The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

ถอดบทเรียน ถาวร

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by nontoss22, 2021-11-09 04:09:40

ถอดบทเรียน ถาวร

ถอดบทเรียน ถาวร

ความสําเร็จของครัวเรือนต้นแบบ
ในโครงการพฒั นาหมู่บ้านเศรษฐกจิ พอเพยี ง
กจิ กรรมการเรียนรู้รูปแบบ “โคก หนอง นา โมเดล”

พฒั นาชุมชน

นายถาวร อนิ ทร์ผกั แว่น
บ้านโพธ์ิทอง ตําบลชุมแสง อาํ เภอนางรอง

จังหวดั บุรีรัมย์

คาํ นาํ

จากศาสตร์พระราชาสู่”โคก หนอง นา โมเดล”
“โคก หนอง นา โมเดล”เป็นตน้ แบบที่สถาบนั
เศรษฐกิจพอเพยี งและมูลนิธิ
กสิกรรมธรรมชาตินอ้ มนาํ พระราชดาํ รัสใน
พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลย
เดชรัชกาลท่ี๙

ดา้ นการทาํ เกษตรทฤษฎีใหม่ตามแนว
เศรษฐกิจพอเพยี งมาใชบ้ ริหารจดั การน้าํ และ
พ้ืนท่ีการเกษตรผสมผสานกบั
ภูมิปัญญาพ้นื บา้ นไดอ้ ยา่ สอดคลอ้ งกนั โดย
แบ่งพ้นื ที่เป็นสดั ส่วน
“30:30:30:10”

สารบัญ ๑

บทนาํ ๔
ประวตั ิครัวเรือน ๗
ทาํ งานตามหลกั กสิกรรม ๘
เขา้ รับการอบรม ๙
ออกแบบพ้ืนท่ีตามภูมิสงั คม ๑๑
ดาํ เนินการขดุ
ติดตามสนนั สนุนแปลงครัวเรือน

1

บทนาํ

หลกั ทฤษฎใี หม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล”
สู่ความยง่ั ยืนภายใต้วถิ ชี ีวติ ในยุค New Normal

โครงการขบั เคลื่อนการพฒั นาพืน้ ทตี่ ้นแบบการพฒั นาคุณภาพชีวติ
New Normal มหาดไทย เปิ ดตวั โครงการขบั เคลื่อนการพฒั นาพืน้ ที่ต้นแบบ
การพฒั นาคุณภาพชีวติ ผลกระทบจากการระบาดของโรคตดิ เชื้อไวรัสโคโร
นา 2019 พ.ศ. 2563 โดยมีจุดมุ่งหมายสําคญั คือเพ่ือแก้ไขปัญหาการระบาด
ของโรคตดิ เชื้อไวรัสโคโรนา 2019 เพ่ือช่วยเหลือ เยยี วยา และชดเชยให้แก่ภาค
ประชาชน เกษตรกร และผ้ปู ระกอบการ ซ่ึงได้รับผลกระทบจากการระบาด
ของโรคตดิ เชื้อไวรัสโคโรนา 2019 และเพ่ือฟื้ นฟูเศรษฐกจิ และสังคมทไี่ ด้รับ
ผลกระทบ กระทรวงมหาดไทย โดยกรมการพฒั นาชุมชน ได้เสนอโครงการ
ภายใต้กรอบนโยบายการฟื้ นฟูเศรษฐกจิ และสังคมของประเทศ อกี ท้ังฟื้ นฟู
เศรษฐกจิ ท้องถน่ิ และชุมชน โครงการพฒั นาพืน้ ท่ตี ้นแบบการพฒั นาคุณภาพ
ชีวติ ตามหลกั ทฤษฎใี หม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” เป็ นการพฒั นา
พืน้ ทเ่ี รียนรู้ชุมชนต้นแบบ โคก หนอง นา โมเดล ตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ
พอเพยี งและฟื้ นฟูเศรษฐกจิ ท้องถนิ่ และชุมชน เป็ นการสร้างงาน สร้างรายได้
ให้กบั ครัวเรือนและชุมชน เกดิ การกระตุ้นเศรษฐกจิ ฐานราก ฟื้ นฟูและพฒั นา
ท้องถน่ิ ของตนเอง
โคก หนอง นา โมเดล คอื อะไร

