การแต่งกล่องเพลิงพระราชทาน ก่อนการปฏิบัติพิธีการ

การเข้าแต่งกล่องเพลิงพระราชทาน ก่อนการปฏิบัติพิธีการพระราชทานเพลิงศพ เป็นส่วนหน่ึง
ของภารกจิ พิธกี ารศพทไี่ ด้รับพระราชทาน ในแนวทางของกระทรวงวฒั นธรรม ซง่ึ มีการปฏบิ ตั ิที่เป็นลาดบั
ขั้นตอน มีความเป็นรูปแบบท่ีเป็นระเบียบเรียบร้อย สะดวก และรวดเร็ว เพ่ือให้พิธีการสามารถดาเนิน
ต่อไปได้อย่างสมพระเกียรติ ดังนั้น จึงได้จัดทาองค์ความรู้นี้ข้ึน เพ่ือเป็นแนวทางในการฝึกซ้อมปฏิบัติ
ให้แกเ่ จา้ หนา้ ท่ี รวมถงึ ผทู้ ส่ี นใจอีกดว้ ย

อุปกรณส์ ำหรับการปฏิบัติงาน

กลอ่ งเพลิงพระราชทาน
ประกอบดว้ ยกล่องพลาสติกใสมฝี าปิด
ดา้ นในบรรจุ
- ดอกไมจ้ นั ทน์ ๑ ดอก
- ธูปไม้ระกำ ๑ ดอก
- เทียน ๑ เล่ม”

อุปกรณ์สำหรบั เตรยี มความพร้อม

๑) มดี คทั เตอร์ สำหรบั ตดั แตง่ เทียนใหม้ ีความยาวทเ่ี หมาะสมกับโคมไฟเชญิ เพลิงพระราชทาน
๒) เชือ้ น้ำมนั เทียน ใชใ้ นกรณีท่ีตอ้ งการใหจ้ ุดไฟติดไดโ้ ดยงา่ ย โดยการแตม้ ไว้ท่ีปลายเทยี น
๓) ไฟแช็ก เพื่อการเตรียมพร้อมในกรณีฉุกเฉิน เมื่อเพลิงพระราชทานถูกลมพัดอย่างแรงจนดับในขณะปฏิบัติหน้าท่ี
เจ้าหน้าทีผ่ ู้เชิญเพลงิ พระราชทานสามารถใช้ไฟแช็กจุดไฟขึน้ ใหม่อีกครัง้ ได้ ในขณะที่ยังมีเช้ือไฟพระราชทานคงเหลอื
บรเิ วณปลายเทียนอย่โู ดยไม่ดบั ไปทงั้ หมด

ขั้นตอนการเตรยี มความพรอ้ มกอ่ นการเชิญกลอ่ งเพลิงพระราชทาน
เมื่อเจ้าหน้าที่ ประสานงานกับเจ้าภาพ และได้รับกล่องเพลิงพระราชทาน
เรยี บร้อยแล้วให้ดำเนินการดงั ตอ่ ไปนี้
๑) เปิดฝากล่องเพลิงพระราชทาน ตรวจสอบความเรียบร้อยของ
ดอกไมจ้ ันทน์ และอุปกรณ์อน่ื ๆ ดา้ นในกลอ่ ง
๒) ทำการปรับขนาดของเทียนพระราชทานให้เหมาะสมกับโคมเพลิงที่ใช้
ปฏิบตั ิ และจัดการคลายไส้เทียนให้เรียบร้อย รวมถึงปรบั ความยาวให้ไม่ยาวจนเกินไป
ซึ่งทำให้เป็นอุปสรรคในขณะปฏิบัติได้หากต้องการความรวดเร็วในการจุดเทียนขณะ
เขา้ แตง่ กล่องเพลิงพระราชทาน สามารถแต้มเชอ้ื นำ้ มันเทยี นได้
๓) ใช้มีดคัทเตอร์กรีดสก็อตเทปใสที่ปิดผนึกกล่องไม้ขีดไฟพระราชทาน เพื่อความสะดวกรวดเร็วในการเปิดกล่องไม้ขีดไฟ
ขณะเข้าปฏบิ ตั แิ ต่งกลอ่ งเพลงิ พระราชทาน
๔) ปดิ ฝากลอ่ งเพลงิ พระราชทาน ผูกผา้ ริบบนิ้ ดำให้เรียบรอ้ ยตามเดมิ เชิญกล่องเพลงิ พระราชทานวางบนพานเชิญกลอ่ งเพลิง
พระราชทาน และนำไปประดิษฐานไว้ในที่ที่เหมาะสมเพื่อเตรียมการเข้าสู่ขั้นตอนการเชิญกล่องเพลิงพระราชทานตามที่ได้
ประสานงานกบั ทางเจา้ ภาพต่อไป
“ขั้นตอนการเตรียมความพร้อมก่อนการเชิญกล่องเพลิงพระราชทานข้างต้นควรดำเนินการให้แล้วเสร็จล่วงหน้าก่อนเวลาท่ี
ประสานงานในขั้นตอนการเชิญกล่องเพลิงพระราชทานกับทางเจ้าภาพ เพื่อที่จะมีเวลาตรวจสอบและแก้ไขปัญหาที่อาจเกิดขึ้นกับ
อปุ กรณต์ ่างๆ อนั จะทำให้การปฏิบัติหน้าทต่ี ามหมายรบั ส่ังเกดิ ความไมเ่ รยี บรอ้ ยได้”

