มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดินรถขนส่งทางรางการต่อลงดินและการต่อฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน

มขร. – E – 001 -2564

มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดนิ รถขนสง่ ทางราง
การต่อลงดินและการตอ่ ฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน
Grounding and Bonding System on Mainline Train

กองมาตรฐานความปลอดภัยและบารงุ ทาง

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดินรถขนส่งทางราง การตอ่ ลงดนิ และ หนา้ 1
การต่อฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน

มขร. – E – 001 – 2564
มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดนิ รถขนส่งทางราง

การตอ่ ลงดินและการต่อฝากบนโครงขา่ ยรถไฟสายประธาน
(Grounding and Bonding System on Mainline Train)

1. บทท่ัวไป

การต่อลงดินและการต่อฝากมีเพื่อลดผลกระทบของการเกิดฟ้าผ่าและความต่างศักย์ไฟฟ้า
ที่ดินเน่ืองจากการไหลของกระแสผิดพร่องปริมาณมากจากการลัดวงจร ระบบรถไฟสายประธาน
อันตรายจากการสัมผัสท้ังโดยตรงและโดยอ้อมเพ่ือรับประกันความปลอดภัยตอ่ ผโู้ ดยสารที่ใชบ้ ริการ
มีความสาคัญเป็นลาดับแรก และต้องทาการออกแบบ ติดตั้ง ทดสอบ และตรวจสอบอย่างรัดกุม
ก่อนเปิดให้บริการ ด้วยเหตุน้ีกรมการขนส่งทางรางได้เล็งเห็นถึงความสาคัญดังกล่าว จึงได้จัดทา
ขอ้ กาหนดการต่อลงดนิ และการต่อฝาก ซง่ึ ไดอ้ ้างอิงจากมาตรฐานสากล โดยคานึงถึงความเหมาะสม
ในการนามาใชใ้ นประเทศไทย รวมถึงมาตรฐานของประเทศไทยท่เี กีย่ วข้อง

1.1 วตั ถุประสงค์

เพ่ือกาหนดใช้เป็นแนวทางการออกแบบ ตดิ ต้ัง และการทดสอบและตรวจสอบ ของการต่อลงดิน
และการต่อฝากสาหรับสถานีไฟฟ้าขับเคล่ือน ทางรถไฟและสถานีรถไฟ สาหรับระบบรถไฟฟ้า
สายประธานในประเทศไทย

1.2 ขอบขา่ ย

ครอบคลุมระบบรถไฟสายประธานท่ีขับเคล่ือนด้วยไฟฟ้ากระแสสลับในประเทศไทย
ซ่ึงรวมถงึ ระบบรถไฟชานเมอื ง (Commuter train) และระบบรถไฟระหวา่ งเมือง (Intercity train)

1.3 มาตรฐานอ้างถึง

1) EN 50122-1:2011, Railway applications – Fixed installations – Electrical safety,
earthing and the return circuit– Part 1: Protective provisions against electric shock

2) IEC 61000-5-2:1997, Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 5: Installation
and mitigation guidelines - Section 2: Earthing and cabling

3) IEC 61238-1-3:2018, Compression and mechanical connectors for power cables
- Part 1- 3: Test methods and requirements for compression and mechanical
connectors for power cables for rated voltages above 1 kV ( Um = 1,2 kV)
up to 30 kV (Um = 36 kV) tested on non-insulated conductors

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟา้ ของการเดินรถขนส่งทางราง การตอ่ ลงดินและ หนา้ 2
การตอ่ ฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน

4) IEEE 80:2013, Guide for Safety in AC Substation Grounding
5) IEC 60479- 1: 2005, Effects of current on human beings and livestock – Part 1:

General aspects
6) EN 50522:2010, Earthing of power installations exceeding 1 kV a.c.
7) IEC 61936-1:2010, Power installations exceeding 1 kV a.c. - Part 1: Common rules
8) IEC 60364 series, Low-voltage electrical installations
9) IEC 60050 series, International Electrotechnical Vocabulary
10) IEC 62305-2:2010, Protection against lightning- Part 2: Risk management
11) IEC 62305- 3: 2010, Protection against lightning- Part 3 Physical damage to

structures and live hazard
12) มาตรฐานการติดต้ังทางไฟฟ้าสาหรับประเทศไทย พ.ศ. 2556, วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย

ในพระบรมราชปู ถมั ภ์
13) มาตรฐานการปอ้ งกันฟ้าผา่ พ.ศ. 2553, วศิ วกรรมสถานแหง่ ประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
14) ขอ้ กาหนดการเชอื่ มตอ่ ระบบไฟฟ้าของการขนส่งระบบราง, การไฟฟ้าส่วนภูมภิ าค, 2561
15) F. Kiessling, R. Puschmann, A. Schmieder and E. Schneider, "Contact Lines for

Electric Railways: Planning, Design, Implementation, Maintenance", 3Ed. Wiley VCH,
2017

1.4 นิยาม

การต่อลงดิน (earthing) หมายถึง การต่อตัวนาไม่ว่าโดยตั้งใจหรือบังเอิญระหว่างวงจรไฟฟ้าหรือ
บริภณั ฑ์กับดินหรอื กบั ส่วนท่เี ป็นตวั นาซง่ึ ทาหน้าท่ีแทนดนิ
การต่อฝาก (bonding) หมายถึง การต่อถึงกันอย่างถาวรของส่วนที่เป็นโลหะให้เกิดเป็นทางนาไฟฟ้า
ท่มี ีความตอ่ เนื่องทางไฟฟ้าและสามารถนากระแสท่ีอาจเกิดข้ึนได้อยา่ งปลอดภยั
ไฟฟ้าดดู (electric shock) หมายถงึ ผลกระทบทเี่ กดิ จากกระแสไฟฟ้าผา่ นร่างกายมนษุ ย์
แรงดนั สัมผัส (touch voltage) หมายถึง แรงดนั ไฟฟ้าระหว่างตาแหน่งท่ีมือสัมผัสกับโครงสร้างหรือ
อุปกรณเ์ ทียบกับตาแหน่งท่ีมนุษยย์ ืน
แรงดันช่วงก้าว (step voltage) หมายถึง แรงดันไฟฟ้าระหว่างเท้า ณ ตาแหน่งที่มนุษย์ยืน
ท่ีมรี ะยะห่างกัน 1 เมตร
หลกั ดิน (earth electrode) หมายถึง ตัวนาหรือกลุ่มตวั นาซ่งึ ตอ่ โดยตรงเขา้ กบั ดิน

