Sejarah Perkembangan

E PORTFOLIO

Sejarah Perkembangan Bahasa Melayu
Pramerdeka dan Pascamerdeka

Cabaran dan Masa Depan Bahasa Melayu

DIPERSEMBAHKAN OLEH NURFATIN ALIA BINTI SAIFUL BAHRI

Pejabat Karang Mengarang

1888-1941

Pejabat karang mengarang ini telah ditubuhkan di Maktab
Perguruan Sultan Idris (MPSI) , Tanjung Malim. Zainal Abidin Bin
Ahmad (Zaa'ba) dan O.T Dussek telah mencadangkan penubuhan
ini dan akhirnya mereka telah menjadi ketua jabatan bagi
pembangunan ini.
Pejabat karang mengarang ini dikatakan mirip sekali dengan Balai
Pustaka di Indonesia. Namun begitu, pejabat karang mengarang
ini tidaklah begitu besar peranannya seperti Balai Pustaka
Indonesia itu.
Pejabat karang mengarang ini berada di bawah pentadbiran MPSI.
Tambahan lagi, pejabat karang mengarang mampu menimbulkan
minat dalam lapangan penulisan dalam kalangan guru-guru dan
pelatih-pelatih di MPSI.

1888-1941 | MAKTAB PERGURUAN SULTAN IDRIS

Pejabat Karang Pada 1945-1955, pejabat karang mengarang ini telah
Mengarang
dipindahkan ke Kuala Lumpur dan diletakkan di bawah
1945-1955 | PEJABAT KARANG MENGARANG
pentadbiran Pelajaran. pada 1956, pejabat ini secara rasminya

diletakkan di bawah Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP).

Peranan bagi pejabat karang mengarang ini terbahagi

kepada dua iaitu, peranan rancangan jangka panjang dan

pendek

Tujuan dan Rancangan Jangka

Tujuan dan Rancangan Jangka Masa Panjang
Masa Pendek 1.Menerbitkan jurnal-jurnal

1.Menerbitkan sebanyak yang bergambar
mungkin buku-buku Sekolah 2.Mengadakan perpustakaan
Melayu
bergerak yang akan
2.Menerbitkan sebanyak yang membawa buku-buku ke
mungkin buku-buku bagi kampung bagi dibaca atau
dijual

bacaan umum.

KEGIATAN DAN USAHA

Kegiatan dan usaha yang dijalankan oleh pejabat karang mengarang adalah dengan menulis,
menterjemah dan menyemak buku-buku sekolah serta menyelenggarakan percetakannya .
Tambahan lagi, menghasilkan, menterjemah dan menyemak buku-buku kesasteraan serta
menyelenggarakan penerbitannya.
Pejabat karang mengarang ini juga telah melatih ramai penterjemah baru dengan mengadakan
peraduan atau sayembara karang-mengarang dan menyelenggarakan percetakannya.
Penerbitan siri buku bacaan sekolah dan umum turut dilakukan oleh pejabat ini. Sebanyak 64
judul buku telah diterbitkan pada 1957 dan 34 buah buku diterbitkan sebelum tahun 1936.
Buku-buku Malay School Series (Bidang Pelajaran Sekolah-Sekolah) antara buku yang telah
diterbitkan daripada pejabat karang mengarang.
Dalam bidang Malay School Series, pelbagai buku yang telah dikeluarkan seperti buku bacaan
sekolah, buku teks mata pelajaran sekolah, buku-buku pekerjaan tangan dan buku ilmu pagi
unit Pengakap dan Pandu Puteri.
85 jenis buah buku yang telah diterbitkan dalam siri ini.

PEJABAT KARANG MENGARANG

PEJABAT KARANG MENGARANG

MALAY HOME LIBRARY SERIES

Pejabat ini telah menerbitkan buku-buku dinamai Malay Home
Library Series .
Penerbitan buku siri ini bermula tahun 1929 yang menerbitkan
buku-buku terjemahan daripada sastera Inggeris seperti cerita-
cerita suka duka Shakespeare (terjemahan Zaa'ba), cerita Robin
Hood (terjemahan Ahmad Murad Nasaruddin), Pulau Karang
(terjemahan Yazid Ahmad) dan Gua Intan Raja Sulaiman
(terjemahan Abdullah Ali). Buku cerita kanak-kanak juga
diterbitkan seperti cerita Aladdin dengan Lampu Ajaib, Ali Baba
dengan 40 orang Penyamun dan Hikayat Taman Ajaib.

