The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

วารสารเพลงดนตรี Music Journal Volume 26 No.10 มิถุนายน 2564

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by cstd, 2022-03-24 22:51:48

วารสารเพลงดนตรี Music Journal Volume 26 No.10 มิถุนายน 2564

วารสารเพลงดนตรี Music Journal Volume 26 No.10 มิถุนายน 2564

Keywords: Music Journal,วารสารเพลงดนตรี

PENINSULA MOMENTS

At The Peninsula Bangkok, world-class hospitality enriched with compelling
Thai cultural experiences creates perfect memorable moments.



Volume 26 No. 10 สวัสั ดีผี ู้้�อ่า่ นเพลงดนตรีที ุกุ ท่า่ น ถึงึ แม้้ เพลงไทยสากลที่�ฟังั แล้ว้ ก่อ่ ให้เ้ กิดิ ความสุขุ
June 2021 เวลาจะล่ว่ งเลยมาจนถึงึ เดือื นมิถิ ุนุ ายน ปีี โดยรวมและให้้ผลในทางบวกแก่่ปวงชาว
๒๕๖๔ แล้ว้ แต่ส่ ถานการณ์ก์ ารแพร่ร่ ะบาด ไทย เพลงคลาสสุุขจะมีีเพลงใดบ้้าง เชิิญ
ของเชื้�อไวรัสั โคโรนา (COVID-19) ทั้�งใน ผู้้�อ่่านพลิกิ ไปติดิ ตามในเล่่ม
ประเทศไทยและทั่�วโลกยังั คงดำำ�เนินิ ต่อ่ ไป
แม้จ้ ะมีกี ารระดมฉีดี วัคั ซีนี อย่า่ งมากมาย ด้า้ นคอลัมั น์ด์ นตรีไี ทย นำำ�เสนอบทความ
แต่่เชื้ �อไวรััสก็็พััฒนาและกลายพัันธุ์ �ไปอีีก น่า่ สนใจเกี่�ยวกับั กลุ่�มเครื่�องดนตรีกี ระทบ
หลากหลายสายพันั ธุ์� ทำำ�ให้ว้ ัคั ซีนี อาจจะไม่่ จังั หวะ ฉิ่�ง ฉาบ กรับั โหม่ง่ โดยนำำ�เสนอ
สามารถป้อ้ งกันั ไวรัสั โคโรนาได้ค้ รอบคลุมุ ถึึงประวััติิความเป็็นมาของเครื่�องดนตรีี
ทุุกสายพัันธุ์� สำำ�หรัับผู้�ที่�ได้้รัับวััคซีีนแล้้ว บทบาทของเครื่�องกระทบในบทเพลง
ยังั คงต้อ้ งระมััดระวััง รัักษาระยะห่่างทาง และพิธิ ีีกรรมต่่าง ๆ พร้้อมทั้�งแสดงโน้้ต
สัังคมอยู่ �เสมอ เพลงประกอบ

ในเดือื นกรกฎาคมที่�จะถึงึ นี้� จะครบรอบ ๑ คอลัมั น์์ Piano Repertoire นำำ�เสนอ
ทศวรรษ ของการก่่อตั้�งวง Mahidol บทเพลงร้อ้ งศิลิ ป์์ หรือื เรียี กว่า่ Art Song
University Choir หรืือเรีียกสั้�น ๆ ว่า่ โดยบทเพลงร้อ้ งศิลิ ป์น์ั้�น เป็น็ บทประพันั ธ์์
MU Choir โดยวิิทยาลััยดุุริิยางคศิิลป์์ สำำ�หรับั นักั ร้อ้ งและเปีียโน ซึ่�งในบทความ
วงขัับร้้องประสานเสีียงสำำ�หรัับนัักศึึกษา จะนำำ�เสนอบทบาทของนัักเปีียโนในการ
มหาวิิทยาลััยมหิิดลที่่�มีีใจรัักในดนตรีี ที่� บรรเลงเพลงร้้องศิิลป์์ ซึ่�งมีีประเด็็นและ
ได้้ผ่่านการคััดเลืือกมาจากหลากหลาย สาระที่่�น่่าสนใจหลากหลายด้้านสำำ�หรัับ
คณะ ควบคุุมวงโดย อาจารย์์ ดร.ฤทธิ์� การบรรเลงเปียี โนในบทเพลงประเภทนี้�
ทรัพั ย์ส์ มบูรู ณ์์ ในช่ว่ ง ๑๐ ปีที ี่่�ผ่า่ นมา วง
MU Choir ได้เ้ ข้า้ ร่ว่ มร้อ้ งเพลงในกิจิ กรรม สำำ�หรัับผู้้�อ่่านที่ �สนใจศึึกษาต่่อที่่�ต่่าง
ต่่าง ๆ ทั้�งระดัับมหาวิิทยาลััยไปจนถึึง ประเทศ พลิกิ ไปคอลัมั น์์ Study Aboard
ระดับั นานาชาติิ อีีกทั้�งยังั สร้้างผลงานได้้ โดยนำำ�เสนอประสบการณ์ก์ ารเรียี นต่อ่ ด้า้ น
รับั เหรียี ญรางวัลั จากการเข้า้ ร่ว่ มรายการ music production ในระดับั ปริญิ ญาตรีี
แข่่งขัันการขัับร้้องประสานเสีียงจากต่่าง ที่� Berklee College of Music ที่�เมืือง
ประเทศอีกี หลายรายการ สามารถพลิกิ ไป บอสตััน ประเทศสหรััฐอเมริิกา
อ่า่ นประสบการณ์ข์ องวงได้ใ้ นเรื่�องจากปก
นอกจากนี้� ยังั มีีบทความด้า้ นดนตรีี
สำำ�หรับั คอลัมั น์์ Music Entertainment บำำ�บััด ดนตรีีวิทิ ยา และดนตรีีไทย ที่่�น่า่
นำำ�เสนอเพลงไทยคลาสสุขุ ตอนที่� ๑ โดย สนใจให้้ติดิ ตามในเล่ม่
คำำ�ว่า่ คลาสสุุข เป็็นคำำ�ลูกู ผสม ที่�ผู้�เขีียน
อาจารย์ก์ ิติ ติิ ศรีเี ปารยะ คิดิ ค้น้ เพื่�อนิยิ าม ดวงฤทัยั โพคะรััตน์ศ์ ิริ ิิ

เจา้ ของ ฝ่า่ ยภาพ สำ�ำ นัักงาน

วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ คนึงนิจ ทองใบอ่อน วิทยาลัยดุริยางคศิลป์
มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยมหิดล
ฝา่ ยศิลป์ (วารสารเพลงดนตรี)
บรรณาธิิการบริหิ าร ๒๕/๒๕ ถนนพุทธมณฑลสาย ๔
จรูญ กะการดี ต�ำบลศาลายา อ�ำเภอพุทธมณฑล
ดวงฤทัย โพคะรัตน์ศิริ นรเศรษฐ์ รังหอม จังหวัดนครปฐม ๗๓๑๗๐
โทรศัพท์ ๐ ๒๘๐๐ ๒๕๒๕-๓๔
หัวหน้ากองบรรณาธิการ พิสจู นอ์ กั ษรและรูปเลม่ ต่่อ ๓๒๐๕
โทรสาร ๐ ๒๘๐๐ ๒๕๓๐
ธััญญวรรณ รััตนภพ ธัญญวรรณ รัตนภพ [email protected]

ท่ีปรกึ ษากองบรรณาธิการ เว็บมาสเตอร์

Kyle Fyr ภรณ์ทิพย์ สายพานทอง

กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธ์ิในการพิจารณาคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์โดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า ส�ำหรับข้อเขียนท่ีได้รับการ
พิจารณา กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ที่จะปรับปรุงเพ่ือความเหมาะสม โดยรักษาหลักการและแนวคิดของผู้เขียนแต่ละท่านไว้ ข้อเขียน
และบทความท่ีตีพิมพ์ ถือเป็นทัศนะส่วนตัวของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จ�ำเป็นต้องเห็นด้วย และไม่ขอรับผิดชอบบทความนั้น

Dean’s Vision สารบัญ P5i4ano Repertoire

Contents เพลงร้อ้ งศิลิ ป์์กัับนักั เปีียโน
รสิิกมน ศิยิ ะพงษ์์
Musicology (Rasikamon Siyapong)

04 26 6M2usic Therapy

วงขัับร้อ้ งประสานเสีียง: คีีตกวีเี ชื้�้อสายแอฟริกิ ันั ตอนที่� ๖ Experiencing Music
ประสบการณ์์และการเรีียนรู้ � Florence Price วีีรสตรีีแห่ง่ Therapy Summer Camp
ณรงค์์ ปรางค์์เจริญิ ดนตรีีคลาสสิกิ ของชาว for Children’s Emotional
(Narong Prangcharoen) แอฟริิกันั -อเมริิกันั Regulation 2020
กฤตยา เชื่่อ� มวราศาสตร์์ J. J. Maung
Cover Story (Krittaya Chuamwarasart) (เจ. เจ. หม่่อง)

06 T3h0ai and Oriental Music Study Abroad

Mahidol University Choir: ฉิ่่ง� ฉาบ กรัับ โหม่่ง 66
Ten years of competing, เครื่�่องดนตรีทีี่� (ไม่)่ ต้้องเรียี น
experiencing and performing เดชน์์ คงอิ่่ม� การเรีียนปริิญญาตรีีที่ �
in international stage (Dejn Gong-im) Berklee College of Music
Rit Subsomboon ประเทศสหรัฐั อเมริิกา
(ฤทธิ์์� ทรัพั ย์์สมบูรู ณ์์) 50 (ตอนที่� ๑: จุดุ เริ่�มต้น้ ) 
มานิิกา เลิศิ อนุุสรณ์์
M10usic Entertainment ปี่พ�่ าทย์์ และแตรวง (Manica Lertanusorn)
คณะโชคสิิทธิิชัยั ศิลิ ป์์
“เรื่�่องเล่า่ เบาสมองสนองปัญั ญา” ธัันยาภรณ์์ โพธิิกาวินิ
เพลงไทยสากลคลาสสุขุ (ตอนที่� ๑) (Dhanyaporn Phothikawin)
กิติ ติิ ศรีีเปารยะ
(Kitti Sripaurya)

DEAN’S VISION

วปงรขะัสับบร้อ้กงาปรณร์ะสแ์ ลาะนกเสาีรยี เงรี:ียนรู้�้

เรื่�อ่ ง:
ณรงค์์ ปรางค์์เจริญิ (Narong Prangcharoen)
คณบดีีวิิทยาลััยดุรุ ิยิ างคศิิลป์์ มหาวิิทยาลััยมหิดิ ล

การเรียี นรู้�สามารถเกิดิ ขึ้�นได้จ้ าก จนทำำ�ให้้เกิิดการทดลอง ในที่่�สุุด ประสบการณ์แ์ ละองค์ค์ วามรู้� กิจิ กรรม
เหตุปุ ัจั จัยั หลายอย่า่ ง ในปัจั จุบุ ันั การ ก็็นำำ�มาสู่�ความรู้� ทฤษฎีี และองค์์ ที่่�สำำ�คัญั อย่า่ งหนึ่�ง คือื กิจิ กรรมการ
ได้ม้ าซึ่�งความรู้� มีรี ูปู แบบที่�แตกต่า่ ง ความรู้้�ต่า่ ง ๆ วิทิ ยาลัยั ดุรุ ิยิ างคศิลิ ป์์ ขัับร้้องประสานเสีียง ซึ่�งวิิทยาลััย
กันั ออกไป ไม่ใ่ ช่เ่ พียี งการเรียี นเพื่�อให้้ มหาวิทิ ยาลัยั มหิดิ ล เป็น็ หน่ว่ ยงาน ดุุริิยางคศิิลป์์มีีวงขัับร้้องประสาน
รู้� แต่เ่ ป็น็ การสร้า้ งประสบการณ์เ์ พื่�อ หนึ่�งที่�เชื่�อว่า่ ความรู้� ไม่จ่ ำำ�เป็น็ ต้อ้ ง เสียี งอยู่่�ด้ว้ ยกันั หลายวง จะเป็น็ การ
ให้้ได้้มาซึ่�งความรู้� ความรู้�อาจเกิิด อยู่�ในรููปของการเรีียนในห้้องเรีียน ขับั ร้อ้ งประสานเสียี งเฉพาะนักั เรียี น
ขึ้�นได้้จากการแสวงหาด้้วยตนเอง เพีียงอย่่างเดีียว แต่่สามารถเกิิด นัักศึึกษาที่�เรีียนเอกดนตรีี หรืือ
หรืือการได้้รัับแรงกระตุ้�นต่่าง ๆ ขึ้�นได้้จากประสบการณ์์จริิงของผู้� จะเป็็นการเปิิดโอกาสให้้นัักเรีียน
ก็ท็ ำำ�ให้เ้ กิดิ การเรียี นรู้� เกิดิ การฝึกึ ฝน เรีียนแล้้วเปลี่�ยนมาเป็็นความรู้้�ก็็ นักั ศึกึ ษาที่�สนใจเข้า้ มาร่ว่ มกันั ร้อ้ งเป็น็
จนนำำ�มาสู่�ความรู้�ได้ใ้ นที่่�สุดุ เช่น่ เดียี ว เป็็นได้้ ทำำ�ให้้วิิทยาลััยมีกี ารมุ่�งเน้น้ วงมหาวิทิ ยาลัยั อย่า่ งเช่น่ Mahidol
กับั นักั วิทิ ยาศาสตร์ท์ี่�เกิดิ ความสงสัยั ในกิิจกรรมหลายด้้าน เพื่�อให้้เกิิด University Choir (MU Choir)
04