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดนิ รถขนสง่ ทางราง การต่อลงดินและ หน้า 3
การตอ่ ฝากบนโครงขา่ ยรถไฟสายประธาน

การต่อลงดินของโครงสร้าง (structure earth) หมายถึง โครงสร้างท่ีทาจากชิ้นส่วนโลหะ
ซ่ึงสามารถใช้เปน็ หลกั ดินได้
การต่อฝากไฟฟ้าเสมอ (equipotential bonding) หมายถึง การเชื่อมต่อทางไฟฟ้าระหว่าง
สว่ นนาไฟฟ้ามีวัตถุประสงคเ์ พ่อื ใหศ้ ักย์ไฟฟา้ เทา่
บัสบาร์ศักย์ไฟฟ้าเสมอหลัก (main equipotential busbar: MEB) หมายถึง บัสบาร์ท่ีทาหน้าที่
เชื่อมต่อทางไฟฟ้ากับตัวนาต่อฝากจากบัสบาร์หรืออุปกรณ์เพ่ือให้ศักย์ไฟฟ้าเสมอ ก่อนเช่ือมต่อเข้ากับ
การตอ่ ลงดนิ ของโครงสรา้ งผ่านตัวนาต่อลงดนิ
บัสบาร์การต่อลงดิน (earthing busbar) หมายถึง บัสบา์ร์ที่เป็นส่วนของการติดตั้งระบบต่อลงดิน
และเป็นจุดเชอื่ มต่อร่วมทางไฟฟ้าของตัวนาต่อฝาก
ตัวนาต่อลงดิน (earth conductor) หมายถึง ตัวนาท่ีทาหน้าที่เป็นเส้นทางนากระแสไฟฟ้าระหว่าง
โครงสรา้ งและหลักดิน
ตัวนาต่อฝาก (bonding conductor) หมายถึง ตัวนาท่ีใช้ต่อระหว่างส่วนที่เป็นโลหะที่ต้องการ
ตอ่ ถงึ กนั ทางไฟฟา้
สายดินปอ้ งกนั (protective earth) หมายถึง สายไฟเสน้ ที่มีไวเ้ พอ่ื ให้เกดิ ความปลอดภัยตอ่ การใชไ้ ฟฟา้
การเชื่อมด้วยความร้อน (exothermic welding) หมายถึง การใช้ความร้อนจากการติดไฟของดินปืน
เพอ่ื หลอมละลายทองแดงให้เขา้ ด้วยกัน
เส้นทางอิมพแี ดนซต์ า่ (low impedance path) หมายถึง เส้นทางตอ่ ลงดนิ ทมี่ ีค่าอมิ พีแดนซต์ ่า
วงดนิ (earth loop) หมายถึง ปรากฎการณ์ที่เกดิ จากการต่อลงดินแบบหลายจุด
วงจรกระแสไหลกลับ (return circuit) หมายถึง วงจรซ่ึงทาหน้าที่เป็นเส้นทางสาหรับกระแสไหลกลับ
ของระบบจ่ายไฟฟ้าขับเคลื่อน
สถานีไฟฟ้าขับเคลื่อน (traction substation: TSS) หมายถึง สถานีไฟฟ้าย่อยสาหรับจ่ายไฟให้กับ
ระบบขบั เคล่ือนของรถไฟฟา้
จุดจ่ายไฟประธาน (bulk supply point) หมายถึง ตาแหนง่ ท่ตี ง้ั ของสถานีไฟฟ้าประธาน
ระบบจ่ายไฟฟา้ ชนิดสมั ผสั เหนอื ศีรษะ (Overhead Contact System: OCS) หมายถึง ระบบการจา่ ย
ไฟฟ้าใหแ้ กร่ ถไฟฟา้ โดยใชส้ ายสัมผสั เหนือศรี ษะเพ่ือใช้ขับเคลือ่ นรถไฟฟ้า
สายดินขึงอากาศ (Aerial Earth Wire: AEW) หมายถึง สายตัวนาที่ทาหน้าที่เป็นสายดินและ
ปอ้ งกนั ฟ้าผา่ โดยติดต้งั อยบู่ นเสาระบบจ่ายไฟฟ้าชนิดสัมผสั เหนือศีรษะ

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดินรถขนสง่ ทางราง การตอ่ ลงดินและ หนา้ 4
การต่อฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน

2. การตอ่ ลงดนิ และการต่อฝาก

หลักการของการต่อลงดินสาหรับระบบรถไฟฟ้ากระแสสลับ คือ ต้องมีการต่อลงดินร่วมของ
ระบบย่อยเข้าด้วยกัน การต่อลงดินของระบบย่อยท้ังหมดจะต้องเช่ือมต่อตัวนาต่อลงดินกับระบบ
การต่อลงดินของโครงสร้าง และวงจรกระแสไหลกลับจะต้องเช่ือมต่อกับระบบการต่อลงดิน
ของอุปกรณ์อน่ื ๆ ดงั แสดงในรปู ท่ี 1

รูปที่ 1 การต่อลงดินสาหรับระบบรถไฟฟ้ากระแสสลับ
ท่ีมา: F. Kiessling, R. Puschmann, A. Schmieder and E. Schneider, "Contact Lines for Electric

