รายวชิ า ภาษาไทย
รหัสวิชา ท๒๑๑๐๑
หนว่ ยท่ี ๑ พื้นฐานอ่านเขียน
เรื่อง เสียงในภาษาไทย
(เสยี งสระ)
ผสู้ อน ครูนิสาชล รงุ่ เนย
ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ ๑
เสยี งในภาษาไทย
(เสียงสระ)
จุดประสงค์การเรยี นรู้
๑. อธิบายตาแหน่งของสระในภาษาไทยได้
๒. จาแนกสระในภาษาไทยได้
ชนิดและลกั ษณะของเสียงสระในภาษาไทย
เสียงในภาษามอี ยู่ ๓ ชนดิ ได้แก่
เสยี งสระ เสียงพยญั ชนะ และเสยี งวรรณยุกต์
สระในภาษาไทย มี ๒๑ รูป ๒๑ เสียง
รูปสระ เป็นเครื่องหมายที่เขียนข้ึนแทน
เสียงสระ โดยใช้เขียนโดด ๆ หรือใช้เขียน
ประกอบกับรปู สระใหม่ มี ๒๑ รปู
เสียงสระ
เสียงสระในภาษาไทยมี ๒๑ เสยี ง แบง่ เปน็
๑. สระเดยี่ ว ๑๘ เสยี ง
๒. สระประสม ๓ เสียง
ประเภทของรูปสระ
สระคงรปู คือ สระทีน่ าไปประสมกับพยญั ชนะแล้ว
ไมม่ กี ารเปลย่ี นรูป ไมว่ ่าคานนั้ จะมตี วั สะกดหรือไม่มีตวั เช่น
ม + -า มา ข + โ- + น โขน
ล + เ-อะ เลอะ จ + ะ จะ
ประเภทของรปู สระ
สระลดรปู คือ สระท่นี าไปประสมกบั พยัญชนะแล้ว
รปู สระบางตวั จะหายไปเมอื่ มตี วั สะกด
ค + โ- ะ +น คน จ + อ + ร จร
ประเภทของรปู สระ
สระเปลยี่ นรปู คือ สระทน่ี าไปประสมกับพยญั ชนะแล้ว
รูปสระบางตวั เปลี่ยนรูปไปเมื่อมตี ัวสะกด ได้แก่
สระ – ะ เปล่ียนรปู – ะ เป็น - ั เชน่ ก + -ะ + ด
สระ เ-ะ เปลีย่ นรูป – ะ เป็น - เช่น ป + เ–ะ + น
สระอยูท่ ใ่ี ด
๑. เขยี นไวห้ น้าพยัญชนะมี ๔ รปู ไดแ้ ก่ เ ใ ไ โ
๒. เขียนไวห้ ลงั พยัญชนะ ๗ รูป ไดแ้ ก่ ะ า ฤ ย ร ว อ
๓. เขียนไว้บนพยัญชนะ มี ๕ รูป ได้แก่ ั ิ ่
๔. เขียนไวล้ า่ งพยัญชนะมี ๒ รปู ไดแ้ ก่ ุ ู
๕. เขียนโดด ๆ ไมต่ ้องประสมพยญั ชนะมี ๔ รูป ไดแ้ ก่ ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ
สระอย่ทู ใ่ี ด
๖. ใช้ไดต้ ามลาพังไมต่ ้องประสมกับรูปสระอืน่ มี ๑๗ รูป
ไดแ้ ก่ ะ ั า ิ ุ ู เ ใ ไ โ ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ ร อ
๗. ต้องประสมกบั รปู สระอืน่ มี ๔ รปู ไดแ้ ก่ ่ ย ว
๘. ใชล้ าพงั กได้ใช้ควบกับพยญั ชนะกได้ ออกเสียงคลา้ ยมี ร อยู่ดว้ ย มี ๑
รูป คือ ฤ (ตวั ฤๅ ฦ ฦๅ ตามหลกั กใช้ควบกบั พยญั ชนะไดแ้ ตไ่ มม่ ที ่ใี ช้)
๙. ใช้เปน็ สระกได้ ใชเ้ ปน็ พยญั ชนะกได้ มี ๔ รูป ไดแ้ ก่ ย ร ว อ
ให้นักเรียนระดมความคดิ เก่ียวกบั
การวางสระไมถ่ กู ตาแหน่ง
จะมีผลอย่างไร พร้อมศึกษาใบความรู้
เรอ่ื ง ตาแหนง่ ของสระในภาษาไทย
สามารถดาวน์โหลดใบความรไู้ ด้ที่ www.dltv.ac.th รายวชิ า ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 1
ใหน้ ักเรียนทาใบงาน
