ส่อื การเรียนรสู าระทอ งถนิ่
โดย
ของหรอยบอ่ ยาง
เรื่อง อริยา ไพฑรู ย์
ภาพ วชริ าวรรณ ทบั เสือ
โครงการ สรา้ งสรรค์สอ่ื การเรยี นรู้สาระท้องถ่นิ
เลขมาตรฐานประจ�ำ หนังสอื 978-616-235-233-1
คณะบรรณาธกิ ารอำ�นวยการ
ทศั นัย วงศพ์ ิเศษกุล
วราพร ตยานุกรณ์
บรรณาธิการด�ำ เนนิ งาน
ระพพี รรณ พัฒนาเวช
ถ่ายภาพ
เดชา เข็มทอง
ออกแบบปกและรูปเล่ม
วชิราวรรณ ทบั เสือ
กฤษณะ กาญจนาภา
พิมพ์ครั้งแรก ๒๕๕๘
จ�ำ นวน ๓,๐๐๐ เล่ม
สงวนลขิ สิทธิ์ อรยิ า ไพฑูรย์
และส�ำ นกั งานอทุ ยานการเรยี นรู้ ส�ำ นักงานบรหิ ารและพฒั นาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน)
เจ้าของโครงการ
สำ�นักงานอทุ ยานการเรยี นรู้ (สอร.)
สังกดั ส�ำ นกั งานบริหารและพฒั นาองค์ความรู้ (องคก์ ารมหาชน)
สว่ นบริการ
ศนู ย์การคา้ เซ็นทรลั เวลิ ด์ ชน้ั ๘ Dazzle Zone
โทรศพั ท์ ๐ ๒๒๕๗ ๔๓๐๐ โทรสาร ๐ ๒๒๕๗ ๔๓๓๒
ส่วนส�ำ นกั งาน
๙๙๙/๙ อาคารส�ำ นกั งานเซ็นทรัลเวิลด์ ชัน้ ๑๗
ถนนพระราม ๑ ปทุมวัน กรงุ เทพฯ ๑๐๓๓๐
โทรศัพท์ ๐ ๒๒๖๔ ๕๙๖๓-๕ โทรสาร ๐ ๒๒๖๔ ๕๙๖๖
www.tkpark.or.th
พิมพท์ ่ี บรษิ ทั สหมติ รพรนิ้ ติ้งแอนดพ์ ับลสิ ซง่ิ จ�ำ กัด
โทรศพั ท์ ๐ ๒๙๐๓ ๘๒๕๗-๙
ภารกิจสําคัญตอสังคมประการหน่ึงของสํานักงานอุทยานการเรียนรู คือ การปลูกฝง
นิสัยรักการอาน และการกระจายโอกาสในการเขาถึงแหลงเรียนรูท่ีทันสมัยและสอดคลองกับ
ความสนใจของเดก็ เยาวชน และประชาชน ในรูปแบบหอ งสมุดมีชวี ติ ทีส่ รา งสรรคบนพนื้ ฐาน
การมีสวนรวมของภาคสวนตางๆ โดยสํานักงานอุทยานการเรียนรูไดรวมกับองคกรปกครอง
สว นทองถน่ิ ในภูมิภาคตา งๆ เพ่อื ขยายผลการดําเนินงานดงั กลา ว
การสรา งสรรคสือ่ การเรียนรูสาระทองถน่ิ ใหม รี ูปแบบการนาํ เสนอทีท่ นั สมยั
และดงึ ดูดความสนใจ เปน เคร่ืองมือทสี่ าํ คัญอยางหน่งึ ซ่ึงสาํ นักงานอุทยานการเรียนรู
เล็งเห็นวามีสวนในการสรางแรงบันดาลใจใหเด็กและเยาวชนสนใจการอานและใฝหาความรู
อยา งตอเน่ือง โดยนําเร่ืองราวภมู ิปญญาสาระทองถ่ินใกลตวั ท่สี อดคลอ งกับวยั การดํารงชีวติ
พรอมกับสอดแทรกแนวคิดดานคุณธรรม จริยธรรม มาเปนเน้ือหาของส่ือการเรียนรูสําหรับ
เยาวชนตามชวงวยั ตั้งแต ๔ – ๑๒ ป
ส่อื การเรยี นรสู าระทองถนิ่ จังหวัดสงขลา ชุดน้ี สํานักงานอุทยานการเรยี นรูไ ดรว มกนั
สรา งสรรคก ับนกั วชิ าการและนกั เขยี นในทอ งถน่ิ รวมถงึ ภาคคี นรกั เมอื งสงขลา เพอื่ ใหเ ดก็ และ
เยาวชน รวมทงั้ ประชาชนทว่ั ไปในจงั หวดั สงขลาไดร บั ความรู และความภาคภมู ใิ จในวฒั นธรรม
และทอ งถ่ินตน รวมทั้งกอ ใหเกดิ ความเขา ใจและการยอมรบั ในวถิ ีชีวติ วัฒนธรรมท่หี ลากหลาย
ตามบริบทพ้นื ท่ีและสภาพแวดลอ มท่ีแตกตา งกนั ออกไป
สํานักงานอุทยานการเรียนรู มุงหวังวาหนังสือชุดน้ีจะเปนสื่อการเรียนรูอีกชุดหน่ึง
ที่จะสงเสริมการอานและการเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งหมายถึงเปนหนังสือที่ผูอาน
อา นอยา งมีความสขุ สนุกในการอา น และกอใหเ กิดความตระหนักในคุณคา ของทอ งถน่ิ ตนเอง
ไดอยา งแทจริง
สํานกั งานอทุ ยานการเรยี นรู
บอยาง เปนช่อื ตําบลในเขตเทศบาลนครสงขลา
มีความพเิ ศษตรงทวี่ า แมจะเปนตําบลเลก็ ๆ แตก็
แวดลอมไปดว ยธรรมชาติท่หี ลากหลาย ท้ังทะเล
ทะเลสาบ ภเู ขา และปา สน สง ผลมาถงึ อาหารการกนิ
ท่อี ุดมสมบรู ณ
และยงั มยี า นเมอื งเกา อนั เจริญรงุ เรอื งมาแตอดตี เปน ท่ี
รวมของผูคนซง่ึ มีวัฒนธรรมความเปนอยทู แ่ี ตกตา ง
