ກາຌຉບຍຘະໜບຄ ຍໍທາໃ ຓະຌຈຸ ຅ະດຍໃູ ບໃ ຌເຈງບຓຓ຃ີ ທາຓຉບໄ ຄກາຌຑໄືຌຊາຌຍໃ ໍ຾ຉກຉາໃ ຄ.

37

ຑິ຋ກັ ບຌັ ຓະຌີ (2538, ໜາໄ . 29) ກາໃ ທທາໃ ຾ຌທ຃ຈິ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ ຽຎັຌຎະຉກິ ຖິ ງິ າຈາໄ ຌ
຃ທາຓປຘູໄ ກຶ ຉໄືຌຉຌັ ເ຅ ຾ຖະ ຘໃ ຄິ ກະຉຌໄຸ ຋ໃ ີຘະ຾ຈຄບບກຓາເຌຖກັ ຘະຌະຂບຄຏຌ຺ ແຈປໄ ຍັ ຘຈຸ ຋າໄ ງຂບຄ
ຂະຍທຌກາຌຂບຄຎະຽຓຌີ ຿ຈງຍໃຄ຺ ຍບກ຋ິຈ຋າຄຂບຄຏຌ຺ ກາຌຎະຽຓຌີ ແຈທໄ າໃ ຽຎັຌແຎຉາຓເຌຖກັ ຘະຌະ
຋ິຈ຋າຄຍທກ ນົື ຋ິຈ຋າຄຖຍ຺ ນົື ຍໃ ໍຓຎີ ະຉິກຖິ ິງາຽຖີງຉໃ ໍຘໃ ຄິ ຊກຶ ເ຅ ຾ຖະ ຘໃ ຄິ ກະຉຌໄຸ .

ຘຽຸ ຋ຍ ຑຄ຺ ຑິ຋ກັ (2541, ໜາໄ . 31) ແຈຘໄ ະນຖຍຸ ທາໃ ຘໃ ຄິ ຅ຄູ ເ຅຋ໃ ີເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຓກື ະຉຌໄຸ ເນຍໄ ກຸ ຃ຌ຺
ຽກຈີ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຓຈີ ທໄ ງກຌັ 4 ຎະກາຌ຃:ື

(1) ຘໃ ິຄ຅ຄູ ເ຅຋ໃ ີຽຎັຌທຈັ ຊຸແຈ຾ໄ ກໃ ຽຄຌິ , ຘໃ ິຄຂບຄ ນົື ຘະຑາທະ຋າຄກາງ຋ໃ ີເນໄ຾ກຏໃ ໄູ
ຎະກບຍກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂ.

(2) ຘະຑາຍ຋າຄກາງ຋ໃ ີຽຑໃ ິຄຎາຈຊະໜາ ຃ືຘໃ ິຄ຾ທຈຖບໄ ຓຎະກບຍກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂ ຋ໃ ີ
ຽຎັຌຘໃ ຄິ ຘາໍ ຃ຌັ ດາໃ ຄໜໃ ຶຄບຌັ ກເໍ ນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓຘກຸ ຋າຄກາງ.

(3) ຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈ຋າຄບຈຸ ຓ຺ ຃ະຉິ ໝາງຽຊຄິ ຘໃ ຄິ ຉາໃ ຄໂ ຋ໃ ີຘະໜບຄ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌຂບຄ
ຍກຸ ຃ຌ຺

(4) ຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈ຋າຄຘຄັ ຃ຓ຺ ໝາງຽຊຄິ ຃ທາຓຘາໍ ຑຌັ ກຍັ ຏຽໄູ ຂ຺ໄາປທໃ ຓກຈິ ຅ະກາໍ ບຌັ ຅ະ
ຽປັຈເນໄຽກີຈ຃ທາຓຏູກຑຌັ ຘະໜິຈ຾ໜໄຌ, ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ ຾ຖະ ຘະຑາຍກາຌປຼຌປທໃ ຓກຌັ ບຌັ
ຽຎັຌ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຂບຄຍກຸ ຃ຌ຺ ເຌຈາໄ ຌຘຄັ ຃ຓ຺ ນົື ຃ທາຓໜຌັໄ ຃ຄ຺ ເຌຘຄັ ຃ຓ຺ ຆໃ ຄຶ ຅ະຽປັຈເນປໄ ທູໃ າໃ ຓນີ ຖກັ
ຎະກຌັ ຾ຖະ ຓ຃ີ ທາຓໜຌັໄ ຃ຄ຺ ເຌກາຌຎະກບຍກຈິ ຅ະກາໍ .

9) ກາຌທຈັ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅
ທະຌຈິ າ ແຆຎຌັ ງາ (2541, ໜາໄ . 25) ແຈກໄ າໃ ທແທທໄ າໃ ກາຌທຈັ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຌຌັໄ ຘາຓາຈ

ຽປັຈແຈນໄ ົາງທ຋ິ ີຈຄໃ ັ ຉໃ ໍແຎຌ:ໄີ
(1) ກາຌເຆ຾ໄ ຍຍຘບຍຊາຓ ຿ຈງຏໄບູ ບກ຾ຍຍຘບຍຊາຓຉບຍກາຌປ຃ູໄ ທາຓ຃ິຈຽນັຌຆໃ ຶຄ

ຘາຓາຈຽປັຈແຈເໄ ຌຖກັ ຘະຌະກາໍ ຌຈ຺ ຃າໍ ຉບຍເນຽໄ ຖືບກ ນົື ຉບຍ຃າໍ ຊາຓບິຈຘະນົະ ຃າໍ ຊາຓຈໃຄັ ກາໃ ທ
ບາຈຊາຓ຃ທາຓຑໍເ຅ເຌຈາໄ ຌຉາໃ ຄໂ ຽຑໃ ືບເນຏໄ ຉໄູ ບຍ຋ກຸ ຃ຌ຺ ຓາຽຎັຌ຾ຍຍ຾ຏຌຈຼທກຌັ ຓກັ ເຆເໄ ຌກຖໍ ະຌີ
຋ໃ ີຉບໄ ຄກາຌຂໍໄຓຌູ ກຓຸໃ ຉທ຺ ດາໃ ຄນົາງໂ ທິ຋ີຌຌໄີ ຍັ ຽຎັຌທິ຋ີ຋ໃ ີຌງິ ຓ຺ ເຆກໄ ຌັ ນົາງ຋ໃ ີຘຈຸ ເຌກາຌທຈັ ຋ຈັ ຘະຌະ
຃ະຉິ ປຍູ ຾ຍຍຂບຄ຾ຍຍຘບຍຊາຓ຅ະເຆຓໄ າກທຈທຈັ ຋ຈັ ຘະຌະ຃ະຉິຆໃ ຄຶ ຋ໃ ີຌງິ ຓ຺ ເຆເໄ ຌຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ທິ຋ີໜໃ ຶຄ
຃ຶ ຓາຈຉາຘທໃ ຌ຾ຍຍຖີຽ຃ິຈ ຋ໃ ີຎະກບຍຈທໄ ງຂໍ຃ໄ ທາຓ຋ໃ ີຘະ຾ຈຄຽຊຄິ ຋ຈັ ຘະຌະ຃ະຉິ຋ໃ ີຘະ຋ໄບຌຽຊຄິ ບຌັ
ເຈບຌັ ໜໃ ຶຄ຋ໃ ີຓຉີ ໃ ໍ຃າໍ ຉບຍ຋ໃ ີຘະ຾ຈຄຽຊຄິ ຖະຈຍັ ຃ທາຓປຘູໄ ຶກ 5 ຃າໍ ຉບຍຽຆໃ ັຌ: ນົາງ຋ໃ ີຘຈຸ , ນົາງ, ຎາຌ
ກາຄ, ຌບໄ ງ, ຌບໄ ງ຋ໃ ີຘຈຸ .

