ใบความรู้ภาษากับการประกอบอาชีพ

ใบความรู้

เร่อื ง ภาษาไทยกับการประกอบอาชพี

การเพมิ่ พูนความรูและประสบการณทางดานภาษาไทยเพอ่ื การประกอบอาชพี
ในการนําความรูทางภาษาไทย ท้ังทักษะการพูดและการเขียนไปใชในการประกอบอาชีพน้ัน เพียง

การศึกษาในช้ันเรียนและตําราอาจจะยังไมเพียงพอ ผูประกอบอาชีพตองเพิ่มพูนความรูและประสบการณ์ด
านภาษาและดานตางๆ เพื่ อใหการประกอบอาชีพประสบความสําเร็จ ดังจะยกตัวอยางอาชีพท่ีใชภาษาไทยเปน
ชองทางในการประกอบอาชีพโดยตรงเพ่ือเปนตวั อยาง ดงั นี้
1. อาชีพนักโฆษณา-ประชาสัมพันธ

เปนอาชีพที่ผูประกอบการ ตองเพิ่มพูนความรูในเร่ืองการเขียน และการพูดแบบสรางสรรค รวมท้ังฝึก
ประสบการณโดยการฝกเขียนบอยๆ ตลอดจนการศึกษาดูงานของหน วยงาน หรือบริษัทเอกชนท่ีประสบ
ความสาํ เร็จในเร่อื งของการโฆษณาและประชาสมั พนั ธ

องคความรูที่ควรศึกษาเพ่ิมเติม
ในการเพิ่มพูนองคความรูในดานการเขียนและการพูด ผูประกอบอาชีพดานนี้ ควรศึกษาเน้ือหาความรู้
ที่จะนาํ ไปใชในการพัฒนาอาชพี ในเร่อื งตอไปนี้
1) ศลิ ปะการพดู และศลิ ปะการเขียน เพราะอาชีพนักโฆษณาประชาสัมพันธเปนอาชีพที่ ตองอาศัยศาสตร
ท้ังสองดานประกอบกัน ในการพูดจาเสียงตองนุมนวลหรือเราใจขึ้นอยูกับสถานการณ ของเร่ืองท่ีจะโฆษณาหรือ
ประชาสัมพันธ รจู กั เลอื กใชถอยคาํ ทีเ่ ปนการใหเกียรติแกผูฟง หรอื เคารพขอมลู ทเี่ จาของงานใหมา
2) ระดับของภาษา ซ่ึงเปนเรื่องของการศึกษาถึงความลดหลั่นของถอยคํา และการเรียบเรียง ถอยคําท่ีใช
ตามโอกาส กาลเทศะและความสัมพันธ ระหวางบุคคลท่ีเปนผูส่ือสารและผูรับสาร ซึ่งกลุมบุคคลในสังคม
แบงออกเปนหลายกลุม หลายชนชั้นตามสภาพอาชีพถิ่นที่อยูอาศัย ฯลฯ ภาษาจึงมีความแตกตางกันเปนระดับ
ตามกลุมคนท่ีใชภาษา เชน ถอยคําท่ีใชกับพระภิกษุสงฆและพระราชวงศ อาจใชถอยคําอยางหนึ่ง ภาษาของ
นักเขียนหรือกวีที่ส่ือสารถึงผูอาน ก็อาจจะใชภาษาอีกอยางหน่ึง เปนตน ดังน้ันผูใชภาษาจึงตองคํานึงถึง
ความเหมาะสมและเลอื กใชใหถกู ตองเหมาะสมกับกาลเทศะ และบุคคล
ในภาษาไทย จะแบงระดบั ของภาษาเปน 5 ระดับ คือ
2.1) ภาษาระดับพิธกี าร เปนภาษาที่ใชในงานพระราชพธิ ีหรอื งานพิธีของรัฐ
2.2) ภาษาระดับทางการ เปนภาษาท่ีใชในที่ประชมุ ทมี่ ีแบบแผนการบรรยาย การ
อภปิ รายท่ีเปนทางการ เปนตน
2.3) ภาษาระดับก่ึงทางการ เปนภาษาทใ่ี ชในการอภิปราย ประชมุ กลุมในหองเรียน
การพูดทางวทิ ยแุ ละโทรทศั น ขาว และบทความในหนังสอื พมิ พ
2.4) ภาษาระดบั สนทนาท่ัวไป เปนภาษาที่ใชสนทนาทัว่ ๆ ไป กับคนท่ีไมคุนเคย
มากนกั เชน ครพู ูดกบั ผูเรยี น เปนตน
2.5) ภาษาระดับกันเอง เปนภาษาระดับทเ่ี รยี กวาระดับภาษาปาก เปนภาษาสนทนา
ของครอบครัว ในหมูเพ่อื นสนทิ หรือญาติพนี่ อง พดู อยูในวงจํากดั
3) เร่ืองของน้ําเสียงในภาษา ซ่ึงเปนเรื่องท่ีเก่ียวกับอารมณความรูสึกของผูสงสารท่ีปรากฎ ใหรูสึกหรือ
เปนรองรอยในภาษาหรือเนื้อหาที่ผูสงสารตองการจะส่ือออกมาเปนความรูสึกแฝงท่ีปรากฎในการส่ือสาร ซึ่ง