ขัน้ ตอนการเข้าแต่งกล่องเพลงิ พระราชทาน กอ่ นการปฏบิ ตั ิพิธกี าร
กระทรวงวฒั นธรรม ไดใ้ หข้ ั้นตอนการปฏิบัตพิ ิธีในวนั พระราชทานเพลงิ ศพไวเ้ บ้ืองตน้ ดงั น้ี
“ในวันพระราชทานเพลิงศพ ทายาทต้องจัดเจ้าหน้าที่ จำนวน ๒ คน เป็นข้าราชการชาย แต่งกายเครื่องแบบปกติขาว
ไว้ทุกข์ หรอื ขอให้เจ้าหนา้ ทก่ี ระทรวงวฒั นธรรมปฏิบตั กิ ็ได้
๑. ผู้เชญิ ๑ คน ปฏบิ ัตหิ น้าทเ่ี ชญิ กล่องเพลิงพระราชทานขึน้ เมรุ ไปต้ังบนโตะ๊ ปผู ้าขาว มุมดา้ นข้างศรี ษะของผู้วายชนม์
๒. ผู้ปฏบิ ตั ิ ๑ คน ปฏิบตั ิหนา้ ท่แี กะกล่องเพลงิ พระราชทาน เมือ่ ใกลเ้ วลาที่จะพระราชทานเพลงิ หยบิ เทยี นชนวนแล้วจุดไฟ
จากกลักไม้ขีดไฟพระราชทาน นำไปปักไว้ในโคม หรือถือเทียนชนวนรอประธานจุดไฟพระราชทาน และนำดอกไม้จันทน์
พระราชทานวางบนพาน”

การแตง่ กายของเจ้าหน้าทกี่ ระทรวงวฒั นธรรม การแตง่ กายขา้ ราชการชาย

1.เจ้าหน้าท่ปี ฏิบัตพิ ิธีการ ๒ คน ต้ังแถวและเดนิ แถวข้ึนปฏบิ ตั ิ
ในชว่ งเวลาการเรมิ่ อา่ นหมายรับส่ัง
2.เจา้ หนา้ ท่ีท้ัง ๒ คน หยุดยืนบริเวณโต๊ะ
ประดิษฐานกล่องเพลิงพระราชทาน ให้
สัญญาณซ้ายหรือขวาหนั พร้อมกนั จากนั้น
ยกมือไหว้กลอ่ งเพลงิ พระราชทานพร้อม
กัน ๑ คร้ัง ก่อนการปฏิบัติ โดยใช้
การไหวร้ ะดบั ท่ี ๒