(2) ກາຌຘາໍ ຑາຈຽຎັຌທ຋ິ ີກາຌ຋ໃ ີຏ຃ໄູ ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຅ະຉບໄ ຄບບກແຎຘບຍຊາຓ຿ຈງກາຌຽທໄ຺າ ຿ຈງ
ຓກີ າຌກຼຓ຾ຏຌຄາຌຖທຄໜາໄ ຽຑໃ ືບເນແໄ ຈຂໄ ຓໍໄ ຌູ ຋ໃ ີຽຎັຌ຅ຄິ ນົາງ຋ໃ ີຘຈຸ .

38

(3) ກາຌຘຄັ ຽກຈຽຎັຌທ຋ິ ີກາຌທຈັ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ ຿ຈງກາຌຘຄັ ຽກຈຑຶຈຉິກາໍ ຂບຄຍກຸ ຃ຌ຺
ຽຎ຺ໄາໝາງຍໃ ໍທາໃ ຅ະຘະ຾ຈຄບບກ຅າກກາຌຽທໄ຺າ, ກຖິ ິງາ, ຋າໃ ຋າຄ ທ຋ິ ີຌຉໄີ ບໄ ຄບາເຘກາຌກະ຋າໍ ດາໃ ຄ຅ຄິ
຅ຄັ ຾ຖະ ຘຄັ ຽກຈດາໃ ຄຓຖີ ະຍຼຍ຾ຍຍ຾ຏຌ ທ຋ິ ີຌຽໄີ ຎັຌທ຋ິ ີ຾ຍຍກາຌຘກຶ ຘາ຋ໃ ີຽກໃ າ຺ ຾ກໃ ຾ຖະ ງຄັ ຽຎັຌ຋ໃ ີ
ຌງິ ຓ຺ ເຆດໄ າໃ ຄ຾ຏນໃ ົາງ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ .

຅າກກາຌຘກຶ ຘາກາຌທຈັ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຘະນຖຍຸ ແຈທໄ າໃ ກາຌທຈັ ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຽຎັຌ
ກາຌຍບກຽຊຄິ ຃ທາຓຓກັ ຂບຄຍກຸ ຃ຌ຺ ຋ໃ ີຓໃ ຉີ ໃ ໍຘໃ ຄິ ເຈຘໃ ຄິ ໜໃ ຶຄ ຆໃ ຄຶ ຘາຓາຈທຈັ ແຈນໄ ົາງທ຋ິ ີ ກາຌຘາໍ ຑາຈ,
ກາຌເຆ຾ໄ ຍຍຘບຍຊາຓ຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌ ຾ຖະ ກາຌເຆ຾ໄ ຍຍຘາໍ ນົທຈ຃ທາຓປຘູໄ ກຶ .

10) ກຈິ ຅ະກາໍ ຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌບາໃ ຌ
຾ຓຌໃ ຓາຈ ຘະທຈິ (2529, ໜາໄ . 15) ກຈິ ຅ະກາໍ ຘຄ຺ ຽຘີຓກາຌບາໃ ຌ ໝາງຽຊຄິ ກາຌກະ຋າໍ

ຉາໃ ຄໂ ຽຑໃ ືບເນຽໄ ຈັກຽກຈີ ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅຋ໃ ີ຅ະບາໃ ຌ ຽນັຌ຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ເຌກາຌບາໃ ຌ ຽກຈີ ຃ທາຓຽຑີຈຽຑີຌ
຋ໃ ີ຅ະບາໃ ຌ ຽກຈີ ຃ທາຓຓຄຸໃ ໜໃຌັ ຋ໃ ີ຅ະບາໃ ຌ ຾ຖະ ບາໃ ຌ຅ຌ຺ ຽຎັຌຌແິ ຘ ຋ຄັ ຌໄີ ກາຌບາໃ ຌໜຄັ ຘືຽຎັຌ຋ກັ ຘະຘາໍ
຃ຌັ ຋ກັ ຘະໜໃ ຶຄເຌຆີທິຈຎະ຅າໍ ທຌັ ຽຑາະກາຌບາໃ ຌໜຄັ ຘື຅ະຽຑັຈ຋ະຌາ຃ຌຸ ຌະຑາຍຆທີ ິຈຂບຄ຃ຌ຺ ຽປ຺າ
ແຈຽໄ ຎັຌດໃາຄຈງີ ໃ ິຄຽຓບື ຃ຌ຺ ຽປ຺າບາໃ ຌໜຄັ ຘື຅ະຽກຈີ ຃ທາຓຘາຓາຈ ຘາໄ ຄ຃ທາຓປູໄ ບາຖຓ຺ ຅ຌິ ຉະຌາກາຌ
຾ຖະ ຃ທາຓຽຑີຈຽຑີຌ ຾ຖະ ຃ທາຓຓທໃ ຌຆໃ ືຌຉໃ ໍກາຌ຋ໃ ີຽຈັກ຅ະຽກຈີ ຋ກັ ຘະກາຌບາໃ ຌໜຄັ ຘືແຈຌໄ ຌັໄ ກໃ ຅ໍ າໍ
ຽຎັຌຉບໄ ຄບາເຘ຃ທາຓປທໃ ຓຓ຅ື າກຍກຸ ຃ຌ຺ ນົາງຐາໃ ງ ຋ຄັໄ ຃ບຍ຃ທ຺ , ຿ປຄປຼຌ ຾ຖະ ຆຸຓຆຌ຺ ເຌກາຌ຅ຈັ
ກຈິ ຅ະກາໍ ຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌບາໃ ຌເນ຾ໄ ກຽໃ ຈັກ

ກາຌຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌບາໃ ຌຽກຈີ ຅າກ຃ທາຓ຃ຈິ ຋ໃ ີໜຌັໄ ເ຅ຽຊຄິ ຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຂບຄກາຌບາໃ ຌ຋ໃ ີຓຏີ ຌ຺
ເນ຃ໄ ຌ຺ ບາໃ ຌຽກຈີ ກາຌປຼຌປູໄ ຉບໄ ຄຎະກບຍຈທໄ ງກາຌເຆຎໄ ະຘາຈຘາໍ ຑຈັ ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄຽຎັຌຽ຃ໃ ືບຄຓເື ຌກາຌ
ປຼຌປຽູໄ ຆໃ ັຌ ຉາແຈຽໄ ຍໃ ິຄ, ປແູໄ ຈຒໄ ຄັ , ເຌຘໃ ິຄ຋ໃ ີຘາໄ ຄ຃ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ຈທໄ ງ ຅ໃ ຄຶ ຎະ຋ຍັ ເ຅຅ໃ ຄຶ ຘາໄ ຄຘຓ຺ ກາຌ
ບາໃ ຌ຅ຌ຺ ຽຎັຌຌແິ ຘ຋ໃ ີຈີ ຘບຈ຃ບໃ ຄກຍັ ຅ຌັ ງາຍຌັ ຋ໃ ີປຼຌທາໃ ນທ຺ ເ຅ຌກັ ຎຈັ ຆະງາ ຋ໃ ີກາໃ ທທາໃ ກາຌປຼຌ຋ໃ ີ຅ະ
ຉບໄ ຄບາເຘ຃ື ຒຄັ , ຃ິຈ ຊາຓ, ຂຼຌ຋ໃ ີປທໃ ຓ຃ທາຓຽຊຄິ ກາຌບາໃ ຌຈທໄ ງ ຘະ຾ຈຄຽຊຄິ ຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຂບຄ
ກາຌເຆຉໄ າ, ນ,ູ ຘະໜບຄ ຾ຖະ ຃ທາຓ຃ຈິ ຽຓໃບື ແຈປໄ ຍັ ກາຌກະຉຌໄຸ ຅າກກຈິ ຅ະກາໍ ຋ໃ ີ຅ຈັ ຄາໃ ງຘທງຄາຓ
ຆທຌເນຽໄ ຍໃ ຄິ , ເນຒໄ ຄັ , ຽປ຺າເນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓ຃ຈິ ຘາໄ ຄ຃ທາຓຎະ຋ຍັ ເ຅ເນ຅ໄ ຈ຺ ຅າໍ ກໃເໍ ນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓຘຄ຺ ເຘເນໄ
ປູໄ ຅ຌ຺ ຉຈິ ຉາຓຽຖໃ ບື ຄຖາທຌາໍ ແຎຘກູໃ າຌບາໃ ຌຉໃ ໍແຎ.

ກຈິ ຅ະກາໍ ຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌບາໃ ຌ຅ະຆທໃ ງເນຽໄ ຈັກຘຌ຺ ເ຅ ຾ຖະ ຽນັຌ຃ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ຂບຄກາຌບາໃ ຌ
ຽຑາະກາຌບາໃ ຌຽຎັຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ີຓະຌຈຸ ຽປ຺າຘາໄ ຄຘຌັ ຂຌໄຶ ຽຑໃ ືບຉບຍຘະໜບຄ຃ທາຓງາກປຽູໄ ຖໃ ືບຄຖາທຘໃ ຄິ ຉາໃ ຄໂ ຋ໃ ີ
ຽກີຈຂຶໄຌເຌຆິທິຈ ຾ຖະ ດໃູປບຍໂຉທ຺ ຽປ຺າຽບຄ ຾ຖະ ຓຏີ ໄຍູ ຌັ ຋ຶກແທໄຈທໄ ງຉທ຺ ໜຄັ ຘືເຌຑາຘາ຋ໃ ີຽຏໃ ຺າ
ຑຌັ ຌຌັໄ ໂ ຎະຈິຈຂຶໄຌເຆຘໄ ໃ ືຘາຌ ຽຓບື ຓຑີ າຘາ຅ໃ ືຄກໃ ໍເນໄຽກີຈຓກີ າຌຊາໃ ງ຋ບຈຈທໄ ງກາຌເຆຂໄ ີຈຂຼຌ

39

ຍຌັ ຋ຶກ ຾ຖະ ຘບຌ຅ຌ຺ ປຌຸໃ ຘປູໃ ຌຸໃ ຉໃ ໍໂແຎ ຾ຉຍໃ າຄ຃ຌ຺ ປຼຌບາໃ ຌງາກ ຅າໍ ຽຎັຌຉບໄ ຄບາເຆກໄ າຌ຾ຌະຌາໍ
຅າກບາໃ ຌ ຅ໃຄຶ ຉບໄ ຄຓກີ າຌຘາໄ ຄກຈິ ຅ະກາໍ ກາຌບາໃ ຌເນຽໄ ຈັກຂຌຶໄ .

11) ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ເຌກາຌບາໃ ຌ
RaiMayuni, Luh, (2014, pp. 7-9) ແຈກໄ າໃ ທທາໃ ກາຌບາໃ ຌໝາງຽຊຄິ ກາຌກາໍ ຌຈ຺ ຾ຖະ

ກາຌປຍັ ປຂູໄ ບຄ຃ທາຓໝາງເຌຉທ຺ ບກັ ຘບຌຆໃ ຄຶ ຋າໍ ໜາໄ ຋ໃ ີຽຎັຌຉທ຺ ກະຉຌໄຸ ຘາໍ ຖຍັ ກາຌຍບກກຼໃ ທກຍັ ຃ທາຓໝ
າງ຋ໃ ີຘາໄ ຄຂຌໄຶ ເຌຎະຘຍ຺ ກາຌເຌບາຈຈີ ຾ຖະ ຉໃ ໍແຎເຌກາຌກໃຘໍ າໄ ຄ຃ທາຓໝາງຉະນົບຈກາຌ຅ຈັ ກາຌ
ບາໃ ຌຂບຄ຾ຌທ຃ຈິ ຋ໃ ີກຼໃ ທຂບໄ ຄດ຾ໃູ ຖທໄ ເຌຖະຍຍ຺ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ .

12) ຎະຽຑຈຂບຄກາຌບາໃ ຌ
ຽຎັຌກາຌບາໄ ຄບຄີ ຽຊຄິ ຾ຌທ຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ເຌກາຌບາໃ ຌ຋ໃ ີແຈປໄ ຍັ ກາຌຽຌັຌໄ ຓາບະຑິຎາງກບໃ ຌ

ໜາໄ ຌີໄ ຓດີ ໃູ 4 ຎະຽຑຈ຃ື ກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄ, ກາຌບາໃ ຌເຌເ຅, ກາຌບາໃ ຌດໃາຄຽຖໃ ັຄຖຈັ , ບາໃ ຌດໃາຄກໄ
ທາຄຂທາຄ

(1) ກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄທຈັ ຊຎຸ ະຘຄ຺ ຂບຄກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄ຃ື ກາຌປຍັ ປຘູໄ ຼຄຂບຄ຃າໍ ເຌ
ຽຖໃ ືບຄກາຌບາໃ ຌຎາກຽຎໄ຺າຌຽໄີ ໝາະຘາໍ ຖຍັ ກາຌຽຖໃ ີຓຉຌ຺ໄ ຾ຖະ ຖະຈຍັ ກາຄ ກາຌບາໃ ຌຎາກຽຎ຺ໄາຘາຓາຈເຆໄ
ຽຎັຌຂໍຎະຽຓຌີ ຾ຖະ ຽຑໃ ີຓຏຽໄູ ຂ຺ໄາປທໃ ຓກາຌຘຶກຘາຑິຽຘຈຍາຄຘທໃ ຌແຈຊໄ າໄ ຉບໄ ຄກາຌບາໃ ຌຍຈ຺ ຽຖໃ ືບຄຘຌັໄ ໂ
ຂບຄຎະ຿ນງກຘຌັໄ ໂ ກຈິ ຅ະກາໍ ຍາຄດາໃ ຄ຋ໃ ີ຃ຘູ າຓາຈເຆເໄ ຌກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄຽຆໃ ັຌ ກາຌ຃າຈຽຈ຺າຽກຓ,
຃າໍ ບະ຋ິຍາງປຍູ ຑາຍ.

