ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງປະຊາຊົນກຸ່ມບ້ານໜອງກອກໃນການພັດທະນາໂຮງຮຽນມັດທະຍົມສາມັນສຶກສາຕອນຕົ້ນໜອງກອກ ເມືອງຄໍາເກີດ ແຂວງບໍລິຄໍາໄຊ

ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ກມ່ ບາ້ ນໜອງກອກໃນການ
ພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້
ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລິຄາໍ ໄຊ

THE PEOPLE’S PATICIPATIONS TOWARDS
SCHOOL DEVELOPMENT AT NONGKOK LOWER
SECONDARY SCHOOL CLUSTERS KHAMKURT

DISTRICT BORRIKHAMXAY PROVINCE

ວທິ ະຍານພິ ນົ ປະລນິ ຍາໂທ ສກຶ ສາສາດ
ສາຂາ ການສກຶ ສາເພ່ ືອການພດັ ທະນາທອ້ ງຖ່ ນິ

ຊ່ ື ແລະ ນາມສະກນນກັ ສກຶ ສາ: ທາ້ ວ ເລວ້ ໄິ ລ ລດັ ຕະນະວຈິ ດິ

ຊ່ ື ແລະ ນາມສະກນຄທູ ່ ີປຶກສາ: ຮສ.ປອ. ສຖີ ານ ສຂະວງົ
ຊ່ ື ແລະ ນາມສະກນຄຊູ ວ່ ຍທ່ ີປຶກສາ: ປທ. ສຖີ ານ ຈນັ ທະລງັ ສີ
ສກົ ສກຶ ສາວທິ ະຍານພິ ນົ : 2020-2021

FED0676/21

ຄາໍ ຈາລຶກບນຄນ

ວິທະຍານພິ ນົ ເຫັ້ມນສີ້ າໍ ເລັດຜນົ ຢ່າງສມົ ບູນໄປດວ້ ຍດີ ຍອ້ ນຜ້ຄູ ນົ້ ຄວາ້ ໄດຮ້ ບັ ຄວາມກະລນາ
ແລະ ເອົາໃຈໃສໃ່ ຫ້ການຊວ່ ຍເຫືອ ແນະນາໍ ໃຫ້ຄາໍ ປຶກສາ ແລະ ໃຫ້ກາໍ ລງັ ໃຈເປັນຢ່າງດີຈາກຫາຍ
ອາຈານຫາຍທ່ານ ໂດຍສະເພາະ ຮສ.ປອ. ສີຖານ ສຂະວງົ ປະທານທ່ ີປຶກສາວິທະຍານພິ ນົ ແລະ
ປທ. ສີຖານ ຈນັ ທະລງັ ສີ ຜຊູ້ ວ່ ຍທ່ ີປຶກສາວິທະຍານພິ ນົ ທ່ ີໄດເ້ ອົາໃຈໃສຊ່ ວ່ ຍເຫືອຢ່າງໃກສ້ ິດ ແລະ
ໃຫ້ການແນະນາໍ ເປັນຢ່າງດີ ເຮັດໃຫ້ວິທະຍານິພນົ ເຫັ້ມນ້ມີ ຄີ ວາມຖືກຕ້ອງສມົ ບູນ ຜ້ຄູ ນົ້ ຄວາ້ ຮສູ້ ຶກ
ຊາບຊງ້ຶ ບນຄນໃນຄວາມກະລນາຂອງທ່ານເປັນຢ່າງຍ່ ິງ ແລະ ຂໍສະແດງຄວາມຂອບໃຈເປັນຢ່າງສງູ
ມານະໂອກາດນດີ້ ວ້ ຍ.

ຜ້ຄູ ນົ້ ຄວາ້ ຂໍຂອບໃຈເປັນຢ່າງສູງມາຍງັ ບນັ ດາອາຈານຜ້ໃູ ຫ້ຄວາມຮູ້ ແລະ ຄາໍ ແນະນາໍ ດາ້ ນ
ຕາ່ ງໆລວມທງັ ການຈດັ ທາໍ ວທິ ະຍານພິ ນົ ນອກນນັ້ , ຜຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ຂໍສະແດງຄວາມຂອບໃຈເປັນຢາ່ ງສງູ ມາ
ຍງັ ຜຊູ້ ຽ່ ວຊານທງັ 5 ທາ່ ນຄ:ື ຮສ.ປອ. ຄາໍ ແສງ ທະລງັ ສ,ີ ປອ. ສນຽງ ວງົ ຄາໍ ຈນັ , ຮສ.ປທ. ວງົ ແສງ
ເດອື ນ ປະຊາສກ, ປອ. ເກດສະໜາ ກນັ ຍາສານ ແລະ ປອ. ໄພວນັ ດວງພະຈນັ ທ່ ີໄດໃ້ ຫ້ຄວາມ
ກະລນາກວດສອບ ແລະ ແກໄ້ ຂແບບສອບຖາມທ່ ີໃຊໃ້ ນການຄນົ້ ຄວາ້ ຈນົ ສາໍ ເລັດໄປດວ້ ຍດ.ີ

ຂໍຂອບໃຈມາຍງັ ປະຊາຊນົ ກມ່ ບ້ານໜອງກອກ ພ້ອມທງັ ຄູສອນທກທ່ານ ທ່ ີອາໍ ນວຍຄວາມ
ສະດວກ, ສະໜອງຂໍ້ມນູ ແລະ ຮວ່ ມມໃື ນການເກັບກາໍ ຂໍ້ມນູ ເປັນຢ່າງດີ ຈນົ ເຮັດໃຫ້ວິທະຍານພິ ນົ
ສາໍ ເລັດລລວ່ ງໄດຢ້ າ່ ງດ.ີ

ພິເສດຂໍຂອບໃຈມາຍງັ ມະຫາວທິ ະຍາໄລແຫງ່ ຊາດ ແລະ ການຈດັ ຕງັ້ ທກພາກສວ່ ນ, ຂໍຂອບໃຈ
ມາຍງັ ຄອບຄວົ , ພ່ ໍແມ,່ ຍາດຕພິ ່ ີນອ້ ງ ແລະ ໝເູ່ ພ່ ືອນນກັ ສກຶ ສາປະລິນຍາໂທທກຄນົ ທ່ ີສະໜບັ ສະໜນູ ,
ຊວ່ ຍເຫືອ ແລະ ໃຫກ້ າໍ ລງັ ໃຈຕະຫອດການສກຶ ສາໃນຄງັ້ ນ.ີ້

ເລວ້ ໄິ ລ ລດັ ຕະນະວຈິ ດິ

i

ບດົ ຄດັ ຫຍໍ້

ການຄນົ້ ຄວາ້ ໃນຄງັ້ ນ້ມີ ຈີ ດປະສງົ 1) ເພ່ ືອສຶກສາການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ຕ່ ໍກບັ ການ
ພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລິຄາໍ ໄຊ, 2)
ເພ່ ືອສຶກສາບນັ ຫາ, ສາເຫດ ແລະ ວທິ ີແກໄ້ ຂ ຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ກມ່ ບາ້ ນ ໜອງ
ກອກຕ່ ໍກບັ ການພດັ ທະນາ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງ
ບໍລິຄາໍ ໄຊ ແລະ 3) ເພ່ ືອສກຶ ສາແນວທາງ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ ຂອງປະຊາຊນົ ໃນກມ່ ບາ້ ນໜອງກອກຕ່ ໍ
ກບັ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສຶກສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລິຄາໍ
ໄຊ. ກມ່ ຕວົ ຢາ່ ງທ່ ີໃຊໃ້ ນການຄນົ້ ຄວາ້ ໄດແ້ ກ:່ ຫວົ ໜາ້ ຄອບຄວົ ຈາໍ ນວນທງັ ໝດົ 214 ຄນົ , ເຄ່ ອື ງມທື ່ ີໃຊ້
ເປັນແບບສອບຖາມປະເມນີ ຄາ່ 5 ລະດບັ , ມຄີ າ່ ຄວາມເຊ່ ອື ໝນັ້ ເທ່ ົາກບັ 0.92 ສະຖຕິ ທິ ່ ີໃຊໄ້ ດແ້ ກ:່ ຄາ່
ຄວາມຖ່ ີ (Frequency), ຄາ່ ສວ່ ນຮອ້ ຍ (%), ຄາ່ ສະເລຍ່ ( ̅ ), ຄາ່ ຜນັ ປຽ່ ນມາດຕະຖານ (S.D).
ຜນົ ການຄນົ້ ຄວາ້ ພບົ ວາ່ :

1) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ກມ່ ບ້ານໜອງກອກໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ
ສາມນັ ສຶກສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລິຄາໍ ໄຊ. ໂດຍລວມຢ່ໃູ ນລະດບັ ຫາຍ ເມ່ອື
ພິຈາລະນາເປັນລາຍດາ້ ນພບົ ວາ່ : ມີ 1 ດາ້ ນຢ່ໃູ ນລະດບັ ປານກາງ ແລະ ມີ 3 ດາ້ ນຢ່ໃູ ນລະດບັ ຫາຍ
ເຊ່ ິງລຽງລາໍ ດບັ ຄາ່ ສະເລ່ຍແຕ່ຫາຍຫາໜ້ອຍຕາມລາໍ ດບັ ດ່ງັ ນີ:້ ດາ້ ນການປບັ ປງອາຄານສະຖານທ່ ີ
ແລະ ສ່ ິງແວດລອ້ ມ, ດາ້ ນການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ , ດາ້ ນການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ, ແລະ ດາ້ ນການ
ພດັ ທະນາຄສູ ອນ.

2) ບນັ ຫາ, ສາເຫດ ແລະ ວທິ ີແກໄ້ ຂຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ກມ່ ບາ້ ນໜອງກອກຕ່ ໍ
ກບັ ການພດັ ທະນາ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ. ໂດຍລວມປະຊາຊນົ ຍງັ ຂາດ
ການໃຫມ້ າມສີ ວ່ ນຮວ່ ມກບັ ໂຮງຮຽນ, ຄບູ າງຄນົ ຍງັ ຖເື ບົາຕ່ ໍການເຂົ້າຮວ່ ມຝຶກອບົ ຮມົ , ງບົ ປະມານມໜີ ້
ອຍບ່ ໍສາມາດໄປຍກົ ສງູ ລະດບັ ຄວາມຮໄູ້ ດ,້ ມນີ ກັ ຮຽນບາງຄນົ ບ່ ໍມກັ ວຊິ າຮຽນ, ການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ຕາ່ ງໆ
ປະຊາຊນົ ຍງັ ມສີ ່ວນຮວ່ ມແບບຈາໍ ກດັ . ສະນນັ້ , ຄູຄວນໃຫ້ຄວາມສາໍ ຄນັ ຕ່ ໍໜ້າທ່ ີວຽງານກໍຄືວິຊາ
ສະເພາະ, ຄວນເຂົ້າຮວ່ ມຝຶກອບົ ຮມົ ໃນຫວົ ຂໍຕ້ າ່ ງໆ, ມນີ າໍ້ ໃຈເສຍສະຫະເພ່ ືອສວ່ ນລວມ.

3) ແນວທາງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ ປະຊາຊນົ ຄວນມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການເຂົ້າຮວ່ ມ ແລະ ປະກອບຄາໍ
ຄດິ ເຫັນຕາ່ ງໆໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ ເຊ່ ັນ: ຄຄູ ວນໄປຍກົ ສງູ ລະດບັ ຄວາມຮ,ູ້ ມກີ ານຖອດຖອນ
ບດົ ຮຽນກບັ ພາກສວ່ ນອ່ ືນໃນດາ້ ນວຽກງານວຊິ າສະເພາະ, ຊວ່ ຍຕິດຕາມການເຄ່ ືອນໄຫວຂອງນກັ ຮຽນ
ຢາ່ ງເປັນປກົ ກະຕ.ິ ພອ້ ມນນັ້ , ຄວນປກລະດມົ ນກັ ຮຽນນາໍ ພາສາ້ ງກດິ ຈະກາໍ ຮວ່ ມກບັ ປະຊາຊນົ ໃຫຫ້ າຍ
ເປັນຕນົ້ ແມນ່ ການເກບັ ຂເີ້ ຫຍື້ອ, ແຂງ່ ຂນັ ກລິ າ, ສິລະປະ, ຍາ່ ງເພ່ ືອສຂະພາບ ໃນວນັ ສາໍ ຄນັ ຕາ່ ງໆ
ຂອງຊາດ.

ii

Abstract

The purpose of this study was to: 1) find out the people's participation in the development
of Nongkok lower secondary school, Khamkeut district, Bolikhamxay province, 2) study the
problems, causes and solutions for the Nongkok village group people’s participation towards
the development of Nongkok lower secondary school, Khamkeut district, Bolikhamxay
province, and to 3) investigate the guidelines for the Nongkok village group people’s
participation toward the development of Nongkok lower secondary school, Khamkeut district,
Bolikhamxay province. The sample group for this research was heads of family (213
participants), a five point Likert scale questionnaire was employed as a research instrument;
the reliability of the questionnaire is 0.92, statistics used included: frequency (F), percentage
(P), mean (X), standard deviation (S.D).

The research results were follows:
1. The Nongkok village group people's participation toward the development of Nongkok

lower secondary school Khamkeut District Bolikhamxay province was at a high level; when
we considering each component, it can be ranked from the highest to lowest level as follows:
one component was at a moderate level and three components were at the high levels, the
mean scores are ranked from the high to the lowest as follows: facility and environment
improvement, conduct of activities, teaching-learning management, and teacher development.

2. The problems, causes and solutions for the Nongkok village group people's
participation toward the development of Nongkok lower secondary school Khamkeut District
Bolikhamxay province, in general, were that the people still lacked a cooperation with the
school, some teachers failed to participate in training, limited budget for knowledge upgrade,
some learners disliked subjects, limited participation from people when conducting activities.
Therefore, the teachers should value the importance of work and academic affairs; participate
in the available training courses, sacrifice their time and effort for the sake of the school.

3. In terms of the guidelines for the people's participation, people should participate and
express their ideas for the school development such as: upgrading education, reflecting on
their work with others in the area regarding academic affairs, monitoring learners’ action and
behaviors. Additionally, learners should be encouraged to run activities with people,
especially collecting rubbishes, sports contest, arts contest, and walking for health on
important dates of the nation.

iii

ສາລະບານ

ໜາ້
ຄາໍ ຈາລກຶ ບນຄນ.............................................................................................................................i
ບດົ ຄດັ ຫຍໍພ້ າສາລາວ ....................................................................................................................ii
Abstract.......................................................................................................................................ii
ສາລະບານ...................................................................................................................................iv
ສາລະບານຕາຕະລາງ ..................................................................................................................vi
ສາລະບານຮບູ .............................................................................................................................vii
ຄາໍ ສບັ ຫຍໍ້ ..................................................................................................................................viii
ພາກທີ 1 ບດົ ນາໍ ...........................................................................................................................9

1.1 ຄວາມເປັນມາ ແລະ ສະພາບບນັ ຫາ ............................................................................9
1.2 ຄາໍ ຖາມຄນົ້ ຄວາ້ ........................................................................................................11
1.3 ຈດປະສງົ ..................................................................................................................11
1.4 ຜນົ ຄາດວາ່ ຈະໄດຮ້ ບັ .................................................................................................12
ພາກທີ 2 ທບົ ທວນເອກະສານ ແລະ ຂອບເຂດແນວຄດິ ...............................................................13
2.1 ທບົ ທວນເອກະສານ ແລະ ທິດສະດທີ ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງ ..........................................................13
2.2 ທບົ ທວນບດົ ຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດທ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງ ..............................................................37
2.3 ຂອບເຂດແນວຄດິ .....................................................................................................42
2.4 ນຍິ າມຄາໍ ສບັ ທ່ ີໃຊໃ້ ນທາງປະຕບິ ດັ ..............................................................................46
ພາກທີ 3 ວທິ ີການຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດ .......................................................................................48
3.1 ການອອກແບບການສກຶ ສາ.........................................................................................48
3.2 ປະຊາກອນ ແລະ ກມ່ ຕວົ ຢາ່ ງ ..................................................................................48
3.3 ຂມໍ້ ນູ , ວທິ ີເກບັ ຂໍມ້ ນູ ແລະ ເຄ່ ອື ງມທື ່ ີໃຊໃ້ ນການເກບັ ຂມໍ້ ນູ ..........................................49
3.4 ການວເິ ຄາະຂມໍ້ ນູ ແລະ ການແປຜນົ ..........................................................................53
3.5 ສະຖຕິ ທິ ່ ີໃຊໃ້ ນການວເິ ຄາະຂໍມ້ ນູ ................................................................................53
ພາກທີ 4 ຜນົ ຂອງການຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດ ແລະ ອະພິປາຍ......................................................55
4.1 ຜນົ ຂອງການຄນົ້ ຄວາ້ .................................................................................................55
4.2 ການອະພິປາຍ ..........................................................................................................74

iv

ພາກທີ 5 ສະຫບຼຸ , ຂໍຈ້ າໍ ກດັ ໃນການຄນົ້ ຄວາ້ ແລະ ຂແໍ້ ນະນາໍ ........................................................77
5.1 ສະຫບຼຸ ......................................................................................................................77
5.2 ຂຈໍ້ າໍ ກດັ ໃນການສກຶ ສາ..............................................................................................79
5.3 ຂໍແ້ ນະນາໍ .................................................................................................................79

ເອກະສານອາ້ ງອງີ .......................................................................................................................80
ເອກະສານຊອ້ ນທາ້ ຍ ...................................................................................................................85

ກ. ໜງັ ສສື ະເໜີຕາ່ ງໆ ....................................................................................................86
ຂ.ເຄ່ ອື ງມທື ່ ີໃຊໃ້ ນການຄນົ້ ຄວາ້ ....................................................................................100
ຄ.ລາຍຊ່ ຜື ຊູ້ ຽ່ ວຊານກວດສອບຄນນະພາບເຄ່ ອື ງມໃື ນການຄນົ້ ຄວ້ າ.................................110
ງ.ຄາ່ ດດັ ຊະນຄີ ວາມສອດຄອ່ ງຂອງຂຄໍ້ າໍ ຖາມ(IOC) ......................................................112
ຈ.ຄາ່ ຄວາມເຊ່ ອື ໝນັ້ ຂອງເຄ່ ອື ງມື.................................................................................120
ປະຫວດັ ຂອງຜຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ .............................................................................................................122

v

ສາລະບານຕາຕະລາງ

ໜາ້
ຕາຕະລາງ 1: ຕາຕະລາງວເິ ຄາະໃນການຄນົ້ ຄວາ້ ................................................................ 42
ຕາຕະລາງ 2: ປະຊາກອນ ແລະ ກມ່ ຕວົ ຢາ່ ງ..................................................................... 49
ຕາຕະລາງ 3: ຜນົ ການວເິ ຄາະຂໍມ້ ນູ ທ່ວົ ໄປຂອງຜຕູ້ ອບແບບສອບຖາມເປັນຈາໍ ນວນ ແລະ ສວ່ ນຮອ້ ຍ

............................................................................................................. 55
ຕາຕະລາງ 4: ຄາ່ ສະເລຍ່ ແລະ ຄາ່ ຜນັ ປ່ຽນມາດຕະຖານ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ກມ່ ບາ້ ນ

ໜອງກອກໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ ໂດຍລວມ ແລະ ລາຍດາ້ ນ ..................... 56
ຕາຕະລາງ 5: ຄາ່ ສະເລຍ່ ແລະ ຄາ່ ຜນັ ປ່ຽນມາດຕະຖານ ດາ້ ນການພດັ ທະນາຄສູ ອນ ໂດຍລວມ

ແລະ ແຕລ່ ະຂ.ໍ້ ......................................................................................... 57
ຕາຕະລາງ 6: ຄ່າສະເລ່ຍ ແລະ ຄ່າຜນັ ປ່ຽນມາດຕະຖານ ດາ້ ນການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ

ໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະຂໍ້ .......................................................................... 59
ຕາຕະລາງ 7: ຄາ່ ສະເລຍ່ ແລະ ຄາ່ ຜນັ ປ່ຽນມາດຕະຖານ ດາ້ ນການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ນກັ ຮຽນ ໂດຍລວມ

ແລະ ແຕລ່ ະຂ.ໍ້ ......................................................................................... 61
ຕາຕະລາງ 8: ຄາ່ ສະເລຍ່ ແລະ ຄາ່ ຜນັ ປ່ຽນມາດຕະຖານ ດາ້ ນການປບັ ປງອາຄານສະຖານທ່ ີ ແລະ

ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະຂໍ້....................................................... 62

vi

ສາລະບານຮບູ

ໜາ້
ຮບູ 1: ກອບແນວຄວາມຄດິ ດາ້ ນຕວົ ປ່ຽນຕນົ້ ແລະ ຕວົ ປ່ຽນຕາມ...................................................45
ຮບູ 2: ຂນັ້ ຕອນໃນການສາ້ ງເຄ່ ອື ງມກື ານຄນົ້ ຄວາ້ ........................................................................52

vii

ຄາໍ ສບັ ຫຍໍ້

N: ແທນ ຈາໍ ນວນກມ່ ຕວົ ຢາ່ ງ

Frequency: ແທນ ຄາ່ ຄວາມຖ່ ີ

(%): ແທນ ຄາ່ ສວ່ ນຮອ້ ຍ (Percentage)
( ̅ ): ແທນ ຄາ່ ສະເລຍ່ (Mean)

S.D: ແທນ ຄາ່ ຜນັ ປ່ຽນມາດຕະຖານ (Standard Deviation)

ICT: ແທນ Information Communication Technology

viii

ພາກທີ 1

ບດົ ນາໍ

1.1 ຄວາມເປັນມາ ແລະ ສະພາບບນັ ຫາ

ລດັ ຖະບານລາວຍາມໃດກໄໍ ດຖ້ ືເອົາການພດັ ທະນາການສຶກສາ ແລະ ກລີ າ ກຄໍ ືການພດັ ທະນາ
ຊບັ ພະຍາກອນມະນດ ເປັນຈດໃຈກາງຄວາມສາໍ ຄນັ ໃນການພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫ່ງຊາດ
ເພ່ ືອນາໍ ເອົາປະເທດຫຸຼດພນົ້ ອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອ້ ຍພດັ ທະນາ ໃນປີ 2020 ແລະ ຄອ່ ຍໆ
ກາ້ ວໄປສປູ່ ະເທດອດສາຫະກາໍ ແລະ ທນັ ສະໄຫມ, ແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫງ່ ຊາດ ຄງັ້
ທີ VIII ກຄໍ ມື ະຕກິ ອງປະຊມໃຫຍຂ່ ອງພກັ ຄງັ້ ທີ IX ໄດເ້ ນນັ້ ໃຫເ້ ຫັນບດົ ບາດສາໍ ຄນັ ຂອງວຽກງານ ການ
ສຶກສາ ແລະ ກລີ າ ໂດຍໄດຍ້ ກົ ໃຫ້ເຫັນເຖງິ ຄວາມຈາໍ ເປັນໃນການຈດັ ຕງັ້ ປະຕິບດັ ບາດກາ້ ວ 4 ບກ
ທະລ ເພ່ ືອບນັ ລນະໂຍບາຍໃໝ່ ແລະ ການພດັ ທະນາປະເທດຊາດ ເຊ່ ງິ ໃນນນັ້ ກ່ລໍ ວມມ:ີ 1. ຄວາມ
ກາ້ ວຫນາ້ ທາງດາ້ ນການເມອື ງແນວຄດິ , 2. ການພດັ ທະນາຊບັ ພະຍາກອນມະນດ, 3. ແກໄ້ ຂ ບນັ ຫາ
ທ້າທາຍຕ່າງໆ ທ່ ີເປັນອປະສກັ ຕ່ ໍການດາໍ ເນີນທລະກິດ, 4. ເອົ າໃຈໃສ່ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທກຍາກ.
ຂະແຫນງການສຶກສາ ແລະ ກລີ າ ໄດເ້ ນັນ້ ຫນກັ ໃສກ່ ານສາ້ ງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃຫແ້ ກຊ່ ບັ ພະຍາກອນ
ມະນດ ໂດຍສະເພາະ ແມນ່ ປບັ ປງທກັ ສະ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງກາໍ ລງັ ແຮງງານ, ສ່ງົ ເສີມໃຫ້
ເຂົາເຈາົ້ ມລີ ະບຽບວໄິ ນ, ມຄີ ວາມອດົ ທນົ , ເພ່ ີມຈາໍ ນວນນກັ ຊຽ່ ວຊານ ແລະ ຜຊູ້ າໍ ນານງານ, ປບັ ປງຂດີ
ຄວາມສາມາດທາງດາ້ ນເຕັກນກິ ແລະ ວິຊາຊີບ ໃຫ້ແກພ່ ະນກັ ງານຂອງລດັ , ພາກສວ່ ນເອກະຊນົ
ແລະ ບນັ ດາຜປູ້ ະກອບການເພ່ ືອໃຫສ້ າມາດແຂງ່ ຂນັ ໄດພ້ າຍໃນປະຊາຄມົ ເສດຖະກດິ ອາຊຽນ ແລະ
ໃນໂລກ (ກະຊວງສກຶ ສາທິການ ແລະ ກລີ າ, 2016, ໜາ້ . 18).