นอกเหนืือจากนี้้�ยัังมีีวงขัับร้้อง การปฏิบิ ัตั ิติ ามมาตรการที่่�กำำ�หนดใน เพลงดำำ�เนินิ ไป เราจะช่ว่ ยกันั ขับั ร้อ้ ง
ประสานเสีียงสำำ�หรัับผู้�ที่�เกษีียณ สถานการณ์์โควิดิ -๑๙ เพลงเหล่า่ นั้�นได้อ้ ย่า่ งไพเราะมากขึ้�น
อายุกุ ารทำำ�งาน อย่า่ งเช่น่ วงหนุ่�ม การร้อ้ งเพลงดูเู หมือื นเป็น็ สิ่�งที่� ถ้า้ เราไม่ส่ นใจบทบาทหน้า้ ที่� ร้อ้ งตาม
สาวน่่อยน้้อย เป็น็ ต้น้ ทุกุ คนชื่�นชอบและเป็น็ เรื่�องของการ ที่�อยากจะร้อ้ งไปเรื่�อย ๆ ไม่ส่ นใจคน
วง MU Choir เป็็นวงที่�ได้ร้ ัับ ผ่อ่ นคลายจากความตึงึ เครียี ดทั้�งหลาย รอบข้า้ ง แน่น่ อนเพลงนั้�นจะออกมา
การสนัับสนุุนจากหลายคณะใน เป็น็ การได้ร้ ะบายออกทางอารมณ์ท์ี่� ไม่ไ่ พเราะอย่า่ งที่�ควรจะเป็น็ เมื่�อใด
มหาวิทิ ยาลัยั มหิดิ ล ได้ส้ ร้า้ งชื่�อเสียี ง เกิดิ ขึ้�นในทางบวกอย่า่ งหนึ่�ง เพราะ ที่�เราเป็น็ ผู้�ตาม หรือื เป็น็ ผู้�ประสาน
ให้แ้ ก่ม่ หาวิทิ ยาลัยั อย่า่ งมาก ไม่ว่ ่า่ เมื่�อเรามีคี วามเครียี ดมาก เราอาจจะ เราก็็ควรเปิิดโอกาสให้้คนที่�เป็็น
จะเป็็นการเดิินทางไปแข่่งขัันที่่�ต่่าง พูดู จาไม่ด่ ีกี ับั คนอื่�น หรือื ด่า่ ว่า่ คนอื่�น ผู้้�นำำ�หรืือทำำ�นองหลัักได้้แสดงอย่่าง
ประเทศจนได้ร้ ับั รางวัลั อย่า่ งมากมาย เล่่าหรืือระบายเรื่�องที่�เครีียดกัับคน เต็็มที่� และเมื่�อถึึงเวลาที่�เราได้้ทำำ�
หรือื จะเป็น็ การร้อ้ งในงานสำำ�คัญั ต่า่ ง ๆ รอบข้า้ ง ซึ่�งในบางครั้�งอาจจะสร้า้ ง หน้้าที่�เป็็นทำำ�นองหลักั part อื่�น ๆ
รวมไปถึึงคอนเสิิร์์ตที่่�สำำ�คััญร่่วม ปัญั หาตามมาในภายหลังั ได้้ แต่ก่ ารที่� ในวงก็็จะหลีีกทางเพื่�อให้้เราได้้นำำ�
กัับวง Thailand Philharmonic ร้อ้ งเพลง คนร้อ้ งจะใส่อ่ ารมณ์เ์ ข้า้ ไป อย่า่ งไพเราะด้ว้ ยเช่น่ กันั มาถึงึ ตอน
Orchestra อย่่างเช่่น การแสดง ในเนื้�อเพลง ในเพลงที่�จะร้อ้ ง ถึงึ แม้้ นี้�ผมคิดิ ว่า่ การร้อ้ งประสานเสียี งไม่ใ่ ช่่
คอนเสิิร์์ต NieR และ Symphonic จะร้้องเพลงที่่�มีีความรุุนแรง หรืือ แค่ฝ่ ึกึ hard skill หรืือทัักษะที่�ได้้
Anime เป็น็ ต้น้ การดำำ�เนิินงานสู่่�ปีี มีีเนื้�อหาที่่�ค่่อนข้้างหนััก ก็็จะไม่่ได้้ มาจากการร้อ้ ง เช่น่ การออกเสีียง
ที่� ๑๐ ที่�วง MU Choir ได้้ขัับร้้อง ทำำ�ให้ก้ ารแสดงอารมณ์น์ั้�นดูกู ้า้ วร้า้ ว หรือื การควบคุมุ เสียี งให้ต้ รงตามตัวั
เพลงที่�ไพเราะให้ช้ าวมหิดิ ลและสังั คม เหมือื นกับั การพูดู ไม่ด่ ีหี รือื ด่า่ ว่า่ คน โน้้ตเท่่านั้�น แต่ย่ ัังเป็น็ การฝึกึ soft
ได้ร้ ับั ฟังั อย่า่ งต่อ่ เนื่�อง จากการเกิดิ อื่�น จึงึ เป็น็ เรื่�องที่�หลายคนสามารถ skill ที่�ได้ม้ าจากการทำำ�งานร่ว่ มกันั
สถานการณ์์โควิิด-๑๙ ทำำ�ให้้วงก็็มีี ทำำ�ได้เ้ พื่�อผ่อ่ นคลายความเครียี ดของ ฝึกึ life and work competency ฝึกึ
ข้้อจำำ�กััดในการรวมตััวเพื่�อฝึึกซ้้อม ตนเอง แน่่นอนหลายคนอาจจะโต้้ การอยู่่�ด้ว้ ยกันั ทำำ�งานร่ว่ มกันั อย่า่ ง
และแสดงให้้กัับผู้�ฟัังและแฟนเพลง แย้ง้ ว่า่ แต่ก่ ารร้อ้ งเพลงดังั ๆ อาจจะ สอดคล้อ้ งและลงตัวั นอกเหนือื จาก
ได้ช้ มกันั แต่ก่ ็ไ็ ม่ไ่ ด้ท้ ำำ�ให้ค้ วามมุ่�งมั่�น สร้า้ งความรำ�� คาญและเกิดิ ความขัดั นั้�นยัังเป็็นการยกตััวอย่่างของการ
ของวงหายไป เพราะทางวงเองก็ย็ ังั แย้ง้ ในหมู่�คนที่�ไม่อ่ ยากฟังั ได้้ ในข้อ้ นี้� เรียี นรู้�ที่�เห็น็ ผลได้อ้ ย่า่ งรวดเร็ว็ เพราะ
มีกี ารเตรียี มการในการจัดั การเพื่�อที่� ถือื ว่า่ เป็น็ ด้า้ นหนึ่�งที่�จะเกิดิ ขึ้�นได้้ แต่่ เมื่�อทุกุ คนรู้�จักหน้า้ ที่�ของตนเองในวง
จะได้พ้ ร้อ้ มในเวลาที่�สถานการณ์ก์ ลับั เมื่�อเทียี บระหว่า่ งการร้อ้ งเพลงดังั ๆ ก็จ็ ะสามารถขับั ร้อ้ งเพลงออกมาได้้
มาดีขีึ้�น จะได้ม้ ีผี ลงานในการนำำ�ออก กับั การพูดู เสียี งดังั ที่�อาจจะด่า่ ว่า่ คน อย่า่ งไพเราะ ซึ่�งเป็น็ การสร้า้ งความ
มาเสนอได้้อย่่างรวดเร็็ว การซ้้อม อื่�นแล้ว้ การร้อ้ งเพลงเสียี งดังั ก็ย็ ังั มีี รู้�ในด้า้ นต่า่ ง ๆ จากการกระทำำ� ไม่ใ่ ช่่
วงขัับร้้องประสานเสีียงเป็็นเรื่�องที่� แง่ด่ ีกี ว่า่ มาก จึงึ ถือื ว่า่ เป็น็ อีกี หนทาง การเรีียนเพื่�อรู้� แต่่เป็็นการเรีียนรู้�
ลำำ�บากในสถานการณ์์โควิิด เพราะ หนึ่�งที่�จะสามารถนำำ�ไปใช้้ได้้ ที่ �เกิิดขึ้ �นจากประสบการณ์์และการ
นักั ร้อ้ งสามารถสร้า้ งความฟุ้�งกระจาย การร้อ้ งเพลงเป็น็ หมู่�คณะ เป็น็ ทำำ�งานอย่่างแท้้จริงิ
ของละอองลอยได้ถ้ ึงึ ๖ เมตร ทำำ�ให้้ กิจิ กรรมที่�สร้า้ งความสามัคั คีแี ละสร้า้ ง
การร้้องเพลงร่่วมกัันเป็็นหมู่�คณะ จุดุ มุ่�งหมายร่ว่ มกันั สร้า้ งการเรียี นรู้�
สร้้างความเสี่�ยงอย่่างมาก วงจึึง ที่�จะอยู่่�ด้ว้ ยกันั ทำำ�งานด้ว้ ยกันั รู้้�จัก
ต้้องปรัับการฝึึกการร้้องโดยการใส่่ หน้า้ ที่�ของตนในองค์ป์ ระกอบของวง
หน้้ากาก ต้้องชื่�นชมอาจารย์์ฤทธิ์� ซึ่�งการที่่�นักั ศึกึ ษามหาวิทิ ยาลัยั มหิดิ ล
ทรัพั ย์ส์ มบูรู ณ์์ ที่�ฝึกึ นักั ร้อ้ งประสาน ได้ม้ ีโี อกาสเรียี นวิชิ าขับั ร้อ้ งประสาน
เสียี ง จนในขณะนี้�เสียี งร้อ้ งในขณะที่� เสียี งด้ว้ ยกันั ก็เ็ ป็น็ การสร้า้ งความรู้�
ใส่ห่ น้า้ กากค่อ่ นข้า้ งใกล้เ้ คียี งกับั ตอน จากการปฏิบิ ัตั ิจิ ริงิ จากการทำำ�งาน
ที่�ถอดหน้้ากาก จึึงไม่่ทำำ�ให้้ความ จริิง เพราะเมื่�อเรารู้�หน้้าที่�ของเรา
ไพเราะของการขับั ร้อ้ งสูญู เสียี ไปจาก ในวง บทบาทของเราในขณะนั้�นที่�

05

COVER STORY

Mahidol University Choir:
Ten years of competing, experiencing and
performing in international stage

Story:
Rit Subsomboon (ฤทธิ์์� ทรัพั ย์ส์ มบูรู ณ์์)
Ph.D. (Music)
Full-time Instructor, Conducting Department
College of Music, Mahidol University
Mahidol University Choir Director

“Music does not exist until it is performed.”
Benjamin Britten (1913-1976)

History of MU Choir institutes, colleges and faculties took place ten years ago at Thailand’s
of Mahidol University, conducted University Choral Competition, in
The Mahidol University choir, by Rit Subsomboon. Since its which they placed second (ranking
also known as MU Choir, founded establishment, the choir always as the top choir in the country).
in July 2011 by the College of actively performs for important The choir’s first participation in an
Music, Mahidol University in academic and cultural events held international choral competition was
order to promote musical activities by the university. The Mahidol in Moscow, Russia, at the Moscow
to non-music majors, is the University Choir has developed International Children and Youth
University’s premier mixed choir into a society of choral music in Choral festival, and having brought
composed of a selected group of Thailand. Their first competition back top prizes, the choir started
students representing different

06

to become a part of choral music Republic. By winning the grand prizes mentioned above are not
in the world. MU Choir has taken prize, MU Choir became the first easy to achieve. The choir has
home a total of twenty-four awards Choir in Thailand to win the grand gained popularity from winning
from ten international competitions prize from an international choral competitions. Is it because we
summarized as follows: competition. want to win? Is it because we
want to gain popularity from
In 2012, Moscow International In 2018, successful participation beating others?
Children and Youth Choral Festival, in Llangollen Musical Eisteddfod
winning the 1st grade diploma in and Bronze Medal together Why competition?
mixed youth choir category; second fifth audience award from the
prize in spiritual music category. International Choir Competition “Competition is for horses,
2018, Miltenberg. not artists.”
In 2013, Inter two silver medals
from mixed youth choir category In 2019, gold medals in Mixed Bela Bartok (1881-1945)
and spiritual, a capella category Youth Choir Category (Competition Recently, contests have
from Slovakia Cantat. and Champoinship), Musica Sacra gradually become a prominent
Category (Competition), and factor of life in the world of music.
In 2016, two gold medals in Category Winner of Mixed Youth In other words, our contemporary
mixed youth choir category and Choir Category (Competition and musical period is capable of
gospel category from Kaunas Cantat. Championship) from 8th Bali being remembered as the era of
Silver Diploma in gospel category International Choir Festival, Bali, competition. Going back to 19th
and the first prize in sacral music Indonesia; gold medal in Mixed century, when the musical culture
category from Mundus Cantat, Voices (Senior Youth) Category was mainly public performance
Sopot, Poland. and silver medal in Sacred / and concert and going far beyond
Church Choir Category from that, musical competitions have
In 2017, two silver medals 12th International Choral Festival had a long history, especially for
in mixed chamber choir category Orientale Concentus. singers since the ancient Greece
and sacred music category from at least six centuries B.C.
the Harmonie Festival, Limburg, MU Choir is one of the
Germany. Two gold medals and choirs whose goals are primarily
grand prize from Festival of participating in competitions. The
Songs held in Olomouc, Czech

07

When we think of the word an audience and juries, expecting the choir’s singing to its highest
“competition”, what always comes to career development or treating the level. Inspiration coming from live
mind is fighting, beating. According competition as a springboard to performance of other competing
to such automatic thought of the musical success,- are goals, the choir can be even much more
word, and unfortunate integration competition can be the best of effective by allowing the choir
of the competition into the world lifetime or the worst of lifetime. to listen and model themselves
of music in spite of disapproval of on high-quality competing choirs.
Bela Bartok (and probably others The only reason for MU Definitely, a choir will not greatly
as well), its definition can distract Choir’s participation in choral advance unless the conductor makes
competitors from the underlying competitions is to foster choir improvement. During competitions,
and initial ideas of musical contests. learning and singing standards. juries, in fact, judge conductors,
Actually, taking into the depth and In short, MU Choir can attribute not choirs. Hence, watching and
the roots of the word compete, improvement and success to learning from other conductors are
competition has two hidden competitions. the first priority for the MU Choir
meanings. It is derived from the conductor. For instance, conductors
Latin word ‘com’ - together and Taking the positive side of can set up opportunities to observe
‘petere’ - seek or attack. choir competitions, they open one another’s choir rehearsals.
opportunities for sharing insights,
In accordance with the roots of inspiration and going beyond the How to be in competition?
the word, firstly, it simply means best. We were greatly inspired.
beating, fighting. Secondly, it Inspiration has never been expired. The choir can only rehearse
means to seek together, to meet Once we were inspired, we are for eight months starting from the
or come together. Unquestionably, always inspired. That is the audition for being choir members.
when a person is honing his or reason why we have not stopped Unfortunately, not many of the
her potential into perfection, it competing. If our goal was only choir members have chances to
is easier to accomplish when to win we might have stopped develop their singing skill further
competition coming from others competing. due to studying in other campuses
forces him or her to do so. Surely, in their second year of study.
competition can foster learning Conductors, as one of the The choir cannot make progress
and improvement. In contrast, if most important key success unless a goal is set. The decision
second-important goals - such as factors of a choir, need learning to join a competition provides a
beating the competitors, impressing and inspiration as well. One of clear goal which can unite their
the hardest tasks for the conductor
is to motivate the choir, to hone