(2) ຉທ຺ ບກັ ຘບຌ຋ໃ ີຂາຈນາງແຎຽຑໃ ືບຑຈັ ຋ະຌາຌກັ ປຼຌກາຌບໃາຌ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ ຊາໄ
ຌກັ ປຼຌ຃ຌ຺ ໜໃ ຶຄກາໍ ຖຄັ ບາໃ ຌບບກຘຼຄ຃ກູ ຅ໍ ະຊາຓ຃ຌ຺ ບໃ ືຌຌກັ ປຼຌ຃ທາຓເນ຃ໄ ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ເຌຘທໃ ຌຉໃ ໍແຎ
ຂບຄຍຈ຺ ຽຖໃ ບື ຄ.

(3) ກາຌບາໃ ຌເຌເ຅ ຘຓ຺ ຓຈຸ ຊາຌ຋ໃທ຺ ແຎກຼໃ ທກຍັ ກາຌບາໃ ຌ ຃ຌື ກັ ປຼຌ຅ະຑຈັ ຋ະຌາຉຌ຺ ຽບຄ
຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌບາໃ ຌເຌກາຌບາໃ ຌໜຄັ າຘງື ຄັ ຘະ຾ຈຄເນຽໄ ນັຌທາໃ ແຖງະຽທຖາກາຌບາໃ ຌຽຑໃ ືບ຃ທາຓ
ຽຂ຺ໄາເ຅ ຓ຃ີ ທາຓກຼໃ ທຂບໄ ຄກຍັ ຌກັ ປຼຌກຼໃ ທກຍັ ກາຌບໃາຌຽຑໃ ືບ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ ຾ຖະ ຃າໍ ຘຍັ ກາຌ
ຂະນງາງຉທ຺ ຌບກ຅າກຌງໄີ ຄັ ຓ຋ີ ຈັ ຘະຌະ຃ະຉ຋ິ ໃ ີຈຉີ ໃ ໍກາຌບາໃ ຌຄຼຍໂບກີ ຈທໄ ງ.

(4) ກາຌບາໃ ຌດໃາຄຽຖໃ ັຄຖຈັ ກາຌບາໃ ຌ຾ຍຍຽຖໃ ັຄຖຈັ ປຼກປບໄ ຄຌກັ ປຼຌເນ຃ໄ ທາຓຘາໍ ຃ຌັ ກຍັ
ປຍູ ຾ຍຍແທງາກບຌທ຋ິ ະງາຘາຈ຃ທາຓໝາງ ຖາງຖະບຼຈ຿຃ຄໄ ຘາໄ ຄຑືໄຌຊາຌບໃ ຌື ໂ ຽຑໃ ືບຽຂ຺ໄາເ຅຃ທາຓ
ໝາງ຋ໃ ີ຾຋຅ໄ ຄິ ກາຌຓຘີ ທໃ ຌປທໃ ຓ, ຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຑຌັ , ຏທ຺ ຑຌັ ຋ໃ ີ຃າໄ ງ຃ກື ຌັ .

(5) ກາຌບາໃ ຌດາໃ ຄກທໄ າຄຂທາຄ ກາຌບາໃ ຌດາໃ ຄກທໄ າຄຂທາຄ຾ຓຌໃ ຌກັ ປຼຌກາໍ ຖຄັ ບາໃ ຌໜຄັ
ຘໃ ເື ຌຎະຖຓິ າຌນົາງ຿ຈງຍໍຉບໄ ຄກທຈຘບຍ຿຃ຄໄ ຘາໄ ຄ຃າໍ ຋ກຸ ຃າໍ ຋ໃ ີຍໃ ໍປ຅ູໄ ກັ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຖກັ ເຌກາຌຆທໃ ງຆຌັໄ

40

ປຼຌ຋ໃ ີຓກີ າຌບາໃ ຌໜຄັ ຘດື າໃ ຄກທໄ າຄ຃ທຌຐຶກເນຌໄ ກັ ປຼຌບາໃ ຌ຃ບໃ ຄ຾຃ທໄ ຑາຘາບຄັ ກຈິ ຽຑໃ ືບ຃ທາຓຘະຌກຸ
ຘະໜາຌຍໃ ໍຓ຃ີ ທາຓຆທໃ ງຽນຖືບ຃າໍ ຾ຌະຌາໍ ຅າກ຃.ູ

13) ຋ກັ ຘະກາຌບາໃ ຌ຋ໃ ີ຃ຉູ ບໄ ຄຘບຌເນຌໄ ກັ ປຼຌແຈ຾ໄ ກໃ (ຘະຊາຍຌັ ຑາຘາແ຋, 2559, ໜາໄ . 8.9)
(1) ກາຌບາໃ ຌ຃າໍ ຾ຖະ ປ຃ູໄ ທາຓໝາງຂບຄ຃າໍ ຌຌັໄ ຃ືເນໄຽຈັກບາໃ ຌບບກຽຎັຌ຃າໍ ຾ຖະ

ຽຂໄ຺າເ຅຃ທາຓໝາງຂບຄ຃າໍ ຌຌັໄ ຆໃ ຄຶ ຽຎັຌ຋ກັ ຘະຽຍບືໄ ຄຉຌໄ຺ ຃ຘື ບຌເນຽໄ ຈັກບາໃ ຌບບກ.
(2) ກາຌບາໃ ຌ຅ຍັ ເ຅຃ທາຓຽຓໃບື ຽຈັກບາໃ ຌບບກຽຎັຌ຃າໍ ທະຖີ ຾ຖະ ຎະ຿ນງກແຈ຾ໄ ຖທໄ ຅ະ

ຉບໄ ຄຽຂ຺ໄາເ຅ເຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ີບາໃ ຌຍບກແຈທໄ າໃ ເຏຽປັຈນງຄັ ດຍໃູ ບໃ ຌເຈຽປັຈ຾ຌທເຈຽຖໃ ືບຄ຋ໃ ີບາໃ ຌຘາຓາຈຘະນຖຍຸ
ຽຖໃ ບື ຄແຈໄ ຌຌັໄ ຃ກື າຌຘບຌເນຽໄ ຈັກບາໃ ຌຽຎັຌ.

(3) ກາຌບາໃ ຌບບກຘຼຄເນໄຆຈັ ຽ຅ຌ ຾ຖະ ຊືກກຉບໄ ຄ຿ຈງຘະຽຑາະ຃າໍ ຋ໃ ີບບກຘຼຄ຃າໍ
຃ທຍ຃າໍ ຋ໃ ີຓຖີ ກັ ຘະຌະຌາໍ ປ຅ູໄ ຄັ ນທະເຌກາຌບາໃ ຌເນຊໄ ກື ກທຈຉບຌຐຶກ຅ຌ຺ ບາໃ ຌ຃ບໃ ຄ຾຃ທໄ .

(4) ກາຌບາໃ ຌຽຑໃ ືບຘຶກຘານາ຃ທາຓປ,ູໄ ຃ທາຓຘາຓາຈ ຾ຖະ ປ຅ູໄ ກັ ທິ຋ີ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຃ທາຓປູໄ
຅າກ຾ນົຄໃ ຂຓໍໄ ຌູ ຉາໃ ຄໂ ຖກັ ຘະຌະຌຽີໄ ໝາະ຋ໃ ີ຅ະເຆກໄ ຍັ ຽຈັກເຌຆຌັໄ ຎະຊຓ຺ ຎາງແຎຽຊຄິ ຆຌັໄ ຋ໃ ີຘຄູ .