Railways: Planning, Design, Implementation, Maintenance", 3Ed., Wiley VCH, 2017

3. ข้อกาหนดการออกแบบ

การต่อลงดินเป็นการต่อตัวนาไฟฟ้าระหว่างวงจรไฟฟ้ากับดินเพ่ือลดผลกระทบของการเกิดฟ้าผา่
และความต่างศักย์ไฟฟ้าที่ดินเนื่องจากการไหลของกระแสผิดพร่องปริมาณมากจากการลัดวงจร
เพอ่ื ป้องกนั อนั ตรายจากกระแสไฟฟา้ รว่ั โดยมีสาเหตจุ ากการชารดุ หรอื การเส่ือมสภาพของบรภิ ณั ฑ์ไฟฟ้า
รวมทั้งเพื่อป้องกันอันตรายแรงดันสัมผัสและแรงดันช่วงก้าวในสภาวะปกติและขณะเกิดความผิดพรอ่ ง
การออกแบบตอ้ งไดร้ บั การออกแบบอย่างนอ้ ยดังต่อไปนี้

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดินรถขนส่งทางราง การตอ่ ลงดนิ และ หนา้ 5
การต่อฝากบนโครงขา่ ยรถไฟสายประธาน

1) การต่อลงดินและการต่อฝากจะต้องออกแบบให้เป็นไปตามข้อกาหนดของมาตรฐาน EN 50122-1
และมาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสาหรับประเทศไทย พ.ศ. 2556 ของวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย
ในพระบรมราชปู ถัมภ์ หรือมาตรฐานท่ีเทียบเท่า

2) การต่อลงดินของระบบไฟฟ้าจาเป็นต้องมีเพ่ือความปลอดภัยทางไฟฟ้าท่ีสถานี สถานีไฟฟ้าย่อย
อาคาร ศูนย์ซ่อมบารุง ส่วนทางยกระดับ โดยจะต้องออกแบบระบบการต่อลงดินบนพ้ืนฐานของ
ความปลอดภัยสาหรับผู้คนต่ออันตรายจากแรงดันสัมผัสและแรงดันช่วงก้าว และอันตรายจากไฟไหม้
ซึ่งแรงดันสัมผัสและแรงดันช่วงก้าว ในขณะเดินรถปกติและขณะเกิดกระแสผิดพร่อง ที่ได้จากการทา
แบบจาลองโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์หรือการคานวณโดยใช้ข้อมูลท่ีได้จากการวัด เช่น
ความต้านทานของดิน คา่ ทไี่ ด้จะต้องอย่ใู นขอบเขตท่ีกาหนดของมาตรฐาน EN 50122-1
3) การพิจารณาด้านความแข็งแรงเชิงกลและการกัดกร่อนใช้กาหนดขนาดขั้นต่าสาหรับหลักดิน
ตามข้อกาหนดในมาตรฐาน EN 50522 หากมีการใช้วัสดุอ่ืน ๆ เช่น เหล็กสแตนเลสในการใช้เป็น
หลักดิน เป็นต้น ประเภทและขนาดของหลักดินจะต้องตรงกับความต้องการเกี่ยวกับการทางาน
(ภาคผนวก ก)
4) การต่อลงดนิ จะต้องมีเส้นทางอิมพีแดนซ์ต่าสาหรบั กระแสไฟฟา้ ทเี่ กดิ ขน้ึ จากฟา้ ผ่าหรือกระแสผิดพร่อง
ของระบบไฟฟา้ กาลัง
5) ขนาดของตัวนาที่เป็นส่วนประกอบการต่อลงดินและการต่อฝากต้องผ่านการออกแบบคานวณ
โดยปจั จยั ทีน่ ามาร่วมพิจารณาจะต้องประกอบด้วย ขนาดของกระแสผดิ พร่อง ระยะเวลาของการผดิ พรอ่ ง
และคุณลักษณะของดิน โดยผลท่ีได้จากการคานวณจะต้องแสดงให้เห็นถึงความเหมาะสมของ
ขนาดตัวนาในประเด็นการผุกร่อนและความแข็งแรงเชิงกล ความแข็งแรงเชิงความร้อนที่เกิดจาก
กระแสผิดพรอ่ งสงู สดุ และแรงดนั สมั ผัส
6) การต่อลงดินจะต้องคานึงถึงการป้องกันระบบอิเล็กทรอนิกส์และระบบไฟฟ้าท่ีมีความอ่อนไหว
และเช่อื มโยงถงึ กนั ต่อแรงดันไฟฟา้ รบกวน (noise voltage)
7) ในกรณที มี่ ีท่อสาธารณูปโภคอื่น ๆ อย่ใู กลเ้ คียงต้องทาการต่อเขา้ กับระบบการต่อลงดนิ ของระบบ

4. คณุ สมบตั ิของสว่ นประกอบการตอ่ ลงดินและการต่อฝาก

การต่อลงดินและการต่อฝาก ประกอบด้วย หลักดิน ตัวนาต่อลงดิน ตัวนาต่อฝาก
บสั บารก์ ารตอ่ ลงดิน และหางปลาของการต่อลงดิน ตอ้ งมคี ุณสมบตั ิดังน้ี

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟา้ ของการเดินรถขนส่งทางราง การตอ่ ลงดินและ หน้า 6
การตอ่ ฝากบนโครงขา่ ยรถไฟสายประธาน

4.1 หลักดนิ

หลักดินท่ีสัมผัสกับดินโดยตรงจะต้องเป็นวัสดุท่ีมีความสามารถในการทนต่อการกัดกร่อน
จากสารเคมี ปฏิกิริยาออกซิเดชัน กระบวนการอิเล็กโทรลิซิส มีความทนทานต่ออิทธิพลทางกล
ในระหว่างการติดต้ังและระหว่างช่วงการให้บริการปกติ นอกจากน้ียังสามารถใช้เหล็กฝังอยู่ใน
ฐานรากคอนกรีต (concrete foundation) และเสาเข็มเหล็ก หรือ โครงสร้างเหลก็ อน่ื ๆ ท่สี ัมผสั กับดนิ

4.2 ตัวนาตอ่ ลงดิน

ตัวนาที่ทาหน้าที่เป็นเส้นทางนากระแสไฟฟ้าระหว่างโครงสร้างและหรือหลักดิน ต้องเป็น
ตัวนาทองแดง ชนิดตัวนาเด่ียวหรือตัวนาตีเกลียวหุ้มฉนวนและต้องเป็นตัวนาเส้นเดียวยาวตลอด
โดยไม่มีการต่อ แต่ถ้าเป็นบัสบาร์อนุญาตให้มีการต่อได้ โดยการเช่ือมต่อเข้ากับหลักดินให้ใช้วิธี
การเช่อื มดว้ ยความรอ้ น