ทั้งคนไทย คนไทยเชอ้ื สายจนี และคนไทยมุสลิม เมอ่ื บวก
กับความคิดสรางสรรคใ นการดัดแปลงและผสมผสาน
กย็ ่งิ ทําใหเ กิดอาหารและขนมสูตรใหมๆ ตามมา
อีกมากมาย
ขนมบอก เปนหนึ่งในขนมท่ีตอ งอาศัยอปุ กรณพเิ ศษ
ในการทํา และไดช อ่ื ตามอปุ กรณซ่ึงมลี ักษณะเปน
กระบอก
แตตามประสาคนใต ที่มกั จะใช
คําส้ันๆ กะทดั รัด ขนมกระบอก
ก็เลยกลายเปน “หนมบอก”
¢¹ÁºÍ¡Ê¤Õ ÅÒéí ·Ó¨Ò¡¢ÒŒ Çà˹ÕÂÇ´Ó¨ŒÐ
๖
สวนประกอบสาํ คัญของขนมบอก
คอื แปงขา วเหนยี ว และน้ําตาลโตนด
ผสมใหเขากัน ใสในกระบอกไมไผ นําไปเรยี ง
ในหมอท่ดี ดั แปลงพิเศษใหใ สก ระบอกเรยี งๆ กัน
ไดห ลายกระบอก หรอื ปจ จุบนั หลายเจา หันมาใช
กระบอกโลหะและหมอ ทีอ่ อกแบบมาสาํ หรับ
ขนมบอกโดยเฉพาะ
เทน้ําใสหมอ ตม จนเดอื ด แลว นาํ
กระบอกทใ่ี สแ ปง ไวแลว ลงไปนึ่ง
จนสุก เปน การใหความรอนดว ยไอน้าํ
เม่ือขนมสกุ กเ็ อาตะเกียบหรือไมดามยาว ´¤Ù ÅÒŒ ¶§Ñ äÍμÁÔ á·§‹ àËÁÍ× ¹¡Ñ¹¹Ð
กระทุงที่ปลายกระบอกใหข นมหลนออกมา
àÁÍè× á»§‡ ÊØ¡áÅÇŒ
ãªäŒ ÁŒ´ÒŒ ÁÂÒÇ
¡Ãз،§¢¹ÁÍÍ¡ÁÒ
ÁоÃÒŒ Ç·Ö¹·Ö¡¢Ù´âÃÂà¡Å×ÍàÅ硹ŒÍ Í‹ ¹¡¹Ô àÍÒÁÒ¤Å¡Ø à¤ÅŒÒ¡ÑºÁоÌÒÇáÅÐâùíéÒμÒÅ·ÃÒÂ˹‹Í¹ШÐ
Â
¡
๗
ขนมมา ทาํ จากแปงขา วเจา ผสมน้ําตาลทราย
ไข กะทิ และนาํ้ ตาลโตนด
(สังเกตใหด ีจะเหน็ วา นํ้าตาลโตนด
เปนสวนประกอบสาํ คัญของขนมบอยาง
แทบทกุ ชนิด เพราะเปนวัตถดุ ิบท่ีหาไดง า ย
ในทองถ่ิน และมยี ีสตจ ากธรรมชาติท่ีชว ยให
¹Ç´á»‡§áÅÇŒ ¤Í‹ Âæ
แปง ข้นึ ฟู กล่นิ น้ําตาลโตนดกท็ าํ ใหข นมมีรสชาติ ãʹ‹ Óé ŧä»ãËጠ»§‡ ÅÐÅÒÂ
และกลิ่นเฉพาะตัวดวย) ¶Ö§¨Ð໚¹ÃÙ»¹Ò§à§×Í¡ áμ¡‹ ç໹š ¢¹ÁÁÒŒ ¹Ð¨Ð
พมิ พท องเหลืองสมัยกอนทําเปน รปู ตา งๆ
ท่ีนยิ มคอื พมิ พร ปู มา รปู นางเงือก รูปไก
รูปกิเลน รูปหนามทเุ รยี น
และพิมพราชสีห
¾ÁÔ ¾¢¹ÁÁÒŒ
ÍÒÂ¡Ø ÇÒ‹ 100 »‚
๘
พมิ พขนมมา สมัยกอ น หน่ึงพมิ พจ ะทาํ ได
ตวั เดยี ว ตวั ใดตวั หนง่ึ
แตปจจุบนั มีหลายตัวในพมิ พเดียว
¾ÁÔ ¾ÃÒªÊËÕ
กอนจะเทแปงลงบนพมิ พ ¹Óé Á¹Ñ ¾ª× ¼ÊÁ䢋
ใชน ํา้ มนั ผสมไขแดงทาพิมพ
เพอ่ื ไมใ หขนมตดิ พิมพ
และไดก ล่นิ หอมของไขด วย
ขนมมา เปนขนมยอดนิยมของเดก็ บอ ยางสมยั กอ น
เพราะเปน รปู สตั วทส่ี ามารถเอามาเลน
เปนเรื่องราวไดสนุกสนาน ปจ จบุ นั
มขี นมสาํ เรจ็ รปู เปนซองๆ ซึ่งหาซอ้ื งา ย
ตามรา นสะดวกซ้ือเขามาทดแทน แตทขี่ าดหายไป ¾ÁÔ ¾Ë ¹ÒÁ·ØàÃÂÕ ¹
คือความสนกุ และจินตนาการ
๙
ขนมลกู โดน เปน ขนมโบราณท่ยี งั มขี ายตามตลาดนดั ท่ัวไป
อุปกรณสาํ คญั คือ พมิ พเหลก็ เมอื่ หยอดแปง ขนมลงไป
กนของขนมจะมีลวดลายเปน กลีบคลายขนมไข แตลูกเลก็ กวา
ลูกโดน จากแมพิมพรุน เกาจะมีลวดลายและ
ความลกึ ชดั เจนและแคะออกมาไดเ ปนลูกๆ
เนื้อแปง จะนมุ และหอมไขเมื่อกดั ลงไป
㹪ÒÁ¹éÁÕ ÕÍÐäúŒÒ§
ệ§¢ÒŒ Ç਌Ò
䢋ᴧáÅÐ䢋¢ÒÇ
¹Óé μÒÅâμ¹´
¹éÓμÒÅ·ÃÒÂ
¹Óé
ใชน ้ํามนั พืชผสมไขแ ดง
ทาทแ่ี มพมิ พก อนหยอดแปงลงไป
ขนมจะไดไมต ดิ พิมพ
แมใ นเขตบอ ยางเองไมม ีการปลูกตาลโตนด
แตก ็เปนตนไมพืน้ ถิน่ ในละแวกใกลเ คยี ง
โดยเฉพาะสทงิ พระ ซึ่งมี “ตน โหนด” หลายลา นตนทาํ ใหน ํา้ ตาลโตนด
กลายเปน สวนประกอบสําคญั ของขนมบอยาง เพราะหาไดง า ย
และมีรสชาติเฉพาะตัว
๑๐
หยอดแปง ครบทุกชอ งแลว ก็หาฝามาปด ÅÙ¡
คอยแงมๆ ฝาดูวา สุกแลว ยัง สกุ แลว
ก็ “แควก็ ” หรอื แซะไดเ ลยจะ áÁ‹¾ÔÁ¾Ã‹Ø¹ãËÁ‹ ä´Œ¢¹Á ñò
áÁ¾‹ ÁÔ ¾âºÃÒ³ Åͧ¹Ñº´Ù«Ôä´¡Œ ÅÕè ¡Ù
àÇÅҨС¹Ô ÍÂÒ‹ ÅÁ×
¨ÁÔé ÁоÌÒÇ¡Í‹ ¹
แมคา บางเจา เปล่ยี นวธิ ขี ายใหม โดยการละเลงแปงลงบน
