ppt กฎทรงมวล และปฏิกิริยาเคมี

กรดไฮโดรคลอรกิ + แคลเซียมคาร์บอเนต แคลเซยี มคลอร์ไรด์ + น้า + แกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์
CaCl2 + H2O + CO2
HCl + CaCO3

กฎทรงมวล

คือ เมื่อเกดิ ปฏิกิริยา อะตอมของสารตังตน้ จะมีการจดั เรยี นตวั ใหม่ได้เป็น
ผลิตภณั ฑ์ โดยไม่มีอะตอมใดสญู หายหรือเกดิ ขนึ ใหม่

ดังนัน มวลรวมของสารก่อนเกดิ ปฏกิ ิริยาเคมีจะเท่ากบั มวลรวมของสารหลัง
เกิดปฏิกิรยิ าเคมี



การเกดิ ปฏิกริ ิยาเคมจี ะมีการเปล่ียนแปลงพลงั งานเกิดขนึ เสมอ
สังเกตได้จากการเปล่ยี นแปลงอณุ หภูมิของสารกอ่ นเกดิ ปฏิกริ ยิ าและหลงั เกดิ ปฏิกิรยิ า
เนอ่ื งจากมีการถา่ ยโอนความร้อนระหว่างระบบกบั ส่งิ แวดล้อม

เพราะเหตใุ ด ผลติ ภณั ฑข์ องปฏกิ ริ ยิ าเคมบี างชนดิ จงึ มอี ณุ หภมู แิ ตกต่างจากสารตังต้น

ระบบ (system)

หมายถึง สิ่งท่ีอยภู่ ายในขอบเขตที่ตอ้ งการศึกษา เช่น สารต้งั ตน้ และผลิตภณั ฑใ์ นปฏิกิริยา

ส่ิงแวดลอ้ ม (environment)

หมายถึง ส่วนที่อยนู่ อกระบบ เช่นภาชนะ เทอร์มอมิเตอร์ อุปกรณ์อ่ืนๆ

ปฏิกริ ยิ าดดู ความรอ้ น
ปฏกิ ิรยิ าคายความรอ้ น

พลังงานปฏกิ ริ ยิ าดูดความร้อน (endothermic reaction)

ปฏกิ ริ ยิ าทร่ี ะบบดดู พลังงานความรอ้ นเข้าไปสลายพนั ธะมากกวา่ คายพลังงานความรอ้ นออกมาเพือ่ สร้างพนั ธะ
สารตังต้นมพี ลังงานต่้ากว่าผลิตภณั ฑ์ ทา้ ใหส้ ่ิงแวดลอ้ มมอี ุณหภมู ิลดลง

พลงั งานทด่ี ูดเขา้ > พลังงานทคี่ ายออก

ผลติ ภณั ฑ์
สารตงั ตน้

การดา้ เนนิ ไปของปฏกิ ิรยิ า

ปฏิกิริยาคายความรอ้ น (exothermic reaction)

ปฏิกริ ยิ าทีร่ ะบบดูดพลังงานความรอ้ นเข้าไปสลายพันธะน้อยกว่าคายพลังงานความรอ้ นออกมา
เพื่อสรา้ งพันธะ สารตงั ตน้ มพี ลงั งานสูงกว่าผลติ ภัณฑ์ จึงปล่อยพลังงานความรอ้ นออกสสู่ ง่ิ แวดล้อม
ท้าใหส้ ่ิงแวดล้อมมอี ณุ หภมู ิสูงขนึ

พลงั งานทด่ี ดู เขา้ < พลงั งานทค่ี ายออก

พลังงาน สารตงั ตน้

ผลติ ภณั ฑ์

การดา้ เนนิ ไปของปฏกิ ริ ยิ า

ปฏิกิรยิ าเคมรี อบตัว

รอบ ๆ ตัวเรามีปฏกิ ริ ยิ าเคมีหลายชนดิ สามารถนา้ มาใชป้ ระโยชนใ์ นชวี ติ ประจา้ วัน
ทงั ด้านอตุ สาหกรรม ด้านเกษตรกรรม และด้านการแพทย์