08

commitment. Choirs need goals The jury judged the competing the Harmonie Festival 2017.
to reach and a competition can choir with the criteria; programme 9. The Eight Bali International
provide excitement and challenge. dramaturgy, voice production or
original interpretation. Choir Festival 2019, Bali,
To prepare for competition, Indonesia
we have to firstly understand 3. Kaunas Cantat 2016,
how choir competitions work. Kaunas, Lithuania The jury members had applied
Choir competitions have different these exact criteria for this
standards which can be seen in Singing technique and sound competition: intonation, fidelity
both the structure of procedures, culture, Intonation and rhythm, to the score, sound qualities of
the requirements demanded of Expressiveness and stylistics, and the choir and overall impression.
competitors and the awarding choice of repertoire and dramaturgy
system. The competition consists were looked for. 10. The Twelfth International
of rounds with a closing of Choral Festival Orientale
elimination in each round. Apart 4. Mundus Cantat 2016, Concentus, Singapore
from such regards, possibly, due Sopot, Poland
to the higher cost of participation Each participating choir was
comparing to competition purposed The adjudicators evaluated judged based on the three following
for solo instrumentalist, choirs’ choir intonation, sound quality, aspects. The first is technical
recordings in the preliminary faithfulness to the original of the aspects, consisting of good
round are sometimes used in music and interpretation, artistic intonation, perfect rhythm, fine
preliminary judging at high-level aspects of the performance and diction, proper singing dynamics,
of competitions. the level of difficulty of chosen and sound balance. The second is
repertoire. musicality, comprised of fidelity to
Prizes awards to choirs are the original score, musical phrasing,
based on distinctive systems 5. Harmonie Festival 2017, interpretation, and appropriate
which can imply how strong the Lindenholzhausen, Germany style of the chosen repertoire.
competitions are: the standard The third is overall impression
system whose prizes given are The evaluation was categorized - programming, expression and
awarded in accordance with the into two main areas. The first is overall artistic impression.
standard of the performance of technical performance which
the choir and the ranking system. consisted of intonation, rhythm, Regardless of differences in
Contrary to the first system, not all phrasing, and articulation. The adjudicating criteria and terms
participating choirs are awarded; second is artistic performance, used, what a good choir musically
however, choirs get a chance to comprised of tempo, agogic, means can be summarized into
outshine the rest of the competing dynamics, interpretation of the text, three main areas as follows:
choirs. stylistic accuracy, overall tone of
the choir, appropriate compilation 1. Musicianship: fidelity to the
The second important issue is of the program. score, intonation, sound quality,
to understand the judging criteria sound blending and fine diction
of choir competitions. Having 6. Festival of Songs 2017,
participated in eleven international Olomouc, Czech Republic 2. Musicality: interpretation
choir competitions, we had found and expression
common criteria as well as different The choirs were judged based
and unique ones. on intonation, fidelity to the score, 3. Artistic impression: musical
sound qualities of the choir and details and creativity which can
1. Moscow Sounds 2012 overall impression. impress audiences.
(Moscow International Children
and Youth Choral Festival), 7. Llangollen Musical Next episode, we will look
Moscow, Russia Eisteddfod 2018, Llangollen, into depth and detail of what a
Wales, United Kingdom good choir means and how to
The jury members of the prepare the choir, specifically MU
competition evaluated competing Due to the fact that this choral Choir, to reach its full potential in
choirs from depth of its detail in competition is one of the toughest order to stand proudly in those
the repertoire selected, artistic and oldest choir competitions, competitions.
solutions, performing skills, although no formal adjudicating
complexity of repertoire. method was provided, participating
choirs had to be perform perfectly
2. Slovakia Cantat 2013, in every artistic aspect.
Bratislava, Slovakia
8. International Choir
Competition 2018, Miltenberg,
Germany

The adjudicating criteria of
this competition were similar to

09

MUSIC ENTERTAINMENT

เ“พเรื่ลอ่� งงเไลท่า่ ยเบสาาสกมอลงคสลนาอสงสปัุญัขุ ญ(ตาอ”นที่ � ๑)

เรื่อง:
กิตติ ศรเี ปารยะ (Kitti Sripaurya)
อาจารยป์ ระจ�ำสาขาวิชาดนตรีสมยั นยิ ม
วทิ ยาลัยดรุ ยิ างคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหดิ ล

การดนตรีขี องชาวตะวันั ตกมีวี ิวิ ัฒั นาการมาร่ว่ ม ๕ ที่�จะเข้้าถึึง หากแต่่มีีความต้้องการได้้เสพเสีียงดนตรีี
ศตวรรษ ตั้�งแต่่เริ่�มหาสััญลัักษณ์์มาแทนเสีียงสั้�น-ยาว บ้า้ งก็พ็ ากัันสร้้างงานกัันขึ้�นมาเองตามมีตี ามเกิิด บาง
หนักั -เบา คิดิ วิธิ ีกี ารขับั ร้อ้ งทบเสียี งในลักั ษณะต่า่ ง ๆ เพื่�อ ส่่วนกลายเป็็นเพลงพื้�นบ้้านขับั ขานสืบื ทอดต่อ่ ๆ กััน
เพิ่�มความกัังวานกลมกลืืนของมวลเสีียงโดยรวม การ มารุ่�นต่อ่ รุ่�นแบบมุุขปาฐะ ต่อ่ มากลุ่�มชนบางเหล่า่ ของ
ประดิิษฐ์์และพััฒนาเครื่�องดนตรีีหลายหลากชนิิดจน ทั้�ง ๒ ฝ่า่ ยเกิิดความรู้้�สึกึ อยากก้า้ วผ่่านออกนอกงาน
ลงตััว สร้้างหลัักเกณฑ์์หลัักการจนกลายมาเป็็นวิิชา ดนตรีทีี่�ตนเองจำำ�เจมานาน เพื่�อสัมั ผัสั “โลกภายนอก”
ประวััติิศาสตร์์ดนตรีีตะวัันตกและทฤษฎีีดนตรีีสากล บ้้าง ทำำ�ให้้ดนตรีีคลาสสิิกผู้�ยิ่�งยงมาผสานกัับเพลง
ตั้�งแต่่ระดัับปฐมถึึงขั้�นสููง ก้้าวหน้า้ มาให้เ้ หล่่านัักเรีียน พื้�นบ้้านที่�มั่�นคง การนี้�เป็็นส่่วนสำำ�คััญหนึ่�งที่่�ก่่อให้้เกิิด
นักั ศึกึ ษาและผู้�สนใจได้้เรีียนรู้้�กัันจนปััจจุบุ ััน ดนตรีีแนวใหม่่ เรีียกว่่า “popular music” (ดนตรีี
ดนตรีคี ลาสสิกิ (classical music) ที่�เรียี กขานกันั สมััยนิิยม) ส่่วนกิิจกรรมอื่�นที่่�ช่่วยสร้้างเสริิมกำำ�เนิิด
หมายถึึงดนตรีีที่�ได้้รัับการยอมรัับจากมวลมหาชน ของ popular music โปรดดูจู ากข้้อความต่อ่ ไปนี้� ตััด
คนค่่อนโลก โดยเฉพาะในประเทศทางตะวัันตกที่่�มีี ทอนจาก Wikipedia-History of Music “Pre-19th
อำำ�นาจทั้�งทางเศรษฐกิิจการเมืืองการทหาร ทำำ�ให้้ century Starting in the 17th century, immigrants
สามารถส่่งออกวััฒนธรรมด้้านนี้�สู่�ประเทศที่่�อ่่อน to North America brought with them the music
ด้้อยกว่่า โดยมาทั้�งภาคสมััครใจและบัังคัับ ดนตรีี and instruments of the Old World, including the
คลาสสิิกยุุคต้้นถููกจำำ�กััดอยู่�ในแวดวงชนชั้�นสููงผู้�มั่�งคั่�ง fiddle, dulcimer, and harmonica. ‘Blue Juniata,’
พวกขุุนน้ำำ��ขุุนนางไฮโซ ชาวบ้้านชายขอบทั่�วไปยาก a song about a Pennsylvania Indian maid named

10

Alfarata, could be considered the เนื้�อหามัักเกี่�ยวข้้องกัับความรู้้�สึึก ถึงึ ไม่ไ่ ด้้พูดู ภาษาอังั กฤษ) และมักั จะ
first popular ‘Western’ song.” นึึกคิิด จิินตนาการ ความใฝ่่ฝััน ร้้องเพื่่�อเฉลิิมฉลองในการเริ่�มต้้นปีี
ดนตรีีป๊๊อปปูลู าร์์ หรืือเรีียกกััน ความรักั ในลักั ษณะต่า่ ง ๆ ส่ว่ นลีลี า ใหม่่ในช่่วงเสีียงตีีของนาฬิิกาเที่่�ยง
เป็น็ ภาษาไทยว่า่ “ดนตรีสี มัยั นิยิ ม” จัังหวะก็็มีีมากมาย ทั้�งช้้า ปาน คืืน นอกจากนั้้น� ยังั ใช้้ร้้องในงานศพ
จากจุุดเริ่�มต้้นก็็มีีการพััฒนาอย่่าง กลาง และเร็็ว หลากหลายอารมณ์์ พิิธีีสำ�ำ เร็็จการศึึกษา และการร่ำ��� ลา
ต่อ่ เนื่�อง ด้ว้ ยความเป็น็ ที่่�นิยิ มในชน ทั้�งเศร้า้ อ่อ่ นหวาน เร้า้ ใจ คึกึ คักั เป็็นต้้น ชื่่อ� ของเพลง “Auld Lang
หมู่�มาก จดจำำ�ติิดหููฟัังง่่าย ยิ่�งพอ สนุกุ สนาน เพลงประเภทนี้้�มีีอยู่�ไม่่ Syne” นั้้น� เมื่�่อแปลแล้้ว หมายถึงึ
เข้้าสู่�ระบบธุุรกิิจเฉกเช่่นปััจจุุบััน น้อ้ ยที่่�คำำ�ร้อ้ งให้ค้ วามหมายที่่�ดีี ช่ว่ ย “เมื่่�อเนิ่่�นนานมา” ส่ว่ นเนื้้อ� เพลงนี้้�
ดนตรีีประเภทนี้้�ก็็แพร่่หลายมีีการ เสริมิ พลังั ใจ ปลอบโยนเพื่�อนมนุษุ ย์์ มีีเนื้้�อส่่วนใหญ่่ว่่าด้้วยเรื่่�องของการ
แลกเปลี่�ยนกระจายออกสู่�วงกว้้าง ในยามทุกุ ข์ย์ าก เพลงไทยสากลของ ให้้อภัยั และการลืืมเรื่อ�่ งบาดหมางที่่�
ไปทั่�วโลก หลายเพลงกลายเป็็น เราก็เ็ ช่น่ กันั ๙๐ กว่า่ ปีมี านี้� มีหี ลาย ผ่า่ นมา เพลงนี้้ค� นไทยเองก็ร็ู้จ� ักั กันั ดีี
“อมตะ” ได้ร้ ับั ความนิยิ มข้า้ มยุคุ สมัยั หลากลีลี าที่่�นักั ประพันั ธ์เ์ พลงทั้�งมือื เพราะมีที ำำ�นองนี้้แ� ต่ร่ ้้องในภาษาไทย
มีีการนำำ�มาทำำ�ซ้ำำ��บ่่อยครั้�ง เจ้้าของ อาชีพี และมือื สมัคั รเล่น่ รังั สรรค์ก์ ันั ขึ้�น ด้้วย โดยเพลงออลด์์แลงไซน์ท์ ี่่แ� ต่ง่
วัฒั นธรรมนี้้�ถึงึ กับั ใช้ค้ ำำ�ว่า่ “standard มา ฝรั่่�งเขามีศี ัพั ท์เ์ ฉพาะของเขาเอง เนื้้อ� เป็็นภาษาไทยนั้้�น เราเอามาตั้้�ง
popular song” ในบ้า้ นเราเรียี กอย่า่ ง สำำ�หรับั เรียี กเพลงแบบนี้้�ดังั กล่า่ วแล้ว้ ชื่�อ่ ใหม่่ว่า่ “เพลงสามััคคีีชุุมนุุม” ผู้้�
เป็น็ ทางการว่า่ “เพลงไทยสากล” ก็็ ผู้�เขีียนบทความนี้้�มีีแนวคิิดจะหา ที่่�แต่่งหรืือประพัันธ์์เนื้้�อร้้องเพลงนี้้�
เช่่นกันั เกือื บ ๑๐๐ ปีีที่่�ผ่า่ นมา มีี กลุ่�มคำำ�มารวมกันั เพื่�อเรียี กเพลงไทย เป็็นภาษาไทยก็ค็ ืือ เจ้้าพระยาพระ
“standard thai-sakol song” สากลที่�ไพเราะเสนาะโสตอุโุ ฆษนาม เสด็จ็ สุเุ รนทราธิบิ ดีี หรืือที่่ม� ีนี ามเดิมิ
ปรากฏอยู่�หลายเพลง ตัวั อย่า่ งเช่น่ พอดียี ุคุ นี้้�คำำ�ว่่า hybrid (ลูกู ผสม) ว่า่ ม.ร.ว.เปียี มาลากุลุ ณ อยุธุ ยา
“คิิดถึึง” (จัันทร์์กระจ่่างฟ้้า นภา มีกี ารใช้ก้ ันั แพร่ห่ ลาย จึงึ ตัดั สินิ ใจใช้้ อดีีตพระพี่่�เลี้้�ยงผู้้�ดููแลพระบาท
ประดัับด้้วยดาว...) งานประพัันธ์์ แบบฝรั่่�งผสมไทยเป็น็ “เพลงคลาสสุขุ ” สมเด็็จพระมงกุุฎเกล้้าเจ้้าอยู่่�หััว
คำำ�ร้อ้ งของเจ้า้ พระยาธรรมศักั ดิ์�มนตรีี หมายความถึงึ เพลงไทยสากลชั้�นดีทีี่� สมัยั ที่่พ� ระองค์ท์ ่า่ นเรียี นหนังั สืืออยู่�
“กล้ว้ ยไม้(้ ลืมื ดอย)” ของ “พรานบูรู พ์”์ ฟังั แล้ว้ ก่อ่ ให้เ้ กิดิ ความสุขุ โดยรวมและ ที่่�อังั กฤษ ครั้�งที่่ร� ัชั กาลที่่� ๖ ยังั ทรง
“กุุหลาบในมืือเธอ” ผลงานร่่วม ให้ผ้ ลในทางบวกแก่ป่ วงชนชาวไทย พระเยาว์์ ดำ�ำ รงพระอิิสริิยยศเป็็น
กัันของ “ขุุนวิิจิิตรมาตรา” และ เม่ือสืบค้นเพลงไทยสากลจาก สมเด็จ็ พระบรมโอรสาธิริ าชฯ สยาม
“เรือื โทมานิติ เสนะวีณี ินิ รน.” ทั้�ง ๓ อดตี ทเี่ ขา้ ลกั ษณะ “เพลงคลาสสขุ ” มกุฎุ ราชกุมุ าร จุดุ ประสงค์ข์ องการ
เพลงอายุุเกิิน ๙๐ ปีี “บััวขาว” หลายขอ้ มลู บง่ บอกวา่ เพลง “สามคั คี ประพันั ธ์เ์ นื้้อ� ร้้องเพลงนี้้� เพื่อ�่ สำำ�หรับั
“ลมหวน” และ “เพลิิน” ผลงาน ชุมนุม” เป็นเพลงไทยสากลเพลง นักั เรียี นร้้องถวายความจงรักั ภักั ดีตี ่อ่
“ท่า่ นผู้�หญิงิ พวงร้อ้ ย สนิทิ วงศ์”์ ร่ว่ ม แรกของบ้านเมืองเราที่สอดคล้อง พระมหากษัตั ริยิ ์ใ์ นรัชั สมัยั พระบาท
กับั เครือื ญาติิ บันั ทึกึ เสียี งครั้�งแรกปีี กบั นิยามความหมาย ข้อความตอ่ สมเด็จ็ พระมงกุฎุ เกล้้าเจ้้าอยู่่�หัวั
พ.ศ. ๒๔๘๒ (ข้้อมููลจากหนัังสืือ ไปน้ีพรรณนาไว้อย่างกระจ่างชัด ต่อ่ มาคนไทยเรานำำ�เพลงนี้�มาใช้้
“ตำำ�นานครูเู พลง เพลงไทยสากล ลูกู โปรดพจิ ารณา ขับั ร้อ้ งภายหลังั จบการประชุมุ หรือื
กรุุง” เรียี บเรียี งโดย คีตี า พญาไท) ประวััติิเพลงสามััคคีีชุุมนุุม การชุมุ นุมุ ในลักั ษณะใกล้เ้ คียี งกับั ฝรั่่�งผู้�
ปัจั จุบุ ันั บทเพลงเหล่า่ นี้้�ยังั มีกี ารนำำ� (สำำ�เนาจากเว็บ็ เพจ ห้อ้ งสมุดุ เคลื่�อนที่� เป็น็ ต้น้ ทาง เนื้�อเพลงสามัคั คีชี ุมุ นุมุ
มาทำำ�ซ้ำำ��ทั้้�งในเชิงิ ธุรุ กิจิ และการกุศุ ล สำำ�หรัับชาวตลาด)
อันั แสดงถึงึ ความนิยิ มของผู้�คนที่่�ยังั Auld Lang Syne บทกวีี
มีตี ่อ่ บทเพลงนั้�น ๆ สกอตแลนด์์ ที่่�เขียี นขึ้้น� โดยโรเบิิร์์ต
“standard popular song” เบิริ ์น์ ส ในปีี ค.ศ. ๑๗๘๘ เป็น็ ที่่ร�ู้จ� ักั
ส่่วนใหญ่่มีีคำำ�ร้้องประกอบอยู่่�ด้้วย ในประเทศที่่พ� ูดู ภาษาอังั กฤษ (รวม