1929 | PEJABAT KARANG MENGARANG

PERANAN PAKATAN
BELAJAR MENGAJAR
PENGETAHUAN BAHASA

Pakatan Belajar Mengajar Pengetahuan Bahasa PAKATAN
ditubuhkan di Johor Bahru pada 1888. BELAJAR
MENGAJAR
Merupakan salah sebuah badan atau institusi penggerak PENGETAHUAN
abahasa dan kesusasteraan pertama di Tanah Melayu BAHASA

Pengasas dan pemimpinnya adalah Datuk Seri Amar
Diraja Abdul Rahman b. Andak dan Dato' Muhammad
Ibrahim Munsyi.

Pakatan ini ditubuhkan untuk mengkaji, menerbitkan
buku-buku bahasa, sejarah, kebudayaan dan
menggalakkan Melayu menulis serta menerbitkan karya -
karya sastera Melayu.

TUJUAN




Mengendalikan perbincangan tentang bahasa Melayu.




Mewujudkan perpustakaan

PERANAN PAKATAN
BELAJAR
Memelihara, memperlengkap dan MENGAJAR
mempermoden bahasa Melayu. PENGETAHUAN
BAHASA
Memelihara tulisan Jawi.

Menstandardkan ejaan & perkataan.

Mengembangkan pengetahuan melalui
ceramah & penyelidikan

PERANAN PBMPB



Mencipta perkataan baharu
Mengelarkan Peredar @ jurnal enam bulan
sekali
Mengadakan perpustakaan

PERANAN PBMPB 1.Mejar Dato' Muhammad Said Sulaiman
merupakan tonggak utama yang
menggerakkan Pakatan Bahasa Melayu
Persuratan Buku Diraja Johor (PBmPB)

2. Beliau banyak menyumbang makalahnya
dalam majalah PBmPB.

3.Beliau telah menghasilkan
a. Buku Katan (1936)
b. Jalan Bahasa Melayu (1937)
c. Penokok & Penambah (1939)

KEGIATAN UTAMA PBMPB

Menghasilkan buku
Membentuk istilah
Menganjurkan ceramah-ceramah
bahasa

PBMPB

34 buah buku telah diterbitkan dan terbahagi kepada dua:

1. Buku Ilmu Bahasa 2. Buku-buku lain
Melayu a. Berfokuskan bidang
sejarah, kebudayaan,
a. 16 buah buku yang riwayat dan
diterbitkan perkembangan PBmPB
berdasarkan bidang
ejaan, tatabahasa
dan perkamusan

ISTILAH PEMBENTUKAN

01 02 03 04

SETIAUSAHA PEJABAT KERJAYA WARTA

PBMPB | ISTILAH PEMBENTUKAN

ISTILAH PEMBENTUKAN

PBMPB

05 06 07

JURUCAKAP JADUAL WAKTU TIMBALAN

PBMPB | ISTILAH PEMBENTUKAN

KEANGGOTAAN

JOHOR PERAK SINGAPURA KELANTAN

TOKOH ZAA'BA
YANG
MENJADI DATO' ONN
AHLI JAAFAR
PBMPB
IBU ZAIN

RAHIM KOJOL

SUMBANGAN TOKOH Menerbitkan buku- Majalah Peredar, Aktiviti asas yang
buku tentang Buku Peribahasa telah dijalankan
bahasa Melayu, dan Jalan Bahasa oleh sastera-sastera
sejarah dan lain-lain Melayu antara PBmPB adalah
cabang ilmu majalah yang telah dengan
pengetahuan. diterbitkan. menerbitkan bahan
bacaan umum dan
buku-buku bahasa.

ASAS 50
PERANANNYA

Definisi Asas 50

Angkatan sasterawan 50 yang lebih dikenali
sebagai asas 50 merupakan sebuah
persatuan sastera yang pertama dan tertua
di Tanah Melayu. Persatuan ini ditubuhkan
pada 6 Ogos 1950. Tambahan lagi,
persatuan ini juga telah mewakili suara
masyarakat dan menggunakan sastera
sebagai sebuah idea untuk mencapai
kemerdekaan pada tahun 1957.

ASAS 50

TUJUAN ASAS 50 DITUBUHKAN

1 Memperluas dan mempertinggikan

mutu sastera Melayu.

2 Melindungi hak-hak dan kepentingan

bagi penulis dan para pengarang.

3 Mengadakan pembaharuan dalam

sistem sastera.