(5) ຐຶກຌແິ ຘເນຽໄ ຈັກປກັ ກາຌບາໃ ຌ ຃຅ູ ຈັ ຍຌັ ງາກາຈເຌຆຌັໄ ປຼຌຽຑໃ ືບກະຉຌໄຸ ເນຽໄ ຈັກບາໃ ຌ
ໜຄັ ຘືກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂ຋ໃ ີຽຆຌີ ຆທຌເນຽໄ ຈັກດາກບາໃ ຌຂໍຘໄ າໍ ຃ຌັ ຃ື຃ຉູ ບໄ ຄຽຎັຌຉທ຺ ດໃາຄ຋ໃ ີຈເີ ນ຾ໄ ກຽໃ ຈັກບາໃ ຌ
ໜຄັ ຘນື ຖາກນົາງຌາໍ ຓາຽນໃ ຺ົາເນຽໄ ຈັກຒຄັ .

(6) ກາຌບໃາຌຽຑໃ ືບເນໄ຃ຸຌ຃ໃາ ຾ຖະ ກໃ ໍເນໄຽກີຈ຃ທາຓຆາຍຆໃ ຶຄຌຌັໄ ຃ື ກາຌຘບຌບໃາຌ
ທຌັ ຌະ຃ະຈີ ຾ຖະ ທຌັ ຌະກາໍ ຘາໍ ຖຍັ ຽຈັກເນຽໄ ຈັກຽຍໃ ິຄຽນັຌຎະ຿ນງຈ຋ໃ ີແຈປໄ ຍັ ຅າກກາຌບາໃ ຌຽຑໃ ືບຌາໍ ຓາ
ເຆເໄ ຌຆທີ ິຈຎະ຅າໍ ທຌັ ເນຽໄ ຈັກປ຃ູໄ ທາຓບບໃ ຌນທາຌ ຓທໃ ຌຆໃ ຌື ຂບຄກາຌບາໃ ຌຉາໃ ຄ ກາຌບາໃ ຌທຌັ ຌະ຃ະຈີ
຋ໃ ີ຅ຈັ ແທເໄ ນຽໄ ຈັກຽນັຌ຾ຉຖໃ ະຆຌັໄ ຽຑໃ ືບເນຽໄ ນັຌ຃ທາຓຄຈ຺ ຄາຓຂບຄຑາຘາ.

14) ກາຌຘບຌເນບໄ າໃ ຌ
ກາຌຘບຌເນບໄ າໃ ຌບບກຓຖີ າງທິ຋ີ຃ຍູ ໃ ໍ຃ທຌງຶຈທິ຋ໃ ີເຈທິ຋ີໜໃ ືຄ຃ທຌຎະຘຓ຺ ຎະຘາຌນົາງທິ຋ີ

຅ຌ຺ ຘາຓາຈຽປັຈເນຽໄ ຈັກບາໃ ຌບບກຽຎັຌ຃າໍ ຾ຖະ ປ຃ູໄ ທາຓໝາງຂບຄ຃າໍ .
(1) ຘບຌ຿ຈງກາຌເຆທໄ ຋ິ ີຎະຘຓ຺ ຉທ຺ ບກັ ຘບຌຽຎັຌກາຌຘບຌ຋ໃ ີເຆກໄ ຌັ ຓາຉຄັໄ ຾ຉບໃ ະຈຈີ ຅ຌ຺

ຽຊຄິ ຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ຋ໃ ີຘະ຾ຈຄຽຊຄິ ຑຓູ ຎີ ຌັ ງາກາຌຘບຌບາໃ ຌ຾ຍຍແ຋ ຆໃ ຄຶ ເນຽໄ ຈັກບາໃ ຌໜຄັ ຘແື ຋ແຈ຾ໄ ຉກຘາຌ
ທ຋ິ ີໜໃ ຶຄທິ຋ີຘບຌ຾ຍຍຌຽໄີ ຎັຌກາຌຌາໍ ຑະງຌັ ຆະຌະ, ຘະນຖະ, ທຌັ ຌະງຈຸ ຓາຎະຘຓ຺ ກຌັ ຾ຖທໄ ຐິກບາໃ ຌ
຾ຍຍ຾຅ກຖກູ ຃າໍ ກາຌບາໃ ຌ຾ຍຍຘະກຈ຺ ຃າໍ ຽຎັຌກາຌຘບຌບາໃ ຌ຋ໃ ີຽຌັຌໄ ກາຌຒຄັ ຘຼຄຂບຄຑະງຌັ ຆະຌະ
ຉຌໄ຺ , ຘະນຖະ, ຉທ຺ ຘະກຈ຺ ຾ຖະ ທຌັ ຌະງຈຸ ຋ີຓາຎະຘຓ຺ ກຌັ ຽຎັຌ຃າໍ ຽຓບື ຐຶກຐຌ຺ ນົາງໂ຅ຌ຺ ຖໄືຄນ.ູ

41

2.1.6 ຾ຌທ຃ຈິ ກຼໃ ທກຍັ ຑາຘາ ຾ຖະ ກາຌຘໃ ືຘາຌ

ຘຌູ ຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ຾ຖະ ຑຈັ ຋ະຌາບາຆທີ ະຘກຶ ຘາຑາກຽໜືບ (2557, ໜາໄ . 4.6,7) ກາຌຘໃ ຘື າຌຓ຃ີ ທາຓ

ຘາໍ ຃ຌັ ເຌຆີທິຈຎະ຅າໍ ທຌັ ຂບຄຓະຌຈຸ ຋ໃ ີຉບໄ ຄຉິຈຉໃ ໍຘໃ ືຘາຌກຌັ ດໃຉູ ະນົບຈຽທຖາ ຈໃຄັ ຌຌັໄ , ກາຌຘໃ ືຘາຌຓີ

ຍຈ຺ ຍາຈຘາໍ ຃ຌັ ຉໃ ໍກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ທ຋ິ ີຆທີ ຈິ ຂບຄຓະຌຈຸ ນົາງຈາໄ ຌ ຿ຈງຘະຽຑາະເຌຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ຋ໃ ີຽຎັຌງກຸ ຂບຄ

ຂໍຓໄ ຌູ ຂາໃ ທຘາຌ ນົື ຽບີໄຌທາໃ ງກຸ ຿ຖກາຑິທຈັ ກາຌຘໃ ືຘາຌຓຎີ ະ຿ນງຈ຋ຄັໄ ເຌ຾ຄຍໃ ກຸ ຃ຌ຺ ຾ຖະ ຘຄັ ຃ຓ຺

ກາຌຘໃ ືຘາຌຽປັຈເນ຃ໄ ຌ຺ ຽປ຺າຓ຃ີ ທາຓປຓູໄ ຿ີ ຖກະ຋ຈັ ຋ໃ ີກທາໄ ຄຂທາຄຂຌໄຶ ກາຌຘໃ ືຘາຌ຅ໃຄຶ ຽຎັຌຂະຍທຌກາຌ຋ໃ ີ

ຽປັຈເນຘໄ ຄັ ຃ຓ຺ ຅ະຽຖີຌກາໄ ທໜາໄ ດາໃ ຄຍໃ ໍດຈຸ ດຄັໄ ຽປັຈເນຓໄ ະຌຈຸ ຘາຓາຈຘືຍ຋ບຈຑຈັ ຋ະຌາປຼຌປ,ູໄ ປຍັ ປຽູໄ ຊຄິ

ທຈັ ຋ະຌະ຋າໍ ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄ ຾ຖະ ຘຄັ ຃ຓ຺ ຅ໃຄຶ ຓກີ າຌຘໃ ືຘາຌຽຎັຌຎຈັ ເ຅ຘາໍ ຃ຌັ ເຌກາຌຑຈັ ຋ະຌາຎະຽ຋ຈ

ຘາໄ ຄຘາ຃ທາຓ຅ະຽຖີຌກາໄ ທໜາໄ ຾ກຆໃ ຓຸ ຆຌ຺ ຾ຖະ ຘຄັ ຃ຓ຺ ເຌ຋ກຸ ຈາໄ ຌ.

