องค์ประกอบของนาฏศิลป์

องค์ประกอบ
ของนาฏศิลป์

ค รู ผู้ ส อ น
ค รู สุ ภิ ศ า แ ส ง อ า วุ ธ
จั ด ทำ โ ด ย
ด . ช . ณั ฐ วั ฒ น์ แ ซ่ แ ต้

องค์ประกอบของ
นาฏศิลป์

องค์ประกอบของนาฎศิลป์ประกอบไปด้วย7อย่าง
ดังนี้

1. จังหวะและทำนอง
2. การเคลื่ อนไหว/ลีลาท่ารำ
3. อารมณ์ความรู้สึก
4. นาฎยศัพท์และภาษาท่า
5. รูปแบบการแสดง
6. การแต่งกาย
7. อุปกรณ์ประกอบการแสดง

องค์ประกอบของ
นาฏศิลป์

1.จังหวะและทำนอง

จังหวะเป็นพื้นฐานในการฝึกหัดการแสดงนาฏศิลป์ ผู้แสดงนาฎ
ศิลป์ไทยจะต้องทำความเข้าใจกับจังหวะดนตรี เพื่อสามารถที่จะร่าย
รำ แสดงท่าทางได้ถูกต้องตามจังหวะ หากแสดงไม่ถูกต้องหรือที่
เรียกว่า บอดจังหวะ จะทำให้การแสดงไม่สวยงามและไม่พร้อมเพรียง

2.การเคลื่ อนไหว/ท่ารำ

นาฏศิลป์ไทยจะมีการประดิษฐ์คิดค้นท่ารำต่างๆ เป็นระเบียบแบบแผน
ให้เหมาะสมกับการแสดงเพื่อถ่ายทอดเรื่องราวและสื่อความหมายในการ
แสดง เช่น ระบำพรหมาสตร์ เป็นการร่ายรำของเทวดา นางฟ้า ที่มีความ
หมาย สวยงาม ดูมีความสุข

หัวใจสำคัญของการเคลื่อนไหวมีหลายปัจจัย เช่นรูปแบบการแปรแถว
ประกอบการแสดง ลีลาท่ารำ ฯลฯ

3.อาร์มณ์/ความรู้สึก

นาฏศิลป์ไทยเป็นการแสดงที่ผู้แสดงต้องถ่ายทอดอารมณ์ความรู้สึก
ผ่านของผู้แสดงผ่านสีหน้า ท่าทาง เพื่อที่ผู้ชมจะได้เข้าใจเป็นการเพิ่ม
อรรถรสในการรับชม ช่วยให้การแสดงมีความสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น

องค์ประกอบของ
นาฏศิลป์

4. นาฏยศัพท์ ภาษาท่า

นาฏยศัพท์ ภาษาท่า มีความสำคัญในการถ่ายทอดเรื่องราวใน
การแสดงต้องศึกษาความหมายของท่ารำ ตามหลักนาฏศิลป์เพื่อ
เข้าใจในความหมายของท่ารำได้ชัดเจนและถูกต้องตามความหมาย
ของท่ารำ

5. รูปแบบการแสดง

การแสดงนาฏศิลป์แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ
1. โขน
2. ละคร
3. รำ/ระบำ
4. การแสดงพื้ นเมือง

โขน เป็นศิลปะการแสดง ชั้นสูงของไทยที่มีความสง่างาม อลังการ
และอ่อนช้อช

ละคร เป็นการแสดงที่ถ่ายทอดเรื่องราว ดำเนินเรื่องด้วยการ
ร่ายรำซึ่งแต่ละประเภทจะมีลักษณะที่แตกต่างกัน เช่น ละครใน
ละครนอก ละครร้อง เป็นต้น

องค์ประกอบของ
นาฏศิลป์

รำ/ระบำ= รำ เป็นการแสดงใช้ผู้แสดง 1-2 คน ไม่เล่นเป็นเรื่องราว
อาจมีบทขับร้องหรือไม่มีก็ได้ เช่น การรำเดี่ยว การรำคู่ การรำอาวุธ
เป็นต้น มีลักษณะการแต่งกายตามรูปแบบของการแสดง

ระบำ เป็นการแสดงใช้ผู้แสดง มากกว่า 2 คน ขึ้นไป ความ
งามของระบำอยู่ที่ความพร้อมเพรียงเป็นสำคัญ แต่ละชุดไม่ดำเนิน
เรื่องราวเหมือนละคร นอกจากนี้ความงามของระบำยังอยู่ในรูปแบบ
การแปรแถว เช่น แถวกระดาน แถวคู่ วงกลม แยกกลุ่ม สลับซ้าย-ขวา
เป็นต้น

การแสดงพื้นเมือง เป็นการแสดงที่ถึงวัฒนธรรมที่สืบทอดของแต่ละ
ท้องถิ่นที่สืบทอดกันต่อๆ มาอย่างช้านาน ตั้งแต่สมัยโบราณจนถึง
ปัจจุบัน รูปแบบการแสดงขึ้นอยู่กับสภาพทางภูมิศาสตร์ สิ่งแวดล้อม
อาชีพ และความจำ ทางเศรษฐกิจ ตลอดจนอุปนิสัยของประชาชนในท้อง
ถิ่น จึงมีลีลาท่าทางที่ต่างกันออกไป

6. การแต่งกาย

การแต่งกายในการแสดงนาฏศิลป์ สามารถบอกถึงยศฐา
บรรดาศักดิ์ของตัวละครบอกถึงว่าผู้แสดงรับบทบาทเป็นตัว
ละครใด

7.อุปกรณ์ประกอบการแสดง

การแสดงนาฎศิลป์ไทยบางบชุดต้องมีอุปกรณ์ประกอบการแสดง เช่น
ระบำพัด ระบำนกเขา ฟ้อนเทียน ฟ้อนเล็บ ฟ้อนร่ม เป็นต้น อุปกรณ์ที่ใช้
ต้องสมบูรณ์ สวยงามและพอดี หากเป็นอุปกรณ์ เช่น ร่ม ผู้แสดงจะต้อง
มีทักษะในการใช้ที่อยู่ในระดับที่ถูกต้องสวยงาม