ໃນປີ 2016 ກະຊວງສກຶ ສາທິການ ແລະ ກລີ າ ໄດວ້ າງແຜນຍດທະສາດການສກຶ ສາຮອດປີ 2030
ຄື: ພນົ ລະເມອື ງລາວທກຄນົ ຕອ້ ງໄດຮ້ ບັ ການສກຶ ສາທ່ ີມຄີ ນນະພາບຢ່າງສະເໝີພາບ ແລະ ເທ່ ົາທຽມ
ກນັ ເພ່ ືອໃຫເ້ ຂົາເຈາົ້ ໄດພ້ ດັ ທະນາຕນົ ເອງກາຍເປັນພນົ ລະເມອື ງດຂີ ອງຊາດ, ມຄີ ນສມົ ບດັ , ມສີ ຂະພາບ
ແຂງແຮງ, ມຄີ ວາມຮຄູ້ ວາມສາມາດສງູ , ມຄີ ວາມເປັນມອື າຊບີ ເພ່ ືອພດັ ທະນາປະເທດຊາດໃຫສ້ ີວໄິ ລ
ຍືນຍງົ ສາມາດເຊ່ ືອມໂຍງ,ແຂງ່ ຂນັ ກບັ ພາກພື້ນ ແລະ ສາກນົ . ເພ່ ືອໃຫ້ບນັ ລເປົ້າໝາຍຄືແນວນນັ້
ກະຊວງສກຶ ສາທິການ ແລະ ກລີ າ ຈ່ງຶ ໄດຂ້ ະຫຍາຍການສກຶ ສາໃຫທ້ ່ວົ ເຖງິ , ພອ້ ມທງັ ສ່ງົ ເສມີ ການຮຽນ
ຮຕູ້ ະຫອດຊວີ ດິ ແລະ ປບັ ປງການຮຽນ-ການສອນເພ່ ືອຮບັ ປະກນັ ໃຫຜ້ ຮູ້ ຽນຈບົ ມຄີ ວາມສາມາດເຂົ້າສູ່
ຕະຫາດແຮງງານໄດໃ້ ຫ້ເຂົາເຈົ້າສາມາດດາໍ ເນນີ ທລະກດິ ຄອບຄວົ ຂອງຕນົ ເອງໄດ້ (ກະຊວງສຶກສາທິ
ການ ແລະ ກລີ າ, 2015, ໜາ້ . 9)

9

ຜາ່ ນມາສງັ ຄມົ ມຄີ ວາມເຊ່ ອື ວາ່ ການສກຶ ສາເປັນພາລະກດິ ຂອງສະຖານທ່ ີການສກຶ ສາທ່ ີຈດັ ແນວທາງ
ກ່ໄໍ ດ້ ແລະ ການເປັນເຈົ້າການຂອງສງັ ຄມົ ບ່ ໍໄດເ້ ອົາໃຈໃສເ່ ທ່ ົາທ່ ີຄວນ ເປັນຕນົ້ ແມນ່ ຍງັ ຖເື ບົາຕ່ ໍວຽກ
ງານການສກຶ ສາຍງັ ຖວື າ່ ວຽກງານການສກຶ ສາເປັນໜາ້ ທ່ ີຂອງໂຮງຮຽນ, ລດັ ຖະບານ, ກະຊວງສກຶ ສາທິ
ການ ແລະ ກລີ າ ພຽງຝາ່ ຍດຽວ ເຊ່ ງິ ອາດຈະເປັນສາເຫດໜ່ ຶງທ່ ີເຮັດໃຫເ້ ກດີ ມບີ ນັ ຫາຫຍໍທ້ ໍຂ້ ອງລະບບົ
ການສຶກສາເຊ່ ັນ: ນກັ ຮຽນບ່ ໍເອົາໃຈໃສຕ່ ່ ໍການຮາ່ ໍ ຮຽນ, ບນັ ຫາສ່ ິງເສບຕິດ, ບນັ ຫາອປະຕິເຫດ, ຕີກນັ
ແລະ ອ່ ືນໆແຕຄ່ ວາມເຂົ້າໃຈດງ່ ັ ກາ່ ວເປັນການເຂົ້າໃຈຜິດເທ່ ົານນັ້ ເພາະກດົ ໝາຍໃໝໄ່ ດລ້ ະບຊດັ ເຈນ
ວາ່ ອງົ ການຈດັ ຕງັ້ ສງັ ຄມົ , ວິສາຫະກິດ, ຊມຊນົ ແລະ ທກຊນັ້ ຄນົ ໃນສງັ ຄມົ ລ້ວນແຕ່ມພີ ນັ ທະ
ປະກອບສວ່ ນເຂົ້າໃນການພດັ ທະນາການສກຶ ສາດວ້ ຍຮບູ ການຕາ່ ງໆເຊ່ ັນ:ສະໜບັ ສະໜນູ ດາ້ ນທຶນຮອນ,
ອປະກອນການຮຽນ-ການສອນ, ການກ່ ໍສາ້ ງ, ການປກົ ປກັ ຮກັ ສາ ແລະ ບູລະນະໂຮງຮຽນ,ໂດຍ
ສະເພາະຜປູ້ ກົ ຄອງ ຫື ຊມຊນົ ຕອ້ ງມພີ ນັ ທະສາ້ ງເງ່ອື ນໄຂອາໍ ນວຍຄວາມສະດວກ, ຊກຍສູ້ ະໜບັ ສະໜູ
ນລູກຫານເຂົ້າຮຽນເຊ່ ິງເຮັດໃຫ້ອດັ ຕາເຂົ້າຮຽນສດທ່ ີເພ່ ີມຂ້ນຶ , ນອກນນັ້ ຍງັ ໄດສ້ ຶກສາອບົ ຮມົ ລູກຫານ
ຂອງຕນົ ໃຫເ້ ປັນຄນົ ດເີ ກ່ງັ ຮອບດາ້ ນ, ເປັນຄນົ ມຄີ ນສມົ ບດັ ສນິ ທາໍ ປະຕິວດັ ມກີ ານປະພຶດທ່ ີຖກື ຕອ້ ງໃນ
ສງັ ຄມົ ແລະ ເປັນພນົ ລະເມອື ງດຂີ ອງຊາດ. ພອ້ ມນນັ້ ຍງັ ໄດຂ້ ະຫຍາຍວຽກງານການສຶກສາແຕສ່ ນູ
ກາງລງົ ຮອດທ້ອງຖ່ ນິ ເພ່ ືອໃຫທ້ ກຝາ່ ຍມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໂດຍສະເພາະຊມຊນົ ຕອ້ ງໄດຫ້ ນັ ໜ້າເຂົ້າມາຫາກນັ
ເພ່ ືອພດັ ທະນາຊບັ ພະຍາກອນມະນດໃນເຂດທອ້ ງຖ່ ນິ ໃຫມ້ ປີ ະສດິ ທິພາບ ແລະ ຄນນະພາບຫາຍຂນຶ້ .
ເອົາໃຈໃສຂ່ ະຫຍາຍການສຶກສາກອ່ ນໄວຮຽນ, ສ່ງົ ເສີມສຂະພາບ, ໂພສະນາການຂນັ້ ພ້ືນຖານໃນ
ໂຮງຮຽນ, ເພ່ ີມທະວກີ ານມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃສກ່ ານພດັ ທະນາການສຶກສາໃຫມ້ ຄີ ນນະພາບ, ຂະຫຍາຍຕວົ
ຢ່າງທ່ວົ ເຖງິ , ພ້ອມກນັ ເອົາໃຈໃສໃ່ ນການສາ້ ງ, ພດັ ທະນາ ແລະ ນະໂຍບາຍຕ່ ໍຄ,ູ ບກຄະລາກອນ
ການສກຶ ສາ ແລະ ຜຮູ້ ຽນຢາ່ ງເໝາະສມົ (ກະຊວງສກຶ ສາທິການ ແລະ ກລີ າ, 2016, ໜາ້ . 7).

ຫອ້ ງການສຶກສາທິການ ແລະ ກລີ າເມອື ງຄາໍ ເກດີ (2018, ໜ້າ. 3) ກມ່ ບາ້ ນພດັ ທະນາຈດສມໜ
ອງກອກ ກ່ ເໍ ປັນກມ່ ໜ່ ຶງ ຂອງເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງ ບໍລິຄາໍ ໄຊ ຕງັ້ ຢູ່ຊານເມອື ງທາງທິດຕາເວັນຕກົ
ຫ່າງຈາກໃຈກາງເມອື ງປະມານ 47 ກິໂລແມັດ, ກມ່ ບ້ານພດັ ທະນາຈດສມໜອງກອກມໂີ ຮງຮຽນ
ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ສາມນັ ຕອນຕນົ້ 2 ແຫງ່ ຄ:ື ໂຮງຮຽນຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ແລະ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ
ຕອນຕນົ້ ໜອງຊງົ ຊ່ ງຶ ມນີ ະໂຍບາຍຫກັ ການຈດັ ການສກຶ ສາ ແລະ ທິດທາງການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນໃນ
ຮບູ ແບບດຽວກນັ ໂດຍມເີ ປົ້າໝາຍທ່ ີສາໍ ຄນັ ທ່ ີສດແມນ່ ການຍກົ ລະດບັ ຄນນະພາບການສກຶ ສາ, ພດັ ທະນາ
ບກຄະລາກອນການສກຶ ສາ,ພດັ ທະນາຜຮູ້ ຽນໃຫເ້ ກດີ ການຮຽນຮຢູ້ າ່ ງຕ່ ໍເນ່ ອື ງໂດຍສ່ງົ ເສມີ ໃຫປ້ ະຊາຊນົ ມີ
ສວ່ ນຮວ່ ມໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນໃຫ້ເປັນຮບູ ປະທາໍ ແລະ ຈະແຈງ້ ຊດັ ເຈນ, ເຮັດໃຫ້ຜ້ຮູ ຽນນາໍ
ຄວາມຮໄູ້ ປພດັ ທະນາຕນົ ເອງ, ຄອບຄວົ , ສງັ ຄມົ ແລະ ປະເທດຊາດໃຫກ້ າຍເປັນການພດັ ທະນາແບບ
ຍນື ຍງົ ໃນປດັ ຈບນັ ສະພາບການສກຶ ສາ ແລະ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ

10

ຍງັ ມບີ ນັ ຫາຄື ຜປູ້ ກົ ຄອງຈາໍ ນວນຫາຍຍງັ ຖເື ບົາຕ່ ໍການຮຽນຂອງລກູ ຫານ, ຊມຊນົ ຍງັ ບ່ ໍທນັ ໃຫ້ຄວາມ
ຮວ່ ມມກື ບັ ໂຮງຮຽນ, ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນຍງັ ຕາ່ ໍ , ຍງັ ມນີ ກັ ຮຽນປະລະການຮຽນ, ອາຄານຮຽນບ່ ໍ
ພຽງພໍ, ເຕັກນກິ ການສດິ ສອນຂອງຄຈູ າໍ ນວນໜ່ ຶງຍງັ ບ່ ໍທນັ ສງູ ແລະ ອປະກອນການຮຽນ-ການສອນບ່ ໍ
ພຽງພໍ.

ຈາກບນັ ຫາທ່ ີກາ່ ວມານນັ້ , ຜູ້ຄນົ້ ຄວາ້ ຈ່ ຶງມຄີ ວາມສນົ ໃຈຢາກສຶກສາ ການມສີ ່ວນຮວ່ ມຂອງ

ປະຊາຊນົ ກມ່ ບາ້ ນໜອງກອກ ໃນການພດັ ທະນາ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ
ເມອື ງ ຄາໍ ເກດີ ແຂວງ ບໍລິຄາໍ ໄຊ ເພ່ ືອເປັນແນວທາງໃນການດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ໃຫປ້ ະຊາຊນົ ພາຍໃນ
ກມ່ ໜອງກອກ ແລະ ອງົ ການປກົ ຄອງທ້ອງຖ່ ິນເຂົ້າມາມສີ ່ວນຮວ່ ມໃນການຊກຍູ້ການພດັ ທະນາ
ໂຮງຮຽນໃນດາ້ ນຕາ່ ງໆເຊ່ ັນ: ການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ, ການພດັ ທະນາຄສູ ອນ, ກດິ ຈະກາໍ ອ່ ນື ໆຢູ່
ໂຮງຮຽນ, ການປບັ ປງອາຄານສະຖານທ່ ີ ແລະ ສ່ ິງແວດລອ້ ມ, ອນັ ເປັນຂໍມ້ ນູ ທ່ ີເປັນປະໂຫຍດໃຫແ້ ກ່
ຜຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ , ຜບູ້ ໍລິຫານໂຮງຮຽນ, ຜຮູ້ ບັ ຜິດຊອບວຽກງານພດັ ທະນາການສຶກສາ ປບັ ປງຂະບວນການ
ຈດັ ການສກຶ ສາໃຫປ້ ະຊາຊນົ ເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນໃຫມ້ ປີ ະສດິ ທິພາບ ແລະ ມີ
ຄນນະພາບດຂີ ນ້ຶ ຢາ່ ງບ່ ໍຢດຢງັ້ .

1.2 ຄາໍ ຖາມຄນົ້ ຄວາ້

1. ປະຊາຊນົ ພາຍໃນກມ່ ບາ້ ນໜອງກອກໄດມ້ ສີ ວ່ ນຮວ່ ມຕ່ ໍກບັ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ
ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ຄແື ນວໃດ?

2. ບນັ ຫາ, ສາເຫດ ແລະ ວທິ ີແກໄ້ ຂ ຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ກມ່ ບາ້ ນໜອງກອກຕ່ ໍ
ກບັ ການພດັ ທະນາ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເປັນຄແື ນວໃດ?

3. ແນວທາງ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ ຂອງປະຊາຊນົ ໃນກມ່ ບາ້ ນໜອງກອກຕ່ ໍກບັ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ
ມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລຄິ າໍ ໄຊ ມຄີ ແື ນວໃດ?

1.3 ຈດປະສງົ

1. ເພ່ ືອສກຶ ສາການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ຕ່ ໍກບັ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາ
ຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລິຄາໍ ໄຊ.

2. ເພ່ ືອສຶກສາບນັ ຫາ, ສາເຫດ ແລະ ວິທີແກໄ້ ຂ ຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ກມ່ ບາ້ ນ
ໜອງກອກຕ່ ໍກບັ ການພດັ ທະນາ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສຶກສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ
ແຂວງບໍລິຄາໍ ໄຊ.

11

3. ເພ່ ືອສຶກສາແນວທາງ ການມສີ ່ວນຮວ່ ມ ຂອງປະຊາຊນົ ໃນກມ່ ບ້ານໜອງກອກຕ່ ໍກບັ ການ
ພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລຄິ າໍ ໄຊ.

1.4 ຜນົ ຄາດວາ່ ຈະໄດຮ້ ບັ

1. ຮເູ້ ຖງິ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ໃນການປະກອບສວ່ ນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ
ສກຶ ສາສາມນັ ຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລຄິ າໍ ໄຊ.

2. ຮເູ້ ຖງິ ບນັ ຫາ, ສາເຫດ ແລະ ວທິ ີແກໄ້ ຂ ໃນການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ໃນການພດັ ທະນາ
ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ສາມນັ ຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລຄິ າໍ ໄຊ.

3. ຮເູ້ ຖງິ ແນວທາງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ຕ່ ໍກບັ ການປະກອບສວ່ ນ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ
ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ສາມນັ ຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລຄິ າໍ ໄຊ.

4. ເປັນຂໍມ້ ນູ ພ້ືນຖານໃຫແ້ ກຜ່ ູ້ ຄນົ້ ຄວ້ າ ຜບູ້ ໍລິຫານໂຮງຮຽນ, ຜຮູ້ ບັ ຜິດຊອບວຽກງານການສຶກສາ
ໃຊເ້ ປັນແນວທາງໃນການປບັ ປງຂະບວນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ ມດັ ທະຍມົ ສຶກສາສາມນັ ຕອນຕນົ້
ໜອງກອກໃຫມ້ ປີ ະສດິ ທິພາບ ແລະ ໃຫປ້ ະຊາຊນົ ເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນແບບ
ຕ່ ໍເນ່ ອື ງ.

12

ພາກທີ 2

ທບົ ທວນເອກະສານ ແລະ ຂອບເຂດແນວຄດິ

ການຄນົ້ ຄວ້າເລ່ ືອງການມສີ ່ວນຮ່ວມຂອງປະຊາຊນົ ກມ່ ບ້ານໜອງກອກ ໃນການພດັ ທະນາ
ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງ ຄາໍ ເກດີ ແຂວງ ບໍລິຄາໍ ໄຊ ຄງັ້ ນຜ້ີ ຄູ້ ນົ້ ຄ້
ວາໄດສ້ ຶກສາເອກະສານ ແລະ ທິດສະດີທ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງກບັ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ໃນການ
ພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ໂດຍນາໍ ສະເໜີຕາມລາໍ ດບັ ດງ່ ັ ນ:ີ້

2.1 ທິດສະດກີ ານມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ
2.2 ທິດສະດກີ ຽ່ ວກບັ ຊມຊນົ
2.3 ທິດສະດກີ ານພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ
2.4 ບດົ ຄນົ້ ຄວາ້ ທງັ ພາຍໃນ ແລະ ຕາ່ ງປະເທດ
2.5 ຂອບເຂດແນວຄດິ
2.6 ນຍິ າມຄາໍ ສບັ ທ່ ີໃຊໃ້ ນທາງປະຕບິ ດັ

2.1 ທບົ ທວນເອກະສານ ແລະ ທິດສະດທີ ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງ

2.1.1 ທິດສະດກີ ານມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ
1) ຄວາມໝາຍຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ
ອໍລະໄທ ກກິ ຜນົ (2552, ໜາ້ . 17-19) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ປ່ຽນແປງໄປຕາມບໍລິ

ບດົ ຂອງສງັ ຄມົ ແລະ ການເມອື ງ ໃນອາດດີ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ໝາຍເຖງິ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ
ທາງການເມອື ງ ແຕໃ່ ນປດັ ຈບນັ ສງັ ຄມົ ໃຫ້ຄວາມສາໍ ຄນັ ກບັ ປະຊາທິປະໄຕໂດຍກງົ ສ່ງົ ຜນົ ໃຫກ້ ານມີ
ສວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ກວາ້ ງຂນຶ້ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ໝາຍເຖງິ ອງົ ກອນປກົ ຄອງສວ່ ນ
ທອ້ ງຖ່ ນິ ເປີດໃຫປ້ ະຊາຊນົ ເຂົ້າເຂົ້າໄປຮວ່ ມໃນການກາໍ ນດົ ນະໂຍບາຍ, ການບໍລິຫານ, ການຕດັ ສນິ ໃຈ
ທ້ອງຖ່ ິນເພ່ ືອຜນົ ປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊນົ ໂດຍຢ່າງແທ້ຈງິ ແລະ ຕ້ອງຢູ່ບນົ ພື້ນຖານຂອງການທ່ ີ
ປະຊາຊນົ ຕ້ອງມອີ ິດສະຫະທາງຄວາມຄິດ ໂດຍຫກັ ການການມສີ ່ວນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ຕ້ອງມີ
ລກັ ສະນະການເຂົ້າຮວ່ ມຢາ່ ງຄບົ ວງົ ຈອນ ຕງັ້ ແຕຕ່ ນົ້ ຈນົ ເຖງິ ສນ້ິ ສດ.

ຖະວິນວະດີ ບລີກນ (2548, ໜ້າ. 5) ການມສີ ່ວນຮວ່ ມ ໝາຍເຖິງ ຂະບວນການເຊ່ ິງ
ປະຊາຊນົ ຜມູ້ ສີ ວ່ ນໄດສ້ ວ່ ນເສຍ ໄດມ້ ໂີ ອກາດສະແດງທດັ ສະນະ ແລະ ເຂົ້າຮວ່ ມໃນກດິ ຈະກາໍ ຕາ່ ງໆ
ທ່ ີມຜີ ນົ ຕ່ ໍຊວີ ດິ ການເປັນຢຂູ່ ອງປະຊາຊນົ , ປະກອບຄວາມຄດິ ເຫັນໃນການພິຈາລະນາກາໍ ນດົ ນະໂຍບາຍ

13

ແລະ ການຕດັ ສນິ ໃຈຂອງພາກ-ລດັ , ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ເປັນການສ່ ສື ານສອງທາງຄເື ປັນ
ທາງການ ແລະ ບ່ ໍເປັນທາງການ.

ນຣິ ນັ ດອນ ຈງົ ວດທິເວດ (2547, ໜາ້ . 183) ໄດກ້ າ່ ວວາ່ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ ໝາຍເຖງິ ການ
ກຽ່ ວຂອ້ ງທາງຈດິ ໃຈ ແລະ ອາລມົ ຂອງບກຄນົ ໃນກມ່ ເຊ່ ງິ ຜນົ ຂອງການກຽ່ ວຂອ້ ງດງ່ ັ ກາ່ ວເປັນເຫດຈງູ
ໃຈເຮັດວຽກໃຫບ້ ນັ ລຈດມງ້ ໝາຍຂອງກມ່ ນນັ້ ທງັ ເຮັດໃຫສ້ ວ່ ນລວມເກດີ ມຄີ ວາມຮບັ ຜິດຊອບກບັ ໃນກມ່
ດງ່ ັ ກາ່ ວດວ້ ຍ.

ເອກະໄຊ ກ່ ສີ ພນັ (2538, ໜາ້ . 237) ໄດໃ້ ຫຄ້ ວາມໝາຍວາ່ ການບໍລິຫານແບບມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ
ໝາຍເຖງິ ຮບູ ແບບຂອງຄວາມກຽ່ ວຂອ້ ງຜກູ ພນັ ຮວ່ ມກນັ (Involvement) ຂອງສະມາຊກິ ໃນການປະຊມ
ຫື ເພ່ ືອຕດັ ສນິ ໃຈ ແລະຄວບຄມການເຮັດວຽກຮວ່ ມກນັ .

ຈາກທິດສະດກີ ານມສີ ວ່ ນຮວ່ ມທ່ ີກາ່ ວມານນັ້ ສາມາດສະຫຼຸບໄດວ້ າ່ : ອງົ ກອນຢາກໃຫ້ມກີ ານ
ພດັ ທະນາແບບມປີ ະສດິ ທິພາບ ແລະ ຄນນະພາບໄດນ້ ນັ້ ຍອ່ ມອາໄສການເຮັດວຽກເປັນທີມ ຫື ການມີ
ສວ່ ນຮວ່ ມຂອງຜທູ້ ່ ີມສີ ວ່ ນກຽ່ ວຂອ້ ງທກໆຝາ່ ຍໂດຍສະເພາະຊມຊນົ ຫື ທອ້ ງຖ່ ນິ .

2) ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ
 ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງສງັ ຄມົ ຕ່ ໍການສກຶ ສາ:
ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກລີ າ (2016, ໜ້າ. 35) ການປະກອບສວ່ ນຂອງສງັ ຄມົ :

ຊມຊນົ ແລະ ການຈດັ ຕງັ້ ສງັ ຄມົ ມພີ ນັ ທະປະກອບສວ່ ນດາ້ ນທຶນຮອນ, ວດັ ຖປະກອນ ແລະ ອ່ ືນໆ
ດວ້ ຍຫາຍຮບູ ການເຂົ້າໃນການພດັ ທະນາການສກຶ ສາ. ບນັ ດາຫວົ ໜວ່ ຍຜປູ້ ະກອບການອ່ ນື ມພີ ນັ ທະໃຫ້
ຄວາມຮວ່ ມມ,ື ອາໍ ນວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ສະນບັ ສະໜູນຄູ, ຜ້ຮູ ຽນ ເຂົ້າໄປສຶກສາຄນົ້ ຄວ້ າ,
ທດັ ສະນະສກຶ ສາ ແລະ ເຝິກງານຢບູ່ ອ່ ນປະກອບການຂອງຕນົ . ສ່ ມື ວນຊນົ ມພີ ນັ ທະໂຄສະນາເຜີຍແຜ່
ວຽກງານສຶກສາດວ້ ຍຫາຍຮບູ ການ ຕາມເງ່ອື ນໄຂ ແລະ ຄວາມສາມາດຕວົ ຈງິ . ການປະກອບສວ່ ນ
ຂອງຄອບຄວົ : ຄອບຄວົ ມພີ ນັ ທະປະກອບສວ່ ນທາງດາ້ ນສະຕິປນັ ຍາ, ທຶນຮອນພາຫະນະ, ວດັ ຖ
ອປະກອນ, ສ່ ກື ານຮຽນ-ການສອນ, ການກ່ສໍ າ້ ງ, ປກົ ປກັ ຮກັ ສາບລູ ະນະສະຖານການສຶກສາຮວ່ ມກບັ
ຄະນະພດັ ທະນາການສຶກສາ, ສະຖານການສຶກສາ ແລະ ຄູ ເພ່ ືອສ້າງເງ່ ອື ນໄຂ ອາໍ ນວຍຄວາມ
ສະດວກແກລ່ ກູ ຫານໃຫ້ໄດຮ້ ບັ ການສຶກສາທ່ ີດ,ີ ເຂົ້າຮວ່ ມກດິ ຈະກາໍ ແລະ ສຶກສາອບົ ຮມົ ພວກກຽ່ ວ
ໃຫເ້ ປັນພນົ ລະເມອື ງດຂີ ອງຊາດ.

ຊາຕີ ບນນາກ (2559, ໜ້າ. 8) ໄດກ້ າ່ ວໄວວ້ າ່ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ເພາະ
ເປັນການລະດມົ ຊບັ ພະຍາກອນມະນດໃຫ້ໃຊຄ້ ວາມຮ,ູ້ ຄວາມສາມາດ, ທກັ ສະໃນການດາໍ ເນນີ ງານ
ຢາ່ ງເຕັມທ່ ີ ແລະ ຖກື ວທິ ີຈນົ ເຮັດໃຫວ້ ຽກງານປະສບົ ຜນົ ສາໍ ເລັດເຮັດໃຫປ້ ະຊາຊນົ ຮສູ້ ກຶ ວາ່ ເປັນເຈາົ້ ຂອງ

14

ຫື ເປັນສວ່ ນໜ່ ຶງຂອງອງົ ກອນ, ປະຊາຊນົ ໄດພ້ ດັ ທະນາຄວາມສາມາດຂອງຕນົ ເອງ ແລະ ສ່ງົ ເສີມ
ປະຊາທິປະໄຕ.

ພນົ ນີ ທຽນສກັ (2543, ໜາ້ . 13) ໄດກ້ າ່ ວໄວວ້ າ່ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຫາຍທ່ ີ
ສດ ເພາະເປັນການເຮັດວຽກທ່ ີທກຝ່າຍ ໄດເ້ ຂົ້າມາກຽ່ ວຂອ້ ງໃຫ້ທກຄນົ ມສີ ິດທິຈະມສີ ່ວນຮວ່ ມໃນ
ການດາໍ ເນີນງານໃນລກັ ສະນະກິດຈະກາໍ ຢ່າງມສີ ິດທິເທ່ ົາທຽມກນັ ໃນສິດທິອາໍ ນາດຕາມແນວທາງ
ປະຊາທິປະໄຕ.

ຍວນັ ທອນ ວທິເມລີ (2558, ໜ້າ. 67) ໄດກ້ າ່ ວເຖງິ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ
ຂອງປະຊາຊນົ ນນັ້ ໝາຍເຖິງເປີດໂອກາດໃຫ້ປະຊາຊນົ ເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຄິດລິເລ່ ີມການ
ພິຈາລະນາ, ການຕດັ ສິນໃຈ, ການຮວ່ ມປະຕິບດັ ແລະ ການຮບັ ຜິດຊອບໃນເລ່ ືອງຕາ່ ງໆ. ການມີ
ສວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ເປັນແນວຄິດຍດທະສາດຂອງຫກັ ການພດັ ທະນາຊມຊນົ ທ່ ີຈະເຮັດໃຫ້ເກດີ
ຄວາມສດັ ທາໃນຕວົ ເອງ, ຄວາມເຊ່ ືອໝນັ້ ໃນຕວົ ເອງ, ຄວາມຮສູ້ ຶກເປັນເຈົ້າຂອງໃນການດາໍ ເນີນ
ໂຄງການພດັ ທະນາຕາ່ ງໆໃນຊມຊນົ . ນອກຈາກຜຮູ້ ວ່ ມງານມສີ ວ່ ນຮວ່ ມແລວ້ ຜບູ້ ໍລຫິ ານກ່ໄໍ ດໃ້ ຫຄ້ ວາມ
ສາໍ ຄນັ ຂອງການບໍລິຫານແບບມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຄື ການບໍລິຫານແບບມສີ ວ່ ນຮວ່ ມເປັນແນວຄິດທາງການ
ບໍລິຫານທີຍອມຮບັ ປະກນັ ວາ່ ເປັນຮບູ ແບບຂອງການບໍລິຫານທ່ ີໃຫຄ້ ວາມສາໍ ຄນັ ຕ່ ໍບກຄນົ ເປັນການສະ
ໜອງຄວາມຕ້ອງການພື້ນຖານຂອງຊບັ ພະຍາກອນມະນດທ່ ີຕ້ອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ. ສະນນັ້ , ຈ່ ງຶ
ສມົ ຄວນນາໍ ໃຊໜ້ ວ່ ຍງານສະເພາະຢໂູ່ ຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສມົ ບນູ ຈ່ງຶ ຄວນໃຫບ້ ກຄະລາກອນທ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງ
ເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມທງັ ນ້ີ ເພ່ ືອໃຫເ້ ກດີ ການຍອມຮບັ ແລະ ການຮວ່ ມມກື ບັ ທກຝາ່ ຍ.

ຜຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ສາມາດສະຫຼຸບໄດວ້ າ່ : ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຫາຍທ່ ີສດເພາະເປັນ
ຫວົ ໃຈຮູບແບບຂອງຄວາມສາໍ ພນັ ລະຫວ່າງຜູ້ອາໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ, ຄູສອນ, ຄອບຄວົ , ອງົ
ການຈດັ ຕງັ້ ບາ້ ນຂນັ້ ຕາ່ ງໆ, ຊມຊນົ ທກຄນົ ພອ້ ມກນັ ເຂົ້າຮວ່ ມສະໜບັ ສະໜນູ ການພດັ ທະນາການສຶກ
ສາກຄໍ ື ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນໃຫມ້ ປີ ະສດິ ທິພາບ ແລະ ປະສດິ ທິຜນົ ຕາມຈດປະສງົ ທ່ ີໄດກ້ າໍ ນດົ ໄວ.້

3) ຮບູ ແບບຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ
Cohen and Uphoff (1980, ໜາ້ . 26) ສະເໜີຮບູ ແບບການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ 4 ແບບ
(1) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຕດັ ສິນໃຈ ໃນຂະບວນການຕດັ ສິນໃຈນນັ້ ສ່ ິງທ່ ີສາໍ ຄນັ ຄື:

ການກາໍ ນດົ ຄວາມຕ້ອງການ ແລະ ຈດັ ລາໍ ດບັ ຄວາມສາໍ ຄນັ , ນະໂຍບາຍ ແລະ ປະຊາກອນທ່ ີ
ກຽ່ ວຂອ້ ງ ການຕດັ ສິນໃຈຊວ່ ງລິເລ່ ີມ, ການຕດັ ສິນໃຈໃນຊວ່ ງດາໍ ເນນີ ການວາງແຜນ ແລະ ການ
ຕດັ ສນິ ໃຈໃນຊາ່ ວປະຕບິ ດັ ຕາມແຜນທ່ ີວາງໄວ.້

(2) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການດາໍ ເນນີ ງານ

15

(3) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດ ໃນສວ່ ນທ່ ີກຽ່ ວກບັ ຜນົ ປະໂຫຍດໃນດາ້ ນ
ປະລິມານ ແລະ ຄນນະພາບແລວ້ ຍງັ ຕອ້ ງພິຈາລະນາເຖງິ ການກະຈາຍຜນົ ປະໂຫຍດ.