3.เจ้าหน้าทผ่ี ปู้ ฏบิ ตั ิ (คนท่ี ๑) ทำการเปดิ ฝากล่องเพลงิ พระราชทาน โดยการแก้
รบิ บ้ินดำและนำฝากล่องเพลงิ พระราชทาน มาวางซ้อนไว้ใต้กล่อง บนพานเชญิ
กลอ่ งเพลิงพระราชทาน

4.เจา้ หนา้ ทผี่ ู้เปิดฝากลอ่ งเพลิงพระราชทาน หยิบเทยี นพระราชทานออกจาก
กลอ่ ง และสง่ ให้กับเจ้าหน้าท่ีผชู้ ่วย (คนที่ ๒)

5.เจา้ หนา้ ทผี่ ูช้ ่วย เชญิ เทยี นพระราชทานไปปักไว้ยงั โคมเชิญเพลงิ พระราชทาน
และตรวจดูความแนน่ หนา รวมถึงจดั เทยี น

พระราชทานในลักษณะตั้งตรง ไมเ่ อียงไปดา้ นใดด้านหน่ึง
6.เจา้ หนา้ ทป่ี ฏบิ ัติ เชญิ กลอ่ งไม้ขดี ไฟพระราชทานซงึ่ มกี ารเตรียมพร้อมเอาไว้แล้ว ให้แก่เจา้ หน้าท่ีผชู้ ่วย เพอ่ื ทำการจุดไฟ

พระราชทานกบั เทยี นพระราชทานที่ประดิษฐานในโคมเชิญเพลงิ

7.

7.หลังจากจุดไฟพระราชทานและปิดบานพบั โคมเชิญเพลิงเรยี บร้อยแลว้ เจา้ หนา้ ที่ทำการดับไฟท่ไี มข้ ีดใหเ้ รยี บร้อย
นำกลบั ไปใส่ในกล่องไม้ขดี ไฟพระราชทาน แล้วสง่ คืนใหเ้ จา้ หน้าท่ปี ฏบิ ัตินำไปเกบ็ ใส่กลอ่ งเพลงิ พระราชทานตามลำดับ

8.เจ้าหน้าท่ปี ฏบิ ตั ิ เชิญดอกไมจ้ นั ทนพ์ ระราชทาน ส่งใหเ้ จา้ หน้าทีผ่ ูช้ ว่ ยนำไปวางไวบ้ นพานเชิญดอกไมจ้ นั ทน์ โดยวางให้สว่ น
ด้ามจับหันเข้าหาโคมเชิญเพลิง

9.เจา้ หนา้ ที่ปฏิบัติ ปิดฝากลอ่ งเพลงิ พระราชทาน ผกู ผ้าริบบ้ินดำให้เรยี บร้อยตามเดิม
10.เมือ่ เสร็จสิ้นขนั้ ตอนการปฏบิ ตั ิข้างต้นทั้งหมด ให้เจา้ หน้าที่ยกมอื ไหวก้ ลอ่ งเพลิงพระราชทานพรอ้ มกัน ๑ คร้ัง โดยใช้

การไหว้ระดับที่ ๒

ข้อมูลอ้างอิงอ่ืนๆ เช่น เอกสารงานวจิ ัย, แผ่นพบั , เวปไซต์, ฯลฯ
๑) กองพิธีการศพที่ได้รับพระราชทาน กระทรวงวัฒนธรรม. (๒๕๖๒). คู่มือเกี่ยวกับการปฏิบัติงาน
พธิ กี ารศพทีไ่ ดร้ ับพระราชทาน. (หน้า ๖๓). ม.ป.ท.
๒) สำนักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม. (๒๕๖๒). แนวทางการปฏิบัติงานพิธีการศพ
ที่ได้รับพระราชทาน สำนักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม. (หน้า ๔๖). กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตร
แหง่ ประเทศไทย.

เรยี บเรยี งโดย นายนนั ทวทิ ย์ ธาราสงั ข์ .

ตำแหน่ง นักวชิ าการวัฒนธรรมปฏิบตั ิการ .
.
หนว่ ยงาน กลุม่ อำนวยการพิธีการศพทไ่ี ด้รับพระราชทาน กรงุ เทพมหานคร

.