สมุทรสาคร-สนุกสาคร

ส่อื การเรียนรสู้ าระทอ้ งถนิ่
โดย

ชอื่ บันทกึ คุณประหยดั สมุทรสาคร สนุกสาคร
เร่ืองและภ�พ ชีวนั วิสาสะ

โครงก�ร สรา้ งสรรคส์ ื่อการเรยี นรสู้ าระท้องถิ่น
เลขม�ตรฐ�นประจ�ำ หนงั สือ 978-616-235-076-4
คณะบรรณาธิการอำานวยการ
ทัศนัย วงศ์พเิ ศษกุล
สุรพี นั ธ์ เปง็ ก�สทิ ธ์ิ
บรรณาธกิ ารดำาเนินงาน
ระพพี รรณ พฒั น�เวช
พมิ พค์ รั้งแรก ๒๕๕๕
จำ�นวน ๓,๐๐๐ เลม่
สงวนลขิ สิทธ์ิ ชวี นั วิส�สะ
และสำ�นักง�นอทุ ย�นก�รเรยี นรู้ ส�ำ นกั ง�นบริห�รและพฒั น�องคค์ ว�มรู้ (องค์ก�รมห�ชน)
จัดพิมพโ์ ดย บริษทั อมรินทรพ์ ร้ินตงิ้ แอนดพ์ บั ลชิ ช่งิ จ�ำ กัด (มห�ชน)
๖๕/๑๐๑-๑๐๓ ถนนชยั พฤกษ์ (บรมร�ชชนนี) ตล่งิ ชัน กรุงเทพฯ ๑๐๑๗๐

เจา้ ของโครงการ
ส�ำ นักง�นอทุ ย�นก�รเรียนรู้ (สอร.)
สงั กดั ส�ำ นักง�นบรหิ �รและพัฒน�องคค์ ว�มรู้ (องค์ก�รมห�ชน)
สว่ นบรกิ าร
ศนู ยก์ �รค้�เซน็ ทรัลเวลิ ด์ ช้นั ๘ Dazzle Zone
โทรศพั ท์ ๐๒ ๒๕๗ ๔๓๐๐ โทรส�ร ๐๒ ๒๕๗ ๔๓๓๒
ส่วนสำานกั งาน
๙๙๙/๙ อ�ค�รส�ำ นักง�นเซน็ ทรลั เวิลด์ ชั้น ๑๗
ถนนพระร�ม ๑ ปทมุ วัน กรุงเทพฯ ๑๐๓๓๐
โทรศพั ท์ ๐๒ ๒๖๔ ๕๙๖๓-๖๕ โทรส�ร ๐๒ ๒๖๔ ๕๙๖๖

www.tkpark.or.th

คำ า นำ า

ภ�รกิจส�ำ คญั ตอ่ สังคมประก�รหนงึ่ ของ สาำ นักงานอทุ ยานการเรยี นรู้ คือก�รปลูกฝงั นสิ ัยรกั ก�รอ่�น
และก�รกระจ�ยโอก�สในก�รเข้�ถึงแหลง่ เรยี นรทู้ ี่ทนั สมยั และสอดคลอ้ งกบั คว�มสนใจของเด็ก เย�วชน
และประช�ชน ในรปู แบบห้องสมุดมีชีวิตท่สี ร�้ งสรรคบ์ นพนื้ ฐ�นก�รมีส่วนร่วมของภ�คสว่ นต่�งๆ
โดยสำ�นักง�นอทุ ย�นก�รเรียนรูไ้ ดร้ ว่ มกับองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่นในภูมิภ�คต่�งๆ เพ่ือขย�ยผล
ก�รดำ�เนนิ ง�นดังกล่�ว