พมิ พใหเปน แผน แทนที่จะหยอดทลี ะลูก เมือ่ แปงสกุ
ก็แซะออกมาใสม ะพราว หรือบางเจา กใ็ ชว ธิ พี บั คร่งึ แทน
การมวน โดยใสมะพราวไวกลางแผน กอนพับ ËÍÁ¡ÅèԹ䢋´ŒÇ¹Ð
Å١ⴹẺ¹Õé ä´ŒÍ¡Õ ÃʪÒμÔ
μ‹Ò§¨Ò¡·àÕè »¹š ÅÙ¡ æ à¾ÃÒÐệ§
¨ÐáËŒ§ ¡Öè§ æ ¡Ãͺ
â´Â੾ÒТͺ æ
áÅÐÊÇ‹ ¹·¹èÕ ¹Ù ¢Ö¹é ÁÒ
๑๑
ขาวฟาง เปน พชื ตระกูลหญา ออกดอกเปน ชอ ทป่ี ลายยอด ÊÇ‹ ¹¼ÊÁ
ผลแกม ีลักษณะเปนเมด็ เล็กๆ เหมอื นเมล็ดขา ว แตเ ปน ¢¹Á¢ŒÒÇ¿Ò† §¡Ç¹
ลูกกลมๆ สนี ้ําตาลเทา คนบอยางนํามากวน
กับนาํ้ ตาลโตนดทาํ ขนมขาวฟางกวนกนิ กันมา
แตโ บราณ
¹èÖ§¢ŒÒÇ¿Ò† §ãËÊŒ Ø¡ μ§éÑ ä¿ ¢¹Á¨ÐÍÍ¡ÊÕ¹Óé μÒÅá´§
¡Ç¹¡Ñº¹Óé ¡Ð·Ô ¹Óé μÒÅ·ÃÒ μÒÁÊբͧ¹éÓμÒÅâμ¹´
¹Óé μÒÅâμ¹´ ¼ÊÁáºÐá«Å§ä»´ÇŒ Â
à¾×èÍãËàŒ ¹é×Í¢¹ÁÁÕ¤ÇÒÁà˹ÂÕ Ç
¡Ç¹¨¹á˧Œ áÅÇŒ μ´Ñ ầ‹ ໹š ªéÔ¹æ
ขาวเหนยี วดํากวน เปน ขนมท่มี กั ขายคกู ับ
ขา วฟางกวน ใชวิธีตม ขา วเหนียวดํากับหางกะทิ
เม่ือเมลด็ เร่มิ บานจึงใสน ํา้ ปูนใส เพ่ือไมใหเมลด็
ขาวบานจนเละ แลว ใสก ะทิและนาํ้ ตาลทราย
กวนเขาดวยกัน
áÊμÍÕÊ‹ Í§Ñ à¡¡´μÓãæË´Œ ´àÕ Ùà˼ç¹Ô¹àæÁŤç´Å¢ÒŒ ŒÒÂÇ¡àËÒ¹ÅÐÂÕ áÇÁÍÂÙ‹ã¹à¹Íé×
ขนมทองเอก เปน ขนมกวนอกี ชนิดหนง่ึ ที่ข้นึ ชอื่
ของบอ ยาง กวนดวยแปงขา วเหนยี ว นาํ้ ตาลทราย
ไข และกะทิ
ตา งจากทองเอกภาคกลางตรงท่ใี ชแปง ขา วเหนยี ว
จงึ ใสพ ิมพไมไ ด เพราะขนมจะติดพิมพ ตดั เปนช้นิ ๆ
พอดีคาํ หอ ดว ยกระดาษสี
๑๒
ตม ใสไ ส จัดเปนประเภทของวา ง ไมใชข นม สันนิษฐานวานาจะ
เกิดจากการนาํ ขนมทองถนิ่ ภาคใตคอื ตม ใบพอ มารวมกับขนมของ
ชาวจนี คอื บะ จาง เนื่องจากพ้นื ทยี่ า นเมอื งเกา เปน ยานชุมชน
ทาํ มาคาขายและถ่นิ ทอ่ี ยขู องคนไทยเช้ือสายจีน
กะพอ เปน พชื ในทอ งถ่นิ ชนิดหนึ่ง ใบยาว ¼Ñ´¢ŒÒÇà˹ÕÂÇ
สเี หลอื งแกมเขียว ชาวบานจะนํามาใช ¡ºÑ ¡Ð·Ô
áÅÐà¡Å×Í
หอ ขนมโดยมดั ใหเ ปนรปู สามเหลยี่ ม
ผกู ปมตรงปลาย เรียกวา ตม ใบพอบา ง
ตม สามเหล่ียมบาง บางทกี เ็ รยี กสนั้ ๆ วา
ตม เพราะสมยั กอนจะตม ในปป โดยการ
มดั ตมใหแนน แลว ใสรวมกนั ในปป ราดนา้ํ
ใหท ว ม ต้งั ไฟจนกระท่ังนาํ้ แหงสนทิ
äÊŒ »ÃСͺ´ŒÇÂ
ขนมจะสุกจากการตม สมัยน้ีแมคา à¹é×ÍËÁټѴ¡Ñºà¡ÅÍ×
หลายเจาใชว ธิ ีนึง่ ซ่ึงไมอ รอ ยเทา ตม ¹éÓμÒÅ «ÍÕ ÔÇê ´Ó
แตการตม จะยากตรงท่ีตอ งมัดหอ ¡ÃÐà·ÕÂÁ
ใหแ นน จริงๆ ไมอยา งนัน้ น้าํ จะเขา ไปได
Ë‹Í໚¹ÃÙ»ÊÒÁàËÅèÂÕ Á
ãËጠ¹‹¹
¹ÓÁÒË‹Í´ŒÇÂ㺡оŒÍ
â´ÂãÊ¢‹ ÒŒ Çà˹ÂÕ ÇÃͧŧ仡‹Í¹
áÅÇŒ ãÊä‹ ÊËŒ ÁμÙ ÒÁ´ŒÇÂä¢á‹ ´§¢Í§ä¢à‹ ¤Áç
»´·Ñº¢ŒÒ§º¹´ŒÇ¢ŒÒÇà˹ÂÕ ÇÍ¡Õ ªÑ¹é
๑๓
สนั นษิ ฐานวาดดั แปลงมาจากขนมกะลอจี๊ ซึ่งเปน ขนม
ของคนจนี แตก ะลอจ๊ใี ชวธิ นี ําแปง ขาวเหนยี วไปทอดไฟ
ออน ๆ คลุกงา ถว่ั และน้ําตาล สว น หมอฉ่ี
ใชวธิ ีใสไ สข างในแปง
äÊŒ¶ÇèÑ ÅÊÔ §º´ ¼ÊÁ§Ò
¹éÓμÒÅ·ÃÒÂ
áÅйÓé μÒÅáǹ‹
··èÕ Ó¨Ò¡¹éÓμÒÅâμ¹´
นวดแปงขาวเหนยี วที่สกุ แลว
ใหเหนียวนมุ หอ จนมดิ ไส
แลว คลกุ แปง ขาวเจา ท่ีค่ัวจนสกุ หอม
ủ‡ ¢ÒŒ Çà¨ÒŒ ·¤Õè ÇèÑ Ê¡Ø áÅŒÇ àÃÕÂ¡Ç‹Ò “¹ÇÅ” ¨ŒÐ ˹ÙäÁ‹ä´ŒÁÒ¨Ò¡âÁ¨Ô¹Ð¨Ð
แปง ขาวเจา ตองนําไปคั่วใหสุก
และมีกลนิ่ หอม กอนเอามาคลุก
๑๔
จจู นุ เปน ขนมทอดที่มีรสหวาน
เพราะตอ งผสมแปงกบั นา้ํ ตาล
โดยเคยี่ วนา้ํ ตาลจนกลายเปน
น้าํ เชือ่ ม ทง้ิ ไวใหอ ุนๆ
แลว คอ ยๆ เทแปง ลงไป
นวดใหเ ขา กนั จนไดแปง เหลว
พอประมาณ
ทอดทีละแผนในกระทะกนลึก ใชไมด ามแหลม
หมุนขนมไปเรือ่ ยๆ ขนมจะคอยๆ แผออกและ
นูนตรงกลางคลายไขดาว ถา ตอ งการใหขนมนมุ
ใหทอดแบบไมต อ งพลิกแผน
Ãͺ æ ¨Ð á춋 ŒÒÍÂÒ¡¡Ô¹áºº¢Íº¡Ãͺ˹‹ÍÂæ
