ภาษาถิ่น-ภาษาไทยมาตรฐาน

ภาษาไทยถิ่น หรือที่เรียกสั้นๆ ว า “ภาษาถิ่น” คือ ภาษาที่ใชพูดกันอยูในทองถิ่นตางๆ ของประเทศไทย ใชสื่อสารทำความเขาใจกันไดในหมูคนของทองถิ่นนั้นๆ ภาษาไทยมาตรฐาน คือ ภาษาที่กำหนดใหใชใน ราชการสำหรับติดตอเปนทางการ คนไทยทุกคนจะตอง เรียนรูภาษาไทยมาตรฐานเพื่อใชติดตอสื่อสารกับบุคคลอื่น หรือคนถิ่นอื่นไดเนื่องจากเปนศูนยกลางทางการเมืองการ ปกครองของประเทศ

ภาษาไทยถิ่นในประเทศไทยแบงตามภูมิศาสตร เปนกลุมใหญๆ ได๔ กลุม ดังนี้ ๑. ภาษาไทยถิ่นเหนือ คือ ภาษาถิ่นที่ใชพูดกันใน จังหวัดภาคเหนือของประเทศไทย เชน แพร นาน ลำาปาง เชียงใหม เชียงราย แมฮ องสอน ลำาพูน และพะเยา ในแตละจังหวัดของภาคเหนือ ก็ยังมี สำเนียงที่แตกตางกันไปบาง

๒.ภาษาถิ่นกลาง คือ ภาษาที่ใชพูดกันใน กรุงเทพมหานครและจังหวัดในภาคกลาง เชน กำแพงเพชร ชัยนาท นครนายก นครปฐม นครสวรรคนนทบุรีปทุมธานีพระนครศรีอยุธยา พิจิตร พิษณุโลก เพชรบูรณ ลพบรี สมทุร ปราการ สมทุรสงคราม สระบุรีสิงหบุรี สุโขทัย สุพรรณบุรี อางทอง และอุทัยธานี

๓.ภาษาไทยถิ่นอีสาน คือ ภาษาถิ่นที่ใชพูด กันในจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของ ประเทศ ไทย เชน ชัยภูมิอุบลราชธานีอุดรธานีรอยเอ็ด มหาสารคาม กาฬสินธุ ขอนแกน นครพนม สกลนคร ยโสธร เลย หนองคาย และบางสวนของ จังหวัดนครราชสีมา บุรีรัมย สุรินทรศรีสะเกษ

๔.ภาษาไทยถิ่นใตหรือ ภาษาปกษใตคือ ภาษาถิ่นที่ใชพูดกันในจังหวัดภาคใตของ ประเทศ ไทย เชน ชุมพร สุราษฎรธานีพังงา กระบี่ นครศรีธรรมราช สงขลา ภูเก็ต ตรัง ระนอง และ บางสวนของจังหวัดยะลา นราธิวาส ปตตานีสตูล และประจวบคีรีขันธ

การศึกษาภาษาไทยถิ่นมีความสำคัญหลาย ประการ ดังนี้ ๑. การศึกษาภาษาไทยถิ่นเปนการเรียนรู วัฒนธรรม ของคนในแตละทองถิ่น ผูศึกษา สามารถติดตอสื่อสารกับเจาของภาษาถิ่นได

๒.การศึกษาภาษาไทยถิ่นทำใหผูศึกษาเขาใจ วัฒนธรรม ประเพณีของคนแตละทองถิ่น และเห็น ว าภาษาไทยถิ่นเปนสิ่งที่มีคุณค า นาเรียนรูสะทอน ถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรม นอกจากนี้ยัง แสดงถึงความเปนหนึ่งเดียวกันของคนในชาติและ ไมดูถูกผูพูดภาษาถิ่นว าดอยกว าตน อีกดวย

๓. การศึกษาภาษาไทยถิ่นมีความสำคัญตอการศึกษา ภาษาและวรรณคดีไทย เนื่องจากมีภาษาถิ่นจำนวนมาก ปรากฏอยูในเอกสารหลักฐานทางประวัติศาสตรและวรรณคดี การทราบ ความหมายและที่มาของภาษาถิ่นตางๆ มีสวน สำาคัญที่ทำาใหเขาใจเนื้อหาและสาระสำาคัญของเรื่อง ที่อาน ตลอดจนเปนขอมูลในการสันนิษฐานเกี่ยวกับความเปนมาของ วรรณคดีและการศึกษาในเชิง ประวัติไดเปนอยางดี

๑. เนื่องจากสภาพทางภูมิศาสตรของบาง ทองถิ่นทุรกันดาร ทำใหคนในทองถิ่นนั้นขาด การติดตอซึ่งกันและกันเปนเวลานาน ดวยเหตุ นี้จึงผลใหภาษาของคนแตละกลุมมีการ เปลี่ยนแปลงและเกิดความแตกตางกัน

๒. ธรรมชาติของภาษายอมมีการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะอยางยิ่ง เมื่อ ผ านชวงระยะเวลาหนึ่ง ภาษาที่ใช สื่อสารอาจตางไปจากเดิมเปนอยางมาก จนบางครั้งไมอาจ สันนิษฐานถึงที่มาของ คำศัพทใชสื่อสารเปนคำในทองถิ่น ใด หรือไดรับอิทธิพลจากคนกลุมใด รวมทั้ง คนแตละกลุม หรือคนในทองถิ่นมิไดติดตอสื่อสารกับคนตางถิ่น จึงทำให ภาษามีความแตกตางกัน ดวยเหตุนี้จึงอาจ กลาวไดว าเวลา เปนตัวแปรสำคัญที่ทำใหเกิดภาษาถิ่น

๓. การรับอิทธิพลของภาษาของกลุมคนที่อยู ใกลเคียงกันซึ่งมีโอกาสไดติดตอสื่อสารกัน อยาง ตอเนื่อง เปนสาเหตุที่ทำใหเกิดภาษาสำเนียงใหมของ คนในทองถิ่นนั้นขึ้น เชน ภาษาไทย ถิ่นอีสานกับ ภาษาไทยถิ่นกลาง มีการผสมผสานกันเกิดเปนภาษา ถิ่นโคราช โดยมีขอสังเกตว า ถาจำนวนคำศัพทของ ถิ่นใดมีมากกว า ภาษาถิ่นที่เกิดขึ้นใหมก็จะเปนภาษา ยอยของภาษาถิ่นนั้น

๑. เกิดความเขาใจในเรื่องของภาษาว าภาษา ในโลกนี้นอกจากจะมีหลายตระกูลแลวในตระกูล หนึ่งๆ ยังมีภาษายอยอีกหลายภาษา ๒. เขาใจความเปนมาของภาษา และซาบซึ้ง ในวัฒนธรรมในการใชภาษาและเห็นความสำคัญ ของภาษาไทยถิ่นนั้นๆ

๓. เขาใจในเรื่องการกลายเสียงและความหมาย ของคำ ในภาษาถิ่นหนึ่ง อาจเห็นการใชคำบางคำบาง ถิ่นฟงแลวอาจถือว าเปนคำหยาบแตความหมายไมใช อยางที่เขาใจ เปนตน ๔. เปนแนวทางในการเรียนรูวิธีการ และวิเคราะห ภาษาในระบบตาง ๆ เชน เสียงพยัญชนะเสียงสระ เสียงวรรณยุกต และอื่น ๆ

๕. เปนประโยชนในการสอนภาษาแกเด็ก นักเรียนที่พูดภาษาถิ่นและแกไขปญหา เด็ก นักเรียน ที่ออกเสียงภาษาไทยมาตรฐานไมชัด พรอมนำความรูไปแกปญหาในการเรียนการสอน ภาษาไทยแกเด็กนักเรียน

ภาษาถิ่นเหนือหรือภาษาถิ่นพายัพ (คำเมือง) ไดแก ภาษาถิ่นที่ใชสื่อสารอยูในบางจังหวัด ของภาคเหนือตอนบน หรือภาษาในอาณาจักรลานนา เดิม มักจะพูดกันมากในจังหวัดเชียงใหม  แม ฮ องสอน เชียงราย พะเยา ลำปาง น าน ลำพูน ตาก แพร  เปนตน

คำ ความหมาย คำ ความหมาย กิ๋น กิน กาด ตลาด กาดมั่ว ตลาดเชา กาดแลง ตลาดเย็น กะเลิบ กระเป า เกือก รองเทา เกี้ยด เครียด ขนาด มาก ขี้จุ โกหก ขี้ลัก ขี้ขโมย เข บังคับ ขัว สะพาน คุม วัง เคียด โกรธ งาว โง จั๊ดนัก มาก จอง, กางจอง ร ม, กางร ม เจียง เมือง ตุง ธง ตุเจา พระ

คำ ความหมาย คำ ความหมาย บะเขือสม มะเขือเทศ บะกลวยแตด มะละกอ ปอ พอ ปก กลับ ไผ ใคร ผาหัว ผาขาวมา ม วน สนุก เมื่อย เปนไข, ไม สบาย เยียะ ทำ ละออน เด็ก ลำ อรอย สึ่งตึง ซื่อบื้อ หัน เห็น หื้อ ให อุย คนแก แอว เที่ยว ฮัก รักสนา ฮู รู

ภาษาถิ่นอีสานของประเทศไทยมีลักษณะใกลเคียงกับ ภาษาที่พูดที่ใชกันในประเทศลาว แตภาษาอีสานก็ยังถือวาเปน ภาษาถิ่นของภาษาไทย ภาษาถิ่นอีสานมีภาษาถิ่นยอยหลาย ภาษา ไดแก ภาษาที่ชนกลุมใหญในภาคอีสานใชพูดจากัน ซึ่งใชสื่อสารอยูในจังหวัดตาง ๆ ของภาคอีสาน หรือภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

คำ ความหมาย คำ ความหมาย กะปอม กิ้งก า กะตา ตะกรา เกิบ รองเทา ข อย ฉัน, ผม ของ ติด, คา คึดฮอด คิดถึง จังซั่น อย างนั้น จังซี่ อย างนี้ จังได อย างไร จั๊ก รู จอย ผอม จือ, จือจำ จำ, จดจำ แซบอีหลี อร อยจริง ๆ เซา หยุด ซวด ๆ ปรบมือ โดน นาน ดะดาด มากมาย ตั๊วะ โกหก

