นิทานพื้นบ้านประจำจังหวัดสตูล สงขลา ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส

คํานาํ

การเรยนการสอนทีดีนนั มอี งคป์ ระกอบหลาย
ประการหนงึ ในนัน คือ รูปแบบและกระบวนการการ
เรยนรู้ ทางคณะผจู้ ัดทําเล็งเหน็ ถึงประโยชน์ทจี ะใช้ใน
อนาคตทังการเรยน การทาํ วจยั และการนาํ ไป
ประยุกตใ์ ช้เมือไปประกอบอาชพี การนาํ นทิ านพนื
บา้ นประจาํ จงั หวดั ของตนเองมาใชใ้ นการจดั การเรยน
รู้และบรู ณาการให้กับนักเรยนนนั ไม่เพียงแตเ่ ปนการ
ตระหนักถงึ คณุ ค่าถงึ แหล่งเรยนรู้ทอ้ งถินเทา่ นัน แต่
เปนการหยบิ ยกแหล่งขอ้ มูลทีตนเองและผูเ้ รยนมคี วาม
ใกล้ชิดและคุ้นเคยมาจัดการเรยนรู้ เพือประสทิ ธิภาพ
ของผ้เู รยน

คณะผู้จัดทําไดเ้ หน็ ถึงความสําคัญในประการนี
จึงไดร้ วบรวม “นิทานพืนบ้านประจาํ จงั หวดั สตูล
สงขลา ปตตานี ยะลาและนราธิวาส” และเพือ
ประโยชน์ทจี ะใชเ้ ปนฐานข้อมลู สําหรับการศกึ ษานิทาน
พนื บา้ น

ทางคณะผูจ้ ดั ทาํ หวงั เปนอยา่ งยงิ วา่ นิทานพนื
บ้านประจําจังหวดั สตลู สงขลา ปตตานี ยะลาและ
นราธวิ าส จะเปนประโยชน์กบั ผ้ทู สี นใจในการศึกษา
และการนําไปใช้

คณะผจู้ ัดทาํ

สารบัญ 1
6
นิทานพนื บา้ นประจําจงั หวดั สตลู 7
นทิ านพืนบา้ นประจําจังหวดั สงขลา 8
นิทานพืนบ้านประจําจงั หวดั ปตตานี 10
นิทานพืนบ้านประจําจังหวดั ยะลา
นิทานพืนบา้ นประจาํ จังหวดั นราธิวาส

1

นทิ านพนื บา้ นประจําจงั หวดั สตูล

นิทานเรองอาหวงั กจุ า

กาลครังหนึงนานมาแลว้ ยังมีชาวปาสองสามีภรรยามอี าชพี ตดั ฟนมีลูกชายคนเดียวชอื
อาหวงั กจุ า เปนคนทีกินเก่งมาก กินข้าวแต่ละมือหนงึ ชามใหญ่ พอ่ กับแม่เกลียดชงั มาก
จึงคดิ อบุ ายทีจะให้อาหวงั กุจาตายไปเสยี จากโลกวนั หนงึ จงึ พาอาหวงั กุจาไปตดั ฟนด้วยเมอื จะ
โคน่ ตน้ ไม้กใ็ หอ้ าหวงั กจุ าไปยนื ใตต้ น้ ไมน้ ันเพอื ทจี ะให้ต้นไม้ลม้ ลงมาทบั เมือต้นไมล้ ้มทับอาหวงั
กุจาติดอยู่ใต้ตน้ ไม้พอ่ แมค่ ิดวา่ เขาตายไปแล้วก็รบกลับบา้ นเตรยมหงุ หาอาหารกินกนั กพ็ บวา่
อาหวงั กจุ ากลบั มาถงึ บา้ นแล้วพร้อมกับต้นไม้ทลี ้มลงทบั ตวั เขาอาหวงั กุจาโยนตน้ ไม้ลงบนพืน
หน้าบา้ นเสยี งดังสนัน พอ่ แม่ไดย้ นิ ก็ออกมาดแู มจ่ ึงตอ้ งหงุ ข้าวเพมิ อีก วนั ต่อมาพ่อแม่ก็เรยก
อาหวงั กุจามาพบเพอื บอกใหไ้ ปปลูกข้าวบนเขาสองลกู โดยหวงั จะให้อาหวงั กุจาตายแต่ไม่
สาํ เร็จอีก เพราะอาหวงั กจุ าสามารถปลูกขา้ วได้หมดทงั ภเู ขาสองลูกนันพอ่ แม่เห็นดังนันก็เกิด
ความรู้สกึ ผิดชอบชัวดเี หน็ ความดขี องลูกก็รักอาหวงั กุจามากกวา่ เดิมครอบครัวนกี ็เปนสุข
ตังแต่นนั มา

ทมี า: https://tarachai.tripod.com/03seethaitumnan/south/nara002

คติสอนใจ : เรองนีสอนใหร้ ู้วา่ แต่ละคนนันมีทังข้อดีและขอ้ เสีย มีความถนัดทแี ตกตา่ งกัน ซึงอาหวงั กุ
จาขอ้ เสยี ของเขาคอื เปนคนกนิ เยอะจนพอ่ แมเ่ ลยี งไมไ่ หว แต่เขาก็มขี ้อดคี อื เปนคนทีมีพละกําลงั แข็ง
แรง ยากทีจะหาใครมาเทียบได้ ดงั นันเราจงึ ไมค่ วรทจี ะมองคนแค่ด้านเดยี ว ควรจะมองใหห้ ลากหลาย
ด้าน

