KD Lan Tujuan Pembelajaran
KD 3.1 MenelaahTeks Serat Wedhatama Pupuh Kinanthi
01 Peserta didik dapat mengidentifikasi struktur
dan kaidah tembang Kinanthi lisan maupun tulis
02 Peserta didik dapat menganalisis pitutur luhur
tembang Kinanthi lisan maupun tulis
03 Peserta didik dapat mengevaluasi relevansi
dengan masa kini pitutur luhur tembang
Kinanthi lisan maupun tulisan
KD Lan Tujuan Pembelajaran
KD 4.1 Menanggapi isi Serat Wedhatama Pupuh Kinanthi,
menulis syair tembang Kinanthi dengan bahasa sendiri
menyajikan tembang Kinanthi secara lisan/tulis
Tujuan Pembelajaran
01 Siswa dapat menanggapi isi Serat Wedhatama
pupuh kinanthi
02 Siswa dapat menulis syair tembang macapat Kinanthi
03 dengan bahasa sendiri
Siswa dapat menyajikan tembang macapat Kinanthi
secara lisan/tulis
Sejarah Panyerat Serat
Wedhatama
Serat Wedhatama menika yasan KGPAA Sri
Mangkunegara IV, ingkang asma timuripun
RM.Sudiro miyos saking ibu R.A Sekeli dene
ingkang rama KPH. Adiwijaya I
Miyos ing Prang wedanan Mangkunegaran ing
dinten Senin Pahing, 8 Sapar 1738 utawi
Warsa Jimakir ( 3 Maret 1811)
Serat Wedhatama
Saksampunipun kacithak
pungkasan ing taun1928
lajeng, ing 1972 dening
Suranto Atmo Saputro,
ing taun1975 Yayasan
Mangadeg Surakarta
ngedalaken malih kanthi
racikan ingkang anyar
isi 4 pupuh72 pada
(Pangkur 14 pada,
Sinom 18 pada,
Pocung 15 pada lan
Gambuh 25 pada).
Lajeng wonten malih
cap-capan anyar
kanthi tambahipun,
Pupuh Kinanthi 18 pada,
Gambuh 10 pada, dados
sedaya gunggungipun
wonten 100 pada lan
asring dipunsebat
“Wedhatama Baru”
Serat Wedhatama Cakepan (syair/teks)
menika satunggaling ingkang dipunserat dening
karya sastra KGPAA Sri Mangkunegara
Jawa gagrag anyar, IV, gunggungipun wonten
ingkang ngemot 73 pada lajeng saksurut
piwulang luhur Kanjeng Gusti katambah
kangge mbangun budi dados 100 pada.
pakarti.
TEGESIPUN SERAT WEDHATAMA
Serat Wedhatama asalipun Miturut R Tanojo
saking basa Sanskerta. tegesipun tembung
Lan miturut kamus Kawi- Wedhatama inggih
Indonesia anggitanipun menika pepathokaning
L Mardiwasito putra utawi
dumados saking tembung pathokan/pedoman
Wedha ingkang ateges kangge
ilmu, pangerten, kawruh lan putra lan putrinipun.
Tama ateges becik.
ISI SERAT WEDHATAMA
01 Pangkur
14 Pada
02 Sinom Venus
18 Pada
Pocung Venus has a beautiful
03 name and is the second
15 Pada planet from the Sun. It’s
04 Gambuh terribly hot
35 Pada
05 Kinanthi
18 Pada
Tetembungan kang ana gayute karo tembang macapat
a. Serat: tulisan (yen ana (tetembungan kang
kasusastran bisa ateges ana ing sajroning
tulisan kang endah) tembang macapat)
g. Titi Laras : not (angka
b. Pupuh : perangan serat
kang awujud kumpulan lelirune gamelan)
pada tembang macapat a. Slendro : 1 2 3 5 6
sajenis b. Pelog : 1 2 3 4 5 6 7
h. Pathet : thinthingan cendhek
c. Pada : bait
d. Gatra : larik, baris dhuwure swara
e. Wanda : suku kata kanggo nglagokake
f. Cakepan : lirik, syair tembang
Tetembungan kang ana gayute karo tembang macapat
i. Pedhotan : pamedhoting swara ing tengahing
j. Senggakan tembang ing saben larik.
k. Gerong : unen-unen mawa lagu ing satengahing
l. Irama tembang kang binarung swaraning
m. Bawa gendhing/pradangga.
n. Buka
: tembang kang dilagoke bareng karo
gamelan kanggo mbarengi gendhing.
: ukuran rindhik rikating penabuhing
gamelan.
: tembang kang kanggo purwakaning
gendhing.
: tetabuhan kang kanggo purwakaning
gendhing.
Pupuh Kinanthi pada 1
WATAK Seneng,asih,tresna.
Mathuke kanggo
medharake piwulang,
pitutur luhur, carita
tresna.
FILOSOFI
Pralambang uripe bocah
cilik kang prelu tuntunan
lair lan batine supaya
bisa lumaku becik ing
ngalam donya.
FUNGSI
1. Paring wejangan/pitutur kanggo
para kaVneonmusan 15%
2. Kanggo mituturi
3. KangbgeVaoeuntuisfsualhrnaaasmanea, nulis layang
4. Kanggbout pita’slhipoturan
5. Minangka sarana ngandharake
rasa trMeasrnsa asih 40%
6. PangirDienspgitepbaegingelaran seni
red, Mars is a
cold place
Si Mamat tuku sukun na Ngarsapura
sedaya lepat nyuwun pangapura