11

๑) พวกเราเหลามาชุมนุม ตา งคุมใจรัก สมัครสมาน
ลว นมติ ร จิตชนื่ บาน สราญเรงิ อยู ทกุ ผู ทุกนาม **

๒) กจิ ใด ธ ประสงคมี รว มใจภักดี แดพระจอมสยาม ** อนั ความกลมเกลียว
พรอมพรบึ ดังมือเดียวยาม ยากเห็นชว ย บห นา ย บวาง ** กันเปน ใจเดียวประเสรฐิ ศรี

๓) ที่หนักกจ็ ักเบาคลาย ท่อี ันตราย ก็ขจดั ขัดขวาง ทกุ สิ่งประสงคจงใจ
ฉลองพระเดชบจ าง กตเวทิคุณ พระกรุณา ** จกั เสรจ็ สมไดด ว ยสามคั คี

๔) สามัคคีนแี่ หละลาํ้ เลศิ จักชูชาตเิ ชิด พระศาสนา
สยามรัฐจกั วัฒนา ปรากฏเกยี รติฟุงเฟอ ง กระเด่อื งแดนดิน **

ทั้�ง ๔ ท่่อนเพลงล้้วนมีีเนื้�อหาส่่งเสริิมให้้ผู้�คนมีีความรัักกลมเกลีียวสามััคคีีกัันในการทำำ�กิิจกรรมต่่าง ๆ
ตรงสร้้อยเพลงที่่�ว่่า “อัันความกลมเกลีียวกัันเป็็นใจเดีียวประเสริิฐศรีี ทุุกสิ่�งประสงค์์จงใจ จัักเสร็็จสมได้้ด้้วย
สามัคั คี”ี ให้้ความชัดั เจนอย่่างยิ่�งโดยไม่ต่ ้อ้ งบรรยายให้ม้ ากความ นี่่�คืือเพลงคลาสสุุขแรก ที่�ผู้�เขียี นฯ คััดสรร
มาสำำ�หรัับท่า่ นผู้้�อ่่าน
12

13

รับั ฟังั เพลงนี้�ในรููปแบบใหม่่ทั้�งแนวดนตรีีและการนำำ�เสนอ ได้้จาก
popular music - https://www.youtube.com/watch?v=PRJHVthHCkA
orchestra + chorus - https://www.youtube.com/watch?v=VZC7GMkywZc
ดนตรีบี รรเลงไทยผสมสากล - https://www.youtube.com/watch?v=zmfgFtHYfrQ

เจ้้าพระยาพระเสด็็จสุุเรนทราธิิบดีี

เพลงคลาสสุุข ลำำ�ดับั ที่� ๒ ปีี พ.ศ. ๒๔๗๗ เจ้้าพระยาธรรมศักั ดิ์�มนตรีี (สนั่�น เทพหััสดิิน ณ อยุุธยา) หรืือ
“ครูเู ทพ” ตัดั ทอนทำำ�นองบางส่ว่ นจาก Zigeunerweisen หรือื Gypsy Air, Op. 20 (1878) ผลงานของ Pablo
de Sarasate มาประพัันธ์เ์ นื้�อร้อ้ งภาษาไทย ให้ช้ื่�อเพลงว่่า คิดิ ถึงึ (ข้้อมููลจาก http://bangkrod.blogspot.
com/2011/08/gypsy-moon.html รายละเอีียดมากกว่่านี้้�สืืบค้้นได้้จาก https://www.naewna.com/
lady/517701) บัันทึกึ เสียี งครั้�งแรกขับั ร้อ้ งโดย เฉลา ประสพศาสตร์์ เมื่�อ พ.ศ. ๒๔๙๔ ต่อ่ มามีีการนำำ�มา
บันั ทึกึ เสียี งขับั ร้อ้ งโดยนักั ร้อ้ งหลายท่า่ น ที่�แพร่ห่ ลายมากน่า่ จะเป็น็ ฉบับั ขับั ร้อ้ งโดย จินิ ตนา สุขุ สถิติ ย์์ และชรินิ ทร์์
นัันทนาคร (ศิิลปินิ แห่่งชาติทิั้�ง ๒ ท่า่ น)

๑) จนั ทรก ระจางฟา นภาประดับดว ยดาว ๒) งามใดหนอ จะพอทดั เทียบเปรียบนอง
โลกสวยราวเนรมติ ประมวลเมืองแมน เจา งามตองตาพ่ี ไมม ีใครเหมอื น
ลมโชยกลิน่ มาลา กระจายดินแดน ถา หากนองอยูดว ย และชวยชมเดอื น
เรียมนีแ้ สนคะนงึ ถงึ นอ งนวลจนั ทร โลกจะเหมอื นเมืองแมน แมนแลว นวลเอย

ส รุ ป ความเปนเพลงคลาสสขุ

โลกน้ชี างงดงาม ยามคา่ํ คนื มีแสงจนั ทร อยางไรกต็ าม งามใดเลาจะเทา เทยี มนอ ง
แสงดาว ชว ยเพมิ่ ความสวยงาม หากเราอยกู ันเพยี งสองตอสอง
เหลา น้ที ําใหคิดถึงนอ งมากมาย ชนื่ ชมทอ งฟา โลกนค้ี งโสภายง่ิ นกั

14

15

ต้้นฉบับั เนื้�อร้อ้ งดั้�งเดิมิ โดย “ครููเทพ” - https://www.youtube.com/watch?v=nRY4X1b38dY
ขับั ร้อ้ งโดย จินิ ตนา สุุขสถิติ - https://www.youtube.com/watch?v=gobgDga1tQU
ขับั ร้้องโดย ชรินิ ทร์์ นัันทนาคร - https://www.youtube.com/watch?v=ve-qegeMm64

Pablo de Sarasate เจ้้าพระยาธรรมศัักดิ์ �มนตรีี

เพลงคลาสสุขุ ลำำ�ดับั ที่� ๓ ได้้แก่่ เพลงบัวั ขาว กำำ�เนิิดเกิิดขึ้�นตั้�งแต่่ พ.ศ. ๒๔๘๐ ข้อ้ ความต่่อไปนี้�ให้ร้ าย
ละเอียี ดถึึงความเป็็นมาเป็น็ ไปของบทเพลงนี้�

16

๑) เห็นบัวขาว พราวอยู ในบงึ ใหญ ๒) นา้ํ ใส ไหลกระเซน็ เหน็ ตัวปลา
ดอกใบ บปุ ผชาติ สะอาดตา วา ยวน ไปมา นา เอน็ ดู

๓) หมภู มุ รนิ บินเวียนวอ น ๔) พายเรือนอ ย คลอ ยเคล่อื น ในสาคร
คอยรอน ดมกล่ิน กลน่ิ เกสร คอยพาจร หา งไป ในกลางน้ํา

ลีลี าทำำ�นองเพลงนี้้�ค่อ่ นข้า้ งช้า้ เนื้�อร้อ้ งเพียี ง ๘ วรรคของเพลงนี้� สามารถพรรณนาถึงึ ดอกบัวั สีขี าวดูสู ะอาดตา
ขึ้�นอยู่�ในบึงึ น้ำำ��ใสเสียี จนกระทั่�งมองเห็น็ ปลาแหวกว่า่ ยอยู่�ไปมา นอกจากนี้้�ยังั มีเี หล่า่ ผึ้�งบินิ วนเวียี นเที่�ยวหาเกสร
จากดอกบััวที่�บานสะพรั่�งอยู่� เป็็นบรรยากาศช่่วยสร้้างความเพลิิดเพลิินเจริิญใจให้้แก่่ผู้�ที่�มาพายเรืืออยู่�ในบึึงนี้�
เฉพาะลีลี าทำำ�นองก็ใ็ ห้ค้ วามไพเราะเพราะงานบรรเลงเผยแพร่อ่ อกสู่่�สังั คมเป็น็ ที่�ยอมรับั กันั ทั่�วไป เมื่�อจัดั ทำำ�เป็น็
เพลงขับั ร้้องในลักั ษณะต่่าง ๆ ก็ม็ ีีความสมบููรณ์์มากยิ่�งขึ้�น เรีียกได้้ว่่าฟัังกันั เพลิดิ เพลินิ เสริิมความสุุขความสงบ
ให้้สังั คมไทยหรือื แม้้กระทั่�งชุุมชนต่่างชาติิ

17

โปรดสัังเกตช่ว่ ง peak ของแนวทำำ�นอง

งานบันั ทึึกเสียี งเพลงนี้� ผู้�เขีียนฯ จััดมา ๔ แบบ ๔ ยุคุ ดังั ต่่อไปนี้�
ต้น้ ฉบับั บันั ทึกึ เสียี งครั้�งแรก - https://www.youtube.com/watch?v=KhclWzhhalU
ขับั ร้้องโดย Frances Yip - https://www.youtube.com/watch?v=oqqWpW_DEtA
ขับั ร้้องโดย สาธิยิ า ศิลิ าเกษ - https://www.youtube.com/watch?v=Zq4SvjHZVK0
ขับั ร้อ้ งโดย รััดเกล้้า อามระดิิษ - https://www.youtube.com/watch?v=cuENYYqtS-M
เพลงคลาสสุุข ลำำ�ดัับที่� ๔ เพลงเพลิิน เพีียงชื่�อเพลงก็็ช่่วยเสริิมคุุณสมบััติิของความเป็็นเพลงคลาสสุุข
เพลงนี้�สร้้างขึ้�นมาเพื่�อใช้้ประกอบภาพยนตร์์เรื่�อง “แม่่สื่�อสาว” เมื่�อปีี พ.ศ. ๒๔๘๑ ผู้�ประพัันธ์์คำำ�ร้้อง คืือ
พระเจ้า้ วรวงศ์เ์ ธอ พระองค์เ์ จ้า้ ภาณุพุ ันั ธุ์์�ยุคุ ล ทำำ�นองเป็น็ ผลงานร่ว่ มกันั ระหว่า่ ง ท่า่ นผู้�หญิงิ พวงร้อ้ ย อภัยั วงศ์์ (สนิทิ วงศ์)์
และหม่่อมหลวงประพัันธ์์ สนิิทวงศ์์ (ทั้�ง ๒ ท่่านเป็็นพี่่�น้้องกัันโดยสายเลืือด) พิิจารณาความ “เพลิิน”
จากเนื้�อเพลงต่อ่ ไปนี้�

๑) เพลิน พิศพักตรแ ลวเหลอื เพลนิ ๒) เพลนิ โอษฐยามโอษฐเอื้อนอัญเชญิ
เพลินเนตรยามเนตรนอ งมาเผชญิ เพลนิ รักพีร่ กั แลวใยเมนิ * (เพลงจบท่นี ี)่

๓) เพลนิ เพลิน เพลิน เผลอละเมอฝน วันคนื ตน่ื ผวาตาสวา ง
เห็นแตรางนางสาวสวย แลสํารวยระรื่นชื่นอรุ า

เนื้�อหาโดยรวมเป็น็ เรื่�องความรักั ของชายและหญิงิ ฝ่า่ ยชายเกิดิ ความพึงึ พอใจในรูปู ลักั ษณ์เ์ มื่�อได้ม้ องสรีรี ะ
ของฝ่่ายหญิิง จนเกิิดอารมณ์์หลงเพ้้ออย่่างมาก ทั้�งวัันคืืนตื่�นหรืือหลัับก็็เห็็นแต่่เธอ เหล่่านี้�เป็็นความสุุขโดย
เฉพาะสาว ๆ หนุ่�ม ๆ

เพลงนี้้�ลีีลาทำำ�นองต้้นฉบับั บรรเลงในจัังหวะ tango ตามปรากฏบนแผ่น่ โน้ต้ ที่่�ทำำ�ออกมาเป็น็ ลีลี าจัังหวะ
ลาติินสนุุก ๆ ก็็มีอี ยู่� เพราะตัวั เพลงมีคี วามสมบููรณ์ล์ งตััวอยู่�แล้้ว จะตีคี วามออกเป็็นไทย แขก ฝรั่่�ง หรืือแม้้
กระทั่ �งจีีนก็็ย่่อมได้้
18

19

หม่่อมหลวงประพัันธ์์ สนิิทวงศ์์

แนวทำำ�นองท่อ่ น ๑ และ ๒ ใช้ร้ ูปู แบบเดียี วกันั ดังั ตัวั อย่า่ งด้า้ นบน ช่ว่ งเสียี งต่ำำ��สุดุ ถึงึ สูงู สุดุ ห่า่ งกันั ประมาณ
๑๒ ขั้�น