รวบรวมโดย
นางสาวยัสมี อีซอ
นางสาวชธิตา มะดํา
นางสาวซูไฮบะ๊ เจะ๊ เงาะ

นทิ านเรองเขาทะนาน 2

เขาทะนานตังอยู่ชายฝงอนั ดามนั ทีบ้านมะหงงั ตําบลทุ่งบหุ ลงั อําเภอทุ่งหวา้ เนนิ เขาสงู ชนั มีธรรมชาติ
สวยงดงาม มีสาํ นักสงฆ์และสุเหร่า สาํ หรับปฏบิ ัติธรรมของชาวไทย และชาวไทยมุสลมิ ภูเขาแห่งนีมีตาํ นาน
เลา่ กันมา มตี ายาย 2 คน นับถอื ศาสนาพุทธตงั บา้ นเรอนอยู่บ้านพระมว่ ง อาํ เภอกันตัง จงั หวดั ตรัง มี
ลูกชายหนงึ คนเปนบุคคลทีลักษณะดี

อยู่มาวนั หนงึ มีเรอสําเภาของพอ่ ค้าตา่ งชาติไดน้ ําสินคา้ มาขายท่าเรอกนั ตงั ทัง 3 คนไป ชมสนิ คา้ ขณะ
ชมอยนู่ ัน นายสําเภาได้เห็นลกู ชายตายายนา่ รักและสงสารขอเปนบตุ รบญุ ธรรม สองตายายจึงยกใหเ้ พราะ
เหน็ ลกู ชายจะได้อยสู่ ุขสบายนายสําเภาขายสนิ คา้ หมดจึงออกเรอพร้อมบตุ รบุญธรรมจาํ หนา่ ยสินคา้ ไปยังที
ต่าง ๆ จนรํารวยเปนเศรษฐี เด็กชายทีนํามาเลียงมคี วามสุขในกองเงินกองทองจนลืมคิดถงึ 2 ตายาย ไม่
ได้กลบั บา้ นมานาน เลา่ เรยนหนังสือใหส้ มได้ดี ครันโตขึนกแ็ ต่งงานกบั ลกู สาวนายสาํ เภา อยู่กนิ อย่างมี
ความสขุ

ฝายภรรยาคิดถึงพอ่ สามี รบเร้าใหไ้ ปหาสามีพยายามบา่ ยเบยี งหลายครัง แต่ทนรบเร้าของภรรยาไม่
ไหวจงึ สง่ ข่าวใหส้ องตายายทราบลว่ งหนา้ ฝายสองตายายทราบข่าวดีใจมากบอกเพือนบ้านญาตมิ ิตรให้
ทราบจัดทีรับรอง พอใกล้ถึงเวลากลบั สองตายายฆา่ หมู 1 ตวั เพือเลียงรับรองครันถงึ เวลาทลี ูกชายกลบั
สองสามภี รรยานาํ เรอมาจอดท่าเรอกนั ตงั สง่ ลูกเรอไปสืบดวู า่ สองตายายมาหรอไม่จงึ ชวนภรรยาขนึ ไปหา
ลกู ชายเหน็ สองตายายยากจนกไ็ ม่ยอมรับวา่ เปนบดิ ามารดาจึงหันหลังกลับฝายยายพยายามดึงแขนลูกไว้
ลกู ชายดินรนหนไี มไ่ ด้ แม่เกดิ ความเสียใจมากถงึ กับสาปแช่งวห่ ากเปนลกู ชายของตนแลว้ ขออย่าใหอ้ อก
จากฝงไปได้ ขอใหม้ ีอนั เปนไปต่าง ๆ นานา แต่ไม่ลมื หมยู ่างไปวางไวท้ ีเรอสาํ เภาขณะทชี ุมชนวนุ่ วายอยู่นัน
เกดิ พายุใหญพ่ ดั มา ทาํ ให้เรอสาํ เภาแตก สงิ ของกระจัดกระจายลอยไปในทะเล ในทีสุดมผี ู้เฒา่ เลา่ วา่ เรอ
สาํ เภากลายเปนเกาะเภตรา สายสมอเปนหนิ สายสมอ ตะบัน(ผ้าโพกหวั มสุ ลมิ ) เปนภเู ขาบัน หมูยา่ งเปน
เกาะสุกร เครองตวงสนิ ค้าในเรอเปนภเู ขาปอย ภเู ขาแล่ง ภเู ขาทะนาน เมือ 70 ปทีผา่ นมาภกิ ษุรูปหนึงมา
จากพทั ลุงมาปกกลดและสร้างสํานกั สงฆ์ขนึ และสร้างรูปปนไวร้ ูปหนงึ

ทีมา: https://sites.google.com/site/phasathinti/

คตสิ อนใจ : เปนคติเตือนใจชนรุ่นหลงั เรองความกตัญ ูและความกตเวที การไดด้ บิ ได้ดีแลว้ ลมื บ้าน
เกดิ เมืองนอนการเปนลูกเนรคุณไม่รู้จกั ค่านาํ นม การทีผู้ใหญส่ าปแช่งถือเปนเรองจรง