เรือ่ ง เสียงในภาษาไทย
(เสียงสระ)
สามารถดาวน์โหลดใบงานได้ที่ www.dltv.ac.th รายวชิ า ภาษาไทย ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1
ใบงาน เร่อื ง เสยี งในภาษาไทย (เสยี งสระ)
กจิ กรรมท่ี ๑ คาชี้แจง ใหน้ ักเรียนเขียนเครอ่ื งหมาย หนา้ ข้อความท่ีถูกต้อง และเขยี น เครื่องหมาย
หน้าขอ้ ความที่ไมถ่ กู ต้อง
........................ ๑. แหลง่ เริ่มต้นของเสยี ง คือ ปาก
........................ ๒. เสยี งสระ และเสยี งพยัญชนะนบั เป็นเสยี งในภาษา
........................ ๓. เสยี งท่มี นุษย์ใชเ้ พื่อสอื่ ความหมาย คอื เสยี งในภาษา
........................ ๔. เสยี งในภาษาเกดิ จากลมเดินทางจากปอดผ่านหลอดลมออกมาทางชอ่ งปากหรือ
จมูกโดยไมก่ ระทบส่งิ ใดเลย
........................ ๕. อวยั วะต่าง ๆ ในปาก เช่น ลนิ้ ไก่ ลน้ิ ฟนั เพดาน และริมฝีปาก มสี ว่ นในการ
ทาให้เกดิ เสียงในภาษาฟงั เปน็ เสยี งต่างกนั ออกไป
ใบงาน เรือ่ ง เสยี งในภาษาไทย (เสยี งสระ)
กิจกรรมท่ี ๒ คาชแี้ จง ใหน้ ักเรยี นตอบคาถามลงในช่องวา่ งต่อไปน้ใี ห้ถูกตอ้ งเหมาะสม
๑. เสียงในภาษาเริม่ ตน้ ที่ .......................................................................................................
๒. เสียงในภาษาไทยแบง่ ออกได้............... เสียง ไดแ้ ก.่ .........................................................
๓. เสยี งสระทอ่ี ยูใ่ นคาเหลา่ น้ี คอื
ซู่ ......................แซง .........................งอ .......................... ววั .........................
ใบงาน เร่ือง เสยี งในภาษาไทย (เสียงสระ)
กจิ กรรมท่ี ๒ คาชีแ้ จง ให้นักเรียนตอบคาถามลงในชอ่ งว่างตอ่ ไปนี้ให้ถูกตอ้ งเหมาะสม
๔. นกั เรียนจาแนกคาสระเสยี งเด่ยี วแท้ลงในชอ่ งวา่ ง
กวน จดื กลงึ ตู้
ขลุ่ย เบ่อื เตรียม เทพ
เกลด เพลยี กัด จาน
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
ใบงาน เรอื่ ง เสยี งในภาษาไทย (เสยี งสระ)
กิจกรรมที่ ๒ คาช้ีแจง ให้นักเรียนตอบคาถามลงในชอ่ งวา่ งตอ่ ไปนีใ้ ห้ถกู ตอ้ งเหมาะสม
๕. ขดี เส้นใต้คาทม่ี สี ระประสม (สระเล่ือน)
ทุ่งนา ป่าเขา หนองนา้ บา้ นเรือน
เสยี งในภาษา หมายถงึ เสียงท่มี นุษย์เปลง่ ออกมา
เพ่อื ใชส้ ่อื ความหมายระหว่างมนษุ ยด์ ้วยกัน
อวัยวะที่ทาให้เกิดเสียง ได้แก่ ปอด
หลอดลม กล่องเสียง ล้ินไก่ ในช่องปาก ได้แก่
เพดาน ลิ้น ป่มุ เหงือก และรมิ ฝีปาก
เสียงสระ ในภาษาไทยแต่เดมิ
นักภาษาศาสตรก์ ลา่ วว่า มี ๒๔ เสียง ใน
ปัจจบุ ันนับเพยี ง ๒๑ เสียง และมีรปู สระ
อีก ๒๑ รูป