สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา - หนังสือพระราชนิพนธ์ทั่วไป

โครงการส่งเสริมการอา่ นตามรอยพระราชจรยิ วตั ร

หนังสอื พระราชนิพนธ์ทัว่ ไป

สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจ้า กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า
เจา้ ฟา้ มหาจักรีสิรินธร มหาวชิราลงกรณวรราชภกั ดี สิริกจิ การิณีพีรยพัฒน

รฐั สมี าคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกมุ ารี

จดั ทาโดย
ห้องสมุดโรงเรียนนครพนมวทิ ยาคม

หนังสือพระราชนิพนธท์ ัว่ ไป

สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา
เจา้ ฟา้ มหาจกั รสี ริ นิ ธร มหาวชริ าลงกรณวรราชภักดี สิริกิจการิณพี ีรยพัฒน

รัฐสมี าคณุ ากรปิยชาติ สยามบรมราชกมุ ารี

สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยาม
บรมราชกุมารี โปรดการอ่านหนังสอื และการเขียน ตงั้ แต่ครัง้ ยงั ทรงพระ
เยาว์ ประกอบกบั พระปรชี าด้านอักษรศาสตร์ และภาษา ทงั้ ภาษาไทย และ
ภาษาต่างประเทศ เป็นเหตุใหท้ รงเริม่ งานพระราชนิพนธ์ ทัง้ รอ้ ยแกว้ และ
ร้อยกรองมากมาย งานพระราชนิพนธท์ ีเ่ ป็นทรี่ ู้จักโดยทวั่ ไป ไดแ้ ก่ หนังสอื
พระราชนิพนธ์ ชุดเสด็จพระราชดาเนนิ เยอื นตา่ งประเทศ งานพระราชนพิ นธ์
บทกวี และงานพระราชนิพนธ์แปล เป็นตน้

หนังสือพระราชนิพนธท์ ัว่ ไป/บนั เทงิ คดี

1. แก้วจอมแก่น
2. แกว้ จอมซน
3. เกาะในฝนั
4. จงจรเที่ยว
5. ตารับทรงปรุง
6. ในร่มเงาวังสระปทุม
7. บหุ งาราไป
8. ปะปิดพิจิตรวาร
9. ปษุ ปสระปทมุ
10. ผี พลอยประสม
11. ส.ค.ส. 2523 สาหรับสมาชิกสายใจไทย
12. ส.ค.ส. 2532 สาหรบั สมาชิกสายใจไทย
13. สมเด็จแม่กับการศกึ ษา
14. สัปดาห์สบาย ๆ ใกล้ชายหาด

จดั ทาโดย หอ้ งสมุดแสงสิงแก้ว

โรงเรียนนครพนมวทิ ยาคม อาเภอเมอื ง จงั หวดั นครพนม

หนังสือพระราชนิพนธ์ทวั่ ไป

สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา
เจา้ ฟา้ มหาจักรสี ิรนิ ธร มหาวชิราลงกรณวรราชภกั ดี สิรกิ จิ การิณพี ีรยพัฒน