รวบรวมโดย
นางสาวขนิษฐา ยอดดี
นางสาวนสั วตา้ ปรยะ
นายภทั รพล สุขสําราญ

นิทานเรองลกู เศรษฐีกบั ลกู นายอาํ เภอ 3

ลกู เศรษฐีกับลกู นายอาํ เภอเปนเพอื นเกลอกันสองคนตกยากลาํ บากแล้วมาทํามาหากนิ อยู่ด้วยกนั
ปลูกผกั เลียงชพี ลูกเศรษฐี และลกู นายอาํ เภอมีสัญญาต่อกนั วา่ ตอ้ งประหยัด คือถ้าวนั ไหนมแี กงกไ็ มม่ ีผดั
วนั ไหนมผี ดั ไม่มแี กง (คือมีกับข้าวเพยี งอย่างเดยี ว)

วนั หนงึ ลูกนายอาํ เภอเอาผักไปขายในตลาดทีอดุ มสมบูรณค์ วามเคยชนิ ทีเคยอยู่สบายมากอ่ นกเ็ ลยนาํ
เงนิ ทีขายผักได้มาซอื ข้าวของมากมายและซอื อาหารหลายอยา่ งทชี อบ พอกลบั ไปถึงทีพกั ลูกชายเศรษฐีจงึ
บอกวา่ ท่านผดิ สัญญาตอ่ เราแล้ว ท่านจะต้องไปจากทีนีลกู ชายเศรษฐีและลูกนายอาํ เภอจึงแบ่งสมบตั กิ นั
คนละเรอง แลว้ ลกู นายอําเภอกอ็ อกเดินทางจากไปนานจนกระทงั จา่ ยเงินหมด ทรัพย์สนิ ทีรับไปก็หมด

แลว้ ลูกนายอําเภอก็กลบั ไปหาลกู เศรษฐีอีกแล้วสญั ญากันเหมือนเดิมและลูกนายอาํ เภอต้องทาํ ตามทลี กู
เศรษฐสี ังทกุ อยา่ งลูกนายอาํ เภอก็ตกลงวนั ต่อมาลกู เศรษฐีกใ็ ห้ลูกนายอาํ เภอไปเก็บยอดมะขามไปขายเก็บ
จากตน้ เลก็ สุด แลว้ วนั ตอ่ ไปกใ็ หเ้ กบ็ ต้นใหญ่ขนึ กวา่ เดมิ และเก็บต้นใหญ่ขึนไปเรอย ๆ จนกระทงั ต้นใหญ่
มากทีเกบ็ วนั เดยี วไมห่ มดลูกเศรษฐีใหเ้ กบ็ เพยี งกิงเดียว เก็บไปทลี ะกงิ ๆ พอเกบ็ รอบต้น กิงทีเก็บกอ่ นก็
ออกยอดใหเ้ กบ็ ใหม่อกี หมนุ เวยนกนั ไปไมร่ ู้จักหมดสิน ลกู เศรษฐีจงึ บอกลกู นายอาํ เภอวา่ นแี หละทเี ราต้อง
สญั ญากบั ทา่ นกเ็ พราะทรัพย์สินทีหามาไดเ้ พียงเลก็ นอ้ ยถา้ จะจา่ ยให้เปนกไ็ ม่รู้จักหมดสนิ เหมอื นกบั
ต้นมะขามนนี ะ

ทีมา: https://www.m-culture.go.th/satun/

คติสอนใจ : คนเราควรมคี วามมธั ยัสถ์

รวบรวมโดย
นายกฤตเมธ มามาตย์
นางสาวสกุ านดา จติ รอกั ษร

นทิ านเรองลกู เศรษฐีกบั ลูกนายอาํ เภอ 4

มีชายอยู่คนหนงึ ออกจากบ้านไปในปาและหลงปาไปพบคนธรรพค์ นทีบา้ นก็ออกตามหาแตห่ าเท่าไหร่
ไม่พบ ชายคนนนั ไปอยกู่ ับหญิงคนหนึงมชี อื วา่ “พบั แพว” (คนแคระ) แลว้ นึกชอบรักกบั นางพับแพว
แต่ชายคนนนั สัญญาวา่ จะตอ้ งไมโ่ กหกเพราะมนษุ ย์ชอบโกหกอยู่ดว้ ยกนั มาประมาณ 10 ป มลี ูก 2 คน วนั
หนงึ นางพับแพวตอ้ งออกไปทาํ งานไปนานจนลูกร้องไห้ชายผู้นนั ไม่ทราบจะทาํ อย่างไรให้หายร้องได้
จงึ หาของเล่นหลาย ๆ อย่าง แตล่ ูกก็ยังไม่หยุดร้องกบ็ อกลกู วา่ อยา่ ร้องลกู อยา่ ร้องโน้นมะ(แม่)กลบั มาแลว้
เมอื บอกอยา่ งนันลูกหายร้องทันทแี ต่พอนางพบั แพวกลบั มาตอนเยน็ ก็รู้วา่ ชายผู้นนั ไดพ้ ดู โกหกแลว้ บอกวา่
ผดิ สัญญาเราอยู่ด้วยกนั ไมไ่ ดแ้ ลว้ ชายผนู้ ันบอกวา่ ไมไ่ ดโ้ กหก นางพับแพวบอกวา่ พหี ลอกลูกวา่ แมก่ ลบั มา
แลว้ นนั ไงเราอยูต่ ่อไปไมไ่ ดแ้ ลว้ ชายผ้นู ันก็ถูกขบั ออกจากหมู่บ้านของนางพับแพวเมอื เดินทางออกจาก
หมบู่ า้ นกถ็ ึงบ้านของตัวเอง