1) ຃ທາຓໝາງຂບຄກາຌຘໃ ຘື າຌ

຃າໍ ທາໃ ກາຌຘໃ ຘື າຌໝາງຽຊຄິ ຂະຍທຌກາຌຊາໃ ງ຋ບຈຂາໃ ທຘາຌ, ຂໍຓໄ ຌູ ຃ທາຓປ,ູໄ ຎະຘຍ຺ ກາຌ,

຃ທາຓປຘູໄ ຶກ, ຃ທາຓ຃ິຈຽນັຌ, ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌ຅າກຏຘໄູ ໃຄ຺ ຘາຌ຿ຈງຏາໃ ຌຘໃ ືຉາໃ ຄໂ ຋ໃ ີບາຈ຅ະຽຎັຌກາຌ

ຽທ຺ໄາ, ກາຌຂຼຌ, ຖກັ ຘະຌະບໃ ຌື ໂແຈໄ ກາຌຘະ຾ຈຄ ນົື ກາຌ຅ຈັ ກຈິ ຅ະກາໍ ຉາໃ ຄໂ ແຎງຄັ ຏປໄູ ຍັ ຘາຌ ຆໃ ຄຶ

ບາຈ຅ະເນໄກາຌຘໃ ືຘາຌ຋ໃ ີ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ແຎຉາຓ຃ທາຓຽໝາະຘຓ຺ ຾ຖະ ຃ທາຓ຅າໍ ຽຎັຌຂບຄຉຌ຺ ຽບຄ

຾ຖະ ຃ຘູໃ ໃ ຘື າຌ ຿ຈງຓທີ ຈັ ຊຎຸ ະຘຄ຺ ເນຽໄ ກຈີ ກາຌປຍັ ປປູໄ ທໃ ຓກຌັ ຾ຖະ ຓຎີ ະຉກິ ຖິ ິງາຉບຍຘະໜບຄຉໃ ໍກຌັ

຋າຄກາຌຘໃ ຘື າຌ຋ໃ ີຽໝາະຘຓ຺ ຽຎັຌຎຈັ ເ຅ຘາໍ ຃ຌັ ຋ໃ ີ຅ະຆທໃ ງເນຘໄ າໍ ຽຖັຈເຌກາຌຘໃ ຘື າຌ (ຑິຓຌ຺ ທຌັ ຘຓ຺ ຓາຈ,

2546, ໜໄາ. 21) ແຈເໄ ນ຃ໄ ທາຓໝາງຂບຄກາຌຘໃ ືຘາຌໝາງຽຊຄິ ຂະຍທຌກາຌ຾ຖກຎໃຼຌ຃ທາຓປ,ູໄ
ຂາໃ ທຘາຌຂໍຓໄ ຌູ , ຉະນົບຈ຅ຌ຺ ຃ທາຓ຃ຈິ ຽນັຌ ຾ຖະ ຃ທາຓປຘູໄ ຶກຖະນທາໃ ຄຍກຸ ຃ຌ຺ ຉຄັໄ ຾ຉໃ 2 ຃ຌ຺ ຂຌໄຶ ແຎ

ຈທໄ ງທ຋ິ ໃ ີຉາໃ ຄໂ ແຈ຾ໄ ກກໃ າຌຽທ຺ໄາ, ຆໃ ຄຶ ຘະ຾ຈຄບບກ຋າຄຘຼຄ, ກາຌຂຼຌ, ຖທຓ຋ຄັ ກາຌຘະ຾ຈຄຘີໜາໄ ,

ກາຌຘະ຾ຈຄ຋ໃາ຋າຄຉາໃ ຄໂ ກາຌຘໃ ືຘາຌ຅ະຎະຘຍ຺ ຏຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈແຈຌໄ ຌັໄ ຉບໄ ຄຓ຃ີ ທາຓປຽູໄ ຖໃ ືບຄແທງາກບຌ

ຉະນົບຈ຅ຌ຺ ປກູໄ ຼໃ ທກຍັ ທຈັ ຋ະຌາ຋າໍ ເຌຘຄັ ຃ຓ຺ ຌຌັໄ ຖທຓ຋ຄັ ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຽຖືບກເຆຑໄ າຘາ຋ໃ ີ

ຽໝາະຘຓ຺ ກຍັ ຘະຊາຌ຋ໃ ີຌຌັໄ ໂ.

2) ຍຈ຺ ຍາຈກາຌເຆຑໄ າຘາບຄັ ກຈິ ເຌຎະຆາ຃ຓ຺ ບາຆຼໃ ຌ
ຍຈ຺ ຍາຈກາຌຘຶກຘາເຌ 3 ຽຘ຺ານຖກັ ຂບຄບາຆຼໃ ຌຓ຃ີ ທາຓຽນັຌຑບໄ ຓຉບໄ ຄກຌັ ເຌກາຌກາໍ ຌຈ຺

ເຌກາຌກາໍ ຌຈ຺ ເນໄຑາຘາບຄັ ກິຈຽຎັຌຑາຘາຘໃ ືຘາຌກາຌຽປັຈທຼກຂບຄບາຆຼໃ ຌຘໃຄ຺ ຽຘີຓກາຌ຅ຈັ ຽປັຈ
ນຖກັ ຘຈູ ບາຆຼໃ ຌຘກຶ ຘາຂບຄ຾ຉຖໃ ະຆາຈຘະຓາຆກິ ເຌກາຌຘຶກຘາ຋ກຸ ຖະຈຍັ 3 ຽຘ຺ານຖກັ ຂບຄບາຆຼໃ ຌ

ຎະກບຍຈທໄ ງ
- ຽຘ຺າ຋ໃ ີ 1 ຽຘ຺າກາຌຽຓບື ຄ ຾ຖະ ຃ທາຓໜຌັໄ ຃ຄ຺ ຃ືກາຌເນໄກາຌຘຶກຘາ, ຃ທາຓປູ,ໄ

຃ທາຓຽຂໄ຺າເ຅ເຌກຈ຺ ຍຈັ ບາຆຼໃ ຌ.

42

- ຽຘ຺ າ຋ໃ ີ 2 ຽຘ຺ າຽຘຈຊະກິຈ ຃ື ກາຌຑຈັ ຋ະຌາ຋ັກຘະຐຶກຘີຓເື ນໄ຾ຉໃຖະຎະຽ຋ຈ
ຘະຓາຆກິ ຽຑໃ ືບຌາໍ ແຎຘກູໃ າຌງບຓປຍັ ຂບຍ຃ຌຸ ຘຓ຺ ຍຈັ ປທໃ ຓຂບຄບາຆຼໃ ຌ ກາຌຽ຃ໃ ືບຌງາໄ ງຌກັ ປຼຌ ກາຌ
ຽ຃ໃ ືບຌງາໄ ງ຾ປຄຄາຌຐຶກຘຓີ ຈື ທໄ ງກາຌຎຍັ ຎຄຸ ຓາຈຉະຊາຌທິຆາຆຍີ , ກາຌຘຶກຘາ ຾ຖະ ບາຆຍີ ຍຌ຺ ຂຈີ
຃ທາຓຘາຓາຈຂບຄບາຆຼໃ ຌຘຖູໃ ະຈຍັ ຑຓູ ຓຑີ າກ ຾ຖະ ຌາໂຆາຈ ຿ຈງຘະຽຑາະຓາຈຉະຊາຌກາຌຘຶກ
ຘາຈາໄ ຌ ບາຆທີ ະຘກຶ ຘາ ຾ຖະ ຓຈັ ຋ະງຓ຺ ຘກຶ ຘາ.