รฐั สมี าคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกมุ ารี

พระราชนพิ นธ์บนั เทงิ คดี

แก้วจอมแก่น เป็นวรรณกรรมเยาวชนที่ทรงพระราชนิพนธ์ข้ึนจาก
ประสบการณ์จริงเมื่อครั้งยังทรงพระเยาว์ มีตัวละครเอก คือ
แก้วและเหล่าผองเพ่ือน แก้วได้เล่าเรื่องราวของตนเอง
ออกเป็นตอน ๆ มีตัวละครอื่นเข้ามาเสริมทัพ เพื่อสร้าง
บรรยากาศและสีสนั บ้างเป็นคร้งั คราว
ถึงแม้ว่าแก้วจะจอมแก่น แต่แก้วก็ไม่ได้ฝากเฉพาะ
“วีรกรรม” เอาไว้ให้เท่าน้ัน แต่ยังฝากท้ังข้อคิดและ
เกรด็ ความรเู้ อาไว้ใหผ้ อู้ า่ นไดเ้ รยี นรดู้ ้วย เช่น ตอน "แม่ครัวหัว
ป่าก์" แก้วได้เล่าถึงวิธีการทาขนมไทย ๆ เช่นขนมแป้งสิบ ว่า
“... แป้งนั้นใช้แป้งข้าวเจ้าปนแป้งมันนิดหน่อยนวดให้เข้ากัน
ต้มพอสุกข้างนอก ข้างในยังดิบ แล้วเอามานวดอีกทีหนึ่งให้
เหนียว (ถ้าแป้งยุ่ยไม่อร่อย) ตอนจะปั้นต้องแตะแป้งสาลี
ปลายน้ิวเป็นนวลเพื่อกันแป้งขนมติดมือ คนปั้นจะต้องแบ่ง
แป้งขนมท่ีนวดแล้วปั้นเป็นก้อนกลมๆ ก่อน แล้วแผ่เป็นแผ่น
แบน ตกั ไสใ้ ส่ตรงกลาง แล้วจึงทบแผ่นแป้งจบั ริมจบี ..."

จัดทาโดย หอ้ งสมดุ แสงสิงแก้ว

โรงเรียนนครพนมวิทยาคม อาเภอเมือง จงั หวัดนครพนม

หนังสือพระราชนิพนธท์ ัว่ ไป

สมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา
เจา้ ฟา้ มหาจกั รสี ริ นิ ธร มหาวชิราลงกรณวรราชภกั ดี สริ กิ ิจการณิ พี ีรยพัฒน

รฐั สีมาคณุ ากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี

พระราชนิพนธ์บันเทิงคดี

แกว้ จอมซน เปน็ วรรณกรรมเยาวชนท่ีได้พระราชนพิ นธ์เป็นภาคต่อ
จาก แกว้ จอมแกน่ ทัง้ ตวั ละครเอกคือแกว้ และเหล่าผองเพ่อื น
รวมทงั้ อรรถรสของเร่อื งราวท่ีสนุกสนานและแฝงไปด้วยสาระ
ยังคงอยู่ครบถ้วนเหมือนเดิม หากแต่ว่าคราวน้ีแก้วโตขึ้น
เร่อื งราว เกร็ดความรู้และข้อคิดต่างๆ ก็เร่ิมโตขึ้นไปด้วย เช่น
ในตอน "เย่ียมขัว้ โลก" เมื่อแก้วถามพ่ีไก่เรื่องเอสกิโม พี่ไก่ก็ได้
อธิบายให้ฟังว่า "...คาว่าเอสกิโมเป็นคาท่ีเผ่าอื่นเรียก แปลว่า
คนกินเนอ้ื ดบิ เขาเรียกตวั เองอนิ ูอติ หรือยูอิต แปลว่า คนจริง
คาว่า อ๊ิกกลู แปลว่า บ้าน ไม่จาเป็นจะต้องเป็นบ้านทาด้วย
หิมะหรือน้าแข็งหรอก เวลาฤดูร้อนซึ่งมีอยู่ระยะสั้นๆ เขาจะ
อยู่ในเต็นท์ทาด้วยหนังสัตว์ หรืออาจจะทาด้วยไม้เรียกว่าอ๊ิ
กกลูเหมอื นกัน"

นอกจากน้ันแล้ว ในตอน "ลืมไป" เมื่อพี่ไก่ถามคุณแม่
เรอื่ งจะทาอยา่ งไรไมใ่ ห้ข้ีลืม คุณแมก่ ็สอนว่า "แม่ว่า เราต้องมี
สติพจิ ารณาอยตู่ ลอดว่าเราพดู อะไรไปทาอะไรไป ทาอะไรควร
ทาให้เปน็ นิสัย อกี อยา่ งหนงึ่ ถา้ คดิ วา่ ขี้ลืมนักกค็ วรหาสมุดหรือ
กระดาษมาจดไว้เปน็ วัน ๆ วา่ วันน้ีเราตอ้ งทาอะไรบ้าง..."