(4) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການປະເມນີ ຜນົ ສ່ ິງທ່ ີສາໍ ຄນັ ທ່ ີຕອ້ ງໄດສ້ ງັ ເກດຄື: ຄວາມຄິດ
ເຫັນ, ຄວາມມກັ , ຄວາມຄາດຫວງັ ເຊ່ ງິ ມອີ ດິ ທິພນົ ສາມາດປ່ຽນແປງພຶດຕກິ າໍ ຂອງບກຄນົ ໄດ້

ນຣິ ນັ ດອນ ຈງົ ວທິເວດ (2557, ໜ້າ. 14) ໄດກ້ າ່ ວເຖິງຮບູ ແບບຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຊ່ ຶງ
ສາມາດຈາໍ ແນກໄດ້ 2 ປະການຄ:ື

(1) ກ ານ ທ່ ີ ປ ະ ຊ າຊ ນົ ມີສ່ວ ນ ຮ່ວ ມ ໂດ ຍ ກ ງົ (Direct participation) ໂດ ຍ ຜ່ານ ອ ງົ
ການຈດັ ຕງັ້ ຂອງປະຊາຊນົ (Representative) ເຊ່ ັນ: ກາໍ ມະການຂອງກມ່ , ກາໍ ມະການໝບູ່ າ້ ນ.

(2) ການທ່ ີປະຊາຊນົ ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໂດຍການເປີດໂອກາດໃຫ້ (Open participation) ເຊ່ ັນ:
ສະຖາບນັ ຫື ໜ່ວຍງານທ່ ີເຊີນຊວນ ຫື ເປີດໂອກາດໃຫ້ປະຊາຊນົ ເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຕອນໃດກ່ໄໍ ດ້
ຕະຫອດເວລາ.

ສທີ ຄອນສະຫວນັ (2538, ໜາ້ . 37-38) ໄດແ້ ບງ່ ຮບູ ແບບຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມອອກເປັນ
10 ຮບູ ແບບຄ:ື

(1) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມປະຊມ
(2) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມອອກເງນິ
(3) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມເປັນກາໍ ມະການ
(4) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມເປັນຜນູ້ າໍ
(5) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມສາໍ ພາດ
(6) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມເປັນຜຊູ້ ກັ ຊວນ
(7) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມເປັນຜບູ້ ໍລໂິ ພກ
(8) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມເປັນຜປູ້ ະກອບການ
(9) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມເປັນຜໃູ້ ຊແ້ ຮງງານ
(10) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມອອກ ວດັ ຖອປະກອນ
4) ຂນັ້ ຕອນຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ
ມນີ ກັ ວຊິ າການ ຫາຍທາ່ ນ ໄດກ້ າ່ ວເຖງິ ຂນັ້ ຕອນການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ ສາມາດສະຫບຸຼ ໄດດ້ ງ່ ັ ນ:ີ້
ເຈມີ ສກັ ດິ ປ່ ິນທອງ (2556, ໜາ້ . 16) ໄດສ້ ະຫຼຸບຂນັ້ ຕອນການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ໄວ້
4 ຂນັ້ ຕອນຄ:ື
(1) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຄນົ້ ຄວາ້ ບນັ ຫາ ແລະ ສາເຫດຂອງບນັ ຫາ
(2) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການວາງແຜນດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ

16

(3) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການລງົ ທຶນ ແລະ ປະຕບິ ດັ ງານ
(4) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຕດິ ຕາມ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ
ໄພລດັ ເດຊະລິນທອນ (2554, ໜາ້ . 5) ກາ່ ວເຖງິ ຂນັ້ ຕອນການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການດາເນນີ
ງານໃຫບ້ ນັ ລຈດປະສງົ ແລະ ນະໂຍບາຍການພດັ ທະນາທ່ ີກາໍ ນດົ ໄວຄ້ :ື
(1) ຮວ່ ມເຮັດການສກຶ ສາຄນົ້ ຄວາ້ ບນັ ຫາ ແລະ ສາເຫດຂອງບນັ ຫາທ່ ີເກດີ ຂນຶ້ ໃນຊມຊນົ
ໂດຍລວມ ຕະຫອດຈນົ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງຊມຊນົ .
(2) ຮວ່ ມຄິດສາ້ ງຮບູ ແບບ ແລະ ວທິ ີການພດັ ທະນາ ເພ່ ືອແກໄ້ ຂບນັ ຫາຂອງຊມຊນົ ຫື
ເພ່ ືອສາ້ ງສ່ ງິ ໃໝທ່ ່ ີເປັນປະໂຫຍດຕ່ ໍຊມຊນົ ຫື ສະໜອງຄວາມຕອ້ ງການຂອງຊມຊນົ .
(3) ຮວ່ ມວາງນະໂຍບາຍ ຫື ແຜນງານ ຫື ໂຄງການ ຫື ກດິ ຈະກາໍ ເພ່ ືອຈດັ ແກບ້ ນັ ຫາ
ແລະ ສະໜອງຄວາມຕອ້ ງການຂອງຊມຊນົ .
(4) ຮວ່ ມຕດັ ສນິ ໃຈໃຊຊ້ ບັ ພະຍາກອນທ່ ີມຈີ າໍ ກດັ ໃຫເ້ ປັນປະໂຫຍດຕ່ ໍສວ່ ນລວມ.
(5) ຮວ່ ມຈດັ ຫື ປບັ ປງລະບບົ ການບໍລິຫານການພດັ ທະນາໃຫ້ມປີ ະສິດທິພາບ ແລະ
ສດິ ທິຜນົ .
(6) ຮວ່ ມລງົ ທຶນໃນກດິ ຈະກາໍ ໂຄງການຂອງຊມຊນົ ຕາມຂດີ ຄວາມສາມາດຂອງເອງ ແລະ
ຂອງໜວ່ ຍງານ.
(7) ຮວ່ ມປະຕິບດັ ນະໂຍບາຍ, ແຜນງານ, ໂຄງການ ແລະ ກດິ ຈະກາໍ ໃຫບ້ ນັ ລຜນົ ຕາມ
ເປົ້າໝາຍທ່ ີຕງັ້ ໄວ.້
(8) ຮວ່ ມຄວບຄມຕິດຕາມປະເມນີ ຜນົ ແລະ ຮວ່ ມບາໍ ລງຮກັ ສາໂຄງການ ແລະ ກດິ ຈະ
ກາໍ ທ່ ີເຮັດໄວທ້ ງັ ເອກະຊນົ ແລະ ລດັ ຖະການໃຫໃ້ ຊເ້ ປັນປະໂຫຍດ ແລະ ຕະຫອດໄປ.
ຕິນ ປດັ ຍາພງົ (2542, ໜ້າ. 50) ກາ່ ວວາ່ ທິດສະດີພດັ ທະນາອງົ ກອນ (Organization
Development) ມຈີ ດປະສງົ ທ່ ວົ ໆໄປ ເພ່ ືອທ່ ີຈະເພ່ ີມຄວາມສາມາດຂອງອງົ ກອນ ໃນການແກໄ້ ຂ
ບນັ ຫາທ່ ີເປັນຢູ່ ໂດຍເນັນ້ ການປບັ ປງ ແລະ ປບັ ພຶດຕິກາໍ ໃຫສ້ ອດຄອ່ ງກບັ ສະພາບການເນັນ້ ການຮວ່ ມ
ແຮງຮວ່ ມໃຈ ຊ່ ງຶ ການພດັ ທະນາອງົ ກອນມີ 4 ຂນັ້ ຕອນຄ:ື
(1) ຄນົ້ ຫາສາເຫດຂອງປນັ ຍາ (Diagnostic)
(2) ຂນັ້ ວາງແຜນການດາໍ ເນນີ ງານ (Action-Planning)
(3) ການປະຕບິ ດັ ການໃຫເ້ ປັນໄປຕາມຍດທະສາດທ່ ີວາງໄວ້ (Implementing)
(4) ຂນັ້ ປະເມນີ ຜນົ (Evaluating)
5) ປະໂຫຍດຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ
ສມົ ຍດົ ນາວກິ ານ (2541, ໜາ້ . 19) ໄດກ້ າ່ ວເຖງິ ປະໂຫຍດຂອງການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໄວດ້ ງ່ ັ ນ:້ີ

17

(1) ການຕດັ ສິນໃຈທ່ ີດີກາ່ ວ ເນ່ ອື ງຈາກການແກບ້ ນັ ຫາດວ້ ຍກມ່ ເຮັດໃຫ້ວິເຄາະບນັ ຫາ
ແລະ ການສາ້ ງທາງເລືອກຈະເຮັດໄດທ້ ່ ີດກີ ວາ່ ຄວາມຄດິ ສາ້ ງສນັ ໃນຂະບວນການຕດັ ສນິ ໃຈມຫີ າຍຂນຶ້
ຄວາມຜກູ ພນັ ຂອງພະນກັ ງານ ແລະ ບກຄະລາກອນຕ່ ໍການປະຕບິ ດັ ຕາມການຕດັ ສນິ ໃຈທ່ ີດກີ ວາ່ .

(2) ປະສດິ ທິພາບການເຮັດວຽກດຂີ ນ້ຶ ຊ່ ງຶ ເປັນຜນົ ມາຈາກການປບັ ປງການຕດັ ສນິ ໃຈໃຫດ້ ີ
ຂນຶ້ ນນັ້ ເອງການເປີດໂອກາດໃຫຜ້ ໃູ້ ຕບ້ ງັ ຄບັ ບນັ ຊາມສີ ວ່ ນກຽ່ ວຂອ້ ງໃນຂະບວນການຕດັ ສນິ ໃຈ ເຮັດໃຫ້
ມຄີ ວາມຜກພນັ ຕ່ ໍຜນົ ການຕດັ ສນິ ໃຈທ່ ີຕອ້ ງບນັ ລເປົ້າໝາຍຫາຍຂນ້ຶ .

(3) ກາໍ ລງັ ໃຈ ແລະ ຄວາມພໍ ໃຈວຽກທ່ ີ ເຮັດຫາຍຂ້ຶນ ການຕດັ ສິນໃຈທ່ ີ ດີ ແລະ
ປະສດິ ທິພາບການເຮັດວຽກງານທ່ ີສງູ ຂນຶ້ ຊ່ ງຶ ເກດີ ຈາກການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມເຮັດໃຫກ້ າໍ ລງັ ໃຈ ແລະ ຄວາມ
ພໍໃຈໃນໜາ້ ທ່ ີຂອງພະນກັ ງານສງູ ຂນ້ຶ .

(4) ການອອກຈາກວຽກ, ການຂາດວຽກ ແລະ ຄວາມເຊ່ ືອມຊາ້ ໜ້ອຍລງົ ເນ່ ືອງຈາກ
ພະນກັ ງານມຄີ ວາມຮສູ້ ຶກກວາ່ ໄດຮ້ ບັ ການຍອມຮບັ ຄວາມຜກູ ພນັ ຕ່ ໍງານ ແລະ ຄວາມເພີງພໍໃຈງານທ່ ີ
ເຮັດຫາຍຂນຶ້ .

(5) ການຕິດຕ່ ໍສ່ ືສານ ແລະ ການຍດຕິຄວາມຂດັ ແຍງ່ ດີກວາ່ ອງົ ການ, ທກອງົ ການບໍ
ສາມາດຫີກລຽ້ ງຄວາມຂດັ ແຍງ່ ໄດ,້ ຄວາມຂດັ ແຍງ່ ເປັນສ່ ິງທ່ ີດຕີ ່ ໍອງົ ການ ຖາ້ ຫາກວາ່ ຄວາມຂດັ ແຍງ່
ຖກື ແກໄ້ ຂຢາ່ ງຖກື ຕອ້ ງ ການ ບໍລິຫານແບບມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຈະຊວ່ ຍໃຫມ້ ກີ ານຕິດຕ່ ໍສ່ ສື ານໃນການຢດຂໍ້
ຂດັ ແຍງ່ ຢາ່ ງເປີດເຜີຍໄດ.້

ຜຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ສາມາດສະຫຼຸບໄດວ້ າ່ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມມປີ ະໂຫຍດຫາຍຢາ່ ງຄ:ື ເປັນຂໍສ້ ະດວກ
ໃນການວາງແຜນ ເຮັດໃຫໄ້ ດແ້ ຜນງານສມົ ບນູ ຂນ້ຶ ແລະ ນາໍ ໄປປະຕບິ ດັ ຈະປະສບົ ຜນົ ສາໍ ເລັດໄດດ້ ຂີ ນຶ້
, ເຮັດໃຫຄ້ ນນະພາບການຕດັ ສນິ ໃຈເພາະເກດີ ຈາກຫາຍທດັ ສະນະ ແລະ ຍງັ ເປັນການສ່ງົ ເສມີ ໃຫບ້ ກ
ຄະລາກອນເກີດມຄີ ວາມຮບັ ຜິດຊອບຕ່ ໍວຽກງານຢ່າງເຕັມທ່ ີ ແລະ ສະໜບັ ສະໜູນໃນການນາໍ ໄປ
ປະຕິບດັ ມຄີ ວາມຮບັ ຜິດຊອບສູງ ແລະ ຫຸຼດຜ່ອນການຕ່ ໍຕ້ານໃນອງົ ກອນເພາະທກຄນົ ມກັ ຄວາມ
ເປັນທາໍ .

2.1.2 ທິດສະດກີ ຽ່ ວກບັ ຊມຊນົ
1) ຄວາມໝາຍຂອງຊມຊນົ
ການຈະນາ ແກວ້ ເທບ (2554, ໜາ້ . 18) ໄດເ້ ວົ້າເຖງິ “ຊມຊນົ ” ໝາຍເຖງິ ກມ່ ຄນົ ທີອາໄສຢູ່

ໃນອານາເຂດບໍລິເວນອນັ ດຽວກນັ ມຄີ ວາມສາໍ ພນັ ໃກສ້ ິດ ມຖີ ານະ ແລະ ອາຊີບທ່ ີຄາ້ ຍຄືກນັ , ມີ
ລກັ ສະນະຂອງການໃຊຊ້ ີວດິ ຮວ່ ມກນັ , ມຄີ ວາມເປັນອນັ ໜ່ ຶງອນັ ດຽວກນັ ຕງັ້ ແຕຄ່ ອບຄວົ ສລູ່ ະດບັ ເຄືອ
ຍາດ ຈນົ ເຖງິ ລະດບັ ໝ່ບູ າ້ ນ ແລະ ຜທູ້ ່ ີຢູ່ອາໄສຢ່ໃູ ນຊມຊນົ ມຄີ ວາມຮສູ້ ຶກວາ່ ເປັນຄນົ ຊມຊນົ ດຽວກນັ .

18

ນອກຈາກນຍ້ີ ງັ ມກີ ານຮກັ ສາຄນຄາ່ , ມລໍ ະດກົ ທາງວດັ ທະນາທາໍ , ສາດສະໜາ ແລະ ຄດິ ຄອງປະເພນີ
ມກີ ານຖາ່ ຍທອດໄປຍງັ ລກູ ຫານອກີ ດວ້ ຍ.

ປາຣຊິ າດ ວະໄລສະຖຽນ (2557, ໜາ້ . 8) ໄດເ້ ວົ້າວາ່ Community ມຄີ ວາມໝາຍໃນພາສາ
ລາວວາ່ : “ຊມຊນົ ” ເຊ່ ງິ ບາງຄງັ້ ຊວ່ ຍໃຫເ້ ຂົ້າໃຈໃນເລ່ ືອງກຽ່ ວກບັ “ການລວມຕວົ ຂອງຄນົ ” ເທ່ ົານນັ້ ,
ຖາ້ ພິຈາລະນາຕາມພາສາອງັ ກິດແລ້ວ ຄາໍ ວາ່ “Com” ມຄີ ວາມໝາຍຢ່າງເລີກເຊ່ ິງທ່ ີໝາຍເຖິງ
Together ຄ:ື (ເດນີ ທາງ) ຮວ່ ມກນັ .

ຈາກຄາໍ ໃນພາສາອງັ ກດິ ດງ່ ັ ກາ່ ວເຫັນວາ່ ຄວາມໝາຍຂອງຊມຊນົ ນນັ້ ບ່ ໍຈາໍ ກດັ ແນນ່ ອນຕາຍ
ຕວົ , ອາດພິຈາລະນາໄດຫ້ າຍແງມ່ ນູ ເຊ່ ັນ: ປດັ ຊະຍາກາຍຍະພາບ, ສມັ ຄມົ ວທິ ະຍາ, ຈດິ ຕະວທິ ະຍາ
ມບີ າງເທ່ ືອຄວາມໝາຍຂອງຊມຊນົ ບ່ ໍໄດຢ້ ກູ່ ບັ ຄວາມໝາຍທ່ ີໃຫຄ້ ວາມສາໍ ຄນັ ກບັ ອານາບໍລເິ ວັນທາງພມູ
ສາດ ຫື ບໍລິເວນນອ້ ຍໆ ທີເຮົານກຶ ເຖງິ ໝບູ່ າ້ ນເທ່ ົານນັ້ ແຕບ່ າງເທ່ ືອຄວາມໝາຍຂອງຊມຊນົ ອາດຈະມີ
ທງັ ສ່ ງິ ເປັນຮບູ ປະທາໍ ແລະ ນາມມະທາໍ .

ແນວໃດກຕໍ າມ ຄາໍ ວາ່ “ປະຊາຊນົ ” ໄດມ້ ນີ ກັ ວຊິ າການ ແລະ ນກັ ບໍລິຫານງານ ພດັ ທະນາ
ໄດ້ ໃຫຄ້ ວາມໝາຍ ຫື ນຍິ າມ ຂອງ “ຊມຊນົ ” ດງ່ ັ ນ:້ີ

Sanders (1958, p. 22) ໃຫຄ້ ວາມໝາຍໄວວ້ າ່ : “ຊມຊນົ ” ເປັນກມ່ ບກຄນົ ຫາຍໆກມ່ ມາລວມ
ກນັ ໃນບໍລິເວນດຽວກນັ ພາຍໃຕກ້ ດົ ໝາຍ ຫື ຂໍ້ບງັ ຄບັ ອນັ ດຽວກນັ , ມຄີ ວາມຄິດສາ້ ງສນັ , ມຄີ ວາມ
ສນົ ໃຈຮວ່ ມກນັ , ມວີ ດັ ທະນະທາໍ ອນັ ດຽວກນັ ແລະ ມພີ ຶດຕກິ າໍ ເໝືອນໆກນັ

ທອງໄຊ ພງົ ພານດິ ແລະ ມະນວີ ອນ ຜາພເູ ງນິ (2014, ໜາ້ . 5)ໄດເ້ ວົ້າວາ່ “ຊມຊນົ ”
ໝາຍເຖງິ ໝ່ບູ າ້ ນເຊ່ ິງມກີ ມ່ ຄນົ ຢູ່ຮວ່ ມກນັ ເປັນສງັ ຄມົ , ອາໄສຢູ່ໃນບໍລິເວນດຽວກນັ ແລະ ໄດຮ້ ບັ ຜນົ
ປະໂຫຍດຮວ່ ມກນັ . ໂດຍທ່ວົ ໄປແລວ້ ຊມຊນົ ອາດຈະມຫີ າຍປະເພດ ແຕສ່ າໍ ລບັ ຢໃູ ນ ສາທາລະນະລດັ
ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ເຮົາ ຊມຊນົ ໄດແ້ ບງ່ ອອກເປັນ 2 ປະເພດຄ:ື

(1) ຊມຊນົ ໃນຕວົ ເມອື ງ
ຊມຊນົ ໃນຕວົ ເມອື ງ ໝາຍເຖງິ ຊມຊນົ ທ່ ີມຄີ ນົ ອາໄສຢ່າງໜາແໜ້ນ ປະຊາຊນົ ໃນຕວົ

ເມອື ງຈະມກີ ານພວົ ພນັ ກນັ ແບບປະສານສມົ ທບົ ໝາຍຄວາມວາ່ ພວກເຂົາເຈາົ້ ຮຈູ້ ກັ ກນັ ບ່ ໍທ່ວົ ເຖງິ , ເປັນ
ການພວົ ພນັ ສງັ ຄມົ ທ່ ີສາ້ ງຂນຶ້ ດວ້ ຍວຽກງານ ແລະ ທລະກດິ ການຄາ້ : ການພວົ ພນັ ລະຫວາ່ ງນາຍກບັ
ລກູ ນອ້ ງ, ນາຍຈາ້ ງກບັ ລກູ ຈາ້ ງ. ການພວົ ພນັ ແບນເີ້ ປັນການພວົ ພນັ ທ່ ີບ່ ໍເປັນທາໍ ມະຊາດ, ບ່ ໍໝກັ ແໜນ້ ,
ເມ່ອື ໝດົ ວຽກງານແລວ້ ສວ່ ນຫາຍກຈໍ ະຢຕູ່ ວົ ໃຜຕວົ ລາວກດິ ຈະກາໍ ທ່ ີເປັນທາງສນູ ກາງສງັ ຄມົ ໃນຊມຊນົ
ເມອື ງກຄໍ ື ສນູ ກາງທາງການຄາ້ , ການປກົ ຄອງ, ການສກຶ ສາ, ຄມົ ມະນາຄມົ ແລະ ອ່ ນື ໆ. ຊມຊນົ ໃນ
ເມອື ງມຜີ ຄູ້ ນົ ອາໄສຢ່ໜູ າແໜ້ນ ແລະ ຄບົ ຄາ້ ພວົ ພນັ ກນັ ໃນຖານະມຄີ ວາມຮບັ ຜິດຊອບວຽກງານຮວ່ ມ
ກນັ , ມຄີ ວາມໄຝ່ຝນັ ສງູ , ເຊ່ ືອຖືສ່ ິງມຕີ ວົ ຕນົ (ວິທະຍາສາດ), ມຫີ າຍເຊ້ືອຊາດ ເຜ່ ົາຊນົ ຢູ່ຮວ່ ມກນັ

19

(Multi-Racial), ດາໍ ລງົ ຊວີ ດິ ຢບ່ ນົ ພື້ນຖານປດັ ໄຈ 5 ຢາ່ ງຄ:ື ອາຫານ, ຢາປວົ ພະຍາດ, ເຄ່ ອື ງນງ່ ຫ່ມົ ,
ບອ່ ນພກັ ອາໄສ ແລະ ພາຫະທຽ່ ວການ.

(2) ຊມຊນົ ໃນຊນົ ນະບດົ
ຊມຊນົ ໃນຊນົ ນະບດົ ຫື (Rural Community) ມກີ ານດາໍ ລງົ ຊີວິດ ແບບປະຖມົ ປະຖານ

ຕາມພື້ນບາ້ ນທ່ ີມລີ ກັ ສະນະທາໍ ມະຊາດທ່ ີສດ (Primay Relationship), ມຄີ ວາມເຊ່ ອື ໃນຄນງາມຄວາມດີ
ເປັນແນວຄດິ ຈດິ ໃຈ, ອາໄສທາໍ ມະຊາດເປັນບອ່ ນສມຫ່ ໍລຽ້ ງຊວີ ດິ , ເຄ່ ັງຂດັ ຕ່ ໍຮດີ ຄອງປະເພນີ ແລະ ສາ
ສະໜາ, ຊວ່ ຍເຫືອກນັ ບ່ ໍຫວງັ ສ່ ງິ ຕອບແທນ, ການດາໍ ລງົ ຊວີ ດິ ຍງັ ບ່ ໍຄບົ ຕາມປດັ ໄຈ 4 ຢາ່ ງໃນບາງພ້ືນ
ທ່ ີ, ມຄີ ວາມໄຝຝ່ ນັ ໜອ້ ຍ, ຄວາມແອອດັ , ຄວາມແຕກແຍກ ແລະ ອາດສະຍາກອນມໜີ ອ້ ຍ.

ຈາກຄວາມໝາຍຂາ້ ງເຖງິ ນຜີ້ ຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ສາມາດສະຫຸຼບໄດວ້ າ່ : ຊມຊນົ ໝາຍເຖງິ ຜຄູ້ ນົ ທ່ ີດາໍ ລງົ
ຊວີ ດິ ຢໃູ່ ນອານາເຂດບໍລິເວນ ແລະ ໃກຄ້ ຽງກນັ ຫື ຢບູ່ ອ່ ນຕາ່ ງບອ່ ນກໄໍ ດ້ ຜຄູ້ ນົ ເຫ່ ົານມີ້ ຄີ ວາມສາໍ ພນັ
ຂອງຄນົ , ຜກູ ພນັ ໃກສ້ ດິ ຕດິ ແທດ, ມອີ ດມົ ການ, ແບບແຜນໃນການປກົ ຄອງ, ໂຄງສາ້ ງອາໍ ນາດ, ລວມ
ເຖງິ ລະບບົ ນເິ ວດວທິ ະຍາ, ສ່ ິງແວດລອ້ ມ, ເທັກໂນໂລຊຕີ າ່ ງໆ ແລະ ໄດຮ້ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຮວ່ ມກນັ .
ການດາໍ ລງົ ຊີວິດ, ຮີດຄອງປະເພນີ, ວດັ ທະນະທາໍ , ຂະນບົ ທາໍ ນຽມທ່ ີຄາ້ ຍຄືກນັ , ເພ່ ິງພາອາໄສ,
ລະບບົ ເສດຖະກດິ , ອາຊບີ , ລະບບົ ການເມອື ງ.

2) ພາລະໜາ້ ທ່ ີຂອງຊມຊນົ
ໄພລດັ ເຕຊະລິນດົ (2554, ໜ້າ. 24-30) ໄດເ້ ວົ້າວາ່ ຊມຊນົ ມພີ າລະໜ້າທ່ ີໃນການ

ບໍລິຫານ ແລະ ອາໍ ນວຍຄວາມສະດວກໃຫແ້ ກສ່ ະມາຊກິ ພາຍໃນຊມຊນົ ນນັ້ ເພ່ ືອແບງ່ ເບົາພາລະໃຊຈ້ າ່ ຍ
ງບົ ປະມານດາ້ ນຕາ່ ງໆຈາກລດັ ຖະບານ ແລະ ຊມຊນົ ຄວນເພ່ ິງພາຕນົ ເອງຕາມຂດີ ຄວາມອາດສາມາດ
ທ່ ີມຢີ .ູ່ ພາລະກດິ ຕນົ້ ຕໍຂອງຊມຊນົ ສາມາດສະຫຸບຼ ໄດດ້ ງ່ ັ ນ:ີ້

(1) ໃຫບ້ ໍລິຫານຂນັ້ ຕນົ້ ແກສ່ ະມາຊກິ ການບໍລິຫານຂນັ້ ຕນົ້ ໝາຍເຖງິ ສ່ ງິ ທ່ ີສະມາຊກິ ຂອງ
ຊມຊນົ ທກເພດດ້ວຍກນັ ຕ້ອງໄດ້ຮບັ ແລະ ເປັນສ່ ິງທ່ ີເຮັດໃຫ້ສະມາຊິກໃນຊມຊນົ ມຄີ ວາມສກ,
ສາມາດຢ່ຮວ່ ມກນັ ຢ່າງມຄີ ວາມເຂົ້າໃຈຊ່ ງຶ ກນັ ແລະ ກນັ , ສາມາດຖາ່ ຍທອດວດັ ທະນະທາໍ , ເຂົານບົ
ທາໍ ນຽມ ແລະ ປະເພນຂີ ອງທອ້ ງຖ່ ນິ ສບື ຕ່ ໍໄປ. ຕວົ ຢາ່ ງ ການບໍລິການຂນັ້ ຕນົ້ ທ່ ີເຫັນໄດຢ້ າ່ ງຊດັ ເຈນຄື
ຊມຊນົ , ໂຮງຮຽນໃຫກ້ ານສຶກສາອບົ ຮມົ ສ່ງັ ສອນວຊິ າຄວາມຮູ້ ແລະ ຕ່ ໍມາແມນ່ ສະຖາບນັ ສາດສະໜາ
ຊ່ ຶງລວມເຖິງຄວາມເຊ່ ືອ, ເຂົ້ານບົ ທາໍ ນຽມປະເພນີ ຊ່ ຶງຄວບຄມພຶດຕິກາໍ ໃຫ້ຄນົ ຢູ່ຮວ່ ມກນັ ໄດຢ້ ່າງ
ສະຫງບົ ສກພາຍໃນຊມຊນົ .