¡ÅÒÂ໹š ÊàÕ ¢ŒÁ æ ¡¾ç Å¡Ô á¼‹¹¹´Ô ˹‹ÍÂμ͹Á¹Ñ
àÃèÔÁá´§ æ ¨ŒÐ
¡Ãͺ¹´Ô ˹͋ Â
μç¡ÅÒ§¹‹ØÁ ¢¹ÁẺ¹éÕ
ÍÍ¡ÃÊËÇÒ¹ ·¡Õè Ã§Ø à·¾Ï
àÃÂÕ ¡¢¹Á½¡˜ ºÇÑ ¨ŒÐ
๑๖
กุหลี เปนขนมทีไ่ มคอยมีขายในปจ จุบัน
สว นประกอบหลักคือ แปง ขา วเหนยี ว แปงขา วเจา
นํ้าตาลโตนด เกลอื มะพราวขูด และงาขาว
นวดแปงขา วเหนียวในนํา้ อนุ จดั Ç¸Ô Õ¡ÒùÖè§á»‡§ã¹Å§Ñ ¶§Ö
จนเหนยี วนุม แลว แผเปนแผนหนา ¤¹âºÃÒ³¨ÐãªŒÇ¸Ô Õ©Õ¡ãºμͧ໹š ÃÇÔé æ
๑ เซนติเมตร ปดู วยใบตอง น่ึงใน
นํ้าเดือดใหส ุก พกั ใหเ ยน็ แลวตัด ÃͧäÇŒ à¾èÍ× ãËäŒ Í¹Óé ¢Öé¹ÁÒä´Œ
เปนชิน้ ๆ พอคํา ËÃÍ× ÍÕ¡Ç¸Ô Õ ¤Í× μÑ´ãºμͧ໹š ·Ã§¡ÅÁ
àÅ¡ç ¡Ç‹ÒÅ§Ñ ¶Ö§à¾×Íè ãËäŒ Í¹éÓ
¢Öé¹ÁÒã¹Ã·Ù »èÕ ´äÁ‹Á´Ô
¢ŒÒǤèÇÑ ·Ó¨Ò¡¢ŒÒÇ਌Ò
¤ÇÑè ¨¹àËÅÍ× §ËÍÁ
â¢Å¡ËÂÒº æ âú¹
¹Óé μÒÅàËÅÇÍ¡Õ ªé¹Ñ
ÃÒ´´ÇŒ ¹éÓμÒÅâμ¹´ª¹´Ô àËÅÇ
·àèÕ ¤ÂèÕ Ç¨¹¢¹Œ ËÃÍ× ¨Ð¨ÁÔé ·ÕÅФӡçä´Œ
ÀÒ¤¡ÅÒ§àÃÕ¡¢¹Áà˹ÂÕ Ç¨ÐŒ
๑๗
ขนมปา ทําจากแปงขาวเจาหมักดวยนํ้าตาลโตนด
แบบท่มี ีเชือ้ ยสี ต น้ําตาลโตนดยิ่งเก็บนานจะมยี สี ตเกดิ ขนึ้
ตามธรรมชาติ เมอื่ มาผสมกบั แปง จะทาํ ใหแปง ฟู
ÀÒ¤¡Åҧ㪹Œ íÒé μÒÅ·ÃÒÂáÅÐ
ãªÂŒ ÊÕ μà ¾èÍ× ãË¢Œ ¹Á¢¹éÖ ¿Ù
àÃÕ¡ÇÒ‹ ¢¹Á¶ÇŒ ¿٠áμ‹¢¹Á»
㪹Œ Òíé μÒÅâμ¹´ ¨ÐÁ¡Õ ŹèÔ ËÍÁ¡ÇÒ‹
·éÔ§äÇŒ õ-ö ªÇÑè âÁ§ áÅÐÁÂÕ ÊÕ μ¨Ò¡¸ÃÃÁªÒμÔ
áÅŒÇà·ãʋ㹶nj ÂμÐäÅ
ËÃÍ× ¶ÇŒ ¢¹ÁàÅ¡ç æ
ÇÒ§àÃÕ§ãËŒàμÁç Åѧ¶Ö§
¹Ó仹§Öè ãˌʡØ
แตถา เปน ขนมปาแบบด้ังเดิม เขาจะใสในถาด
น่งึ แปง ทง้ั ถาด พอสกุ ก็ตดั ออกเปนช้ินๆ ปจ จุบนั
หลายเจาก็ขายในถาด กลมบา งเหล่ยี มบาง
ตัดเปนชิน้ ๆ รูปสี่เหลย่ี ม หรอื สามเหล่ียม
แลวแตลกั ษณะของถาด
¾ÍÊØ¡áÅŒÇ
àÍÒÁÒ¨éÁÔ ÁоÃÒŒ Ç¢Ù´
ãÊà‹ ¡Å×ͤÅØ¡ã¹
ÁоÃÒŒ Ç˹͋ Â
ËÃÍÂ æ ¨ÐŒ
๑๘
ปา จี ช่ือคลายขนมปา แตท ี่จริงทาํ ดวยแปงสตู ร
เดียวกบั ขนมลกู โดน เพยี งแตผสมใหเหลวกวา
และไมต อ งใสไขใ นสวนผสมของแปง ใหใ สไข
ในน้ํามันท่เี ชด็ กระทะกอ นเทแปงลงไป
เพื่อไมใหแปงตดิ กระทะ
ãʹ‹ íÒé »¹Ù ãÊã¹á»§‡ ´ŒÇ¹ШÐ
ệ§¨Ðä´¡Œ ÃͺÍÃÍ‹ Â
¤á»Å¡Ø§‡ Êà¡¡Ø ÅáÍ× Å¹ÇŒ ´Ô âÃ˹ÁÍ‹ оáÃÅÒŒ ÇŒ Ǥ¢‹Í´Ù ÂμÁÒÁÇŒ ¹Å§ä»
¡Ô¹μ͹ÃÍŒ ¹æ
ä´¡Œ ÅÔ¹è ËÍÁæ ¡Ãͺ¹´Ô
¹‹ÁØ ã¹ ÍËÍ¡ÇÒ‹ ¢¹Á¶§Ø æ
ã¹ÃÒŒ ¹Êдǡ«Íé× àÂÍÐàÅÂ
ÍÍé× ËÍÁ ÍÃÍ‹ Â
¨Õ ËÃ×ͨÕè ¤Í× ¡Ò÷ÓãËŒ
ÍÒËÒÃÊØ¡´ŒÇ¤ÇÒÁÌ͹
â´Â㪹Œ éÓÁѹ¹ÍŒ  æ
ในบอยางเหลอื อยูไมกีเ่ จา
ถา ชวยกนั กนิ ชว ยกนั ซื้อ
ปา จีก็จะมชี ีวติ อยไู ดอ ีกนาน
๑๙
คนทสี อทะเล เปนไมเถา เลอ้ื ยตามผนื ทราย
ริมทะเล ใบเปน สเี ขียวเขม ใตใ บออกสีเทาๆ เงินๆ
ออกดอกเปนสีมวงตรงปลายก่งิ มีสรรพคณุ
หลายอยางโดยเฉพาะในทางสมนุ ไพร
แตคนบอ ยางเอาใบของตน คนที
มาลา งสะอาดแลวตากจนแหงสนทิ
ค่ัวในกระทะใหก รอบ โขลกละเอยี ด
แลว รอนผสมแปง ใสนา้ํ นวดกับแปง
แลว นาํ ไปนง่ึ ในถาดปดู วยใบตอง
¾ÍÊ¡Ø áŌǨÐä´Œ¢¹Á¤¹·ÊÕ Õà·Òà¢ÁŒ ÍÍ¡´Ó
μ´Ñ ໚¹ªÔé¹æ ¤Å¡Ø ÁоÃÒŒ Ç¢Ù´
âùéÓμÒÅ·ÃÒ ¼ÊÁà¡ÅÍ× ¹Ô´Ë¹Í‹ Â
¢¹Á¨ÐÁ¡Õ ÅÔè¹à©¾ÒÐμÑǢͧ㺤¹·Õ
๒๐
บางคนเรียกหนมดุกดิก๊ บางคนเรยี กขนมหางหนู Ë´Ñ ¾ºÑ ¡ÃÇÂãºμͧ¡¹Ñ à¶ÍÐ
หรือหางจิ้งจก เพราะเมื่อแกะกรวยออก ตรงปลายขนม
จะมลี ักษณะแหลม ดน้ิ ดกุ ดิก๊ ไปมาไดเ หมอื นหางจ้ิงจก ñ μÑ´ãºμͧ໹š û٠ÊÕàè ËÅÂèÕ Á
ขนมกรวย ทาํ จากแปงขาวเจา และ ¡ÇŒÒ§ ø.õ «Á. àªç´ãËÊŒ ÐÍÒ´
แปงถว่ั เขียว ผสมนาํ้ ตาล และเกลือ
หยอดแปง ลงในกรวยอยาใหเต็ม ò àËÅÒ·Ò§ÁоÌÒÇáËŒ§
นําไปน่งึ ในลังถงึ เสยี บปลายลง àμÃÂÕ Áänj໹š äÁ¡Œ ÅÑ´
ในรูของลังถงึ ไดเลย
ó ¹Ó¡ÃдÒɤ͋ ¹¢ŒÒ§á¢§ç ÁÒμ´Ñ
໹š û٠¤Ãè§Ö ǧ¡ÅÁ
àʹŒ ¼Ò‹ ¹Èٹ¡ ÅÒ§ ñö.õ «Á.