4.3 ตวั นาตอ่ ฝาก

ตัวนาท่ีก่อให้เกิดการต่อฝากไฟฟ้าเสมอ เป็นชนิดตัวนาทองแดง ตัวนาประเภทนี้ยังรวมถึง
การต่อฝากของโครงสร้าง (structure bond) ที่เช่ือมต่อระหว่างรางวิ่ง เสาระบบจ่ายไฟฟ้า
ชนิดสัมผัสเหนือศีรษะ และอุปกรณ์/วัสดุของระบบที่เป็นโลหะ และการต่อฝากแบบไขว้/ขวาง
(cross/transverse bond) ซึ่งเช่ือมต่อระหว่างรางวิ่ง การติดตั้งการต่อฝากของโครงสร้างและ
การตอ่ ฝากแบบไขว/้ ขวาง จะต้องแสดงจานวนและตาแหนง่ ทเี่ หมาะสม

4.4 บสั บารก์ ารตอ่ ลงดิน

เป็นแผ่นทองแดงชุบดีบุก โดยกาหนดให้เป็นจุดรวมในการเชื่อมต่อกับองค์ประกอบต่าง ๆ
ของระบบขา่ ยสายดนิ ทัง้ หมดกับแทง่ กราวดห์ รือตวั นาตอ่ ลงดินของระบบ

4.5 หางปลาของการต่อลงดิน

ก า ร เ ลื อ ก ใ ช้ ห า ง ป ล า ข อ ง ก า ร ต่ อ ล ง ดิ น ใ ห้ พิ จ า ร ณ า คุ ณ ส ม บั ติ ท า ง ไ ฟ ฟ้ า แ ล ะ ท า ง ก ล
ตามมาตรฐาน IEC 61238-1-3 ตวั นาตา่ ง ๆ ดังกลา่ ว จะตอ้ งมีคุณสมบัติในการกระจายกระแสผิดพร่อง
ปริมาณมากจากการลัดวงจรลงดินโดยปราศจากความเสียหายอันเนื่องจากความร้อนเกินพิกัด
กอ่ นระบบปอ้ งกนั เริ่มทางาน

5. ข้อกาหนดการทางาน

1) องค์ประกอบต่าง ๆ ในระบบการต่อลงดิน ประกอบด้วย หลักดิน ตัวนาต่อลงดิน ตัวนาต่อฝาก
บัสบาร์การต่อลงดิน และหางปลาของการต่อลงดิน จะต้องมีคุณสมบัติในการกระจายกระแส
ผิดพร่องจากการลัดวงจรลงดินโดยปราศจากความเสียหายอันเนื่องจากความร้อนเกินพิกัด
ก่อนระบบป้องกันเร่มิ ทางาน

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดินรถขนส่งทางราง การตอ่ ลงดนิ และ หนา้ 7
การต่อฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน

2) การต่อลงดินจะต้องมีค่าความต้านทานของระบบการต่อลงดินที่เหมาะสมตามการออกแบบ
ตลอดอายุการใช้งาน โดยอาจมีความคลาดเคลื่อนอันเนื่องมาจากการกัดกร่อนและความเสีย หาย
ทางกลได้เลก็ น้อย

3) ข้ันตอนต่าง ๆ ที่นามาใช้ร่วมกับระบบการต่อลงดินจะต้องจากัดระดับแรงดันสัมผัสและแรงดัน
ช่วงก้าวภายใต้การทางานปกติของระบบป้องกนั

4) การตอ่ ลงดนิ จะต้องไม่ก่อให้เกิดปัญหาด้านความเขา้ กนั ได้ทางแม่เหลก็ ไฟฟ้า (Electromagnetic
Compatibility: EMC) ระหว่างอุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ของระบบไฟฟ้าแรงดันสูง
ตามมาตรฐาน IEC 61000-5-2

6. ข้อกาหนดการติดตง้ั

6.1 การต่อลงดนิ และการตอ่ ฝาก

1) วิธีการต่อลงดินและการต่อฝากจะต้องเป็นไปตามข้อกาหนดของมาตรฐาน EN 50122-1 และ
มาตรฐานการติดต้ังทางไฟฟ้าสาหรับประเทศไทย พ.ศ. 2556 ของวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย
ในพระบรมราชูปถมั ภ์ หรอื มาตรฐานท่ีเทยี บเท่า

2) การต่อลงดินสามารถใช้ระบบ TT หรือ TN ได้ดังแสดงในภาคผนวก ข รางว่ิงของรถไฟเช่ือมต่อ
กับการต่อลงดินของโครงสร้างที่ประกอบด้วยรากฐานของเสา และโครงสร้างทางอื่น ๆ เช่น อุโมงค์
และ ทางยกระดบั เป็นตน้ รางว่งิ และบัสบารศ์ กั ยไ์ ฟฟา้ เท่าหลักจะต้องเชอื่ มตอ่ กัน

3) การต่อลงดิน เช่น หลักดินแบบกริด สายดินโดยรอบ เป็นต้น ท่ีจุดจ่ายไฟประธาน จะต้องได้รับ
การออกแบบสาหรับระดับการลัดวงจรสามเฟสบนโครงข่ายการไฟฟ้าท้องถ่ิน ตามคาแนะนา
ของการไฟฟ้าท้องถิ่น และจะต้องเป็นไปตามมาตรฐาน IEEE 80 และมาตรฐานการติดต้ังทางไฟฟ้า
สาหรับประเทศไทย พ.ศ. 2556 ของวศิ วกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถมั ภ์

4) สาหรับโครงสร้างโลหะหรืออุปกรณ์ภายในเขตสายสัมผัส ดังแสดงในภาคผนวก ค ต้องมี
การเช่ือมต่อกับระบบการต่อลงดินหรือรางว่ิงโดยตรง นอกจากน้ีหากมีการใช้ตัวนาสายดินป้องกัน
กับอุปกรณ์ตามท่รี ะบุดังกล่าว จะต้องออกแบบให้ทนกระแสผิดพร่องสงู สดุ ได้

