วิมุตติ5 และอิทธิบาท 4

หลักธรรมในกรอบอริยสจั 4

วมิ ุตติ 5 และ อิทธิบาท 4

ครูนันทกร แวน่ แกว้

นทิโุกรขธ์ สมมรุทรคยั

(ความไม(่สดบับาทยกุ กขา)์ยและใจ) ((แสนาวเหทตาุกงกาารรเกดดิ บั ททกุ ุกขข)์ )์

วขมิ ันุตธต์ ิ55 อหทิ ลธกั บิ การทรม4

วมิ ุตติ 5

ภาพ : https://pxhere.com/th/photo/783705

นิโรธ

วิมุตติ 5 คือ ความดับกิเลส ความหลุดพ้น ความเป็นอิสระ ภาวะไร้กิเลส

และไม่มที กุ ข์เกดิ ขนึ้ มี 5 ประการ ไดแ้ ก่

❖ วกิ ขัมภนวมิ ุตติ คอื การดบั กิเลสหลดุ พน้ ช่วั คราว แกไ้ ขปัญหาไดช้ ่วั ขณะหน่งึ
❖ ตทงั ควมิ ุตติ คอื ดบั กิเลสดว้ ยธรรมท่ตี รงขา้ มกนั เชน่ สติ – ประมาท โลภ – ให,้ พอ
❖ สมุจเฉทวมิ ุตติ คอื หลดุ พน้ โดยเดด็ ขาด ตดั กิเลสได้ แกป้ ัญหาได้
❖ ปฏปิ ัสสัทธวิ มิ ุตติ คอื หลดุ พน้ ดว้ ยความสงบ หรอื แกไ้ ขปัญหาดว้ ยธรรม เช่น อรยิ สง์
❖ นิสสรณวมิ ุตติ คอื การบรรลถุ งึ ความสขุ นิพพาน

หน้าทข่ี อง วมิ ุตติ 5 เมอื่ อยใู่ นกรอบอริยสัจ 4
หนา้ ท่ีของวิมตุ ติ 5 คอื ดบั กิเลส เป็นสภาวะท่หี ลดุ พน้ จากความทกุ ขเม่ือกิเลสหมดสนิ้ ไป

กิเลส คือ ส่ิงท่ที าใหจ้ ิตใจเราเศรา้ หมอง ประกอบดว้ ย โลภะ โทสะ โมหะ
การหลดุ พน้ คอื สภาวะท่หี มดสนิ้ ซง่ึ ความทกุ ขทง้ั ปวง

วมิ ุตติ 5 และ อทิ ธิบาท 4

นิโรธ สัมพันธก์ บั วมิ ุตติ 5
นิโรธเป็นหลกั ธรรมหลกั ท่อี ยใู่ นอรยิ สจั 4 ซง่ึ ประกอบไปดว้ ยหลกั ธรรมยอ่ ยน่นั กค็ ือ วิมตุ ติ 5

เป็นสภาวะท่หี มดสนิ้ ซง่ึ กิเลส มนษุ ยจงึ พน้ จากทกุ ข
การท่เี ราจดั การระงบั ความโลภะ โมหะ โทสะ ได้ เม่ือนน้ั เราจะมีความสขุ สงบ

เรยี กว่า สภาวะท่พี น้ จากทกุ ข หรอื หมดซง่ึ กิเลส

วมิ ุตติ 5 และ อทิ ธบิ าท 4

อทิ ธิบาท 4

มรรค

อิทธิบาท 4 คอื หลกั ธรรมแหง่ ความสาเรจ็ เม่อื ประสบความสาเรจ็ หรอื บรรลใุ นสิ่งที่

ต้องการก็จะไม่มีความทุกข์ เช่น ทางานสาเร็จ หายปวดท้อง สมหวังท่ีตั้งใจ เป็นต้น

ฉันทะ คอื ความพอใจรักในสง่ิ ทม่ี อี ยู่ ตงั้ เป้าหมาย

วริ ิยะ คอื ความเพยี รพยายาม ฝึ กฝน เขม้ แขง็ อดทน ไม่ทอ้ แท้

จติ ตะ คอื ตัง้ ใจในส่ิงทท่ี า ทาด้วยสติ ความคดิ ไม่ฟุ้งซ่าน คดิ บวก

วิมังสา คอื ความไตร่ตรอง พจิ ารณา ใชป้ ัญญา หาทางแกไ้ ขปรับปรุงพัฒนา

วมิ ุตติ 5 และ อทิ ธิบาท 4

หน้าทขี่ อง อทิ ธิบาท 4 เมอ่ื อยใู่ นกรอบอริยสจั 4
หนา้ ท่ีของ อทิ ธิบาท 4 คือ หนทางแหง่ ความสาเรจ็ ในการทาส่ิงใด ๆ

หาวิธีการท่จี ะนามาซง่ึ ความสขุ และพน้ ทกุ ข
เม่ือเราปฏิบตั ิตามหลกั การแลว้ ประสบความเรจ็ เรากจ็ ะมีความสขุ
ความสาเรจ็ ในท่นี ี้ เชน่ สาเรจ็ ตามท่ตี งั้ ใจไว้ บรรลเุ ปา้ หมาย หรอื เราหายจากสภาวะท่เี ป็นทกุ ข

วมิ ุตติ 5 และ อทิ ธบิ าท 4

นิโรธ สมั พันธก์ ับ อทิ ธิบาท 4
นิโรธ เป็นหลกั ธรรมหลกั ท่อี ยใู่ นอรยิ สจั 4 ซง่ึ ประกอบไปดว้ ยหลกั ธรรมยอ่ ยน่นั ก็คือ อิทธิบาท 4

เป็นหนทางท่จี ะนามาสคู่ วามสาเรจ็ ความสาเรจ็ นามาซง่ึ ความสขุ และการพน้ จากทกุ ข

วมิ ุตติ 5 และ อทิ ธบิ าท 4