E-book การซ่อมแซมเสื้อผ้าป.5 เล่ม 1

หนังสืออิเล็คทรอนิกส์การซ่อมแซมเสื้อผ้า
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่มที่ 1

ผู้จัดทำ

นางสาวชนินันท์ คล้ายมณี
ตำแหน่ง ครูชำนาญการ

โรงเรียนวัดประยุรวงศาวาส

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษากรุงเทพมหานคร

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง การซ่อมแซมเสื้อผ้า เป็นสื่อการสอนที่
พัฒนาขึ้น เพื่อประกอบการเรียนการสอน รายวิชาการงานอาชีพ
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนวัดประยุรวงศาวาส สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ประถมศึกษากรุงเทพมหานคร

คำนำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้ได้รวบรวมวิธีการในการซ่อมแซมเสื้อผ้า
พร้อมทั้งคำอธิบายอุปกรณ์ที่ใช้ในการซ่อมแซมเสื้อผ้า สามารถใช้เป็นสื่อการสอน
รายวิชาการงานอาชีพและเป็นสื่อสำหรับผู้ที่สนใจการซ่อมแซมเสื้อผ้าด้วยตนเอง
สามารถเข้าศึกษาและทบทวนเนื้อหาได้ตลอดเวลา และสามารถปรับใช้ความรู้ไปใช้
ในชีวิตประจำวันได้อีกด้วย
ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง การซ่อมแซม
เสื้อผ้า จะเกิดประโยชน์กับนักเรียนและผู้ที่สนใจ นำไปใช้พัฒนาทักษะการซ่อมแซม
เสื้อผ้าในรูปแบบต่างๆได้เป็นอย่างดี
ชนินันท์ คล้ายมณี
ผู้จัดทำ

สารบัญ เรื่อง หน้า

คำนำ ก
สารบัญ ข
การซ่อมแซมเสื้อผ้า ข
อุปกรณ์ซ่อมแซมเสื้อผ้า ข
การเย็บกระดุม 4 รู ข
ข
- แบบขนาน ข
- แบบไขว้ ข
การเน- าการเนาเท่ากัน ข
- การเนาไม่เท่ากัน ข

การซ่อมแซมเสื้อผ้า

การซ่อมแซมเสื้อผ้า หมายถึงการ
ซ่อมแซมเสื้อผ้าที่ชำรุด เช่นกระดุมหลุด
เสื้อขาด กระเป๋าฉีกขาด ชายกระโปรงหรือ
กางเกงหลุด เป็นการประหยัดและใช้เวลา
ว่างให้เกิดประโยชน์

ประโยชน์ของการซ่อมแซมเสื้อผ้า

1. ช่วยประหยัดรายจ่ายการซ่อมแซมเสื้อผ้าด้วย
ตนเอง ไม่ต้องจ้างช่างจะช่วยประหยัดรายจ่าย
ของครอบครัว
2. เป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
3. เกิดความคิดสร้างสรรค์ในการทำงาน
4. เกิดความภาคภูมิใจในการทำงาน

อุปกรเณสื์้อซ่ผอ้ามแซม

กรรไกรตัดผ้าแบบด้ามตรง

ลักษณะ รูปร่างเหมือนกรรไกรทั่วไป มีขนาด
ตั้งแต่ 6 – 12 นิ้ว มีลักษณะเป็นด้ามตรง



วิธีใช้ ใช้สำหรับตัดผ้า ตัดด้าย ตัดตะเข็บและ
ตกแต่งชายผ้า

อุปกรเณสื์้อซ่ผอ้ามแซม เข็มมือ เข็มหมุด

ลักษณะ เข็มที่ใช้สำหรับเย็บมีหลาบเบอร์ ตามขนาดเล็ก ใหญ่ ซึ่งจะต้องเลือก
ใช้ให้เหมาะกับงานเย็บ
วิธีใช้ เข็มมือ ใช้เย็บผ้าหรือวัสดุต่างๆด้วยมือ

เข็มหมุดใช้ตรึงผ้าให้อยู่ในลักษณะตามต้องการก่อนลงมือเย็บ

อุปกรเณสื์้อซ่ผอ้ามแซม ด้าย

ลักษณะ ด้ายเย็บผ้ามีหลายชนิด หลายขนาด ต่างสี
และทำจากวัสดุหลายชนิด เช่น ด้ายฝ้าย ด้ายไหม
ด้านไนลอน ซึ่งการใช้งานจะต้องเลือกให้เหมาะสม
กับชนิดของผ้าที่นำมาเย็บ