ทมี า: https://www.m-culture.go.th/satun/

คตสิ อนใจ : ทกุ คําสัญญาคือการใหค้ วามหวังและความเชือมนั
ฉันใดทใี ห้คาํ สญั ญา ฉันนนั ต้องรักษาคาํ สญั ญา

รวบรวมโดย
นายธาม คงเส็ม
นายปรดี ลีมูสา
นางสาวสลั สะบีล หวังเหล็ม

นทิ านเรองนกเจียกระยา (นกกระจาบ) กับลิงโบร๊ะ (ลงิ เสน) 5

กาลครังหนึงนานมาแลว้ นกเจียกระยาฝงู หนึงทาํ รังอยบู่ นต้นไม้ธรรมดาแลว้ นกเจียกระยาทาํ รัง
สวยงามมีความสามารถในการทํารังเพอื พักผอ่ นและวางไขน่ กเจยี กระยาทาํ รังเรยงรายอยู่ตามกิงไม้ห้อย
โตงเตงดแู ล้วสวยงามนกเจียกระยาอย่กู นั อย่างมีความสุข ตามประสานก อยู่มาวนั หนงึ ลิงเจา้ เลห่ ์ตวั หนงึ
เห็นนกเจียกระยาอยู่กันอย่างมคี วามสุขกน็ ึกอจิ ฉา ดว้ ยการเปนลิงเจา้ เลห่ ์และคึกคะนอง รวมทังมีความเห็น
แกต่ วั เจา้ ลิงร้ายตัวนันนึกอยูห่ ลายวนั ทีจะหาเรอง (กลนั แกล้ง) เพือจะทาํ ลายรังนกเจียกระยาและเจ้าลงิ ก็
ตัดสนิ ใจฉีกรังนกและกนิ ไขน่ กเจียกระยาเสยี ทีมไี ขก่ ก็ นิ ไข่ทีมีลูกก็ฉีกลูกนกด้วยความคึกคะนองแลว้ กจ็ าก
ไปดว้ ยความสนกุ สนาน

นกเจียกระยาก็ขอความเปนธรรมจากศาล ข้าหาลงิ ทาํ ร้ายรัง ศาลรับฟงคาํ ฟองของนก หวั หนา้ ศาล
ขณะนนั คือมูสัง(ชะมด)เมือศาลฟงคาํ ให้การของนกแลว้ วา่ มีมูลศาลสงั เจ้าพนักงานออกหนังสอื เชญิ ลงิ
อนั ธพาลมาสบื สวนหาขอ้ เทจ็ จรงวา่ การกลา่ วหาของนกจรงเท็จแคไ่ หนเมอื ถึงเวลาศาลนัด เจ้าลงิ ร้ายและ
นกเจยี กระยากม็ ากนั พร้อมหน้า มูสังขก์ ็ขนึ บลั ลังกว์ า่ ความสอบถามผเู้ สียหายนกก็ให้การไปตามจรง มูสัง
ถามลงิ วา่ จรงหรอเปลา่ ลองพดู มาสิ เจา้ ลิงทําทา่ ลกึ ลกั เพราะกลวั ความผดิ และคดิ วา่ ความผิดของตนคงไม่
พน้ ถกู ประหารแน่ แต่ด้วยความเจ้าเล่หล์ ิงก็ลุกขึนพดู วา่ ข้าแตศ่ าลทเี คารพ วนั นีข้าพเจ้าไมส่ บายขอใหศ้ าล
เลือนการพจิ ารณาไปอีก 7 วนั ศาลอนุญาต

อกี 7 วนั ต่อมา เมอื เปดศาล นกก็ให้การเหมือนเดมิ ฝายเจ้าลงิ กใ็ ห้การวกไปวนมาจนเทยี ง
จงึ คดิ ติดสนิ บนมูสังโดยการนําลกู ขนนุ ลูกใหญ่และสุกน่ารับประทาน นาํ ไปซอ่ นไวห้ ลงั บลั ลังศาล เมือได้
เวลานดั หมาย ต่างกม็ าพร้อมกัน เมือสอบถามทงั สองฝายและเจ้าลิงตอบวา่ นกเจียกระยาไปทาํ รังขวาง
ทางเดนิ ของลิงทีเดนิ ทางอย่เู ปนประจํา มูสังก็สังวา่ ให้ทกุ คนอยู่ในความสงบ ต่อไปจะอ่านคาํ พพิ ากษาศาล
แล้ว เจ้าลิงกย็ กมอื ขนึ และพดู วา่ ไหนๆศาลจะตัดสนิ แล้วจะขอพูดสัก ๔-๕ คาํ ศาลจะตดั สนิ อย่างไรก็มิวา่
แต่จะตดั สินอย่างไรขอให้ดูข้างหลังบา้ ง มสู ังก็เหลียวไปดสู ายตาประสบกับลูกขนุนลกู ใหญ่ มูสังนําลายไหล
และอ่านคําพพิ ากษาวา่ ฝายนกเปนฝายผิดเพราะไปทาํ รังขวางทางเดินของลิงทีเดินอยเู่ ปนประจํา ทกุ ฝาย
ตกตะลงึ คดิ ไมถ่ งึ วา่ คําพิพากษาของมสู งั จะออกมาในลักษณะนี