ต้้นฉบับั ดั้�งเดิิม - https://www.youtube.com/watch?v=XCsCd98fBYQ
วง อ.ปิิยะพันั ธ์์ สนิิทวงศ์์ และเพื่�อน - https://www.youtube.com/watch?v=2s_7HEPdyt4
ขัับร้อ้ งโดย เศรษฐา ศิริ ะฉายา - https://www.youtube.com/watch?v=z-tTP9H798c
เพลงคลาสสุขุ ลำำ�ดับั ที่� ๕ เพลงเงาไม้้ เพลงนี้�อยู่�ในยุุคเดีียวกัับ ๒ เพลงก่อ่ นหน้า้ ความเป็น็ มาผู้�เขียี นขอ
สำำ�เนาจาก facebook พร่า่ งเพชรในเกร็ด็ เพลง ๒ มกราคม ๒๐๒๐ ที่�บรรยายไว้้ว่่า
เพลง “เงาไม้้” ขับั ร้้องโดย นภา หวัังในธรรม คำำ�ร้้อง พระยาโกมารกุุลมนตรีี ทำ�ำ นอง ท่่านผู้้�หญิงิ พวงร้้อย
อภัยั วงศ์์ เป็็นเพลงประกอบภาพยนตร์์เรื่่�อง “ลููกทุ่่�ง” ของบริิษัทั ภาพยนตร์์ไทยฟิิล์์ม ที่่ส� ร้้างในปีี พ.ศ. ๒๔๘๒
ร้้องโดย นภา หวัังในธรรม ต่่อมาในปีี พ.ศ. ๒๕๐๓ บริิษััทอััศวิินภาพยนตร์์ของเสด็็จองค์์ชายใหญ่่ได้้สร้้าง
ภาพยนตร์์เรื่อ�่ ง “เรืือนแพ” เสด็จ็ องค์์ชายใหญ่ไ่ ด้้นำ�ำ เพลง “เงาไม้้” มาประกอบภาพยนตร์เ์ รื่อ�่ งนี้้�ด้้วย ร้้องโดย
สวลีี ผกาพัันธุ์์�

20

เพลง “เงาไม้้” เป็น็ เพลงขนาดสั้้น� ไพเราะแบบคลาสสิกิ และเป็น็ อมตะตลอดกาล ถูกู นำำ�มาบันั ทึึกเสียี งใหม่่
หลายครั้�ง น่่าเสีียดายที่่ผ� ู้้�ดำ�ำ เนินิ การบัันทึึกเสียี งหลััง ๆ บางเวอร์ช์ั่�น ร้้องด้้วยเนื้้�อร้้องที่่�เพี้้ย� นไปจากต้้นฉบับั ที่่�
ท่า่ นผู้้ห� ญิิงพวงร้้อยประพันั ธ์์ไว้้ เนื้้�อร้้องต้้นฉบับั ขึ้น�้ ต้้นว่า่

“แสงจันั ทร์ว์ ัันนี้้�นวล ใคร่ช่ วนให้้น้้องเที่่ย� ว จะให้้เหลียี วไปแห่ง่ ไหน...”
บางเวอร์ช์ั่�นร้้องด้้วยเนื้้�อร้้องที่่เ� พี้้ย� นไปว่่า
“แสงจันั ทร์ว์ ัันนี้้�นวล คล้้ายชวนให้้น้้องเที่่ย� ว จะให้้เลี้้ย� วไปแห่่งไหน...”
ท่า่ นผู้้ห� ญิงิ พวงร้้อย อภัยั วงศ์์ ได้้กล่า่ วชื่น�่ ชมพระยาโกมารกุลุ มนตรีผี ู้้แ� ต่ง่ คำำ�ร้้องเพลงนี้้ว� ่า่ แต่ง่ คำ�ำ ร้้องได้้เก่ง่
มาก เพราะคำำ�ร้้องมีเี สียี งตรงกับั ทำ�ำ นองโดยไม่ต่ ้้องแก้้ไขอะไรเลย
สำ�ำ หรับั คุณุ นภา หวังั ในธรรม ผู้้ข� ับั ร้้องเพลงนี้้� เป็น็ นักั ร้้องหญิงิ ประจำ�ำ วงดนตรีกี รมศิลิ ปากร ได้้ชื่อ่� ว่า่ เป็น็ นักั
ร้้องเสีียงโซปราโน คืือเสียี งสููงมาก แถมมีีลููกคออีกี ต่่างหาก คนรุ่่�นเก่า่ จะคุ้้น� เคยกัับเสียี งของท่า่ นจากเพลงต้้น
ตระกููลไทย ใช้้รถใช้้ถนน มาร์ช์ กองทััพบก ในน้ำำ��มีปี ลาในนามีขี ้้าว โอเอเชี่ย� นเกมส์์ วัันเพ็ญ็ (คู่่�ชรินิ ทร์์) ดรรชนีี
ไฉไล (คู่่�สุุเทพ) เป็น็ ต้้น
คุณุ นภาร้้องเพลง “เงาไม้้” ได้้ไพเราะ มีีชีวี ิิตชีีวา ได้้บรรยากาศ และได้้อารมณ์เ์ พลงอย่่างดีเี ยี่่�ยมครัับ

๑) แสงจันทรว นั นน้ี วล ๒) ชลใสดูในน้าํ
ใครชวนใหน อ งเทย่ี ว เงาดาํ น้ันเงาใด
จะใหเ หลยี วไปแหง ไหน ออ ไมร มิ ฝง ชล

๓) สวยแจม... แสงเดือน... ๔) หรรษร มย. .. ลมร้วิ ...
หมูป ลาเกลอื่ นดูเปนทิว จอดเรืออาศัยเงาไมฝ ง ชล

แนวทำำ�นองใช้ส้ ่ว่ นโน้ต้ เรียี บง่า่ ย เคลื่�อนที่�ขึ้�นลงในขั้�นคู่่�ที่่�น่า่ สนใจ วรรคสุดุ ท้า้ ยเสียี งขึ้�นถึงึ จุดุ สูงู สุดุ (peak)
ช่ว่ ยสร้้างอารมณ์์เพลงให้้ลงจบอย่า่ งหนัักแน่น่ และจริงิ จังั

ด้า้ นเนื้�อหาของเพลงพรรณนาถึงึ บรรยากาศยามราตรีี หนุ่�มพาสาวนั่�งเรือื พายเที่�ยวไป ท่า่ มกลางแสงจันั ทร์์
สุกุ สกาวจนมองเห็็นปลาว่่ายแหวกอยู่�ในน้ำำ�� พอเหนื่�อยนักั ก็็อาศััยพักั ใต้ร้ ่ม่ เงาต้้นไม้้สร้้างความรื่�นรมย์ช์ มชิิด

21

ต้น้ ฉบับั ขับั ร้อ้ งโดย นภา หวัังในธรรม - https://www.youtube.com/watch?v=knkwT6qi-zk
ขับั ร้้องโดย สวลีี ผกาพัันธุ์� - https://www.youtube.com/watch?v=ziAo3Uyynps
ขับั ร้้องโดย สุภุ ััทรา โกราษฎร์์ - https://www.youtube.com/watch?v=qdORknSJPoc
ขัับร้้องโดย อิิสริยิ า คููประเสริิฐ - https://www.youtube.com/watch?v=BC47gZOleGA
เพลงคลาสสุุข ลำำ�ดัับที่� ๖ วรรคแรกของเพลงนี้�เป็็นการเชิิญชวนชี้�เชยชมความงดงามของดอกไม้้หลาก
หลายพันั ธุ์� ขึ้�นต้น้ ว่า่ ดูนูั่�นดอกไม้ข้ ยายกลิ่�นกระถินิ หอม ... ใช่เ่ ลยครับั “ดอกไม้”้ คือื ชื่�อเพลงแห่ง่ ความสุขุ เพลง
สุดุ ท้า้ ยสำำ�หรับั บทความตอนนี้� ทำำ�นองเป็น็ ผลงานของท่า่ นผู้�หญิงิ พวงร้อ้ ย อภัยั วงศ์์ (สนิทิ วงศ์)์ ศิลิ ปินิ แห่ง่ ชาติิ
๒๕๒๙ คำำ�ร้อ้ งประพันั ธ์โ์ ดย อุรุ ะมิลิ า อุรุ ัสั ยะนันั ทน์์ งานชิ้�นนี้�สร้า้ งขึ้�นมาเพื่�อใช้เ้ ป็น็ เพลงประกอบภาพยนตร์เ์ รื่�อง
“วันั เพ็ญ็ ” เมื่�อปีี พ.ศ. ๒๔๘๑ เช่่นเดีียวกับั ๓ บทเพลงก่อ่ นหน้้า มีีการนำำ�ไปทำำ�ซ้ำำ��ทั้้�งแบบขับั ร้อ้ งและบรรเลง
ความงดงามลงตััวของเนื้�อร้อ้ งและความไพเราะชวนฟังั เชิญิ ท่า่ นผู้้�อ่า่ นพิิศได้้จากเนื้�อร้อ้ งและโน้้ตสากลต่่อไปนี้�

22

๑) ดนู น่ั ดอกไม ขยายกลิ่นกระถินหอม ๒) แกว ขจรผกา สารภี พิกลุ กรุนครนั
หมพู ุดพยอมคละมะลซิ อ น โนนบัวผนั นัน่ บัวเผื่อน
ลวนสดสลอนฉะออนพรรณ เกล่ือนนํ้าหอ นชํ้านา ชม

๓) กาหลงมณฑา เหลาจาํ ปาแยมกลีบไสว ๔) ยามเม่อื ดอกไมสรางสกี ลิ่นเกสรสลาย
เรารึงใจไรทกุ ขมวลหวนชืน่ ระร่ืนกาย เฝา นกึ ระลกึ มริ ูวายเพอ จิตหมายใหคืน

เนื้�อเพลงพรรณนาถึึงดอกไม้้ ๑๒ ชนิิด ซึ่�งล้้วนเป็็นที่�คุ้�นเคยของผู้�คนทั่�วไป แน่น่ อนว่่าด้้วยสีีสันั รูปู ลักั ษณ์์
และกลิ่�นของมััน ดอกไม้ย้ ่อ่ มเป็น็ ที่�ชื่�นชมของชนทุุกเหล่่าในโลกใบนี้�

23

แนวทำำ�นองเพลงนี้� ท่า่ นผู้�หญิงิ พวงร้อ้ ยฯ ประพันั ธ์ข์ึ้�นบนบันั ไดเสียี งแบบ ๕ โน้ต้ (pentatonic scale) ในที่�นี้�
คืือ F major pentatonic scale ฟอร์ม์ เพลงแบบ ๔ ท่อ่ น (ABCA - รููปแบบท่่อน ๑ เหมืือนท่่อน ๔ ท่่อน ๒
และ ๓ ต่่างออกไป)

ต้้นฉบับั ดั้�งเดิมิ - https://www.youtube.com/watch?v=Ok8PNqxcuoc
วง อ.ปิิยะพันั ธ์์ สนิทิ วงศ์์ และเพื่�อน - https://www.youtube.com/watch?v=p1ICTQLOWos
ขัับร้อ้ งโดย แนน สาธิิดา - https://www.youtube.com/watch?v=bsZ4yI8-jj4
ข้้อน่่าสัังเกตสำำ�หรัับบทเพลงคลาสสุุข จากผลงานทำำ�นองของท่า่ นผู้�หญิงิ พวงร้้อยฯ ที่่�นำำ�มาเสนอในตอนนี้�
ล้ว้ นมีคี วามกะทััดรัดั ทั้�งเนื้�อร้้องและทำำ�นอง แต่่ก็ไ็ ด้้ใจความกระจ่่างชัดั เมื่�อตัวั บทเพลงเล่า่ เรื่�องราวผ่่านสู่่�หูผูู้�ฟััง
ในรูปู แบบและลีีลาต่า่ ง ๆ กันั ตามยุุคตามสมััย ผู้�เขียี นฯ เชื่�อว่่า ผลงานเหล่า่ นี้�รวมถึงึ ๒ เพลงแรกจะยืนื ยง
คงอยู่ �คู่ �ประเทศไทยไปแสนนานครับั


ขอขอบคุุณข้อ้ มูลู ทุุกประเภทจาก Google Facebook และ YouTube พบกับั เพลงคลาสสุุข ในตอนต่อ่ ไป
ขอบคุณุ ครัับ

หมายเหตุุ ท่่านฉีีดวััคซีนี COVID-19 กัันแล้้วหรือื ยััง

24

น(ำT�ำ eเขl้.้าแ0ล2ะ-จ6ััด2จ2ำ�ำ-ห6น4่5า่ ย1โ-ด5ย)TSH MUSIC www.tshmusic.com 

25

MUSICOLOGY

FlorencขeคอีPตี งกrชวiีcเีาชื้eวอ้� สแวาอีีรยฟแสอรตฟิกิ รรัิีิกนัแีันัห-่อต่งอดเมนนทรี่ิ�ติก๖ัร:นั ีีคลาสสิิก

เรื่�่อง:
กฤตยา เชื่�่อมวราศาสตร์์ (Krittaya Chuamwarasart)

นักั ข่่าวอิสิ ระ

ซิมิ โฟนีหี ญิงิ ผิวิ ดำำ�คนแรกด้ว้ ย ความ
สำำ�เร็จ็ ที่�เธอได้ร้ ับั เรียี กว่า่ ไม่เ่ คยเกิดิ
ขึ้�นมาก่่อน และยัังมีสี ่่วนสำำ�คััญต่่อ
การเรียี กร้อ้ งให้เ้ กิดิ ความเท่า่ เทียี มใน
วงการดนตรีคี ลาสสิกิ ในสหรัฐั อเมริกิ า
ช่ว่ งหลังั สงครามกลางเมือื ง ที่่�ยังั คง
เต็็มไปด้้วยการเหยีียดเพศและการ
เหยีียดผิิว
เธอเกิดิ เมื่�อวันั ที่� ๙ เมษายน ค.ศ.
๑๘๘๗ ที่�เมืืองลิิตเทิิลร็็อก รััฐ
อาร์ค์ ัันซอ โดยมีชีื่�อว่า่ Florence
Beatrice Smith
ครอบครัวั เธอเป็น็ คนผิวิ ดำำ�ชนชั้�น
กลาง พ่อ่ ของเธอ Dr. James H.
Smith เป็น็ หมอฟันั ชาวแอฟริกิ ันั ที่�มา
Florence B. Price ตั้ �งรกรากในประเทศสหรััฐอเมริิกา