นกั โฆษณาประชาสมั พันธตองระมัดระวงั มใิ หมนี ํา้ เสียงของภาษาออกมาในทางท่ีไมพึงประสงค หรือสรางความรูสึก
ทีไ่ มดีแกผูฟง

4) ดานการพัฒนาบุคลิกภาพ ในบางคร้ังนักโฆษณา-ประชาสัมพันธตองปรากฎตัวตอบุคคลท่ัวไปในงาน
ตางๆ จงึ ควรตองแตงกายใหสภุ าพเรยี บรอย เหมาะกบั กาลเทศะของสถานที่และงานท่ัวไป ซ่ึงจะชวยสรางความนา
เช่อื ถือแกผูพบเห็นไดสวนหนง่ึ

5) การพัฒนาองคความรูในตนเอง นักโฆษณา-ประชาสัมพันธ ตองหมั่นแสวงหาความรูติดตามขาวสาร
ขอมูลทุกดานอยางสมํ่าเสมอ เพ่ือนํามาใชเปนขอมูลในการพัฒนาการโฆษณา-ประชาสัมพันธใหนาสนใจอยู
ตลอดเวลา รวมทั้งตองแสวงหาความรูในดานการประเมินผล เพ่ือใชประโยชนในการประเมินผลการปฏิบัติหนาท่ี
ของตนเองดวยรปู แบบวธิ กี ารตางๆ ทจี่ ะกอใหเกดิ การพฒั นาอาชีพใหดยี ่ิงขนึ้

แหลงทค่ี วรศกึ ษาเพมิ่ เตมิ
แหลงทคี่ วรศกึ ษาเพ่ิมเติมเพอื่ เพ่ิมพูนความรูในอาชพี นี้ ไดแก
1) สถาบนั ฝกอบรมของเอกชน ซงึ่ ผูเรียนสามารถหาขอมลู รายช่อื ไดจากอนิ เตอรเน็ต
2) หนวยงานของทางราชการ ไดแก กรมประชาสัมพันธ สถาบนั สงเสริมการศกึ ษานอกระบบ
และการศึกษาตามอธั ยาศัยภาคตางๆ
3) สถานศึกษาตางๆ ของรัฐบาล เชน ผูที่จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนตน ตองศึกษาตอในระดับ
มัธยมศึกษาตอนปลาย และเขาศึกษาตอในระดับอุดมศึกษา คณะนิเทศศาสตร คณะวารสารศาสตร คณะศิลปะ
ศาสตร คณะอกั ษรศาสตร ถาศึกษาตอใน 2 คณะหลัง ตองฝกอบรมทางอาชีพเพ่ิมเติมจากสถาบันฝกอบรมตางๆ

2. อาชพี นักจดั รายการวทิ ยุ
เปนอาชีพที่ผูประกอบการตองเปนคนที่ตรงตอเวลา มีจรรยาบรรณวิชาชีพ มีความเปนกลางใน การ
นําเสนอขาวสารขอมูล รูจักแกปญหาเฉพาะหนาและตองเพ่ิมพูนความรูในเรื่องการเขียน และการพูด เพราะการ
เปนนกั จดั รายการวทิ ยุ ผูจดั ตองเขยี นสครปิ ทท่ีจะใชในการดําเนินรายการไดเอง และพูดตามสครปิ ทไดอยางเปน
ธรรมชาติ รวมทั้งตองอานมาก ฟงมาก เพ่ือเก็บรวบรวมขอมูลไวใชในการจัดทํารายการวิทยุ ซ่ึงมีสถานท่ีท่ีผู
ประกอบการสามารถฝกอบรมและศึกษาดูงานไดท้ังของภาครฐั และเอกชน