จดั ทาโดย ห้องสมดุ แสงสิงแก้ว

โรงเรียนนครพนมวทิ ยาคม อาเภอเมอื ง จงั หวัดนครพนม

หนงั สอื พระราชนิพนธ์ทั่วไป

สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดา
เจ้าฟา้ มหาจักรสี ิรนิ ธร มหาวชริ าลงกรณวรราชภกั ดี สิรกิ ิจการิณพี ีรยพัฒน

รฐั สมี าคณุ ากรปิยชาติ สยามบรมราชกมุ ารี

พระราชนิพนธท์ ัว่ ไป

เกาะในฝัน

เป็นหนังสือพระราชนิพนธ์บันทึกการเสด็จ ฯ เยือนเกาะต่างๆ ในจังหวัดภูเก็ต พังงา และกระบี่
ระหวา่ งวันที่ ๑๖ - ๒๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๑๖ ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนาง
เจา้ ฯ พระบรมราชนิ นี าถ สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี และสมเด็จพระเจา้ ลูกเธอ
เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี เสด็จ ฯ ไปทรงเยี่ยมโรงเรียน อาเภอ หมู่บ้าน และสถานที่
สาคัญตา่ งๆ ทรงเยย่ี มและพระราชทานของแก่ราษฎร นกั เรยี น เดก็ ผูป้ ว่ ย และคนยากจน ดว้ ย
เนอื้ ความบางสว่ นจากหมายกาหนดการวนั ท่ี ๑๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๑๖
“…ไม้ไผ่ที่เหน็ เขาค้าเพดานถา้ ไวไ้ ม่ใชเ่ พ่ือกันถา้ รว่ ง แท้ๆ เป็นบันไดสาหรับปีนเก็บรังนก ระหว่างนั่งดูเก็บ
รงั นกเห็นนกบนิ เป็นพัน ๆ หมน่ื ๆ ตวั จับแมลง ถ้านีน้ กึ ๆ แลว้ เหมือนถา้ ทีอ่ ิเหนาพาบุษบามา จะยกกลอน
มากล่าวก็จาไม่ได้ เขาปีนข้ึนไปอย่างแคล่วคล่องแล้วข้ึนไปจุดไฟ ใช้เทียนไขจุด แล้วเก็บมาถวาย
ทอดพระเนตร พระราชทานรางวัลไปทั้งสองคน รังนกท่ีดีต้องสะอาด สีขาว ที่นกมันขากออกมาคร้ังแรก
(สงสารนก) รงั นกมีประโยชน์มากเพราะนกเอาสาหร่ายจากทะเลมาสารอก ทานองเดียวกับผ้ึงกับดอกไม้
แต่นักเก็บรังนกกต็ ้องมวี ัฒนธรรมคอื ตอ้ งเก็บแตร่ งั แรกๆ ไมง่ น้ั นกแย่…"

จัดทาโดย หอ้ งสมดุ แสงสงิ แก้ว

โรงเรียนนครพนมวทิ ยาคม อาเภอเมอื ง จังหวดั นครพนม

หนังสือพระราชนพิ นธ์ทั่วไป

สมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา
เจา้ ฟา้ มหาจกั รสี ริ นิ ธร มหาวชริ าลงกรณวรราชภกั ดี สิริกิจการณิ พี ีรยพัฒน

รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี

"จงจรเท่ียว" สมุดบันทึก ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ ๑๒ ประเทศ จงจรเทย่ี ว
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นสมุดบันทึก
เอนกประสงค์ สาหรับจดบันทกึ เหตกุ ารณป์ ระจาวนั ได้โดยไมห่ มดอายุ
โดยได้รวบรวมภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ
สยามบรมราชกุมารี ที่ได้ทรงถ่ายภาพจากการเสด็จพระราชดาเนิน
เยือนประเทศต่าง ๆ รวม ๑๒ ประเทศ เท่าจานวนเดือนใน ๑ ปี
ได้แก่ สาธารณรัฐฝรั่งเศส สมาพันธรัฐสวิส ราชอาณาจักรสเปน
ราชอาณาจักรกัมพูชา สาธารณรัฐอาหรับอียิปต์ สาธารณรัฐ
ประชาชนบังกลาเทศ สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม สหรัฐอเมริกา
สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี สาธารณรัฐเวเนซุเอลา สาธารณรัฐ
ประชาชนจีน และสหภาพพม่า โดยทรงพระราชนิพนธ์ข้อเขียนส้ันๆ
ประกอบภาพถ่ายในแตล่ ะประเทศด้วย