ส่ว่ นแม่่ Florence Gulliver เป็น็ ครูู
สอนเปียี โนในโรงเรียี นประถม พวก
เขาคงไม่ม่ ีที างจินิ ตนาการได้เ้ ลยว่า่
ความเท่า่ เทียี มในปัจั จุบุ ันั เป็น็ ผิวิ ดำ�ำ และในปีเี ดียี วกันั ผลงานของ ลููกสาวผิิวสีีน้ำำ��ผึ้้�งของพวกเขาจะ
ผลสืืบเนื่่�องจากการต่่อสู้้�เรีียกร้้อง เธอก็็ปรากฏสู่่�ผู้้�ฟัังระดัับนานาชาติิ กลายเป็็นนัักประพัันธ์์หญิิงผิิวดำำ�ผู้้�
ของผู้้�คนในอดีีต โดยเป็น็ ส่ว่ นหนึ่�งของงาน Chicago พลิิกวงการดนตรีีคลาสสิิกและยก
ปีี ค.ศ. ๑๙๓๓ เกิดิ เหตุุการณ์์ World Fair 1933-1934 ระดับั ความเท่า่ เทีียมในสัังคม จาก
สำำ�คัญั ที่�อาจเรียี กได้ว้ ่า่ เป็น็ หมุดุ หมาย เหตุกุ ารณ์ส์ ำำ�คัญั นี้้�ย่อ่ มนำำ�ความ ความสำำ�เร็จ็ ทางดนตรีแี ละผลงานที่�
และจุุดเปลี่�ยนของวงการดนตรีี ปีตี ิิยินิ ดีมี าสู่� Florence B. Price สร้้างขึ้�น ทั้�งยัังมีีชื่�อเสีียงมากที่่�สุุด
คลาสสิกิ ในสหรััฐอเมริกิ า (ฟลอเรนซ์์ บี.ี ไพรซ์)์ เจ้า้ ของผลงาน แบบที่�ไม่่เคยมีีมาก่อ่ น
เมื่�อวง Chicago Symphony ซึ่�งขณะนั้�นมีีอายุุ ๔๖ ปีี ทั้�งสองเพียี งเลี้�ยงดูเู ธออย่า่ งเต็ม็
Orchestra ที่�สมาชิกิ ล้ว้ นเป็น็ นักั ดนตรีี ฟลอเรนซ์์ บี.ี ไพรซ์์ ถือื เป็น็ นักั ความสามารถและกำำ�ลังั ที่่�มีี เพื่�อให้้
ชายผิวิ ขาว ได้จ้ ัดั แสดงรอบปฐมทัศั น์์ ประพันั ธ์ห์ ญิงิ ผิวิ ดำำ�คนแรกที่�ผลงาน เธอมีีชีีวิิตความเป็็นอยู่่�ดีีที่่�สุุดเท่่าที่�
งานเพลงชื่�อว่่า “Symphony in E ถูกู บรรเลงโดยวงออร์เ์ คสตราแถวหน้า้ จะสามารถทำำ�ได้้ ภายใต้้ “ข้อ้ จำำ�กัดั ”
minor” ผลงานของนักั ประพันั ธ์ห์ ญิงิ และยังั ถูกู จดจำำ�ในฐานะนักั ประพันั ธ์์ ของรััฐทางใต้้อย่่างอาร์์คัันซอที่�การ

26

เหยีียดผิิวยัังเป็็นเรื่�องทำำ�กัันอย่่าง
โจ่ง่ แจ้ง้
เด็็กหญิิงฟลอเรนซ์์เริ่�มเรีียน
เปียี โนเมื่�ออายุุ ๔ ขวบ โดยมีแี ม่เ่ ป็น็
ครููดนตรีคี นแรก หลัังจากนั้�นก็เ็ ข้า้
เรีียนชั้ �นประถมในโรงเรีียนสำำ�หรัับ
เด็็กผิิวดำำ�ที่่�รััฐจััดไว้้ ต่่อมาได้้เรีียน
กับั Charlotte “Lottie” Andrews
Stephens (1854-1951) ครูดู นตรีี
ที่� Oberlin Conservatory เมื่�ออายุุ
๑๔ ปีี ได้้เข้้าเรีียนดนตรีีที่� New
England Conservatory of Music
ในเมือื งบอสตันั หนึ่�งในไม่ก่ี่�สถาบันั ภาพครอบครััว “สมิิธ”

ที่่�รับั นักั เรียี นผิวิ ดำำ�เข้า้ เรียี น และได้้
เรียี นวิิชาการประพัันธ์ก์ ัับ George
Chadwick (1854-1931) ผู้้�อำำ�นวย ก็็ไม่่มีีหลัักฐานยืนื ยัันแน่ช่ ััด เธออย่า่ งอบอุ่�น เพราะรู้�ดีถึงึ ศักั ยภาพ
การสถาบััน ในปีี ค.ศ. ๑๙๐๖ เมื่�ออายุไุ ด้้ ๑๙ และความสามารถทางดนตรีี ซึ่�งจะ
ระหว่่างศึึกษากัับ George ปีี ฟลอเรนซ์ก์ ็เ็ รียี นจบ ๒ สาขา คือื กลายเป็็นส่่วนสำำ�คัญั ต่อ่ พััฒนาการ
Chadwick ฟลอเรนซ์เ์ ริ่�มแต่ง่ เพลง สาขาการสอนเปีียโนและการแสดง ทางดนตรีขี องอเมริกิ ันั เธอหาเลี้�ยง
โดยใส่เ่ อกลักั ษณ์ท์ างดนตรีขี องคนผิวิ ออร์แ์ กน ตัวั เองด้ว้ ยการบรรเลงดนตรีปี ระกอบ
ดำำ�ลงในเพลงด้้วย นั่�นทำำ�ให้้แม่ข่ อง หลัังเรีียนจบ เธอกลัับเมืือง ภาพยนตร์์เงียี บ
เธอกัังวลว่่าการแสดงตััวตนและใส่่ ลิิตเทิิลร็็อก บ้้านเกิิด และใช้้เวลา และด้ว้ ยการสนับั สนุนุ จากเพื่�อน ๆ
อัตั ลักั ษณ์ข์ องคนดำำ�ลงในเพลง อาจ ๔ ปีี กับั การสอนดนตรีทีี่� Shorter ในแวดวงดนตรีี ทำำ�ให้้ไพรซ์์เริ่�ม
ทำำ�ให้้ลููกสาวไม่่ประสบความสำำ�เร็็จ College รวมทั้�งรับั สอนตามบ้า้ น หลังั ประพัันธ์์เพลงอีีกครั้�ง ซึ่�งมัันก็็ส่่ง
อย่่างที่�ควรได้้รัับ เพราะอคติิต่่อ จากนั้�นได้เ้ รียี นต่อ่ คณะดนตรีทีี่� Clark ผลอย่่างงดงาม
คนดำำ� จนในท้้ายที่่�สุดุ แม่่ได้้เกลี้�ย University ในเมือื งแอตแลนตา รัฐั ในปีี ค.ศ. ๑๙๓๒ เพลง Piano
กล่อ่ มให้ฟ้ ลอเรนซ์ป์ ิดิ บังั ความเป็น็ จอร์เ์ จียี แล้ว้ กลับั บ้า้ นเกิดิ ในปีี ค.ศ. Sonata in E minor และ Symphony
เชื้�อชาติิที่�แท้จ้ ริงิ แล้ว้ แสดงตัวั เป็น็ ๑๙๑๒ ได้แ้ ต่ง่ งานกับั Thomas J. Price in E minor ของไพรซ์์ ได้ร้ ับั รางวัลั
ชาวเม็็กซิิกััน เพราะเธอมีีเฉดสีีผิิว ทนายความ ขณะเดีียวกัันคุุณภาพ ชนะเลิศิ จากการประกวด Rodman
ที่�สว่่างกว่่าคนดำำ�ทั่่�วไป จากการมีี ชีีวิิตของคนผิิวดำำ�ในลิิตเทิิลร็็อก Wanamaker Music Awards ได้ร้ ับั
เลือื ดผสมของแอฟริกิ ันั ยุโุ รป และ ค่่อย ๆ แย่ล่ ง จนครอบครััวไพรซ์์ เงิินรางวัลั ถึึง ๗๕๐ ดอลลาร์์ และ
อเมริิกัันพื้�นเมือื ง ตััดสิินใจย้้ายไปยัังเมืืองชิิคาโกในปีี ในปีีถััดมา ผลงานของเธอก็็ถููกนำำ�
ทว่า่ ท่า่ มกลางสังั คมที่่�ยังั มองโลก ค.ศ. ๑๙๒๗ แต่ไ่ ม่น่ านหลังั จากนั้�น ขึ้�นแสดงครั้�งแรกโดยวง Chicago
เป็น็ สีขี าว-ดำำ� เธอถูกู จัดั ประเภทเป็น็ ทั้�งสองก็แ็ ยกทางกััน Symphony Orchestra
“คนดำำ�” อย่า่ งเลี่�ยงไม่ไ่ ด้้ แต่น่ั่�นก็ไ็ ม่ไ่ ด้้ ที่่�ชิิคาโก เมืืองที่่�มีีสีีสัันทาง Rae Linda Brown นักั ดนตรีี
ทำำ�ให้อ้ ับั อาย เพราะมีเี ลือื ดแอฟริกิ ันั ดนตรีคี รบรส ทำำ�ให้ฟ้ ลอเรนซ์์ ไพรซ์์ วิทิ ยาและนักั อัตั ชีวี ประวัตั ิขิ องไพรซ์์
ไหลเวีียนอยู่�ในตััว... แน่่นอนว่่า ได้้รู้้�จัักกัับนัักประพัันธ์์ นัักดนตรีี ได้พ้ ูดู ถึงึ ซิมิ โฟนีชีิ้�นนั้�นว่า่ “เดิมิ ทีงี าน
สภาพความไม่่เท่่าเทีียมในสัังคม นัักวิิจารณ์์ และผู้�สนัับสนุุนทาง ชิ้�นนั้�นชื่�อว่า่ ‘Negro Symphony’
เป็็นแรงขัับให้้เธอไม่่อาจปิิดบัังสิ่�งนี้� ดนตรีีเชื้�อสายแอฟริิกััน ที่�ไม่่ได้้ปิิด เป็น็ เหมืือนการดึึงจุุดเด่่นของเพลง
ไว้ไ้ ด้ต้ ลอดไป กั้�นโอกาสเธอด้้วยกำำ�แพงของอคติิ พื้�นบ้้านแอฟโฟร-อเมริกิ ััน ออกมา
ว่า่ กัันว่่า เธอขายเพลงของตัวั เหมืือนอย่่างที่�เจอในรััฐอาร์์คัันซอ ถ่า่ ยทอดในรูปู แบบของดนตรีคี ลาสสิกิ
เองได้ต้ั้�งแต่อ่ ายุเุ พียี งแค่่ ๑๖ ปีี แต่่ บ้า้ นเกิดิ เมือื งชิคิ าโกให้ก้ ารต้อ้ นรับั แต่ก่ ็ไ็ ด้เ้ ปลี่�ยนชื่�อในภายหลังั เพราะ

27

ขณะเป็็นนัักเรีียนดนตรีีที่ �เมืืองบอสตััน

กลัวั เพลงจะถูกู ตััดสินิ ด้ว้ ยอคติ”ิ นักั ร้อ้ งชื่�อดังั ที่่�นำำ�ผลงานไปแสดงใน เป็็นเพศหญิิงและไม่่ได้้มีีผิิวขาว
แม้้ว่่ากระแสความเกลีียดชััง เวทีีโลก บุคุ คลสำำ�คัญั ในวงการดนตรีคี ลาสสิกิ
การเหยียี ดเชื้�อชาติิ เหยียี ดผิวิ หรือื ด้า้ นนักั วิจิ ารณ์ด์ นตรีี ซึ่�งเป็น็ คน ขณะนั้�นประเมินิ งานของเธอต่ำำ��ไป มีี
แม้้แต่่เหยีียดเพศ จะไม่่ได้้เลวร้้าย ขาว กล่่าวว่่า การพรีีเมีียร์์ผลงาน การเพิกิ เฉย ปฏิเิ สธคำำ�ขอให้น้ ำำ�ผลงาน
เท่า่ รัฐั ทางใต้้ แต่ก่ ็ไ็ ม่ไ่ ด้ห้ มายความ ของไพรซ์์ ได้น้ ำำ�ไปสู่่�ยุคุ ใหม่ข่ องวงการ ของเธอออกแสดง
ว่่าบุุคคลสำำ�คััญทางดนตรีีในรััฐทาง ดนตรีคี ลาสสิกิ ในสหรัฐั อเมริกิ า ทว่า่ ...
เหนืือทุุกคนจะอ้้าแขนต้้อนรัับงาน ก็็ยัังเป็็นเรื่�องน่่าเศร้้าที่�ไพรซ์์ยัังคง ในแวดวงศิิลปะ “การสููญหาย
เพลงคุณุ ภาพ ต้้องเผชิิญการกีีดกัันจากการที่�เธอ และการค้น้ พบ” เป็น็ เรื่�องที่่�น่า่ ยินิ ดีี
ขณะที่� Frederick Stock
(1872-1942) นัักประพัันธ์์เชื้�อ
สายเยอรมััน วาทยกรประจำำ�วง
Chicago Symphony Orchestra
สนัับสนุุนงานของไพรซ์์อย่่างดีี แต่่
เธอรู้้�ตัวั ว่า่ Serge Koussevitzky
(1874-1951) วาทยกรเชื้�อสาย
รัสั เซียี ซึ่�งเป็น็ ผู้้�อำำ�นวยการวง Boston
Symphony Orchestra ขณะนั้�น
ไม่่แยแสที่ �จะนำำ�งานของเธอออก
แสดงไม่ว่ ่า่ ไพรซ์จ์ ะอ้อ้ นวอนอย่า่ งไร
Koussevitzky ก็ย็ ังั แสดงท่า่ ทีเี พิกิ เฉย
แรงสนับั สนุนุ ส่ว่ นใหญ่ม่ ักั มาจาก
เพื่�อนในแวดวงดนตรีทีี่�เป็น็ เพศหญิงิ
อย่่าง Maude Roberts George
(1888-1943) และ Margaret
Allison Bonds (1913-1972) นักั
ประพันั ธ์แ์ ละนักั เปียี โน ที่่�นำำ�ผลงาน โปรแกรมคอนเสิิร์์ตเมื่�อครั้�งวง Chicago
ของไพรซ์ห์ ลายเพลงออกแสดง หรือื Symphony Orchestra นำำ�งานของไพรซ์์
Marian Anderson (1897-1993) ขึ้ �นแสดง

28

Florence B. Price Florence B. Price (ขวาสุุด) กัับเพื่�อนในสมาคม National
Association of Negro Musicians