ñö.õ «Á.
ô ÇÒ§¡ÃдÒÉ·Òºº¹ãºμͧ
áÅŒÇμ´Ñ ãºμͧμÒÁẺ
น่ึงสักพกั ใหขนมเกือบสกุ õ ÁÇŒ ¹à»¹š ¡ÃÇ àʹŒ ¼‹Ò¹Èٹ¡ÅÒ§
แลวหยอดกะทขิ างบน กอ นน่งึ ตอ อีก »ÃÐÁÒ³ ó «Á.
จนขนมสกุ แกะใบตองออก ö ¡ÅÑ´»Ò¡¡ÃÇ´nj ÂäÁ¡Œ Å´Ñ
แลวกนิ ไดเ ลย
áμÁà‹ ´Òá¡ç ¡æǧ‹ Á´Ñ¡¡Ø à´ÍÔê¡Ò»æÅҡ‹Í˹ҡ§¹Ô Áѹ
๒๑
เกิดจากการผสมผสานวัฒนธรรมอาหารของคนไทย
กับคนจนี ต้งั แตส มยั โบราณ เปน ขนมอันเปนเอกลักษณ
อยางหน่งึ ของชาวบอยาง
ทีเ่ รยี ก ขนมหวัก ก็เพราะตองใชทพั พี
ทรงกลม หรือทเี่ รยี กวา จวัก ชว ยในการ
หอ ไส ถือเปน อปุ กรณสําคัญในการทาํ ขนมชนิดน้ี
แตคนใตม ักเรยี กอะไรสัน้ ๆ ขนมจวกั จึงกลายเปน ขนมหวัก
ệ§¢¹ÁËÇ¡Ñ à»¹š ủ‡ ¢ÒŒ Ç਌Ò
¼ÊÁ¹éÓãËŒàËÅǾͻÃÐÁÒ³
à·ãÊ‹ “ËÇÑ¡”
áÅŒÇãÊä‹ Ê«Œ §èÖ »ÃСͺ´ÇŒ Â
¡ŒØ§ ¶ÑÇè §Í¡ ¡ÂØŒ ª‹Ò ¹éÓÊÁŒ ÊÒªÙ
¹Óé μÒÅ à¡ÅÍ× ¾Ã¡Ô ¢Õé˹٠áÅСÃÐà·ÕÂÁ
à·á»§‡ ŧ任´¢ŒÒ§º¹ÍÕ¡ª¹Ñé àÁÍ×è ủ‡ Ê¡Ø ¢¹Á¨ÐËÅشË͹ÍÍ¡¨Ò¡¨ÇÑ¡ä´Œ§‹ÒÂ
àÍÒ¨Çѡŧ·Í´ã¹¹éÓÁ¹Ñ Ì͹æ ãËŒ·‹ÇÁ·§éÑ ¨ÇÑ¡
กนิ กับนํ้าจ้ิมตอนขนมยงั รอ นๆ
ชวยใหรางกายอบอุน สมยั กอน
จงึ นิยมทาํ กนิ กันในบา นในชว งฤดฝู น
๒๒
เปน ของวางของชาวมสุ ลิม หนา ตาใกลเคยี ง ขนมหวัก
คือเปน ขนมทอดทรงกลมมไี สขา งใน ประกอบดวย
นา้ํ ตาล มะพราว กุงสด พริกสด ตะไคร หวั หอม เกลือ
ệ§¢¹Á»Ò´Ð໚¹á»§‡ ¢ŒÒÇà¨ŒÒ áÅŒÇá¼à‹ »š¹á¼¹‹ ¡ÅÁ æ ºÒ§ æ ·Í´´ÇŒ Âä¿ÍÍ‹ ¹ æ ãËŒÊØ¡
¼ÊÁ¹Óé ãË¢Œ Œ¹¾Í»ÃÐÁÒ³ äÁ‹μÍŒ §Ë¹ÒÁÒ¡ ãÊ‹äÊŒμç¡ÅÒ§ ¨Ðä´Œ¢¹Á·èÕÁÃÕ Êà¤Áç à¼ç´
ãÊ‹¡ÅÇŒ ¹éÓÇÒŒ Å§ä» áÅÇŒ àÍÒệ§¢¹Ò´à´ÂÕ Ç¡¹Ñ ÍաἋ¹
¤Å¡Ø à¤ÅŒÒãËŒ·ÇÑè ¹Ç´¨¹¹ÔÁè »´·ºÑ ¢ŒÒ§º¹ ººÕ ¢Íº æ ãËŒμÔ´¡¹Ñ ÍÍ¡ËÇÒ¹¹´Ô ˹‹ÍÂ
¡Ô¹ä´ŒàÅÂäÁ‹μŒÍ§ÃÒ´¹éÓ¨ÁÔé
เปน ของวา งทีน่ ิยมกินในชวงบาย
ลักษณะเปน แปงแผนใหญ หอ ไสไ วขา งใน
μÇÑ á»§‡ ·Ó¨Ò¡á»§‡ ¢ŒÒÇà¨ÒŒ ¼ÊÁ à·á»‡§ã¹¡ÃзÐä¿Í‹Í¹ ËÍ‹ ãˌ໹š û٠ÊèàÕ ËÅÂèÕ Á¼¹× ¼ŒÒ
ä¢á‹ ´§ä¢‹¢ÒÇáÅÐ¡Ð·Ô ãʹ‹ Óé ŧä»ãËŒ ãˌủ‡ ໹š Ἃ¹¡ÅÁ æ ¡ÇÒŒ §»ÃÐÁÒ³
àËÅǾͻÃÐÁÒ³áÅÇŒ ¤¹ãËàŒ ¢ŒÒ¡Ñ¹
¢¹Ò´ãËÞ‹áÅкҧ ñ ¹éÔÇ ÂÒÇ ó ¹ÔÇé ¡¹Ô ¡ºÑ
äÊŒ»ÃСͺ´ŒÇ¡،§Ê´ ¶èÑǧ͡ »´½ÒäÇÃŒ ÍãËጠ»‡§ÊØ¡ ¼¡Ñ Ê´áÅйÓé ¨ÁéÔ ÃÊËÇÒ¹
àμÒŒ ˌ٠¡ÃÐà·ÂÕ Á ¹Óé μÒÅ à¡ÅÍ× ¹éÓÊÁŒ ÊÒªÙ
áŌǹÓÁÒἋ à»ÃéÂÕ Ç à¤çÁ
¾Ã¡Ô ¢ËéÕ ¹μÙ Ó ¼Ñ´ãËŒÊ¡Ø μÑ¡äÊŒãÊ‹μç¡ÅÒ§ ๒๓
¤ÒŒ §¤ÒÇ ¨Ñ´ÍÂÙ‹ã¹»ÃÐàÀ·ÍÒËÒäÒÇ
໚¹¢Í§ÇÒ‹ §ª¹´Ô ˹è§Ö äÁ‹ãª‹¢¹Á¹Ð¨Ð
๒๔
นาํ กุงสดมาตม ใหสุกแลว สับละเอียด
ผดั กบั กระเทยี มสบั พรกิ ไทย รากผักชี
กะทิ นาํ้ ตาล เกลือ จนแหง
ệ§¡Ñº¡Ð·Ô ¹Ç´ãËàŒ ¢ŒÒ¡Ñ¹ ¾ÍãÊä‹ ÊŒáÅÇŒ ¨ºÑ ¨ÕºÊÒÁÁØÁ
ãÊà‹ ¡ÅÍ× àÅ硹͌  ´ÙãËŒàËÁÍ× ¹»¡‚ ¤ŒÒ§¤ÒǹÐ
¨Ðä´àŒ ¤çÁ¹Ô´æ ¨ŒÐ
áÅŒÇàÍÒÁÒ·Í´
ã¹¹éÓÁ¹Ñ Ì͹æ
คา งคาว เปน ของวางทเี่ คยไดร ับความนิยม
อยา งมาก นิยมกินในชว งบาย ปจจบุ นั ในสงขลา
เหลอื อยูไมกเี่ จา แตบ างบา นทม่ี คี ุณยาคณุ ยาย
อาจยงั ทาํ กินกันในครอบครวั