โคก หนอง นา โมเดล คือ การจัดการพื้นทซ่ี ึง่ เหมาะกบั พ้ืนทกี่ ารเกษตร ซงึ่
เปนผสมผสานเกษตรทฤษฎใี หม เขา กบั ภูมิปญ ญาพน้ื บา นทีอ่ ยอู ยา งสอดคลอ งกับ
ธรรมชาติในพื้นทนี่ ั้น ๆ โคก-หนอง-นา โมเดล เปนการทใี่ หธรรมชาติจัดการตวั มนั
เองโดยมี มนุษยเ ปนสว นสงเสรมิ ใหม ันสาํ เรจ็ เร็วขน้ึ อยา งเปนระบบ ซงึ่ โคก-หนอง-
นา โมเดล ซึง่ เปนแนวทางทาํ เกษตรอินทรียแ ละการสรางชีวติ ท่ยี ่งั ยืน โดยมี
องคประกอบดงั น้ี

2

บทนาํ (ต่อ)

1. โคก: พนื้ ทส่ี ูง ดนิ ทขี่ ุดทาํ หนองนาํ้ นั้นให้นาํ มาทาํ โคก บนโคกปลูก “ป่ า 3
อยา่ ง ประโยชน์ 4 อย่าง” ตามแนวทางพระราชดาํ ริ / ปลูกพชื ผัก สวนครัว
เลยี้ งหมู เลยี้ งไก่ เลยี้ งปลา ทาํ ใหพ้ ออยู่ พอกนิ พอใช้ พอร่มเยน็ เป็ น
เศรษฐกจิ พอเพยี งขั้นพนื้ ฐาน กอ่ นเข้าสู่ขั้นก้าวหน้า คือ ทาํ บุญ ทาํ ทาน เกบ็
รักษา ค้าขาย และเชื่อมโยงเป็ นเครือข่าย / ปลูกทอ่ี ยอู่ าศัยใหส้ อดคล้องกบั
สภาพภมู ปิ ระเทศ และภมู อิ ากาศ

2. หนอง: หนองนาํ้ หรือแหล่งนาํ้ ขุดหนองเพอ่ื กกั เกบ็ นา้ํ ไว้ใช้ยาม
หน้าแล้งหรือจาํ เป็ น และเป็ นทรี่ ับนา้ํ ยามนาํ้ ทว่ ม (หลุมขนมครก) / ขุด “คลอง
ไส้ไก่” หรือคลองระบายนาํ้ รอบพนื้ ทต่ี ามภมู ิปัญญาชาวบา้ น โดยขุดใหค้ ด
เคีย้ วไปตามพนื้ ทเ่ี พอ่ื ใหน้ าํ้ กระจายเตม็ พนื้ ทเี่ พม่ิ ความชุ่มชืน้ ลดพลังงานใน
การรดนาํ้ ตน้ ไม้ / ทาํ ฝายทดนาํ้ เพอื่ เกบ็ นา้ํ เข้าไว้ในพนื้ ทใ่ี หม้ ากทสี่ ุด
โดยเฉพาะเมอ่ื พนื้ ทโ่ี ดยรอบไม่มีการกักเกบ็ นา้ํ นาํ้ จะหลากลงมายงั หนองนาํ้
และคลองไส้ไก่ ใหท้ าํ ฝายทดนาํ้ เกบ็ ไว้ใช้ยามหน้าแล้ง / พฒั นาแหล่งนาํ้ ใน
พนื้ ท่ี ทงั้ การขุดลอก หนอง คู คลอง เพอื่ กกั เกบ็ นา้ํ ไว้ใช้ยามหน้าแล้ง และ
เพม่ิ การระบายนาํ้ ยามนาํ้ หลาก