ทีมา: https://sites.google.com/site/phasathinti/

คตสิ อนใจ : แมแ้ ตส่ ัตวก์ ย็ งั มคี วามลําเอยี ง เมือมีของกาํ นัลทเี ขาพอใจ นบั ประสาอะไรกับมนษุ ยอ์ ย่าง
เราๆ ท่าน และผู้อืน

รวบรวมโดย
นางสาวนจั วา ปเุ ต๊ะ
นางสาววรรณี ปาตังกะโร
นางสาวคอไวละฮ์ หมัดเหลม็
นางสาวมาลียา เทศอาเสน็

6

นิทานพนื บา้ นประจาํ จังหวดั สงขลา

นิทานเรองแก่นข้าว

ในสมัยกอ่ นคนยังไมร่ ู้จักกนิ ข้าวกนิ แต่รําขา้ วตอนทาํ นาได้ก็จะผัดเอาแต่รําข้าวมากนิ ส่วน
แกน่ ข้าวกจ็ ะทงิ ไปมคี รอบครัวอยู่ครอบครัวหนึงมลี ูกเล็กๆหนงึ คนลูกเล็กไมย่ อมกนิ รําข้าวเวลา
พอ่ แม่จะต้มรําข้าวใหก้ ินลกู ก็จะร้อง พอ่ แม่กร็ ู้สึกรําคาญจึงพูดวา่ “เอง็ จะกินอะไรหาร้องมาก
เดยี วจะต้มแกน่ ข้าวใหก้ ินตายๆไปซะแหละ” พอพดู จบลกู ก็หยดุ ร้อง แต่พกั เดียวกร็ ้องอีก ทีนี
แม่ก็อารมณเ์ สียแล้วพดู ไปวา่ “ทนี จี ะต้มเอาแกน่ ข้าวใหก้ นิ จรงๆแหละ ร้องไปเลย” จากนนั พ่อ
แม่กเ็ อาแก่นขา้ วไปต้มให้ลกู กินจรง ๆ แล้วลกู ก็ดใี จกินข้าวได้เยอะ พอกินอมิ นอนหลบั พอ่ แม่
นนั ก็ตกใจนึกวา่ ลกู ตายทเี อาแกน่ ข้าวทคี นไมก่ นิ กนั ไปให้ลูกกนิ ก็ร้องไห้ใหญ่สักพักลกู กต็ ืนขึน
มาอย่างมคี วามสขุ จากนนั พอ่ แม่กด็ ีใจมากกต็ ม้ แกน่ ขา้ วให้ลูกกนิ ตลอด จนมขี า่ วลอื ไปทวั จาก
นนั คนกห็ ันมากินแก่นขา้ วแทนรําขา้ วมาจนถึงปจจบุ ัน

ทมี า: https://www.sac.or.th/databases/folktales/

คตสิ อนใจ : “การได้รับความพอใจทาํ ใหเ้ รามคี วามสุข”

รวบรวมโดย
นางสาวอารฟะฮ์ มะยโุ ซะ
นางสาวซอบาฮียฮั มะโซะ๊

7

นทิ านพนื บ้านประจําจังหวดั ปตตานี

นิทานเรองหมาปากบั ตน้ ไม้ศักดสิ ิทธิ

นานมาแลว้ มหี มาปาผอมโซตวั หนึง ไปบนบานกบั ตน้ ไม้ศักดสิ ิทธวิ า่ ขอเปนววั บ้านตวั
อ้วนพี เมือกลายร่างเปนววั ถกู ชาวบา้ นใชไ้ ถนา เกดิ ความเหนอื ยเมอื ยลา้ จงึ ไปบนบานกบั
ตน้ ไมศ้ กั ดสิ ทิ ธวิ า่ ขอเปนม้า แตก่ ลับถกู พระราชาผู้ครองนครสังให้ทหารจับตวั ไปเปนพาหนะ
เกดิ ความเบือหน่ายอีก จงึ ไปบนบานกับตน้ ไมศ้ ักดสิ ิทธวิ า่ ขอเปนพระราชาเสยี เอง เมอื ไดเ้ ปน
พระราชาสมใจแล้ว เขายงั มคี วามต้องการเรอเดนิ ทะเลขนาดใหญ่ จึงสงั ทหารให้ไปตัดตน้ ไม้
ศกั ดสิ ทิ ธเิ พอื ตอ่ เรอ ต้นไมศ้ กั ดิสทิ ธโิ กรธมากทที าํ คณุ ไม่ขนึ จึงบอกให้ทหารไปตามพระราชา
มาตัดเอง เมือพระราชามาถึง ต้นไม้ศกั ดิสทิ ธิไดก้ ล่าวตาํ หนใิ นความไมร่ ู้จักพอ และสาปให้
กลายร่างกลบั เปนหมาปาผอมโซเช่นเดมิ