- ຽຘ຺າ຋ໃ ີ 3 ຽຘ຺າຘຄັ ຃ຓ຺ ຾ຖະ ທຈັ ຋ະຌະ຋າໍ ແຈ຾ໄ ກໃ ກາຌຑຈັ ຋ະຌາຽຌບືໄ ນາປທໃ ຓຈາໄ ຌ
ບາຆຼໃ ຌຂບຄ຿ປຄປຼຌຉາຓນົກັ ຘຈູ ຍຌັ ຈຈີ ຘກຶ ຘາ຋າຄຈາໄ ຌຘຌິ ຖະຎະ ຾ຖະ ທຈັ ຋ະຌະ຋າໍ ຂບຄບາຆຼໃ ຌ
ເຌບຈຸ ຓ຺ ຘຶກຘາເນຑໄ າຘາຂບຄບາຆຼໃ ຌຽຎັຌທຆິ າ຋ໃ ີຽຖືບກເຌຑາຘາຉາໃ ຄຆາຈເຌ຿ປຄປຼຌ ຾ຖະ ຘໃຄ຺ ຽຘໃ ີຓ
຿຃ຄກາຌຖະຈຍັ ຑຓູ ຓຑີ າກ຋ໃ ີຘາໄ ຄ຃ທາຓໜຌັໄ ເ຅ເຌ຃ທາຓຽຎັຌບາຆຼໃ ຌເຌໜໃຽູ ງ຺າທະຆຌ຺ ຾ຖະ ກາຌຘະ
ໜຍັ ຘະໜຌູ ກາຌຽຂໄ຺າຽຊຄິ ກາຌຘກຶ ຘາ຋ໃ ີຓ຃ີ ຌຸ ຌະຑາຍ ເຌຆຸຓຆຌ຺ ຈທໄ ງກາຌຘໃຄ຺ ຽຘີຓກາຌປຼຌປຉູໄ ະນົບຈ
ຆທີ ຈິ .

2.1.7 ຃ທາຓໝາງຂບຄກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘຈິ ຋ິຑາຍ
1) ຃ທາຓໝາງຂບຄຎະຘຈິ ຋ິຑາຍ
ແຆງຄ຺ ຑະຓະທຄ຺ (2556, ໜາໄ . 7,8) ຎະຘິຈ຋ິຑາຍໝາງຽຊຄິ ຘະຑາທະ ນົື ຃ຌຸ ຌະຑາຍ

ຂບຄຘະຊາຌະເຌກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ຄາຌຽຑໃ ືບເນຄໄ າຌຓ຃ີ ທາຓຘາໍ ຽຖັຈ຿ຈງເຆຽໄ ທຖາ ຃ທາຓຑະງາງາຓ ຾ຖະ
຃າໃ ເຆ຅ໄ າໃ ງ຃ຓຸໄ ຃າໃ ຋ໃ ີຘຈຸ ເຌ຅ຈຸ ຓຄຸໃ ໝາງ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ແທຽໄ ຑໃ ິືບເນແໄ ຈຏໄ ະຖິຈຉະຑຌັ ຿ຈງແຈກໄ າໍ ຌຈ຺ ຽຎັຌບຈັ ຉາ
ຘທໃ ຌປບໄ ງແຖງະນທາໃ ຄຎຈັ ແ຅ຌາໍ ຽຂ຺ໄາ ຂະຍທຌກາຌ ຾ຖະ ຏະຖິຈຉະຑຌັ .

ຎະຘິຈ຋ິ ຑາຍຽຌັໄຌກາຌຈາໍ ຽຌີຌກາຌ຋ໃ ີ ຊຶກຉໄບຄ ນົື ຽປັ ຈຘໃ ິຄເຈໂ ດໃາຄຊືກທິ຋ີ ຃າໍ ທໃາ
ຎະຘຈິ ຋ິຑາຍ ຓກັ ຘຍັ ຘຌ຺ ກຍັ ຃າໍ ທາໃ ຎະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ຋ຄັ ຽຎັຌ຃າໍ ຋ໃ ີ຃ຓຸ ຽ຃ບື ຍໃ ໍຽຌັຌໄ ຎະຖິຓາຌ ຾ຖະ ຓຄຸໃ ເນໄ
ຍຌັ ຖທຸ ຈັ ຊຎຸ ະຘຄ຺ ຾ຖະ ຽຌັຌໄ ກາຌຽປັຈຘໃ ຄິ ຋ໃ ີຊກື ຉບໄ ຄ ຈຄໃ ັ ຌຌັໄ ຘບຄ຃າໍ ຌ຅ໄີ ໃຄຶ ຓກັ ເຆ຃ໄ ກູໃ ຌັ ຃ື ຎະຘິຈ຋ິຑາຍ
຾ຖະ ຎະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ .

2) ຃ທາຓໝາງຂບຄກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘຈິ ຋ິຑາຍ
ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘິຈ຋ິຑາຍຂບຄຘໃ ື ນົື ຆຸຈກາຌຘບຌ຅ໃຄື ໝາງຽຊຄິ ກາຌນາ຃ຌຸ ຌະຑາຍຂບຄຘໃ ື

ນົື ຆຸຈກາຌຘບຌ ຿ຈງຑິ຅າຖະຌາຉາຓຂຌັໄ ຉບຌຂບຄກາຌຑຈັ ຋ະຌາຘໃ ື ນົື ຆຸຈກາຌຘບຌ຾ຉຖໃ ະຆຌັໄ ກຄ຺
ກຍັ ຑາຘາບຄັ ກຈິ ທາໃ Developmental Testing Developmental Testing ຃ກື າຌ຋ຈ຺ ຘບຍ຃ຌຸ ຌະຑາຍ
ຉາຓຑຈັ ຋ະຌາກາຌຂບຄກາຌຏະຖິຈຘໃ ື ນົື ຆຸຈກາຌຘບຌຉາຓຖາໍ ຈຍັ ຂຌັໄ ຽຑໃ ືບກາຌກທຈຘບຍ຃ຸຌ
ຌະຑາຍຂບຄ຾ຉຖໃ ະບຄ຺ ຎະກບຍຂບຄຉຌ຺ໄ ຾ຍຍທຼກເນຈໄ າໍ ຽຌຌີ ແຎດາໃ ຄຓຎີ ະຘຈິ ຋ິຑາຍ.