5) ในกรณีที่มีสะพานทางเท้าหรือทางรถยนต์อยู่ในเขตสายสัมผัส จะต้องมีการป้องกันเพ่ิมเติม
ดังแสดงในรูปท่ี 2 ตามขอ้ กาหนดของมาตรฐาน EN 50122-1

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดนิ รถขนสง่ ทางราง การต่อลงดินและ หนา้ 8
การตอ่ ฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน

- กรณีเสาค้ายันสะพานอยู่ในเขตสายสัมผัส ให้ติดต้ังแถบเหล็กชุบกัลวาไนซ์ บนผนัง
ของสะพาน หรือบนคอลัมนข์ องสะพาน

- กรณีผิวพ้ืนส่วนล่างของสะพานอยู่ในเขตสายสัมผัส ให้ติดต้ังแถบหรือแผ่นเหล็กชุบกัลป์วาไนซ์
บริเวณเหนือสายตัวนาเหนอื ศรี ษะ

- โครงสร้างโลหะ ราวจับ และรวั้ ป้องกนั ของสะพานจะต้องมคี วามต่อเน่ืองทางไฟฟา้

รปู ท่ี 2 โครงสรา้ งสะพานหรือทางข้ามภายในเขตสายสัมผสั

6) วงจรกระแสไหลกลับของระบบจ่ายไฟจะต้องเชื่อมต่อกับระบบการต่อลงดินของอุปกรณ์อ่ืน ๆ
ดงั แสดงในรปู ท่ี 1
7) สายดินขึงอากาศจะต้องวิ่งไปตามความยาวของทางรถไฟและเชื่อมต่อกับเสาระบบจ่ายไฟฟ้า
ชนิดสัมผสั เหนือศรี ษะท้งั หมดและโลหะท่ีไมไ่ ด้รบั พลังงานไฟฟ้า

8) การต่อฝากไฟฟ้าเสมอของโลหะเสริมแรงในสถานีและอาคารด้านข้างจะต้องเชื่อมต่อกับระบบ
การต่อลงดินของอาคารทเี่ กี่ยวข้อง การต่อฝากของโลหะเสริมแรงในโครงสร้างทางยกระดับ พ้นื ทาง
วิง่ แผน่ คอนกรีตอัดแรง เสาระบบจ่ายไฟฟ้าชนดิ สัมผสั เหนือศีรษะ ราวจบั และอ่นื ๆ จะตอ้ งเช่ือมต่อ
กับการต่อลงดินของโครงสรา้ งอยา่ งน้อยทุก ๆ 100 เมตร

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดนิ รถขนสง่ ทางราง การตอ่ ลงดินและ หน้า 9
การตอ่ ฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน

9) การต่อฝากชิ้นส่วนทเ่ี ป็นโลหะของบริภณั ฑ์ท้ังหมดและเชอ่ื มต่อเข้ากับโครงข่ายการต่อลงดินเปน็
วิธีการปฏิบัติตามข้อกาหนดด้านความปลอดภัยและเพ่ือลดแรงดันไฟฟ้ารบกวน และค่าความ
ต้านทานการต่อฝากจะต้องมคี า่ ต่าตามมาตรฐาน IEC 61000-5-2

10) การต่อลงดินซ่ึงรวมถึงวงจรกระแสไหลกลับที่สถานีไฟฟ้าย่อย ดังแสดงในรูปท่ี 3 ต้องมีตัวนา
กระแสไหลกลับ อย่างน้อย 2 ตัวนาระหว่างรางว่ิงและสถานีไฟฟ้าย่อย และต้องออกแบบให้กรณีท่ีเกิด
การเสียหายของตัวนากระแสไหลกลับ 1 ตัว ตัวนาที่เหลือสามารถนากระแสไฟฟ้าได้ทั้งหมด และ
ต้องมีการติดตั้งหม้อแปลงกระแสไฟฟ้า (current transformer) รวมทั้งอุปกรณ์วัดกระแสไฟฟ้า
เพือ่ วดั กระแสไหลกลบั

SCADA
AC 3

(MEB)

รูปท่ี 3 การต่อลงดินในสถานีไฟฟ้ายอ่ ยสาหรบั ระบบรถไฟฟา้ กระแสสลบั
ท่มี า: F. Kiessling, R. Puschmann, A. Schmieder and E. Schneider, "Contact Lines for Electric

Railways: Planning, Design, Implementation, Maintenance", 3Ed., Wiley VCH, 2017

11) กรณีท่ีรับกาลังไฟจากโครงข่ายไฟฟ้าแรงดันต่าด้วย ตัวนานิวทรัลของโครงข่ายไฟฟ้าที่เช่ือมต่อ
กับจุดนิวทรัล จะไม่ถูกต่อร่วมกับระบบต่อลงดินของระบบรถไฟฟ้ากระแสสลับ เพื่อป้องกัน
ความเสียหายจากกระแสไหลกลับซ่ึงบางส่วนจะไหลผา่ นระบบการต่อลงดิน

12) กรณีที่มีการต่อบัสบาร์ศักย์ไฟฟ้าเสมอหลัก ดังรูปท่ี 3 กระแสย้อนกลับจะต้องไม่ไหลผ่าน
บัสบาร์การต่อลงดิน เพื่อไม่ให้เกิดการรบกวนระบบควบคุมระยะไกล (Supervisory Control and
Data Acquisition: SCADA) ระบบส่ือสารและระบบโครงข่ายไฟฟ้า โดยบัสบาร์ของระบบ

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดนิ รถขนสง่ ทางราง การต่อลงดินและ

การต่อฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน หน้า 10

การต่อลงดินจะเชื่อมต่อกับบัสบาร์ศักย์ไฟฟ้าเสมอหลักเพียงด้านเดียว ในขณะท่ีหลักดินแบบกริด
จะเช่ือมต่อกับบัสบาร์ศักย์ไฟฟ้าเสมอหลักด้วยตัวนา 2 ตัว ซึ่งแต่ละตัวนาถูกออกแบบให้สามารถ
นากระแสสงู สุดในสภาวะการใหบ้ ริการเดินรถปกตแิ ละสภาวะเกิดความผิดพร่อง กรณีทต่ี วั นาใดเกิด
ความเสยี หาย