μÍŒ §¡Ô¹μ͹Ì͹ æ ¹Ð¨Ð
Áѹ¨Ð¡Ãͺ¹Í¡¹‹ÁØ ã¹
๒๕
ในยา นเมืองเกา ตาํ บลบอ ยาง ยงั มขี นมอรอยอีกหลายชนิด ทัง้ ขนมที่มี
ถ่ินกาํ เนดิ ในบอ ยางเอง ดังทไี่ ดพูดถึงไปแลว และขนมทม่ี าจากละแวก
ใกลเ คยี ง จากการนาํ เขามาขาย หรือการยายถนิ่ ฐานเขา มาทํากนิ
ในเมือง กลายเปน ขนมท่มี ขี ายท่วั ไปตามตลาด
หรอื ตรอกซอกซอยในปจ จบุ นั
เปนขนมทอด ทาํ จากแปงขา วเหนียว
มไี สถ ่ัวเขียวขางใน ปนเปนลกู กลมๆ
เอามาตอๆ กนั เปนวงกลมบางตามยาวบา ง
ประมาณ ๓ - ๕ ลูก
àÃÕ¡Êéѹæ Ç‹Òà˹ÂÕ ÇËÁÍŒ Å§Ô ¨ÐŒ
หมอขาวหมอ แกงลงิ เปน ไมเถา ปลายใบมกี ระเปาะ
สาํ หรบั ดักแมลง นําสวนน้ีมาใสข าวเหนียว
ราดนา้ํ กะทิ แลวน่ึงใหสกุ กนิ ไดท ง้ั กระเปาะ
ถา กระเปาะออนจะกรอบนดิ ๆ μŒÍ§ÅÒŒ §¡ÃÐà»ÒÐãËŒÊÐÍÒ´ à¾ÃÒÐàÁè×Íͺ‹Ù ¹μŒ¹
ÁѹÁÕ˹ŒÒ·èÕ´Ñ¡áÁŧ ¨§Ö ÍÒ¨ÁÕáÁÅ§μ¡¤ŒÒ§ÍÂÙ‹
¡¹Ô ·§Ñé ¡ÃÐà»ÒйШРÍÂÒ‹ á¡Ð·Ôé§ÅÐ ´Í¡ÍÍ‹ ¹à¡Ô¹ä»
àÇÅÒ¹èÖ§¨Ðáμ¡
๒๖ ´Í¡á¡à‹ ¡¹Ô ä»
àÇÅÒ¹èÖ§¨Ðà˹ÕÂÇ
μÍŒ §àÅ×Í¡ã˾Œ Í´Õ æ
มีลกั ษณะเปน ส่ีเหลีย่ มตอๆ กันตามพมิ พที่ใช
ทาํ ดว ยแปง ขา วเจา มไี สส งั ขยาหรือไสถ ่วั เขียวบด
¾ÔÁ¾ª¹´Ô Ỵˌͧ (¾ÔÁ¾Ë¡ËÍŒ §¡çÁ¹Õ ШÐ)
Á·Õ §Ñé ¢ÒŒ Çà˹ÂÕ Ç¢ÒÇ áÅТҌ Çà˹ÕÂǴӹШР·Ó¨Ò¡á»§‡ ¢ŒÒÇà˹ÕÂÇ äÊàŒ »š¹
¹Óé μÒÅáÇ‹¹·Õè·Ó¨Ò¡¹Óé μÒÅ
·Ó¨Ò¡á»‡§¢ŒÒÇà˹ÕÂÇ âμ¹´ ËÑè¹à»š¹Ãٻš٠àμŽÒ
¤ÅØ¡ÁоÌÒÇ¢´Ù ¡Ð·Ô
à¡Å×Í ¹Óé μÒÅ·ÃÒ àÁÍè× ËŒØÁủ‡ áÅŒÇàÍÒãÊ‹ã¹¹Óé à´×Í´
Å¡Ù ·ÊÕè ¡Ø ¨ÐÅÍ¢¹Öé ÁÒ μŒÍ§ÃºÕ μÑ¡´ŒÇ¹Ð
¹Ç´¨¹¹èÔÁà¢ÒŒ ¡¹Ñ ´ÕáŌǻ˜œ¹ ¶ÒŒ ÅÍÂÍÂÙ¹‹ Ò¹¹Óé μÒÅâμ¹´¢ÒŒ §ã¹¨ÐàËÅǨЌ
໚¹ÃٻǧÃÕ àËÁÍ× ¹μÑÇ´ŒÇ§
·Í´ã¹¹Óé Á¹Ñ ÃÍŒ ¹¨´Ñ à¾Í×è ãËŒ ¹Ó令ÅØ¡ÁоÌÒÇ¢Ù´¼ÊÁà¡Å×͹Դ˹‹ÍÂ
¢¹Á¡Ãͺ âÃÂ˹Ҍ ´ÇŒ ÂàÁÅ´ç ¶ÑèÇà¢ÂÕ Ç¤ÇÑè
¢ŒÍÊÓ¤ÞÑ ¹éÓμÒÅáÇ‹¹μŒÍ§
àÁè×ÍÊ¡Ø áÅÇŒ ¹Óä»¤Å¡Ø ã¹ äÁà‹ ËÅÇàÂéÔÁËÅ§Ñ ¨Ò¡¹Óä»μŒÁ
¹Óé μÒÅ·ÃÒ·èàÕ ¤ÕèÂÇáÅÇŒ
¨¹¹Óé μÒÅá˧Œ à¡ÒÐμ´Ô ¢¹Á μ´Ñ ໚¹ªÔé¹æ
ÊàèÕ ËÅèÂÕ Á
¶ŒÒ໚¹¡ÍáÅТͧªÒÇÁØÊÅÔÁ âÃÂ˹ŒÒ´ÇŒ Â
¨Ð໚¹ÍաẺ ÁоÃÒŒ ǤèÇÑ
¹Ð¨Ð ¡ŒØ§á˧Œ »†¹
໚¹¢¹Á¡Ç¹ª¹Ô´Ë¹§Öè ·Ó¨Ò¡á»§‡ ¢ÒŒ Çà¨ŒÒ ¹Óé μÒÅ·ÃÒÂ
μѧé 信ǹ¡Ñº¹éӡзԨ¹ÊØ¡ à·ãʶ‹ Ò´ ๒๗
˹Ñè μŒ¹ËÍÁâÃÂãËŒ·ÑÇè ·é§Ô äÇŒãËŒà¹ç
จากขนมเกือบ ๓๐ ชนิดทก่ี ลา วมา ท้งั ขนมทที่ ําในบอ ยางเอง
และขนมที่มาจากละแวกขางเคยี ง สงั เกตใหด ีจะเห็นไดว า
มลี กั ษณะเฉพาะตัวบางอยา งรวมกัน
¹Óé μÒÅâμ¹´ÁÂÕ ÊÕ μ¸ ÃÃÁªÒμÔ ¹Óé μÒÅâμ¹´ÁÕ¡ÅÔè¹ËÍÁ
«Öè§à¡Ô´¨Ò¡¡ÒÃËÁ¡Ñ ·ÓãËŒ ËÇÒ¹áÅÐÃʪÒμÔ੾ÒÐμÇÑ
ệ§¢Ö¹é ¿Ùâ´ÂäÁ‹μŒÍ§ãÊ‹ ÕÊμ μ‹Ò§¨Ò¡¹éÓμÒÅ·ÃÒÂ
¢¹ÁºÍ‹ ÂÒ§Á¡Ñ 㪌 μŒ¹μÒÅâμ¹´ เปนพชื เศรษฐกิจสาํ คญั ของภาคใต โดยเฉพาะแถบ
¹éÓμÒÅâμ¹´ã¹¡Òà อาํ เภอสทิงพระ จงั หวดั สงขลา มตี น ตาลนับลานตน จงึ ถูกนํามา
ËÁ¡Ñ ệ§áÅÐãËŒ ใชประโยชนในดา นตา งๆ ในชวี ติ ประจําวนั ท้งั ปรงุ แตง อาหาร