คำ ความหมาย คำ ความหมาย แถน เทวดา เทื่อ ที, หน, ครั้ง ทง ทุง ทางเทิง ขางบน เบิ่ง ดู บักเสี่ยว เพื่อนเกลอ บักหุง มะละกอ บักสีดา ฝรั่ง ผูใด ใคร ฟาฮวน ฟารอง มวน, มวนหลาย สนุก, สนุกมาก แมน ใช  ย าง เดิน ยามแลง เวลาคํ่า แลนหนี วิ่งหนี เวาซื่อ ๆ พูดตรงไปตรงมา หนหวย หงุดหงิด อาย พี่ เฮ็ด, เฮ็ดเวียก ทำ, ทำงาน ฮอด, เถิง, คิดฮอด ถึง, คิดถึง

ภาษาถิ่นใตไดแก ภาษาถิ่นที่ใชสื่อสารอยูใน จังหวัดตาง ๆ ของภาคใตของประเทศไทย ลงไปถึง ชายแดนประเทศมาเลเซีย รวม 14 จังหวัด เช น ชุมพร ระนอง สุราษฎรธานีภูเก็ต พัทลุง สงขลา นครศรีธรรมราช และยังมีภาษาถิ่นยอยลงไปอีก

คำ ความหมาย คำ ความหมาย กุบกั่บ รีบรอน กางหลาง เกะกะ แกลง ตั้งใจทำ โกป กาแฟ ของใจ คิดถึง, เปนหวง ขี้หมิ้น ขมิ้น ขี้ชิด ขี้เหนียว แขบ รีบ ขี้หก, ขี้เท็จ โกหก แขว็ก แคะ เคร า คอย, รอคอย เคย กะป ไคร ตะไคร ครกเบือ ครก คง ขาวโพด งูบองหลา งูจงอาง ฉ าหิ้ว ตะกรา ชันชี สัญญา เชียก เชือก ตอเบา ผักกระถิน แตงจีน แตงโม โตน นํ้าตก แต วา เมื่อวาน นํ้าเตา ฟกทอง นํ้าชุบ นํ้าพริก เนียน ละเอียด, ไมหยาบ

ฉฮ คำ ความหมาย คำ ความหมาย เนือย หิว, อ อนแรง ดีปลี,ลูกเผ็ด พริก เปรว ปาชา ผักแหวน ใบใบัวบก พุงปลา ไตปลา พาโหม กะพังโหม ยิก ไล  ลอกอ มะละกอ ลกลัก เร งรีบ,ลนลาน ลาตา อาการบาจี้ แลกเดียว เมื่อตะกี้ ลูกปาด ลูกเขียด สากเบือ สาก สมนาว มะนาว หวันมุงมิ้ง โพลเพล หยบ ซ อน,แอบ หล าว อีกแลว หลบบาน กลับบาน หัว หัวเราะ หวังเหวิด กังวล,เปนหวง หย านัด สับปะรด หยามู, ยาหมู,ชมโพ  ฝรั่ง หรอย อร อย อยาก หิว

ภาษาถิ่นตะวันออกวาเปนภาษายอย ที่ใชพูดจากัน ในทองถิ่นตะวันออกมีระยอง จันทบุรีตราด เปนตน

คำ ความหมาย คำ ความหมาย กะแต ง ผักที่มีลักษณะคลาย บุกแต เล็กกวา เกียน เกวียน คุน,แมะ ยาย ตะโงน ตะโกน พอแรง มาก โพง กระปองตักนํ้า นักนั่ก มากมาย,เยอะแยะ ธุ ไหว สงาด เยอะ, มากมาย สนุกซะ สนุกมาก สะหมา ประหมา สารพี ทัพพี สีละมัน ลิ้นจี่ปา หวด กิน หาบ แบก ลุย, หลัว เข ง อีโป ผาขาวมา อีแหวก แมงกะชอน เอาะ สาวรุน ฮิ คำสรอย ออกออ ตุกแก เอี๊ยว อ อน

ถิ่นอีสาน ถิ่นเหนือ ถิ่นใต ภาษากลาง

ถิ่นอีสาน ถิ่นเหนือ ถิ่นใต ภาษากลาง

ถิ่นอีสาน ถิ่นเหนือ ถิ่นใต ภาษากลาง

คำมูล คำประสม คำซํ้า คำซอน

ถิ่นอีสาน ถิ่นเหนือ ถิ่นใต ภาษากลาง

ถิ่นอีสาน ถิ่นเหนือ ถิ่นใต ภาษากลาง

คำมูล คำประสม คำซํ้า คำซอน

ถิ่นอีสาน ถิ่นเหนือ ถิ่นใต ภาษากลาง

ถิ่นอีสาน ถิ่นเหนือ ถิ่นใต ภาษากลาง

ถิ่นอีสาน ถิ่นเหนือ ถิ่นใต ภาษากลาง