วิธีใช้ เป็นวัสดุที่ใช้คู่กับเข็มใช้สำหรับเย็บผ้า โดยควร
เลือกสีด้ายใหเกลมกลืนหรือใกล้เคียงกับผ้าที่จะเย็บ

อุปกรเณสื์้อซ่ผอ้ามแซม กระดุม

- กระดุมเป็นส่วนประกอบของเสื้อผ้าที่ใช้สวมใส่
- กระดุมเป็นเครื่องเกาะเกี่ยวชนิดหนึ่ง ที่ทำให้เสื้อผ้า 2 ชิ้น

ขึ้นไปปิดกันสนิทพอดี และใช้ตกแต่งเสื้อผ้า กระเป๋า รองเท้า

และหมวกให้สวยงามแปลกตาได้
-กระดุมที่ใช้เย็บติดเสื้อผ้าและตกแต่งเครื่องแต่งกายมี

หลายแบบ ซึ่งกระดุมแต่ละแบบมีวิธีการเย็บที่แตกต่างกันไป

การแเบย็บบก4ระรูดุม ประโยชน์ เพื่อใช้ซ่อมแซมเสื้อผ้าเมื่อกระดุมหลุด
จากตัวเสื้อ

กระดุมชนิดนี้คือกระดุมแบบธรรมดาหรือ
แบบไม่มีก้าน

กระดุมแบบธรรมดาหรือแบบไม่มีก้านมีหลายรูปร่าง
เช่น วงกลม สี่เหลี่ยม สามเหลี่ยม ตรงกลาง กระดุม
เจาะรู 2 รู และ 4 รู เพื่อใช้เย็บติดกับเสื้อผ้า กระดุม
ชนิดนี้นิยมใช้กับเสื้อผ้าบุรุษมากกว่า เสื้อสตรี โดย
เฉพาะเสื้อเชิ้ต จึงมักเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า กระดุมเชิ้ต

เตอุรีปยกมรวัณส์ดุ 1 ผ้าสีพื้นขนาดกว้าง 20 ซม.
การแเบย็บบก4ระรูดุม สูง 15 ซม. จำนวน 1 ผืน

กระดุมแบบ 4 รู 2
จำนวน 6 อัน

3 "เข็ม" "ด้าย" "กรรไกร"

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเย็บกระดุม 4 รู

แบบขนาน

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเย็บกระดุม 4 รู แบบมีก้านกระดุม 2

1

3

ใช้เข็มร้อยด้ายเป็นเส้นคู่ยาวประมาณ 1 ฟุต ทำปมด้ายด้วยการพันปลายด้ายที่ปลายนิ้วชี้ 2 - 3 รอบ
กดนิ้วชี้และนิ้วโป้งให้แน่น พร้อมกับกดนิ้วชี้รูดมาด้านหลัง
นำนิ้วกลางมากดแทนนิ้วชี้ และรูดด้ายลงให้เป็นปม

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเย็บกระดุม 4 รู แบบมีก้านกระดุม

ใช้มือด้านที่ถนัดจับเข็ม
มือที่ร้อยด้ายทำปม
ตามภาพ

กำหนดตำแหน่งเย็บกระดุม วางกระดุมในตำแหน่งที่กำหนดไว้
บนผ้าที่เตรียมไว้ ใช้มือที่ไม่ถนัดถือผ้าและใช้ในชี้และ
นิ้วโป้ง ประคองเม็ดกระดุม ที่เหลือ
ประคองด้านหลังกระดุมดังภาพ

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเย็บกระดุม 4 รู แบบมีก้านกระดุม

เปลี่ยนมาอีกด้าน แทงเข็ม
จากด้านล่างขึ้นมาและ
แทงเข็มอีกรูในแนวขนาน
3 - 4 รอบ เช่นกัน

แทงเข็มจากด้านล่างขึ้นมา ทำก้านกระดุมโดยแทงเข็มขึ้นมา
และแทงเข็มลงไปอีกรูหนึ่งใน จากด้านล่างขึ้นมาให้อยู่ระหว่างผ้า
แนวขนาน 3 - 4 รอบ กับกระดุม ตามภาพ

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเย็บกระดุม 4 รู แบบมีก้านกระดุม