¤ÇÒÁËÇÒ¹ ดัดแปลงเปนเครื่องมอื เครอื่ งใชตา งๆ รวมทง้ั สรางเรือนและร้ัว
บาน จนกลายเปนวิถวี ฒั นธรรมประจาํ ถน่ิ ของคนแถบน้ี
แมในตําบลบอ ยางเองจะไมม ีตนตาล แตด ว ยเหตุทอ่ี ยู
ไมไกลจากสทงิ พระ การขนสง ตง้ั แตอ ดตี กไ็ มย ากลําบาก
จึงมีการนาํ เอานํ้าตาลโตนด ท้ังสวนทท่ี าํ เปนนา้ํ ตาลแวน
และนาํ้ ตาลโตนดชนดิ เหลว หรอื ทเ่ี รียกวา น้ําผ้ึงโหนด
มาใชเปนสว นประกอบของขนมแทบทุกชนิด
¢¹Áº‹ÍÂÒ§äÁ‹¹ÔÂÁãÊÊ‹ Õ ¨Ð㪌ÊÕμÒÁ¸ÃÃÁªÒμÔ
¢Í§ÇμÑ ¶Ø´ºÔ ·¹èÕ ÓÁÒ㪌
¢¹Á» ·Ó¨Ò¡ ¢¹Á´ÇŒ §·èÕ·Ó¨Ò¡¢ÒŒ Ç ãº¤¹·ÊÕ Í·ÐàÅ ·ÓãËŒ
ủ‡ ¢ŒÒÇà¨ŒÒ à˹ÕÂÇ´Ó ¨ÐÁÕÊÕ¤ÅéÓ ¢¹Á¤¹·ÕÁ¡Õ ŹèÔ áÅÐÊÕ
¼ÊÁ¹éÓμÒÅâμ¹´ μÒÁÊ¢Õ Í§¢ÒŒ Çà˹ÕÂÇ
¨ÐÁÕÊÕÍÍ¡¹Óé μÒÅ μÒÁ㺤¹·Õ
¢Í§¹éÓμÒÅâμ¹´
¢¹ÁËÑÇÅÒŒ ¹ áÅТ¹Á⤠»¨˜ ¨Øº¹Ñ ÁÕ¡ÒÃãÊ‹ÊÕ
ŧä»à¾Í×è ãËŒ´Ê٠ǧÒÁ ÊÁÕ Ç‹ §¨Ò¡´Í¡ÍÑުѹ
ÊàÕ ¢ÂÕ Ç¨Ò¡ãºàμ ÊÕàËÅÍ× §¨Ò¡¿¡˜ ·Í§
๒๘
μӺź‹ÍÂÒ§ เปนถิ่นอาศัยของคนสามกลุมใหญ คือคนไทย คนไทย
เช้ือสายจนี และคนไทยมสุ ลิม ÁÕ¡ÒüÊÁ¼ÊÒ¹·Ò§ÇѲ¹¸ÃÃÁ
และรับเอาขนมจากพืน้ เพด้งั เดมิ มาทาํ กนิ ในครอบครวั และดัดแปลง
ใหเ ขา กับวัตถดุ ิบในทอ งถิน่
ขนมบูตู
¢¹ÁÁØÊÅÁÔ
¢¹ÁËÁ‹Í©èÕ μŒÁ㺾ŒÍ (ä·Â) + ºÐ ¨Ò‹ § (¨¹Õ ) = μÁŒ ãÊä‹ ÊŒ ขนมปาดะ
ÁÒ¨Ò¡¡ÐÅͨÕê
¢Í§¤¹¨Õ¹
¢¹ÁºÍ‹ ÂÒ§ ¨ÐäÁà‹ ¹¹Œ û٠·Ã§ ÊÕÊѹ ËÃ×Í¡ÒÃË‹Í·ÕèÊǧÒÁ
เพราะแตเ ดิมเปน ขนมทีท่ ํากนิ กันในครอบครวั
คนสมยั กอ นไมน ยิ มใหลูกผหู ญิงเรียนหนังสือ
เม่ือมีครอบครวั ผหู ญิงจงึ ตอ งทําหนา ทแ่ี มบ า นดูแลลกู
และทาํ อาหารใหส มาชกิ และลูกจา งทชี่ ว ยกิจการของ
ครอบครวั ประกอบกบั คนสงขลาหรือคนไทยเชื้อสายจนี สว นมาก
จะเปน คนประหยัด ไมน ยิ มออกไปกนิ อาหารนอกบาน แมบานตองคดิ
หาอาหารสตู รใหมๆ และตองเรยี นรวู ธิ ีถนอมอาหารเพอื่ ใหเ กบ็ ไดน าน
โดยเฉพาะขนม ซึง่ มีสว นประกอบเพียงไมกอี่ ยาง จึงตองอาศยั
ความคดิ สรา งสรรคในการปรบั เปลย่ี นสวนผสม และวธิ กี ารปรงุ
เพื่อใหไดข นมหลากหลายประเภท
¤¹ãμŒäÁ‹¡Ô¹¢ÒŒ Çà˹ÂÕ Ç໹š ÍÒËÒÃËÅ¡Ñ áμ‹¹ÔÂÁ㪌
ủ‡ ¢ŒÒÇà˹ÕÂÇ໚¹ÊÇ‹ ¹»ÃСͺ¢Í§¢¹Á
๒๙
μӺź‹ÍÂÒ§ ÍÓàÀÍàÁ×ͧ ¨§Ñ ËÇ´Ñ Ê§¢ÅÒ เปน ตำบลที่
มพี ื้นท่ีกวา งขวาง อยูในเขตเทศบาลเมอื งสงขลา เปนแหลง ทอี่ าศยั
ของผคู นจากหลากหลายวฒั นธรรม ทัง้ ชาวไทย ชาวไทยเช้อื สายจีน
และชาวมุสลิม จึงกอ เกดิ วฒั นธรรมอนั หลากหลาย รวมถึงวัฒนธรรม
การกนิ เมือ่ ประกอบกบั ความอดุ มสมบูรณของทรัพยากรในทองถิ่น
รวมกบั ความคิดสรางสรรคของผูคน จึงทำใหบ อยางเปน แหลง ของกิน
นา อรอ ยมากมาย
“¢Í§ËÃͺ͋ ÂÒ§” เปน หนงั สอื สารคดภี าพ
ทีร่ วบรวมขนมและอาหารวาง หารับประทานยาก หรือเปนของกิน
ขนึ้ ชอ่ื ของบอยาง มานำเสนอ ในรูปแบบชวนสนกุ เพอื่ ดึงดดู ความสนใจของ
เดก็ ผอู าน เน้อื หาในเลมจงึ มิใชส ารคดีอาหารท่ี ใหข อ มูลอยา งเขม ขน ขึงขงั