องคความรูทค่ี วรศกึ ษาเพ่ิมเตมิ
ในการเพิม่ พูนความรูเพ่อื การเปนนักจดั รายการวทิ ยทุ ีด่ ี ผูประกอบอาชีพดานนีค้ วรศกึ ษา

เนื้อหาความรูท่ีจะนาํ มาใชในการพฒั นาอาชีพในเร่ืองตอไปนี้
1) ศิลปะการพดู และศลิ ปะการเขียน เพราะเปนอาชพี ท่ีตองอาศัยศาสตรทั้งสองดานประกอบกัน
2) ระดับของภาษา ซึ่งเปนเร่ืองของการศึกษาถึงความลดหลั่นของถอยคํา และการเรียบเรียง ถอยคําท่ีใช

ตามโอกาส กาลเทศะ และความสัมพันธ ระหวางบุคคลที่เปนผูสงสารและผูรับสาร ซึ่งกลุมบุคคลในสังคม
แบงออกเปน หลายกลุม หลายชนช้ัน ตามสภาพอาชีพ ถิ่นที่อยูอาศัย ฯลฯ ภาษาจึงมีความแตกตางกันเปนระดับ
ตามกลุมคนทใี่ ชภาษา เชน ถอยคําท่ใี ชกบั พระภกิ ษุสงฆและพระราชวงศ อาจใชถอยคําภาษาอยางหนึ่ง ภาษาของ
นักเขียนหรือกวีท่ีสื่อสารถึงผู อ าน ก็จะใช ภาษาอีกอย างหนึ่ง เป นต น ดังนั้นผู ใช ภาษาจึงต องคํานึงถึง
ความเหมาะสม และเลอื กใชใหถูกตองเหมาะสมกบั กาลเทศะและบุคคล
ในภาษาไทยจะแบงระดบั ของภาษาเปน 5 ระดบั คอื

2.1 ภาษาระดบั พิธีการ เปนภาษาทีใ่ ชในงานพระราชพิธี หรอื งานพิธีของรัฐ

2.2 ภาษาระดับทางการ เปนภาษาท่ีใชในท่ีประชุมที่มีแบบแผน ในการบรรยาย การอภิปรายท่ีเป น
ทางการ เปนตน

2.3 ภาษาระดับก่ึงทางการ เปนภาษาท่ีใชในการอภิปราย ประชุมกลุมในหองเรียน การพูดทางวิทยุและ
โทรทศั น ขาว และบทความในหนงั สอื พมิ พ เปนตน

2.4 ภาษาระดับสนทนาทั่วไป เปนภาษาที่ใชสนทนาท่ัวๆ ไปกับคนที่ไมคุนเคยมากนัก เชน ครูพูดกับ
ผูเรยี น เปนตน

2.5 ภาษาระดับกันเอง เปนภาษาระดับที่เรียกวาระดับปากเปนภาษาสนทนาของครอบครัวในหมู
เพือ่ นสนทิ หรือญาติพ่ีนอง พดู อยูในวงจํากัด

3) เร่ืองของน้ําเสยี งในภาษา ซงึ่ เปนเร่ืองทีเ่ กย่ี วกบั อารมณความรูสกึ ของผูสงสารที่ปรากฎใหรูสึกหรือเปน
รองรอยในภาษาหรือเน้ือหาท่ีผูสงสารตองการจะส่ือออกมาเปนความรูสึกแฝงที่ปรากฎในการส่ือสาร ซ่ึง
นักจดั รายการวิทยุตองระมัดระวังมิใหมีน้ําเสียงของภาษาออกมาในทางท่ีไมพึงประสงค หรือสรางความรูสึกท่ีไมดี
แกผูฟง

4) เรื่องของหลักการใชภาษา เชน เร่ืองของคําสรรพนามท่ีเก่ียวกับบุคคล คําลักษณะนาม คําราชาศัพท
การออกเสยี ง ร ล และการออกเสยี งคําควบกล้า

5) ดานการพัฒนาบุคลิกภาพ ในบางคร้ังนักจัดรายการวิทยุตองปรากฎตัวตอบุคคลทั่วไปในงานตางๆ
จงึ ควรตองแตงกายใหสภุ าพเรียบรอย เหมาะกับกาลเทศะของสถานที่และงานท่ีไป ซ่ึงจะชวยสรางความนาเชื่อถือ
แกผูพบเห็นไดสวนหนึง่

