จริยธรรมในอาชีพคอมพิวเตอร์

จริยธรรมในอาชีพคอมพิวเตอร์ จัดทำโดย นางสาว นูรีดา มุนิมะ และคณะ ชั้นประกาศนียบัตรวิชาชีพปีที่ 3/2 นำเสนอ อาจารย์ฤทธิเกียรติ หะยีวามิส รายงานฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา20204-2009 จริยธรรมและกฎหมายคอมพิวเตอร์ หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ สาขาคอมพิวเตอร์รุรกิจ วิทยาลัยเทคโนโลยีอาซิซสถานพณิชยการ ปีการศึกษา 2566

คำนำ วิชาจริยธรรมและกฎหมายคอมพิวเตอร์ รหัสวิชา 20204-2009 สังคมสารสนเทศเป็นสังคมใหม่ เพื่อให้การอยู่ร่วมกันของคนในสังคมเป็นไปโดยสันติและสงบสุข เอื้อประโยชน์ซึ่งกันและกัน จึงต้องมีกฎเกณฑ์ ที่มากำหนดควบคุมเพื่อให้สังคมดังกล่าวให้มีความสงบเรียบร้อย ในปัจจุบันเครือข่ายอินเทอร์เน็ตได้เข้ามามี บทบาทในชีวิตประจำวัน มีการใช้คอมพิวเตอร์ และ ระบบสื่อสารกันมาก ขณะเดียวกันก็มีผู้ใช้เทคโนโลยี สารสนเทศในทางที่ไม่ถูก ไม่ควร ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีกฎหมายเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้บังคับควบคุมการใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศ และเมื่อมีกฎหมายออกมาบังคับใช้แล้ว ผู้ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศจะปฏิเสธว่าไม่รู้ กฎหมายไม่ได้ วิชาญ โพธิ์สิทธิ์

สารบัญ เรื่อง หน้า 1.ความหมายจริยธรรม 1 2.จริยธรรมในอาชีพ 1 3.จริยธรรมในอาชีพคอมพิวเตอร์ 2 บรรณานุกรม 4 ภาคผนวก 5

จริยธรรมงานอาชีพในคอมพิวเตอร์ คือ ความดีงามทางสังคมของมนุษย์ สามารถแยกแยะได้ว่าสิ่งไหนถูกสิ่งไหนผิดจะมากับคำว่า “จรรณ ยาบรรณ” ซึ่งก็คือข้อกำหนด กฎระเบียบหรือแนวปฏิบัติด้านความประพฤติที่ดีงาม ส่วนใหญ่มุ่งเน้นถึงกลุ่ม อาชีพใดอาชีพหนึ่ง จริยธรรมในงานอาชีพ อาชีพ คือ การทำงานซึ่งมีผลตอบแทนในรูปแบบรายได้เพื่อนำไปดำรงชีพ จริยธรรมในงานอาชีพ คือ กฎเกณฑ์ ข้อปฏิบัติในการประกอบอาชีพ เช่น ซื่อสัตย์ สุจริต มีความเป็นธรรม ความน่าเชื่อถือ ความไว้วางใจ มีวินัย จริยธรรมต่างๆ นี้ ประกอบอาชีพต้องนำมาใช้ในงานอาชีพของตน ไม่ว่าจะกลุ่มสาขาอาชีพใด ต้องปฏิบัติดังนี้ 1. การมีวินัยในการประกอบอาชีพ 2. มีความซื่อสัตย์สุจริต 3. มีความรับผิดชอบต่องานในอาชีพของตน 4. มีจริยธรรมต่อสิ่งแวดล้อม 5. สร้างความสัมพันธ์อันดีต่อผู้อื่น 6. มีความขยันหมั่นเพียร 7. ให้ข้อมูลข่าวสารอย่างถูกต้อง 8. ดำเนินธุรกิจถูกกฎหมาย 9. มีจรรยาบรรณต่ออาชีพ จริยธรรมในอาชีพคอมพิวเตอร์ 1