ทีมา: https://nitanstory.com/

คตสิ อนใจ : “ความโลภไม่รู้จักพอของมนุษย์ และในทีสุดก็ไมไ่ ด้อะไรเลย” ตรง
กับสํานวนไทยทีวา่ “โลภนกั …มกั ลาภหาย”

รวบรวมโดย
นางสาวอัฟนาน ดอมะ
นางสาวกรกนก ดว้ งสีเกาะ
นางสาวกฤตมิ า สุวรรณโร

นิทานพืนบ้านประจาํ จังหวดั ยะลา 8

นทิ านเรองหนกู ดั เหลก็

ครังหนึงนานมาแลว้ มีเศรษฐคี นหนงึ มีลกู ชายเปนคนไม่รักดไี ด้แตใ่ ชจ้ า่ ยทรัพย์เทยี ว กิน เล่น เลียง
เพือนฝงู ไม่นกึ ทาํ มาหากนิ พ่อแมจ่ ะวา่ กลา่ วตักเตือนอย่างไร ก็ไม่เชอื ฟง… ในทสี ุดเศรษฐีก็ตรอมใจตาย
…แตก่ อ่ นตายได้เอาเงนิ กบั ทองใสต่ มุ่ อยา่ งละตมุ่ ฝงไว…้ และด้วยความดที ี ไดก้ ระทํามาส่งผลให้เศรษฐไี ปเกดิ
เปนเทวดา

ฝายลกู เศรษฐี เมือพอ่ แม่ตายแลว้ กย็ ิงกาํ เรบ…ใชเ้ งินเลยี งเพอื นเทยี วเตร่เสเพล …ไมน่ านเงินกห็ มด
เพอื นฝงู ทเี คยลอ้ มหนา้ ล้อมหลังก็หายหน้าไปทีละคน…อยมู่ าวนั หนงึ เพอื นชวนไปกินเลยี งกนั ตามเคยโดยสงั
ลกู เศรษฐตี กยากวา่ ถา้ คิดจะไปกนิ เลยี งกใ็ หเ้ อาไกไ่ ปร่วมในการกนิ เลยี งดว้ ยหนงึ ตวั …ลูกเศรษฐีอยากกนิ
เลียงมากถงึ แมจ้ ะไมม่ ีเงินแลว้ ก็ยงั ขวนขวายหาไกไ่ ดต้ วั หนึง…จงึ จัดการลวกนําร้อนถอนขน แล้วผูกหอ่
ใบตองเตรยมทจี ะไปร่วมงานกนิ เลยี ง

ครันเดินมาตามทาง เพราะความเหนือย…จึงแวะพักใตต้ น้ ไมข้ ้างทางแล้วมอ่ ยหลับไป…บงั เอิญมอี ีกาตัว
หนึงเกาะอยู่บนต้นไมน้ ัน ได้กลนิ เนือโชยมาจากใบตองจงึ บนิ โฉบลงมาคาบห่อใบตองไป…เขาจงึ ต้องไปงาน
กนิ เลียงมอื เปล่า …พอถงึ บา้ นเพือนทีนดั กนิ เลียงก็เล่าใหเ้ พือนฟง….แตไ่ มม่ ีใครเชอื ในคาํ พูดของเขาเลย
ตา่ งคิดวา่ เขาคงไม่มปี ญญาหาไกม่ าจึงกุเรองแก้เกอ้ …แถมยังพูดจาเยาะเยย้ ถากถางวา่ “ไมม่ ปี ญญาหาไก่
มา แล้วยังไปโทษอีกาอีก”…ลูกเศรษฐีทังเจ็บทงั อาย ตัดสินใจไม่ร่วมวงกนิ เลียงดว้ ย รบเดนิ ทางกลับบ้าน
…เมอื ถึงบ้านแล้วกย็ งั นอ้ ยใจไมห่ าย นึกถงึ ความหลงั ทตี นมงั มเี งินทองผู้คนล้อมหนา้ ลอ้ มหลงั …เสยี ใจกิน
ไมไ่ ด้ นอนไมห่ ลบั ร่างกายก็ผา่ ยผอมลง

ฝายเทวดาพอ่ แมเ่ หน็ อาการของลูกก็อดสงสารเสยี มไิ ด้ …จึงมาเขา้ ฝนลกู วา่ “นนั แหละลกู เอ๋ย เมือพอ่
แมย่ ังอยู่กไ็ ดส้ อนเจา้ นกั หนาเรองการใชเ้ งินทอง เมอื ยามลาํ บากยากจน ใครเขาจะมานบั ถือ พดู จรงก็เปน
หลอกไปได้ ขอให้เจา้ รู้สกึ ตัวและทาํ ตวั เสยี ใหม่ พ่อแมจ่ ะช่วย” ในฝนนันเองลูกเศรษฐีก็คดิ ได้ …จงึ สญั ญา
กบั พ่อแม่วา่ “ตอ่ ไปจะเลกิ ความประพฤตเิ ดมิ จะตงั ใจทํามาหากิน เลยี งตวั ให้มีเงินพอทีจะไม่ใหใ้ ครมาดูถูก
ได้อกี ต่อไป”…เมือเทวดาพอ่ แมไ่ ด้รับคําสญั ญาจากลูกเช่นนันก็พอใจยิงนัก เมือลกู สัญญาวา่ จะกลับตวั เปน
คนดี…จึงได้บอกทีซอ่ นตุม่ เงินและต่มุ ทองใหใ้ นฝนนนั เอง…พอตนื ขึนมาลูกเศรษฐีกร็ บไปขดุ หาตมุ่ เงินตุ่ม
ทอง ก็พบจรงตามฝน…จึงนําเงินในตุม่ มาทาํ ทนุ ตงั หนา้ ตังตาทํามาหากนิ …ไม่นานกก็ ลบั ฟนตวั พอมีฐานะ
ขึนอกี เพือนทีเคยหนีหายก็เรมกลับมาคบหาเพิมขึนทกุ วนั …ลกู เศรษฐยี ังจาํ วนั ทเี พอื นฝงู เยาะเย้ยไดไ้ มล่ ืม