(2) ຈດັ ໃຫມ້ ສີ ່ ິງອາໍ ນວຍຄວາມສະດວກໃນເບ້ືອງຕນົ້ ສາໍ ລບັ ສະມາຊິກສ່ ິງອານວຍຄວາມ
ສະດວກເບ້ືອງຕນົ້ ຍອ່ ມແລວ້ ແຕປ່ ະເພດຂອງຊມຊນົ ແລະ ຄວາມຈະເລີນຫາຍໜອ້ ຍຂອງຊມຊນົ ແຕ່
ໂດຍສະຫຼຸບແລວ້ ຄວນຈະມສີ ່ ິງຕ່ ໍໄປນຄີ້ ືຖະນນົ ພາຍໃນຊມຊນົ ແລະ ຖະນນົ ຕິດຕ່ ໍຊນົ ຊນົ ພາຍນອກ,

20

ນາໍ້ ດ່ ມື , ນາໍ້ ໃຊ້ ໄຟຟ້າ, ສະຖານທ່ ີຜກັ ຜອ່ ນຢອ່ ນໃຈ ແລະ ສະໜາມກລີ າ. ຢາ່ ງໃດກຕໍ າມໃນປດັ ຈບນັ
ໝບູ່ າ້ ນໃນຊນົ ນະບດົ ບາງພື້ນທ່ ີຍງັ ມບີ ນັ ຫາໃນເລ່ ືອງນາໍ້ ດ່ ມື , ນາໍ້ ໃຊທ້ ່ ີມບີ ໍພຽງພໍທກໆລະດກູ ານ, ຖະໜົ
ນຕິດຕ່ ໍທງັ ພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກໝບູ່ າ້ ນລວມເຖງິ ໃນພ້ືນທ່ ີຫາ່ ງໄກສອກຫີກບາງແຫງ່ ຍງັ ບໍມໄີ ຟຟ້າ
ຊ່ ງຶ ໃນແງຂ່ ອງການພດັ ທະນາຊມຊນົ ແລະ ການເຮັດໜາ້ ທ່ ີຂອງຊມຊນົ ແລວ້ , ຊມຊນົ ທ່ ີມຜີ ນູ້ າໍ ເຂັມ້ ແຂງ
ຄວນຕອ້ ງໃຫຄ້ ວາມສາໍ ຄນັ ກບັ ໂຄງສາ້ ງພ້ືນຖານດງ່ ັ ກາ່ ວເປັນລາໍ ດບັ ທາໍ ອດິ .

(3) ຈດັ ໃຫ້ໜ່ວຍງານການປກົ ຄອງທ້ອງຖ່ ນິ ຊ່ ຶງຈະເຮັດໜ້າທ່ ີເປັນຜ້ຈູ ດັ ລະບຽບຊມຊນົ
ເປັນຕວົ ແທນຂອງສະມາຊກິ ຊມຊນົ ທ່ ີຕດັ ສິນໃຈໃນການກະທາໍ ຫື ບ່ ໍກະທາໍ ການຢ່າງໃດຢ່າງໜ່ ຶງເພ່ ືອ
ປະໂຫຍດສວ່ ນລວມຂອງຊມຊນົ , ຊ່ ງຶ ໃນຊມຊນົ ດງ່ ັ ເດມີ ໜາ້ ທ່ ີດງ່ ັ ກາ່ ວເປັນຂອງຫວົ ໜາ້ ເຜ່ ົາ ຫື ຫວົ ໜາ້
ໝບູ່ າ້ ນທ່ ີຊາວບາ້ ນໃຫກ້ ານເຄົາລບົ ນບັ ຖື ປດັ ຈບນັ ໜວ່ ຍງານການປກົ ຄອງທອ້ ງຖ່ ນິ ໃນຫາຍປະເທດຈະ
ເຮັດໃນຮບູ ແບບຕາ່ ງໆກນັ ໄປ,

(4) ເປັນຜພູ້ ິພກັ ເອກະລາດ, ຊບັ ສິນ ແລະ ສິດຜນົ ປະໂຫຍດຂອງຊມົ ຊນົ ດວ້ ຍກນັ ເປັນ
ລະບຽບຮຽບຮອ້ ຍ, ຊມົ ຊນົ ຍງັ ມໜີ ້າທ່ ີໃນການປກູ ຈດິ ສາໍ ນກຶ ຕ່ ໍຄາ່ ນຍິ ມົ ເຊ່ ັນ: ລະບອບການປກົ ຄອງ,
ແນວຄດິ , ພຶຕກິ າໍ , ແລະ ຄນນະທາໍ ປະຈາໍ ໃຈເປັນຕນົ້ . ດງ່ ັ ນນັ້ , ຜຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ສາມາດສະຫຼຸບໄດວ້ າ່ : ການ
ເຮັດໜາ້ ທ່ ີຂອງຊມຊນົ ອາດເໝືອນເຮັດໜາ້ ທ່ ີຂອງລດັ ໃນພາບກວາ້ ງຄື ຕອ້ ງເຮັດໜາ້ ທ່ ີໃນການບໍລິການ,
ການດແູ ລ, ຄມ້ ຄອງ, ການສກຶ ສາ່ ໃຫແ້ ກສ່ ະມາຊກິ ໃນຊມຊນົ ເພ່ ືອໃຫຄ້ ນົ ທ່ ີຢໃູ່ ນຊມຊນົ ນນັ້ ໄດຮ້ ບັ ຄວາມ
ສະເໝີພາບ ແລະ ສະຫວດັ ດກີ ານທ່ ີເໝາະສມົ ໂດຍທາງກງົ , ທາງອອ້ ມ ຢາ່ ງທ່ວົ ເຖງິ .

3) ຫກັ ການສາໍ ຄນັ ຂອງຊມຊນົ

ຊູຊາດ ພວງສມົ ຈດິ (2560, ໜ້າ. 33) ໄດສ້ ະເໜີຫກັ ການສາໍ ຄນັ ຂອງຊມຊນົ ຄວນ
ປະຕບິ ດັ ງານຮວ່ ມກບັ ໂຮງຮຽນດງ່ ັ ນ:້ີ

(1) ຄວນມຄີ ວາມຮວ່ ມມລື ະຫວາ່ ງນກັ ວິຊາການ ແລະ ປະຊາຊນົ ໃນການພດັ ທະນາ
ໂຮງຮຽນ, ສ່ ງິ ທ່ ີຊມຊນົ ໄດຮ້ ບັ ພາລະໜກັ ກຄໍ ໂື ຮງຮຽນບ່ ໍສາມາດບໍລິຫານໄດຢ້ າ່ ງເຕັມທ່ ີຖາ້ ຫາກໂຮງຮຽນ
ປາສະຈາກຄວາມຮວ່ ມມຂື ອງຊມຊນົ .

(2) ນະໂຍບາຍການສຶກສາຄວນຈະມາຈາກການກາໍ ນດົ ຂອງປະຊາຊນົ ບ່ ໍວາ່ ຈະເປັນຮບູ
ແບບໃດແບບໜ່ ຶງໃນລະດບັ ປະເທດ ປະຊາຊນົ ທງັ ປະເທດຄວນໄດມ້ ສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການວາງແຜນ, ການ
ສກຶ ສາໃນລະດບັ ແຂວງ ແລະ ທອ້ ງຖ່ ນິ , ປະຊາຊນົ ຄວນມສີ ວ່ ນໃນການຕດັ ສນິ ໃຈ.

(3) ການດາໍ ເນນີ ງານທ່ ີແທຈ້ ງິ ເປັນຄວາມຮບັ ຜິດຊອບຂອງນກັ ວຊິ າການ ແລະ ບກຄະລາ
ກອນທາງການສຶກສາໃນຂະນະທ່ ີນະໂຍບາຍການສກຶ ສາ ຫື ການຕດັ ສິນໃຈວາ່ ໂຮງຮຽນຄວນຈະເປັນ
ແນວໃດນນັ້ ເປັນເລ່ ືອງຂອງປະຊາຊນົ , ແຕໜ່ ້າທີເຮັດວຽກທ່ ີແທ້ຈງິ ເປັນຂອງນກັ ຮຽນນກັ ສຶກສາ, ຄ-ູ
ອາຈານ ແລະ ເຈົາ້ ໜາ້ ທ່ ີຂອງໂຮງຮຽນ ປະຊາຊນົ ຄວນເປັນຝາ່ ຍກາໍ ນດົ ວາ່ ຄວນໄດຫ້ ຍງັ ຈາກນກັ ສຶກ

21

ສາ, ສວ່ ນນກັ ຮຽນ ນກັ ສຶກສາ ແລະ ບກຄະລາກອນ ຂອງໂຮງຮຽນເປັນຝາ່ ຍກາໍ ນດົ ແລະ ດາໍ ເນນີ
ການ.

(4) ປະຊາຊນົ ຄວນມສີ ວ່ ນຮວ່ ມກບັ ການສກຶ ສາທກລະດບັ ,ການສກຶ ສາເປັນສວ່ ນໜ່ ຶງຂອງ
ປະຊາຊນົ ບ່ ໍວາ່ ຈະເປັນຊມຊນົ ລະດບັ ຊາດ, ແຂວງ, ເມອື ງ, ບາ້ ນ ແລະ ອ່ ນື ໆ.

(5) ການທ່ ີໃຫປ້ ະຊາຊນົ ທາໍ ມະດາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການສກຶ ສານນັ້ ຕອ້ ງມກີ ານແນະນາໍ ຈາກ
ນກັ ວຊິ າການ ຄວາມຈງິ ປະຊາຊນົ ບ່ ໍມຄີ ວາມຮ,ູ້ ບ່ ໍມເີ ທັກນກິ ກ່ສໍ າມາດຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດໄດຫ້ າກມວີ ຊິ າ
ການຕາ່ ງໆ ຊວ່ ຍເຮັດໜາ້ ທ່ ີເປັນຜແູ້ ນະນາໍ ໃຫຄ້ ວາມຊວ່ ຍເຫືອຈາກນກັ ວຊິ າການ ແລະ ນກັ ສກຶ ສານນັ້
ເປັນໄປໃນຮບູ ວິທີດາໍ ເນີນການປະຊມຮວ່ ມກນັ , ການຈດັ ປະຖມົ ນິເທດ ແລະ ການຮບູ ແບບໂຄງ
ສາ້ ງອ່ ນື ໆ.

4) ການພດັ ທະນາຊມຊນົ
ທະນາກອນ ສງັ ເຂັບ (2549, ໜາ້ . 57) ໄດອ້ ະທິບາຍວາ່ : ເປົ້າໝາຍຂອງການພດັ ທະນາ

ຊມຊນົ ຄື ຄນົ ຊ່ ງຶ ເປັນກມ່ ອນັ ຫາກຫາຍກະແຈກະຈາຍຢທູ່ ່ວົ ປະເທດ ເປັນ ໜບູ່ າ້ ນ, ເປັນຊມຊນົ ເມອື ງ
ເປັນກມ່ ອາຊບີ , ເປັນກນ່ ກດິ ຈະກາໍ ຕາ່ ງໆເຫ່ ົານເ້ີ ປັນຮາກຖານສາໍ ຄນັ ຂອງປະເທດເຮົາ, ການພດັ ທະນາ
ຄນົ ຈ່ ງຶ ເປັນເປົ້າໝາຍຂອງ ແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ , ປະເທດຊາດຈະດຂີ ນຶ້ ຈະເລີນຂນ້ຶ ໃນ
ທກໆດາ້ ນ ສະນນັ້ , ຈ່ງຶ ເລ່ ັງເປົ້າໃສກ່ ານພດັ ທະນາທ່ ີຄນົ ກຄໍ ກື ານເລ່ ັງເປົ້າໄປທ່ ີຊມຊນົ ຈ່ງຶ ເປັນພາລະກດິ
ຂອງທກຄນົ ທ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງທ່ ີຈະຕອ້ ງຮວ່ ມມກື ານພດັ ທະນາຢ່າງຈງິ ຈງັ ລວມທງັ ພດັ ທະນາຄນົ ແລະ ຊມ
ຊນົ ໄປພອ້ ມໆກນັ . ດງ່ ັ ນນັ້ ເປົ້າໝາຍຂອງປະເທດ ຫື ສງັ ຄມົ ຈ່ ງຶ ຕອ້ ງການພດັ ທະນາຄນົ ຫື ຊມຊນົ
ແລະ ຍງັ ໄດໃ້ ຫຄ້ ວາມໝາຍການພດັ ທະນາ ຊມຊນົ ໝາຍເຖງິ ການເສີມສາ້ ຄວາມຈະເລີນທາງເສດ
ທະກດິ -ສງັ ຄມົ ແລະ ວດັ ທະນາທາໍ ໃຫແ້ ກທ່ ອ້ ງຖ່ ນິ ຊນົ ນະບດົ ທກແຫງ່ ທກສວ່ ນໂດຍການດາໍ ເນນີ ແລະ
ລິເລ່ ີມຈາກປະຊາຊນົ ເອງ, ການພດັ ທະນາຊມຊນົ ຕອ້ ງອາໄສຄວາມສາມາດຂອງລດັ ຖະບານທ່ ີເປັນຜູ້
ແທນເຂົ້າໄປບໍລິຫານໃນດາ້ ນເຄ່ ຶືງມ,ື ເຄ່ ືອງໃຊ້ ຕະຫອດຈນົ ກະຕນ້ ແລະ ເລ່ ັງເປົ້າໃຫປ້ ະຊາຊນົ ເບ່ ິງ
ເຫັນບນັ ຫາຂອງຕນົ ເອງ.

ສນັ ຍາ ວິວດັ (2553, ໜ້າ. 43)ໄດໃ້ ຫ້ຄວາມໝາຍວາ່ ການພດັ ທະນາຊມຊນົ ເປັນການ
ປ່ຽນແປງທ່ ີມກີ າໍ ນດົ ທິດທາງ ຊ່ ງຶ ທິດທາງທ່ ີກາໍ ນດົ ຂນ້ຶ ຍອ່ ມຕອ້ ງເປັນຜນົ ດສີ າໍ ລບັ ກມ່ ຄນົ ຫື ຊມຊນົ .
ການພດັ ທະນາຈ່ ງຶ ອາດຂຽນໄດວ້ າ່ ເປັນການປ່ຽນແປງທ່ ີເພ່ ິງປາດຖະໜາ ຫື ການປ່ຽນແປງທ່ ີຖືກ
ສ່ງົ ເສີມດວ້ ຍຄາ່ ນຍິ ມົ ຕາມລະບບົ ຄາ່ ນຍິ ມົ ຂອງຊມຊນົ ຊ່ ຶງເປັນເຄ່ ືອງກາໍ ນດົ ຄວາມມຄີ ນຄາ່ ຫື ຂາດ
ຄນຄາ່ ຂອງສ່ ງິ ຕາ່ ງໆ.

ພດັ ບນຍາລດັ ພນັ (2556, ໜ້າ. 9) ໃຫ້ທດັ ສະນະວາ່ ການພດັ ທະນາຊມຊນົ ເປັນ
ຂະບວນການຢາ່ ງໜ່ ຶງທ່ ີລດັ ຖະບານນາໍ ມາໃຊເ້ ພ່ ືອເປັນການກະຕນ້ ສ່ງົ ເສນີ ປະຊາຊນົ ໃນຊນົ ນະບດົ ໃຫ້

22

ເກດີ ຄວາມຄດິ ລເິ ລ່ ີມຂນຶ້ ແລະ ເສມີ ສາ້ ງທອ້ ງຖ່ ນິ ໃຫກ້ ວາ້ ໜາ້ ທາງດາ້ ນເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ , ວດັ ທະນະ
ທາໍ ແລະ ການເບ່ ງິ ແຍງ່ ຕນົ ເອງຕາມລະບອບປະຊາທິປະໄຕຫາຍຂນ້ຶ .

ຈາກຄວາມໝາຍຂາ້ ງເທິງນຜ້ີ ຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ສາມາດສະຫຸບຼ ໄດວ້ າ່ : ການພດັ ທະນາຊມຊນົ ໝາຍ
ເຖງິ ຂະບວນການດາໍ ເນນີ ງານທ່ ີກ່ໃໍ ຫເ້ ກດີ ການປ່ຽງແປງຂອງຊມຊນົ ໃນທ້ອງຖ່ ນິ ທາງທ່ ີດຂີ ນ້ຶ , ຈະເລີນ
ຮງ່ ເຮອື ງຂຶ້ນໃນທກໆດາ້ ນ ທງັ ດາ້ ນເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ , ການເມອື ງ ແລະ ສ່ ິງແວດລ້ອມ ລວມທງັ
ສາມາດຈດັ ການພາວະຂອງກະແສໂລກາພິວດັ ເພ່ ືອໃຫສ້ າມາດເພ່ ິງຕວົ ເອງໄດ້ ຫື ຊວ່ ຍຕນົ ເອງໄດໃ້ ນ
ການຄິດຕດັ ສິນໃຈດາໍ ເນນີ ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາຕະຫອດຈນົ ຕອບສະໜອງຄວາມຕອ້ ງການຂອງຕນົ ເອງ
ແລະ ສວ່ ນລວມ.

2.1.3 ທິດສະດກີ ານພດັ ທະນາ
1) ຄວາມໝາຍຂອງການພດັ ທະນາ
ປາກອນ ປະຣຍິ າກອນ (2558, ໜ້າ. 18) ໂດຍຮບູ ປະທາໍ ການພດັ ທະນາ ມາຈາກພາສາ

ອງັ ກດິ ວາ່ Development ແປວາ່ ການປ່ຽນແປງທ່ ີລະເລັກລະນອ້ ຍ ໂດຍຜາ່ ນລາໍ ດບັ ຕາມຂນັ້ ຕອນ
ຕາ່ ງໆໄປສລູ່ ະດບັ ທ່ ີສາມາດຂະຫຍາຍຕວົ ຂຶ້ນ ເຕີບໂຕຂຶ້ນ ມກີ ານປບັ ປງໃຫ້ດີຂນ້ຶ ແລະ ເໝາະສມົ
ກວາ່ ເດມີ ຫື ອາດຈະກາ້ ວໄປເຖງິ ຂນັ້ ທ່ ີອດມົ ສມົ ບນເປັນທ່ ີໜາ້ ພໍໃຈ.

ອງົ ການທອ່ ງທຽ່ ວໂລກ (2007, ໜາ້ . 6) ສວ່ ນຄວາມໝາຍຈາກຮບູ ປະທາໍ ໃນພາສາລາວ ໝ
າຍເຖງິ ການທາໍ ຄວາມຈະເລີນ ການປ່ຽນແປງໃນທາງທ່ ີຈະເລີນຂນ້ຶ ການຄຣດິ ຄຣາຍໄປໃນທາງທ່ ີດີ
ຖາ້ ເປັນກລິ ິຍາ ໃຊຄ້ າໍ ວາ່ ພດັ ທະນາ ໝາຍຄວາມວາ່ ທາໍ ໃຫຈ້ ະເລີນ ຄື ເຮັດໃຫເ້ ຕີບໂຕໄດ້ ງອກງາມ
ເຮັດໃຫງ້ ອກງາມ ແລະ ຫາຍຂນ້ຶ ເຊ່ ັນຈະເລີນທາງໄມຕຣ.ີ ການພດັ ທະນາ ໂດຍຄວາມໝາຍຈາກຮບູ
ປະທາໍ ຈ່ ງຶ ໝາຍເຖງິ ການປ່ຽນແປງສ່ ງິ ໃດສ່ ິງໜ່ ຶງໃຫເ້ ກດີ ຄວາມຈະເລີນເຕີບໂຕງອກງາມ ແລະ ດຂີ ນຶ້
ຈນົ ເປັນທ່ ີເພີງພໍໃຈ ຄວາມໝາຍດ່ງັ ກາ່ ວນ້ີ ເປັນທ່ ີມາຂອງຄວາມໝາຍໃນພາສາລາວ ແລະ ເປັນ
ແນວທາງໃນການກາໍ ນດົ ຄວາມໝາຍອ່ ນື ໆ.

ຍວດັ ວດເມທີ (2550, ໜາ້ . 1) ການພດັ ທະນາ ທ່ ີເຂົ້າໃຈໂດຍທ່ວົ ໄປມຄີ ວາມໝາຍໄກຄ້ ຽງ
ກບັ ຄວາມໝາຍຈາກຮບູ ປະທາໍ ຄື ໝາຍເຖງິ ການເຮັດໃຫ້ມກີ ານປ່ຽນແປງຈາກສະພາບໜ່ ຶງໄປສອູ່ ີກ
ສະພາບໜ່ ຶງທ່ ີດກີ ວາ່ ເດມີ ຍາ່ ງເປັນລະບບົ ຫື ການເຮັດໃຫ້ ດຂີ ນຶ້ ກວາ່ ສະພາບເດມີ ທ່ ີເປັນຢຢູ່ ່າງເປັນ
ລະບບົ .

ປາກອນ ປະຣິຍາກອນ (2558, ໜ້າ. 21) ຊ່ ຶງເປັນການປຽບທຽບທາງດາ້ ນຄນນະພາບ
ລະຫວາ່ ງສະພາບການຂອງສ່ ງິ ໃດສ່ ງິ ໜ່ ຶງໃນຊວ່ ງເວລາທ່ ີຕາ່ ງກນັ ຖາ້ ໃນປດັ ຈບນັ ສະພາບການຂອງສ່ ງິ
ນນັ້ ດກີ ວາ່ ສມົ ບນູ ກວາ່ ກສໍ ະແດງວາ່ ເປັນການພດັ ທະນາ.

23

ສນັ ຍາ ວິວດັ (2553, ໜ້າ. 5) ໄດໃ້ ຫ້ຄວາມໝາຍຂອງຄາວາ່ ພດັ ທະນາໝາຍເຖິງ ການ
ປ່ຽນແປງທ່ ີມກີ ານກາໍ ນດົ ທິດທາງ (Directed change) ຫື ການປ່ຽນແປງທ່ ີໄດວ້ າງແຜນແນນ່ ອນໄວ້
ລວ່ ງໜາ້ (Planned chang).

ຍວດັ ວທິເມທີ (2556, ໜາ້ . 1) ໄດໃ້ ຫຄ້ ວາມໝາຍຂອງຄາໍ ວາ່ ພດັ ທະນາ ໝາຍເຖງິ ການ
ກະທາໍ ໃຫເ້ ກດີ ຂນຶ້ ຄປື ຽ່ ນຈາກສະພາບໜ່ ຶງໄປສອູ່ ກີ ສະພາບໜ່ ຶງທ່ ີດກີ ວາ່ .

ອະໜົນ ປ່ ິ ນປົວສດັ ແລະ ຂດັ ຕິຢາ ກນັ ສູດ (2559, ໜ້າ. 2-8) ໄດ້ໃຫ້ຄວາມໝ າຍ
ຂອງຄາໍ ວາ່ ພດັ ທະນາ ໝາຍເຖງິ ການປ່ຽນແປງໃນຕວົ ລະບບົ ບອ່ ນເຮັດວຽກ ຊ່ ງຶ ເປັນການປ່ຽນແປງ
ດາ້ ນຄນນະພາບ (Qualitative changes), ສວ່ ນການແປຮບູ (Transformation) ເປັນການປ່ຽນແປງ
ສະພາບແວດລອ້ ມຂອງຕວົ ກະທາໍ ການ (Environmental changes) ຊ່ ງຶ ນອກຈາກການປ່ຽນແປງທາງ
ດາ້ ນຄນນະພາບ ແລະ ປະລິມານ.

Batten (1959, ໜ້າ. 2) ຜ້ຊູ ຽ່ ວຊານດາ້ ນພດັ ທະນາຊມຊນົ ຂອງອງັ ກດິ ໄດໃ້ ຫ້ຄວາມໝາຍ
ຂອງຄາໍ ວາ່ ພດັ ທະນາ ໝາຍເຖງິ ການປ່ຽນແປງໃຫດ້ ຂີ ນຶ້ .

ລາດສະບນັ ດດິ ສະຖານ (2545, ໜາ້ . 238) ການພດັ ທະນາໝາຍເຖງິ ພາວະທ່ ີປາຖະໜາຂອງ
ສງັ ຄມົ ບ່ ໍວາ່ ຈະເປັນທາງດາ້ ນສງັ ຄມົ , ການເມອື ງ ແລະ ເສດຖະກດິ , ການພດັ ທະນາໄດມ້ ຫີ າຍຄນົ ໃຫ້
ຄວາມໝາຍທ່ ີແຕກຕາ່ ງກນັ ດງ່ ັ ນ:ີ້

(1) ການພດັ ທະນາຄ:ື ພາວະທ່ ີເສດຖະກດິ ປະເທດໜ່ ຶງທ່ ີສາມາດເຮັດໃຫຜ້ ນົ ຜະລິດລວມ
ຂອງປະຊາຊນົ ເພ່ ີມຂນ້ຶ ແລະ ສາມາດຮກັ ສາລະດບັ ນນັ້ ໄວເ້ ປັນພາວະທ່ ີປະຊາຊນົ ມຄີ ວາມເປັນຢທູ່ ່ ີດໃີ ນ
ດາ້ ນເສດຖະກດິ .

(2) ການພດັ ທະນາຄື: ການສາ້ ງຄວາມຈະເລີນເຕີບໂຕທາງດາ້ ນເສດຖະກດິ ໂດຍການ
ເລ່ ັງລດັ ໃຫ້ຜນົ ຜະລິດລວມຂອງປະເທດຊາດເພ່ ີມຂຶ້ນຢ່າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງອນັ ເປັນຂະບວນການທ່ ີສ່ງົ ຜນົ ໃຫ້
ລະດບັ ລາຍໄດ້ ໂດຍເຊ່ ອື ມຕ່ ໍບກຄນົ ຂອງປະເທດເພ່ ີມຂນ້ຶ ແລະ ປະຊາຊນົ ມຄີ ວາມເປັນຢດູ່ ຂີ ນຶ້ ໃນທາງ
ດາ້ ນເສດຖະກດິ .

(3) ການພດັ ທະນາຄ:ື ການປ່ຽນແປງໂຄງສາ້ ງການຜະລິດ ແລະ ການວາ່ ຈາ້ ງແຮງງານ
ຕາມທາງທ່ ີວາງແຜນໄວແ້ ລວ້ , ເພ່ ືອຫຸຼດຜອ່ ນສດັ ສວ່ ນຂອງການກະສກິ າໍ ໃນຂະນະທ່ ີເພ່ ີມສດັ ສວ່ ນທາງ
ດາ້ ນອດສາຫະກາໍ ແລະ ການບໍລິການ.

(4) ການພດັ ທະນາຄື: ການສາ້ ງສະພາວະທ່ ີເອ້ືອອາໍ ນວຍຕ່ ໍການພດັ ທະນາບກຂະລິກກະ
ພາບຂອງບກຄນົ .

(5) ການພດັ ທະນາຄ:ື ຂະບວນການຫາຍມຕິ ິ ເຊ່ ງິ ປະກອບດວ້ ຍການປ່ຽນແປງດາ້ ນໂຄງ
ສາ້ ງທາງສງັ ຄມົ , ທ່າທີຂອງປະຊາຊນົ , ສະຖາບນັ ຕາ່ ງໆຂອງຊາດ, ການເລ່ ັງລດັ ຄວາມຈະເລີນທາງ

24

ດາ້ ນເສດຖະກດິ , ການຫຼຸດຜອ່ ນຄວາມບ່ ໍເທ່ ົາທຽມກນັ ແລະ ຈາໍ ກດັ ຄວາມຍາກຈນົ ນນັ້ ການປ່ຽນແປງຕ່ ໍ
ລະບບົ ສງັ ຄມົ ແລະ ມງ່ ຕ່ ໍການຕອບສະໜອງຄວາມຕອ້ ງການຂນັ້ ພື້ນຖານຂອງປະຊາຊນົ ແລະ ກມ່
ຕາ່ ງໆຂອງສງັ ຄມົ .