43

ຘາໍ ຖຍັ ກາຌຏະຖິຈຘໃ ື ນົື ຆຸຈກາຌຘບຌ ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘິຈ຋ິຑາຍໝາງຽຊຄິ ກາຌຌາໍ ຘໃ ື ນົື
ຆຸຈກາຌຘບຌແຎ຋ຈ຺ ຘບຍຈທໄ ງຂະຍທຌກາຌຘບຄຂຌັໄ ຃ື ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘິຈ຋ິຑາຍເຆຽໄ ຍບໄື ຄຉຌ຺ໄ ຾ຖະ
຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘິຈ຋ິຑາຍຘບຌ຅ຄິ ຽຑໃ ືບນາ຃ຌຸ ຌະຑາຍຂບຄຘໃ ືຉາຓຂຌັໄ ຉບຌ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ແຈໄ 3 ຎະຽຈັຌ຃ື
ກາຌຽປັຈເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓ຃ີ ທາຓປຽູໄ ຑໃ ີຓຂຌຶໄ ກາຌຆທໃ ງເນຏໄ ປໄູ ຼຌຏາໃ ຌຂະຍທຌກາຌປຼຌ ຾ຖະ ຾ຍຍຎະຽຓຌີ
ຆຸຈ຋າໄ ງແຈຈໄ ີ ຾ຖະ ກາຌຽປັຈເນຏໄ ປໄູ ຼຌຓ຃ີ ທາຓຽຑໃ ິຄຑໍເ຅ ຌາໍ ຏຌ຺ ຋ໃ ີແຈຓໄ າຎຍັ ຎຄຸ ຾ກແໄ ຂກບໃ ຌ຅ະຏະຖິຈ
ບບກຓາຽຏີງ຾ຏ຅ໃ າໍ ຌທຌນົາງ.

(1) ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘິຈ຋ິຑາຍເຆຽໄ ຍືໄບຄຉຌ຺ ຽຎັຌກາຌຌາໍ ຘໃ ື ນົື ຆຸຈກາຌຘບຌ຋ໃ ີຏະຖິຈຂຶໄຌ
ຽຎັຌຉຌ຺ໄ ຾ຍຍ (Prototype) ຾ຖທໄ ແຎ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘຈິ ຋ິຑາຍເຆຉໄ າຓຂຌັໄ ຉບຌ຋ໃ ີກາໍ ຌຈ຺ ແທເໄ ຌ຾ຉຖໃ ະໂຍຍ຺
ຽຑໃ ືບຎຍັ ຎຄຸ ຎະຘຈິ ຋ິຑາຍຂບຄຘໃ ື ນົື ຆຈຸ ກາຌຘບຌເນຽໄ ຋ໃ ຺າຽກຌ.

(2) ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘິຈ຋ິຑາຍຘບຌ຅ຄິ ໝາງຽຊຄິ ກາຌຌາໍ ຘໃ ື ນົື ຆຸຈກາຘບຌ຋ໃ ີແຈ຋ໄ ຈ຺
ຘບຍຎະຘິຈ຋ິຑາຍເຆໄ ຾ຖະ ຎຍັ ຎຄຸ ຅ຌ຺ ແຈ຃ໄ ຌຸ ຌະຑາຍຽຊຄິ ຽກຌ຾ຖທໄ ຂບຄ຾ຉຖໃ ະໜໃທງ ຋ກຸ ໜທໃ ງເຌ
຾ຉຖໃ ະທິຆາແຎຘບຌ຅ຄິ ເ຅ຆຌັໄ ປຼຌ ນົື ເຌຘະຊາຌ຋ໃ ີກາຌປຼຌ຋ໃ ີ຾຋ໄ຅ຄິ ເ຅ຆທໃ ຄຽທຖາໜໃ ຶຄ ບາ຋ິຈ 1
ຑາກກາຌຘຶກຘາຽຎັຌດາໃ ຄຌບໄ ງຽຑໃ ືບກທຈຘບຍ຃ຌຸ ຌະຑາຍຽຎັຌ຃ຄັໄ ຘຈຸ ຋ໄາງກບໃ ຌຌາໍ ແຎຽຏີງ຾ຏຏໃ ະຖິຈ
ບບກຓາຽຎັຌ຅າໍ ຌທຌນົາງ.

ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘຈິ ຋ິຑາຍ຋ຄັ ຘບຄຂຌັໄ ຉບຌ຅ະຉບໄ ຄຏາໃ ຌກາຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ຽຆໃ ຄີ ທແິ ຅ຑຈັ ຋ະຌາ
຿ຈງກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ກາຌ຃ຌໄ຺ ຃ທາໄ ເຌຆຌັໄ ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘິຈ຋ິຑາຍຽຍໄືບຄຉຌໄ຺ ຾ຖະ ບາຈ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘິຈ຋ິ
ຑາຍຆາໍໄ ເຌຂຌັໄ ຋ຈ຺ ຘບຍຎະຘິຈ຋ິຑາຍເຆ຅ໄ ຄິ ຌາໍ ກໃແໍ ຈຽໄ ຑໃ ືບຎະກຌັ ຃ຌຸ ຌະຑາຍຂບຄຘະຊາຍຌັ ກາຌຘຶກຘາ
຋າຄແຈຌາໂຆາຈ.

2.1.8 ຃ທາຓໝາງຂບຄຎະຘຈິ ຋ິຏຌ຺
ຌກັ ທຆິ າກາຌແຈເໄ ນ຃ໄ ທາຓໝາງນົາງຂບຄຎະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ແທຉໄ າໃ ຄກຌັ ຈຄໃ ັ ຌ:ໄີ້໋
ທິ຋ະງາ ຈາຌ຋າໍ ຖຄຸ ກຌຸ (2546, ໜາໄ . 27) ແຈເໄ ນ຃ໄ ທາຓໝາງທາໃ ຎະຘິຈ຋ິຑາຍ ໝາງຽຊຄິ

຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຽຖືບກຽຎໄ຺າໝາງ຋ໃ ີຽໜາະຘຓ຺ ຾ຖະ ຍຌັ ຖຽຸ ຎໄ຺າໝາງຌຌັໄ ໂ ຎະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ຅ໃຄຶ ທຈັ ກຌັ
຋ໃ ີທາໃ ບຄ຺ ກບຌຘາຓາຈຘະໜບຄຏໄຍູ ໍຖິ຿ຑກຘິຌ຃າໄ ນົື ຍໍຖິກາຌ຋ໃ ີຽຎັຌຉບໄ ຄກາຌ ນົື ຍໃ ໍ ຾ຖະ ຘາຓາຈ
ຍຌັ ຖເຸ ຌຘໃ ຄິ ຑະງາງາຓ຅ະຽປັຈນົາງໜບໄ ງຑຼຄເຈ.

຋ຄ຺ ແຆ ຘຌັ ຉິທຄ຺ (2537, ໜາໄ . 22) ກາໃ ທທາໃ ຎະຘິຈ຋ິຏຌ຺ ຽຎັຌກາຌຽປັຈທຼກ຋ໃ ີແຈຏໄ ຌ຺ ຿ຈງຘາຓາຈ
ຍຌັ ຖຏຸ ຌ຺ ຘາໍ ຽຖັຈຉາຓທຈັ ຊຸຎະຘໃຄ຺ ຋ໃ ີຉຌ຺ ຉບໄ ຄກາຌ ກາຌທຈັ ຏຌ຺ ຄາຌ຋ໃ ີຽປັຈແຈ຋ໄ ຼຍກຍັ ຽຎ຺ໄາໝາງນາກ
ຘາຓາຈຽປັຈແຈຉໄ າຓຽຎ຺ໄາໝາງ຋ໃ ີຉຄັໄ ແທກໄ ຘໍ ະ຾ຈຄທາໃ ກາຌຽປັຈທຼກຓຎີ ະຘຈິ ຋ິຏຌ຺ ຘຄູ .

44