6) การพัฒนาองคความรูในตนเอง นักจัดรายการวิทยุ ตองหม่ันแสวงหาความรูติดตามขาวสารขอมูล
ทุก ดานอยางสม่าเสมอ เพ่ือนํามาใชเปนขอมูลในการพัฒนาการจัดรายการวิทยุใหนาสนใจอยูตลอดเวลา
รวมทั้งตองแสวงหาความรูในดานการประเมินผล เพ่ือใชประโยชนในการประเมินผลการปฏิบัติหนาท่ีของตนเอง
ดวยรูปแบบวิธกี ารตางๆ ท่ีจะกอใหเกดิ การพฒั นาอาชพี ใหดียง่ิ ขนึ้

แหลงทค่ี วรศึกษาเพมิ่ เตมิ
แหลงทคี่ วรศึกษาเพ่ิมเตมิ เพอ่ื เพ่ิมพูนความรูในอาชพี น้ี ไดแก
1. สถาบนั ฝกอบรมของเอกชน ซงึ่ ผูเรียนสามารถหาขอมูลรายชอื่ ไดจากอินเตอรเนต็
2. หนวยงานของทางราชการ ไดแก กรมประชาสัมพันธ สถาบันสงเสริมการศึกษานอกระบบและ
การศึกษาตามอธั ยาศัยภาคตางๆ
3. สถานศึกษาตางๆ ของรัฐบาล เชน ผูที่จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนตน ตองศึกษาตอในระดับ
มัธยมศึกษาตอนปลาย และเขาศึกษาตอในคณะนิเทศศาสตร คณะวารสารศาสตร คณะศิลปะศาสตร คณะอักษร
ศาสตร ถาเขาศึกษาในคณะศิลปะศาสตร หรืออักษรศาสตรตองอบรมเพิ่มเติมในเรื่องเทคนิคการจัดรายการวิทยุ
เพมิ่ เติม
3. อาชีพพิธีกร
เป นอาชีพท่ีผู ประกอบอาชีพต องมีพื้นฐานความรู ในเรื่องการพูดเป นอย างดี เพราะเป นอาชีพ
ท่ีตองใชการพูดเปนเครื่องมือในการส่ือสารกับผูอื่น การใชคําพูดและถอยคําภาษาจึงเปนเรื่องสําคัญตอการ
สรางความรูสึกที่ดีหรือไมดีตอผูฟง นอกจากนี้บุคลิกภาพและการแตงกายของผูทําหนาที่พิธีกรก็เปนอีกเร่ืองหนึ่ง
ทจี่ ะดึงดูดความสนใจของผูฟง รวมทง้ั ควรเปนผูทตี่ รงตอเวลา เพอ่ื เปนความเช่อื ถือในวชิ าชีพไดสวนหน่งึ

องคความรูทีค่ วรศกึ ษาเพมิ่ เตมิ
ในการเพิ่มพูนองค ความรูในการประกอบอาชีพพิธีกร ควรศึกษาเนื้อหาความรูท่ีจะนําไปใชในการพัฒนา
อาชพี ในเรอื่ งตอไปนี้
1. ศิลปะะการพูดหรือศิลปะะการใชภาษา เพราะอาชีพพิธีกร เปนอาชีพที่ตองอาศัยศาสตร (ความรู
และศิลปของการพูดเปนอยางมาก ซึ่งตองอาศัยการฝกฝนบอยๆ
2. ระดับของภาษา ซึ่งเปนเร่ืองของการศึกษาถึงความลดหล่ันของถอยคํา และการเรียบเรียงถอยคําที่ใช
ตามโอกาส กาลเทศะ และความสัมพันธ ระหวางบุคคลท่ีเปนผูสงสารและผูรับสาร ซึ่งกลุมบุคคลในสังคม
แบงออกเปน หลายกลุม หลายชนช้ัน ตามสภาพอาชีพ ถิ่นท่ีอยูอาศัย ฯลฯ ภาษาจึงมี ความแตกตางกันเปนระดับ
ตามกลุมคนทีใ่ ชภาษา เชน ถอยคําทใี่ ชกับพระภกิ ษสุ งฆและพระราชวงศ อาจใชถอยคําภาษาอยางหนึ่ง ภาษาของ
นกั เขียนหรอื กวีท่ีสือ่ สารถึงผูอาน ก็จะใชภาษาอีกอยางหนงึ่ เปนตน ดงั นั้นผูใชภาษาจึงตองคํานึงถึงความเหมาะสม
และเลอื กใชใหถูกตองเหมาะสม กบั กาลเทศะและบคุ คล ในภาษาไทยจะแบงระดับของภาษาเปน 5 ระดบั คอื

