Kingdom fungi
อาณาจกั รฟั งไจ
อาณาจกั รฟั งไจ
(kingdom fungi)
คอื อาณาจกั ร (kingdom) ของ
สิ่งมีชีวติ ที่ไมใ่ ช่พืชและไม่ใช่
สัตว์ ที่มีเซลล์เป็ นแบบยูแครี
โอต(eukaryote) ซ่ึงเป็ นส่ิงท่ีมี
ชีวติ กลุ่มใหญ่ ได้แก่
เห็ ด (mushroom)
รา (mold) และยีสต์ (yeast)
ลักษณะของส่ิงมีชีวติ ใน
อาณาจกั รฟั งไจ
1. เซลล์เป็ นแบบ Eucaryotic cell มเี ย่ือหุ้ ม
นิ วเคลียส
2. ไมม่ คี ลอโรฟิ ลล์ ดารงชีวติ เป็ นผู้ย่อยสลาย
สารอนิ ทรยี ์ท่เี น่าเป่ื อย
3. ผนังเซลล์เป็ นสารไคตนิ กบั เซลลูโลส
4. มที ั้งเซลล์เดียวและเป็ นเส้นใยเล็ก เรยี กวา่
ไฮฟา (Hypha) รวมกลุ่ม เรยี กวา่ ขยุ้มรา
(mycelium) ลักษณะของเส้นใยแบ่ง
ออกเป็ น 2 ชนิด
4.1 เส้นใยมผี นังก้ัน (Septate hypha)
4.2 เส้นใยท่ีไมม่ ผี นังก้ัน (Nonseptate
hypha or coencytic hypha)
ส่วนยีสต์ เป็ นส่ิงมชี ีวติ เซลล์เดียว แตอ่ าจมกี ารต่อกันเป็ นสาย
เรยี กวา่ Pseudomycelium
เส้นใยของฟั งไจอาจเปล่ียนแปลง
แปลงรูปรา่ งเพอ่ื ทาหน้าที่พเิ ศษ
ได้แก่
Haustorium: เป็ นเส้นใยที่ยื่นเขา้ เซลล์
โฮสต์ เพ่อื ดูดอาหารจากโฮสต์ พบในราท่ี
เป็ นปรสิต
Rhizoid : มลี ักษณะคล้ายรากพชื ยื่น
ออกจากไมซีเลียม เพอ่ื ยึดให้ ติดกับผิว
อาหารและช่วยดูดซึมอาหารด้วย เช่น รา
ขนมปั ง
การสืบพนั ธุข์ องส่ิงมชี ีวติ
ในอาณาจกั รฟั งไจ
1. Fragmentation เกิดจากเส้นใยหั กเป็ น
ส่วนๆแต่ละส่วนเรยี ก oidia สามารถเจรญิ
เป็ นเส้นใยใหม่ได้
2. Budding การแตกหน่อ เป็ นการท่ีเซลล์
แบ่งออกเป็ นหน่อขนาดเล็กและนิวเคลียส
ของเซลล์แม่แบ่งออกเป็ นสองนิวเคลียส
นิวเคลียสอนั หน่ึงจะเคลื่อนย้ายไปเป็ น
นิวเคลียสของหน่อ เมือ่ หน่อเจรญิ เตม็ ที่จะ
คอดเวา้ ขาดจากกัน หน่อท่ีหลุดออกมาจะ
เจรญิ ตอ่ ไปได้ เรยี กหน่อที่ได้น้ีวา่
Blastosporeพบการสืบพันธุแ์ บบนี้ใน
ยีสต์ท่ัวไป
3. Fission การแบ่งตัวออกเป็ น 2 ส่วน แต่ละ
เซลล์จะคอดเวา้ ตรงกลางและหลุดออกจาก
กันเป็ น 2 เซลล์พบในยีสต์บางชนิดเท่านั้น
4. การสรา้ งสปอรแ์ บบไมอ่ าศัยเพศ เป็ น การ
สืบพันธแุ์ บบไมม่ เี พศที่พบมากที่สุด สปอรแ์ ตล่ ะ
ชนิดจะมชี ่ือและวธิ สี รา้ งท่ี แตกตา่ งกันไป เช่น
- condiospore หรอื conidia เป็ น สปอร์ ท่ีไมม่ ี
ส่ิงหุ้ ม เกิดที่ปลายเส้นใยท่ี ทา หน้าท่ีช ูสู ปอร์
(conidiophore) ท่ี ปลาย ของเส้นใยจะมี
เซลล์ทเ่ี รยี กวา่ sterigma ทาหน้าทสี่ รา้ ง
conidia เช่น Aspergillus sp. และ
Penicillium sp.
- sporangiospore เป็ นสปอรท์ ่ีเกิดจากปลายเส้น
ใยพองออกเป็ นกระเปาะ แล้วตอ่ มามผี นังกั้นเกิดขนึ้
ภายใน กระเปาะ จะมผี นังหนาและเจรญิ เป็ นอบั
สปอร์ (sporangium) นิวเคลียสภายในอบั สปอร์
จะมกี ารแบ่งตวั หลาย ๆ ครง้ั โดยมี ส่วนของโป
รโตพลาสซึมและผนังหนา มาหุ้ มกลายเป็ นสปอร์
ท่ีเรยี กวา่ sporangiospore จานวนมากมาย
5. การสืบพันธแุ์ บบอาศัยเพศ มกี ารผสมม กัน
ระหวา่ งเซลล์สืบพนั ธแุ์ ละมกี าร รวมตวั ของ
นิวเคลียส ซ่ึงรวมแล้วเป็ น diploid (2n) และมี
การแบ่งตวั ใน ขนั้ ตอนสุดท้ายแบบ meiosis เพ่อื
ลด จานวนโครโมโซมลงเป็ น haploid (n)
ตามเดมิ
กรรมวธิ ใี นการรวมของ
นิวเคลียสมี 3 ระยะ ดังน้ี
1. plasmogamy เป็ นระยะที่ไซโตพลา
สซึมของท้ังสองเซลล์มารวมกันทาให้
นิ วเคลียสในแต่ละเซลล์มาอยู่รวมกันด้วย
นิวเคลียสในระยะน้ีมีโครโมโซมเป็ น n
2. karyogamy เป็ นระยะท่ีนิวเคลียส
ทั้งสองมารวมกัน ในฟั งไจชั้นตา่ จะเกิดการ
รวมตัวของนิวเคลียสอย่างรวดเรว็ ในทันที
ท่ีมีนิ วเคลียสทั้งสองท้ังสองอันอยู่ในเซลล์
เดียวกัน ส่วนในฟั งไจชั้นสูงจะเกิดการ
รวมตวั ของนิวเคลียสช้ามาก ทาให้ เซลล์
ระยะนี้มสี องนิวเคลียส เรยี กวา่ dikaryon
3. haploidization หรอื ไมโอซิส เป็ น
ระยะที่นิวเคลียสซ่ึงมโี ครโมโซมเป็ น 2n
จะแบ่งตัวแบบไมโอซิส เพื่อลดจานวน
โครโมโซมเป็ น n