3. นา: พนื้ ทน่ี านั้นใหป้ ลูกข้าวอินทรียพ์ นื้ บ้าน โดยเร่มิ จากการฟื้นฟูดนิ
ด้วยการทาํ เกษตรอินทรียย์ ่ังยืน คนื ชวี ติ เล็ก ๆ หรือจลุ นิ ทรยี ก์ ลับคืนแผ่นดนิ
ใช้การควบคุมปรมิ าณนาํ้ ในนาเพอื่ คุมหญ้า ทาํ ใหป้ ลอดสารเคมไี ด้ ปลอดภัย
ทงั้ คนปลูก คนกนิ / ยกคันนาใหม้ ีความสูงและกว้าง เพอื่ ใช้เป็ นทร่ี ับนา้ํ ยาม
นาํ้ ทว่ ม ปลูกพชื อาหารตามคันนา

3

ประวตั ิครัวเรือน

นายถาวร อินทร์ผกั แวน่ อยบู่ า้ นเลขท่ี ๕๑ หมู่๘ บา้ น
โพธ์ิทอง ตาํ บลชุมแสง อาํ เภอนางรอง จงั หวดั บุรีรัมย์
สมรสกบั นางสาํ ราญ อินทร์ผกั แวน่ มีบุตร ๓ คน
อาชีพหลกั ทาํ การเกษตร เช่น ทาํ นา ปลูกผกั
อาชีพเสริม ทาํ การคา้ ขาย

ชีวิตชาวนา ชาวไร่ ชาวสวน ในชนบทของนาย ถาวร
อนิ ทรผ์ กั แวน่ ตอ้ งสกู้ บั ภาวะช่วงฤดฝู นนา้ํ ทว่ มแปล
ไมไ่ ดผ้ ลผลติ ในการเพาะปลกู และการทาํ เกษตรราคา
ป๋ ยุ กแ็ พงขนึ้ ทกุ ปีประกอบกบั สภาพดินของครวั เรอื น
ขาดความอดุ มสมบรู ณจ์ ะทาํ การปลกู อะไรกไ็ มป่ ระสบ
ผลสาํ เรจ็ ขาดทนุ เพ่ิมขนึ้ ทกุ ๆปีแตก่ ็ตอ้ งทาํ เพ่ือใหช้ ีวติ
ครอบครวั อยรู่ อด

4

เดือนตุลาคม พ.ศ.๒๕๖๓ สาํ นกั งานพฒั นาชุมชน
อาํ เภอนางรอง จงั หวดั บุรีรัมย์ ประกาศรับสมคั ร
ผเู้ ขา้ ร่วม”โครงการพฒั นาหมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง
กิจกรรมการเรียนรู้ รูปแบบ โคก หนอง นา โมเดล”
นายถาวร อินทร์ผกั แวน่ จึงตดั สินใจสมคั รเขา้ ร่วม
โครงการโดยมีสมาชิกในครอบครัวใหก้ ารสนบั สนุน
อยา่ งเตม็ ที่
ในหว้ งระยะเวลารอเขา้ รับการอบรมเพิม่ ทกั ษะระยะ
ส้นั และก่อนการดาํ เนินการขดุ พฒั นาการอาํ เภอเนาง
รองไดม้ อบหมายให้ นางสาวละอองดาว กองศรี
นกั วชิ าการพฒั นาชุมชนชาํ นาญการ นางสาวมนปรีญา
ดอกขาวรัมย์ และ นางสาวอนุชิดา พธุ ชุมแสง
นกั พฒั นาพ้ืนที่ตน้ แบบประจาํ ตาํ บลชุมแสง เขา้ มา
สาํ รวจดูแลพ้ืนที่และเตรียมความพร้อมใหก้ บั ครัวเรือน
ตน้ แบบอยา่ งสม่าํ เสมอ

5

ทาํ งานตามหลกั กสิกรรมธรรมชาติ

ก่อนไดร้ บั การอบรมเพ่ิมเตมิ เสรมิ
ทกั ษะระยะสนั้ การพฒั นากสกิ รรมสู่
ระบบเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบ
โคก หนอง นา โมเดล พฒั นากรและ
นกั พฒั นาพืน้ ท่ีตน้ แบบสง่ เสรมิ และ
สนบั สนนุ ความรูศ้ าสตรพ์ ระราชา
พาทาํ งานตามหลกั กสกิ รรม
ธรรมชาติ เชน่ การทาํ ป๋ ยุ หมกั นา้ํ นา้ํ
หมกั รสจืดจากหนอ่ กลว้ ย การเพาะ
หญา้ พนั ธุห์ ญา้ แฝก