ตารบั ทรงปรุง

เป็นลายพระหัตถ์รวมเมนูพระราชทาน ท้ังเมนูอาหารว่าง
เชน่ เผือกสกล และเมนเู คร่อื งด่ืม เช่น น้าข้าวตงั มีภาพ
การ์ตูนฝีพระหัตถ์ประกอบ รูปเล่มขนาดเล็ก สีสันสดใสเร่ืองราว
บางส่วนของเมนู “เผือกสกล” “เม่ือพวกเราอยู่ สกลนคร ได้ไป
จังหวัดหนองคายซ่ึงอยู่ติดกับแม่น้าโขง มีประชาชนลาวหนีภัยมาฝ่ัง
ไทย ในจานวนน้ีมนี ายทหารลาวยศร้อยเอกคนหน่ึง เข้ามาหาเล้ียงชีพ
ด้วยการทาขนมขาย เราได้ถามตาราจากเขา เอามาทาบ้าง โดย
เรียกวา่ เผอื กสกลเพราะเราอยู่สกลนคร..."

จัดทาโดย หอ้ งสมุดแสงสงิ แกว้

โรงเรยี นนครพนมวทิ ยาคม อาเภอเมือง จงั หวัดนครพนม

หนังสือพระราชนิพนธ์

สมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดา
เจา้ ฟา้ มหาจกั รสี ริ นิ ธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิรกิ จิ การณิ พี ีรยพัฒน

รัฐสมี าคณุ ากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี

ในร่มเงาวงั สระ
ปทุม

"ในร่มเงาวังสระปทุม" เป็นสมุดบันทึก ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์
สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี

บหุ งาราไป

เป็นหนังสือพระราชนิพนธ์ประกอบนิทรรศการเรือ่ งศลิ ปะอินโดนเี ซยี ณ พระทีน่ ัง่ อิศราวินิจฉยั พิพิธภัณฑสถาน
แหง่ ชาติ กรงุ เทพมหานคร ระหวา่ งวนั ที่ ๑ เมษายน - ๓๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๘ กรมศิลปากรจัดขึ้นเน่ืองในวโรกาส
วนั คล้ายวันพระราชสมภพครบ ๓๐ พระชันษา หนงั สอื พระราชนิพนธ์เล่มนี้เป็นส่วนขยายของหนังสือพระราชนิพนธ์ชุด
เสด็จฯ เยือนตา่ งประเทศเรอื่ ง ชมช่อมาลตี ซึง่ ทรงบันทึกเรื่องราวการเดินทางคราวเสด็จฯ เยือนสาธารณรัฐอินโดนีเซีย
ในปี ๒๕๒๗ บุหงาราไปประกอบด้วยเนื้อหาและรูปเกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมของอินโดนีเซีย รวมท้ังพระฉายาลักษณ์
และของท่ีระลึกที่มีผทู้ ลู เกลา้ ฯ ถวายตวั อย่างบางสว่ นจาก “ดนตรีอินโดนเี ซีย”

“…ปพ่ี าทยช์ วาน้เี รียกว่า กาเมลัน (Gamelan) ประกอบด้วยเคร่ืองบรรเลงที่มีลักษณะไม่แตกต่างกับป่ีพาทย์ของไทยเท่าใด
ต่างกันแต่ว่าปี่พาทยช์ วาใชส้ ่ิงทท่ี าด้วยโลหะมาก เสียงจึงมกี ังวานกระหม่ึ ครึมครางไปตามแบบอย่างอนั เหมาะสมกบั สาเนยี งเพลงชวา ที่
ผดิ กนั มากกค็ อื ระดบั เสียง ปพ่ี าทยช์ วานั้นมเี สียงพ้นื โดยท่ัวไปอยู่เพียง ๕ เสียงเท่าน้ัน คือ ทุกๆ ช่วงคู่ ๘ จะมีแต่เสียงท่ี ๑, ๒, ๓ และ
๕, ๖ ไมม่ ีเสยี งที่ ๔ และ ๗ แมเ้ พลงของชวาเอง หากจะต้องบรรเลงเพลงทเี่ กิน ๕ เสียงนแ้ี ลว้ เขามีเครอื่ งดนตรอี ีกชิน้ หนึง่ ซึ่งเทียบเสียง
แตกตา่ งออกไปเป็นผเู้ ติมเสยี งให้ ดังน้นั ป่ีพาทย์ชวาจงึ ไมเ่ หมาะสมทจี่ ะใช้บรรเลงเพลงไดโ้ ดยทัว่ ไปเหมือนอยา่ งของชาตอิ ืน่ ๆ…"