ล๊อคด้ายกับกระดุมตาม
ภาพ 3 - 4 รอบ

หมุนด้ายรอบกระดุม ตัดด้าย เสร็จขั้นตอนการ
3 - 4 รอบ เย็บกระดุมแบบขนาน

แทงเข็มกลับด้านล่างของผ้า

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเย็บกระดุม 4 รู

แบบไขว้หรือกากบาท

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเย็บกระดุม 4 รู แบบมีก้านกระดุม 2

1

3

ใช้เข็มร้อยด้ายเป็นเส้นคู่ยาวประมาณ 1 ฟุต ทำปมด้ายด้วยการพันปลายด้ายที่ปลายนิ้วชี้ 2 - 3 รอบ
กดนิ้วชี้และนิ้วโป้งให้แน่น พร้อมกับกดนิ้วชี้รูดมาด้านหลัง
นำนิ้วกลางมากดแทนนิ้วชี้ และรูดด้ายลงให้เป็นปม

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเย็บกระดุม 4 รู แบบมีก้านกระดุม

ใช้มือด้านที่ถนัดจับเข็ม
มือที่ร้อยด้ายทำปม
ตามภาพ

กำหนดตำแหน่งเย็บกระดุม วางกระดุมในตำแหน่งที่กำหนดไว้
บนผ้าที่เตรียมไว้ ใช้มือที่ไม่ถนัดถือผ้าและใช้ในชี้และ
นิ้วโป้ง ประคองเม็ดกระดุม ที่เหลือ
ประคองด้านหลังกระดุมดังภาพ

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเย็บกระดุม 4 รู แบบมีก้านกระดุม

เปลี่ยนมาอีกด้าน แทงเข็ม
จากด้านล่างขึ้นมาและ
แทงเข็มอีกรูในแนวไขว้
3 - 4 รอบ เช่นกัน

แทงเข็มจากด้านล่างขึ้นมา ทำก้านกระดุมโดยแทงเข็มขึ้นมา
และแทงเข็มลงไปอีกรูหนึ่งใน จากด้านล่างขึ้นมาให้อยู่ระหว่างผ้า
แนวไขว้ 3 - 4 รอบ กับกระดุม ตามภาพ

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเย็บกระดุม 4 รู แบบมีก้านกระดุม

ล๊อคด้ายกับกระดุมตาม
ภาพ 3 - 4 รอบ

หมุนด้ายรอบกระดุม ตัดด้าย เสร็จขั้นตอนการ
3 - 4 รอบ เย็บกระดุมแบบไขว้

แทงเข็มกลับด้านล่างของผ้า

การเนาผ้า ประโยชน์ เป็นการเย็บห่างๆพอให้อยู่เป็นแนวก่อนการ
เย็บถาวร เช่น เนาก่อนสอย เนาก่อนเย็บตะเข็บให้ติด
กัน เนาเพื่อทำเครื่องหมายในการเย็บเป็นต้น

การเนา เป็นขั้นตอนแรก
ของการเย็บผ้า เพราะการเนาจะ
ทำให้ชิ้นส่วนติดกันชั่วคราวก่อนการ
เย็บจริง การเนามีส่วนดีคือ ทำให้
ผ้าไม่เคลื่ อนเมื่ อเย็บตะเข็บถาวร
เสร็จแล้ว จึงดึงด้ายเนาออก




ประเภทของการเนา ได้แก่ 1) การเนาเท่ากัน
2) การเนาไม่เท่ากัน

เตอุรีปยกมรวัณส์ดุ 1 ผ้าสีพื้นขนาดกว้าง 20 ซม.
การเนาผ้า สูง 15 ซม. จำนวน 1 ผืน

"เข็ม" "ด้าย" "กรรไกร" 2

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติการเนาเท่ากัน

การเนาเท่ากัน

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเนาเท่ากัน 2

1

ใช้เข็มร้อยด้ายเป็นเส้นเดี่ยวยาว 3
ประมาณ 1 ฟุต
ทำปมด้ายด้วยการพันปลายด้ายที่ปลายนิ้วชี้ 2 - 3 รอบ
กดนิ้วชี้และนิ้วโป้งให้แน่น พร้อมกับกดนิ้วชี้รูดมาด้านหลัง
นำนิ้วกลางมากดแทนนิ้วชี้ และรูดด้ายลงให้เป็นปม

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเนาเท่ากัน

ใช้ดินสอไม้บรรทัด
ทำจุดตำแหน่งห่างกัน
1 ซม.