(6) ການພດັ ທະນາຄື: ການສາ້ ງຄວາມທນັ ສະໄໝ ແລະ ການພດັ ທະນາແລວ້ ຄືຄວາມ
ທນັ ສະໄໝ.

(7) ການພດັ ທະນາຄ:ື ການເພ່ ີມພນູ ຂດີ ຄວາມສາມາດຂອງສງັ ຄມົ ໂດຍບ່ ໍຄາໍ ນງຶ ເຖງິ ເລ່ ືອງ
ຂອບເຂດເຊ່ ງິ ຖກື ກາໍ ນດົ ໂດຍເປົ້າໝາຍ ແລະ ໂຄງສາ້ ງພື້ນຖານຂອງສງັ ຄມົ ໃນຂະນະນນັ້ ການພດັ ທະ
ນາເປັນຂະບວນການທ່ ີກ່ໃໍ ຫເ້ ກດີ ການປ່ຽນແປງແບບສາ້ ງສນັ ບ່ ໍວາ່ ຈະມຜີ ນົ ຕ່ ໍເປົ້າໝາຍທ່ ີມຢີ ູ່ ຫື ວທິ ີທາງ
ທ່ ີໃຊຢ້ ໃູ່ ນການກະທາໍ ສ່ ງິ ຕາ່ ງໆເປັນເລ່ ືອງທ່ ີເນັນ້ ໜກັ ສຈູ່ ດປະສງົ ທ່ ີວາງໄວ້ ການພດັ ທະນາຕອ້ ງມກີ ານ
ປ່ຽນແປງທາງຄນນະພາບໃນທກເລ່ ອື ງຂອງລະບຽບສງັ ຄມົ ທ່ ີຖວື າ່ ສາໍ ຄນັ .

(8) ການພດັ ທະນາໃນດາ້ ນວດັ ທະນະທາໍ ໝາຍເຖງິ ການສາ້ ງຄວາມຮສູ້ ຶກໃໝ່ວາ່ ຕນົ ເປັນ
ຊາດມຄີ ວາມເຊ່ ອື ໝນັ້ ແລະ ພອ້ ມທ່ ີຈະເຮັດທກຢາ່ ງໂດຍເສຍສະຫະເພ່ ືອປະເທດຊາດຂອງຕນົ .

(9) ໃນດາ້ ນເສດຖະກດິ ການເມອື ງການພດັ ທະນາຄື: ການປະຕິຮບູ ລະບຽບສງັ ຄມົ ໃຫ້ມີ
ຄວາມຍດຕິທາໍ ຫາຍຂຶ້ນ, ມເີ ອກະລາດຂອງຊາດ ແລະ ໄດຮ້ ບັ ການຄງົ ຕວົ ເປັນອິດສະຫະຈາກການ
ແຊກແຊງການຄອບງາໍ ຂອງລດັ ຖະບານອ່ ນື ຫື ກມ່ ຜນົ ປະໂຫຍດອ່ ນື .

(10) ການພດັ ທະນາໝາຍເຖງິ ການປ່ຽນແປງທາງດາ້ ນຄນນະພາບຂອງລະບບົ ເສດຖະ
ກດິ ໃນພາວະທ່ ີຄນນະພາບ ແລະ ພາວະພາຍໃຕຂ້ ອບເຂດທ່ ີບ່ ໍມກີ ານກະທບົ ກະເທືອນກບັ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ
ຫື ລະບບົ ນເິ ວດວທິ ະຍາ.

ຈາກຄວາມໝາຍໃນຂາ້ ງເທິງນຜ້ີ ຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ສາມາດສະຫຸຼບໄດວ້ າ່ : ການພດັ ທະນາ ໝາຍເຖງິ
ການປ່ຽນແປງທ່ ີມກີ ານກະທາໍ ໃຫ້ເກດີ ຂ້ຶນ ຫື ມກີ ານວາງແຜນກາໍ ນດົ ທິດທາງໄວລ້ ວ່ ງໜ້າໂດຍການ
ປ່ຽນແປງນຕີ້ ອ້ ງເປັນໄປໃນທິດທາງທ່ ີດຂີ ນຶ້ ຖາ້ ປ່ຽນແປງໄປໃນທາງທ່ ີບ່ ໍດກີ ບໍ ່ ໍຮຽກວາ່ ການພດັ ທະນາ
ໃນຂະນະດຽວກນັ ການພດັ ທະນາບ່ ໍໄດໝ້ າຍເຖິງການເພ່ ີມຂ້ຶນປະລິມານສິນຄາ້ ຫື ລາຍໄດຂ້ ອງ
ປະຊາຊນົ ເທ່ ົ ານນັ້ ແຕ່ຄວາມໝາຍລວມໄປເຖິງການເພ່ ີມຄວາມເພ່ ິງພໍ ໃຈ ແລະ ຄວາມສກຂອງ
ປະຊາຊນົ ອກີ ດວ້ ຍ.

2) ການບໍລິຫານການພດັ ທະນາ
ມຜີ ໃູ້ ຫຄ້ ວາມໝາຍຄາໍ ວາ່ ການບໍລິຫານການພດັ ທະນາ (Development administration) ໄວ້

ຕາມຕວົ ຢາ່ ງດງ່ ັ ນ:້ີ
ຕນິ ປດັ ພະລິດ (2548, ໜາ້ . 163)ໄດອ້ ະທິບາຍວາ່ ການບໍລິຫານພດັ ທະນາ (Develupment

administration of development) ໝາຍເຖງິ ການນາໍ ເອົາຄວາມສາມາດທ່ ີມຢີ ໃູ່ ນການພດັ ທະນາການ

25

ບໍລິຫານມາລງົ ມປື ະຕິບດັ ຕາມນະໂຍບາຍແຜນ, ແຜນງານ ຫື ໂຄງການພດັ ທະນາ ປະເທດແທ້ໆ
ເພ່ ືອໃຫເ້ ກດີ ຄວາມປ່ຽນແປງຕາມທ່ ີວາງແຜນໄວລ້ ວ່ ງໜາ້ ແລະ ຄວາມປ່ຽນແປງຕາມທ່ ີວາງໄວລ້ ວ່ ງໜ້
ານີ້ ຈະນງ້ ຄວາມຈະເລີນງອກງາມທງັ ດາ້ ນເສດຖະກດິ , ສງັ ຄມົ ແລະ ການເມອື ງຂອງປະເທດອນັ ຈະ
ນາໍ ໄປສກູ່ ານຄວາມທກຍາກຂອງຄນົ ທ່ ີຢໃູ່ ນອງົ ການ ແລະ ຄນົ ທ່ ີຢູ່ ນອກອງົ ການ (ປະຊາຊນົ ).

ຈາກຄວາມໝາຍດ່ງັ ກາ່ ວສາມາດສະຫຼຸບໄດວ້ າ່ : ການບໍລິຫານການພດັ ທະນາ ໝາຍເຖິງ
ແນວທາງ ຫື ວິທີການ ໜ່ ຶງຂອງການບໍລິຫານໜ່ວຍງານ ຫື ເຈົ້າໜ້າທ່ ີຂອງລດັ ມານາໍ ໃຊໃ້ ນການ
ບໍລິຫານລດັ ຖະກອນ ໂດຍກຽ່ ວຂອ້ ງກບັ ກດິ ຈະກາໍ ການພດັ ທະນາ, ລວມທງັ ການພດັ ທະນາ ຫື ປບັ ປງ
ການບໍລິຫານພາຍໃນໜ່ວຍງານຂອງລດັ ແລະ ເຈົ້າໜ້າທ່ ີຂອງລດັ ເຊ່ ັນໂຄງສາ້ ງ, ອາໍ ນາດໜ້າທ່ ີ
ຂະບວນການ ແລະ ບກຄນົ ໂດຍຄາໍ ນງຶ ເຖງິ ສະພາບແວດລອ້ ມ ແລະ ມຈີ ດໝາຍປາຍທາງເພ່ ືອຊວ່ ຍ
ເພ່ ີມປະສດິ ທິພາບໃນການບໍລຫິ ານທາງລດັ ຖະການ.

3) ການພດັ ທະນາອງົ ການ
 ຄວາມໝາຍຂອງການພດັ ທະນາອງົ ການ
ນດົ ຖບົ ເຂຈນົ ນນັ ທນົ ໌ (2551, ໜາ້ . 265-269) ໄດສ້ ະຫຸບຼ ວາ່ ການພດັ ທະນາອງົ ການ

ໝາຍເຖຂິ ະບວນການປ່ຽນແປງທ່ ີດາໍ ເນນີ ການຢາ່ ງເປັນລະບບົ ພາຍໃນອງົ ກອນໂດຍທ່ ີມກີ ານວາງແຜນ
ໜາ້ ໃນເລ່ ືອງຕາ່ ງໆ ກາໍ ນດົ ຜຮູ້ ບັ ຜິດຊອບຂນັ້ ຕອນການປ່ຽນແປງ, ສກຶ ສາຜນົ ກະທບົ ແລະ ວທິ ີແກໄ້ ຂ
ເພ່ ືອ ໃຫອ້ ງົ ການສາມາດດາໍ ລງົ ຢ່ໄູ ດຢ້ ່າງເໝາະສມົ ແລະ ສາມາດາໍ ເນນີ ງານໄດຢ້ ່າງມປີ ະສິດທິພາບ
ຕະຫອດຈນົ ພດັ ທະນາບກຄະລາກອນໃຫມ້ ສີ ກັ ຍະພາບໃນການປະຕິບດັ ງານ ແລະ ມຄີ ນນະພາບຊວີ ດິ
ການເຮັດວຽກງານທ່ ີດີ ພາຍໃຕສ້ ະພາບແວດລອ້ ມທ່ ີປ່ຽນແປງຢຕູ່ ະຫອດເວາລາ.

ໄຊເສດຖ໌ ພນົ ຫມົ ສີ (2551, ໜ້າ. 118) ໄດວ້ າ່ ການພດັ ທະນາອງົ ການຄື ວທິ ີຢ່າງເປັນ
ລະບບົ ຕອ້ ງມກີ ານປບັ ປງຂອງອງົ ການທ່ ີປະຍກທິດສະດທີ າງດາ້ ນພຶດຕິກາໍ ສາດ ແລະ ການຄນົ້ ຄວາ້ ມາ
ໃຊເ້ ພ່ ືອເພ່ ີມຄວາມເປັນຢທູ່ ່ ີມປີ ະສດິ ທິພາບຂອງຄນົ ແລະ ອງົ ການ.

ສາຍຢດ ໃຈສາໍ ລານ ແລະ ສພາບ ພິສານບດ (2560, ໜ້າ. 49) ໄດຮ້ ວ່ ມກນັ ສະຫຸຼບ
ຄວາມໝາຍການພດັ ທະນາອງົ ກອນໄວວ້ າ່ ເປັນຂະບວນການໃນການພດັ ທະນາຂອງອງົ ການຢ່າງມີ
ແຜນໄວລ້ ວ່ ງໜາ້ ຈະເນັນ້ ກະທາໍ ໃນສວ່ ນທ່ ີກຽ່ ວກບັ ວດັ ທະນະທາໍ ແລະ ຂະບວນການຂອງກມ່ ເທິງຮາກ
ຖານແຫງ່ ການຮວ່ ມຮື ວ່ ມໃຈກນັ ດວ້ ຍຄວາມຊວ່ ຍເຫືອຂອງທ່ ີສາ ແລະ ໃຊເ້ ຄ່ ືອງມທື າງພຶດຕິກາໍ ສາດ
ປະຍດເຂົ້າຊວ່ ຍໃນການດາໍ ເນນີ ການຢ່າງຕ່ ໍເນ່ ອື ງ ໂດຍໃຊກ້ າຍຄນົ້ ຄວ້ າ, ການປະຕິບດັ ການເປັນແມ ່
ແບບທາງນີ້ ເພ່ ືອໃຫໄ້ ດປ້ ະສດິ ທິພາບ, ປະສດິ ທິຜນົ ແລະ ຄວາມສກສມົ ບນູ ຂອງອງົ ການ.

ຈາກຄວາມໝາຍຂາ້ ງເທິງນຜ້ີ ຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ສາມາດສະຫຼຸບໄດວ້ າ່ : ການພດັ ທະນາອງົ ການໝາຍ
ເຖງິ ຂະບວນການປບັ ປງປ່ຽນແປງທ່ ີດາໍ ເດນີ ການ ຢາ່ ງເປັນລະບບົ ພາຍໃນອງົ ກອນ ໂດຍບກຄະກອນ

26

ກອນທກລະດບັ ໃນອງົ ການ ມກີ ານວາງແຜນລວ່ ງໜ້າ ແລະ ເປົ້າໝາຍຄວາມສາໍ ເລັດຮວ່ ມກນັ ເພ່ ືອ
ສາມາດດາໍ ລງົ ຢູ່ໄດຢ້ ່າງເໝາະສມົ ແລະ ສາມາດດາໍ ເນີນງານຢ່າງມປີ ະສິດທິພາບ ຕະຫອດຈນົ
ພດັ ທະນາບກຄະລາກອນໃຫ້ມສີ ກັ ຍະພາບໃນການປະຕິບດັ ງານ ແລະ ມຄີ ນນະພາບຊວີ ດິ ການເຮັດ
ວຽກງານທ່ ີດີ ພາຍໃຕສ້ ະພາບແວດລອ້ ມທ່ ີປຽ່ ນແປງຢຕູ່ ະຫອດເວລາ.

 ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງການພດັ ທະນາອງົ ການ
ສາຍຢດ ໃຈສາໍ ລານ ແລະ ສພາບ ພິສານບດ (2560, ໜາ້ . 52-53) ໄດຮ້ ວ່ ມກນັ ສະຫຼຸບ

ກຽ່ ວກບັ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງການພດັ ທະນາອງົ ກອນ ດງ່ ັ ນ:ີ້
(1) ການພດັ ທະນາອງົ ການ ເປັນຂະບວນການໃນການ ພດັ ທະນາລກັ ສະນະຂອງ

ອງົ ການຢ່າງມແີ ຜນຊ່ ຶງຈະຕອ້ ງກະທາໍ ໂດຍພິຈາລະນາເຖງິ ສະພາບແວດລອ້ ມຂອງອງົ ການຕະຫອດ
ເວລາ.

(2) ການພດັ ທະນາ ລກັ ສະນະຂອງອງົ ການຈະເນັນ້ ໃນເຖງິ ຂະບວນການຂອງກມ່ ແລະ
ຂອງອງົ ການເປັນການເປັນທ່ ີຕງັ້ ໂດຍຂະບວນການເຫ່ ົານຈີ້ ະຕອ້ ງເປີດໂອກາດໃຫສ້ ະມາຊກິ ໃນອງົ ການ
ໄດໃ້ ຊສ້ ກັ ກາຍຍະພາບ ຫື ສະຕປິ ນັ ຍາຄວາມສາມາດຢາ່ ງເຕັມທ່ ີ.

(3) ເນັນ້ ທີມງານເປັນໝາຍ ເພ່ ືອປະໂຫຍດໃນການຮຽນຮເູ້ ຖງິ ພຶດຕິກາໍ ຂອງອງົ ການເປັນ
ສວ່ ນລວມ.

(4) ເນັນ້ ຄວາມຮວ່ ມຮື ວ່ ມມໃື ນໃຈການດາໍ ເນນີ ການກຽ່ ວກບັ ວດັ ທະນະຂອງທີມງານ.
(5) ເນັນ້ ການດາໍ ເນນີ ການກຽ່ ວກບັ ວດັ ທະນະທາໍ ຂອງການທງັ ລະບບົ ໃຫຍ່ ແລະ ລະບບົ
ຍອ່ ຍ. ໃຊກ້ ານຄນົ້ ຄວ້ າການປະຕບິ ດັ ການເປັນແມແ່ ບບ.
(6) ໃຊທ້ ່ ີປຶກສາ ຫື ຜນູ້ າໍ ການປ່ຽນແປງມາຊວ່ ຍໃຫຄ້ າໍ ປຶກສາ.
(7) ຍດທະສາດອນັ ສາໍ ຄນັ ຍ່ ິງຂອງການພດັ ທະນາອງົ ການຄື ການໃຊເ້ ຄ່ ືອງມທື າງການ
ພດັ ທະນາອງົ ການເຂົ້າຊອດແຊກ.
(8) ຂະບວນການປ່ຽນແປງຈະຕອ້ ງເຮັດຢາ່ ງຕ່ ໍເນ່ອື ງ.
(9) ມງ້ ຫວງັ ທ່ ີຈະໃຫ້ໄດມ້ າຊ່ ຶງຜນົ ງານສງູ ສດຂອງອງົ ການ ທງັ ໃນດາ້ ນປະສິດທິພາບ,
ປະສດິ ທິຜນົ ແລະ ຄວາມມສີ ກສມົ ບນູ ຂອງອງົ ການ.
ສະຫຼຸບໄດວ້ າ່ : ອງົ ການຈະດາໍ ລງົ ຢໄູ່ ດນ້ ນັ້ ຕອ້ ງມຄີ ວາມພິຈາລະນາເຖງິ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງ
ການພດັ ທະນາຢຕູ ະຫອດເວລາ, ສາ້ ງຄວາມເຂົ້າໃຈຮວ່ ມກນັ ໂດຍມງ້ ຫວງັ ທ່ ີຈະໄດຜ້ ນົ ງານສງູ ສດຂອງ
ອງົ ການທງັ ປະສິດທິພາບປະສດິ ທິຜນົ ຄວາມມສີ ກສມົ ບນູ ຂອງອງົ ການ ແລະ ດາໍ ເນນີ ການພດັ ທະນາ
ຕນົ ເອງຢາ່ ງຕ່ ໍເນ່ອື ງຕະຫອດເວລາ.

27

 ຂະບວນການພດັ ທະນາອງົ ການ.
ໄຊເສດຖ໌ ພນົ ຫມົ ສີ (2551, ໜາ້ . 125-126) ໄດສ້ ະຫຼຸບຂະບວນການພດັ ທະນາອງົ ການ

ເປັນລາໍ ດບັ ຂນັ້ ດງ່ ັ ນ:້ີ
(1) ຂນັ້ ລະລາຍພຶກຕິກາໍ ເປັນການພິຈາລະນາ ປະເມນີ ສະຖານະການ ແລະ ລະບເຖງິ

ກນົ ລະຍດໃນການປ່ຽນແປງທ່ ີເໝາະສມົ .
(2) ຂນັ້ ປ່ຽນພຶກຕິກາໍ ຄື ການເຂົ້າແຊກນາໍ ກນົ ລະຍດການປ່ຽນແປງໄປປະຕບິ ດັ ຜາ່ ນ ການ

ຮວ່ ມມື ແລະ ປະສານງານທ່ ີເພ່ ີມຂນ້ຶ .
(3) ຂນັ້ ລງົ ພຶດຕິກາໍ ຄື ການຕດິ ຕາມຜນົ ລະບເຖງິ ບນັ ຫາທ່ ີບ່ ໍຄາດຄດິ ແລະ ຜນົ ກະທບົ ຕ່ ໍ

ການປະເມນີ ຄວາມມປີ ະສດິ ທິພາບຂອງກນົ ລະຍດ.
ຜຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ສາມມາດສະຫຸຼບໄດວ້ າ່ ການພດັ ທະນາອງົ ການທ່ ີມປີ ະສດິ ທິພາບ ໝາຍເຖງິ ການ

ກາໍ ນດົ ແນວທາງ ແລະ ເລືອກວທິ ີການປະຕິບດັ ທ່ ີເໝາະສມົ ແລວ້ ຈະຕອ້ ງສາມາດນາໍ ໄປປະຕິບດັ ໄດ້
ຢ່າງເປັນຮູບປະທາໍ ແລະ ສາມາດ ແກໄ້ ຂອປະສກັ ຕ່າງຢ່າງຮຽບຮອ້ ຍ ໂດຍຜູ້ມໜີ ້າທ່ ີໃນການ
ພດັ ທະນາອງົ ການຕອ້ ງວາງແຜນປະຕິບດັ ງານໃນການພດັ ທະນາອງົ ການດາໍ ເນນີ ໄປຢຢ່າງຮຽບຮອ້ ຍ
ໂດຍການພດັ ທະນາອງົ ການທ່ ີຈະປະສບົ ຜນົ ສາໍ ເລັດນນັ້ ສາມາດດາໍ ເນນີ ການຕາມຂະບວນການຄື ການ
ໃຫຄ້ ວາມນບັ ຖຕື ່ ໍບກຄນົ , ຄວາມເຊ່ ອື ໝນັ້ ແລະ ການສະໜບັ ສະໜນູ ຄວາມເທ່ ົາທຽມກນັ ຂອງອາໍ ນາດ,
ຄວາມເປີດເຜີຍ ຫື ໂປ່ງໃສ ແລະ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ.

2.1.4 ທິດສະດກີ ຽ່ ວກບັ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ
1) ຄວາມໝາຍຂອງໂຮງຮຽນ
ໂຮງຮຽນໝາຍເຖງິ ສະຖາບນັ ການສຶກສາ ທ່ ີຕງັ້ ຂ້ນຶ ເພ່ ືອ ສະໜອງຄວາມຕອ້ ງການ ຂອງ

ສງັ ຄມົ ໃນການສະແຫວງຫາຄວາມຮ,ູ້ ປະສບົ ການໃໝໆ່ ເນອື້ ໃນວຊິ າຄວາມຮທູ້ ່ ີໂຮງຮຽນສະໜອງໃຫ້
ແນັກຮຽນໄດແ້ ກ:່ ຄວາມຮທູ້ າງດາ້ ນວິຊາການ (Academic Knowledge) ເປັນການເສີມສາ້ ງສະຕິ
ປນັ ຍາໃຫຮ້ ຄູ້ ນົ້ ຫາເຫດຜນົ ແລະ ຕກັ ສນິ ໃຈ ດວ້ ຍຕນົ ໂດຍອາໄສຫກັ ປດັ ຊະຍາຄວາມຮພູ້ ື້ນຖານ.

ໂຮງຮຽນ ໝາຍເຖງິ ສະຖານທ່ ີໃຫຄ້ ວາມຄວາມຮູ້ ແລະ ສອນໃຫພ້ ວກເຮົາຮຈູ້ ກັ ການດາໍ ລງົ
ຊວີ ດິ ຢູ່ ໃນສງັ ຄມົ ໄດໃ້ ນຝາ່ ຍພາກໜ້າ. ໂຮງຮຽນຄືເປົ້າຫ່ ໍຫອມໂດຍອາໄສຄເູ ປັນນກັ ວສິ ະວະກອນໃນ
ການດາໍ ເນນີ ກາໍ ມະວທິ ີຕາ່ ງໆ ຕາມຫກັ ສດູ ວຊິ າຊບີ ເພ່ ືອໃຫໄ້ ດບ້ ກຄະລາກອນທ່ ີດຂີ ອງຊາດ. ນອກຈາກ
ນ້ີ ໂຮງຮຽນຍງັ ມໜີ າ້ ທ່ ີໃນການສກຶ ສາອບົ ຮມົ ຄນນະທາໍ ປະຈາໍ ໃຈຂອງເດັກ, ເປັນລກູ ທ່ ີດຂີ ອງແມ,່ ເປັນ
ລກູ ສດິ ທີດຂີ ອງຂອງອາຈານ ກຄໍ ໂື ຮງຮຽນ ແລະ ເປັນຜນົ ລະເມອື ງທ່ ີດຂີ ອງຊາດໃນລະບອບໃໝ.່

ໂຮງຮຽນ ໝາຍສະຖານທ່ ີການສຶກສາຂອງເດັກ-ເຍົາວະຊນົ ໃຫ້ຮຽນຮຫູ້ ກັ ວິຊາຊີບຕ່າງໆ
(Vocational Knowledge) ເພ່ ືອຈະໄດ້ເພ່ ິງຕນົ້ ເອງ ແລະ ແບ່ງເບົາຄ່າໃຊ້ຈາ່ ຍຈາກພ່ ໍ ແມ,່ ເປັນ

28

ສະຖານທ່ ີໃຫບ້ ກຄນົ ຫ ຫື ກມ່ ຄນົ ໄດຮ້ ບັ ການສກຶ ສາ ທາງດາ້ ນສລິ ະປະ ວທິ ະຍາສາດ, ພາສາ, ແລະ
ການຮຽນຮໃູ້ ນຂະແໜງ ອ່ ນື ໆ.

ຈາກຄວາມໝາຍຂາ້ ງເທິງນຜີ້ ຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ສາມາດສະຫຸຼບໄດວ້ າ່ : ໂຮງຮຽນໝາຍເຖງິ ສະຖານທ່ ີ
ການຮຽນ-ການສອນແຫ່ງໜ່ ຶງເພ່ ືອສາ້ ງຊບັ ພະຍາກອນມະນດມກີ າໍ ລງັ ແຮງໃຫ້ເປັນພນົ ລະເມອື ງດ,ີ ມີ
ຄວາມຮູ້ ແລະ ມອີ າຊບີ , ສາມາດປະກອບອາຊີບໄດ,້ ມຄີ ວາມສາມາດປະດດິ ສາ້ ງ, ມພີ າລະນາໄມ
ສມົ ບນູ ແລະ ມຄີ ນສມົ ບດັ , ສນິ ທາໍ ອນັ ປອດໃສ ເພ່ ືອຕອບສະໜອງຄວາມຮຽກຮອ້ ງຕອ້ ງການຂອງກາໍ
ລງັ ແຮງງານຕ່ ໍແຜນ່ ພດັ ທະນາເສດຖະກດິ ແລະ ສງັ ຄມົ ຂອງປະເທດຊາດ.

2) ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງໂຮງຮຽນ
ທອງໄຊ ພງົ ພານດິ ແລະ ມະນວີ ອນ ຜາພເູ ງນິ (2014, ໜາ້ . 17) ໄດເ້ ວົ້າວາ່ : ໂຮງຮຽນມີ

ຄວາມສາໍ ຄນັ ໃນການໃຫກ້ ານສກຶ ສາອບົ ຮມົ ແນວຄດິ ທາງສະໜອງຄວາມຮຕູ້ າ່ ງໆເປັນລະບບົ ແຕລ່ ະດບັ
ພ້ືນຖານຈນົ ເຖງິ ວຊິ າຊບີ , ພາລະກດິ ຕນົ້ ຕໍຂອງໂຮງຮຽນຄືການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນໃຫບ້ ນັ ລຈດໝ
າຍທ່ ີກາໍ ນດົ ໄວໃ້ ນຫກັ ສດູ ໃຫປ້ ະສບົ ຜນົ ສາໍ ເລັດຢາ່ ງພໍໃຈ, ໂຮງຮຽນໄດກ້ າຍເປັນໜວ່ ຍປະຕິບດັ ງານສາໍ
ຄນັ ທ່ ີສດທ່ ີທກຝາ່ ຍຄວນໃຫຄ້ ວາມສນົ ໃຈ ເພາະຄນນະພາບການສກຶ ສາຂນຶ້ ຢກູ່ ບັ ໂຮງຮຽນ ແລະ ຍດຶ ຖື
ຜ້ອູ າໍ ນວຍການເປັນບກຄະລາກອນສາໍ ຄນັ ໃນການຈດັ ການສຶກສາໂດຍຜາ່ ນຄໄູ ປຍງັ ຮຽນ. ຢ່າງໃດກໍ
ຕາມ ເປັນທ່ ີຮບັ ຮກູ້ ນັ ດີວາ່ ໜ້າທ່ ີຫກັ ຂອງການສຶກສາທ່ ີມຕີ ່ ໍສງັ ຄມົ ພໍສງັ ລວມໄວ້ 4 ປະການຄື: ຖາ່ ຍ
ທອດຄວາມຮສູ້ ລີ ະປະວທິ ະຍາຕາ່ ງໆ, ອະນລກັ ຮກັ ສາຮດີ ຄອງປະເພນອີ ນັ ດຂີ ອງຊາດ, ຮບັ ໃຊ້ ແລະ
ບ່ ໍລິການສງັ ຄມົ ທ່ ີມຄີ ວາມຕອ້ ງການ ແລະ ເປັນເສົາຫກັ ໃນການກາໍ ນດົ ອດມົ ການໃນການປ່ຽນແປງຂອງ
ສງັ ຄມົ . ໂຮງຮຽນຄສື ນູ ລວມສກຶ ສາເພ່ ືອໜາ້ ທ່ ີອບົ ຮມົ ຄນົ ໃຫສ້ ງັ ຄມົ ໝາຍຄວາມວາ່ ໂຮງຮຽນເປັນໜາ້ ທ່ ີ
ສາໍ ຄນັ ໃນການອບົ ຮມົ ສ່ງົ ເສີມຄວາມຮ,ູ້ ທກັ ສະວິທະຍາການຕາ່ ງໆໃຫ້ແກສ່ ະມາຊິກຊມົ ຊນົ ໃນສ່ ິງທ່ ີ
ເຂົາເຈາົ້ ຕອ້ ງການ ແລະ ທງັ ມໜີ າ້ ທ່ ີປກູ ຈດິ ສກຶ ສາໍ ນກຶ ໃຫສ້ ະມາຊກິ ຊມຊນົ ຜໜູ້ ມ່ ນອ້ ຍມຈີ ດິ ໃຈສະຫງວນ
ມກັ ຮກັ ອະນລກັ ຮກັ ສາຮດີ ຄອງປະເພນີ ແລະ ວດັ ທະນະທາໍ ອນັ ດີງາມຂອງຊາດ, ສອນໃຫ້ເຂົາເຈົ້າ
ຮກັ ຫອມປະເທດຊາດ, ຮກັ ທາ່ ນຜນູ້ າໍ : ຄບູ າອາຈານ ແລະ ຊາວຜອູ້ ອກແຮງງານ. ຕວົ ຢາ່ ງ ໃນສງັ ຄມົ
ລາວນຍິ ມົ ສອນໃຫເ້ ຊ່ ອື ຟງັ ຄາໍ ສງ່ ັ ສອນຂອງພ່ ໍແມ,່ ຄບູ າອາຈານ, ການຈດັ ຕງັ້ ທ່ ີຕນົ ສງັ ກດັ ຢ,ູ່ ສອນໃຫ້
ຮຈູ້ ກັ ບາບບນູ ຄນໂທດ, ມຈີ ດິ ໃຈໂອບເອ້ືອອາລີ ຮກັ ແພງຊວ່ ຍເຫືອກນັ , ມຄີ ວາມເຂັ້ມແຂງ, ເພ່ ິງຕນົ
ເອງ, ບໍລິສດສດັ ຊ່ ,ື ມຄີ ວາມໄຝຝນັ ໃນສ່ ິງທ່ ີຖກື ຕອ້ ງ, ມຄີ ວາມມກັ ຮກັ ແລະ ຄວາມສາມກັ ຄີເປັນຈດິ
ໜ່ ຶງໃຈດຽວ.

ຈາກທິດຄວາມສາໍ ຄນັ ຂາ້ ງເທິງນຜ້ີ ຄູ້ ນົ້ ຄວ້ າສາມາດສະຫຼຸບໄດວ້ າ່ : ໂຮງຮຽນເປັນສະຖານທ່ ີ ທ່ ີມີ
ຄວາມສາໍ ຄນັ ໃນການໃຫ້ ການສກຶ ສາອບົ ຮມົ ແນວຄດິ , ສ່ງົ ເສີມຄວາມຮ,ູ້ ທກັ ສະວທິ ະຍາການຕາ່ ງໆທ່ ີ
ເປັນລະບບົ ແຕລ່ ະດບັ ພື້ນຖານຈນົ ເຖງິ ວຊິ າຊບີ ໃຫແ້ ກສ່ ບັ ພະຍາກອນມະນດ.

29

3) ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ
ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກລິ າ (2013, ໜ້າ. 43-44)ໂຮງຮຽນຈະພດັ ທະນາໄດດ້ ີ ແລະ

ເກດີ ຜນົ ຕ່ ໍການພດັ ທະນາຜຮູ້ ຽນຢ່າງແທ້ຈງິ ຈະຕອ້ ງມທີ ກຄນົ , ທກຝາ່ ຍໃນຊມຊນົ ມຄີ ວາມຮສູ້ ຶກເປັນ
ເຈາົ້ ຂອງໂຮງຮຽນ ລວມທງັ ຊວ່ ຍສະໜບັ ສະໜນູ ຊບັ ພະຍາກອນບກຄນົ ແລະ ງບົ ປະມານ ເນ່ ອື ງຈາກ
ສກຶ ສາເປັນສວ່ ນໜ່ ຶງຂອງສງັ ຄມົ ໃນນນັ້ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນກບັ ສງັ ຄມົ ຍອ່ ມມຄີ ວາມສາໍ ພນັ ກນັ ຢາ່ ງ
ໃກສ້ ິດ, ຂະບວນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນກບັ ຊມຊນົ ເປັນສ່ ິງທ່ ີແຍກອອກຈາກກນັ ບ່ ໍໄດ້ ຊ່ ຶງຈະສ່ງົ ຜນົ
ເຮັດໃຫເ້ ກດີ ຄວາມຜກູ ພນັ ແລະ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມທກຂນັ້ ຕອນ. ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ມຈີ ດ
ມງ້ ໝາຍເພ່ ືອເສີມສາ້ ງຄວາມສາໍ ພນັ ລະຫວາ່ ງໂຮງຮຽນກບັ ປະຊາຊນົ ຫື ສະເພາະງານກດິ ຈະກາໍ
ສາ້ ງສນັ ເທ່ ົານນັ້ ແຕໂ່ ຮງຮຽນເປັນໜ່ວຍຂອງສງັ ຄມົ ທ່ ີຈດັ ຂ້ຶນມາເພ່ ືອສະໜອງຄວາມຕອ້ ງການຂອງ
ສງັ ຄມົ ໂດຍມຊີ ມຊນົ ເປັນສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ແລະ ມອີ ດິ ທິພນົ ຢຫູ່ າຍທ່ ີຈະເຮັດໃຫກ້ ານພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ
ເປັນໄປຢ່າງມປີ ະສິດທິພາບ ດງ່ ັ ນນັ້ , ປະຊາຊນົ ທກຄນົ ຄນົ ໃນຊມຊນົ ຈາໍ ເປັນຢາ່ ງຍ່ ງິ ທ່ ີຈະຕອ້ ງມສີ ວ່ ນ
ຮວ່ ມໃນການພດັ ທະນາການສຶກສາ ໃຫ້ສອດຄອ່ ງ ແລະ ເໝາະສມົ ກບັ ສະພາບຄວາມເປັນຈງິ ທາງ
ສງັ ຄມົ , ອນັ ຈະກ່ ໃໍ ຫ້ເກດີ ການເສີມສາ້ ງຄວາມເຂັ້ມແຂງ, ຄວາມຕອ້ ງການ, ການປກົ ປກັ ຮກັ ສາສິດທິ
ແລະ ການເພ່ ິງຕນົ ເອງທ່ ີຈະພດັ ທະນາສກັ ກະຍາພາບຂອງຊມຊນົ ແລະ ທອ້ ງຖ່ ນິ ໄປສຄູ່ ວາມຍນື ຍງົ ຕ່ ໍ
ໄປ ໄດມ້ ນີ ກັ ວຊິ າການຫາຍທາ່ ນໄດໃ້ ຫແ້ ນວຄດິ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນດງ່ ັ ລມ່ ນ:ີ້

(1) ກ່ສໍ າ້ ງປບັ ປງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ໃຫໄ້ ດຕ້ າມມາດຕະຖານ ທ່ ີກະຊວງສກຶ ສາທິ
ການ ແລະ ກລີ າ ວາງອອກ.

(2) ເຮັດໃຫລ້ ະບບົ ຄມ້ ຄອງໂຮງຮຽນ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາມປີ ະສິດທິພາບ, ສິດທິຜນົ ແລະ
ມຄີ ວາມເປັນເອກະພາບ ເຊ່ ັນ:

ວຽກງານຄມ້ ຄອງບກຄະລະກອນ.
ແມນ່ ການຄມ້ ຄອງຄູ ອາຈານນກັ ຮຽນ ໃນການປະຕບິ ດັ ຫນາ້ ທ່ ີ ວຽກງານວຊິ າສະເພາະ

ການມາປະຈາໍ ການການມາຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ,ປະຕດິ ຕາມລະບຽບຂອງ ລດັ ຖະກອນ.
ວຽກງານຄມ້ ຄອງວຊິ າການ.
ແມນ່ ການຄມ້ ຄອງທາງດາ້ ນວຽກງານ ວຊິ າສະເພາະ ການຮຽນການ-ການສອນ ມີ

ແຜນການສອນ, ມໂີ ຄງການສດິ ສອນ, ຕດິ ຕາມຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຊນັ້ ຂນັ້ , ມແີ ຜນບາໍ ລງ
ນກັ ຮຽນອອນ່ , ນກັ ຮຽນເກ່ງັ , ຂອງຄແູ ຕລ່ ະຄນົ .

30

ວຽກງານຄມ້ ຄອງອາຄານສະຖານທ່ ີ
ແມນ່ ການຄມ້ ຄອງອາຄານຫອ້ ງຮຽນ, ຫອ້ ງການຫໍພກັ ຄ,ູ ຫອ້ ງສະມດ, ຫອ້ ງວດິ ຖາ່ ຍ ຫື

ອ່ ນື ໆທ່ ີເປັນອາຄານຂອງໂຮງຮຽນບ່ ໍໃຫເ້ ປ່ເພເສຍຫາຍໃຫມ້ ກີ ານສອ້ ມແປງ ແລະ ປກສາ້ ງໃໝຫ່ ອ້ ງຮຽນ
ທ່ ີບ່ ໍພຽງພໍໂດຍສມົ ທບົ ກບັ ຄະນະພດັ ທະນາການສກຶ ສາຂນັ້ ບາ້ ນ.

ວຽກງານຄມ້ ຄອງຫອ້ ງການ ແລະ ການເງນິ .
ແມນ່ ການຄມ້ ຄອງຫອ້ ງການໃຫສ້ ະອາດມສີ ະຖານທ່ ີແຕງ່ ບດົ ສອນຂອງຄມູ ຫີ ອ້ ງເຮັດວຽກ

ຂອງ ຜອູ້ າໍ ນວຍໂຮງຮຽນ, ຮບັ ປະກນັ ການຮບັ ແລະເບກີ ຈາ່ ຍເງນິ ເດອື ນຂອງຄູ ອາຈານຈາກສກຶ ສາທິ
ການ ແລະ ກລີ າ ເມອື ງ, ຮບັ ປະກນັ ການຮບັ ແລະ ເບກີ ຈາ່ ຍເງນິ ຕາ່ ງໆທ່ ີທາງສງັ ຄມົ ມກີ ານອດຫນນູ
ຕອ້ ງຜາ່ ນຢໃູ່ ນສະພາຄມູ ກີ ານເຫັນດ.ີ

ວຽກງານຄມ້ ຄອງ ກດິ ຈະກາໍ ນກັ ຮຽນ.
ຄມ້ ຄອງ ແລະ ນາໍ ພາຄອູ າຈານນກັ ຮຽນມແີ ຜນເຄ່ ອື ນໄຫວກດິ ຈະກາໍ ຕາ່ ງໆຂອງນກັ ຮຽນ

ເຊ່ ັນ : ກດິ ຈະກາໍ ກລິ າສ-ິ ລະປະ, ການປ້ອງກນັ ໂຮງຮຽນ, ການອານາໄມຄວາມສະອາດພາຍຫອ້ ງຮຽນ
, ເດ່ ນີ ໂຮງຮຽນ, ຖາມ-ຕອບຄາໍ ຖາມວທິ ະຍາສາດ, ກດິ ຈະກາໍ ການອອກແຮງງານປກູ ຕນົ້ ໄມອ້ ່ ນື ໆ ຢູ່
ໃນໂຮງຮຽນ.

ວຽກງານຄມ້ ຄອງກດິ ຈະກາໍ ພວົ ພນັ ກບັ ຊມຊນົ .
ແມນ່ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ີມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ທກໆວຽກງານໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນແມນ່ ລວ້ ນ

ແລວ້ ແຕໄ່ ດຮ້ ບັ ການເຫັນດຈີ າກຄະນະພດັ ທະນາການສກຶ ສາຂນັ້ ບາ້ ນຈ່ງື ຈດັ ຕງັ້ ປະຕບິ ດັ .
ວຽກງານຄມ້ ຄອງອງົ ການຈດັ ຕງັ້ ມະຫາຊນົ .
ເປັນວຽກທ່ ີມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນໃນການເຝກິ ຝນົ ຫ່ ໍຫອມຄນົ ເດັກທ່ ີເປັນອານາຄດົ ຂອງຊາດຕອ້ ງ

ອງີ ໃສວ່ ຽກງານອງົ ການຈດັ ຕງັ້ ມະຫາຊນົ ເຊ່ ັນ: ອານຊນົ , ເຍົາວະຊນົ , ຊາວໜມ່ , ແມຍ່ ງິ , ກາໍ ມະບານ.
ເພ່ ືອສາ້ ງໃຫຄ້ ນົ ເປັນຄນົ ດເີ ຂົ້າສງັ ກດັ ໃນອງົ ການຈດັ ຕງັ້ ຕາ່ ງໆ ຕະລອດຮອດອງົ ການຈດັ ຕງັ້ ສງູ ສດ.

(3) ສ່ງົ ເສມີ ແລະ ພດັ ທະນາຂະບວນ ການຮຽນ-ການສອນ ໃຫມ້ ຄີ ນນະພາບ ແລະ
ທນັ ຍກສະໃໝເຮັດໃຫໂ້ ຮງຮຽນ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ສາມາດສະໜອງການສກຶ ສາໃນເຂດບໍລກິ ານ ແລະ
ຕດິ ພນັ ກບັ ການພດັ ທະນາທອ້ ງຖ່ ນິ .

ສາລະວດ ສກັ ສີ (2557, ໜາ້ . 17) ໄດເ້ ວົ້າວາ່ : “ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມາສຄູ່ ວາມເປັນ
ເລີດ” ຄ:ື ພະຍາຍາມປບັ ປງປຽ່ ນແປງທກລະບບົ ຂອງໂຮງຮຽນ ໂດຍມແີ ຜນການດາໍ ເນນີ ການເພ່ ືອ
ໃຫກ້ ານສກຶ ສາອບົ ຮມົ , ສງ່ ັ ແລະ ສອນ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເກ່ງັ , ດ,ີ ມຄີ ວາມຮ,ູ້ ຄວາມມາດ, ຄນນະທາໍ ,
ຈະລຍິ າທາໍ ແລະ ເປັນມະນດທ່ ີສມົ ບນູ ຢໃູ່ ນສງັ ຄມົ ຢາ່ ມຄີ ວາມສກ. ເປັນພນົ ລະເມອື ງທ່ ີດຂີ ອງປະເທດ
ຊາດກຄໍ ໂື ລກ.

31

ວທິ ີການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນແຕລ່ ະສະຖານທ່ ີຂອງໂຮງຮຽນມລີ ະບບົ ທ່ ີບ່ ໍຄກື ນັ ຫກັ ການ
ບໍລຫິ ານ, ຫກັ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນບ່ ໍມຫີ ກັ ສດູ ແລະ ທິດສະດຕີ າຍຕວົ ແຕຢ່ າ່ ງໃດກຕໍ າມຂອບເຂດ
ທ່ ີຈະດາໍ ເນນີ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນໄດມ້ ີ 4 ແຫງ່ ສາໍ ຄນັ ຄ:ື

(1) ການພດັ ທະນາຄນົ ໃນສະຖານການສກຶ ສາຊ່ ງຶ ປະກອບດວ້ ຍ:
 ຜທູ້ ່ ີຕອ້ ງໄດຮ້ ບັ ການພດັ ທະນາໄດແ້ ກ:່

- ຜບູ້ ໍລິຫານ ເປັນຜທູ້ ່ ີມບີ ດົ ບາດສາໍ ຄນັ ທ່ ີສດໃນການພດັ ທະນາ ແລະ ຕອ້ ງພດັ ທະນາຫາຍທ່ ີ
ສດ

- ຄູ ເປັນຫວົ ໃຈຂອງຂະບວນການຜະລິດ
 ສວ່ ນປະກອບຂອງການພດັ ທະນາໄດແ້ ກ:່

- ພດັ ທະນາແນວຄດິ ທກຄນົ ມຄິ ວາມຮສູ້ ກຶ ເປັນເຈາົ້ ຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ຮວ່ ມກນັ ສາ້ ງ
ວດັ ທະນະທາໍ ທ່ ີດຂີ ອງໂຮງຮຽນ.

- ພດັ ທະນາທກັ ສະ, ການບໍລຫິ ານ, ການຈດັ ການ, ທກັ ສະການອບົ ຮມົ ສງ່ ັ ສອນໃຫໄ້ ດ້
ມາດຕະຖານ ໃຫໄ້ ດຊ້ ່ ວື າ່ ມອື າຊບີ ທາງຜບູ້ ໍລິຫານ ແລະ ຄ.ູ

(2) ການພດັ ທະນາວດັ ຖປະສງົ ແລະ ເປົ້າໝາຍຂອງການຈດັ ການສກຶ ສາ ຊ່ ງຶ ປະກອບດວ້ ຍ:
- ພດັ ທະນາສະຖານສກຶ ສາໃຫໄ້ ດມ້ າດຕະຖານທງັ ດາ້ ນຜຮູ້ ຽນ, ຄູ ແລະ ຜບູ້ ໍລິຫານ ດວ້ ຍ

ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງທກຝາ່ ຍເພ່ ືອກາໍ ນດົ ວໄິ ສທດັ ກາໍ ນດົ ພາລະກດິ , ກາໍ ນດົ ເປົາ້ ໝາຍ, ວາງແຜນ,
ກາໍ ນດົ ແຜນປະຕບິ ດັ ການ, ກາໍ ນດົ ກດິ ຈະກາໍ ຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ .

- ການປບັ ປຽ່ ນຂະບວນການ ແລະ ວທິ ີການເຮັດວຽກ (Reprocess) ປບັ ປຽ່ ນວທິ ີການເຮັດ
ວຽກງານມງ່ ໄປສກູ່ ານບໍລຫິ ານທ່ ີເກດີ ຜນົ ສາໍ ເລັດ ໂດຍມກີ ານກາໍ ນດົ ຕວົ ຊວ້ີ ດັ ຄວາມສາໍ ເລັດຂອງ
ອງົ ການດວ້ ຍນຕິ ຫິ ຍງັ , ແຕລ່ ະດບັ ໜວ່ ຍງານມຕີ ວົ ຫຍງັ ເປັນຕວົ ຊວ້ີ ດັ ຜນົ ງານທ່ ີເປັນຮບູ ທາໍ , ນອກຈາກ
ຈະວດັ ວາ່ ເຮັດຫຍງັ ໄດແ້ ລວ້ ແລະ ຍງັ ຈະວດັ ວາ່ ປະຊາຊນົ ໄດຫຍງັ ດວ້ ຍ.

- ການບບັ ປຽ່ ນລະບບົ ປະມານ, ການເງນິ ແລະ ວດັ ສະດອປະກອນເປັນເລ່ ືອງການ
ພດັ ທະນາລະບບົ ການຈດັ ເຮັດງບົ ປະມານທ່ ີເນນັ້ ການຄວບຄມ ການນາໍ ໃຊຈ້ າ່ ຍເງນີ ເປັນຫກັ ເພ່ ືອໃຫ້
ກວດສອບໄດງ້ າ່ ຍ ແລະ ເນັນ້ ເປັນເຄ່ ອື ງມໃື ນການວາງແຜນ. ດງ່ ັ ນນັ້ , ງບົ ປະມານຈະຊໃ້ີ ຫເ້ ຫັນເຖງິ
ວດັ ຖປະສງົ ຫື ຢດທະສາດຂອງການສກຶ ສາ ຄເື ຮັດໃຫຜ້ ພູ້ ິຈາລະນາງບົ ປະມານສາມາດຮໄູ້ ດວ້ າ່ ການ
ຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານນນັ້ ຊວ່ ຍໃຫອ້ ງົ ການບນັ ລເປົ້າໝາຍໄດ້ ຫື ບ່ ໍ ແລະ ເປັນລະບບົ ງບົ ປະມານແບບມງ້
ເນນັ້ ຜນົ ງານ ແລະ ຜນົ ສາໍ ເລັດ ມກີ ານກາໍ ນດົ ເປົ້າໝາຍຂອງງານຢາ່ ງເປັນຮບູ ທາໍ ມລີ ກັ ສະນະຊວ້ີ ດັ ຜນົ
ສາໍ ເລັດຂອງງານ.

32

- ການປບັ ປ່ຽນຂະບວນວດັ ທະນະທາໍ ແລະ ຄາ່ ນຍິ ມົ (paradigm) ຈະມງ້ ທ່ ີການປບັ ປຽ່ ນ
ວດັ ທະນະທາໍ ການເຮັດວຽກງານ ແລະ ທດັ ສະນະຄະຕຂິ ອງຜບູ້ ໍລຫິ ານ, ຄຈູ າກຄວາມຄດິ ຄວາມເຊ່ ອື
ເດມີ ໆໄປເປັນອງົ ການແຫງ່ ການຮຽນຮ,ູ້ ມຄີ າ່ ນຍິ ມົ ຮກັ ສາກຽດສກັ ສ,ີ ມຈີ ະລິຍະທາໍ ແລະ ຮບັ ຜິດຊອບ
ຕ່ ໍຜນົ ງານ.

- ການປບັ ປງໂຄງສາ້ ງບໍລິຫານສະຖານສກຶ ສາ (Reorganized) ມກີ ານປບັ ປງໂຄງສາ້ ງເນັນ້
ການປະສານງານທ່ ີຊດັ ເຈນ.

- ສາ້ ງລະບບົ ບໍລຫິ ານບກຄນົ ແລະ ຄາ່ ຕອບແທນ ໂດຍການຢຶດຄວາມສາມາດ ແລະ
ຜນົ ງານພດັ ທະນາຮບູ ແບບການຈາ້ ງງານໃຫມ້ ຄີ ວາມຫາກຫາຍ.

- ສາ້ ງລະບບົ ທາງລດັ ຖະການໃຫມ້ ຄີ ວາມທນັ ສະໄໝໂດຍນໃໍ ຊ້ ICT.
- ເປີດໂອກາດໃຫປ້ ະຊາຊນົ ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນສງັ ຄມົ ປດັ ຈບນັ ກະແສໂລກາພິວດັ ມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ
ຕ່ ໍການແຂງ່ ຂນັ ທງັ ການໃຫບ້ ໍລກິ ານ, ທງັ ຄວາມຕອ້ ງການ, ຄວາມວອ່ ງໄວ, ຄວາມຂດັ ແຍງ່ ທງັ ໝດົ
ເກດີ ຄວາມບ່ ໍພໍດີ ເກດີ ຈາກການສະແຫວງຫາສ່ ງິ ທ່ ີຮຽກວາ່ ຄວາມສກ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນໃຫໄ້ ດ້
ມາດຕະຖານດງ່ ັ ກາ່ ວຍອ່ ມມີ ການມວີ ໄິ ນ, ກາຍ, ວາຈາ ດງ່ ັ ແນວທາງທ່ ີວາ່ “ການຄດິ ດີ ວາຈາກຈໍ ະດີ
ແລະ ການກະທາໍ ກຈໍ ະດດີ ວ້ ຍ” ວທິ ີໃຊກ້ ນົ ລະຍດ ພະທາໍ ວໄິ ນຂອງພະພດສາດສະໜາ ຈດັ ກດິ ຈະກາໍ
ໃຫນ້ ກັ ຮຽນໃນການຄວບຄມກາຍ, ວາຈາ ແລະ ຈດິ ໃຈໄປພອ້ ມໆ ກນັ ໃນທກເວລາຈາກງາ່ ໄດຍ້ າກ,
ຈາກຍາກໄປລາຍລະອຽດຄ:ື
- ຈດັ ກດິ ຈະຈາໍ ສອນຝຶກ ຄວບຄມກາຍຍາ່ ງ, ຍນື , ນງ່ ັ ແລະ ນອນ ຝຶກຄວາມມານະ
ອດົ ທນົ , ມຄີ ວາມພຽນ ແລະ ຄວາມພະຍາຍາມ.
- ຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ີບ່ ໍເວົ້າສຽດສ,ີ ບ່ ໍຍາກ ແລະ ບ່ ໍງາ່ ຍເກນີ ໄປ.
- ຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ຝຶກໃຈໃຫສ້ ະຫງບົ ພໍດ.ີ
(3) ປດັ ໃຈທ່ ີມອີ ດິ ທິພນົ ຕ່ ໍການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ
- ພດັ ທະນາຫກັ ສດູ ການສກຶ ສາ.

ປບັ ເນອື້ ໃນວຊິ າພ້ືນຖານຕາ່ ງໆ
- ພດັ ທະນາການຈດັ ການຮຽນຮູ້

ພດັ ທະນາຮບູ ການຮຽນຮໂູ້ ດຍໃຊຮ້ ບູ ແບບທ່ ີເປັນມາດຕາຖານສາກນົ ແລະ ຈດັ ກດິ ຈະກາໍ
ໃຫມ້ ກີ ານຮຽນຮໃູ້ ຫສ້ ອດຂອ້ ງກບັ ມາດຕາຖານສາກນົ ເຖງິ ຂນັ້ ພື້ນຖານ.

- ພດັ ທະນາຄູ

33

ພດັ ທະນາຄສູ ອນໃຫມ້ ສີ ນັ ຍະພາບການໃຊ້ ICT ໃນການຈດັ ການຮຽນຮູ້ ການນາໍ ນະ
ວດັ ຕະການເຂົ້າມາບໍລິຫານຈດັ ການຊນັ ຮຽນ ເພ່ ືອເພ່ ີມປະສດິ ທິພາບການຈດັ ການຮຽນຮ,ູ້ ສ່ງົ ເສມີ ການ
ຄນົ້ ຄວ້ າ ແລະພດັ ທະນາການຈດັ ການຮຽນຮ.ູ້

- ພດັ ທະນາຜບູ້ ໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ
ພດັ ທະນາສກັ ຍະພາບການໃຊ້ ICT ແລະ ພາສາອງັ ກດິ ເພ່ ືອການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນສູ່

ມາດຕາຖານສາກນົ ພອ້ ມກບັ ພດັ ທະນາລະບບົ ການບໍລິຫານຈດັ ການຄນນະພາບ.
- ພດັ ທະນາລະບບົ ການບໍລິຫານ
ພດັ ທະນາບກຄະລາກອນຫກັ ຂອງໂຮງຮຽນກຽ່ ວກບັ ການເຮັດແຜນກນົ ລະຍດ.