6

พ้ืนที่สวนท้งั หมด ๕ไร่ ๑ งาน นา แบ่งเขา้ ร่วม
โครงการพฒั นาหมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง
กิจกรรมการเรียนรู้รูปแบบ”โคก หนอง นา
โมเดล” จาํ นวน ๓ ไร่ ไดร้ ่วมกบั พฒั นากรและ
นกั พฒั นาพ้นื ท่ีตน้ แบบประจาํ ตาํ บลชุมแสงทาํ
การสาํ รวจวเิ คราะห์ตามหลกั การอบรมมาและ
สรุปร่วมกนั โดยใชแ้ บบมาตรฐาน “โคก หนอง
นา โมเดล” พ้นื ท่ี ๓ ไร่ ใช่สดั ส่วน ๑:๓ และทาํ
การปรับทิศทางใหเ้ หมาะสมกบั สภาพภูมิสงั คม
และตามความตอ้ งการของครัวเรือน

7

เขา้ รับการอบรม

สํานักงานพฒั นาชุมชนอาํ เภอนางรอง จังหวดั บุรีรัมย์ ส่ง นาย
ถาวร อนิ ทร์ผกั แว่น ไปฝึ กอบรมเพม่ิ ทกั ษะระยะส้ันการ
พฒั นากสิกรรมตามโครงการพฒั นาหมู่บ้านเศรษฐกจิ พอเพยี ง
กจิ กรรมการเรียนรู้รูปแบบ “โคก หนอง นา โมเดล” รุ่นท่ี ๔ เม่ือ
วนั ที่ ๘ – ๑๒ มนี าคม ๒๕๖๔ ระยะเวลา ๕ วนั ๔ คืน ณ ทเี่ ขา
ใหญ่พาโนราม่าฟาร์ม จังหวดั นครราชสีมา
นายถาวร อนิ ทร์ผกั แว่น ประทบั ใจวทิ ยากร ผู้ให้ความรู้เกยี่ วกบั
หลกั กสิกรรมธรรมชาติ การเรียนรู้ตามฐานต่างๆ เช่น ฐานคน
รักแม่ธรณี ฐานคนเอาถ่าน ฐานคนมนี ํา้ ยา เป็ นต้น เพ่ือทจ่ี ะ
นําเอามาปรับใช้ในแปลงของครัวเรือน และมคี วามซาบซึ้งมี
ความภาคภูมใิ จในบุญคุณของพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิ
เบศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดชมหาบรมนาถบพติ รพ่อหลวงรัชกาล
ท9่ี ทที่ รงมอบมรดกอนั ทรงคุณค่าศาสตร์พระราชาไว้ให้พสก
นิกรชาวไทยและชาวโลก....

8

ออกแบบพืน้ ทต่ี ามภูมสิ ังคม

9

นกั พฒั นาพ้ืนท่ีตน้ แบบตาํ บลชุมแสงาและ
ครัวเรือนร่วมแรงร่วมใจลงมือปักสเกล
ดว้ ยกนั อยา่ งมีความสามคั คีจนสาํ เร็จ

10

ดาํ เนินการระหวา่ งขดุ

11

ดาํ เนินการเสร็จแลว้

12

ตดิ ตามสนับสนุนแปลงครัวเรือนต้นแบบ

13

เอกสารการจดั การความรู้ บทเรยี นความสาํ เรจ็ ของ
ครวั เรอื นตน้ แบบการพฒั นาคณุ ภาพชีวิตตามหลกั

ทฤษฎีใหมป่ ระยกุ ตส์ ู่ “โคก หนอง นา โมเดล”
นายถาวร อินทรผ์ กั แวน่

บา้ นโพธิ์ทอง ตาํ บลชมุ แสง อาํ เภอนางรอง
จงั หวดั บรุ รี มั ย์


Click to View FlipBook Version