จัดทาโดย ห้องสมดุ แสงสงิ แกว้

โรงเรยี นนครพนมวทิ ยาคม อาเภอเมือง จงั หวดั นครพนม

หนงั สอื พระราชนิพนธ์ทว่ั ไป

สมเด็จพระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดา
เจ้าฟา้ มหาจักรสี ิรนิ ธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิรกิ ิจการิณพี ีรยพัฒน

รฐั สมี าคณุ ากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี

ปะปิดพิจติ รวาร
ปทุม

"ปะปิดพิจิตรวาร" สมุดบันทึกภาพปะปิด ฝีพระหัตถ์ สมเด็จ
พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี

ปษุ ปสระปทมุ

"ปุษปสระปทุม" สมุดบันทึก ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ สมเด็จ
พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี

ผี พลอยประสม

ผีพลอยประสม” เป็นพระราชนิพนธ์สาหรับอ่าน เพื่อความ
บันเทงิ ไม่เคร่งเครียด แบ่งเป็น ๓ ส่วน ได้แก่ “ผีพลอยประสม” รวม
เรื่องผี และเร่ืองลึกลับ ขนาดสั้น ๑๘ เรื่อง ทรงเรียบเรียงจาก
ประสบการณ์ของพระองค์เองบ้าง ที่ทรงได้ยินมาบ้าง เร่ืองราว
สะท้อนความเช่ือ เร่อื งผีทย่ี งั คงแทรกอยู่ใน สังคมไทยมาตลอด แม้ใน
ยคุ ปัจจุบนั ทีเ่ ทคโนโลยีทนั สมัย

จัดทาโดย ห้องสมดุ แสงสิงแกว้

โรงเรียนนครพนมวิทยาคม อาเภอเมือง จังหวดั นครพนม

หนงั สือพระราชนพิ นธท์ ั่วไป

สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า
เจา้ ฟา้ มหาจักรสี ริ นิ ธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกจิ การิณพี ีรยพัฒน

รฐั สมี าคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกมุ ารี

ส.ค.ส. ๒๕๒๓ สมเด็จพระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ
สาหรับสมาชิกสายใจไทยปทุม สยามบรมราชกุมารี ในฐานะประธานมูลนิธิสายใจไทย ในพระบรม
ราชูปถัมภ์ ได้พระราชทานหนังสือเล่มน้ีเป็น ส.ค.ส. ๒๕๒๓ สาหรับสมาชิก
ส.ค.ส. ๒๕๓๒ สายใจไทย
สาหรบั สมาชิกสายใจไทย
หนังสือนี้รวบรวมลายพระหัตถ์ทรงอธิบายวิธีทาของใช้ รวมทั้ง
เมนูอาหารพระราชทาน มีภาพการ์ตูนฝีพระหัตถ์ทรงวาดประกอบด้วย
เร่อื งราวบางส่วนของ “น้าขิง” “ขิง เป็นพืชผักสวนครัวท่ีขึ้นได้ทั่วไป แม้ใน
ถ่ินกันดารน้าตามชนบท ถ้ามีที่ดินกว้างขวาง สามารถปลูกขิงได้ จะเป็น
ประโยชน์ ตลาดต่างประเทศต้องการมาก โดยเฉพาะญ่ีปุ่น นอกจากใช้ขิง
ประกอบอาหารคาวหวานแล้ว มเี หลือใช้ดองใส่ขวด และทาน้าหวาน เก็บไว้
รบั ประทานไดน้ านๆ..."