(4) ພດັ ທະນາການເຮັດວຽກງານຂອງຜບູ້ ໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ.
ການທ່ ີຈະພດັ ທະນາໂຮງຮຽນສຄູ່ ວາມເປັນເລີດນນັ້ ຜບູ້ ໍລຫິ ານໂຮງຮຽນຍງັ ຈາໍ ເປັນຕອ້ ງໃຊ້

ຫກັ ການເຮັດວຽກທ່ ີສາໍ ຄນັ ດງ່ ັ ນ:ີ້
- ຄາໍ ນງຶ ເຖງິ ເປົ້າໝາຍຄື ເພ່ ືອພດັ ທະນາຜຮູ້ ຽນໃຫເ້ ປັນຄນົ ດມີ ຄີ ວາມຮ.ູ້
- ເຮັດວຽກດວ້ ຍຄວາມທມ່ ເທ, ເຮັດວຽກດວ້ ຍຄວາມຮບັ ຜິດຊອບ (ຮບັ ຜິດ ແລະ ຮບັ ມກັ

ຜນົ ງານ).
- ການເຮັດວຽກງານຢາ່ ງມລີ ະບບົ ,ມແີ ຜນ,ມກີ ານບໍລຫິ ານຢາ່ ງມເີ ປົ້າໝາຍ ແລະ ສາມາດ

ກວດສອບໄດ.້
- ການປະຕຮິ ລູ້ ະບບົ ການບໍລຫິ ານງານໄດແ້ ກ່ :
 ການບໍລິຫານງານມແີ ຜນ,ມເີ ປ່ ົາໝາຍ ແລະ ມກີ ານປະເມນີ ຜນົ ງານ
 ການບໍລິຫາຄນົ ຕອ້ ງສ່ງົ ເສມີ ຄວາມດ,ີ ຄນົ ເກ່ງັ ມຄີ ວາມຮດັ ຜິດຊອກ ແລະ ວອ່ ງໄວ.
 ການບໍລຫິ ານເງນິ ໃຫເ້ ກດີ ປະໂຫຍດ, ປະຢດັ ແລະ ປະສດິ ທິພາບ.
 ການພດັ ທະນາບກຄະລາກອນສ່ງົ ເສມີ ການຮຽນຮຮູ້ ວ່ ມກນັ ຢາ່ ງຕ່ ໍເນ່ ອື ງ.
- ການປບັ ປຽ່ ນວດັ ທະນະທາໍ ການເຮັດວຽກງານຂອງໂຮງຮຽນດງ່ ັ ນ:ີ້
 ສາ້ ງວໃິ ສທດັ ໃໝຮ່ ວ່ ມກນັ .
 ສາ້ ງພນັ ທະສນັ ຍາ, ຂໍຕ້ ກົ ລງົ ໃນການເຮັດວຽກ.
- ຮບັ ຜິດຊອບໜາ້ ທ່ ີຕາມແຜນງານ,ໂຄງການໂດຍການປະຕບິ ດັ ງານຊວ້ີ ດັ ແລ ລາຍງານ

ຜນົ ການປະເມນີ ໂຄງການ
- ພດັ ທະນາຕນົ ເອງຢສູ່ ະເໜີ.
- ພດັ ທະນາຄນນະພາບຂອງວຽກງານທ່ ີຮບັ ຜິດຊອບຢາ່ ງຕ່ ໍເນ່ອື ງ.

34

- ສກຶ ສາເຮັດຄວາມເຂົ້າໃຈໂຄງການ, ສາ້ ງຄວາມຮກັ ໃຫບ້ ກຄະລະກອນໃນໂຮງຮຽນ ແລະຜູ້
ມສີ ວ່ ນກຽ່ ວຂອ້ ງ.

- ຈດັ ເຮັດແຜນກນົ ລະຍດເພ່ ືອພດັ ທະນາໂຮງຮຽນສມູ່ າດຕາຖານສາກນົ ແລະ ສະເໜີແຜນ
ກນົ ລະຍດຕ່ ໍປະຖານກາໍ ມະການບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ ພອ້ ມທງັ ຈດັ ເຮັດພນັ ທະສນັ ຍາໃນການຂບັ ເຄ່ ອື ນ
ໂຮງຮຽນສມູ່ າດຕາຖານສາກນົ .

- ຈດັ ເຮັດສດູ ສະຖານສກຶ ສາ ໃຫສ້ ອດຄອ້ ງກບັ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນສມູ່ າດຕາຖານສາກນົ
ແລະ ສະເໜີສດູ ຕ່ ໍປະທານກາໍ ມະການບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ.

- ຈດັ ເຮັດຫອ້ ງປະຕບິ ດັ ການສນູ ສບັ ພະຍາກອນ (Resource Center) ພອ້ ມທງັ ຈດັ ຫາສ່ ື
ອປະກອນປບັ ບນັ ຍາກາດສ່ ງິ ແວດລອ້ ມຂອງໂຮງຮຽນເພ່ ືອໃຫເ້ ອອື້ ອາໍ ນວຍຕ່ ໍການພດັ ທະນາການຮຽນ-
ການສອນສສູ່ າກນົ .

- ສາໍ ລວດຂໍມ້ ນູ ຄເູ ພ່ ືອຕຽມພດັ ທະນາ.
- ສະເໜີຜນົ ງານ ແລະ ການຈດັ ເວທີແລກປ່ຽນການຮຽນຮ.ູ້
ນງົ ລດັ ນ໌ ສນີ ພນົ ຫມົ (2559, ໜາ້ . 22-24) ປດັ ໄຈການດາໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ີໂຮງຮຽນສາມາດ
ຈດັ ເພ່ ືອ ໃຫຜ້ ປູ້ ກົ ຄອງ, ຊມຊນົ ແລະ ອງົ ການປກົ ຄອງທອ້ ງຖ່ ນິ ໄດເ້ ຂົ້າມາ ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມກບັ ການ
ພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມຫີ າຍຮບູ ແບບດງ່ ັ ນ:ີ້
(1) ການເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການບໍລຫິ ານ ແລະ ການຈດັ ການ.
- ໂຮງຮຽນຄວນໃຫໂ້ ອກາດຜປູ້ ກົ ຄອງເປັນຜຮູ້ ວ່ ມປະເມນີ ຜນົ ງານ, ຮວ່ ມກວດສອບ
ພດັ ທະນາການ ແລະ ຄວາມກາ້ ວຫນາ້ ຂອງນກັ ຮຽນ.
(3) ດາ້ ນກດິ ຈະກາໍ ອ່ ນື ໆໃນໂຮງຮຽນ.

ໃນແຕລ່ ະປີການສກຶ ສາທກໂຮງຮຽນຈະມໂີ ຄງການ, ກດິ ຈະກາໍ ເສມີ ຫກັ ສດູ ເກອື ບຕະຫອດ
ປີໂຮງຮຽນຄວນເປີດໂອກາດໃຫກ້ ບັ ຜປູ້ ກົ ຄອງ ແລະ ຊມຊນົ ເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ ໂດຍເຊນີ ມາເປັນແຂກ
ຂອງໂຮງຮຽນ ຫື ຮວ່ ມເປັນຄະນະກາໍ ມະການຈດັ ງານໃນກດິ ຈະກາໍ ຕາ່ ງໆເປັນຕນົ້ ແມນ່ ກດິ ຈະກາໍ ວນັ ສາໍ
ຄນັ , ການແຂງ່ ຂນັ ກລີ າ, ການຈດັ ການສະແດງຜນົ ງານຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ອ່ ນື ໆ. ນອກຈາກໃຫຜ້ ູ້
ປກົ ຄອງ ແລະ ຊມຊນົ ເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນກດິ ຈະກາໍ ຂອໂຮງຮຽນແລວ້ ໂຮງຮຽນຄວນນາໍ ຄະນະ ຄູ
ນກັ ຮຽນເຂົ້າຮວ່ ມກດິ ຈະກາໍ ຕາ່ ງໆຂອງຊມຊນົ ດວ້ ຍ ເຊ່ ັນ: ງານບນປະເພນ,ີ ການຮວ່ ມພດັ ທະນາໝູ່
ບາ້ ນ, ແຫງ່ ນາໍ້ , ສະຖານທ່ ີສາໍ ຄນັ ຂອງຊມຊນົ ແລະ ອ່ ນື ໆ.

35

ກະຊວງສກຶ ສາທິການ ແລະ ກລີ າ (2016, ໜາ້ . 24-29) ຄູ ແລະບກຄະລາກອນການສກຶ ສາ:
ຄູ ແມນ່ ຜປູ້ ະຕິບດັ ໜ້າທ່ ີສິດສອນ, ຖາ່ ຍທອດຄວາມຮ,ູ້ ສຶກສາອບົ ຮມົ , ຊກຍ,ູ້ ສ່ງົ ເສີມ

ແລະ ຊວ່ ຍເຫືອຜຮູ້ ຽນດວ້ ຍຫາຍຮບູ ການ.
ມາດຕະຖານຂອງຄູ :
(1) ມີຫ ັກ ໝ ັ້ນ , ທັດ ສ ະນ ະກ ານ ເມືອ ງຖືກ ຕ້ອ ງ, ຮ ກັ ແ ລ ະ ປົກ ປ້ ອ ງ ລ ະ ບ ອ ບ

ປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊນົ .
(2) ມຈີ ນັ ຍາບນັ ຂອງຄູ ແລະ ມຄີ ນສມົ ບດັ ສນິ ທາໍ ປະຕວິ ດັ .
(3) ມຄີ ວາມຮ,ູ້ ຄວາມສາມາດ, ວຊິ າສະເພາະໃນການສອນຢຊູ່ ນັ້ ຮຽນຕາມມາດຖານຂອງ

ກະຊວງສກຶ ທິການ ແລະ ກລີ າ.
(4) ມປີ ະກາສະນຍີ ະບດັ ຫື ໃບຢງັ້ ຢືນວຊິ າຄູ ແລະ ໃບອານຍາດສອນ.
(5) ມຄີ ວາມດໝ່ນັ ຊອກຮຽນຮູ້ ແລະ ພດັ ທະນາຕນົ ເອງຢເູ່ ລືອ້ ຍໆ.
(6) ມສີ ຂະພາບດ.ີ

ນາມມະຍດົ ແລະ ຕາ່ ໍ ແໜງ່ ຂອງຄ:ູ
(1) ນາມມະຍດົ : ຄແູ ຫງ່ ຊາດ ແລະ ຄປູ ະຊາຊນົ .
(2) ຕາໍ ແໜ່ງວິຊາການ : ຄູປະສບົ ການ, ຄູສາໍ ນານການ, ຄູຊຽ່ ວຊານ, ຄູຊຽ່ ວຊານ

ອາວໂສ, ຜ້ຊູ ວ່ ຍອາຈານ, ອາຈານ, ຮອງສາດສະດາຈານ, ສາດສະດາຈານ, ສິດ, ໜ້າທ່ ີ ແລະ
ພນັ ທະຂອງຄ.ູ

(3) ແຕງ່ , ປບັ ປງ, ຮຽບຮຽງບດົ ສອນ ແລະ ປື້ມຕາໍ ລາ, ກຽມອປະກອນ ແລະ ສືການ
ຮຽນ - ການສອນ, ຄນົ້ ຄວ້ າວໄິ ຈ ແລະ ບໍລິການທາງດາ້ ນວຊິ າການແກສ່ ງັ ຄມົ ຕາມລະບຽບການ

ນະໂຍບາຍຕ່ ໍຄ:ູ
ໃນການປະຕິບດັ ໜ້າທ່ ີ ຄູ ໄດຮ້ ບັ ຄ່າຕອບແທນແຮງງານ, ຍກົ ລະດບັ ວິຊາສະເພາະ,

ວຊິ າການ, ຊວີ ກິ ານເປັນຢູ່ ແລະ ສະຖານະທາງສງັ ຄມົ , ໄດຮ້ ບັ ການພກັ ຜອ່ ນ, ຮບັ ບາໍ ນານ ແລະ ອ່ ນື
ຕາມກດົ ໝາຍ ແລະ ລະບຽບການ.

ການສາ້ ງ ແລະ ພດັ ທະນາຄ:ູ
ການສາ້ ງ ແລະ ພດັ ທະນາຄູ ຕອ້ ງຮບັ ປະກນັ ທາງດາ້ ນປະລິມານ ແລະ ຄນນະພາບ

ຕາມມາດຕະຖານການສກຶ ສາ ແນໃສປ່ ກູ ຈດິ ສາໍ ນກຶ ແລະ ສະຕຊິ າດ.
ການສາ້ ງ ແລະ ພດັ ທະນາບກຄະລາກອນການສຶກສາ : ຂະແໜງການສຶກສາທິການ

ແລະ ສາ້ ງເງ່ອື ນໄຂໃຫບ້ ກຄະລາກອນການສຶກສາຂອງສະຖານການສຶກສາທງັ ພາພລດັ ແລະ ເອກະ

36

ຊນົ ໄດຮ້ ບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ , ຍກົ ທາງດາ້ ນວຊິ າສະເພາະ ແລະ ໄດຮ້ ບັ ການພດັ ທະນາຢາ່ ງຮອບດາ້ ນ
ເພ່ ືອສາ້ ງເປັນ ຜສູ້ ບື ທອດ ແລະ ຕອບສະໜອງຄວາມຕອ້ ງການຂອງວຽກງານສກຶ ສາໃນແຕລ່ ະໄລຍະ.

ຈາກຂໍ້ມນູ ໃນຂາ້ ງເທິງນຜີ້ ້ຄູ ນົ້ ຄວ້ າສາມາດສະຫຸຼບໄດວ້ າ່ : ໂຮງຮຽນຈະພດັ ທະນາໄດດ້ ີ
ແລະ ເກດີ ຜນົ ຕ່ ໍການພດັ ທະນາຜຮູ້ ຽນຢ່າງແທ້ຈງິ ນນັ້ ຈະຕອ້ ງມທີ ກຄນົ , ທກຝາ່ ຍໃນຊມຊນົ ມຄີ ວາມ
ຮສູ້ ກຶ ເປັນເຈາົ້ ຂອງໂຮງຮຽນລວມທງັ ຊວ່ ຍປະກອບສວ່ ນພດັ ທະນາ ດາ້ ນການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ,
ການພດັ ທະນາບກຄະລາກອນ, ການປບັ ປງ ອາຄານສະຖານທ່ ີ ແລະ ສ່ ິງ ແວດລອ້ ມ, ກດິ ຈະກາໍ
ຂອງໂຮງຮຽນ.

2.2 ທບົ ທວນບດົ ຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດທ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງ

2.2.1 ບດົ ຄນົ້ ຄວາ້ ພາຍໃນປະເທດ
ສສີ ມົ ບວົ ຈນັ ທະນາມ (2017, ໜາ້ . 3) ສກຶ ສາການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ ໃນການພດັ ທະນາ

ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາສມົ ບນູ ດງົ ບງັ ເມອື ງໄຊທານີ ນະຄອນຫວງວຽງຈນັ ຜນົ ການຄນົ້ ຄວ້ າພບົ ວາ່ :
ໂຮງຮຽນຕອ້ ງການຄວາມຮວ່ ມມື ແລະ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ ໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ ເພ່ ືອ
ສ່ງົ ເສີມການພດັ ທະນາການສຶກສາຂອງໂຮງຮຽນ ໃຫເ້ ໜາະສມົ ກບັ ສະພາບການຮຽນ-ການສອນ ເຊ່ ງິ
ໃນໄລຍະຜາ່ ນມາການຕ່ ນື ຕວົ ເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ ຕ່ ໍກບັ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນຍງັ ມໜີ ອ້ ຍບ່ ໍ
ທນັ ຕອບສະໜອງຕ່ ໍກບັ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງໂຮງຮຽນ, ການຮວ່ ນຄດິ , ຕດັ ສນິ ໃຈໃນການແກໄ້ ຂບນັ ຫາ
ຂອງໂຮງຮຽນຍງັ ບ່ ໍທນັ ຕອບສະໜອງເທ່ ົາທ່ ີຄວນ, ຊມຊນົ ຍງັ ຂາດການປະກອບສວ່ ນໃນການຈດັ ສນັ
ສະພາບແວດລອ້ ມໃນໂຮງຮຽນ ໂດຍສະເພາະແມນ່ ການປະກອບສວ່ ນທາງດາ້ ນວດັ ຖອປະກອນການ
ສກຶ ສາ ທຶນຮອນ ແລະ ຮວ່ ມກດິ ຈະກາໍ ຕາ່ ງໆທ່ ີໂຮງຮຽນຈດັ ຂນຶ້ ນບັ ທງັ ການຮວ່ ມຄດິ ຕດັ ສນິ ໃຈແກໄ້ ຂ
ປນັ ຫາ ແມນ່ ຍງັ ປະຕິບດັ ບ່ ໍທນັ ໄດດ້ ີ ໂດຍເຫັນໄດຈ້ າກການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ຕາ່ ງໆ ທ່ ີທາງໂຮງຮຽນຈດັ
ຂ້ນຶ ເຫັນວາ່ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ ແມນ່ ຍງັ ມໜີ ້ອຍ, ຂາດການຮວ່ ມຕິດຕາມ ແລະ ປະເມນີ
ຜນົ ງານໃນແຕລ່ ະໄລຍະ.

ປາວຢ່າງ ກງົ ຈີ (2017, ໜາ້ . 50-52) ໄດສ້ ກຶ ສາການມສີ ວ່ ນຂອງຊມຊນົ ຕ່ ໍການຈດັ ການສຶກສາ
ຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສມົ ບູນ ເມອື ງລ້ອງຊານ, ແຂວງໄຊສມົ ບູນ ຜນົ ການຄນົ້ ຄວາ້ ພບົ ວາ່ : 1.
ລະດບັ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ ຕ່ ໍການຈດັ ການສຶກສາຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ເມອື ງລ້ອງຊານ,
ແຂວງໄຊສມົ ບູນ ໂດຍລວມຢູ່ໃນລະດບັ ຫາຍ ເມ່ອື ພິຈາລະນາແຕລ່ ະດາ້ ນ ພບົ ວາ່ : ທກດາ້ ນຢູ່ໃນ
ລະດບັ ຫາຍ ຄ:ື ດາ້ ນສະພາບແວດລອ້ ມ, ດາ້ ນວຽກງານວຊິ າການ ແລະ ກດິ ຈະການນກັ ຮຽນ, 2. ຜນົ
ການປຽບທຽບຄວາມຄດິ ເຫັນຂອງຜບູ້ ໍລຫິ ານ ແລະ ຄສູ ອນຕ່ ໍການປະຕບິ ດັ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ
ຕ່ ໍການຈດັ ການສກຶ ສາຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ເມອື ງລອ້ ງຊານ, ແຂວງໄຊສມົ ບນູ ໂດຍຈາໍ ແນກຕາມ

37

ເພດ, ວດທິການສກຶ ສາ, ຕາໍ ແໜງ່ ໜາ້ ທ່ ີຮບັ ຜິດຊອບ ແລະ ປະສບົ ການໃນການເຮັດວຽກ ໂດຍລວມບ່ ໍ
ແຕກຕາ່ ງກນັ ແລະ 3. ແນວທາງການສ່ງົ ເສມີ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ ຕ່ ໍການຈດັ ການສກຶ ສາຂອງ
ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ເມອື ງລອ້ ງຊານ, ແຂວງໄຊສມົ ບນູ ພບົ ວາ່ ຊມຊນົ ຄວນມສີ ວ່ ນຮວ່ ມສ່ງົ ເສມີ ແລະ
ຊກຍູຈ້ ດິ ໃຈຂອງນກັ ຮຽນໃຫ້ເອົາໃຈໃສຕ່ ່ ໍການສຶກສາຮາ່ ໍ ຮຽນ, ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການສິດສອນຫກັ ສູດ
ທ້ອງຖ່ ນິ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ຊວ່ ຍເຫືອທາງດາ້ ນສະຕິປນັ ຍາ ເພ່ ືອພດັ ທະນານກັ ຮຽນໃຫປ້ ອດຈາກ
ສ່ ງິ ເສບຕິດ ໂດຍສະເພາະແມນ່ ການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ກລີ າ, ສລິ ະປະວນັ ນະຄະດີ ແລະ ສກຶ ສາອບົ ຮມົ ຄນ
ນະທາໍ ນກັ ຮຽນ ເພ່ ືອໃຫນ້ ກັ ຮຽນເປັນເດັກດມີ ຄີ ວາມຮ,ູ້ ຮຈູ້ ກັ ເຄົາລບົ ຄ-ູ ອາຈານ ແລະ ຜອູ້ າວໂສ, ມີ
ສວ່ ນຮວ່ ມໃນການວາງແຜນການຈດັ ການສະພາບແວດລອ້ ມໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຊອກຫາເວລາເພ່ ືອເຂົ້າ
ຮວ່ ມກອງປະຊມກຽ່ ວກບັ ການວາງແຜນໃນການກ່ສໍ າ້ ງ, ການສອ້ ມແປງບາໍ ລງຮກັ ສາ ແລະ ການປກົ
ປກັ ຮກັ ສາໂຮງຮຽນ ໃຫຢ້ ໃູ່ ນສະພາບດກີ ບັ ຄວາມປອດໄພໃນການໃຊກ້ ານໄດຕ້ ະຫອດໄປ.

ນດິ ພາໄຊ ພນັ ທະວງົ (2018, ໜາ້ . 4) ໄດສ້ ກຶ ສາການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ ໃນການສະໜບັ
ສະໜນູ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ ມດັ ທະຍມົ ສມົ ບນູ ເມອື ງສງັ ທອງ ນະຄອນຫວງວຽງຈນັ . ເພ່ ືອເປັນ
ແນວທາງດາໍ ເນີນກິດຈະກາໍ ທ່ ີໂຮງຮຽນສາມາດຈດັ , ເພ່ ືອໃຫ້ຜ້ປູ ກົ ຄອງ, ຄອບຄວົ , ຊມຊນົ ແລະ
ອງົ ການປກົ ຄອງທ້ອງຖ່ ນິ ເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການສະໜບັ ສະໜນູ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນໃນດາ້ ນ
ຕາ່ ງໆ ເຊ່ ັນ : ການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ, ການພດັ ທະນາບກຄະລາກອນ, ກດິ ຈະກາໍ ອ່ ືນໆ ໃນ
ໂຮງຮຽນ, ການປບັ ປງອາຄານສະຖານທ່ ີ ແລະ ສ່ ິງແວດລອ້ ມ, ເພ່ ືອໃຫຂ້ ະບວນການຈດັ ການສກຶ ສາ
ໃຫເ້ ປັນໄປຢ່າງມປີ ະສດິ ທິພາບ, ຕະຫອດຈນົ ສາ້ ງຈດິ ສາໍ ນກຶ ທ່ ີດໃີ ຫກ້ ບັ ບກຄະລາກອນທ້ອງຖ່ ນິ ແລະ
ຜທູ້ ່ ີມສີ ວ່ ນກຽ່ ວຂອ້ ງທກຝາ່ ຍມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຍກົ ຄນນະພາບການສກຶ ສາ ແລະ ພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ
ມດັ ທະຍມົ ສມົ ບນູ ເມອື ງສງັ ທອງ ກ່ຄໍ ໂື ຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສມົ ບນູ ຂອງລາວ ໃຫກ້ າ້ ວໄກຕ່ ໍການປ່ຽນແປງ
ຂອງສງັ ຄມົ ໂລກ ແລະ ການພດັ ທະນາທ່ ີຍນື ຍງົ ຕ່ ໍໆໄປ.

2.2.2 ບດົ ຄນົ້ ຄວາ້ ຕາ່ ງປະເທດ
ສີຖະລິນ ຕນັ ປະເສີດ (2010) ໄດສ້ ຶກສາຄນົ້ ຄວ້ າເລ່ ືອງ “ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຜ້ປູ ກົ ຄອງໃນ

ການສ່ງົ ເສມີ ການຮຽນຮທູ້ ກັ ສະຂອງນກັ ຮຽນວດັ ທາ່ ພຣະ ສງັ ກດັ ສາໍ ນກັ ງານເຂດບາງກອກໃຫຍ"່ ຜນົ
ການຄນົ້ ຄວາ້ ພບົ ວາ່ : ສະພາບການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຜປູ້ ກົ ຄອງໃນການສ່ງົ ເສີມພດັ ທະນາການຮຽນຮູ້
ຂອງນກັ ຮຽນວດັ ທາ່ ພຣະ ໂດຍພາບລວມ ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນລະດບັ ຫາຍ ເມ່ອື ພິຈາລະນາລາຍດາ້ ນພບົ ວາ່
ຜ້ປູ ກົ ຄອງມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ ໃນການສ່ງົ ເສີມການຮຽນຮຂູ້ ອງນກັ ຮຽນຈາກຄາ່ ສະເລຍ່ ຫາຍໄປຫາຫນອ້ ຍ
ຕາມລາໍ ດບັ ດງ່ ັ ນ:້ີ

- ການຈດັ ຫາ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ອປະກອນການຮຽນ.

38

- ການຈດັ ສະພາບແວດລອ້ ມທ່ ີສ່ງົ ເສມີ ການຮຽນຮ.ູ້

- ການສະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ໃຫກ້ າໍ ລງັ ໃຈ.

- ການອບົ ຮມົ ລຽ້ ງດລູ ກູ ແລະ ການເອົາໃຈໃສຕ່ ດິ ຕາມຜນົ ການຮຽນ.

- ການໃຫຄ້ ວາມຮູ້ ແລະ ປະສບົ ການເພ່ ີມຕ່ ມື .

- ການປບັ ປງການຮຽນຮ.ູ້

ພນັ ຣະນນັ ຫານສະພິລມົ ໂຊກ (2547) ໄດຄ້ ນົ້ ຄວາ້ ກບັ ແນວທາງການພດັ ທະນາຄນນະພາບ
ໂຮງຮຽນຂະໜາດນອ້ ຍໃນຊມຊນົ ຜນົ ການຄນົ້ ຄວ້ າພບົ ວາ່ : ຢໃູ່ ນລະດບັ ຫາຍແນວ ທາງການພດັ ທະນາ
ຄນນະພາບໂຮງຮຽນຂະໜາດນອ້ ຍໃນຊມຊນົ ປະກອບມີ :

1. ປດັ ໄຈທ່ ີສ່ງົ ຜນົ ຕ່ ໍຄວາມສາໍ ເລັດຂອງໂຮງຮຽນຂະໜາດນອ້ ຍໄດແ້ ກ່ ປດັ ໄຈພາຍໃນ :
- ດາ້ ນການບໍລິຫານຈດັ ການ.
- ດາ້ ນບກຄະລາກອນ.
- ດາ້ ນການຈດັ ການຮຽນຮ.ູ້
- ດາ້ ນອາຄານສະຖານທ່ ີ, ສ່ ,ື ອປະກອນ.
2. ປດັ ໃຈພາຍນອກປະກອບມ:ີ
- ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ .
- ການນາໍ ນະໂຍບາຍສກູ່ ານປະຕບິ ດັ .
3. ວທິ ີການດາໍ ເນນີ ງານແບງ່ ອອກເປັນ 3 ລະດບັ ໄດແ້ ກ:່
- ລະດບັ ສາໍ ນກັ ງານຄະນະກາໍ ມະການການສກຶ ສາຂນັ້ ພ້ືນຖານ.
- ລະດບັ ສາໍ ນກັ ງານເຂດພື້ນທ່ ີການສກຶ ສາ.
- ສະຖານການສກຶ ສາ.
ກນັ ລະຍານີ ສີສຮກັ (2559, ໜ້າ. 53-59) ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຜ້ປູ ກົ ຄອງໃນການຈດັ ການ
ສຶກສາຂອງໂຮງຮຽນພຕູ າຫວງວິທະຍາ ສງັ ກດັ ອງົ ການບໍລິຫານສວ່ ນຂອງແຂວງຊນົ ບລີ. ຜນົ ການ
ຄນົ້ ຄວາ້ ພບົ ວາ່ : ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຜ້ປູ ກົ ຄອງໃນການຈດັ ການສຶກສາຂອງໂຮງຮຽນພຕູ າຫວງ
ວທິ ະຍາ ສງັ ກດັ ອງົ ການບໍລິຫານສວ່ ນຂອງແຂວງຊນົ ບລູ ີ ພບົ ວາ່ ໂດຍລວມ ແລະ ຫາຍດາ້ ນ ຢ່ໃູ ນ
ລະດບັ ປານກາງ ໂດຍຮຽງລາໍ ດບັ ຄະແນນສະເລ່ຍຈາກຫາຍຫານອ້ ຍ 3 ອນັ ດບັ ທາໍ ອິດ ຄື ດາ້ ນ
ບໍລິຫານງານວຊິ າການ, ດາ້ ນບໍລິຫານບກຄນົ , ດາ້ ນບໍລິຫານງານທ່ວົ ໄປ ຍກົ ເວັ້ນ ດາ້ ນບໍລິຫານງານ
ງບົ ປະມານ ຢໃູ່ ນລະດບັ ນອ້ ຍ, ຜນົ ການປຽບທຽບການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຜປູ້ ກົ ຄອງໃນການຈດັ ການສຶກ
ສາຂອງໂຮງຮຽນພຕູ າຫວງວິທະຍາ ສງັ ກດັ ອງົ ການບໍລິຫານສວ່ ນຂອງແຂວງຊນົ ບລີ ຈາໍ ແນກຕາມ