6.2 การปอ้ งกนั ฟ้าผ่า

1) ต้องแสดงการป้องกนั ฟา้ ผ่าตามมาตรฐาน IEC 62305 โดยส่วนท่ี 3 (IEC 62305-3) ของมาตรฐาน
เป็นการป้องกันอันตรายท่ีจะเกิดกับโครงสร้างและสิ่งมีชีวิต และส่วนท่ี 4 (IEC 62305-4) เป็นการ
ป้องกันอันตรายท่ีเกิดกับระบบไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ภายในโครงสร้าง โดยอุปกรณ์ป้องกันฟ้าผ่า
ทั้งหมดต้องเช่ือมต่อ กับร ะบบต่ อลงดิ น และต้องออกแบบให้ คว ามย าว ข อง ตั ว น า
ท่ีเชือ่ มตอ่ ส้ันทส่ี ดุ เทา่ ท่เี ป็นไปได้

2) สายดินขึงอากาศที่สูงหรือสายท่ีเชื่อมต่อกับเอิร์ทแมท (Earth Mat) ของสถานีไฟฟ้าย่อยต้องมี
การป้องกันฟ้าผ่า มุมป้องกันของสายดินขึงอากาศจะต้องครอบคลุมบริภัณฑ์ทั้งหมดภายใน
สถานีไฟฟ้าย่อย เช่น เซอร์กิตเบรกเกอร์ ตัวแยกส่วน หม้อแปลงแรงดัน หม้อแปลงกระแส เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม อาคารอาจมีการป้องกันฟ้าผ่าของตัวเองอีกครั้งเช่ือมต่อกับเอิร์ทแมท (Earth Mat)
ของสถานีไฟฟ้ายอ่ ย

3) ตัวนาต่อลงดินสาหรับระบบป้องกันฟ้าผ่าจะต้องถูกยึดกับเสาค้ายันของทางวิ่งยกระดับและ
ต้องเช่ือมต่อกับระบบการต่อลงดินโดยตรง หากเช่ือมต่อผ่านกับโครงสร้างของทางวิ่งยกระดับท่ี
บัสบาร์หรือเทอร์มินอลการต่อลงดิน ขนาดตัวนาต่อลงดินต้องมีค่าตามตารางท่ี 6 ในมาตรฐาน
EN 62305-3 ดังแสดงในภาคผนวก ง และค่าความต้านทานรวมระหว่างจุดเชื่อมต่อดังกล่าวกับ
บัสบาร์หรอื เทอรม์ นิ อลทรี่ ะดับพ้ืนดินตอ้ งมีค่าไมม่ ากกว่า 0.2 โอห์ม

4) สาหรับอาคารจะต้องรวมระบบป้องกันฟ้าผ่าตามมาตรฐานการป้องกันฟ้าผ่า พ.ศ. 2553 ของ
วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ หรือมาตรฐานท่ีเทียบเท่า ตัวนาฟ้าผ่า
จะต้องเช่อื มต่อกบั เอริ ์ทแมท (Earth Mat) ร่วมของโครงสรา้ ง

5) ต้องติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันแรงดันเกินท่ีสถานีไฟฟ้าย่อย เพ่ิมเติมจากระบบป้องกันฟ้าผ่าท่ีมีอยู่
เพื่อปอ้ งกันอปุ กรณไ์ ฟฟา้ ที่เชื่อมต่อทสี่ ถานีไฟฟ้าย่อยไม่ให้เกดิ ความเสียหายได้งา่ ย

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดินรถขนสง่ ทางราง การตอ่ ลงดินและ

การต่อฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน หนา้ 11

7. ความปลอดภยั

1) อันตรายอาจจะเกิดขึ้นจากกระแสไฟฟ้าท่ีไหลผ่านร่างกายมนุษย์ ค่าของกระแสไฟฟ้าดังกล่าว
ขึ้นอยู่กับแรงดันไฟฟ้าท่ีเช่ือมโยงกับอิมพีแดนซ์ของร่างกาย บริภัณฑ์สามารถได้รับความเสียหาย
จากฟ้าผ่าและกระแสลัดวงจรที่เกิดจากอุณหภูมิและความร้อนที่สูงเกินไป เหล็กเส้นหรือเหล็กเสริม
สามารถได้รับความเสยี หายจากการกัดกร่อน จงึ จาเปน็ ตอ้ งมีมาตรการปอ้ งกนั ท่ีเหมาะสม มาตรฐาน
ตอ่ ไปนี้แนะนาเกณฑส์ าหรบั ความปลอดภัยในชีวติ และการป้องกันการติดตงั้

2) มาตรฐาน IEC 60479-1 อธิบายอิมพีแดนซ์ของร่างกายและผลของกระแสไฟฟ้าตรงและ
กระแสสลับต่อมนุษย์และ ปศุสัตว์ท่ีข้ึนอยู่กับเวลา มาตรฐานท่ีเกี่ยวข้องกับความปลอดภัย เช่น
EN 50122-1 อ้างถึง IEC 60479-1 สาหรับคาจากัดความของแรงดันสัมผัสท่ียอมรับได้ โดยท่ัวไป
แรงดันสัมผัสจะต้องได้รับการพิจารณาสาหรับการติดตั้งระบบไฟฟ้ากระแสสลับ แรงดันสัมผัสที่
ยอมรับได้สาหรับการติดต้ังระบบไฟฟ้ากระแสสลับขึ้นอยู่กับระยะเวลาของผลกระทบ แสดงดังรูปที่ 4
มาตรฐาน IEC 61936-1 สามารถใชไ้ ดก้ บั บรภิ ัณฑ์ของสถานีไฟฟ้ากาลงั ย่อยกระแสสลบั