ก�รสร้�งสรรค์สือ่ ก�รเรยี นรสู้ �ระทอ้ งถน่ิ ให้มีรปู แบบก�รน�ำ เสนอทีท่ นั สมัย และดึงดดู คว�มสนใจ
เปน็ เครอื่ งมอื ทส่ี �ำ คญั อย่�งหนงึ่ ซงึ่ ส�ำ นกั ง�นอุทย�นก�รเรยี นรู้เล็งเห็นว�่ มสี ่วนในก�รสร้�งแรงบันด�ลใจให้
เดก็ และเย�วชนสนใจก�รอ�่ นและใฝห่ �คว�มร้อู ย่�งตอ่ เนือ่ ง โดยนำ�เร่ืองร�วภูมปิ ญั ญ�ส�ระทอ้ งถนิ่ ใกล้ตัว
ทีส่ อดคล้องกบั วยั ก�รด�ำ รงชีวิต พร้อมกับสอดแทรกแนวคิดด�้ นคณุ ธรรม จริยธรรม ม�เป็นเนื้อห�ของ
ส่ือก�รเรียนรสู้ �ำ หรับเย�วชนต�มช่วงวยั ตัง้ แต่ ๐ - ๑๒ ปี

สื่อการเรยี นร้สู าระท้องถนิ่ ภาคกลางและภาคตะวนั ออก ชุดนี้ สำ�นักง�นอุทย�นก�รเรยี นรู้ได้
รว่ มกนั สร�้ งสรรคก์ ับนักวชิ �ก�รและนกั เขยี นในท้องถิ่น เพอ่ื ให้เด็กและเย�วชน รวมท้ังประช�ชนท่วั ไป
ในภ�คกล�งและภ�คตะวนั ออก ไดร้ บั คว�มรู้ และคว�มภ�คภมู ใิ จในวฒั นธรรมและทอ้ งถนิ่ ตน รวมทัง้
ก่อใหเ้ กิดคว�มเข้�ใจและก�รยอมรับในวถิ ชี ีวติ วฒั นธรรมที่หล�กหล�ยต�มบริบทพน้ื ท่แี ละสภ�พแวดลอ้ ม
ท่แี ตกต�่ งกนั ออกไป

สาำ นักงานอุทยานการเรียนรู้ มงุ่ หวงั ว�่ หนงั สือชดุ นจ้ี ะเปน็ ส่อื ก�รเรยี นร้อู กี ชดุ หน่งึ ที่จะสง่ เสริม
ก�รอ�่ นและก�รเรยี นรูไ้ ด้อย่�งมีประสทิ ธภิ �พ ซง่ึ หม�ยถึง เปน็ หนงั สือท่ีผู้อ�่ น อ�่ นอย่�งมคี ว�มสุข
สนุกในก�รอ�่ น และก่อให้เกดิ คว�มตระหนักในคุณค�่ ของทอ้ งถิ่นตนเองได้อย�่ งแท้จริง

สำานักงานอุทยานการเรยี นรู้

เร่อื งและภาพ ชวี นั วสิ าสะ

๖

๗

๘

๙

๑๐

๑๑

๑๒

๑๓

๑๔

๑๕

๑๖

๑๗

๑๘

๑๙

๒๐

๒๑

๒๒

๒๓

๒๔

๒๕

๒๖

๒๗

๒๘

๒๙

๓๐

๓๑

๓๒

๓๓

เรอ่ื งร�วของครอบครวั คุณประหยดั นำ�เสนอผ�่ นเรื่องเล�่ ในรูปแบบบันทึกท่ี
สนุก น่�รัก และเต็มไปดว้ ยอ�รมณ์ขันของครอบครวั จระเข้ เน้อื ห�ในหนังสอื แสดงถงึ
เร่ืองร�วของสถ�นที่ ลักษณะท�งภูมศิ �สตร์ ธรรมช�ติ ศิลปะ และธรรมเนียมของ
ทอ้ งถ่ิน ‘บันทึกของคุณประหยดั และครอบครวั ’ ได้รวบรวมข้อมูลเดน่ ๆ ของจังหวดั
สมุทรส�คร ท่ีเหม�ะสำ�หรับก�รเรยี นรู้ของนักเรียนชั้นประถมศกึ ษ�ไวไ้ ด้ทัง้ หมด เริ่มจ�กคุณประหยดั ข้นึ รถจ�ก
เมอื งสม้ โอหว�น เข้�สตู่ ัวเมืองสมทุ รส�คร สถ�นท่แี รกท่คี ณุ ประหยดั พ�ครอบครัวม�เท่ียวคือ ตล�ดสด ทีเ่ ตม็ ไป
ด้วยอ�ห�รทะเลน�น�ชนิด ท่ีถอื เป็นจุดเด่นและจุดท่องเทยี่ วแห่งหน่งึ ของเมอื งสมทุ รส�คร โดยเฉพ�ะย�มท่ีรถไฟ
แลน่ เข�้ ใกลต้ ล�ด แผงค�้ ข�ยต่�งๆ ถกู ยกห�ยไปในพรบิ ต�เดยี ว จึงเปน็ สงิ่ ท่นี ่�ตน่ื ต�ส�ำ หรับเดก็ ต�่ งถ่ินอย�่ ง
นอ้ งห�งด�วและพโ่ี ตแมง