2.1 ภาษาระดับพิธกี าร เปนภาษาทีใ่ ชในงานพระราชพิธี หรืองานพิธขี องรัฐ
2.2 ภาษาระดบั ทางการ เปนภาษท่ีใชในที่ประชุมท่ีมีแบบแผน ในการบรรยาย การอภิปรายที่เป
นทางการ เปนตน
2.3 ภาษาระดับกึ่งทางการ เปนภาษที่ใชในการอภิปราย ประชุมกลุมในหองเรียน การพูดทาง
วิทยุและโทรทศั น ขาว และบทความในหนังสอื พมิ พ เปนตน
2.4 ภาษาระดับสนทนาทั่วไป เปนภาษาทใ่ี ชสนทนาทวั่ ๆ ไปกบั คนทไ่ี มคุนเคยมากนัก เชน ครูพูด
กบั ผูเรียน เปนตน
2.5 ภาษาระดบั กันเอง เปนภาษาระดบั ทีเ่ รียกวาระดับปากเปนภาษาสนทนาของครอบครัว
3. เรื่องของนํ้าเสียงในภาษา ซึ่งเปนเรื่องท่ีเกี่ยวกับอารมณ ความรูสึกของผูสงสารที่ปรากฎใหรูสึก หรือ
เปนรองรอยในภาษา หรือเน้อื หาที่ผูสงสารตองการจะสอ่ื ออกมา เปนความรูสกึ แฝงท่ีปรากฎในการสอื่ สาร
4. เรอ่ื งของหลกั การใชภาษา เชน เรื่องของคําสรรพนามทเี่ กยื่ วกับบุคคล คาํ ลักษณะนาม คาํ ราชาศพั ท
การออกเสยี ง ร ล และการออกเสยี งคาํ ควบกลํา้
5. เร่ืองของการพัฒนาบุคลิกภาพและการแตงกาย ผูทําหนาท่ีพิธีกร เปนผูท่ีตองปรากฎกายตอหนาคน
จํานวนมาก บคุ ลกิ ภาพและการแตงกาย จงึ เปนเรื่องสาํ คัญท่ีจะปรากฎเปนสงิ่ แรกใหผูที่พบเห็นเกิดความประทับใจ
หรือไม ถาประทับใจผู คนจะจดจอรอฟงการพูดเปนประการตอมา ถาผูพูดสามารถพูดไดประทับใจ จะกอเกิด
เปนความนยิ มชมชอบตามมาและจะกอเกิดเปนความสําเร็จของอาชพี ในที่สดุ
6. ดานการพัฒนาองคความรูในตนเอง พิธีกรตองหม่ันแสวงหาความรูท่ีเกี่ยวของกับการประกอบอาชีพ
เพ่ือนําไปสูการพัฒนาอาชีพของตนเอง เชน เร่ืองของการวัดผลประเมินผลการทําหนาท่ีของตนเองดวยรูปแบบ
วธิ กี ารตางๆ ซ่ึงจะกอใหเกดิ การพัฒนาอาชพี ใหดยี ิง่ ขน้ึ
แหลงทีค่ วรศกึ ษาพิ่มเตมิ แหลงท่คี วรศึกษาเพิ่มเติมเพ่ือเพิ่มพูนความรูในอาชีพน้ี ไดแก
1. สถาบันฝกอบรมของเอกชน ซึง่ ผูเรียนสามารถหาขอมูลรายช่ือไดจากอนิ เตอรเน็ต
2. หนวยงานของทางราชการ ไดแก กรมประชาสัมพันธ สถาบันสงเสริมการศึกษานอกระบบและ
การศกึ ษาตามอธั ยาศยั ภาคตางๆ
3. สถานศึกษาตางๆ ของรัฐบาล เชน ผูที่จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนตน ตองศึกษาตอในระดับ
มัธยมศึกษาตอนปลาย และเข าศึกษาต อในระดับอุดมศึกษา คณะนิเทศศาสตร คณะวารสารศาสตร

คณะศิลปศาสตร คณะอักษรศาสตร ถาเขาศึกษาในคณะศิลปศาสตรหรืออักษรศาสตร ตองอบรมเพ่ิมเติมในเร่ือง
เทคนิคการจดั รายการวทิ ยเุ พิม่ เติม