39

ວດທິການສຶກສາ ໂດຍລວມແຕກຕາ່ ງກນັ ຢ່າງມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ທາງສະຖຕິ ິທ່ ີລະດບັ 0.05 ຍກົ ເວັ້ນ
ລາຍດາ້ ນແຕກຕາ່ ງກນັ ຢາ່ ງບ່ ໍມຄີ ວາມ ສາໍ ຄນັ ທາງສະຖຕິ ິ ແລະ ຜນົ ການປຽບທຽບການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນ
ການຈດັ ການສຶກສາຂອງໂຮງຮຽນພຕູ າຫວງວທິ ະຍາ ສງັ ກດັ ອງົ ການບໍລິຫານສວ່ ນຂອງແຂວງຊນົ ບລີ
ຈາໍ ແນກຕາມອາຊບີ ໂດຍລວມ ແຕກຕາ່ ງກນັ ຢາ່ ງມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ທາງສະຖຕິ ິທ່ ີລະດບັ 0.05 ຍກົ ເວັນ້
ດາ້ ນການບໍລິຫານງານງບົ ປະມານ ແລະ ດາ້ ນການບໍລິຫານງານບກຄນົ ພບົ ວາ່ ແຕກຕາ່ ງກນັ ຢາ່ ງບ່ ໍມີ
ຄວາມສາໍ ຄນັ ທາງສະຖຕິ .ິ

ດວງດີ ກະບວນສິລິ (2554, ໜ້າ. 9) ໄດ້ສຶກສາການມສີ ່ວນຮວ່ ມລະຫວ່າງ ໂຮງຮຽນ,
ຄອບຄວົ ແລະ ຊມຊນົ ໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນຜ້ປູ ກົ ຄອງເຂົ້າມາມສີ ່ວນຮວ່ ມໃນການກາໍ ນດົ
ນະໂຍບາຍ, ແນວທາງ ການຈດັ ການສຶກສາພດັ ທະນາ ໂຮງຮຽນ, ການບໍລິຫານຈດັ ການໂດຍລວມຢູ່
ໃນລະດບັ ຫາຍ ຜປູ້ ກົ ຄອງໄດມ້ ສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຈດັ ການສກຶ ສາຕາມຄວາມເໝາະສມົ ແລະ ຄວາມຈາໍ
ເປັນທາງ ໂຮງຮຽນໄດໃ້ ຫຜ້ ປູ້ ກົ ຄອງ ເຂົ້າມາຮວ່ ມໃນການບໍລິຫານການຈດັ ການສກຶ ສາເພ່ ືອໃຫມ້ ຄີ ວາມ
ສອດຄອ່ ງກບັ ຊວີ ດິ ໃນຊມຊນົ , ໃນດາ້ ນທກັ ສະ, ສະຕິປນັ ຍາ, ຄວາມຮຄູ້ ວາມສາມາດ ເພ່ ືອໃຫມ້ ກີ ານ
ພດັ ທະນາທາງທ່ ີດີ ແລະ ກາ້ ວທນັ ຕ່ ໍການປ່ຽນແປງໃນສງັ ຄມົ ປດັ ຈບນັ , ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ
ຜປູ້ ກົ ຄອງມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ຮວ່ ມກນັ ລະຫວາ່ ງ ໂຮງຮຽນ ແລະ ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫັນ
ຮວ່ ມກບັ ຄ-ູ ອາຈານ ແລະ ຜບູ້ ໍລິຫານ ເພ່ ືອແລກປ່ຽນຄວາມຄິດເຫັນປະສບົ ການ ແລະ ຄວາມຮກູ້ ຽ່ ວ
ກບັ ການຈດັ ການສຶກສາ ເພ່ ືອຊວ່ ຍສາ້ ງພະລງັ ງານການຮຽນຮໃູ້ ຫ້ ນກັ ຮຽນມສີ ວ່ ນຮວ່ ມກບັ ຜປູ້ ກົ ຄອງ,
ຜປູ້ ກົ ຄອງໄດມ້ າມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການສະຫນບັ ສະໜນູ ການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ , ປະສບົ ການໃຫແ້ ກລ່ ກູ ຫານ
ປະຊາຊນົ ແລະ ການສ່ງົ ເສີມພດັ ທະນາການທ່ ີສາໍ ພນັ ກນັ ຖວື າ່ ເປັນສ່ ິງທ່ ີຈາໍ ເປັນຫາຍ ແລະ ການມີ
ສວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ ເຫັນວາ່ ມກີ ານວາງ ແຜນປະຊາສາໍ ພນັ ການດາໍ ເນນີ ງານຂອງ ໂຮງຮຽນໃຫຊ້ ມ
ຊນົ ແລະ ອງົ ກອນອ່ ືນໄດຮ້ ບັ ຮ,ູ້ ເຊ່ ງິ ຜບູ້ ໍລິຫານໂຮງຮຽນຄວນຈດັ ປະຊາສາໍ ພນັ ໃນວຽກຂອງອງົ ກອນ
ບໍລິຫານໂຮງຮຽນເພ່ ືອໃຫ້ປະຊາຊນົ ໄດຮ້ ວູ້ າ່ ມກີ ານເຮັດກດິ ຈະກາໍ ຫຍງັ ແລະ ອນັ ໃດທ່ ີຕອ້ ງການໃຫ້
ປະຊາຊນົ ໄດເ້ ຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການປະກອບສວ່ ນພດັ ທະນາ.

ການຈະນາ ກຽດສກ (2560, ໜາ້ (43 . ໄດສ້ ກຶ ສາກຽ່ ວກບັ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຈດັ ການສກຶ
ສາ ຂອງຜປູ້ ກົ ຄອງໂຮງຮຽນເຂົາໄຊສນົ ເມອື ງເຂົາໄຊສນົ ແຂວງພດັ ທະລງ ສາໍ ນກັ ເຂດພື້ນທ່ ີການສກຶ
ສາ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາເຂດ 12 ເຊ່ ງິ ຜນົ ການຄນົ້ ຄວາ້ ພບົ ວາ່ ລະດບັ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຈດັ ການ
ສຶກສາຂອງຜ້ປູ ກົ ຄອງພບົ ວາ່ ໃນພາບລວມ ແລະ ແຕລ່ ະດາ້ ນຢູ່ໃນລະດບັ ຫາຍ ດາ້ ນທ່ ີຜ້ປູ ກົ ຄອງມີ
ສວ່ ນຮວ່ ມໃນການຈດັ ການຫາຍທ່ ີສດ ຄື ດາ້ ນກດິ ຈະການນກັ ຮຽນ, ຮອງລງົ ມາໄດແ້ ກດ່ າ້ ນວຊິ າການ,
ດາ້ ນປະກນັ ຄນນະພາບ ແລະ ງບົ ປະມານຕາມລາໍ ດບັ , ປຽບທຽບການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຈດັ ການສກຶ
ສາຂອງຜປູ້ ກົ ຄອງພບົ ວາ່ ທງັ ໂດຍລວມ ແລະແຕລ່ ະດາ້ ນຂອງຜປູ້ ກົ ຄອງທ່ ີມເີ ພດ, ອາຍ, ລະດບັ ການ

40

ສກຶ ສາ, ລາຍຮບັ ແລະ ອາຊບີ ທ່ ີແຕກຕາ່ ງກນັ ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຈດັ ການສກຶ ສາດາ້ ນວຊິ າການ, ດາ້ ນ
ງບົ ປະມານ, ກດິ ຈະການ ແລະ ດາ້ ນປະກນັ ຄນນະພາບບ່ ໍແຕກຕາ່ ງກນັ ແລະຜປູ້ ກົ ຄອງສະເໜີແນະ
ດາ້ ນວຊິ າການວາ່ ຄວນສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫຜ້ ປູ້ ກົ ຄອງມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການວາງແຜນງານວຊິ າການ ແລະ
ຂໍແ້ ນະນາໍ ການຈດັ ການສກຶ ສາ, ການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ ໂດຍແນະນາໍ ວທິ ະຍາກອນທອ້ ງຖ່ ນິ ພມູ
ປນັ ຍາຊາວບາ້ ນ ທ່ ີມຄີ ວາມຮໃູ້ ຫແ້ ກສ່ ະຖານສຶກສາ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ການສອນເພ່ ີມເຕີມ ແລະ
ຊວ່ ຍເສມີ ໃນລາຍວຊິ າທ່ ີນກັ ຮຽນມຜີ ນົ ການຮຽນຄອ້ ນຂາ້ ງໜອ້ ຍ; ດາ້ ນງບົ ປະມານສະເໜີແນະວາ່ ຄວນ
ສະໜບັ ສະໜນູ ແລະ ປະຊາສາໍ ພນັ ການລະດມົ ທຶນທາງການສຶກສາຈາກໜ່ວຍງານອ່ ືນໆ ແລະ ຊມ
ຊນົ ; ສະໜບັ ສະໜນູ ວດັ ຖອປະກອນດາ້ ນກລີ າລວມທງັ ວດັ ຖອປະກອນທ້ອງຖ່ ນິ ເພ່ ືອຊວ່ ຍໃນການ
ຈດັ ການສກຶ ສາເພ່ ີມຂນຶ້ ; ດາ້ ນກດິ ຈະການນກັ ຮຽນ ສະເໜີແນະວາ່ ຄວນສ່ງົ ເສີມໃຫຜ້ ປູ້ ກົ ຄອງມສີ ວ່ ນ
ຮວ່ ມໃນການວາງແຜນການບໍລິຫານງານກມ່ ງານກດິ ຈະການນກັ ຮຽນມກີ ານເຂົ້າຮວ່ ມປະຊມ, ການເຂົ້າ
ຮວ່ ມກດິ ຈະກາໍ ການດາໍ ເນນີ ງານຕາ່ ງໆ ການປະເມນີ ຜນົ ການປະຕິບດັ ກດິ ຈະກາໍ ຂອງໂຮງຮຽນ, ຮວ່ ມ
ກນັ ດແູ ລນກັ ຮຽນໃຫ້ມລີ ິບຽບວິໄນ, ພຶດຕິກາໍ ໃຫ້ເປັນໄປຕາມກດົ ລະບຽບຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ມກີ ານ
ລາຍງານຜນົ ພຶດຕກິ າໍ ນກັ ຮຽນໃຫຜ້ ປູ້ ກົ ຄອງຮບັ ຮຈູ້ າກການສ່ ສື ານໃນຮບູ ແບບຕາ່ ງໆ ແລະ ດາ້ ນປະກນັ
ຄນນະພາບຜ້ຮູ ຽນສະເໜີແນະວາ່ ຄວນມກີ ານປະຊາສາໍ ພນັ ສະໜບັ ສະໜູນໃຫ້ນກັ ຮຽນເຂົ້າຮຽນໃນ
ສະຖານສຶກສາ, ສະນນັ້ ສະໜນູ ໃຫສ້ ະຖານສຶກສາສາ້ ງຄມູ ກື ານສຶກສາ, ຂໍມ້ ນູ ຂາ່ ວສານຂອງໂຮງຮຽນ
ເທີມລະຄງັ້ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ແລະ ຕດິ ຕາມການປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກາໍ ຂອງໂຮງຮຽນ.

41

2.3 ຂອບເຂດແນວຄດິ

2.3.1 ຂອບເຂດຂອງການຄນົ້ ຄວາ້
ການຄນົ້ ຄວາ້ ກຽ່ ວກບັ ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງຊມຊນົ ກມ່ ບາ້ ນໜອງກອກໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ

ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາສາມນັ ຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລິຄາໍ ໄຊ. ຈາກການສກຶ ສາແນວຄດິ
, ທິດສະດີ ແລະ ບດົ ຄນົ້ ຄວາ້ ທ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງສາມາດນາໍ ມາສງັ ເຄາະ ໄດຕ້ ວົ ປ່ຽນ ຕາມແນວຄດິ ຂອງການ
ຄນົ້ ຄວາ້ ດງ່ ັ ຕ່ ໍໄປນ:ີ້

ຕາຕະລາງ 1: ຕາຕະລາງວເິ ຄາະໃນການຄນົ້ ຄວາ້

ລ.ດ ດາ້ ນທ່ ີສກຶ ສາ (ພ ັນຣະນ ັນ ຫານສະ ິພລ ົມໂຊກ, 2547)
(ນ ົງລ ັດນ໌ ສີນພ ົນຫ ົມ, 2559, ໜ້າ. 22-24)
(ກະຊວງສຶກສາ ິທການ ແລະ ກີລາ, 2016, ໜ້າ. 35)
(ຫ ັກການຄ້ມຄອງໂຮງຮຽນສາມ ັນ, ໜ້າ. 2013)

ຜູ້ຄ ົ້ນຄວ້າ

ການເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການບໍລິຫານ ແລະ ການ 
1

ຈດັ ການ.

2 ການເຂົ້າມາມສີ ວ່ ນຮວ່ ມດາ້ ນວຊິ າການ. 
3 ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ ດາ້ ນກດິ ຈະກາໍ ໃນໂຮງຮຽນ.  

4 ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມດາ້ ນການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ   
ສ່ ື  
ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມພດັ ທະນາດາ້ ນອາຄານສະຖານທ່ ີ,
5 

ແລະ ອປະກອນ

6 ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມດາ້ ນການພດັ ທະນາຄສູ ອນ  
7 ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມການພດັ ທະນາໃຫເ້ ປັນສນູ ກາງສກຶ ສາ 

42

ຕາຕະລາງ 1: (ຕ່ ໍ)

ລ.ດ ດາ້ ນທ່ ີສກຶ ສາ (ພ ັນຣະນ ັນ ຫານສະ ິພລ ົມໂຊກ, 2547)
(ນ ົງລ ັດນ໌ ສີນພ ົນຫ ົມ, 2559, ໜ້າ. 22-24)
(ກະຊວງສຶກສາ ິທການ ແລະ ກີລາ, 2016, ໜ້າ. 35)
(ຫ ັກການຄ້ມຄອງໂຮງຮຽນສາມ ັນ, ໜ້າ. 2013)

ຜູ້ຄ ົ້ນຄວ້າ

ການພດັ ທະນາເປັນສນູ ກາງດາ້ ນການຄນົ້ 
8

ຄວ້ າວທິ ະຍາສາດແລະວຊິ າການ

ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມດາ້ ນການປບັ ປງແລະພດັ ທະນາກນົ ໄກຄມ້
9

ຄອງການບໍລຫິ ານທ່ ີດີ

ມສີ ວ່ ນປບັ ປງພດັ ທະນາພ້ືນຖານໂຄງລາ່ ງສຄູ່ ວາມເປັນ 
10

ສາກນົ

11 ການພດັ ທະນາຮວ່ ມມກື ບັ ສາກນົ 

ການຄນົ້ ຄວາ້ ຄງັ້ ນຜ້ີ ຄູ້ ນົ້ ຄວ້ າໄດສ້ ກຶ ສາເອກະສານ, ບດົ ຄນົ້ ຄວ້ າຕາ່ ງໆ ແລະ ທິດສະດທີ ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງທ່ ີ
ໄດສ້ ະເໜີຜາ່ ນມານນັ້ ຜຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ໄດມ້ ຂີ ອບເຂດຄນົ້ ຄວ້ າ: ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ກມ່ ບາ້ ນໜອງ

ກອກໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາສາມນັ ຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລິ

ຄາໍ ໄຊ ຈາກທິດສະດຂີ ອງ ພນັ ຣະນນັ ຫານສະພິລມົ ໂຊກ ( 2547), (ນງົ ລດັ ນ໌ ສນີ ພນົ ຫມົ , 2559, ໜ້
າ. 22-24), ຫກັ ານຄມ້ ຄອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ (2013) ແລະ ກດົ ໜາຍວາ່ ດວ້ ຍການສກຶ ສາ 2016:35
ສາມາດສງັ ລວມໄດ້ 4 ດາ້ ນ ຄື : ດາ້ ນການພດັ ທະນາຄສູ ອນ, ດາ້ ນການຈດັ ການຮຽນການສອນ,
ດາ້ ນການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ນກັ ຮຽນ, ດາ້ ນການປບັ ປງອາຄານສະຖານທ່ ີ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ.

2.3.2 ຂອບເຂດດາ້ ນເນອື້ ໃນ

ເນອື້ ໃນການຄນົ້ ຄວາ້ ຄງັ້ ນີ້ ຜຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ໄດສ້ ຶກສາການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ກມ່ ບາ້ ນໜອງ
ກອກໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາສາມນັ ຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລິ

43

ຄາໍ ໄຊ ໂດຍການກາໍ ນດົ ເນອ້ື ໃນການຄນົ້ ຄວາ້ ຕາມແນວຄດິ ທິດສະດ,ີ ເອກະສານ ແລະ ບດົ ຄນົ້ ຄວາ້ ທ່ ີ
ກຽ່ ວຂອ້ ງຂາ້ ງເທິງນນັ້ ນາໍ ມາສຂູ່ ອບເຂດແນວຄວາມຄດິ ໄດດ້ ງ່ ັ ນ:້ີ ຈາກທິດສະດຂີ ອງ ພນັ ຣະນນັ ຫານ
ສະພິລມົ ໂຊກ ( 2547), (ນງົ ລດັ ນ໌ ສີນພນົ ຫມົ , 2559, ໜ້າ. 22-24), ຫກັ ການຄ້ມຄອງໂຮງຮຽນ
ມດັ ທະຍມົ (2013) ແລະ ກດົ ໜາຍວາ່ ດວ້ ຍການສຶກສາ 2016:35 ສາມາດສງັ ລວມໄດ້ 4 ດາ້ ນ ຄື :
ດາ້ ນການພດັ ທະນາຄສູ ອນ, ດາ້ ນການຈດັ ການຮຽນການສອນ, ດາ້ ນການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ນກັ ຮຽນ, ດາ້ ນ
ການປບັ ປງອາຄານສະຖານທ່ ີ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ.

2.3.4 ຂອບເຂດດາ້ ນເວລາ
ຜ້ຄູ ນົ້ ຄວາ້ ຈະເກັບລວບລວມຂໍ້ມນູ ລະຫວາ່ ງເດືອນມງັ ກອນ ປີ 2021 ໃຫ້ສາໍ ເລັດໃນເດືອນ

ກມພາ 2021.

44

2.3.1 ກອບແນວຄວາມຄດິ
ຜຄູ້ ນົ້ ຄວາ້ ໄດສ້ ຶກສາເອກະສານ, ທິດສະດີ ແລະ ບດົ ຄນົ້ ຄວາ້ ທ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງ ເພ່ ືອນາໍ ມາອາ້ ງອງີ ໃນ

ການກາໍ ນດົ ກອບແນວຄວາມຄດິ ຂອງການຄນົ້ ຄວາ້ ໂດຍໄດສ້ າ້ ງຮບູ ພາບປະກອບດງ່ ັ ນ:ີ້

ຈາກທິດສະດຂີ ອງ ພນັ ຣະນນັ ຫານສະພິລມົ ໂຊກ (2547), ນງົ ລດັ ສນິ ພນົ ຫມົ (2559:22-24),
ຫກັ ານຄມ້ ຄອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ (2013) ແລະ ກດົ ໜາຍວາ່ ດວ້ ຍການສກຶ ສາ 2016:35

ຕວົ ປຽ່ ນຕນົ້ ຕວົ ປຽ່ ນຕາມ

1. ເພດ. (ຄມົ ລກັ ສງົ ທິບ, 2557, ໜາ້ . 10)
- ຍງິ . ຮບູ ແບບການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມ :
- ຊາຍ.
2. ວດທິການສກຶ ສາ. 1. ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການຕດັ ສນິ ໃຈ.
- ຈບົ ປະຖມົ ລງົ ມາ. 2. ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມດາ້ ນການປະຕບິ ດັ .
- ຈບົ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ . 3. ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນຜນົ ປະໂຫຍດ.
- ຈບົ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ. 4. ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນການປະເມນີ ຜນົ
- ຈບົ ລະດບັ ປະລິນຍາຕຂີ ນຶ້ ໄປ.
3. ອາຊບີ . ແນວຄິດມສີ ່ວນຮວ່ ມດາ້ ນການພດັ ທະນາມີ 4
- ພະນກັ ງານ-ລດັ ຖະກອນ. ດາ້ ນ:
- ຄາ້ ຂາຍ/ນກັ ທລະກດິ .
- ກາໍ ມະກອນ. 1. ດາ້ ນການພດັ ທະນາຄສູ ອນ
- ຊາວໄຮນ່ າ. 2. ດາ້ ນການຈດັ ການຮຽນການສອນ
- ອ່ ນື ໆ 3. ດາ້ ນການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ນກັ ຮຽນ
4. ດ້ານ ກ ານ ປັບ ປ ງອ າຄ ານ ສ ະ ຖ ານ ທ່ ີ

ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ

ຮບູ 1: ກອບແນວຄວາມຄດິ ດາ້ ນຕວົ ປຽ່ ນຕນົ້ ແລະ ຕວົ ປຽ່ ນຕາມ

45

2.4 ນຍິ າມຄາໍ ສບັ ທ່ ີໃຊໃ້ ນທາງປະຕບິ ດັ

ການມສີ ວ່ ນຮວ່ ມຂອງປະຊາຊນົ ໝາຍເຖງິ ຂະບວນການ ຫື ລກັ ສະນະທ່ ີກມ່ ຄນົ , ຊມຊນົ ເຂົ້າມາມີ
ບດົ ບາດໃນການຮວ່ ມມຄີ າໍ ເຫັນ, ຮວ່ ມວາງແຜນ, ຮວ່ ມປະຕິບດັ ຕວົ ຈງິ , ຮວ່ ມຕດັ ສິນໃຈຊກຍູ້
ສ່ງົ ເສມີ , ຊວ່ ຍເຫືອ ແລະ ປະກອບສວ່ ນການພດັ ທະນາ ໂຮງຮຽນ ໄດຮ້ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຮວ່ ມກນັ .

ປະຊາຊນົ ໝາຍເຖງິ ບກຄນົ ທ່ ີເປັນຫວົ ໜາ້ ຄອບ ຫື ກມ່ ຄນົ ທ່ ີອາໃສດໍງລງົ ຊວີ ດິ ຢໃູ່ ນກມ່ ໜອງກອກ
ໂດຍມຄີ ູ ແລະ ອາໍ ນາດການປກົ ຄອງທ່ ີມຄີ ວາມຮບັ ຜິດຊອບຕ່ ໍກບັ ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ

ການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ ໝາຍເຖງິ ການປ່ຽນແປງວທິ ີການ, ທກັ ສະ, ມາດຖານຜນົ ງານທລະບບົ ທ່ ີ
ບ່ ໍສອດຄອ່ ງກບັ ຂະບວນການເຮັດວຽກຂອງໂຮງຮຽນ ຫືູ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງໂຮງຮຽນໃນປດັ ຈບນັ
ແລະ ອະນາຄດົ ເພ່ ືອເຮັດໃຫລ້ ະບບົ ຕາ່ ງໆຂອງໂຮງຮຽນບນັ ລຕາມຈດປະສງົ ທ່ ີວາງໄວ.້

ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສຶກສາຕອນຕນົ້ ໝາຍເຖງິ ສະຖານທ່ ີຈດັ ການຮຽນ-ການສອນແຫງ່ ໜ່ ຶງ
ເຊ່ ິງ ປະກອບດວ້ ຍນກັ ຮຽນ ຊນັ້ ມ1 - ມ4 ຢູ່ໃນສະຖານທ່ ີດຽວກນັ ຫື ສະຖານທ່ ີຕ່າງກນັ ແຕ່ມີ
ການຈດັ ຕງັ້ ອນັ ດຽວກນັ ທ່ ີຂນ້ຶ ກບັ ຫອ້ ງການສກຶ ສາທິການ ແລະ ກລີ າ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ .

ການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ ຂະບວນການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ພດັ ທະນາການຮຽນ-ການສອນທ່ ີເປັນໄປ
ຢ່າງມລີ ະບບົ ແລະ ສາໍ ພນັ ກບັ ໜ່ວຍງານອ່ ືນໆໃຫ້ເກດີ ການຮຽນຮໃູ້ ຫແ້ ກນ່ ກັ ຮຽນຕາມເປົ້າໝາຍຂອງ
ຫກັ ສດູ .

ການພດັ ທະນາບກຄະລາກອນ ໝາຍເຖງິ ການສ່ງົ ເສີມໃຫ້ບກຄນົ ໃນໂຮງຮຽນ ມຄີ ວາມຮຄູ້ ວາມ
ສາມາດ, ມທີ ກັ ສະ ມຄີ ວາມຊາໍ ນານໃນການປະຕິບດັ ງານດຂີ ້ນຶ ຕະຫອດຈນົ ມທີ ດັ ສະນະຄະຕິທ່ ີດີໃນ
ການເຮັດວຽກ, ເພ່ ືອເຮັດໃຫວ້ ຽກມປີ ະສດິ ທິພາບຫາຍຂນ້ຶ ເຊ່ ັນ : ການສ່ງົ ບກຄະລາກອນໄປສກຶ ສາຍກົ
ລະດບັ , ການຍອ້ ງຍໍຊມົ ເຊຍີ ຫື ໃຫລ້ າງວນັ ເມ່ອື ບກຄນົ ມຜີ ນົ ສາໍ ເລັດຈາກການເຮັດວຽກທ່ ີໜາ້ ພໍໃຈ.

ການປບັ ປງອາຄານສະຖານທ່ ີ ແລະ ສ່ ງິ ແວດລອ້ ມ ໝາຍເຖງິ ການພດັ ທະນາອາຄານສະະຖານທ່ ີ
ແລະ ສ່ ິງແວດລ້ອມພາຍໃນໂຮງຮຽນໃຫ້ສວຍງາມ, ປູກຕນົ້ ໄມໃ້ ຫ້ເປັນຮ່ມົ ແລະ ຈດັ ສະຖານທ່ ີໃຫ້
ເໝາະສມົ ເພ່ ືອອາໍ ນວຍຄວາສະດວກໃຫ້ແກກ່ ານຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ, ການຈດັ ຫ້ອງສະໝດ,
ສາມາດສະໜອງອປະກອນກລີ າ, ເຄ່ ືອງດນົ ຕີ ແລະ ສ່ ືການຮຽນ-ການສອນຄບົ ຖວ້ ນ ແລະ ບາໍ ລງ
ຮກັ ສາໃຫໄ້ ດໃ້ ຊຍ້ າວນານ.

ກິດຈະກາໍ ຂອງນກັ ຮຽນ ໝາຍເຖິງ ການດາໍ ເນີນກິດຈະກາໍ ເພ່ ີມຫກັ ສູດທ່ ີກຽ່ ວຂອ້ ງກບັ ຊມຊນົ
ເຊ່ ິງລວມເຖິງຫວົ ໜ້າຄອບຄວົ ຊ່ ຶງເປັນຜູ້ປົກຄອງນກັ ຮຽນ ແລະ ອງົ ກອນຕ່າງໆ ໄດ້ເຂົ້າມາ
ປະກອບສວ່ ນກດິ ຈະກາໍ ທ່ ີຊວ່ ຍພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ ແລະ ໂຮງຮຽນໄດໃ້ ຫ້ບໍລິການແກຊ່ ມຊນົ ເຊ່ ັນ :

46

ເຂົ້າມາຮວ່ ມເປັນຄະນະກາໍ ມະການ ຫື ເຊີນມາເປັນແຂກໃນການຈດັ ກິດຈະກາໍ ວນັ ສາໍ ຄນັ , ການ
ຈດັ ການສະແດງຜນົ ງານຂອງນກັ ຮຽນ, ການແຂງ່ ຂນັ ກລີ າ ແລະ ງານສະແດງສລິ ະປະ.

ຄູ ໝາຍເຖງິ ຜໃູ້ ຫຄ້ ວາມຮູ້ ຫື ຜປູ້ ະຕບິ ດັ ໜາ້ ທ່ ີສດິ ສອນຢໃູ່ ນໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາສາມນັ ຕອນ
ຕນົ້ ໜອງກອກ ກມ່ ບາ້ ນພດັ ທະນາໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍລິຄາໍ ໄຊ.

ຫວົ ໜ້າຄອບຄວົ ໝາຍເຖິງ ພ່ ໍ ແມ ່ ແລະ ຜູ້ປກົ ຄອງທ່ ີມລີ ູກຫານມາເຂົ້າຮຽນຢູ່ໃນ ໂຮງຮຽນ
ມດັ ທະຍມົ ສາມນັ ສຶກສາຕອນຕນົ້ ໜອງກອກ ກມ່ ບາ້ ນພດັ ທະນາໜອງກອກ ເມອື ງຄາໍ ເກດີ ແຂວງບໍ
ລຄິ າໍ ໄຊ.

47