ในทางกลับกนั กส็ ง่ ผลกระทบตอ่ การดา้ รงชวี ติ ของมนษุ ยแ์ ละสง่ิ แวดล้อม





ปฏกิ ิริยาเคมี

ปฏกิ ิรยิ าของกรดกบั เบส
กรด + เบส เกลอื + นา้

ปฏิกริ ยิ าของกรดกบั โลหะ
กรด + โลหะ เกลือของโลหะ + แกส๊ ไฮโดรเจน

ปฏกิ ิรยิ าของเบสกบั โลหะ
เบส + โลหะ เกลือของโลหะ + แกส๊ ไฮโดรเจน

การเกดิ สนมิ
เหล็ก + แกส๊ ออกซิเจน + นา้ สนิมเหลก็

การเผาไหมอ้ ยา่ งสมบรู ณ์
สารประกอบไฮโดรคาร์บอน + แกส๊ ออกซเิ จน แกส๊ คาร์บอนไดออกไซ + นา้

การเกดิ ฝนกรด
แก๊สไนโตรเจนไดออกไซด์ + นา้ กรดไนตรกิ + แกส๊ ไนโตรเจนมอนอกไซด์
แก๊สซัลเฟอร์ไตรออกไซด์ + น้า กรดซลั ฟิวรกิ

การสงั เคราะหด์ ว้ ยแสง
น้า + แกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์ นา้ ตาล + แก๊สออกซเิ จน
คลอโรฟิลล์

ปฏิกิรยิ าของกรดกบั เบส

เมื่อเตมิ เบสลงในสารละลายกรด จะพบว่าสารละลายที่ได้มคี า่ pHสงู กว่าสารละลายกรด
ทเ่ี ปน็ สารตงั ตน้ แสดงว่าเบสทเ่ี ติมลงไปท้าใหส้ ารละลายเปน็ กรดน้อยลง

เมอื่ เตมิ กรดลงในสารละลายเบส จะพบวา่ สารละลายทไ่ี ด้มีคา่ pHต้่ากว่าสารละลายเบสที่เป็น
สารตงั ตน้ แสดงวา่ กรดท่เี ติมลงไปทา้ ให้สารละลายเป็นเบสนอ้ ยลง

ปฏิกิรยิ าของกรดกบั โลหะ
โลหะแต่ละชนดิ มคี วามสามารถและอตั ราเรว็ ในการเกิดปฏกิ ิริยากับกรดต่างกัน

โลหะท่ีสามารถเกิดปฏิกิริยากับกรดได้ เชน่ สงั กะสี (Zn), แมกนีเซยี ม (Mg), ทองแดง (Cu),

เงิน (Ag), อะลมู ิเนียม (Al), เหล็ก (Fe) และโซเดียม (Na)

ตัวอย่างดงั ปฏกิ ิรยิ า

Zn (s) + H2SO4 (aq) ZnSO4 (aq) + H2 (g)
Mg (s) + 2HCl (aq) MgCl2 (aq ) + H2 (g)
Zn (s) + HCl (aq) ZnCl2 (aq) + H2 (g)

ปฏกิ ิรยิ าของเบสกบั โลหะ

โลหะท่ที า้ ปฏิกริ ยิ ากบั สารละลายเบสได้ คอื อะลมู เิ นียม และ สงั กะสี เมอื่ ทา้ ปฏิกริ ยิ ากันแลว้

จะมีฟองแก๊สและความร้อนเกิดขนึ ดงั สมการ

เบส + อะลมู เิ นียม/สงั กะสี เกลอื + แกส๊ ไฮโดรเจน

เบสแก่ คอื เบสท่แี ตกตวั ให้ไฮดรอกไซด์ไอออน ( OH- ) ได้ 100% โดยไม่
ขึนกบั ความเข้มข้น
เบสออ่ น คือ เบสทแี่ ตกตัวใหไ้ ฮดรอกไซด์ไอออน ( OH- ) ไม่ 100%
เช่น NH3, NH4OH

1. ให้นักเรียนยกตัวอยา่ งสารเคมีทใี่ ชใ้ นชีวติ ประจาวนั ทีน่ กั เรยี นพบเจออยา่ งน้อย
3ชนิด และบอกคุณสมบตั ขิ องสารนัน้ ว่าเป็นกรดหรือเบส

2. หนูดีมกี รดในกระเพราะอาหารปริมาณมากเกินไป จงึ ตอ้ งกินยาลดกรดซ่งึ มี
คุณสมบตั เิ ป็นเบส เพราะเหตใุ ด

3. ถ้านาน้าสม้ สายชูใสใ่ นภาชนะท่ที าดว้ ยอะลูมิเนียม นักเรยี นคดิ ว่าเหมาะสมหรือไม่
เพราะเหตุใด