จริยธรรมในงานอาชีพคอมพิวเตอร์ งานอาชีพคอมพิวเตอร์ คือ งานบริการด้านคอมพิวเตอร์ต่างๆ มีความสัมพันธ์กับระบบคอมพิวเตอร์และระบบ สารสนเทศทั้งฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ และ พีเพิลแวร์ –ขอบข่ายของงานอาชีพคอมพิวเตอร์ 1. งานบริการสารสนเทศ ( information service ) เป็นการบริการทางด้านข้อมูล เท็จจริงต่างๆ 2. งานบริการด้านฮาร์ดแวร์ ( hardware ) เป็นงานบริการที่เกี่ยวข้องกับระบบฮาร์ดแวร์คอมพิวเตอร์ 3. งานบริการด้านซอฟต์แวร์ ( software ) เป็นงานบริการที่เกี่ยวกับระบบสารสนเทศต่างๆ 4. งานบริการเกี่ยวกับการพัฒนาบุคลากรด้านคอมพิวเตอร์ ( peopleware ) เป็นงานที่เกี่ยวข้องกับ บุคคลากรที่ทำงานด้านคอมพิวเตอร์ทั้งหมด - ปัญหาจริยธรรมในอาชีพคอมพิวเตอร์ เนื่องจากคอมพิวเตอร์เป็นองค์หลักที่สำคัญของการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ จากการแตกต่างกัน ทั้งด้านความคิดการศึกษาศีลธรรม จรรยาบรรณของบุคคลในสังคมซึ่งมีหลายระดับและหลาย อาชีพ การละเมิดสิทธิของผู้อื่นจึงมีโอกาสเกิดขึ้นได้เสมอและบ่อยครั้ง - ประเด็นหลักของจริยธรรมเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ 1. ความเป็นส่วนตัว (information privacy=P) คือความเป็นส่วนตัวของข้อมูลและสารสนเทศสิทธิที่ จะอยู่ตามลำพังและเป็นศิษย์ที่เจ้าของสามารถจะควบคุมข้อมูลของตนเองในการเปิดเผยให้แก่ ผู้อื่นหรือไม่ก็ได้ 2. ความถูกต้อง(information accuracy= A) คือการใช้คอมพิวเตอร์เพื่อรวบรวม จัดเก็บและ เรียกใช้ ข้อมูล คุณลักษณะที่สำคัญประการหนึ่งก็คือความน่าเชื่อถือ ความถูกต้องของข้อมูลที่นำออก เผยแพร่ 3. ความเป็นเจ้าของ (Information property=P) คือสิทธิในการเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์การถือครอง ทรัพย์สินซึ่งในสังคมของเทคโนโลยีสารสนเทศกล่าวถึงการละเมิดสิทธิ์ของซอฟต์แวร์จะแตกต่าง กันออกไปบางครั้งเจ้าของลิขสิทธิ์อาจจะอนุญาตให้ติดตั้งได้เพียงครั้งเดียวหรือไม่อนุญาตให้เช็ค กับคอมพิวเตอร์เครื่องอื่นเลย 4. การเข้าถึงข้อมูล (data accessibility=A)คือการเข้าไปใช้งานโปรแกรมหรือระบบคอมพิวเตอร์ มักจะกำหนดสิทธิ์ตามระดับของผู้ใช้งานเพื่อป้องกันการเข้าไปดำเนินการต่างๆกับข้อมูลซึ่งผู้ใช้ไม่ มีส่วนเกี่ยวข้องและการรักษาความลับของข้อมูล * หลักจริยธรรมในการใช้งานคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศทั้ง 4 ประการข้างต้น เรียกว่าหลักการ PAPA * - ข้อควรปฏิบัติสำหรับผู้ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ 2