9

วนั หนงึ ลูกเศรษฐีเห็นได้โอกาส จงึ ชวนเพอื นมากินเลียงกันอีกเหมอื นเมอื ยังรํารวยหนกอ่ น …เพอื นฝงู
ตา่ งก็มากนั พร้อมหนา้ พร้อมตา…ขณะทกี ินเลียงอย่างครกครนเฮฮาอยนู่ นั …ลูกเศรษฐีไดน้ ํามีดเหียนๆ
เล่มหนึงมาใหเ้ พือนดู …พลางพดู ขึนวา่ “อัศจรรย์จรง ๆ มดี เล่มนเี พงิ ซอื มาใหมๆ่ แทๆ้ ทงิ ไวค้ นื เดียวหนูมา
กดั เสยี จนเหียนหมดเหลอื เท่านเี อง”

เพอื นฝงู ทังหลายเมือไดย้ ินก็รับคําเชือตามคาํ พูดบางคนก็ประสมโรงพูดวา่ “จรงเหมอื นเพอื นวา่ หนมู ัน
ร้ายนกั มดี ของเรากเ็ คยโดนเหมอื นกนั เหยี นเหมือนอย่างนไี มม่ ีผดิ ” เพอื นคนอนื ก็พดู วา่
“ใช่ ๆ” คนละคาํ สองคาํ …ลูกเศรษฐเี มือไดย้ ินดงั นนั …ก็คดิ ได้วา่

“ยามเมือเรายากจนคนดถู ูก ถ้อยคาํ ทพี ดู ไม่มีนาํ หนัก
ถงึ พูดความจรงกย็ งั ไมม่ คี นเชือ แตเ่ มือยามมงั มีเงินทอง
จะพดู อย่างไรจรงหรอเทจ็ ไมส่ าํ คญั คนย่อมยอมรับเชือถอื ”

คติสอนใจ : “เพอื นกินหางา่ ย เพอื นตายหายาก”

รวบรวมโดย
นายภูรทัต สงขาว
นางสาวนูรมา แคเมาะ
นางสาวพิมพ์ชนก ฤทธิรักษา
นางสาวกลุ ธดิ า ดาํ ด้วง

10

นทิ านพืนบา้ นประจาํ จงั หวดั นราธวิ าส

นทิ านเรองเจ๊ะอาลี

ครังหนงึ นานมาแล้วมีสามีภรรยาคู่หนึงสามีชอื วา่ เจะ๊ อาลเี ปนคนทีมนี ิสัยชอบคยุ โม้โอ้อวด
และเปนคนขีขลาดด้วยแตเ่ ขามักจะพดู วา่ เปนคนกล้าหาญอยเู่ สมอ อย่มู าวนั หนึงเขากับภรรยา
ออกเดนิ ทางไปเยียมพ่อแม่ซึงอาศยั อยอู่ ีกหมูบ่ า้ นหนึงระยะทางทจี ะเดนิ ทางไปต้องผ่านปาเขา
ในปาทีจะผา่ นไป ชาวบา้ นรู้กันทัวไปวา่ มีเสอื ชอบอาละวาด กดั กินคนทเี ดนิ ทางบอ่ ย ๆ เจ๊ะอาลี
รู้เรองนีดี ในใจกลัวแต่ทาํ เปนกล้าหาญ เพือไมใ่ ห้อบั อายชาวบา้ น เจะ๊ อาลกี ับภรรยาเตรยม
หอกกบั กรชไวป้ องกันตัวแลว้ ออกเดนิ ทางไปถึงชายปาก็ไดพ้ บกบั เสือจรง ๆ

เสือเห็นสามภี รรยากก็ ระโจนเข้าใสทนั ที เจะ๊ อาลเี ห็นเช่นนันก็วงขนึ ตน้ ไม้ เสอื ก็พยายามจะ
ปนตามเจะ๊ อาลี สว่ นภรรยาวงไปทางหมบู่ า้ นแห่งหนงึ และนางไดเ้ ล่าให้ชาวบ้านฟงและขอร้อง
ใหพ้ วกชาวบา้ นช่วยไปฆา่ เสือ พวกชาวบ้านกพ็ าอาวธุ เข้าไปในปาเหน็ เสอื กําลังปนตน้ ไมจ้ ะกนิ
เจ๊ะอาลีส่วนเจะ๊ อาลดี ว้ ยความตกใจกลวั ทงั ปสสาวะและอุจจาระออกมาเปนจงั หวะเมือชาวบา้ น
ฆ่าเสอื ตายและพาเจะ๊ อาลีลงมาจากตน้ ไม้ เจะ๊ อาลหี มดเรยวแรงและได้สาํ นึกวา่ เพราะตนชอบ
คยุ โม้โอ้อวดจึงทําให้เขาเกือบเสยี ชวี ต จงึ คิดวา่ ตอ่ ไปเขาจะไม่เปนคนชอบคุยโมโ้ อ้อวดอีก