SUMBANGAN

ANGKATAN SASTERAWAN 50

Penulis bagi Asas 50 ini Penulis ini juga gigih Menjadikan tulisan
bergiat cergas dalam memperkembangkan rumi sebagai tulisan
bidang kritikan sastera dan mendaulatkan rasmi tetapi tetak
dengan menggunakan
bahasa Melayu. tidak melupakan
slogan "Seni Untuk tulisan jawi
Masyarakat".

Bahasa Melayu
Dalam Sistem
Pendidikan

LAPORAN BARNES 1950 LAPORAN BARNES 1950

Barnes telah mengatakan bahawa
pemerintahan Inggeris yang sudah melepasi
150 tahun ini telah menyebabkan orang
Melayu jauh tinggal di belakang kaum etnik
lain di tanah airnya sendiri.
Jawatankuasa Barnes yang dianggotai oleh
beberapa orang Melayu dan pegawai
pendidikan Inggeris menyatakan bahawa
orang Melayu hendaklah dibantu
membolehkan mereka mengambil tempat
dalam masyarakat etnik di tanah airnya
sendiri disamping mampu membentuk
sebuah bangsa yang bersatu.

CADANGAN

LAPORAN BARNES 1950

Meningkatkan taraf Peningkatan kualiti Mencadangkan apa-apa
pencapaian pelajar setiap guru, pencapaian sahaja cara untuk
Melayu di sekolah pedagogi setiap pelajar membaiki pentadbiran,
vernakular dan dan mencadangkan sama ada dengan
meningkatkan taraf kurikulum yang terbaik menubuhkan Penguasa
pencapaian dalam bagi guru-guru Pendidikan Tempatan
bahasa Inggeris. atau badan tempatan
dengan fungsi yang sama

LAPORAN BARNES 1950

LAPORAN Pelaksanaan ini akan membuatkan murid-murid Cina dan India
BARNES 1951 terpaksa menggugurkan bahasa ibundanya dan akan masuk ke
sekolah Melayu yang sudah ditransformasi. Walau bagaimanapun,
Ciri-ciri utama Sekolah Kebangsaan : jawatankuasa menyedari bahawa cadangan ini semakin lemah
Sistem ini telah menyediakan sekiranya setiap kaum etnik inginkan sekolah berbahasa sendiri
pendidikan rendah yang percuma
bagi semua kanak-kanak Masyarakat Cina telah menolak cadangan ini kerana mereka
daripada berbilang kaum etnik merasakan bahawa cadangan ini akan merosakkan bangsa
yang berumur antara enam mereka sendiri. Walaupun cadangan ini memberikan
hingga dua belas tahun. keuntungan kepada orang Melayu, namun pelatih-pelatih
Sistem ini juga bertujuan guru dari MPSI tetap menentang dan menunjukkan perasaan.
menghasilkan kanak-kanak
dwibahasa, terdidik dalam bahasa
Inggeris dan Melayu yang akan
menyambung pengajian kepada
peringkat yang lebih tinggi dalam
aliran Inggeris

LAPORAN
FENN-WU

LAPORAN Laporan Fenn-Wu ini jelas
FENN-WU 1951 menfokuskan kepada pendidikan
Cina di Malaysia. Sikap keterbukaan
dalam soal membina sistem
pendidikan dan kebudayaan negara
merupakan perkara yang diseru di
dalam laporan ini. Walaupun paduan
sekolah Cina tidak dapat diterangkan
dengan jelas dalam sistem aliran
pendidikan di negara, namun jelas
bahawa mereka berhasrat agar
bahasa ibunda mereka dapat
diterima dalam sistem pendidikan
negara (WB Hong, 2002)

1 Laporan yang menunjukkan reaksi tidak puas hati
masyarakat Cina terhadap laporan Barnes 1950
Laporan Fenn-Wu 2
3 Masyarakat Cina ketika itu menganggap bahawa
1951 4 laporan itu bertujuan menghapuskan kebudayaan
Cina dan bahasa Cina.
5
Pandangan dan kajian laporan kemudian diserap
ke dalam Ordinan Pelajaran 1952.
Sekolah vernakular seperti sekolah Cina, Tamil dan
Melayu dibenarkan beroperasi dengan menggunakan
tiga bahasa iaitu bahasa Cina, bahasa India dan
bahasa Melayu serta bahasa kebangsaan.
Sekolah aliran bahasa kebangsaan (Inggeris) turut
dikekalkan. Sekolah Vokasional dikembangkan bagi
menampung tenaga pekerja yang mahir.