จ�กนนั้ คุณประหยัดก็ขบั รถลัดเล�ะผ่�นน�เกลอื ผ�่ นหมู่บ�้ นช�วประมง มุง่ หน�้ พ�ลูกๆ ไปดโู ลม�ท่ี
ช�ยทะเล และลูกๆ ของคณุ ประหยดั ไดม้ ีโอก�สเลน่ สนกุ ดโู ลม� ดนู ก และสตั วท์ ะเลน�น�ชนิด ในสว่ นนีเ้ อง
ทเ่ี ดก็ กจ็ ะได้เหน็ ทกุ อย่�งเหมือนกันกบั ท่ีตวั ละครไดเ้ หน็

จ�กช�ยทะเล คุณประหยดั และครอบครัวมุ่งหน�้ สู่อ�ำ เภอกระทมุ่ แบน แหล่งผลติ เครอื่ งเบญจรงค์
ที่มีช่ือเสยี งของจงั หวัดสมุทรส�คร ซงึ่ น้องห�งด�วไดแ้ สดงคว�มเป็นตัวของตวั เองอีกครัง้ คือ ก�รพดู ผดิ พูดถูก
ซึง่ นักเขียนไมไ่ ดบ้ อกไว้ว�่ น้องห�งด�วฟังผิด พูดผดิ จรงิ ๆ หรือว่�ตงั้ ใจพูดเล่นให้ผิดไปอย่�งนนั้ เอง เพร�ะก�รที่
ตัวละครทำ�ทีเป็นพดู ผิด (ต�่ งจ�กพดู ไมช่ ดั ) เพอื่ ให้เกิดค�ำ ใหม่ นับเป็นลกู เลน่ และเสน่หอ์ กี อย่�งหน่งึ ของหนังสือ
เล่มน้ี และน่�สังเกตว่� เด็กๆ มักจะช่นื ชอบตวั ละครที่มีบุคลิกเช่นน้เี สียด้วย

ส�ำ หรับภ�พประกอบในเลม่ น้ี อ�จจะดูแปลกต�ไปจ�กหนังสอื สำ�หรับเด็กที่พบเหน็ กันทว่ั ไป เน่อื งจ�ก
หนังสือเล่มนม้ี แี นวคิดให้เปน็ เร่ืองร�วทเ่ี กดิ จ�กบนั ทึก ฉะนั้นก�รน�ำ เสนอภ�พจงึ มีลกั ษณะคล้�ยก�รบันทกึ

มกี �รว�ดภ�พ ภ�พถ่�ย ใชเ้ ทคนคิ ปะ-ตดิ และเขียนคำ�บรรย�ยดว้ ยล�ยมอื ของนักเขยี นเอง
เทคนิคก�รเขยี นต้นฉบบั ดว้ ยล�ยมอื เชน่ น้ี ทำ�ให้หนังสอื มเี สน่ห์ชวนอ่�น เพร�ะเดก็ รู้สกึ
คุน้ เคย และยงั ชว่ ยสร�้ งแรงบันด�ลใจแก่เด็กๆ เพือ่ ใหเ้ ขยี นเร่อื งร�ว
พร้อมทงั้ ลงมือท�ำ ภ�พประกอบในแบบเดยี วกบั ในหนังสอื