พับผ้าลงมาประมาณ 2 ซม. ทำซ้ำแบบนี้จนสุดปลายผ้า จับผ้าในแนวตั้งจับให้ถนัดมือ
ใช้ดินสอไม้บรรทัด ทำจุด แทงเข็มขึ้นและลงในแนวตรง
ตำแหน่งห่างกัน 1 ซม. ให้ระยะห่างประมาณ 1 ซม.
ตามจุดที่ทำดินสอไว้

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเนาเท่ากัน แทงปลายเข็มเกี่ยวผ้าใน
ตำแหน่งที่ชิดกับที่แทง
แทงเข็มกลับลงไปด้านล่าง เข็มกลับลงมา
ใช้นิ้วชี้และนิ้วโป้งจับโคน
เข็มติดกับผ้าให้แน่น

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเนาเท่ากัน จับจุดที่ด้ายพันเข็ม
อยู่ให้แน่น
นำด้ายส่วนที่ติดกับผ้าหมุน ดึงปลายเข็มขึ้นให้สุดด้าย
วนรอบปลายเข็ม 2-3รอบ ใช้กรรไกรตัดด้ายที่เหลือ
ออกให้เรียบร้อย จบขั้น
ตอนการเนาผ้าเท่ากัน

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติการเนาเท่ากัน

การเนาไม่เท่ากัน

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเนาไม่เท่ากัน 2

1

ใช้เข็มร้อยด้ายเป็นเส้นเดี่ยวยาว 3
ประมาณ 1 ฟุต
ทำปมด้ายด้วยการพันปลายด้ายที่ปลายนิ้วชี้ 2 - 3 รอบ
กดนิ้วชี้และนิ้วโป้งให้แน่น พร้อมกับกดนิ้วชี้รูดมาด้านหลัง
นำนิ้วกลางมากดแทนนิ้วชี้ และรูดด้ายลงให้เป็นปม

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเนาไม่เท่ากัน

แทงเข็มขึ้นจากด้านล่าง
ของผ้าในจุดเริ่มต้น

พับผ้าลงมาประมาณ 2 ซม. ทำซ้ำแบบนี้จนสุดปลายผ้า แทงเข็มลงในแนวตรงให้
ใช้ดินสอไม้บรรทัด ทำจุด ระยะห่างประมาณ 1
0ตำ.5แหซนม่ง. สห่ลาังบกจันนส1ุดซปมล. าแยลผะ้า ซม.สลับกับ 0.5ซม. ตาม
จุดที่ทำดินสอไว้

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเนาไม่เท่ากัน

แทงเข็มกลับลงไปด้านล่าง แทงปลายเข็มเกี่ยวผ้าใน
ตำแหน่งที่ชิดกับที่แทง
เข็มกลับลงมา
ใช้นิ้วชี้และนิ้วโป้งจับโคน
เข็มติดกับผ้าให้แน่น

ขั้นตอนฝึกปฏิบัติเนาไม่เท่ากัน จับจุดที่ด้ายพันเข็ม
อยู่ให้แน่น
นำด้ายส่วนที่ติดกับผ้าหมุน ดึงปลายเข็มขึ้นให้สุดด้าย
วนรอบปลายเข็ม 2-3รอบ ใช้กรรไกรตัดด้ายที่เหลือ
ออกให้เรียบร้อย จบขั้น
ตอนการเนาผ้า

แหล่งอ้างอิง

เฉลิมวงศ์ เจริญสุข : สำนักพิมพ์เสริมวิทย์ เทคนิคการเรียน
รู้วิธีการตัดเย็บเสื้อผ้า ขั้นพื้นฐาน เล่ม 1

สืบค้นจาก

https://sites.google.com/a/wangyaiwit.ac.th/kruglof/home

เมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2564

https://sites.google.com/a/mps.ac.th/thnxm-xahar/kar-khmwd-pm-day?
tmpl=%2Fsystem%2Fapp%2Ftemplates%2Fprint%2F&showPrintDialog=1

เมื่อวันที่ 15พฤศจิกายน 2564

ช่องทางเรีอยอนนรู้แไลลนะ์ส่งชิ้นงาน

กลุ่ม Facebook การงานอาชีพ ป.5 กลุ่ม Line การงานอาชีพ ป.5
ปีการศึกษา 2565 ปีการศึกษา 2565