ท้ังนค้ี ณะผูจัดทำ ตระหนกั ดวี าทุกวันน้ี เดก็ ๆ และเยาวชนเตบิ โตและ
ใชชวี ติ อยูทามกลางความเรง รีบและสิ่งเรา มากมาย
พวกเขาสวนใหญจ ึงตอ งยึดเอาความสะดวก รวดเรว็
เปนสำคญั ไมเวน แมแตเร่อื งอาหารการกนิ
หนงั สือเลม นจี้ งึ พยายามรกั ษาความสมดลุ ในการเสนอ
รูปแบบและเนอ้ื หาระหวา งการประดดิ ประดอยแบบ
คนโบราณ กับการใชชวี ติ อยา งสะดวก รวดเรว็ รปู แบบ
ทันสมยั อยางเดก็ ปจ จุบนั เพ่อื ใหหนงั สอื “¢Í§ËÃͺ͋ ÂÒ§”
เปนหนังสอื ที่นา อานสำหรับเดก็ และเยาวชน
การใชหนังสือเลมน้ี ใหสนกุ และมีชีวติ ชวี า จงึ ไมเพียงสนบั สนุนให
นักเรยี นอานเพยี งอยา งเดียว แตควรสง เสรมิ ใหไดส ัมผัสกบั ของจริง
ที่มอี ยูในทอ งถ่ิน ใหไดม โี อการลองชมิ ขนม หรอื อาหารทป่ี รากฏอยู
ในเลม เชน จัดกจิ กรรม “ªÇ¹ªÔÁ” โดยใหเ ด็กหาเวลาหรือ
โอกาสไดช ิม แลว ถา ยภาพนำมาบอกเลา ใหเ พ่ือนๆ ฟง
หรือแมแตใหน กั เรียนไดฝก สัมภาษณค นขายถึงข้ันตอน
การทำ กอนนำมาบอกเลาดว ยวธิ ที ี่นักเรียนถนดั หรือ
คุณครอู าจจะจดั กจิ กรรม “¢Ò¢¹Á” โดยใหน กั เรียนทดลอง
ทำขนมชนดิ ทีท่ ำงา ยแลวจัดชวงเวลาขายภายในโรงเรียน
๓๐
กิจกรรมตางๆ เหลาน้เี ปนกิจกรรมการใชส อื่ การเรยี นรูสาระทองถิ่น
อยางสนุกสนาน และเพ่ือใหเ กิดการเชื่อมโยงเนอ้ื หาในหนังสือกบั ของกนิ
จรงิ ๆ ทอ่ี ยูต รงหนา จะชวยใหน ักเรยี นเกดิ การเรยี นรู ในมติ ิท่ลี กึ ซ้ึง
และเปนธรรมชาติ ในขณะเดียวกัน คณุ ครยู ังสามารถเช่ือมโยงสื่อการเรียนรู
สาระทองถ่ินเลมน้ี ไปสูก ารเรยี นรู ในดานอ่ืนๆ ที่สำคญั เชน การเรยี นรู
วัฒนธรรมอ่ืนๆ ทีแ่ ตกตา งในแตละทองถิ่น
จงึ เหน็ ไดวา ส่อื การเรียนรสู าระทองถิ่นเพียงหนึ่งเลม
ท่ีเลา เรือ่ งราวใกลตวั เด็ก สามารถ
เชือ่ มโยงไปสกู ารเรียนรเู ร่ืองราวไกลตวั
ท่ีขยายวงออกไปไดไมร จู บ เพื่อใหบ รรลุ
เปาหมายของการเรียนรู อันประกอบดวยการเรยี นรเู พอ่ื เปลี่ยนใจ
เปลีย่ นความคดิ และคานิยมความเชอ่ื เพื่อใหยึดม่ันในความดี ความจริง
และความงาม
ผูเรยี นไดค วามรชู ดุ ใหมและไดท กั ษะชดุ ใหม
»ÃÐÇμÑ Ô¼ÙŒà¢Õ¹
ÍÃÂÔ Ò ä¾±ÃÙ Â
อดีตบรรณาธิการสำนกั พมิ พแ พรวเยาวชน นกั แปล และบรรณาธกิ าร
วรรณกรรมเยาวชนกวา รอยเลม ในรอบย่ีสบิ ปท ่ีผา นมา
เตบิ โตที่เมืองบอ ยางในชวงเวลาที่บอยางเตม็ ไปดวยขนมนานาชนิด
หมนุ เวยี นกนั ออกมาขายตั้งแตเ ชา มดื ยันคำ่ คนื โดยเฉพาะในยา นเมืองเกา
ซง่ึ มซี อกเล็กซอยนอ ยใหข ี่จักรยานวนสำรวจ (และก็ไดข นมตดิ ตะกรา
มาเปน ผลพลอยไดทกุ ครงั้ )
ปจจบุ ันเปน บรรณาธกิ ารอิสระ และทำงานแปล
อยทู ี่บา นในจังหวดั สงขลา
¢Í¢Íº¤³Ø
อาจารยส ำราญ ศรีพจนารถ อาจารยอรทัย สัตยสณั หส กุล
คณุ สมจติ ร สฤทธบิ ูรณ และคุณจฑุ าทพิ ย เชย่ี ววิทย
๓๑
หนังสือในชดุ ส่ือการเรียนรสู าระทองถ่นิ จังหวดั สงขลา
๓๒