เทคโนโลยีสารสนเทศในปัจจุบันถือได้ว่าเป็นบริการสาธารณะและมีผู้ใช้งานเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะอินเทอร์เน็ต ผู้ใช้บริการที่มีจริยธรรมย่อมมีมารยาทและถือเป็นหลักปฏิบัติร่วมกันเพื่อ ป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นดังนี้ 1. มารยาทของผู้ใช้อินเทอร์เน็ต ได้แก่ 1.1 การติดต่อสื่อสารกับเครือข่าย ในการเชื่อมต่อเข้าสู่เครือข่ายควรใช้ชื่อบัญชีและรหัสผ่านของ ตนเองไม่ใช้ของผู้อื่นและรักษารหัสผ่านของตนเองเป็นความลับ 1.2 การใช้ข้อมูลบนเครือข่าย ควรเลือกใช้ข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือมีแหล่งที่มาของผู้เผยแพร่ และที่ติดต่อ 1.3 การติดต่อสื่อสารระหว่างผู้ใช้ ควรใช้ภาษาที่สุภาพใช้คำให้ถูกความหมาย เขียนให้ถูกต้อง ตามหลักไวยากรณ์ 1.4 ระยะเวลาในการใช้บริการ คำนึงถึงระยะเวลาในการติดต่อกับเครือข่ายและเชื่อมต่อกับ เครือข่ายเฉพาะช่วงเวลาที่ต้องการใช้งานจริงๆ 1.5 ควรระบุแหล่งที่มาวันเดือนปีที่ทำการเผยแพร่ข้อมูล ที่อยู่ หมายเลขโทรศัพท์ของผู้เผยแพร่ รวมทั้งควรมีคำแนะนำและคำอธิบายการใช้ข้อมูลอย่างชัดเจน 1.6 ไม่ควรเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร รวมทั้งโปรแกรมของผู้อื่นก่อนได้รับอนุญาตจากเจ้าของ 1.7 ไม่ควรเผยแพร่โปรแกรมที่นำความเสียหาย เช่นไวรัสคอมพิวเตอร์เข้าสู่ระบบเครือข่าย และ ควรตรวจสอบแฟ้มข้อมูล ข่าวสาร หรือโปรแกรมว่าปลอดไวรัสก่อนเผยแพร่เข้าระบบ อินเทอร์เน็ต - บัญญัติ 10 ประการของการใช้คอมพิวเตอร์ * ลินดา เฮอร์นดอน ได้กล่าวถึงบัญญัติ 10 ประการของการใช้คอมพิวเตอร์ไว้ดังนี้ 1. ต้องไม่ใช้คอมพิวเตอร์ทำร้ายหรือละเมิดผู้อื่น 2. ต้องไม่รบกวนการทำงานของผู้อื่น 3. ต้องไม่สอดแนม แก้ไข หรือเปิดดูแฟ้มข้อมูลของผู้อื่น 4. ต้องไม่ใช้คอมพิวเตอร์เพื่อโจรกรรมข้อมูลข่าวสาร 5. ต้องไม่ใช้คอมพิวเตอร์สร้างหลักฐานที่เป็นเท็จ 6. ต้องมีจรรยาบรรณในการใช้เครือข่ายออนไลน์ 7. ให้ระมัดระวังในการละเมิดหรือสร้างความเสียหายให้ผู้อื่น 8. แหล่งที่มาของข้อมูลควรอ้างอิงแหล่งข่าวสารได้ 9. ไม่กระทำรบกวนผู้อื่นโดยการโฆษณาเกินความจำเป็น 10. ดูแลและแก้ไขหากตกเป็นเหยื่อจากโปรแกรมอันไม่พึงประสงค์ เพื่อป้องกันมิให้คนอื่นตก เป็นเหยื่อ 3

บรรณานุกรม คณะวิชาการ The Justice Group รวมกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ห้างหุ้นส่วนจำกัดพิมพ์อักษร, 2561 ชยกร (อรรถสิทธิ์) ชื่นสงวน. ประมวลกฎหมายอาญา. กรุงเทพฯ: บริษัท อักษรพิพัฒน์ จำกัด, มปป. ปวริศร เลิศธรรมเทวี. ความรู้เกี่ยวกับกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: ศูนย์หนังสือกฎหมายวิญญูชน, 25261. สุเนติ คงเทพ. คำอธิบายกฎหมายเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์. กรุงเทพฯ: บริษัท กรุงสยามพับลิชซื่ง จำกัด, พ.ศ. 2559 ณัฐพล บัวอุไร. 2554, KKU.MOOC, https://sites.com 4

ภาคผนวก 5

6

7

8

9

10

11

12

13

สมาชิกในกลุ่ม นางสาวกิฟล๊ะห์ ปาจอ เลขที่3 นางสาวอาอีกะห์ สาเระ เลขที่10 นางสาวนูรีดา มุนิมะ เลขที่11 นางสาวซีตีรอกีเยาะ ตาเห เลขที่17 นางสาวนูรฮายาตี สาและ เลขที่28