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ
สยามบรมราชกุมารี ในฐานะประธานมูลนิธิสายใจไทย ในพระบรม
ราชูปถัมภ์ ได้พระราชทานหนังสือเล่มน้ีเป็น ส.ค.ส. ๒๕๓๒ สาหรับสมาชิก
สายใจไทย หนังสือนี้รวบรวมลายพระหัตถ์ทรงอธิบายวิธีทาของใช้ รวมท้ัง
เมนอู าหารพระราชทาน มภี าพการต์ ูนฝีพระหตั ถท์ รงวาดประกอบดว้ ย
เนอ้ื ความบางสว่ นจากวิธีการทา “นา้ ตะไคร้”
“...ใส่ใบตะไคร้ ลง 2 ท่อน ต่อน้า 1 ถ้วย พอน้าเดือดอีกคร้ัง ยกลงได้ ถ้ามี
ฟองช้อนท้ิง กรองด้วยผ้าบาง จะได้น้าตะไคร้ สีเขียวอมเหลือง มีกล่ินหอม
แตถ่ า้ ทง้ิ ไว้ให้เดือดนาน จะเปลยี่ นสแี ละกลิน่ ไม่ชวนรบั ประทาน..."

จดั ทาโดย ห้องสมุดแสงสิงแก้ว

โรงเรียนนครพนมวทิ ยาคม อาเภอเมือง จงั หวัดนครพนม

หนังสอื พระราชนพิ นธท์ ่ัวไป

สมเด็จพระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า
เจา้ ฟา้ มหาจักรสี ริ นิ ธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกจิ การิณพี ีรยพัฒน

รฐั สีมาคณุ ากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี

สมเดจ็ แม่กบั การศึกษา

เป็นพระราชนิพนธ์เก่ียวกับพระราชกรณียกิจด้านการศึกษาของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์
พระบรมราชินีนาถ ทรงพระราชนิพนธ์ขึ้นจากประสบการณ์จริงของพระองค์เองและจากเร่ืองท่ีสมเด็จ
พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ีนาถทรงเล่าพระราชทานแลว้ ทรงประทับพระทัย

โรงเรยี นจิตรลดาจดั พิมพเ์ พื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จ พระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ ในมหา
มงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา ๕ รอบ ๑๒ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๓๕

เนอ้ื ความบางส่วนจากตอน “ทรงสอนหนงั สอื ”
“...เพ่ือนๆ และครูคงจะจาได้ดีว่า ข้าพเจ้าเป็นคนท่ีเรียนภาษาอังกฤษแย่มากต้ังแต่เด็กๆ ไม่ต้ังใจ
เรียนและหลบเล่ียงบ่อยๆ เมื่อถูกจับได้และถูกทูลฟ้องก็ไม่ได้โดนกริ้ว แต่ก็ต้องเรียนพิเศษเพิ่มเติม ที่สาคัญ
ทีส่ ดุ คอื ทรงสอนเอง ใหอ้ า่ นหนงั สือ และจดศัพท์ที่ไม่ทราบลงในสมุด ตอนหลังคือเม่ือประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๗
พระราชทานสมุดใหจ้ ด บางทีก็จดพระราชทานด้วย สมุดเล่มน้ันยังอยู่จนทุกวันนี้ ข้าพเจ้าชอบให้มีการสอบ
เพราะวา่ ถ้าท่องคาศัพทไ์ ด้ จะได้รบั พระราชทานเงนิ คาละบาท..."