นอกจ�กคุณครจู ะอ�่ น ‘บันทึกคณุ ประหยัด’ ใหฟ้ งั และให้เดก็ อ�่ นเองแลว้
ก�รชวนเด็กคุย ชวนเล�่ เรื่อง หรอื ชวนแต่งเร่อื งแบบเดยี วกบั คณุ ประหยดั
กเ็ ป็นกจิ กรรมหนึ่งทีน่ �่ สนใจ และเป็นประโยชน์แก่เด็ก เนื่องจ�กเนอื้ ห�
และเรอ่ื งร�วในหนังสือเล่มน้ี เป็นเร่อื งท่ีเด็กอ่�นแลว้ เข้�ใจไดง้ �่ ย วิเคร�ะหเ์ น้อื ห�
เองได้ สำ�หรบั นกั เรียนชนั้ ประถมปีท่ี ๓ ส�ม�รถเขยี นบนั ทึกเรือ่ ง และบนั ทกึ ต�มอย่�ง
คุณประหยดั ได้แล้ว

๓๔

คุณครูอ�จจะตงั้ โจทยใ์ ห้เดก็ ๆ ว่� ขอให้เดก็ บนั ทึกถงึ สถ�นท่ีทเ่ี คยไปเท่ียว และรู้สกึ
ชอบม�กท่ีสุดม� ๑ แหง่ วธิ ีก�รเขยี นคือ เขียนเล่�ด้วยประโยคสนั้ ๆ ว่� สถ�นที่น้ันคือทไี่ หน
อยจู่ ังหวดั อะไร (คน้ ห�รปู จ�กอินเทอรเ์ น็ต หรอื นติ ยส�รเก�่ ๆ ม�ตดิ ประกอบดว้ ย) เดนิ ท�งไป
อย�่ งไร (ใช้ภ�พว�ดหรอื ภ�พถ่�ยประกอบ) ไปกบั ใคร และไดเ้ หน็ อะไรบ้�ง เมื่อเด็กสนกุ กบั ก�ร
เขียนเล่�เร่ือง และส�ม�รถทำ�ง�นบันทึกทม่ี ชี วี ิตชวี �ช้ินแรกส�ำ เรจ็ แลว้ เด็กก็จะเกดิ แรงบนั ด�ลใจ
ในก�รบันทกึ เร่ืองร�วทีย่ �วขนึ้ เส�ะแสวงห�ขอ้ มูล และภ�พต�่ งๆ ม�ตกแตง่ เพิ่มเติม เพร�ะเมอ่ื
เด็กๆ ได้ท�ำ ง�นวชิ �ก�รด้วยคว�มสนุก ยอ่ มเกิดประโยชน์ และยิ่งเด็กรสู้ กึ สนกุ กบั ง�นม�กเท่�ไร
กย็ งิ่ อย�กทำ�ง�นนั้นม�กขึ้นอีก กจิ กรรมก�รเรยี นรนู้ จี้ ะช่วยเพ่ิมทักษะในก�รอ่�น ก�รเขียน
ก�รคน้ คว้� และก�รท�ำ ง�นศลิ ปะใหแ้ ก่เดก็ ได้เปน็ อย�่ งดี

ป ร ะ วั ติ ผู้ ว า ด
ชวี นั วสิ าสะ

เปน็ ครดู �้ นวรรณกรรมและหนังสือสำ�หรบั เดก็
แก่ลูกศิษยแ์ ละผสู้ นใจม�ตลอด ๒๐ ปี
มปี ระสบก�รณ์ก�รทำ�ง�นด�้ นหนังสอื ภ�พสำ�หรับเดก็ ม�กว่� ๓๐ ปี
มีผลง�นไดร้ บั ก�รยอมรับม�กม�ย อ�ทิ
คณุ ต�หนวดย�ว คณุ ฟองนักแปรงฟัน ชดุ อเี ลง้ เคง้ โค้ง ระฆงั เบกิ บ�น
นงิ่ เจยี๊ บ เจี๊ยบ อย�กเหมือนแม่ มดสิบตวั ดึง๋ ด๋งึ ฯลฯ
ปจั จุบนั พ�ำ นกั อยทู่ จี่ งั หวัดนครปฐม

๓๕

สอ่ื การเรยี นรู้สาระทอ้ งถิน่ ทง้ั ๗ เลม่

๓๖