ORDINAN
PELAJARAN

1952

ORDINAN PELAJARN 1952

Laporan yang telah ditubuhkan oleh Jawatankuasa British di Tanah
Melayu untuk mengkaji Laporan Barnes dan Laporan Fenn-Wu.
Penggunaan bahasa Inggeris di sekolah secara beransur-ansur di sekolah
vernakular melayu.

Penggunaan ketiga-tiga sistem bahasa diteruskan secara beransur-ansur
sehingga diserap dalam pendidikan kebangsaan.

Mengehadkan bilangan murid masuk ke sekolah Inggeris

Wujudnya sekolah menengah vokasional.

Namun, cadangan ini tidak dapat diteruskan kerana ketiadaan sumber
kewangan.

LAPORAN RAZAK
1956

LAPORAN Laporan Razak ini ini dikuatkuasakn oleh Ordinan
RAZAK 1956 Pelajaran 1957 yang telah menjadi perintis dalam
pengukuhan sistem pendidikan kebangsaan di Malaysia.
Selepas sahaja Malaysia merdeka, negara Malaysia telah
menjadi negara yang baharu yang lebih menfokuskan
kepada pengukuhan semula pendidikan negara supaya
matlamat perpaduan dapat diselarikan. (Jamaludin, 2011)

Laporan Razak 1956 boleh dijadikan sebagai batu
loncatan dalam perubahan sistem pendidikan
yang mempunyai perubahan ke arah lebih positif
terutamanya dalam membentuk dan memupuk
perpaduan negara ( Jamaludin, 2011)

LAPORAN RAZAK 1956

KONSEP
BAHASA
MELAYU
MODEN

BAHASA MELAYU MODEN

KONSEP-KONSEP

Bahasa Melayu moden ini akan bermula pada
abad ke-19.
Hasil karangan yang dicipta oleh Munsyi Abdullah
telah dianggap bermulanya fasa bahasa Melayu
moden.
Sebelum kedatangan British, bahasa Melayu
mencapai kedudukan yang tinggi kerana
berfungsi sebagai bahasa perantaraan,
pentadbiran, kesusasteraan dan bahasa
pengantar di pusat pengajian Islam.
British telah mengubah bahasa pengantar
kepada bahasa Inggeris selepas Perang Dunia
Kedua.
Perlembagaan Persekutuan Perkara 152 telah
menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa
kebangsaan selepas Malaysia mencapai
kemerdekaan.

CIRI-CIRI Bahasa Melayu dilihat sebagai mekanisme yang lengkap
BAHASA untuk mengungkapkan aspek-aspek abstrak, penyataan
MELAYU MODEN perasaan dan emosi, kemahiran berkarya dan kehalusan
bahasa dalam penulisan sastera.

Bahasa yang mudah dilentur mengikut keadaan semasa
dan keperluan

Bahasa Melayu dianggap bersifat sejagat kerana bahasa
Melayu ini mudah untuk dipelajari. Hal ini dikatakan
demikian kerana sistem fonologi yang mudah.

FUNGSI Digunakan sebagai
bahasa rasmi, bahasa
BAHASA pentadbiran, bahasa
MELAYU perhubungan umum
MODEN dan menjadi sebagai
bahasa pengantar.

Bahasa yang telah
berkembang sebagai
media komunikasi yang
lengkap dan sempurna.

DEWAN BAHASA Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) telah
DAN PUSTAKA ditubuhkan pada 22 Jun 1956 yang
diamanahkan untuk memelihara dan menjaga
(DBP) bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.
Penubuhan DBP mempunyai peranan yang
penting kerana mampu memberikan kesan yang
mendalam kepada masyarakat dan negara.

Sepanjang penubuhan DBP pelbagai usaha
yang telah dijalankan bagi memartbatkan
dan mendaulatkan bahasa Melayu sebagai
bahasa kebangsaan.

DEWAN BAHASA DAN PUSTAKA 22 JUN, 1956

PERANAN Membina dan memperkaya bahasa
DBP
1 kebangsaan dalam semua bidang

teknologi termasuk sains dan teknologi.

2 Memajukan bakat kesusasteraan
termasuk dalam bahasa kebangsaan.

Mencetak atau menerbitkan dalam

3 usaha percetakan atau penerbitan buku-

buku, risalah dan bentuk persuratan.

Memberikan impak yang baik dalam

4 bidang kesusasteraan, pendidikan dan

dalam industri percetakan negara.