จัดทาโดย ห้องสมดุ แสงสงิ แกว้

โรงเรียนนครพนมวทิ ยาคม อาเภอเมอื ง จงั หวดั นครพนม

หนงั สอื พระราชนพิ นธท์ วั่ ไป

สมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า
เจ้าฟา้ มหาจกั รสี ิรนิ ธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สริ กิ จิ การิณพี ีรยพัฒน

รฐั สมี าคณุ ากรปิยชาติ สยามบรมราชกมุ ารี

สมเด็จแมก่ บั การศกึ ษา

เปน็ หนงั สอื พระราชนิพนธ์บนั ทึกการเสดจ็ ฯ ไปปฏบิ ตั พิ ระราชกรณียกจิ ณ จงั หวัดเพชรบุรีและประจวบคีรีขันธ์
ระหวา่ งวันอาทิตยท์ ี่ ๑๔ – วนั ศุกร์ที่ ๑๙ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๓๗

ในการนี้ ได้เสด็จฯ ไปทรงปลูกต้นไม้และปล่อยปลาลงในอ่างเก็บน้าค่ายพระราม ๖ ทอดพระเนตรพระราช
นิเวศน์มฤคทายวัน ทรงฟงั การบรรยายสรปุ เก่ยี วกับภมู ปิ ระเทศบรเิ วณปา่ ละอู ทรงพระดาเนนิ เข้าป่าไปที่ท่าน้าเพชรบุรี
ระหวา่ งทางทอดพระเนตรพรรณไมต้ ่างๆ ทรงเย่ียมศนู ย์สง่ เสริมการศึกษาบ้านโป่งลึก ทอดพระเนตรเขื่อนแก่งกระจาน
และทรงฟังคาบรรยายประกอบสไลด์มัลติวิช่ันเกี่ยวกับอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ทรงเย่ียมโรงเรียนวังไกลกังวล
วิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวล โรงเรียนวังไกลกังวลฝ่ายประถมศึกษา อนุบาล และชั้นเด็กเล็ก เสด็จ ฯ ไปยังค่าย
พระราม ๖ เพื่อทรงปลูกป่าชายเลน ทรงประกอบพิธีผูกพัทธสีมาพระอุโบสถ ณ วัดเขาน้อย อาเภอปราณบุรี จังหวัด
ประจวบคีรีขนั ธ์ ทรงประกอบพิธเี ปิดหอ้ งสมดุ ประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” อาเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
ทรงเย่ยี มศนู ย์ศึกษาการพัฒนาหว้ ยทราย อนั เน่ืองมาจากพระราชดาริ อาเภอชะอา จังหวัดเพชรบุรี และทอดพระเนตร
โครงการศึกษาวจิ ยั และพัฒนาส่งิ แวดลอ้ มแหลมผักเบ้ีย ตาบลผักเบย้ี อาเภอบ้านแหลม จงั หวัดเพชรบรุ ี

เนื้อความบางส่วนจากหนังสือพระราชนิพนธ์เม่ือคร้ังเสด็จฯ
ไปทรงประกอบพิธีเปิดห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” อาเภอ
บางสะพาน จงั หวัดประจวบครี ขี นั ธ์

“...ขา้ พเจ้าเหน็ ว่าทีต่ ้งั ของห้องสมุดควรอยใู่ กล้ชุมชน จงึ จะคุ้ม
ท่ีมีสิ่งของต่างๆ ท่ีราคาสูง อีกประการหนึ่งควรจะเก็บหนังสือหรือ
เอกสารท่ีเป็นประวัติของท้องถิ่นและข้อมูลท้องถิ่นท่ีได้จากการ
สัมภาษณ์ สาหรับเมืองไทย หอจดหมายเหตุท้องถ่ินเป็นไปได้ยาก
ข้อมูลท้องถ่ินท่ีห้องสมุดประชาชนของเราจึงมีแต่แค่ข้อมูลการ
ปกครอง และวัฒนธรรมที่พิมพ์ใส่แฟ้มไว้ เอกสารชั้นต้นไม่มี อีกอย่าง
ท่ีทาได้คือการจัดนิทรรศการแนะนาให้คนท่ีมาดูรู้ถึงความสาคัญของ
จังหวัด..."

จดั ทาโดย ห้องสมดุ แสงสิงแกว้

โรงเรียนนครพนมวทิ ยาคม อาเภอเมือง จังหวดั นครพนม

โรงเรยี นนครพนมวิทยาคม อาเภอเมือง จังหวัดนครพนม
สานนกั งานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษามัธยมศกึ ษานครพนม