การได้้เห็็นความเปลี่�ยนแปลงของ ขณะนั้�น งานของเธอเป็็นการผสม รััฐอิิลลิินอยส์์ ที่�ไพรซ์์เคยใช้้เวลา
รสนิิยมและคุุณค่่าที่�เคยสาบสููญ ผสานความโหยหา เสียี งที่�สื่�อถึงึ เรื่�อง ช่ว่ งฤดูรู ้อ้ นที่�นั่�น การค้น้ พบนี้้�ทำำ�ให้้
เหมืือนได้้ชุุบชีีวิิตของศิิลปิินผู้�วาย ทางจิติ วิญิ ญาณ และรูปู แบบของเสียี ง มีีการวิิเคราะห์์ผลงานของเธออีีก
ชนม์์ให้้กลับั มาอีกี ครั้�ง ประสานที่่�ซับั ซ้้อน ดููคล้า้ ยงานของ ครั้�ง มีีการนำำ�ออกแสดง ได้้นำำ�ไป
แต่เ่ รื่�องราวของฟลอเรนซ์์ ไพรซ์์ Dvorak มากกว่า่ Gershwin ทว่่า สู่�การจััดเทศกาลดนตรีีนานาชาติิ
นั้�นค่่อนข้้างน่่าเศร้้า เพราะชีีวิิต แฝงความละเอียี ดอ่อ่ น ความเศร้้า International Florence Price
และผลงานของเธอเป็็นประเภทที่� ซ่่อนไว้้อยู่�เสมอ... งานเพลงของ Festival และการบันั ทึกึ เสียี งผลงาน
ว่่า “ถููกค้้นพบ ถููกลืืมเลืือน และ เธอมีีความละเมีียดละไมของโทน ของศิิลปิินหญิงิ ผู้้�ล่ว่ งลัับคนนี้�
ค้้นพบอีีกครั้�ง” และการเรีียบเรีียงเสีียงประสาน และปีี ค.ศ. ๒๐๑๘ ชื่�อของ
เธอประพันั ธ์ผ์ ลงานไว้ม้ ากกว่า่ จนดููคล้า้ ยงานของ Brahms หรือื ฟลอเรนซ์์ ไพรซ์์ ถููกจารึึกในหอ
๓๐๐ ชิ้�น ตั้�งแต่เ่ พลงร้อ้ งไปจนถึงึ Rachmaninoff ทว่า่ ท่ว่ งทำำ�นองเหล่า่ เกียี รติยิ ศสตรีแี ห่ง่ รัฐั อาร์ค์ ันั ซอ และ
คอนแชร์โ์ ต ชนะรางวัลั มาแล้ว้ หลาย นั้�นยังั คงสะท้อ้ นความเจ็บ็ ปวดของ สมาคมครููดนตรีีแห่่งรััฐอาร์์คัันซอ
เวทีี และยืนื อยู่�บนจุดุ สูงู สุดุ ในแวดวง คนผิิวดำำ� ที่�ครั้�งหนึ่�งเคยมีีสถานะ องค์ก์ รที่�เคยปฏิเิ สธคีตี กวีหี ญิงิ มาก
ดนตรีีคลาสสิิกในหมู่�ชาวแอฟริิกััน ทาส ถูกู กดขี่�” ความสามารถ เมื่�อครั้�งที่�เธอยังั มีชี ีวี ิติ
-อเมริกิ ันั ของชิคิ าโก อดีตี สุภุ าพสตรีี ในปีี ค.ศ. ๑๙๕๓ ฟลอเรนซ์์ อ่่านเรื่�องราวเพิ่่�มเติิมได้้ที่�
หมายเลข ๑ อย่่าง Eleanor บี.ี ไพรซ์์ เสีียชีวี ิิตลงในวัยั ๖๖ ปีี https://florenceprice.com/
Roosevelt (1884-1962) ยกย่อ่ ง ด้้วยโรคหลอดเลืือดสมอง ไม่่นาน
เธออย่า่ งมาก ทั้�งเรื่�องความสามารถ หลังั จากนั้�น ผลงานของเธอก็เ็ สื่�อม
ทางดนตรีแี ละการยืนื หยัดั ต่อ่ สู้�เพื่�อ ความนิยิ มและถูกู ลืมื เลือื นไป แทบ อ้้างอิิง
สร้้างพื้�นที่�ของ “เพศหญิิง” และ ไม่่ต่่างจากศิิลปิินและบุุคคลสำำ�คััญ https://libraries.uark.edu/info/
“คนที่�ไม่ไ่ ด้ม้ ีผี ิวิ ขาว” ในวงการเพลง เชื้�อสายแอฟริกิ ันั คนอื่�น ๆ exhibitgallery.asp?ExhibitID=263
http://afrovoices.com/florence-
คลาสสิกิ ในสหรััฐอเมริิกา แต่โ่ ชคดีทีี่�ในศตวรรษที่� ๒๑ กระแส price-biography/
Samantha Ege นักั เปียี โนและ เฟมินิ ิสิ ม์แ์ ละความสนใจวัฒั นธรรม https://www.nws.edu/news/
แอฟริกิ ันั อเมริกิ ันั เริ่�มมากขึ้�น ทำำ�ให้้ florence-price-portrait-of-an-
นัักดนตรีีวิิทยาจากมหาวิิทยาลััย ชีวี ิติ และผลงานของศิลิ ปินิ หลายท่า่ น artist/
ออกซ์ฟ์ อร์ด์ กล่า่ วว่า่ งานเพลงของ กลัับมาอยู่ �ในความสนใจอีีกครั้ �ง https://www.classicfm.com/
ไพรซ์ม์ ีรี ากฐานมาจากเพลงพื้�นบ้า้ น discover-music/florence-price/
และเพลงที่่�ร้องในโบสถ์จ์ ากพื้�นเพที่�เธอ ปีี ค.ศ. ๒๐๐๙ มีีการค้น้ พบ
เป็น็ คนเคร่ง่ ศาสนามากกว่า่ ได้อ้ ิทิ ธิพิ ล ต้น้ ฉบับั งานประพันั ธ์ข์ องเธอจำำ�นวน
จากดนตรีแี จ๊ส๊ ซึ่�งกำำ�ลังั เป็น็ ที่่�นิยิ มใน มาก ณ บ้า้ นร้า้ งในเมือื งเซนต์แ์ อนน์์

29

THAI AND ORIENTAL MUSIC

ฉิ่�่ง ฉาบ กรับั โหม่่ง

เครื่อ�่ งดนตรีีที่� (ไม่่) ต้้องเรียี น

เรื่�อ่ ง:
เดชน์์ คงอิ่่�ม (Dejn Gong-im)
ผู้�ช้ ่่วยศาสตราจารย์์ ประจำำ�สาขาวิชิ าดนตรีีศึึกษา
คณะครุศุ าสตร์์ มหาวิิทยาลัยั ราชภัฏั พิิบูลู สงคราม

ฉิ่�ง ฉาบ กรับั โหม่ง่ เป็น็ เครื่�อง กำำ�หนดกฎเกณฑ์แ์ ละจะต้อ้ งปฏิบิ ัตั ิิ อย่า่ งไรก็ด็ ีี บทบาทของฉิ่ง่� ในวง
ดนตรีีไทยที่่�ทุุกคนเห็็นแล้้วรู้้�จััก ตาม หากไม่ป่ ฏิบิ ัตั ิติ ามให้ค้ รบถ้ว้ น ปี่่พ� าทย์์ ก็ไ็ ม่ไ่ ด้ร้ ับั ความสำำ�คัญั มาก
สามารถบอกชื่�อได้ว้ ่า่ อันั ไหนเรียี กว่า่ ก็็จะขาดคุุณสมบััติิของวงดนตรีี นักั ดังั เช่น่ ที่� สมเด็จ็ พระเจ้า้ บรมวงศ์์
ฉิ่�ง ฉาบ กรับั โหม่ง่ เป็น็ อย่า่ งดีี แต่่ อาจถูกู ปรับั ให้เ้ สียี คะแนนและแพ้ใ้ น เธอ กรมพระยาดำำ�รงราชานุภุ าพ ได้้
หารู้�ไม่่ ว่า่ ทั้�งฉิ่�ง ฉาบ กรัับ โหม่่ง รายการแข่ง่ ขันั รายการประกวดวง ทรงพระนิิพนธ์์อธิิบายเรื่�องตำำ�นาน
เครื่�องดนตรีที ี่่�นักั ดนตรีไี ทยไม่อ่ ยาก ดนตรีไี ทย ก็เ็ ป็น็ ได้้ เครื่�องมโหรีปี ี่่พ� าทย์,์ (อ้า้ งใน: เพลง
ได้ใ้ คร่ด่ ีนีั้�น เป็น็ สิ่�งสำำ�คัญั ที่่�ต้อ้ งเรียี นรู้� ในกรณีอีื่�น ฉิ่�ง ฉาบ กรับั โหม่ง่ ดนตรีแี ละนาฏศิลิ ป์จ์ ากสาส์น์ สมเด็จ็ ,
ดูเู หมือื นว่า่ แต่เ่ ดิมิ มาจนถึงึ ปัจั จุบุ ันั ถููกวางไว้้ในวงดนตรีีแต่่ก็็ไม่่ได้้รัับ หน้้า ๓๙๗-๓๙๙, ศาสตราจารย์์
ทั้�งที่่�ผ่า่ นมาแล้ว้ และจะต้อ้ งดำำ�เนินิ ความสนใจ ในส่ว่ นของการบรรเลง นายแพทย์พ์ ูนู พิศิ อมาตยกุลุ ) กล่า่ วว่า่
ไปเบื้�องหน้า้ ก็ย็ ังั ไม่เ่ ห็น็ วี่�แววว่า่ จะ โดยเฉพาะในปัจั จุบุ ััน วงดนตรีีบาง “...วงดนตรีีที่�ไทยเราใช้้กัันมาแต่่
คำำ�นึงึ ถึงึ ความสำำ�คัญั ของเครื่�องดนตรีี ประเภทมีีฉิ่�่งเพีียงอย่่างเดีียว ที่�ใช้้ โบราณ คือื เบญจดุรุ ิยิ างค์์ จะมีอี ยู่� ๒
ทั้�ง ๔ ชนิดิ นี้�เท่า่ ใดนักั ทั้�งที่�เป็น็ ส่ว่ น ประกอบเป็น็ เครื่�องประกอบจังั หวะ ชนิดิ คือื วงปี่่พ� าทย์เ์ ครื่�องห้า้ อย่า่ ง
สำำ�คัญั ขององค์ป์ ระกอบสำำ�หรับั การ โดยเฉพาะในวงปี่่พ� าทย์ป์ ระกอบพิธิ ีี เบา ใช้เ้ ล่น่ ละครกันั ในพื้�นเมือื ง (เช่น่
ร้อ้ งและบรรเลงในวงดนตรีขี องไทย บรรเลงเพลงหน้้าพาทย์์ไหว้้ครููโขน พวกละครชาตรีที างหัวั เมือื งปักั ษ์ใ์ ต้้
แม้้ว่่าในเกณฑ์์มาตรฐานดนตรีีไทย ละคร ไหว้้ครููดนตรีีไทย วงปี่่�พาทย์์ ยังั ใช้จ้ นทุกุ วันั นี้�) ชนิดิ ๑ เครื่�องอย่า่ ง
ได้้กำำ�หนดให้้มีีอยู่�ในการสอบเทีียบ เครื่�องห้า้ เครื่�องคู่� เครื่�องใหญ่่ เครื่�อง หนักั สำำ�หรับั ใช้เ้ ล่น่ โขนชนิดิ ๑ ปี่่พ� าทย์์
เกณฑ์์เครื่�องดนตรีี แต่่ก็็ไปรวมอยู่� ประกอบจังั หวะมีเี พียี งฉิ่ง่� เท่า่ นั้�น ซึ่�ง ๒ ชนิดิ ที่�กล่่าวมานี้� คนทำำ�วงละ ๕
กัับเครื่�องดนตรีีประเภทเครื่�องหนััง ธรรมชาติิของวงดนตรีีประเภทวง คน เหมืือนกััน แต่่ใช้้เครื่�องผิิดกััน
ไม่ไ่ ด้แ้ ยกออกมาเป็น็ กิิจจะลักั ษณะ ปี่่พ� าทย์์ จะเน้น้ ในเรื่�องของเสียี งดังั ปี่่�พาทย์์เครื่�องเบาวงหนึ่�ง มีีปี่่�เป็็น
เครื่�องประกอบจัังหวะ ๔ ชนิิดนี้� เครื่�องดนตรีทีี่�ผสมผสานเข้า้ ในวงจึงึ เครื่�องทำำ�ลำำ�นำำ�๑ ทับั ๒ กลอง๑ ฆ้อ้ ง
ถูกู มองว่า่ เป็น็ เครื่�องประกอบจริงิ ๆ ล้้วนมีีเสีียงที่่�ดัังกัังวานกว้้างไกล คู่�เป็น็ เครื่�องทำำ�จังั หวะ๑ ลักั ษณะตรง
บุคุ คลที่�จะเป็น็ ผู้�ปฏิบิ ัตั ิบิ รรเลงในวง เพื่่�อการป่่าวประกาศเป็็นสำำ�คััญ ตำำ�ราเดิมิ ผิดิ กันั แต่ใ่ ช้ท้ ับั แทนโทนใบ๑
ดนตรีีก็็เป็็นเพีียงแค่่ส่่วนประกอบ แต่่ในปััจจุุบัันปรัับลดเครื่�องดนตรีี เท่า่ นั้�น ส่ว่ นวงปี่่พ� าทย์เ์ ครื่�องหนักั
จริงิ ๆ เป็็นตััวที่่�ทำำ�ให้้ครบจำำ�นวน ประเภทเครื่�องประกอบจังั หวะออก นั้�น วงหนึ่�งมีปี ี่่๑� ระนาด๑ ฆ้อ้ งวง๑
ในวงดนตรีีในกรณีีที่�วงดนตรีีนั้�นถููก ไป เพียี งเพราะมีีความรู้้�สึกึ ว่่าเสีียง กลอง๑ โทน(ตะโพน)๑ ใช้โ้ ทนเป็น็
กำำ�หนดให้้ว่่าจะต้้องมีีเครื่�องดนตรีี ดังั มากเกิินไป โดยเฉพาะฉาบใหญ่่ เครื่�องทำำ�เพลงและจังั หวะไปด้ว้ ยกันั
อะไรบ้้าง กรณีีนี้�เห็็นได้้จากการ กรับั และโหม่ง่ ถ้า้ ทำำ�ลำำ�นำำ�ที่่�ไม่ใ่ ช้โ้ ทนก็ใ็ ห้้คนโทนตีฉีิ่ง�

30

ให้้จังั หวะ เหตุทุ ี่่�ผิดิ กันั เช่น่ นี้� เห็น็ จะ ตีีเป็น็ คู่่�กับั ฉิ่�ง เพลงในชุดุ โหมโรงเย็น็ ที่�จดบันั ทึกึ ไว้้
เป็็นเพราะการเล่่นละครมีีขัับร้้อง ๖. เติิมกลองขึ้�นอีีก ๑ ใบให้้ นั้�น ได้ม้ ีหี ลักั ทฤษฎีแี ละหลักั ปฏิบิ ัตั ิิ
และเจรจาสลัับกัับปี่่�พาทย์์ ไม่่ต้้อง เป็น็ คู่� ควบคู่่�กันั อยู่�เป็น็ สำำ�คัญั ซึ่�งเป็น็ เรื่�อง
ทำำ�พัักละช้้านานเท่่าใด แต่่การเล่่น ปี่่พ� าทย์แ์ ต่เ่ ดิมิ วงหนึ่�ง ๕ คน ที่�ควรศึกึ ษาเป็น็ อย่า่ งยิ่�ง ในที่่�นี้้�จึงึ จะ
โขนต้อ้ งทำำ�ปี่่พ� าทย์พ์ ักั ละนาน ๆ จึงึ ก็็กลายเป็็นวงละ ๘ คน เรีียกว่่า ยกตัวั อย่า่ งการกำำ�หนดบันั ทึกึ การตีี
ต้อ้ งแก้ไ้ ขให้ม้ ีเี ครื่�องทำำ�ลำำ�นำำ�มากขึ้�น ‘ปี่่พ� าทย์เ์ ครื่�องคู่�’ ปี่่พ� าทย์อ์ ย่า่ งเดิมิ ที่� ฉิ่�ง ฉาบ กรับั โหม่ง่ ประกอบกัับ
แต่ก่ ารเล่น่ ละครตั้�งแต่เ่ กิดิ มีลี ะครใน ใช้ก้ ันั อยู่�ในพื้�นเมือื งเรียี กว่า่ ‘ปี่่พ� าทย์์ บทเพลงต่า่ ง ๆ ในเพลงชุดุ โหมโรงเย็น็
ขึ้�น เปลี่�ยนมาใช้ป้ ี่่พ� าทย์เ์ ครื่�องหนักั เครื่�องห้้า’ ว่่ามีีลัักษณะการตีีประกอบอย่่างไร
จากโขน ปี่่พ� าทย์ท์ี่�เล่น่ กันั ในราชธานีี มาถึงึ รัชั กาลที่�๔ มีผีู้้�คิดิ ระนาดทอง เป็็นประการหนึ่�ง ในการบันั ทึกึ โน้้ต
จึึงใช้้แต่่ปี่่�พาทย์์เครื่�องหนัักเป็็นพื้�น ขึ้�นเป็น็ อุปุ กรณ์ร์ ะนาดเอก และระนาด สากลจะทำำ�ให้้เห็็นว่่ามีีเสีียงหนััก
เรื่�องตำำ�นานการที่�แก้้ไขเพิ่่�มเติิม เหล็ก็ ขึ้�นเป็น็ อุปุ กรณ์ร์ ะนาดทุ้�ม เพิ่�ม เบา สั้�น ยาว แสดงว่า่ การตีีเครื่�อง
เครื่�องปี่่�พาทย์ไ์ ทย พิเิ คราะห์ด์ ูตู าม ขึ้�นอีกี ๒ อย่า่ ง คนทำำ�ปี่่พ� าทย์ว์ งหนึ่�ง ประกอบจัังหวะ ฉิ่�ง ฉาบ กรัับ
เค้้าเงื่�อนที่่�มีีอยู่� ดููเหมืือนจะแก้้ไข จึงึ เป็็น ๑๐ คน เรียี กว่า่ ‘ปี่่พ� าทย์์ โหม่่ง ย่่อมต้้องมีีคุุณลัักษณะของ
มาเป็น็ ชั้�น ๆ ทำำ�นองดัังจะกล่า่ วต่อ่ เครื่�องใหญ่’่ เล่น่ กันั สืบื มาจนทุกุ วันั การเกิิดเสีียง ก็็คืือ กลวิิธีีในการตีี
ไปนี้้�คืือ ปี่่พ� าทย์์เครื่�องหนัักในสมััย นี้� ตำำ�นานปี่่พ� าทย์เ์ ครื่�องห้า้ ปี่่พ� าทย์์ ให้เ้ กิดิ เสียี ง ไม่ส่ ัักแต่ว่ ่า่ ตีใี ห้ม้ ีีเสีียง
กรุงุ ศรีอี ยุธุ ยาเป็น็ ราชธานีี มีปี ี่่เ� ลา๑ เครื่�องคู่� และปี่่พ� าทย์์เครื่�องใหญ่่ มีี ดังั โครมครามไปเท่า่ นั้�น จึงึ อยากนำำ�
ระนาดราง๑ ฆ้อ้ งวง๑ ฉิ่ง่� กับั โทนใบ๑ เรื่�องราวดัังแสดงมา” เสนอและให้เ้ ห็น็ ถึงึ ความสำำ�คัญั ของ
กลองใบ๑ รวมเป็น็ ๕ ด้ว้ ยกันั … ได้้ เห็็นได้ว้ ่า่ ฉิ่ง่� มีกี ล่า่ วถึงึ ในวง ฉิ่�ง ฉาบ กรับั โหม่ง่ ที่�เข้า้ ประกอบ
กล่า่ วมาข้า้ งต้น้ ว่า่ ปี่่พ� าทย์เ์ ดิมิ เป็น็ ดนตรีปี ี่่พ� าทย์์ สันั นิษิ ฐานว่า่ มีมี าแต่่ ในเพลงต่า่ ง ๆ ซึ่�งในปัจั จุบุ ันั อาจจะ
เครื่�องอุปุ กรณ์ก์ ารฟ้อ้ นรำ�� เช่น่ เล่น่ สมัยั อยุธุ ยา แต่บ่ ทบาทของฉิ่ง�่ ในวง เลืือนลางไปทุุกทีี ทุกุ ทีี จนในที่่�สุดุ
หนังั และโขน ละคร เป็น็ ต้น้ หรือื ทำำ� ดนตรีี โดยเฉพาะวงปี่่�พาทย์์ กลับั ในบางเพลง การตีี ฉิ่�ง ฉาบ กรัับ
เป็น็ เครื่�องประโคมให้ค้ รึกึ ครื้�น ครั้�น กลายเป็น็ ว่า่ ไม่ม่ ีบี ทบาทหน้า้ ที่่�สำำ�คัญั โหม่่ง โดยหน้้าที่�ของนัักดนตรีีใน
พระบาทสมเด็็จพระพุุทธเลิิศหล้้า ใด ๆ เลย ซึ่�งสังั เกตได้ว้ ่า่ ถ้า้ เพลงใด วงก็็น่่าจะมึึนงงว่่าควรจะตีีอย่่างไร
นภาลััยทรงพระราชดำำ�ริิให้้เสภาขัับ ที่�ไม่ไ่ ด้ต้ ีโี ทน (ตะโพน) ก็ใ็ ห้ค้ นตีโี ทน ประกอบในบทเพลงบางเพลง ดังั นี้�
ส่ง่ ปี่่พ� าทย์์ ปี่่พ� าทย์ก์ ็ก็ ลายเป็น็ เครื่�อง นั้�นตีฉี ิ่�่ง แสดงว่า่ ไม่ไ่ ด้ต้ ีีฉิ่ง�่ ทุกุ เพลง ตัวั อย่่างการตีี ฉิ่�ง ฉาบ โหม่่ง
เล่น่ สำำ�หรับั ให้ไ้ พเราะโดยลำำ�พังั เพราะ อาจเพราะจำำ�กัดั ด้ว้ ยจำำ�นวนนักั ดนตรีี ในเพลงชุุดโหมโรงเย็น็ ที่�จดบันั ทึึก
ฉะนั้�น เมื่�อเล่่นเสภาส่่งปี่่�พาทย์์กััน อย่า่ งไรก็็ตาม บทบาทของฉิ่�ง ฉาบ ไว้้เมื่�อ พ.ศ. ๒๔๗๓
แพร่่หลายต่อ่ มาถึงึ รััชกาลที่� ๓ จึึง กรัับ โหม่่ง ยัังมีีให้้เห็็นถึึงความ ด้ว้ ยเพลงชุดุ โหมโรงเย็น็ เป็น็ เพลง
มีีผู้้�คิิดเครื่�องปี่่�พาทย์์เพิ่�มเติิมขึ้�นให้้ สำำ�คััญ และได้บ้ ัันทึึกการตีีฉิ่�ง ฉาบ พิธิ ีกี รรมที่�ไม่ม่ ีแี นวบรรเลงของกรับั
เป็็นคู่�หมดทุกุ อย่า่ ง คืือ กรับั โหม่ง่ ไว้เ้ ป็น็ หลักั ฐานประกอบ ซึ่�งกรัับบรรเลงในวงปี่่พ� าทย์์เสภา
๑. เอาปี่่น� อกเป็็นคู่่�กัับปี่่�ใน เพลงสำำ�คัญั ๆ ของดนตรีีไทย เช่น่
๒. คิดิ ทำำ�ระนาดทุ้�มขึ้�นเป็น็ คู่่�กับั ในเพลงชุดุ โหมโรงเย็น็ ที่�ได้้มีกี ารจด
ระนาดเอก บัันทึึกเป็็นโน้้ตสากลตั้�งแต่่ปีี พ.ศ.
๓. คิิดทำำ�ฆ้้องวงเล็็กขึ้�นเป็็นคู่� ๒๔๗๓ โดยมีผีู้�คงแก่เ่ รียี นทั้�งทางด้า้ น
กัับฆ้้องวงใหญ่่ ปฏิบิ ัตั ิอิ ย่า่ งเยี่�ยมยอด แม้น้ ว่า่ ในยุคุ
๔. เอาเปิิงมางสองหน้้าให้้คน นั้�นยังั ไม่ม่ ีกี ารวางรากฐานด้า้ นทฤษฎีี
กลองตีีเป็น็ คู่่�กัับโทน (ตะโพน) ดนตรีไี ทย แต่ใ่ นการบันั ทึกึ โน้ต้ ก็แ็ สดง
๕. เอาฉาบเติิมขึ้�นให้ค้ นกลอง ให้้เห็็นว่่า หลัักการในการบรรเลง

31

ตวั อยา่ งการตฉี ิ่ง ฉาบใหญ่ โหมง่ เพลงสาธกุ าร
32

จังั หวะฉิ่�ง ในเพลงสาธุกุ าร ที่�ยกมาเป็น็ แนวทางที่่�บันั ทึกึ ไว้ใ้ นโน้ต้ ฉบับั รวมเครื่�อง เฉพาะเสียี ง ฉิ่�ง ฉิ่�ง ฉิ่�ง ฉิ่�ง
ในอััตราจังั หวะชั้�นเดีียว ตลอดทั้�งเพลง

ฉาบใหญ่่ และโหม่ง่ ทำำ�พร้้อมกันั ตามโครงสร้้างเพลงเมื่�อครบ ๑ ประโยค
ตััวอย่่างการตีีฉิ่�ง่ ฉาบใหญ่่ โหม่ง่ เพลงตระหญ้้าปากคอก

33

34

35

(ที่�มา: เดชน์์ คงอิ่�ม)
การตีีฉิ่�ง ในเพลงตระโหมโรง ทำำ�ในอััตราจัังหวะ ๓ ชั้�น ตลอดทั้�งเพลง
ฉาบใหญ่ และโหม่ง ทำ� พร้อมกนั ในโครงสร้างประโยคเพลง ๓ ช้ัน สงั เกตวา่ จะท�ำพรอ้ มและไมพ่ รอ้ มกับ
หน้าพาทย์ไม้กลองทัด ซ่ึงเป็นลีลาของเพลงประเภทที่ใช้หน้าทับหน้าพาทย์ประกอบ ซ่ึงมีความเข้าใจคลาด
เคล่ือนกันอยู่ว่าฉาบใหญ่ต้องท�ำพรอ้ มไม้กลอง

36

ตัวั อย่า่ งการตีฉี ิ่ง�่ ฉาบใหญ่่ โหม่่ง เพลงปฐม ลา
37

38

(ที่�มา: เดชน์์ คงอิ่�ม)
การตีฉีิ่�ง ในเพลงปฐม สำำ�หรับั เพลงปฐมในชุดุ โหมโรงเย็น็ เป็น็ เพลงอัตั ราจังั หวะชั้�นเดียี ว แต่เ่ ครื่�องประกอบ
จังั หวะจะทำำ�ในอัตั ราจัังหวะ ๒ ชั้�น ด้ว้ ยเสียี ง ฉิ่�ง ลงลา เป็น็ อััตราจังั หวะ ๓ ชั้�น
ฉาบใหญ่ และโหม่ง ท�ำตามฉง่ิ ส่วนเพลงลา ท�ำตามประโยคเพลง ๓ ช้นั ตลอดทง้ั เพลง
ตัวั อย่่างการตีีฉิ่�่ง ฉาบใหญ่่ โหม่่ง เพลงรัวั ลาเดีียว

39

40

(ที่�มา: โน้ต้ ฉบัับรวมเครื่�อง เพลงชุดุ โหมโรงเย็น็ พ.ศ. ๒๔๗๓)

41

แสดงถงึ วธิ ีการตฉี ง่ิ ฉาบใหญ่ โหมง่ ทีม่ ีรปู แบบและเปน็ ระบบที่ตอ้ งศึกษา เพอ่ื เปน็ แนวทางในการน�ำไป
ปฏบิ ัติบรรเลงได้เปน็ อย่างดี

นอกจากเพลงส�ำคัญประกอบพิธีกรรมท่ีได้มีการบันทึกโน้ตส�ำหรับเป็นแนวทางการบรรเลงแล้ว การตีฉ่ิง
ประกอบบทเพลงบางเพลงประกอบการแสดงท่ีมีท่าทางและประกอบเข้าการขับร้อง ฉ่ิง ยังมีบทบาทส�ำคัญ
เข้าประกอบบทเพลงบางเพลงที่ถือว่าเป็นการพัฒนาข้ันสูงด้านการบรรเลงและการขับร้องส�ำหรับประกอบเข้า
ในการแสดงโขนละคร เป็นอตั ราจังหวะพิเศษ เรยี กวา่ ฉิ่งตดั ทีโ่ ครงสรา้ งของจังหวะผสมระหว่างจงั หวะ ๓
ชน้ั ๒ ชัน้ เข้าด้วยกันอย่างกลมกลืน เช่น เพลงยานี เพลงชมตลาด เพลงโลมฉง่ิ เพลงโลมมอญ เพลงโลมคำ�
หวาน เปน็ ตน้ มีโครงสร้างดังน้ี

(ที่�มา: เดชน์์ คงอิ่�ม)
42

(ที่�มา: เดชน์์ คงอิ่�ม)
ฉงิ่ ยงั มบี ทบาทที่นำ� เข้าประกอบการบรรเลงและขบั ร้องในเพลงจำ� พวกเพลงสำ� เนียงภาษาตา่ ง ๆ ที่มกี าร
กำ� หนดรปู แบบในการตเี ขา้ กบั เพลงสำ� เนยี งภาษาไว้ เชน่ สำ� เนยี งจนี สำ� เนยี งฝรงั่ สำ� เนยี งพมา่ สำ� เนยี งญวน ดงั นี้

43

เพลงจีนี ขิมิ เล็ก็ (เพลงสำ�ำ เนีียงจีีน)

(ที่�มา: เดชน์์ คงอิ่�ม)
44

เพลงฟ้้อนม่า่ นมุ้้�ยเชียี งตา (เพลงสำ�ำ เนียี งพม่่า)
45

46

47

(ที่�มา: เดชน์์ คงอิ่�ม)
48


Click to View FlipBook Version