DC ตามมาตรฐาน EN 50122-1แรงดันไฟ ้ฟา ัสมผัส ่ีทยอม ัรบ

AC ตามมาตรฐาน EN 50522
AC ตามมาตรฐาน EN 50122-1

ระยะเวลา

รูปท่ี 4 แรงดนั สัมผัสทยี่ อมรับได้ตามมาตรฐาน EN 50122-1
ที่มา: EN 50122-1:2011, Railway applications – Fixed installations – Electrical safety, earthing

and the return circuit– Part 1: Protective provisions against electric shock

3) การออกแบบการต่อลงดินและการต่อฝากเกี่ยวข้องกับความปลอดภัยของบุคคลดังที่กล่าวมา
ข้างต้นจะรวมถึงการป้องกันการติดตั้งภายใต้สภาวะปกติและสภาวะผิดพร่อง ข้อกาหนดเพ่ิมเติม
ของมาตรฐาน IEC 61936-1 และ IEC 60364 series สาหรับการปกป้องส่วนที่มีชีวิตจาก
ความร้อนสงู เกินไปสาหรับการทางานปกติและชว่ งทีเ่ กดิ ความผิดพร่องจะตอ้ งปฏบิ ัตติ าม

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดินรถขนสง่ ทางราง การต่อลงดนิ และ

การต่อฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน หน้า 12

4) การป้องกันไฟฟ้าดูดจากการสัมผัสโดยตรงและสัมผัสโดยอ้อม ได้แก่ การป้องกันด้วยระยะห่าง
ที่ปลอดภัย การป้องกันด้วยแผงป้องกัน รวมทั้งการป้องกันไฟฟ้าดูดจากสาเหตุของแรงดันราง
ตอ้ งทาตามมาตรฐานดา้ นความปลอดภัยท่ีประกาศโดยกรมการขนส่งทางราง หรอื มาตรฐาน EN 50122-1

8. การทดสอบและตรวจสอบก่อนการใช้งาน

1) การทดสอบโดยวิธีการวัดค่าจะต้องดาเนนิ การหลังจากการก่อสร้าง เพื่อตรวจสอบความเพียงพอ
ของการออกแบบ หัวขอ้ การวดั คา่ จะประกอบด้วย

- ความต้านทานของระบบการตอ่ ลงดนิ

- แรงดนั สมั ผสั และแรงดันช่วงกา้ วท่ีตาแหนง่ สาคญั เชน่ บัสบาร์ และราง

2) วธิ กี ารวดั แรงดนั สัมผัสและแรงดันช่วงกา้ ว อาจใช้โวลตม์ เิ ตอรค์ วามต้านทานสงู หรอื วดั แรงดนั คร่อม
ตวั ต้านทานเสมือนร่างกายมนุษย์ โดยดาเนนิ การภายใตเ้ งอ่ื นไขการทดสอบท่ีระบุในมาตรฐาน EN 50522

3) แบบฟอร์มสาหรับการทดสอบและตรวจสอบจะต้องประกอบด้วย ค่าที่ทาการทดสอบ วิธีการ
ทดสอบ เครอื่ งมือทีใ่ ช้ทดสอบ ตาแหนง่ ทดสอบ เกณฑ์ผ่านตามมาตรฐาน และผลการทดสอบ

9. การปฏบิ ตั งิ านและการบารุงรักษา

1) การตรวจสอบ

การก่อสร้างระบบการต่อลงดินจะต้องสามารถตรวจสอบได้เป็นระยะ โดยรายละเอียดการ
ตรวจสอบอาจรวมถึงการขดุ พืน้ ดินบางตาแหนง่ และการตรวจสอบทางสายตา

2) การวัด

การออกแบบและการติดต้ังระบบการตอ่ ลงดนิ จะต้องอนุญาตให้มีการตรวจวดั เป็นระยะ หรอื
ในกรณีท่ีมีการปรับเปลี่ยนท่ีส่งผลกระทบต่อข้อกาหนดต่าง ๆ ข้างต้น ซ่ึงรวมถึงการทดสอบความ
ต่อเนือ่ ง

10. การทางานรว่ มกนั ได้

การต่อลงดินและการต่อฝากไม่มผี ลกระทบต่อการทางานร่วมกันของระบบรถไฟสายประธาน
ที่ขบั เคล่อื นด้วยไฟฟ้าขา้ มเขตประเทศ

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดินรถขนสง่ ทางราง การต่อลงดินและ

การตอ่ ฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน หน้า 13

ภาคผนวก ก

ขนาดต่าท่สี ดุ

วสั ดุ ประเภทของ แกน เคลือบ/ปลอก
อเิ ล็กโทรด เสน้ ผา่ ศูนย์กลาง พ้ืนทหี่ นา้ ตดั ความหนา ค่าเดียว คา่ เฉลย่ี

มม. มม.2 มม. µm µm

แถบb 90 3 63 70

โครง (รวมถงึ 90 3 63 70
แผ่น)

ชุบสงั กะสี ท่อ 25 2 47 55
ร้อน บาร์กลมสาหรบั 16 63 70

แท่งดนิ

ลวดกลมสาหรับ

ขว้ั สายดิน 10 50

เหล็ก แนวนอน

ปลอกตะก่ัว ลวดกลมสาหรับ 8 1000
ขัว้ สายดนิ
a แนวนอน

ปลอก บาร์กลมสาหรบั 15 2000
ทองแดงอัด แท่งดนิ

ปลอก บารก์ ลมสาหรบั 14,2 90 100
ทองแดง แท่งดิน
ไฟฟา้

แถบ 50 2

ลวดกลมสาหรบั

เปลือย ขั้วสายดนิ 25c
แนวนอน

ทองแดง สายเคเบลิ ทค่ี ว่ัน 1,8d 25
ทอ่ 20 2

ชบุ ดบี กุ สายเคเบลิ ทค่ี วั่น 1,8d 25 15

สังกะสี แถบ 50 2 20 40

ปลอกตะกั่ว สายเคเบลิ ทีค่ ว่ัน 1,8d 25 1000

a สายกลม 25 1000

a ไมเ่ หมาะสาหรับฝงั คอนกรตี โดยตรง ไมแ่ นะนาให้ใชต้ ะกว่ั เน่ืองจากเหตผุ ลดา้ นสิง่ แวดล้อม

b แถบ, รบี หรือ ตัด ด้วยขอบมน

c ในเง่อื นไขทีร่ นุ แรงซงึ่ ประสบการณพ์ บว่าความเสยี่ งของการกดั กรอ่ นและความเสียหายทางกลนน้ั ตา่ มากถึง 16 มม.

d สาหรับสายเด่ยี ว

รูปท่ี ก.1 ขนาดของหลักดิน

ท่มี า: EN 50522:2010, Earthing of power installations exceeding 1 kV a.c.