ทมี า: https://www.m-culture.go.th/satun/

คตสิ อนใจ : นทิ านเรองนีสอนใหร้ ู้วา่ การทจี ะพูดกับใคร ควรพดู แตค่ วามเปนจรง ไมค่ วรปกปด หรอ
ปดบงั สิงทเี ปน ไปไม่ได้ อีกอย่างหนงึ ไมค่ วรพูดโมโ้ อ้อวดกบั ใครตอ่ ใคร เราควรทจี ะถอ่ มตัวเอาไวบ้ ้าง
เพอื ไม่ใหเ้ กดิ เหตกุ ารณ์ อยา่ งนทิ านเรองนี

รวบรวมโดย
นางสาวอดี าวาตี มะมิง
นางสาวยามลี ะห์ อบั ดุลซอมะ

นิทานเรองตากใบ 11

เมือประมาณ 400 ปมาแล้ว ในราวสมัยกรุงศรอยุธยาตอนต้น มพี อ่ ค้าจนี คนหนงึ ล่อง
เรอสําเภามาจากประเทศจนี เพอื ไปขายสนิ คา้ ยังแหลมมลายูในเรอสําเภานนั ไดบ้ รรทกุ สนิ ค้า
เครองปนดนิ เผามาเตม็ ลาํ เรอ เชน่ เครองลายคราม ชามเบญจรงค์ โอง่ ไห ลายมังกร
เปนตน้ สนิ ค้าเหล่านีมีลวดลายสสี นั งดงามมาก วนั หนึงขณะทีเรอสําเภาแลน่ อยูก่ ลางทะเลใกล้
ปากอา่ วทางตอนใต้ของไทยได้บงั เกดิ ลมพายุ คลนื ลมแรงมาก จนในทสี ุดเรอกาํ ลังจะจม
พอ่ คา้ จีนจงึ ไดส้ งั ให้ปลดใบเรอลง จากนันเรอค่อย ๆ จมลงในทอ้ งทะเล

พอ่ คา้ จีนไต้ก๋งพร้อมลูกเรอทุกคนได้พยายามชว่ ยเหลอื ตวั เองจนสามารถขนึ เกาะที
สมบูรณแ์ หง่ หนึงไดท้ ุกคน เมอื คลนื ลมสงบทกุ คนจงึ พากนั ไปกเู้ รอและนาํ สินคา้ ขึนฝงได้สาํ เร็จ
จากนนั จึงเอาใบเรอเสือผา้ ขึนไปตากตามตน้ ไมแ้ ละกงิ ไมม้ แี ขกมลายคู นหนึงมอี าชีพตัดไมไ้ ป
ขายไดม้ าตดั ไมใ้ กลบ้ รเวณทีพ่อคา้ จนี ตากใบเรอและเสอื ผ้า

เมือเห็นสงิ เหลา่ นนั แขกมลายูจึงคดิ ทีจะขโมย จึงไปตดั ต้นไม้ทมี เี สอื ผา้ ตากอย่แู ต่พ่อคา้ จีน
และลูกเรอกลับมาเหน็ เสียก่อนจงึ ร้องตะโกนขนึ วา่ เจะ๊ เฮ้ ๆ ๆ ๆเอาเสอื ผ้าอวั คนื มา แขก
มลายูตกใจมากจึงกล่าวขอโทษและรักปากวา่ จะไม่ทําอยา่ งนีอกี

พอ่ คา้ จีนและลูกเรอทงั หมดจึงยกโทษให้และไดอ้ าศยั ทํามาหากนิ บนเกาะนีอยา่ งมีความ
สขุ ต่อมาได้มพี อ่ ค้าสําเภาจีนลําอนื ลอ่ งเรอมาคา้ ขายบนเกาะนมี ากขนึ สินคา้ ส่วนใหญ่ทีนาํ
มาขายมีชามเบญจรงค์ โอง่ ไหลายมงั กร เครองลายครามจนทําใหช้ าวเกาะแหง่ นมี เี ครองใช้
เหล่านีทกุ ครัวเรอน นบั เปนการนําศลิ ปะ ประติมากรรมมาเผยแพร่ในประเทศไทยจนถงึ ทกุ วนั
นี ซงึ สามารถไปชมได้ทีวดั ชลธาราสิงเห

ทีมา: https://culture55520936.wordpress.com

คติสอนใจ : การใหอ้ ภยั ทีนําไปสู่การอยูก่ นั ระหวา่ งคน 2 กลุ่มชน (มลายกู ับจีน) และการสมคั รสมาน
สามัคคีของกลุ่มชนชาวจีน

รวบรวมโดย

นางสาวธนญั ญา เพียรศิร

นางสาวหัฏฐกาญจน์ สุวลกั ษณ์

นางสาวลลิตา เพชรแท้