PALLAVA

SISTEM Tulisan Pallava ini berasal daripada India. SEJARAH PERKEMBANGAN TULISAN DALAM BAHASA MELAYU
TULISAN Orang Hindu telah membawa tulisan ini semasa mereka tiba di kawasan-kawasan
PALLAVA Melayu seperti Srivijaya dan Palembang.
Tulisan Pallava telah menerima banyak pengaruh daripada bahasa Sanskrit yang
ketika itu menjadi bahasa pentadbiran dan ilmu pengetahuan.

Namun demikian, penyebaran tulisan ini telah menjadi
terhad kepada golongan istana sahaja kerana tiada
kemudahan asas untuk mengajar orang biasa membaca
dan menulis.
Penemuan terawal tulisan ini pada tiang batu
persembahan (Yupa) di daerah Kaman, iaitu di antara
Sungai Mahakam dengan Kedang Kepala.
Yupa telah dijumpai pada tahun 1879 oleh pekerja
topografi Belanda dan telah disimpan di Muzium
Nasional Jakarta.

TULISAN
PALLAVA

Tulisan Pallava jauh lebih kompleks
berbanding tulisan rumi. Hal ini
dikatakan demikian kerana adanya
sistem simbol bagi gabungan bunyi.

Contohnya -AU, -AI, PA, YA, KKA dan NCA.
Konsonan tidak menunjukkan huruf semata-mata tetapi membawa kepada pelbagai bunyi.

SISTEM TULISAN

KAWI

SISTEM TULISAN KAWI TULISAN KAWI

Aksara Jawa Kuno adalah turunan aksara Brahmi Pallava yang
pernah digunakan secara bersejarahnya di wilayah lautan Asia
Tenggar termasuk Kepulauan Melayu sekitar abad ke-8 hingga
abad ke-16. Aksara ini digunakan untuk menulis bahasa Sanskrit
serta bentuk-bentuk kuno bahasa-bahasa Jawa, Sunda dan
Melayu.
Sistem tulisan terawal di Nusantara dan merupakan pendahulu
bagi aksara-aksara yang lebih moden muncul seperti aksara
Jawa (Hanacaraka), aksara Bali, aksara Rencong dan aksara
Sunda.
Bahasa Sanskrit serta elemen Hindu merupakan nama kawi yang
diambil daripada perkataan Sanskrit yang bererti penyajak atau
penyair.

· Tulisan Kawi dikembangkan dari satu tulisan

Pallava dari selatan India dan digunakan untuk

menulis Bahasa Sanskrit dan Jawa Kuno.

· Perbezaan antara tulisan Jawi dan Kawi

adalah dari segi kepentingan suku kata

berbanding huruf.

Keunikan tulisan· kawi ialah huruf Batu nisan tersebut memaparkan pada
tahun 1463 terdapat tulisan kawi dan
yang ada hanyalah A, KA, ME, TI, jawi dimana mampu membuktikan
SA dan huruf-huruf lain yang kedatangan pengaruh orang Islam ke
lebih kurang sama namun Tanah Melayu.
sebutannya berbeza.

· Orang-orang Melayu menulis tulisan kawi di atas kulit-kulit
kayu, daun-daun lontar dan kepingan-kepingan logam.
· Penemuan batu nisan orang Melayu yang dikenali nama
Ahmad Majnun di Pengkalan Kempas, Sungai Ujung, Negeri
Sembilan.

SISTEM TULISAN JAWI

SISTEM Tulisan jawi telah muncul Pelbagai abjad Arab telah
TULISAN sekitar 1300 masihi dan telah diubahsuai untuk sesuai
dengan BM Klasik yang telah
JAWI berkembang disebabkan digunakan secara lisan atau
pedagang-pedagang Islam tulisan. Tulisan Jawi ditulis dari
yang datang dari Parsi atau
kiri ke kanan.
Timur Tengah.

Penggunaan tulisan Jawi Orang Melayu memandang
merupakan salah satu faktor tinggi terhadap tulisan Jawi
utama kebangkitan Bahasa
sebagai gerbang kepada
Melayu dalam serantau pemahaman Islam dan kitab
penyebaran agama Islam.
sucinya, Al-Quran.

KERJASAMA SERANTAU
DAN
PENGANTARABANGSAAN

Pengenalan

Kedudukan dan peranan bahasa Melayu sebagai bahasa
dunia memang ada dalam sejarah perkembangan dan
kebangkitan Melayu.
Perkaitan bahasa Melayu telah berkembang dalam
bidang pendidikan bahasa khususnya strategi penuturan
bahasa Melayu kepada penutur asing