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดินรถขนส่งทางราง การตอ่ ลงดนิ และ หน้า 14
การตอ่ ฝากบนโครงขา่ ยรถไฟสายประธาน

ภาคผนวก ข

โดยที่

1 คอื โครงข่ายระบบจา่ ยไฟฟ้า 6 คอื นา้ และท่อแก๊ส

2 คือ โครงข่ายระบบราง 7 คอื เครื่องทาความร้อน

3 คือ การตอ่ ลงดนิ สาธารณะ 8 คอื การป้องกนั ฟ้าผา่

4 คือ โซนสายสมั ผัสเหนอื หวั และตัวรบั กระแสไฟ 9 คอื การต่อลงดนิ ของโครงสร้างระบบราง

5 คือ บสั บาร์ศักย์ไฟฟ้าเสมอหลัก (MEB) 10 คือ จาเปน็ สาหรบั แรงดนั รางมากกว่า 50 V เทา่ นนั้

รูปท่ี ข.1 ระบบการตอ่ ลงดินแบบ TT สาหรับระบบจา่ ยไฟฟ้ากระแสสลบั

ทม่ี า: EN 50122-1:2011, Railway applications – Fixed installations – Electrical safety, earthing

and the return circuit– Part 1: Protective provisions against electric shock

หมายหตุ : ระบบการต่อลงดินแบบ TT (Terra-Terra) คือ ระบบการต่อลงดินที่มีหนงึ่ จุดตอ่ ลงดนิ โดยตรง
ส่วนตวั นาทีเ่ ปิดโล่งของการติดตง้ั ต่อกับหลักดนิ ทางไฟฟา้ โดยไมเ่ กี่ยวขอ้ งกบั หลักดินของระบบไฟฟ้า

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟา้ ของการเดินรถขนส่งทางราง การตอ่ ลงดนิ และ

การต่อฝากบนโครงขา่ ยรถไฟสายประธาน หนา้ 15

โดยท่ี

1 คือ โครงข่ายระบบจ่ายไฟฟ้า 6 คอื น้าและท่อแก๊ส

2 คือ โครงข่ายระบบราง 7 คอื เครื่องทาความร้อน

3 คือ การต่อลงดินสาธารณะ 8 คอื การป้องกันฟ้าผา่

4 คอื โซนสายสมั ผสั เหนอื หวั และตัวรบั กระแสไฟ 9 คอื การตอ่ ลงดนิ ของโครงสร้างระบบราง

5 คือ บัสบารศ์ ักยไ์ ฟฟา้ เสมอหลกั (MEB) 10 คอื จาเปน็ สาหรบั แรงดนั รางมากกวา่ 50 V เทา่ น้ัน

รปู ท่ี ข.2 ระบบการต่อลงดนิ แบบ TN สาหรบั ระบบจา่ ยไฟฟา้ กระแสสลับ

ท่ีมา: EN 50122-1:2011, Railway applications – Fixed installations – Electrical safety, earthing

and the return circuit– Part 1: Protective provisions against electric shock

หมายเหตุ ระบบการตอ่ ลงดินแบบ TN (Terra- Neutral) คือ ระบบการต่อลงดินที่มหี น่ึงจดุ ตอ่ ลงดินโดยตรง
ส่วนตวั นาท่ีเปิดโล่งของการติดต้ังตอ่ กบั จดุ นน้ั ด้วยตวั นาปอ้ งกัน

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟ้าของการเดินรถขนส่งทางราง การต่อลงดนิ และ หนา้ 16
การตอ่ ฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน

ภาคผนวก ค

โดยที่
TOR สว่ นบนของราง
HP จุดสงู สุดของสายสัมผสั เหนือหัว
OCLZ โซนสายสมั ผัสเหนอื หัว
CCZ โซนตวั รับกระแสไฟ
TCL สายกลางทางวิง่
X ระยะแนวนอนทางเดียวสงู สดุ (ครงึ่ ) ของ OCLZ
Y ระยะแนวนอนทางเดยี วสูงสุด (คร่ึง) ของ CCZ
Z ระยะระหวา่ ง HP และ SH
S1 ความกวา้ งของการเคลื่อนไหวด้านข้างของตัวรับกระแสไฟ
S2 ระยะความปลอดภัยด้านขา้ งสาหรับตวั รับกระแสไฟที่ชารุดหรอื เสียหาย
S3 ระยะความปลอดภยั แนวตัง้ สาหรับตวั รับกระแสไฟทีช่ ารุดหรอื เสยี หาย
Sel ระยะหา่ งทางไฟฟ้าตามมาตรฐาน EN 50119
SH ความสงู สูงสดุ ของโซนตวั รับกระแสไฟ
LP ความกวา้ งตวั รับกระแสไฟ

รปู ท่ี ค.1 เขตสายสมั ผสั (overhead contact line zone)
ทมี่ า: EN 50122-1:2011, Railway applications – Fixed installations – Electrical safety, earthing

and the return circuit– Part 1: Protective provisions against electric shock

มขร. – E – 001 -2564 มาตรฐานระบบไฟฟา้ ของการเดินรถขนสง่ ทางราง การต่อลงดินและ

การต่อฝากบนโครงข่ายรถไฟสายประธาน หนา้ 17

ภาคผนวก ง

รปู ท่ี ง.1 วัสดุ รูปแบบ และขนาดตา่ ทีส่ ุดของตัวนาตอ่ ลงดิน
ท่ีมา: IEC 62305-3:2010, Protection against lightning-Part 3 Physical damage to structures and

life hazard